Nắm rõ nội dung câu truyện, tên các nhân vật, các chi tiết quan trọng.
Nẵm rõ cách hành văn của tác giả.
Đọc và hiểu bản VP/HV.
* Và một yêu rất quan trọng nữa, đó là bản dịch thô của nguời dịch phải đáp ứng được ít nhất 80% yêu cầu.
II. Kinh nghiệm.
Chú ý tối quan trọng, đó là không bao giờ chỉnh sửa, hiệu đính một câu lẻ. Mà phải dựa trên bố cục cả đoạn văn, bài văn!
Đầu tiên, khi nhận được bản dịch thô, người biên dịch không nên đụng đến nó vội. Hãy mở Quick Translate lên và đọc bản VP một lượt, đánh dấu bằng cách tố đen những đoạn khó hiểu, những thành ngữ, diển tích, điển cố..., những ý cần nhấn mạnh và những câu có hàm nghĩa ẩn ý. Việc này là yếu tố tối quan trong để quyết định chất lượng bản dịch.
Bước 2, dành khoảng 3 phút để định hình lại tất cả những gì mình vừa làm ở bước một, xắp xếp tất cả những yếu tố đó một cách hệ thống trong bộ não. Sau đó tạm thời quên nó đi.
Bước 3, Mở bản dịch thô lên, đọc thật kỹ bản dịch thô một lần, nhưng tuyệt đối không chỉnh sửa bất cứ điều gì mà chỉ đọc như một độc giả đang đọc vậy.
Bước 4, trờ lại từ đầu bản dịch, bắt đầu sửa lỗi chính tả, tiếp đó là tên riêng, và cuối cùng là những đoạn nào dịch sai nghĩa thì chỉnh sửa. Sau bước này chúng ta đã có một bản dịch thô hoàn chỉnh, đảm bảo về dữ kiện, nghĩa và chính tả, việc tiếp theo là phải hoàn tất những ẩn ý trong chương văn, những điển tích, điển cố, thành ngữ....
Bước 5, đối chiếu lại bản dịch thô với bản VP/HV đã được ghi chú để chỉnh sửa lại những chỗ khó hiểu, nghĩa bóng, nghĩa đen, thành ngữ, phương ngữ, điển tích, điển cố.
Bước 6, Đọc lại bản dịch và chỉnh sửa về ngữ pháp, thay thế từ, sắp xếp lại câu cú, cách ngắt câu cho đoạn văn thật trôi chảy.
Bước 7, Đọc lại một lần cuối và chỉnh sửa nếu cần trước khi xuất bản.
Nhắc lại: Điều tối quan trọng, đó là không bao giờ chỉnh sửa, hiệu đính một câu. Mà phải dựa trên bố cục cả đoạn văn, bài văn!
Trong bài này mình sẽ giới thiệu với các bạn hai bước mình hay làm để biên tập qua một chương truyện. Mình áp dụng hai bước này làm công việc biên nhẹ hơn rất nhiều :). Hai bước này đều nhờ word làm hộ nên sẽ tiết kiệm khá nhiều thời gian cho chúng ta.
Bước 1: Soát lỗi chính tả.
Chúng ta sẽ dùng công cụ soát lỗi của word (Spelling and Grammar) để soát lỗi tiếng việt.
1. Bạn tải file dưới về, sau đó lưu vào một chỗ nào đó trong máy tính. Tuyệt đối không mở file đó ra nhé !
2. Bạn mở Word của mình ra và đánh một đoạn kí tự vô nghĩa, ví dụ: adfdfkdfdfkdkfdjk , sau đó nhấn F7. Hộp thoại "Spelling and Grammar" mở ra, bạn nhấn vào ô "Options":
3. Sau khi nhấn vào "Options", bạn nhấn tiếp vào "Custom Dictionaries":
4. Bạn nhấn tiếp vào nút "Add":
5. Sau khi nhấn vào "Add", bạn tìm đường dẫn đến file mà bạn vừa tải về, sau đó nhấn "Open" (Ở ảnh minh họa dưới mình tải file đó về và lưu ở thư mục tên là "UProof") :
6. Xong xuôi, ở phần "Dictionary languages" bạn chọn "All languages", sau đó nhấn OK. Vậy là xong rồi :)
Cách sử dụng:
Mỗi khi bạn mở bản dịch thô, bạn nhấn F7, word sẽ tự động dò và chỗ mà word cảm thấy sai sẽ được bôi đỏ như hình dưới.
Nếu từ đó sai, bạn chọn một trong các gợi ý ở phần "suggestions" sau đó ấn "Change".
Nếu từ đó đúng, bạn chọn:
"Ignore once" nếu muốn bỏ qua từ ấy một lần.
"Ignore all" nếu muốn bỏ qua tất cả các từ ấy trong toàn bộ file word.
Nếu ở phần "suggestions" không có từ bạn cần. Bạn chỉ cần kích chuột vào từ bôi đỏ, xóa nó đi và sửa lại theo ý mình.
Xong 1 từ, word sẽ lại tiếp tục chạy đến các từ khác mà nó "cảm thấy" là có vấn đề để bạn xem xét. Xong xuôi, word sẽ hiện lên bảng thông báo "The spelling is complete", bạn nhấn ok. Vậy là đã kiểm tra chính tả thô xong ! (Gọi là thô nhưng mình dùng nó biên qua nhiều chương thì thấy hiệu quả khá lớn).
Bước 2: Cách 1 dòng giữa các đoạn văn.
Khi đăng truyện lên mạng, để tiện cho bạn đọc theo dõi thì chúng ta thường phải cách một dòng vào giữa mỗi đoạn văn. Làm thủ công bằng cách tìm mỗi đoạn sau đó ấn nút Enter thì rất mất thời gian, đôi khi còn sót nữa. Chúng ta sẽ dùng công cụ "Replace All" của Word để làm thay việc này, nhanh gọn lẹ. (Nếu bạn dịch/biên cột của QT thì không cần bước này vì QT có chèn 1 dòng vào giữa mỗi đoạn rồi).
1. Đây là đoạn truyện / bản dịch của tác giả / dịch giả. Việc của chúng ta là cách mỗi đoạn của truyện / bản dịch 1 dòng:
Ví dụ:
2. Mở văn bản ra, bạn ấn CTRL H , hộp thoại "Find and Replace" hiện ra. Bạn ấn vào ô "More", sau đó ấn vào nút "Special" và chọn "Paragraph Mark".
3. Lúc này bạn sẽ thấy ở ô "Find what" có kí tự ^p, bạn copy (ctrl C) kí tự này, sau đó nhấp trỏ chuột xuống ô "Replace with" rồi ấn 2 lần CTRL V , sẽ được như hình dưới:
Mình nghĩ quài mà vẫn không hiểu nổi .gif "475")
Mong được chỉ giáo.
