Hoàng hậu Margot - Alexandre Dumas

[tarta12a]

Chương 10

Chịu lễ, vào ngục Bastille hay là chết

Như chúng tôi đã nói, Marguerite đóng cửa lại và quay vào phòng nhưng vẫn còn hồi hộp. Nàng thấy Gillonne đang hoảng sợ nghiêng người trước cửa căn buồng nhỏ rồi chăm chú nhìn theo những vết máu đọng trên giường, trên đồ dùng và trên thảm.
- Ôi! Thưa lệnh bà, ông ta chết rồi ư? - Cô kêu lên.
- Im nào! Gillonne! - Marguerite nói với giọng nghiêm khắc.
Gillonne im bặt
Marguerite bèn lôi từ chiếc túi dùng đựng tiền bố thí ra một chiếc chìa khoá vàng, mở cửa căn buồng nhỏ và chỉ cho người thị nữ thấy chàng trai De Mole đã cố gắng nhổm dậy và lết tới gần cửa sổ. Khi nghe tiếng cửa mở, chàng vớ lấy một con dao găm nhỏ, loại dao mà các bà, các cô thời ấy vẫn thường đeo.
- Thưa ông, xin ông đừng sợ - Marguerite nói - Thề có linh hồn tôi, ông đang ở một nơi yên ổn.
De Mole quỳ xuống, thốt lên:
- Ôi! Thưa lệnh bà, đối với tôi, Người không phải là hoàng hậu mà là một nữ thần.
- Ông đừng cử động như vậy - Marguerite kêu lên - máu vẫn còn chảy đây này. Ôi! Nhìn kìa Gillonne, ông ta xanh quá phải không?… Xem nào, ông bị thương ở đâu?
- Thưa lệnh bà - De Mole vừa nói vừa cố gắng chỉ rõ những vết thương chính gây cho chàng đau đớn toàn thân - Hình như tôi bị một nhát kiếm vào vai và một nhát nữa vào ngực, còn các vết thương khác không đáng lưu tâm lắm.
- Xem xem nào! Gillonne, đem hộp cao của ta lại đây.
Gillonne tuân lời và quay trở lại, một tay cầm hộp cao, tay kia cầm bình đựng nước bằng bạc mạ vàng và băng bằng sợi Hoà Lan nhỏ mịn.
- Giúp ta đỡ ông ấy dậy, Gillonne! - Marguerite ra lệnh vì sau khi De Mole cố nhổm dậy thì chàng hoàn toàn kiệt sức và ngã xuống.
- Nhưng, thưa lệnh bà - De Mole nói - Tôi ái ngại quá, không lẽ tôi để cho…
- Nhưng thưa ông, tôi cho rằng ông cần phải để cho người ta chửa trị vết thương cho ông, nếu để cho ông chết thì đó sẽ là tội lỗi.
- Ôi! - De Mole thốt lên - Tôi thà chết còn hơn phải trông thấy lệnh bà, một hoàng hậu, phải vấy vào tay mình thứ máu nhơ bẩn của một kẻ như tôi. Ôi, không đời nào.
Và chàng cung kính lùi lại.
- Thưa ông quý tộc, chẳng phải ông đã tha hồ vấy máu lên giường và trong khắp buồng của lệnh bà đấy thôi - Gillonne vừa nói vừa mỉm cưởi.
Marguerite kéo vạt áo măng-tô che lấp chiếc áo choàng lót bằng hàng batit dây đầy những vệt đỏ hồng. Cử chỉ đầy vẻ e thẹn nữ tính ấy nhắc De Mole nhớ lại chàng đã từng được ôm trong tay và siết trên ngực bà hoàng hậu đẹp đến thế, yêu dấu đến thế. Nhớ tới đó, đôi má nhợt nhạt của chàng thoáng ửng lên một sắc hồng.
- Thưa lệnh bà - Chàng ấp úng nói - Người không thể giao cho tôi một nhà phẫu thuật nào hay sao?
- Một nhà phẫu thuật Giatô giáo phải không? - Marguerite hỏi với một vẻ khiến De Mole hiểu ngay và rùng mình.
- Vậy ra ông không biết - Hoàng hậu nói tiếp với giọng nói và nụ cười êm dịu chưa từng thấy - Rằng chúng tôi, những công chúa Pháp, chúng tôi được dạy cho biết các loại cây cỏ và cách chế biến các loại cao hay sao? Từ bao đời nay, bổn phận của chúng tôi, vừa là đàn bà, vừa là hoàng hậu hoặc nữ hoàng là làm giảm nhẹ nỗi đau đớn của kẻ khác. Vì thế nên chúng tôi cũng chẳng kém các nhà giải phẫu tài giỏi nhất thế giới, ít ra là theo lời những kẻ quen tán dương chúng tôi. Về mặt này, tiếng tăm của tôi chẳng nhẽ lại chưa đến tai ông hay sao? Nào Gillonne, vào việc thôi.
De Mole vẫn cố thử kháng cự lại. Chàng nhắc lại rằng chàng thà chịu chết còn hơn là để cho hoàng hậu phải làm cái công việc phiền toái này, cái việc mà người ta có thể bắt đầu với lòng thương xót nhưng kết thúc bằng sự ghê tởm. Cuộc chống chọi này chỉ càng làm chàng mau kiệt sức. Chàng lảo đảo, nhắm nghiền mắt lại, ngật đầu ra sau và ngất xỉu đi lần nữa.
Marguerite bèn cầm lấy con dao mà chàng để rơi, nhanh chóng cắt sợi dây buộc áo chẽn của chàng, còn Gillonne cầm một lưỡi dao khác tháo ống tay áo của chàng hay đúng hơn là cắt rời chúng ra.
Với một miếng vải băng tẩm nước mát, Gillonne thấm máu rỉ ra từ vai và ngực chàng trai. Còn Marguerite lấy một chiếc kim vàng nhẹ nhàng khéo léo dò các vết thương hệt như thầy Ambroise Paré làm trong trường hợp tương tự.
Vết thương ở vai sâu, còn vết ở ngực đã trượt qua xương sườn và chỉ xuyên qua làm bị thương ngoài da. Không một vết nào đâm vào sâu sát với phổi và tim.
- Vết thương gây đau đớn nhưng không nguy hiểm đến tính mạng, Acerrimum humen vulnus, non autem lethale - Nàng danh y xinh đẹp và thông thái lẩm bẩm - Gillonne, đưa cao dán đây và chuẩn bị vải để băng.
Theo lệnh của hoàng hậu ban ra, Gillonne đã kịp thời lau chùi và xức nước thơm lên ngực chàng trai, lên đôi cánh tay đẹp như được vẽ trong một bức tranh cổ đại, lên đôi vai duyên dáng đang ngửa về phía sau, lên chiếc cổ rợp những món tóc dày và trông như một bức tượng cẩm thạch Paros chứ không phải là một tấm thân tàn phế của một con người đang hấp hối.
- Tội nghiệp chàng trai - Gillonne vừa lẩm bẩm vừa nhìn kết quả công việc của mình lẫn người được hưởng nó.
- Ông ta đẹp nhỉ? - Marguerite nói với sự thẳng thắn của bậc vương giả.
- Thưa lệnh bà, vâng. Nhưng em thấy hình như ta nên nhấc ông ta dậy và để nằm trên giường mà ông ta đang tựa vào hơn là cứ để cho ông ta nằm dưới đất thế này.
- Em nói đúng đấy, Gillone - Marguerite trả lời.
Và cả hai người đàn bà cúi xuống hợp sức nâng De Mole lên và đặt chàng trên ghế xô pha có chỗ tựa được chạm trổ kê trước cửa sổ, rồi họ hé cửa cho chàng dễ thở.
Những cử động làm De Mole tỉnh lại. Chàng buông một tiếng thở dài và vừa mở mắt chàng đã cảm thấy sự dễ chịu khôn tả thường có ở người bị thương khi tỉnh lại. Chàng cảm thấy sự mát mẻ thay cho ngọn lửa nung nấu trong người, và mùi thơm của cao dán thay cho mùi máu tanh phát buồn nôn.
Chàng thì thầm một vài lời vô nghĩa. Marguerite trả lời bằng một nụ cười và đặt ngón tay lên môi. vừa lúc đó nhiều tiếng gõ cửa vang lên.
- Có người gõ ở lối đi bí mật - Marguerite nói.
- Ai vậy nhỉ, thưa lệnh bà? - Gillonne hoảng hốt hỏi.
- Để ta đi xem - Marguerite đáp - Em cứ ở đây và chớ có để ông ta ra đấy.
Marguerite quay trở vào, đóng cửa buồng lại và tới mở cánh cửa ở lối đi bí mật thông với khu phòng của Đức vua và Thái hậu.
- Phu nhân de Sauve - Marguerite vừa thốt lên vừa hấp tấp lùi lại, vẻ mặt nàng nếu không dể lộ sự kinh hãi thì ít ra cũng để lộ sự căm ghét, vì một người đàn bà không bao giờ tha thứ cho người đàn bà khác cái tội đã cướp đi của mình một người đàn ông, cho dù bà ta có không yêu chăng nữa.
- Thưa vâng, tâu lệnh bà! - Phu nhân de Sauve chắp tay lại.
- Bà mà cũng tới đây ư? - Marguerite mỗi lúc thêm ngạc nhiên, nàng tiếp tục nói nhưng với giọng mỗi lúc một thêm nghiêm khắc.
Charlotte quỳ xuống:
- Tâu lệnh bà, xin Người thứ tội. Tôi biết tội lỗi của tôi với Người tới mức nào rồi. Nhưng giá như lệnh bà biết được… Không phải hoàn toàn do lỗi của tôi, có lệnh riêng của Thái hậu…
- Xin bà hãy đứng dậy - Marguerite nói - Vì ta cũng không nghĩ bà tới đây với hy vọng nhằm thanh minh với ta nên bà cứ nói rõ với ta tại sao bà tới đây.
- Thưa lệnh bà - Charlotte vẫn quỳ dưới đất và ngước nhìn với vẻ thất thần - Tôi tới đây để hỏi lệnh bà xem ông ấy có tới đây không?
- Ai tới đây? Bà nói tới ai thế? Quả thực ta không hiểu!
- Đức vua!
- Đức vua? Bà theo đuổi ông ta tới tận nhà ta cơ à? Trong khi bà vẫn biết thừa rằng ông ta không hề tới đây!
- Ôi! Tâu lệnh bà - Nam tước phu nhân de Sauve tiếp tục nói, không để ý tới lời ám chỉ sâu cay của hoàng hậu - Ôi, cầu Chúa cho Người có ở đây!
- Tại sao vậy?
- Ôi lạy Chúa! Tâu lệnh bà, vì người ta đang cắt cổ những người Tân giáo mà đức vua Navarre là thủ lĩnh của những người ấy.
- Ôi! Marguerite thốt lên và kéo tay phu nhân de Sauve buộc bà ta phải đứng dậy - Ta quên mất! Vả chăng ta không nghĩ rằng một đấng quân vương cũng phải chịu những hiểm nguy như người khác.
- Còn hơn thế nữa, thưa lệnh bà, ngàn lần hơn thế - Charlotte kêu lên.
- Quả thực, phu nhân de Lorraine đã báo trước cho ta. Ta đã bảo ông ta đừng ra khỏi cung. Vậy ông ta đã ra khỏi Louvre ư?
- Không, Không, Người đang ở trong Louvre. Không ai tìm thấy Người ở đâu cả. Và nếu như Người không có ở đây…
- Ông ta không có ở đây!
- Ôi! Phu nhân de Sauve thét lên đau đớn - Thế là hết, vì Thái hậu đã thề giết cho được Người!
- Thề giết cho được! Ôi, bà làm ta kinh sợ quá! Không thể thế được - Tâu lệnh bà - Phu nhân de Sauve nói với vẻ cương quyết mà chỉ có một mối tình mê đắm mới tạo ra được - Tôi nói với lệnh bà là người ta không biết đức vua Navarre ở đâu.
- Vậy Thái hậu ở đâu?
- Thái hậu đã cho tôi đi gọi ong de Guise và ông Tavannes ở phòng câu nguyện của Người rồi cho tôi lui. Khi đó, xin tệnh bà tha tội, tôi về phòng tôi và đợi như thường lệ.
- Chờ chồng ta phải không? - Marguerite hỏi.
- Thưa lệnh bà, Người không tới. Tôi đã tìm Người ở khắp nơi, tôi hỏi tất cả mọi người. Chỉ có một người lính trả lời tôi là hình như đã thấy Người đi giữa một toán lính gươm tuốt trần một lát trước khi cuộc tàn sát bắt đầu. Vậy mà cuộc tàn sát đã bắt đầu từ một tiếng đồng hồ nay rồi.
- Cám ơn phu nhân - Marguerite nói - Mặc dầu cái tình cảm khiến phu nhân hành động có lẽ là thêm một sự xúc phạm nữa đến ta, nhưng ta vẫn xin cám ơn bà.
- Ôi, nếu vậy xin lệnh bà tha thứ cho tôi, và tôi sẽ có được sức lực để trở về phòng nhờ lời tha tội của lệnh bà, vì tôi chẳng dám theo Người dù là đi từ xa.
Marguerite chìa tay cho bà ta.
- Ta sẽ tới gặp Thái hậu Catherine, bà cứ về đi. Đức vua Navarre thuộc quyền cứu giúp của ta, ta đã hứa liên minh với ông ấy và ta sẽ giữ lời hứa của mình.
- Nhưng nếu lệnh bà không vào tới tận chỗ Thái hậu Catherine được thì sao?
- Thế thì ta sẽ quay về phía ông anh Charles của ta. Ta cần phải nói chuyện với ông ấy.
- Vậy thì lệnh bà đi đi - Charlotte vừa nói vừa nhường đường cho Marguerite - Cầu Chúa đưa đường dẫn lối cho lệnh bà.
Marguerite vùn vụt đi qua hành lang. Nhưng tới đầu kia nàng ngoái đầu lại để yên tâm rằng bà de Sauve không ở nguyên chỗ cũ nữa. Phu nhân de Sauve đi theo nàng.
Khi hoàng hậu Navarre thấy bà ta đã đi lên cầu thang về phòng , nàng liền tiếp tục tới phòng Thái hậu.
Mọi cái đều khác lạ. Marguerite không còn thấy đám đông quần thần đon đả mà ngày thường vẫn mở lối cho nàng qua và cúi chào nàng một cách kính cẩn. Nàng chỉ gặp lũ vệ binh mang những ngọn kích đỏ lòm và áo quần vấy máu hay những nhà quý tộc với áo măng-tô rách tả tơi, mặt mày đen nhòm thuốc súng, mang theo mệnh lệnh hoặc tin tức khẩn cấp. Kẻ ra người vào, đi đi lại lại khiến cho các phòng sảnh và lối đi ồn ào, tấp nập như một tổ kiến lớn.
Marguerite vẫn đi tiếp và tới được tận phòng ngoài của Thái hậu. Nhưng có hai hàng lính canh giữ phòng này và chỉ cho những người có khẩu lệnh riêng mới được vào.
Marguerite đã hoài công vô ích để vượt qua hàng rào sống này. Cửa mở ra đóng lại nhiều lần và mỗi lần nàng lại nhìn thấy, qua khe cửa hé mở. Thái hậu Catherine trẻ ra vì những cử động linh hoạt như thể bà mới đang độ đôi mươi. Bà viết lách, nhận thư, bóc thư, ra mệnh lệnh, nói với người này một câu, với kẻ kia bà nở một nụ cười, và những kẻ nhận được nụ cười thân ái nhất là những kẻ mình mẩy bám bụi và máu nhiều nhất.
Giữa sự hỗn độn ồn ào như chợ vỡ trong cung Louvre, giữa những tiếng om sòm nhức óc, người ta nghe thấy ngày càng nhiều phát đạn nổ trong phố.
"Mình chẳng thể nào đến được chỗ mẹ mình - Marguerite tự nhủ sau khi đã cố thử vượt qua những người lính cầm kích - Thà đi tìm ông anh mình còn hơn là mất thì giờ ở đây".
Lúc ấy, ông de Guise đi qua, ông ta vừa báo cho Thái hậu biết cái chết của đô đốc và lại quay trở về với cái lò sát sinh.
- Ôi, Henri! - Marguerite thốt lên - Vua Navarre ở đâu?
Quận công ngạc nhiên nhìn nàng, cúi chào mà không trả lời và bỏ ra với những vệ binh của ông ta.
Marguerite chạy tới chỗ một viên chỉ huy sắp rời Louvre và đang cho lính nạp lại đạn súng trước khi ra đi.
- Đức vua Navarre, thưa ông, đức vua Navarre ở đâu? - Nàng hỏi.
- Thưa lệnh bà, tôi không biết - Kẻ kia trả lời - Tôi không hề thuộc đội vệ binh của đức ông.
- A, ông René thân mến - Marguerite nhận ra kẻ vẫn cấp mỹ phẩm cho Thái hậu - Đúng ông rồi… Ông từ chỗ mẹ ta ra… Ông có biết chồng ta ra sao rồi không?
- Thưa lệnh bà, Hoàng thượng Navarre không hề là bạn của tôi, lệnh bà phải nhớ tới điều đó. Thậm chí, người ta lại còn nói - René nói thêm với nét mặt nhăn nhở - Rằng ông ấy dám tố tôi là đã đồng loã với lệnh bà Catherine để đầu độc mẹ ông ta.
- Không đâu! - Marguerite kêu lên - Xin ông đừng tin vào điều đó ông René thân mến ạ.
- Ồ! Thưa lệnh bà, thì có can hệ gì đâu - kẻ bán mỹ phẩm nói - Bây giờ thì chẳng còn ai phải e ngại cả đức vua Navarre lẫn đồng bạn của ông ta.
Và y quay lưng lại Marguerite.
- Ôi ông de Tavannes , ông de Tavannes , xin ông cho tôi nói với ông một câu, chỉ một câu thôi - Marguerite gọi với.
Tavannes đang đi qua bèn đứng lại.
- Henri de Navarre đâu rồi? - Marguerite hỏi.
- Thề chứ! Tôi nghĩ là Người đi dạo phố với các ông d Alençon và Condé - Ông ta nói to.
Rồi hạ thấp giọng để cho mình Marguerite đủ nghe.
- Thưa lệnh bà xinh đẹp, nếu bà muốn gặp cái kẻ mà tôi sẵn lòng trao cả cuộc đời để được ở vào địa của ông ta thì xin bà hãy tới gõ cửa phòng vũ khí của đức vua.
- Ôi cảm ơn ông, ông Tavannes , tôi đến đấy ngay bây giờ - Marguerite chỉ nghe được có mỗi điều chỉ dẫn chủ yếu ấy trong tất cả những lời Tavannes nói với nàng và nàng vừa chạy vừa lẩm bẩm:
- Ôi! Mình đã hứa với ông ta, ông ta đã cư xử thật đẹp với mình lúc cái tay Henri vô ơn ấy núp trong buồng mình, mình không thể để ông ta chết được.
Và nàng đến gõ cửa khu phòng ở của nhà vua, nhưng ở đó đã có hai đại đội vệ binh canh giữ bên trong.
- Không ai được vào chỗ đức vua - Một viên sĩ quan vừa nói vừa hấp tấp tiến ra.
- Nhưng còn ta? - Marguerite hỏi.
- Mệnh lệnh là chung cho tất cả.
- Nhưng ta là hoàng hậu Navarre, ta là em nhà vua cơ mà!
- Thưa lệnh bà, tôi được lệnh không trừ trường hợp nào, xin lệnh bà hãy thứ lỗi cho.
Và viên sĩ quan khép cửa lại.
- Ôi! Ông ta nguy mất rồi - Marguerite hoảng sợ khi thấy tất cả những vẻ mặt lầm lì, nếu chúng không thể hiện sự trả thù thì cũng bộc lộ ra tính cương quyết không khoan nhượng - Đúng rồi ta hiểu ra tất cả… Người ta đã dùng ta làm cái mồi nhử… ta là cái bẫy để họ bắt và cắt cổ những người Tân giáo… Ôi! Dù có bị giết ta cũng phải vào cho được.
Và nàng chạy như người điên qua các hành lang và phòng sảnh. Đột nhiên khi đi qua một cánh cửa nhỏ, nàng nghe thấy một lời ca êm ái, gần như là thê lương vì nó rất đơn điệu. Đó là bài thánh ca Tân giáo do một giọng run rẩy hát trong phòng bên cạnh.
- Vú nuôi của đức vua anh ta, Madelon tốt bụng… bà ta ở đây! - Marguerite vừa thốt lên vừa vỗ tay vào trán vì chợt nảy ra một ý - Lạy Đức Chúa của những người Thiên Chúa giáo, xin hãy phù hộ con! - Với lòng đầy hy vọng, Marguerite nhẹ nhàng gõ cửa.
Sau khi nhận được lời thông báo của Marguerite, sau khi chuyện gẫu với René và sau khi ra khỏi cung Thái hậu, nơi mà con chó Phébé tội nghiệp như một vị phúc thần đã muốn ngăn ông lại, Henri de Navarre gặp một vài nhà quý tộc Giatô giáo mượn cớ nhằm tôn vinh ông đã đưa ông về tận phòng. Ở nhà ông có chừng hai chục người Tân giáo đã tụ tập để chờ ông. Một khi đã tụ tập lại rồi, họ không muốn rời ông ra nữa vì từ vài tiếng đồng hồ nay, mối linh cảm về cái đêm tàn khốc đã loan đi trong Louvre. Vì thế nên họ ở nguyên đây mà không ai có ý định quấy nhiễu họ. Cuối cùng, khi tiếng chuông đầu tiên của tháp chuông Saint-Germain l Auxerrois vang lên như tiếng chuông cầu hồn thì Tavannes bước vào và, trong sự im lặng chết người, thông báo với Henri là đức vua Charle IX muốn nói chuyện với ông.
Không có sự kháng cự nào xảy ra, thậm chí cũng không ai nghĩ đến điều đó nữa. Người ta nghe tiếng trần nhà, các hành lang, các phòng sảnh của Louvre kêu cót két dưới bước chân của gần hai nghìn binh lính được tập trung cả trong các sân lẫn trong các phòng ở. Sau khi tạm biệt các bạn của mình mà ông sẽ không bao giờ còn gặp lại nữa, Henri đi theo Tavannes . Ông được dẫn tới một phòng nhỏ sát với phòng của vua. Tavannes để mặc ông ở lại đó một mình, không vũ khí và lòng đầy những mối nghi ngờ.
Vua Navarre đếm từng phút một của hai giờ tăm tối. Ông lắng nghe với nỗi kinh hoàng ngày càng tăng tiếng chuông cấp báo và tiếng vang của những phát súng. Qua một cánh cửa kính nhỏ, ông thấy những kẻ trốn chạy và những kẻ giết người chạy qua trong ánh lửa cháy, trong ánh sáng của những ngọn đuốc. Ông không hiểu gì qua những tiếng reo hò giết chóc và những tiếng kêu la hoảng loạn. Sau hết là mặc dầu đã biết rõ Charles IX, Thái hậu và quận công de Guise, Henri không thể ngờ tới tấn bi kịch khủng khiếp lại xảy ra vào đúng lúc đó.
Henri không có được sự dũng cảm về thể chất. Tuy nhiên cái ông có còn hơn thế: đó là sức mạnh tinh thần. Nếu e ngại nỗi hiểm nguy, ông sẽ đương đầu với nó và mỉm cười, nhưng đó phải là mối nguy hiểm trong chiến trận, mối nguy hiểm giữa thanh thiên bạch nhật, mối nguy hiểm mà ai cũng thấy và được hoà âm gay gắt của các hồi kèn trompet và tiếng rung trầm trầm của các hồi trống đệm… Nhưng ở đây, ông không có vũ khí, một thân một mình, bị giam cầm trong một khung cảnh chỉ tạm đủ cho ông thấy được kẻ thù lẻn tới bên mình và mũi sắt muốn đâm mình. Vì thế nên hai giờ đồng hồ ấy có lẽ là hai giờ đau đớn nhất trong đời ông.
Giữa lúc sự hỗn độn lên tới cực độ và Henri bắt đầu hiểu được rằng xét về mọi mặt thì đây là một cuộc tàn sát có tổ chức, thì một viên đại uý tới gần ông và dẫn ông qua một hành lang tới phòng ở của nhà vua. Khi họ tới gần, cánh cửa mở và lập tức đóng lại sau lưng họ tựa như có phép mầu. Rồi viên đại uý dẫn Henri tới chỗ Charle IX, lúc đó đang ở trong phòng vũ khí.
Khi họ vào phòng, nhà vua đang ngồi trong một chiếc ghế bành lớn, tay đặt lên tay ghế và đầu cúi gục xuống ngực. Nghe tiếng những người mới tới, nhà vua ngẩng đầu lên và Henri thấy trán Charles IX có từng giọt mồ hôi lớn chảy ròng ròng.
- Chào Henriot - Nhà vua trẻ phũ phàng nói - La Chastre, lui ra, để mặc chúng ta!
Viên đại uý tuân lệnh.
Một khoảng yên lặng nặng nề trôi qua.
Charles IX đột ngột đứng dậy. Vừa lấy tay hất mái tóc vàng lên vừa chùi trán, nhà vua cất tiếng:
- Mẹ kiếp! Này Henriot, anh thấy bằng lòng được ở gần ta chứ?
- Tất nhiên là thế, thưa bệ hạ - Vua Navarre trả lời - Bao giờ ở gần thánh thượng tôi cũng cảm thấy hạnh phúc.
- Anh bằng lòng ở đây hơn ở ngoài kia chứ gì! - Charle tiếp tục theo đuổi ý nghĩ của mình chứ không trả lời câu xưng tụng của Henri.
- Thưa bệ hạ, tôi không hiểu - Henri nói.
- Cứ nhìn xem rồi anh sẽ hiểu.
Charles IX nhanh nhẹn đi tới hay nói đúng hơn là nhảy tới cửa sổ và lôi ông em rể đang ngày càng hoảng về phía mình, nhà vua chỉ cho ông ta hình bóng khủng khiếp của những kẻ sát nhân đứng trên sàn một chiếc tàu đang cắt cổ hoặc dìm chết những nạn nhân mà người ta liên tục đem đến cho chúng.
- Nhưng, nhân danh Thượng đế - Henri tái mặt thốt lên - Đêm nay có việc gì xảy ra vậy?
- Thưa ông, đêm nay, người ta giũ sạch cho tôi khỏi cái lũ Tân giáo. Ông có nhìn thấy ở đằng kia, phía trên dốc Bourbon, có khói và lửa hay không? Đó là khói lửa của ngôi nhà đô đốc đang cháy đấy. Thế ông có thấy cái xác mà những người Giatô giáo đang lôi đi trên cái thảm rơm rách không, đó là xác con rể đô đốc, ông Téligny bạn ông đấy.
- Ôi! Thế là thế nào? - Vua xứ Navarre thốt lên. Ông vừa đưa tay tìm kiếm một cách vô ích chuôi thanh đoản kiếm của ông, vừa run lên vì hổ thẹn và tức giận, vì ông cảm thấy trong cùng một lúc vừa bị chế nhạo vừa bị đe doạ.
- Thế có nghĩa là - Charles IX đột ngột thốt lên, giọng đầy tức giận và mặt tái đi một cách khủng khiếp - Thế có nghĩa là ta không muốn có người Tân giáo nào ở quanh ta. Nghe ra chưa Henriot? Ta có phải là vua không? Ta có phải là bậc thần chủ hay không?
- Nhưng, thưa bệ hạ…
- Bệ hạ đây lúc này đang muốn giết và tàn sát tất cả những gì không phải là Giatô giáo. Đó là điều ta thích. Anh có là Giatô giáo hay không? - Charles IX kêu lên với cơn giận mỗi lúc một tăng như một ngọn triều đang dâng lên đến cực điểm.
- Thưa bệ hạ - Henri nói - Xin Người hãy nhớ lại lời Người:"Kẻ nào phục vụ ta tốt thì tôn giáo của y có sá kể gì!".
- Ha! Ha! Ha! - Charles cười phá lên với một điệu cười ghê rợn, - Mi bảo ta phải nhớ lại lời của ta ư, Henri! Verba volant (1) như cô em Margot của ta vẫn nói đấy. Thế mi thử nhìn xem tất cả những bọn kia - Nhà vua vừa nói vừa chỉ tay xuống thành phố - Cái bọn kia chẳng đã phục vụ ta tận tụy hay sao? Bọn chúng chẳng đã chiến đấu dũng cảm, cố vấn khôn ngoan, luôn luôn hết lòng hay sao? Chúng đều là những thần dân có ích! Nhưng chúng là người Tân giáo! Còn ta, ta lại chỉ muốn dùng người Giatô giáo mà thôi!
Henri nín lặng.
- Ê này, Henriot, anh hãy hiểu cho ta - Charles IX nói.
- Thưa bệ hạ, tôi đã hiểu.
- Thế nào?
- Thế thì, thưa bệ hạ, việc gì mà vua Navarre này lại đi làm cái điều mà những nhà quý tộc cũng như những người đáng thương kia đã không làm. Rốt cuộc họ đều bị giết cả vì họ đã từ chối lời bệ hạ đã từng đề nghị tôi và bây giờ tôi cũng vẫn từ chối.
Charles IX nắm lấy cánh tay ông hoàng trẻ tuổi, chằm chằm nhìn ông ta với cái nhìn từ chỗ lờ đờ không khí sắc chuyển thành những tia lấp lánh của mắt thú dữ.
- A! Mi tưởng là ta mất công dành lễ misa cho cái bọn kia hay sao?
- Thưa bệ hạ - Henri vừa nói vừa gỡ tay ra - Phải chăng là Người không muốn được chết trong tôn giáo của ông cha Người?
- Mẹ kiếp, có chứ! Thế còn mi?
- Thế thì, thưa bệ hạ, tôi cũng vậy - Henri trả lời.
Charles gầm lên vì tức giận, đưa bàn tay run rẩy ra quờ lấy khẩu hỏa mai đặt trên một chiếc bàn. Henri dán người vào thảm treo tường, mồ hôi xuất ra đầy trán vì lo âu khắc khoải, nhưng nhờ có sức mạnh chế ngự được bản thân mà ông vẫn còn vững được nên bề ngoài ông vẫn tỏ ra bình tĩnh và nhìn theo mỗi cử động của đấng quân vương đáng sợ đó với vẻ sững sờ khao khát của con chim bị rắn thôi miên.
Charles nạp đạn và giậm chân trong cơn điên giận mù quáng:
- Này, có chịu lễ misa không? - Ông ta vừa kêu lên vừa làm Henri loá mắt vì ánh phản chiếu của cái thứ vũ khí chết người đó.
Henri vẫn lặng thinh.
Charles văng ra một câu chửi thề khủng khiếp mà chưa ai dám nói, làm rung cả vòm trần của Louvre. Nét mặt nhà vua từ tái nhợt trở nên cắt không còn hạt máu.
- Chịu lễ, vào ngục Bastille hay là chết, chọn đi! - Nhà vua vừa hét vừa giương súng nhằm bắn Henri.
- Ôi! thưa bệ hạ - Henri thốt lên - Bệ hạ nỡ giết tôi, người anh em của hệ hạ ư?
Với đầu óc nhanh trí tuyệt hảo vốn là một trong những tính năng rất mạnh mẽ của thể chất ông, Henri vừa lẩn tránh được khỏi phải trả lời trực tiếp câu hỏi của Charles IX. Vì chắc chắn là câu trả lời phủ định khiến Henri lìa đầu tức khắc.
Hành động phản ứng thường bắt đầu ngay sau những cơn kịch phát cuối cùng của nỗi điên giận, Charles IX không nhắc lại câu hỏi mà ông vừa đặt ra cho ông hoàng Navarre. Và sau một lát ngần ngừ, trong khi vẫn gầm gừ trong họng, nhà vua quay về phía cửa sổ để mở và nhắm một người đang chạy trên kè sông đối diện.
- Dẫu sao thì ta cũng phải giết một ai mới được - Charles IX thốt lên, mặt tái xanh như xác chết và mắt đỏ ngầu máu.
Và ông ta bóp cò, bắn gục người đàn ông đang chạy.
Henri rên lên một tiếng.
Charles linh hoạt hẳn với một nhiệt tình đáng kinh sợ, ông liên tục nạp đạn và bắn bằng khẩu hoả mai của mình, miệng thốt lên những tiếng kêu vui mừng khi bắn trúng.
"Mình toi mạng mất - Nhà vua Navarre tự nhủ - Khi nào hắn không tìm thấy ai để giết nữa thì hắn sẽ giết mình".
- Thế nào? Xong chưa? - Đột nhiên một giọng nói vang lên phía sau hai ông hoàng.
Đó là Catherine de Médicis mới vào mà không ai hay biết vì tiếng đạn nổ làm át đi.
- Không! Ngàn lần sấm sét âm phủ! - Charles vừa thét lên vừa ném súng vào phòng - Không, đồ ương bướng… nó không muốn thế!
Catherine không trả lời. Bà từ từ quay mặt nhìn về phía góc phòng có Henri đang đứng bất động như một trong những hình nhân trên tấm thảm treo mà ông ta dựa vào. Rồi bà lại đưa mắt nhìn Charles như muốn hỏi:
"Thế thì tại sao nó còn sống?"
- Nó sống… nó sống… bởi vì nó là bà con với tôi - Charles hiểu thấu cái nhìn ấy và trả lời không chút ngập ngừng.
Catherine mỉm cười.
Henri nhìn thấy nụ cười ấy và nhận ra rằng ông ta phải chiến đấu trước hết là để chống Catherine.
- Thưa lệnh bà - Ông nói - Tôi thấy rõ là mọi việc do lệnh bà bày ra chứ anh Charles không dự phần gì vào đây. Chính lệnh bà đã nảy ra ý kéo tôi vào bẫy. Chính lệnh bà đã nghĩ ra cách biến con gái lệnh bà thành mồi nhử để hãm hại tất cả chúng tôi. Chính lệnh bà đã tách rời tôi ra khỏi vợ tôi để vợ tôi khỏi phải buồn phiền vì nhìn thấy tôi bị giết trước mặt cô ta…
- Đúng thế, nhưng điều đó sẽ không xảy ra! - Một giọng nói hồi hộp và đầy nhiệt tình vang lên. Henri nhận ra giọng ấy ngay lập tức. Giọng nói ấy khiến Charle giật mình vì ngạc nhiên và Catherine giật mình vì tức tối.
- Marguerite! - Henri thốt lên.
- Margot! - Charles nói.
- Con ta! - Catherine lẩm bẩm.
- Thưa ông - Marguerite nói với Henri! - Những lời sau cùng của ông lên án tôi. Ông nói vừa đúng lại vừa không đúng. Ông nói có lý vì quả thực tôi đúng là công cụ bị người ta sử dụng để hãm hại tất cả các ông. Ông nhầm bởi vì tôi đâu có biết là ông lâm nguy. Thưa ông, chính ngay như tôi đây, tôi còn sống được cũng là do tình cờ, có lẽ là do mẹ tôi quên. Nhưng ngay khi tôi biết được là ông gặp nguy hiểm, tôi đã nhớ ngay tới bổn phận đối với chồng. Thưa ông, nếu người ta đày ông, tôi sẽ theo ông tới nơi đày ải; nếu người ta bỏ tù ông, tôi sẽ tự mình vào tù; nếu người ta giết ông, tôi sẽ chết theo.
Và nàng chìa tay cho Henri. Ông nắm lấy tay nàng với một tình cảm nếu như không phải là tình yêu, thì ít ra cũng là lòng biết ơn.
- Này, Margot đáng thương - Charles IX nói - Tốt nhất là cô cứ bảo hắn cải theo Giatô giáo đi!
- Thưa bệ hạ - Marguerite trả lời với vẻ đường hoàng cao quý rất tự nhiên của nàng - Xin bệ hạ hãy nghe tôi, vì chính bản thân mình, xin bệ hạ đừng đòi hỏi một điều hèn nhát ở một ông hoàng trong gia đình Người.
Catherine ném một cái nhìn đầy ý nghĩa sang Charles. Marguerite, cũng như Charles IX đã hiểu ngay cái điệu bộ khủng khiếp đó của Catherine, thốt lên:
- Thưa bệ hạ, xin Người hãy nghĩ lại, chính Người đã khiến ông ta thành chồng của tôi.
Charles IX bị mắc giữa ánh mắt ra lệnh của Catherine và ánh mắt khẩn cầu của Marguerite như bị vướng vào giữa hai nguyên lý đối nghịch. Sau cùng, lòng nhân ái đã thắng:
- Thưa lệnh bà, quả thực là Margot có lý vì Henriot là em của tôi - Ông nghiêng người thì thầm vào tai của Catherine.
- Đúng thế - Catherine vừa nói vừa xích lại bên tai con trai. Đúng thế, nhưng nếu không phải là như thế thì sao?
Chú thích:
(1) Lời nói gió bay (tiếng Latinh trong nguyên bản) (N.D)

[tarta12a]

Chương 11

Cây sơn trà ở nghĩa địa Inocent

Trở về nhà, Marguerite hoài công đoán cái câu sau cùng mà Catherine de Médicis đã nói thầm với Charles IX khiến cho hội đồng hai người khủng khiếp nắm trong tay quyền sinh sát phải ngừng họp vào lúc đó.
Buổi sáng, nàng dành một phần thời gian săn sóc De Mole, sau đó lại dành thì giờ để suy đoán cái điều bí ẩn mà trí óc nàng vẫn không thể hiểu nổi.
Vua Navarre vẫn bị giam cầm trong cung Louvre. Những người Tân giáo lại bị săn lùng hơn lúc nào hết. Một ngày tàn sát ghê rợn hơn lại nối tiếp cái đêm kinh khủng đó. Bây giờ người ta không đánh chuông cấp báo nữa mà lại dạo những bài tạ ân Chúa. Những âm hưởng của tiếng chuông tươi vui này vang lên trong cảnh giết chóc và đốt phá giữa thanh thiên bạch nhật có lẽ còn thê thảm hơn là tiếng chuông cầu hồn trong đêm hôm qua. Thế vẫn chưa hết, một điều kỳ lạ đã xảy ra. Một cây sơn trà thường chỉ trổ hoa vào mùa xuân và sẽ trút bỏ những bông hoa ngát hương cuối cùng vào tháng sáu, đột nhiên vào đêm qua, một đêm tháng Tám, lại nở hoa trở lại. Những người Giatô giáo coi việc này như một phép mầu và đã khéo nhân đó mà biến Chúa Trời thành đồng loã của họ. Họ trương thánh giá và cở xí làm thành những đoàn rước và kéo tới nghĩa địa Inocent, nơi có cây sơn trà khai hoa. Cái tin Chúa tán đồng cuộc tàn sát đang tiến hành đã kích động thêm lòng hăng hái của những kẻ giết người. Và trong khi trên các phố, trên mọi ngã tư, mọi quảng trường, thành phố phơi bày một khung cảnh hoang tàn thì cung Louvre đã trở thành nấm mồ chung cho tất cả những người Tân giáo bị cầm chân ở đó kể từ lúc tín hiệu tàn sát vang lên. Chỉ có vua Navarre, hoàng thân Condé và De Mole là những người Tân giáo duy nhất còn sống sót ở đó mà thôi.
Marguerite yên tâm về tình trạng của De Mole vì vết thương tuy nguy hiểm nhưng không đến nỗi chết người. Nàng chỉ còn bận tâm về mỗi một việc: đó là làm sao cứu nguy được cho tính mạng của ông chồng hiện vẫn còn đang bị đe doạ. Hiển nhiên là tình cảm đầu tiên của người vợ sẽ là thứ tình thương trung thực đối với người mà nàng đã thề trao thân nếu không phải là tình yêu, thì ít ra cũng là mối liên minh, như chính anh chàng người Bearnais đã nói. Nhưng tiếp theo tình cảm ấy, một thứ tình cảm kém trong sáng hơn đã thấm vào trái tim hoàng hậu.
Marguerite có tham vọng. Nàng đã thấy gần như chắc chắn được đứng vào hàng vua chúa do cuộc hôn nhân của nàng với Henri de Bourbon. Xứ Navarre bị giằng xé giữa một bên là các vua Pháp, một bên là các vua Tây Ban Nha, rốt cuộc đã bị mất dần từng mảnh nữa phần đất đai của mình. Nếu Henri de Bourbon tỏ rõ lòng can đảm mà người ta hy vọng nơi ông ở những dịp hiếm hoi khiến ông phải tuốt kiếm, thì Navarre có thể trở thành một vương quốc thực sự với những người Tân giáo Pháp là thần dân. Nhờ đầu óc tinh tế khôn ngoan, Marguerite đã nhìn ra và tính toán được tất cả những điều đó. Mất Henri, nàng không chỉ mất một người chồng mà nàng còn cả một ngai vàng.
Đang suy nghĩ sâu xa như vậy thì nàng nghe có tiếng gõ cửa ở hành lang bí mật. Nàng giật mình vì chỉ có ba người được phép đến bằng cửa này: nhà vua, Thái hậu và d Alençon. Nàng hé mở cửa căn buồng con, giơ ngón tay ra hiệu cho Gillonne và De Mole yên lặng rồi ra mở cửa cho khách.
Đó là quận công d Alençon
Chàng thanh niên này không xuất đầu lộ diện kể từ tối hôm qua. Có lúc Marguerite đã nảy ra ý định nhờ quận công xin giùm cho vua Navarre, nhưng một ý nghĩ khủng khiếp đã ngăn nàng lại Cuộc hôn nhân đã được tiến hành trái với ý ông ta. Françoise ghét Henri và chỉ giữ được thái độ trung lập có lợi cho anh chàng Bearnais vì ông ta tin rằng Henri và vợ vẫn hoàn toàn không có dính dáng gì đến nhau. Vì vậy nên bất kỳ một dấu hiệu quan tâm nào của Marguerite đối với chồng cũng chỉ làm cho một trong ba con dao xích gần lại ngực Henri chứ không đẩy lui chúng ra.
Do đó, khi nhìn thấy chàng thanh niên này, Marguerite rùng mình còn hơn cả khi nhìn thấy vua Charles IX hay Thái hậu. Nhìn ông ta thì không ai bảo là có chuyện gì bất thường xảy ra trong thành phố hoặc ở Louvre. Ông vẫn ăn mặc với vẻ tao nhã thường ngày. Áo quần ông sực nức mùi thơm mà Charles IX rất coi thường nhưng quận công d Anjou và ông lại rất ưa dùng. Tuy nhiên, người có con mắt tinh đời như Marguerite vẫn có thể nhận thấy quận công có vẻ xanh xao hơn ngày thường, những đầu ngón tay đẹp và được chăm chút như tay đàn bà của ông hai run.
Quận công rõ ràng có điều gì đang vui trong lòng. Và cũng như mọi khi, ông ta tiến lại gần chị để ôm hôn.
Nhưng đáng lẽ phải chìa má ra như nàng vẫn làm đối với vua Charles hoặc quận công d Anjou, thì Marguerite chỉ cúi mình thi lễ và giơ trán ra cho ông ta.
Quận công d Alençon thở dài và đặt đôi môi nhợt nhạt của mình lên vầng trán Marguerite.
Vừa ngồi xuống, ông ta vừa bình thản kể cho chị nghe những tin tức đẫm máu xảy ra đêm qua, nào là cái chết từ từ và khủng khiếp của đô đốc, cái chết tức thì của Téligny khi bị một viên đạn xuyên qua. Rồi ông ta ngừng lại, thích thú kể lại tỉ mỉ những chi tiết đẫm máu với cái giọng say mê những trò lưu huyết rất riêng biệt của ông ta và hai ông anh. Marguerite để mặc cho Françoise nói.
Cuối cùng, khi đã kể hết chuyện, quận công im bặt.
- Françoise đến thăm tôi chắc hẳn không phải chỉ để kể cho tôi nghe chuyện đó có phải không? - Marguerite hỏi.
Quận công d Alençon mỉm cười.
- Vậy cậu còn có chuyện gì khác để nói với tôi chăng?
- Không - Quận công trả lời - Tôi đợi.
- Cậu đợi gì?
- Marguerite thân yêu, có phải chị đã nói với tôi là cuộc hôn nhân với vua Navarre trái với ý chị không? - Quận công vừa nói vừa xích ghế lại gần Marguerite.
- Vâng, chắc chắn là như thế. Tôi không hề quen biết ông hoàng Bearn khi người ta đề nghị tôi lấy ông ta làm chồng.
- Thế từ khi chị quen biết ông ta, chị chẳng đã nói với tôi là chị không hề cảm thấy chút tình yêu nào với ông ta là gì?
- Tôi đã nói với Françoise như vậy, đúng thế.
- Phải chăng theo ý chị thì cuộc hôn nhân này sẽ gây bất hạnh cho chị?
- Françoise thân mến ạ, khi một cuộc hôn nhân không phải là một niềm hạnh phúc tột cùng thì bao giờ cũng gần như là niềm đau khổ tột độ.
- Thế thì, Marguerite thân mến, tôi đã nói với chị rồi, tôi chờ đợi.
- Nhưng cậu phải nói là cậu chờ đợi cái gì cơ chứ?
- Chờ cho chị được vui sướng.
- Tôi có thể vui sướng về việc gì mới được?
- Về cái cơ hội không ngờ để lấy lại tự do cho chị đang tới.
- Tự do cho tôi ư? - Marguerite muốn ép ông hoàng này phải nói hết những điều ông ta nghĩ.
- Cố nhiên, tự do của chị, chị sắp được ly thân với vua Navarre.
- Ly thân! - Marguerite vừa nói vừa chăm chăm nhìn ông hoàng trẻ tuổi.
Quận công d Alençon cố gắng chịu đựng cái nhìn của chị mình nhưng rồi ông ta lúng túng nhìn lảng sang chỗ khác.
- Ly thân! - Marguerite lặp lại - Thử nói xem nào, Françoise, vì tôi rất mừng thấy Françoise để tôi được tìm hiểu sâu về việc này. Người ta định chia rẽ chúng tôi như thế nào cơ chứ?
- Nhưng… Henri là người Tân giáo - Quận công lẩm bẩm.
- Rõ rồi. Nhưng ông ta có che giấu tôn giáo của mình đâu, và khi người ta làm lễ cưới cho chúng tôi người ta vẫn biết rõ điều đó?
- Đúng, thế nhưng chị ạ, từ khi chị lấy chồng đến giờ thì Henri làm gì? - Quận công hỏi và dù ông không muốn, một nét mừng vui vẫn làm rạng rỡ khuôn mặt ông ta.
- Nhưng cậu phải biết điều đó hơn ai hết chứ, Françoise? Vì ông ta gần như ngày nào cũng ở bên cậu, khi thì đi săn, khi thì đánh cầu…
- Vâng, ban ngày thì chắc chắn là thế rồi, nhưng còn ban đêm thì sao? - Quận công hỏi lại.
Marguerite im lặng và đến lượt nàng cúi mặt nhìn xuống.
- Còn đêm thì sao? Ban đêm kia mà? - Quận công vẫn gặng.
- Thế thì sao? - Marguerite cảm thấy phải trả lời bằng một câu gì đó
- Thế này, đêm ông ta ở nhà phu nhân de Sauve.
- Làm sao cậu biết? - Marguerite thốt lên.
- Tôi biết vì tôi rất quan tâm tới điều đó - Quận công hơi tái mặt vừa trả lời, vừa rứt rứt đường thêu ở ống tay áo.
Marguerite bắt đầu hiểu được điều Catherine đã nói thầm với Charles IX nhưng nàng vẫn làm như không hay biết gì. Nàng trả lời với vẻ u buồn vờ vĩnh rất khéo.
- Sao cậu lại đi nói với tôi những chuyện đó? Có phải là để nhắc cho tôi nhớ rằng ở nơi đây không có ai yêu mến và thiết tha với tôi: cả những người mà tự nhiên đã cho làm người bảo trợ cho tôi lẫn người mà Giáo hội đã khiến thành chồng tôi. Có phải thế không?
- Chị bất công quá, tôi yêu chị - Quận công hấp tấp nói và xích ghế lại gần Marguerite hơn nữa.
- Françoise - Marguerite vừa nói vừa nhìn xoáy vào ông ta - Thái hậu nhờ cậu nói với tôi điều gì vậy?
- Tôi ấy à? Không, chị nhầm rồi, tôi thề đấy. Làm sao chị lại có thể tưởng thế được nhỉ?
- Điều khiến tôi nghĩ như thế là vì cậu dứt bỏ tình thân thiện giữa cậu và chồng tôi, là vì cậu rời bỏ phe của vua Navarre.
- Phe của vua Navarre ấy à? - Quận công d Alençon ngẩn người ra lặp lại.
- Vâng, đúng thế. Này Françoise, chúng ta hãy nói chuyện thẳng thắn với nhau nhé. Có tới hai chục lần các vị đã thoả thuận với nhau là các vị chỉ có thể tiến thân và thậm chí ủng hộ nhau là vì cả hai người cần phải dựa vào nhau. Khối liên minh này…
- Đã không thành được, chị ạ - Quận công ngắt lời.
- Tại sao vậy?
- Vì nhà vua rõ ràng có ý đồ gì đó với chồng chị. Xin lỗi! Gọi là chồng chị là tôi nhầm đấy, đó là với Henri de Navarre kia. Mẹ chúng ta đã đoán ra hết. Tôi liên minh với người Tân giáo là vì tôi tưởng rằng họ được sủng ái ở triều đình. Nhưng bây giờ người ta tiêu diệt những người theo Tân giáo và trong vòng tám ngày nữa sẽ chẳng còn lấy tối đa là năm chục mống trong toàn vương quốc. Tôi bắt tay với vua Navarre vì ông ta đã là… chồng chị. Nhưng bây giờ ông ta không còn là chồng chị nữa. Chị không những là người đàn bà đẹp nhất nước Pháp mà còn là người có đầu óc khôn ngoan nhất. Vậy về những điều ấy chị thấy thế nào?
- Tôi phải nói rằng tôi biết rõ Charless của chúng ta. Hôm qua tôi thấy ông ta trong một cơn kịch phát nhiệt cuồng mà mỗi cơn sẽ làm ông ta giảm thọ mười năm. Tôi phải nói rằng, thật không may là những cơn kịch phát ấy dạo này lại thường tát phát. Vì thế nên nói cho cùng thì Charles của chúng ta sẽ chẳng còn sống được mấy nỗi. Cuối cùng tôi cũng phải nói rằng nếu vua Ba Lan băng hà thì dĩ nhiên người ta sẽ phải bầu ra một ông hoàng của hoàng tộc Pháp để thay thế ông ta, và sau nữa, khi các sự việc đã bộc lộ đến như thế thì đây không phải là lúc bỏ rơi các đồng minh. Họ sẽ là những người vào lúc lâm trận có thể ủng hộ chúng ta bằng sức mạnh của một dân tộc và một vương quốc.
- Thế nhưng chính chị đã chẳng phản bội tôi còn hơn thế, khi chị đem lòng yêu quý một kẻ xa lạ hơn là chị em hay sao? - Quận công thốt lên.
- Françoise, cậu hãy nói rõ ra xem tôi đã phản bội lại cậu như thế nào?
- Hôm qua chị chẳng xin đức vua tha mạng cho vua Navarre là gì?
- Thế thì sao? - Marguerite trả lời với vẻ ngây thơ giả vờ.
Quận công hấp tấp đứng dậy, dạo hai vòng quanh phòng với vẻ ngẩn ngơ rồi quay lại cầm lấy tay Marguerite. Bàn tay ấy cứng đờ và lạnh buốt.
- Thôi chào chị vậy - Quận công nói - Chị không muốn hiểu tôi, vậy chị chỉ nên tự trách mình nếu sắp tới có điều bất hạnh xảy tới cho chị.
- Marguerite tái mặt đi nhưng vẫn đứng nguyên tại chỗ. Nàng để quận công d Alençon đi ra mà không hề ra hiệu gọi ông ta trở lại. Nhưng quận công vừa mới ra đến hành lang thì lại đã quay vào.
- Marguerite, chị nghe đây, tôi quên không nói để chị hay: ngày mai, vào giờ này, vua Navarre sẽ chết.
Marguerite buột miệng kêu lên một tiếng. Ý nghĩ nàng là một công cụ giết người khiến nàng kinh hãi không sao kiềm chế được.
- Vậy mà cậu không ngăn cản người ta đừng giết ông ấy? - Nàng nói - Cậu sẽ không cứu người bạn tốt nhất và người đồng minh trung thành nhất của mình hay sao?
- Từ hôm qua, đồng minh của tôi không phải là vua Navarre nữa.
- Vậy là ai?
- Ông de Guise. Người ta đã biến ông de Guise thành vua của những người Giatô giáo bằng cách diệt những người Tân giáo.
- Lẽ nào con trai Henri đệ nhị lại thừa nhận một quận công xứ Lorraine làm vua của mình!…
- Marguerite ạ, hôm nay chị gặp ngày xấu hay sao mà chị không chịu hiểu gì hết vậy.
- Tôi thú nhận là tôi đã cố gắng hiểu cậu mà không được.
- Chị ạ, chị cũng là dòng dõi trâm anh thế phiệt chẳng kém gì công chúa de Porcian, còn Guise cũng chẳng phải là thần linh bất tử gì hơn vua Navarre. Vậy thì bây giờ chị cứ đặt giả thiết cho ba sự kiện mà cả ba đều có thể xảy ra nhé: một là đức ông hoàng đệ(1) được bầu làm vua Ba Lan, hai là chị cũng yêu tôi như tôi yêu chị, ba là… tôi là vua Pháp… còn chị… chị là… là hoàng hậu của những người Giatô giáo.
Choáng người vì tầm sâu sắc của trí xét đoán của cậu em trẻ tuổi mà ở triều đình không ai cho là thông minh kiệt xuất. Marguerite gục đầu vào lòng bàn tay. Sau một lát yên lặng, nàng hỏi:
- Thế nhưng cậu không ghen với quận công de Guise như cậu vẫn ghen với vua Navarre hay sao?
- Chuyện gì đã qua coi như xong - Quận công nói với giọng khàn khàn - Và nếu tôi phải ghen với quận công de Guise thì tôi đã ghen rồi đấy.
- Chỉ có một điều khiến cho cái kế hoạch đẹp đẽ ấy không thể thành công được.
- Điều gì?
- Đó là tôi không yêu quận công de Guise nữa.
- Vậy chị yêu ai?
- Không ai cả.
Lần này đến lượt quận công d Alençon nhìn Marguerite với vẻ ngạc nhiên của một con người không hiểu gì nữa. Ông ra khỏi phòng, vừa đi vừa thở dài và đưa bàn tay giá lạnh lên bóp vầng trán đang chực nổ tung.
Margot còn lại có một mình, đầy vẻ suy tư. Trước mắt nàng, tình hình bắt đầu hiện ra rõ ràng và chính xác hơn. Nhà vua đã để mặc cho người ta tiến hành cuộc thảm sát Saint-Bactelemy, và Thái hậu cùng quận công de Guise đã tiến hành cuộc thảm sát đó, Quận công de Guise và quận công d Alençon sắp sửa liên kết với nhau để lợi dụng tối đa cái sự kiện này. Cái chết của vua Navarre là hậu quả tất yếu của tai hoạ lớn lao này. Một khi vua Navarre chết đi, người ta sẽ chiếm lấy vương quốc của ông ta. Do đó, Marguerite sẽ trở thành quả phụ, không ngai vàng, không thế lực, và chẳng còn viễn cảnh nào khác hơn là vào một tu viện mà ở đó thậm chí nàng còn không được quyền đau đớn ngồi khóc người chồng chưa bao giờ thực sự là chồng mình.
Nàng đang nghĩ tới đó thì Thái hậu Catherine cho người hỏi xem nàng có muốn đi cùng với cả triều đình hành hương tới cây sơn trà ở nghĩa địa Inocent hay không.
Thoạt tiên Marguerite định từ chối không dự vào cuộc dạo chơi bằng ngựa này. Nhưng khi nghĩ rằng cuộc đi có thể cho nàng cơ hội biết thêm đôi điều về số phận vua Navarre, nàng bèn trả lời rằng nếu có ngựa chuẩn bị sẵn sàng thì nàng vui lòng tháp tùng Thánh thượng.
Năm phút sau, người hầu tới báo rằng nếu nàng vui lòng xuống sân thì cả đoàn sẽ lên đường. Marguerite đưa tay ra hiệu cho Gillone coi sóc người bị thương và đi xuống.
Nhà vua, Thái hậu, Tavannes và các thủ lĩnh Giatô giáo đã lên ngựa. Marguerite nhìn thoáng qua cả nhóm gồm khoảng hai chục người: vua Navarre không có ở đó.
Nhưng phu nhân de Sauve cũng có mặt, bà ta liếc nhìn Marguerite và nàng hiểu ngay ra là bà nhân tình của chồng mình có điều muốn nói với nàng.
Đoàn người bắt đầu đi từ phố l Astruce tới phố Saint-Honoré. Nhìn thấy nhà vua, Thái hậu Catherine và các thủ lĩnh Giatô giáo, quần chúng tụ tập lại và đi theo đám rước như một làn sóng tràn dâng, vừa đi vừa hô to: "Đức vua muôn tuổi! Lễ misa muôn năm! Giết chết bọn Tân giáo!"
Tiếng reo hò đi kèm với sự vung vẩy những thanh kiếm đỏ lòm hoặc những khẩu hoả mai còn bốc khói như để khoe công trạng của từng kẻ tham dự vào sự kiện thảm khốc mới rồi.
Đến đầu phố Pruven, người ta gặp nhiều người đang lôi một cái xác không đầu. Đó là xác ông đô đốc. Những người đó sắp đem treo ngược chân cái xác lên ở Montfaucon.
Cả đoàn vào nghĩa địa Inocent qua cửa đối diện đường Sap, nay là phố Đêsacgiơ. Các tăng lữ được báo trước về cuộc viếng thăm của nhà vua và Thái hậu đang đợi chờ để chúc mừng.
Nhân lúc Catherine lắng nghe bài diễn văn người ta chào mừng bà, phu nhân de Sauve lại gần hoàng hậu Navarre và xin phép được hôn tay nàng. Marguerite chìa tay ra cho bà ta. Phu nhân de Sauve ghé môi lên tay Marguerite và khéo léo luồn vào tay áo nàng một mảnh giấy nhỏ cuộn tròn.
Việc lẩn đi của phu nhân de Sauve có kín đáo và nhanh chóng đến mấy cũng không lọt khỏi mắt Catherine, bà ta quay lại đúng lúc thấy bà phu nhân hầu cận của mình đang hôn tay hoàng hậu Navarre.
Cả hai người đàn bà đều thấy cái nhìn lóe lên như ánh chớp chóa sáng đến tận chỗ họ, nhưng họ vẫn thản nhiên. Đúng lúc đó Phu nhân de Sauve rời khỏi Marguerite và về chỗ mình gần bên Catherine.
Sau khi đáp lại bài diễn văn người ta dành cho mình, Catherine vừa mỉm cười vừa vẫy ngón tay ra hiệu cho hoàng hậu Navarre tiến lại gần.
Marguerite vâng lệnh.
- Sao, hoá ra con thân thiết với Phu nhân de Sauve đến thế? - Thái hậu nói bằng thổ ngữ Ý.
Marguerite mỉm cười và tạo cho nét mặt mình có vẻ chua chát nhất mà nàng có thể làm được. Nàng trả lời:
- Thưa mẹ vâng, con rắn đã đến cắn vào tay con.
- Ái dà! Vậy con cũng ghen? - Catherine vừa nói vừa mỉm cười.
- Thưa lệnh bà, người nhầm - Marguerite trả lời - Con chẳng ghen gì vua Navarre, cũng như vua Navarre chẳng yêu gì con. Có điều là con biết phân biệt bạn thù. Con yêu người yêu mình và ghét những kẻ ghét mình. Nếu không thế thì con đâu có xứng là con lệnh bà.
Catherine mỉm cười theo cái cách để Marguerite hiểu được rằng nếu bà có nghi ngờ điều gì thì nay điều nghi ngờ ấy đã tan biến.
Vả chăng vào lúc đó những người hành hương mới tới thu hút sự chú ý của đoàn chủ toạ oai nghiêm này. Quận công de Guise tới cùng với một đoàn những nhà quý tộc vẫn còn hăng máu vì cuộc tàn sát mới rồi. Họ tháp tùng một chiếc kiệu phủ thảm rực rỡ và kiệu dừng lại trước mặt nhà vua.
- Quận chúa de Nervers! - Charles IX kêu lên - Thế cơ đấy, nào đề cho cái cô Giatô giáo xinh đẹp và can trường ấy tới đón nhận những lời khen ngợi của chúng ta đi nào! Cô em họ ạ, người ta kể với ta là cô săn đuổi những đứa Tân giáo từ chính cửa sổ nhà mình và cô đã lấy đá ném chết một thằng, có đúng không?
Quận chúa de Nervers đỏ mặt.
- Tâu bệ hạ - Nàng vừa tới quỳ trước mặt nhà vua vừa hạ giọng nói - Ngược lại, tôi có diễm phúc được đón nhận một người Giatô giáo bị thương.
- Được thôi, cô ạ! Có hai cách để phụng sự ta: một là tiêu diệt kẻ thù ta, hai là giúp đỡ các bạn ta. Cứ làm theo khả năng của mình, ta tin chắc rằng nếu có thể thì cô đã làm hơn thế.
Trong lúc đó quần chúng mau chóng nhận ra sự hoà hợp giữa dòng họ Lorraine và Charles IX, liền hò hét vang trời: "Đức vua muôn tuổi! Quận công de Guise muôn năm! Lễ misa muôn năm!".
- Cô có quay về Louvre với bọn ta không Henriette? - Thái hậu hỏi nàng quận chúa xinh đẹp.
Marguerite khẽ đưa cùi tay chạm vào bạn, cô này hiểu ngay tín hiệu đó và trả lời:
- Thưa lệnh bà không, trừ phi lệnh bà ra lệnh, vì tôi còn có việc trong thành phố với lệnh bà hoàng hậu Navarre.
- Thế các cô định cùng nhau làm gì vậy? - Catherine hỏi.
- Đi xem những sách Hy lạp cổ rất hiếm và lạ mà người ta tìm thấy ở nhà một viên mục sư Tân giáo già và đã chuyển tới tháp Saint-Jacques la Busri - Marguerite trả lời.
- Thà các cô đi xem người ta ném những kẻ Tân giáo từ trên cầu Meuniers xuống sông Seine còn hơn - Charles IX chêm vào - Đó mới là chỗ của những người Pháp tốt.
- Nếu thánh thượng muốn thế thì chúng tôi sẽ đi - Quận chúa de Nervers trả lời.
Catherine đưa mắt nhìn hai người đàn bà với vẻ nghi kỵ. Marguerite đã cảnh giác chớp được cái nhìn ấy, lập tức nàng quay đi quay lại với vẻ bận tâm và lo lắng nhìn quanh mình.
Dù là thật hay vờ thì cái vẻ lo lắng đó không lọt khỏi mắt Catherine.
- Cô tìm gì vậy?
- Con tìm… nhưng con không thấy nữa… - Nàng nói.
- Cô tìm gì? Và cô không thấy ai nữa?
- Mụ Sauve - Marguerite nói - Mụ ấy về Louvre rồi ư?
- Thế ta đã chẳng bảo là cô ghen là gì! - Catherine ghé sát tai con gái - Rõ ngớ ngẩn!… Thôi nào Henriette! - Bà vừa nói tiếp vừa nhún vai - Cô đưa hoàng hậu Navarre đi đi.
Marguerite giả vờ nhìn quanh nàng rồi nghiêng người xuống bên tai cô bạn nói:
- Hãy đưa mình đi nhanh lên, mình có những chuyện rất quan trọng cần nói với bạn.
Quận chúa cúi chào Charles IX và Catherine rồi nghiêng mình trước hoàng hậu Navarre, nàng nói:
- Lệnh bà có hạ cố lên kiệu của tôi được không?
- Sẵn lòng thôi. Duy có điều phu nhân phải đưa tôi về Louvre.
- Kiệu của tôi, như những người hầu của tôi và chính bản thân tôi xin tuỳ thuộc vào lệnh của lệnh bà - Quận chúa trả lời.
Hoàng hậu Marguerite lên kiệu và ra hiệu cho quận chúa, nàng cũng lên kiệu và kính cẩn ngồi vào ghế trước.
Catherine và các nhà quý tộc quay về Louvre theo cùng đường cũ. Tuy nhiên, suốt dọc đường, người ta thấy Thái hậu thì thầm liên tục điều gì vào tai nhà vua, vừa nói vừa chỉ liên tục vào phu nhân de Sauve. Và mỗi lần như thế, nhà vua lại cười cái điệu cười của riêng Charles IX, cái giọng cười còn ghê rợn hơn cả một lời đe doạ.
Còn về phần Marguerite, khi chiếc kiệu bắt đầu đi và nàng cảm thấy không còn phải sợ ánh mắt dò xét sắc bén của Catherine nữa nàng hấp tấp rút từ ống tay áo ra mảnh giấy của phu nhân de Sauve và đọc được những dòng sau đây:
"Tôi nhận được lệnh tối nay trao cho đức vua Navarre hai chiếc chìa khoá: một là chìa khoá căn phòng mà hiện nay Người đang bị giam giữ, còn chiếc kia là chìa khoá phòng tôi. Tôi được lệnh giữ đức vua lại nhà tôi khi Người tới cho đến tận sáu giờ sáng. Xin lệnh bà hãy suy nghĩ, xin lệnh bà hãy quyết định và chỉ mong lệnh bà đứng đếm xỉa gì đến tính mạng tôi".
"Chẳng còn ngờ gì nữa - Marguerite lẩm bẩm - Người đàn bà tội nghiệp này sẽ là công cụ người ta dùng để hãm hại tất cả chúng ta. Nhưng ta sẽ xem người ta có biến cái bà hoàng Margot, như ông anh mình vẫn nói, thành một nữ tu sĩ dễ đến thế không".
- Thư của ai đấy? - Quận chúa de Nervers vừa hỏi vừa chỉ tay vào tờ giấy mà Marguerite cứ đọc đi đọc lại với sự chú tâm tột bậc.
- A! Quận chúa! Mình có bao nhiêu điều để nói với quận chúa - Marguerite vừa trả lời vừa xé vụn tờ giấy ra thành hàng ngàn mảnh nhỏ.
Chú thích:
(1) Chỉ quận công d Anjou (ND)

[tarta12a]

Chương 12

Tâm tình

- Này, trước hết là ta đang đi đâu đây? - Marguerite hỏi - Mình đoán không phải tới cầu Meuniers chứ?… Từ hôm qua tới giờ mình nhìn thấy quá đủ cái trò giết chóc rồi, Henriette tội nghiệp ạ.
- Tôi mạn phép xin được đưa lệnh bà…
- Trước hết, trước nhất, lệnh bà mình đây xin cậu hãy quên cái kiểu gọi đó đi… Vậy cậu đưa mình đi đâu?
- Tới dinh de Guise, trừ phi là lệnh bà có ý định khác.
- Không! Không! Henriette, tới nhà cậu đi. Quận công de Guise và chồng cậu không có đấy chứ?
- À không! - Quận chúa kêu lên với niềm vui khiến đôi mắt đẹp màu ngọc bích của nàng lấp lánh - Không, chẳng có em rể, chẳng có chồng, chẳng có ai cả! Tôi được tự do, tự do như không khí, như chim chóc, như mây… Tự do, nghe thấy chưa bà hoàng của tôi? Bà có hiểu được những điều hạnh phúc ẩn trong chữ tự do không? Tôi đi, tôi đến, tôi ra lệnh! A! Bà hoàng tội nghiệp! Lệnh bà chẳng được tự do và vì thế nên Người cứ thở dài sườn sượt.
- Cậu đi, cậu đến, cậu ra lệnh! Chỉ có thể thôi à? Tự do của cậu chỉ để làm việc ấy thôi? Này, trông cậu vui quá, không chỉ vì được tự do mà cậu trở nên như thế đâu nhé.
- Lệnh bà đã hứa với tôi là lệnh bà sẽ tâm sự trước.
- Lại lệnh bà. Này chúng mình sẽ sinh sự với nhau đấy Henriette ạ. Cậu quên mất những quy ước của chúng mình rồi à?
- Không, tôi là kẻ tôi tớ kính cẩn của lệnh bà trước mặt mọi người, là cô bạn tâm phúc điên rồ của cậu khi chỉ có hai ta. Có phải thế không thưa lệnh bà? Có đúng thế không Marguerite?
- Đúng thế - Hoàng hậu vừa nói vừa mỉm cười.
- Không có sự kình địch nhau về dòng họ, không có sự phản phúc trong tình yêu. Tất cả đều tốt, đều thẳng thắn. Đây là cuộc liên minh vừa để tự vệ vừa để tấn công, nhằm mục đích duy nhất là tìm gặp và nắm bắt lấy thứ phù du mà người đời gọi là hạnh phúc, nếu chúng ta gặp nó.
- Được lắm, quận chúa của ta! Chính thế, và để tái lập hiệp ước cậu ôm hôn mình đi nào.
Vậy là hai mái đầu dễ thương, một xanh xao và đượm buồn, một hồng hào với mớ tóc vàng và vui cười, chụm lại bên nhau một cách duyên dáng và họ gắn môi vào nhau giống như họ đã gắn bó những ý nghĩ của mình với nhau.
- Vậy là có điều gì phải không? - Quận chúa vừa hỏi vừa nhìn Marguerite với vẻ khao khát tò mò.
- Thế những chuyện xảy ra từ hai hôm nay mà không mới à?
- Ồ! Mình nói về tình yêu cơ, chữ không nói về chính trị.
Khi nào chúng mình bằng tuổi lệnh bà Catherine mẹ cậu, chúng mình cũng sẽ làm chính trị. Nhưng bà hoàng xinh đẹp ơi, chúng mình mới hai mươi tuổi, phải nói chuyện khác đi. Xem nào, cậu là một người vợ thật đấy à?
- Của ai cơ? - Marguerite vừa nói vừa cười.
- A! Thực quả là cậu làm mình yên tâm đấy.
- Này Henriette, cái điều làm cho cậu yên tâm lại làm mình hoảng sợ. Quận chúa ạ, mình nhất thiết phải trở thành vợ thật.
- Bao giờ?
- Ngày mai.
- Ôi! Xì! Thật à! Cô bạn tội nghiệp! Thế điều ấy có cần thiết lắm không?
- Tuyệt đối cần thiết.
- Mẹ kiếp! Như một người quen của mình vẫn nói, thế thì đáng buồn thật đấy.
- Cậu quen được ai mà lại nói "Mẹ kiếp" thế? - Marguerite vừa hỏi vừa cười.
- Ừ
- Ai vậy - Cậu chỉ toàn hỏi thôi, trong khi đáng lý cậu phải nói cơ. Nói cho xong đi, rồi mình sẽ kể.
- Vắn tắt thôi thì thế này nhé: vua Navarre đang yêu nhưng không phải là yêu mình. Mình không phải là đang yêu vì mình không yêu ông ta. Tuy vậy, cả hai chúng mình sẽ phải thay đổi ý kiến, hoặc là chúng mình phải có vẻ như đã thay đổi ý kiến nội nhật trong vòng từ nay đến mai.
- Thế thì cậu cứ thay đổi ý kiến đi, cậu có thể tin chắc rằng ông ta cũng sẽ thay đổi ý kiến đấy.
- Chính đấy là điều không thể có, vì bây giờ hơn lúc nào hết mình chẳng sẵn lòng đổi ý tí nào.
- Mình mong là chỉ đối với ông chồng cậu thôi đấy chứ?
- Henriette này, mình có một điều ngần ngại.
- Ngần ngại về cái gì?
- Về tôn giáo. Cậu có phân biệt gì giữa người Tân giáo và Giatô giáo hay không?
- Về chính trị ấy hả?
- Tất nhiên rồi.
- Nhưng còn trong tình yêu thì sao?
- Cô bạn thân mến, chúng ta là đàn bà, chúng ta là những người tà đạo đến nỗi về mặt tín ngưỡng chúng ta đều thừa nhận tất cả và về mặt thần linh chúng ta cũng tôn thở nhiều vị.
- Nhiều vị nhưng là một, có đúng không?
- Ừ, - Quận chúa nói với một ánh mắt sáng màu tà giáo - Ừ, vị thần tên là Eros - Cupido – Amo(1), vị thần lưng đeo ống tên, bịt mắt và có cánh… Chúa ơi, sùng đạo muôn năm!
- Tuy nhiên cậu có cách cầu nguyện độc đáo đấy, cậu ném đá xuống đầu những người Tân giáo.
- Cứ làm điều hay thôi, còn mặc kệ cho người ta nói… Ôi Marguerite, những ý tưởng tốt đẹp nhất cũng như những hành động đẹp đẽ nhất bị biến hoá đi biết nhường nào qua miệng những kẻ phàm phu tục tử!
- Phàm phu tục tử!… Nhưng mình thấy hình như là ông anh Charles nhà mình ca ngợi cậu lúc nãy đấy chứ.
- Marguerite, anh Charles nhà cậu là một người mê săn bắn vĩ đại, suốt ngày thổi kèn săn đến nỗi gầy mòn cả người đi… Vậy nên mình từ chối cả những lời khen ngợi của ông ta. Vả lại mình đã trả lời ông Charles nhà cậu… Cậu không nghe thấy à?
- Không, cậu nói khẽ quá.
- Càng tốt, mình càng có nhiều chuyện để kể cho cậu. Này, chẳng lẽ cậu đã kể hết mọi chuyện của cậu rồi đấy à Marguerite?
- Chả là…
- Sao?
- Chả là - Hoàng hậu vừa nói vừa cười - Nếu viên đá mà anh Charles nói là một viên đá lịch sử thì mình sẽ xin thôi không nói.
- A! - Henriette kêu lên - Cậu đã chọn được một anh Tân giáo rồi. Được thôi, cứ yên tâm! Để cậu yên lòng thì mình hứa là sẽ chọn một chàng Tân giáo khác vào dịp tới.
- Chà! Vậy ra lần này cậu đã kiếm được một chàng Giatô giáo phải không?
- Chúa ơi! - Quận chúa nói.
- Thôi được, mình hiểu rồi.
- Thế cái anh chàng Tân giáo của cậu trông như thế nào?
- Mình đâu có chọn anh ta. Chàng trai ấy hiện nay chẳng là gì với mình cả và chắc sẽ chẳng bao giờ là gì với mình.
- Nhưng anh ta như thế nào mới được chứ? Điều ấy cũng không ngăn cậu kể cho mình cơ mà, cậu biết mình tò mò như thế nào rồi đấy.
- Một thanh niên tội nghiệp đẹp như Nisus de Benvenuto Cellini đã đến trốn trong phòng của mình.
- Ô hô! Cậu thế nào mà chẳng cho đòi anh ta tới đây!
- Tội nghiệp chàng trai! Đừng có cười thế Henriette, lúc này anh ta vẫn còn đang bấp bênh giữa cái sống và cái chết đấy.
- Anh ta ốm à?
- Anh ta bị thương nặng.
- Này, một chàng Tân giáo bị thương là phiền lắm đấy! Nhất là trong những ngày này. Thế cậu làm gì với anh chàng Tân giáo bị thương mà chẳng là gì và sẽ không bao giờ là gì với cậu ấy?
- Anh ta đang ở trong căn buồng nhỏ của mình, mình che giấu anh ta vì mình muốn cứu anh ta. Anh ta đẹp trai này, anh ta trẻ này, anh ta bị thương này.
- Cậu giấu anh ta trong buồng con của cậu và cậu muốn cứu anh ta! Nếu bây giờ anh chàng Tân giáo ấy không tỏ ra đầy lòng biết ơn thì quả là một chàng trai tệ bạc đấy.
- Mình sợ rằng anh ta đã biết ơn mình lắm rồi, hơn cả mình mong đợi kia.
- Thế cái chàng trai tội nghiệp ấy có làm cậu để ý không?
- Mình để ý chỉ vì lòng nhân đạo thôi.
- A! Lòng nhân đạo! Bà hoàng tội nghiệp ơi, chúng mình là đàn bà, bao giờ cái đức tính ấy cũng làm chúng mình đi đời đấy!
- Ừ, thế cậu có hiểu rằng bất kỳ lúc nào đức vua, quận công d Alençon, mẹ mình, ông chồng mình nữa… cũng có thể vào phòng mình…
- Cậu muốn mình trông coi cái anh chàng Tân giáo nhà cậu trong lúc anh ta còn ốm có phải không, với điều kiện là trả anh ta lại cho cậu khi khỏi chứ gì?
- Cái cô hay tếu này! Không, mình thề là chưa nhìn xa đến thế. Tuy nhiên nếu cậu có thể tìm ra cách giấu anh chàng ấy, nếu cậu có thể gìn giữ cái tính mạng mà mình đã cứu cho anh ấy thì mình thừa nhận với cậu là mình sẽ thực lòng biết ơn cậu. Ở dinh de Guise cậu được tự do, cậu chẳng có em rể lẫn chồng để rình rập hay ép uổng cậu. Hơn nữa Henriette ạ, đằng sau phòng ngủ của cậu, nơi mà thật may cho cậu là không ai có quyền được vào, cậu có một căn buồng lớn giống như buồng của mình. Khi nào anh ta khỏi, cậu sẽ mở cửa cho anh ta và con chim sổ lồng sẽ bay đi.
- Bà hoàng thân mến ạ, chỉ có một điều hơi khó, đó là cái lồng đã bị chiếm chỗ mất rồi.
- Sao! Cậu không cứu được một người nào đó phải không?
- Đó chính là điều mình đã trả lời cho anh cậu.
- À, mình hiểu rồi, thế cho nên cậu mới nói khẽ đến nỗi mình không thể nào nghe thấy được.
- Nghe này Marguerite, chuyện này rất hay và cũng đẹp đẽ thơ mộng y như chuyện của cậu vậy. Sau khi để lại cho cậu sáu vệ binh, mình với sáu người kia quay về dinh de Guise. Mình đang xem người ta cướp phá và đốt một cái nhà chỉ cách dinh của em mình có cái lòng đường phố Quatre Fils thì bỗng nghe thấy tiếng đàn bà kêu khóc và tiếng đàn ông chửi thề. Mình ra ban công và trước hết là mình thấy một thanh kiếm mà những đường lửa của nó dường như chiếu rọi cả toàn cảnh. Mình thấy thán phục cái ngọn kiếm điên cuồng ấy quá vì mình vốn yêu thích những điều đẹp đẽ! Rồi tất nhiên là mình tìm cách nhìn rõ cái cánh tay cầm kiếm và cái người có cánh tay ấy. Và rốt cuộc giữa gươm vung đạn réo, giữa những tiếng kêu la, mình nhìn thấy người ấy, một người hùng đấy, một chàng Ajax Télamon(2). Mình nghe thấy tiếng chàng vang vang như lệnh. Mình khoái chí quá, mình cứ đứng đấy, hồi hộp, run lên theo mỗi đòn nhắm vào chàng, theo mỗi đường kiếm chàng vung ra. Cậu biết không, bà hoàng của mình, trong có khoảng một khắc đồng hồ mà mình xúc động như chưa bao giờ mình bị như thế, mà mình cũng không nghĩ rằng có thể có một nỗi xúc động đến như thế cơ. Thế nên mình cứ đứng đấy, thở phập phồng căng thẳng câm lặng, thế rồi đột nhiên người anh hùng của mình biến mất.
- Sao lại có thể thế được?
- Chàng bị ngã gục xuống vì một hòn đá của một mụ già ném chàng. Thế là, cứ như Cyrus ấy, mình lại nói nên lời được, mình kêu lên: "Cứu tôi! Giúp tôi với!". Thế là các vệ binh đến đỡ chàng dậy, đưa chàng ta về căn buồng mà cậu muốn mượn cho người cậu đỡ đầu ấy.
- Than ôi, Henriette ạ, mình rất hiểu chuyện này vì nó cũng gần giống như chuyện của mình vậy - Marguerite nói.
Chỉ có mỗi điều khác nhau là làm như mình phụng sự đức vua và đạo giáo nên mình không cần phải đưa ông Anibal de Coconnas ra khỏi nhà mình như cậu.
- Ông ấy tên là Anibal de Coconnas à? - Marguerite vừa hỏi vừa cười phá lên.
- Tên tuổi kinh khủng nhỉ? - Henriette nói - Này, cái người mang tên ấy cũng xứng với nó lắm. Mẹ kiếp, đánh đấm bậc thầy lắm, và ông ta làm đổ máu mới khiếp chứ! Hoàng hậu ơi, đeo mặt nạ vào đi, chúng mình về đến dinh rồi.
- Thế sao lại phải mang mặt nạ?
- Vì mình muốn chỉ cho cậu người hùng của mình.
- Ông ta có đẹp trai không?
- Lúc đang đánh nhau thì đẹp rực rỡ, mình thấy như thế. Quả thật thì lúc ấy là vào ban đêm, mà lại có ánh lửa đuốc. Sáng nay, dưới ánh sáng ban ngày thì mình thấy có kém đi đôi chút, mình thừa nhận là thế. Thế nhưng mình nghĩ là cậu sẽ vừa ý.
- Thế thì người mình bảo trợ không tới được dinh de Guise rồi. Bực thật, chẳng ai lại nghĩ đến việc đi tìm một người Tân giáo ở đấy đâu.
- Không đâu. Tối nay mình sẽ đưa ông kia tới đây. Một người nằm góc bên phải, người kia nằm góc bên trái.
- Thế nếu họ nhận ra nhau là Tân giáo với Giatô giáo, họ xé nhau ra mất.
- Ôi dà! Chả có gì nguy hiềm đâu. Ông de Coconnas bị một cú đánh vào mặt khiến ông ta gần như không nhìn thấy rõ. Chàng Tân giáo nhà cậu thì xơi một chưởng vào ngực đến nỗi gần như không cựa quậy được… Với lại cậu dặn anh ta là đừng có nói gì về tôn giáo, thế là ổn chuyện.
- Được đấy!
- Vào đi, nhớ đấy.
- Cám ơn cậu - Marguerite vừa nói vừa xiết tay bạn.
- Đến đây, Người lại trở thành lệnh bà - Quận chúa Nervers nói - xin cho phép tôi được cung tiếp Người tại dinh de Guise với những nghi thức xứng đáng với hoàng hậu Navarre.
Và quận chúa xuống kiệu. Nàng gần như quỳ một chân xuống để đỡ Marguerite cùng xuống. Rồi vừa đưa tay chỉ cổng dinh được hai người lính gác có súng hỏa mai canh giữ, nàng đi theo sau hoàng hậu vài bước. Marguerite đường bệ đi trước quận chúa đang giữ đúng thái độ tôn kính chừng nào nàng còn ở trong tầm mắt mọi người. Lên tới phòng, quận chúa đóng cửa và gọi thị nữ của mình, một cô gái Sicily nhanh nhẹn:
- Mica - Nàng nói bằng tiếng Ý - Bá tước ra sao rồi?
- Thưa, càng ngày càng khá hơn - Cô gái đáp.
- Ông ta đang làm gì?
- Thưa phu nhân, em nghĩ là ông ta đang dùng bữa.
- Được lắm! - Marguerite nói - Nếu thấy ngon miệng là tốt đấy!
- À ừ nhỉ, mình quên mất cậu là đệ tử của Ambroise Paré. Đi đi! Mica.
- Cậu cho cô ta lui à?
- Ừ, để nó canh cho bọn mình.
Mica đi ra.
- Bây giờ thì cậu muốn đến chỗ ông ta hay muốn mình cho gọi ông ta đến đây? - Quận chúa hỏi.
- Chẳng đến đấy cũng chẳng đến đây. Mình muốn nhìn thấy ông ta mà không bị ông ta nhìn thấy cơ.
- Có hề gì đâu, cậu có mặt nạ cơ mà.
- Ông ta có thể nhận ra tóc mình, tay mình, đồ trang sức của mình.
- Ôi chao, từ khi lấy chồng cái bà hoàng xinh đẹp này mới thận trọng chứ.
Marguerite mỉm cười.
- Này thế thì mình thấy chỉ có mỗi một cách thôi - Quận chúa nói tiếp.
- Cách gì?
- Cậu xem ông ta qua lỗ khoá nhé.
- Được đấy, dẫn mình đi.
Quận chúa cầm tay Marguerite và dẫn nàng tới một cánh cửa được che bằng một tấm thảm. Nàng khuỵu một chân xuống và ghé mắt nhìn vào lỗ khoá không có chìa.
- Vừa hay, ông ta ngồi ở bàn ăn và quay mặt về phía chúng mình. Lại đây.
Marguerite thế vào chỗ bạn và đến lượt nàng lại ghé mắt vào lỗ khoá. Như quận chúa đã nói, Coconnas ngồi ở một bàn ê hề thức ăn mà những vết thương không ngăn cản được chàng cứ việc chén tì tì.
- Úi! Lạy Chúa! - Marguerite thốt lên và giật lùi lại.
- Sao thế? - Quận chúa ngạc nhiên hỏi.
- Không thể như thế được! Hay là không phải? Đúng rồi! Ôi, thề có linh hồn tôi, chính hắn?
- Hắn nào?
- Suỵt! - Marguerite vừa bò dậy vừa nắm lấy tay quận chúa - Cái lão mà đã muốn giết anh chàng Tân giáo của mình ấy. Hắn ta đuổi theo anh chàng tới tận phòng mình, đâm anh ta cả ở trong tay mình. Ôi, Henriette, thật may là ông ta chưa nhìn thấy mình!
- Cậu đã thấy ông ta trong lúc đâm chém, ông ta trông cũng đẹp trai đấy chứ?
- Mình không biết - Marguerite nói - Vì lúc ấy mình đang nhìn cái người bị ông ta đuổi theo.
- Thế cái người bị ông ta đuổi theo tên là gì?
- Cậu không nói tên đó trước mặt ông kia chứ?
- Không, hứa đi - Lerac de Mole.
- Thế bây giờ cậu thấy ông ta thế nào?
- Ông de Mole ấy à?
- Không, ông de Coconnas kia.
- Xin thề - Marguerite nói - Mình thú thực là thấy ông ta… Rồi nàng ngừng bặt.
- Thôi đi - Quận chúa nói - Mình thấy rõ là cậu giận ông ta vì cái vết thương ông ta đâm cho anh chàng Tân giáo của cậu rồi.
- Nhưng mình thấy hình như là chàng Tân giáo của mình không nợ nần gì ông ta nữa - Marguerite vừa nói vừa cười - Và cái vạch mà anh ta đã làm nổi bật con mắt của ông kia lên thì…
- Thế thì họ sạch nợ, và chúng ta sẽ hoà giải họ. Đưa cái ông bị thương nhà cậu đến đây.
- Chưa được đâu, sau này đã.
- Khi nào?
- Khi nào cậu cho cái ông của cậu mượn một phòng khác.
- Phòng nào?
Marguerite nhìn bạn. Quận chúa sau một lúc im lặng cũng nhìn lại nàng và phì cười.
- Thôi được rồi - Quận chúa nói - Vậy lúc nào chúng ta cũng liên kết với nhau chứ?
- Bao giờ cũng là tình bạn chân thành - Hoàng hậu trả lời.
- Thế còn khẩu lệnh, còn dấu hiệu để nhận biết, nếu như chúng ta cần tới nhau?
- Lấy tên ông thần tam vị của cậu ấy: Eros-Cupido-Amor.
Và hai người đàn bà chia tay nhau sau khi đã ôm hôn nhau lần thứ hai và đã siết chặt tay nhau có đến hai mươi bận.
Chú thích:
(1) Các tên thần tình yêu trong thần thoại cổ (ND)
(2) Một tướng trong sử thi Iliat của Hôme (ND)

[tarta12a]

Chương 13

Có những chiếc chìa khoá lại mở được những cái cửa không phải dành cho chúng

Khi về tới Louvre, hoàng hậu Navarre thấy Gillonne có vẻ rất kích động báo lại rằng Phu nhân de Sauve đã đến trong lúc nàng vắng mặt. Bà ta đem đến cho nàng một chiếc chìa khoá mà Thái hậu đã sai đem cho bà ta. Đó là chìa khoá phòng Henri bị giam.
Rõ ràng là vì một lý do nào đấy. Thái hậu muốn rằng đêm nay anh chàng Bearn phải ở trong phòng của Phu nhân de Sauve.
Marguerite cầm lấy chìa, xoay đi xoay lại. nàng bắt Gillonne nhắc lại từng lời của Phu nhân de Sauve, cân nhắc từng từ một trong đầu rồi hình như hiểu được ý đồ của Catherine.
Nàng lấy bút, mực và viết:
"Tối nay, thay vì đến chỗ Phu nhân de Sauve, hãy đến phòng hoàng hậu Navarre.
Marguerite".
Rồi nàng cuộn tròn tờ giấy, nhét trong lỗ chiếc chìa khoá và ra lệnh cho Gillonne ngay khi màn đêm buông xuống phải đến nhét chiếc chìa khoá này vào cửa phòng của người tù kia.
Xong việc đầu tiên này, Marguerite nghĩ tới chàng trai tội nghiệp bị thương. Nàng đóng tất cả các cửa, vào buồng và rất ngạc nhiên khi thấy De Mole đã mặc lại quần áo còn rách rưới và dây máu của mình.
Nhìn thấy nàng, chàng cố đứng dậy, nhưng vì vẫn còn loạng choạng nên không đứng được và ngã phịch ngay xuống chiếc ghế dài mà người ta đã soạn thành giường.
- Có chuyện gì vậy, thưa ông? - Marguerite hỏi - Tại sao ông lại không theo đúng những chỉ định của thầy thuốc? Tôi đã yêu cầu ông phải nghỉ ngơi, thế mà đáng lẽ phải tuân lời tôi thì ông lại làm những điều ngược lại.
Gillonne nói:
- Ôi thưa lệnh bà, em không có lỗi gì trong chuyện này. Em đã khẩn khoản van xin bá tước đừng làm chuyện điên rồ ấy, nhưng ông ta tuyên bố là không có gì có thể giữ ông ở lại cung Louvre lâu hơn nữa.
- Rời khỏi Louvre! - Marguerite vừa nói vừa ngạc nhiên nhìn De Mole đang cúi đầu xuống - Không thể được. Ông không thể bước đi được, ông rất xanh xao và không có sức, chân ông run, ai mà chẳng nhận ra. Sáng nay vết thương ở vai ông vẫn còn chảy máu.
- Thưa lệnh bà, càng biết ơn Người đã che chở tôi tối hôm qua bao nhiêu, tôi càng khẩn nài xin Người cho phép tôi được ra đi ngay hôm nay bấy nhiêu.
- Nhưng này - Marguerite ngạc nhiên kêu lên - Tôi không biết gọi cho đúng cái quyết định đìên rồ ấy là gì nữa, nó còn tệ hơn cả sự vô ơn.
- Ồi, thưa lệnh bà! - De Mole vừa thốt lên vừa chắp tay lại Xin lệnh bà hãy tin rằng trái tim tôi mang lòng biết ơn suốt đời đối với lệnh bà.
- Thế thì cái lòng biết ơn ấy sẽ chẳng kéo dài lâu đâu – Marguerite cảm động vì giọng chân thành của người nói - Vì hoặc là các vết thương của ông sẽ mở miệng và ông sẽ chết vì mất máu, hoặc là người ta nhận ra ông là người Tân giáo và ông chưa đi được trăm bước thì người ta đã giết ông mất rồi.
- Dù sao thì tôi cũng phải rời Louvre - De Mole khẽ nói.
- Ông phải ư? - Marguerite nói và nhìn chàng với ánh mắt trong sáng của nàng.
Rồi nàng hơi tái mặt đi.
- Ô phải rồi! Tôi hiểu! - Nàng nói - Xin lỗi ông! Chắc hẳn ở ngoài Louvre có một người nào đó lo lắng khủng khiếp về sự vắng mặt của ông. Đúng vậy, ông de La Mole, điều đó là tất nhiên thôi và tôi thông cảm với ông chuyện đó. Sao ông không nói ngay? Đúng hơn là tại sao tôi không nghĩ tới chuyện ấy nhỉ? Tỏ lòng hiếu khách thì người ta phải có trách nhiệm bảo trợ những tình cảm của khách cũng như ngoài việc băng bó các vết thương còn phải săn sóc cả linh hồn nữa.
- Ôi, thưa lệnh bà - De Mole trả lời - Lệnh bà nhầm lắm. Tôi gần như chỉ có một mình trên đời này và ở Paris, nơi không ai biết tôi thì tôi lại càng hoàn toàn cô độc. Kẻ giết tôi là người đàn ông đầu tiên tôi nói chuyện trong thành phố này và lệnh bà là người đàn bà đầu tiên đã hỏi chuyện tôi nơi đây.
- Vậy tại sao ông muốn đi? - Marguerite ngạc nhiên hỏi.
- Vì rằng đêm qua, lệnh bà đã không nghỉ ngơi chút nào và đêm nay…
Marguerite đỏ mặt.
- Gillonne - Nàng nói - Tối rồi đấy, ta nghĩ là đã đến lúc em đi đưa chiếc chìa khoá đi.
Gillonne mỉm cười lui ra.
- Nhưng nếu ông có một thân một mình ở Paris, không bè bạn thì ông sẽ sống thế nào? - Marguerite tiếp.
- Thưa lệnh bà tôi sẽ có rất nhiều bạn. Vì trong khi tôi bị truy đuổi, tôi đã nghĩ tới mẹ tôi, vốn là ngưởi Giatô giáo. Dường như tôi đã thấy bà lướt đi trước tôi trên đường tới Louvre, tay bà cầm một cây thánh giá. Và tôi đã nguyện rằng nếu Chúa giữ cho tôi được sống, tôi sẽ theo đạo của mẹ tôi. Thưa lệnh bà, Chúa đã làm được hơn cả việc giữ cho tôi sống, Người đã gửi tới cho tôi một trong những thiên thần để khiến tôi yêu cuộc sống đó hơn.
- Nhưng ông không bước được. Đi chưa được trăm bước thì ông đã ngã ngất rồi.
- Thưa lệnh bà, hôm nay tôi đã thử trong buồng. Quả thật là tôi đi chậm và đau lắm, nhưng miễn là tôi tới được quảng trường Louvre thôi, còn tới đó muốn ra sao thì ra.
Marguerite gục đầu lên tay và trầm tư suy nghĩ.
- Thế còn đức vua Navarre - Nàng nói với dụng ý - ông không nói gì về đức vua Navarre với tôi nữa à? Hay là khi cải đạo, ông thôi không còn muốn vào chỗ ông ta nữa?
- Thưa lệnh bà - De Mole vừa nói vừa tái mặt đi – Người vừa chạm tới nguyên nhân thực sự của việc tôi đi... Tôi biết rằng đức vua Navarre đang gặp nguy hiểm lớn và tất cả ưu thế của một công chúa Pháp như lệnh bà may lắm mới đủ để cứu thoát cho đức vua.
- Thế nào? - Marguerite hỏi - ông muốn nói gì vậy? Những nguy hiểm nào mà ông nói với tôi thế?
- Thưa lệnh bà - De Mole ngập ngừng nói - Từ căn buồng mà tôi được đưa vào, người ta có thể nghe thấy mọi điều.
- Thật thế - Marguerite lẩm bẩm một mình - ông de Guise đã bảo mình rồi.
Rồi nàng nói to:
- Thế ông đã nghe thấy gì vậy?
- Trước tiên là cuộc nói chuyện với lệnh bà và em trai lệnh bà sáng nay.
- Với François ấy à? - Marguerite đỏ mặt thốt lên.
- Vâng, thưa lệnh bà, với quận công d Alençon. Rồi sau đó khi lệnh bà đã đi, tôi nghe được cuộc nói chuyện giữa cô Gillonne và phu nhân de Sauve.
- Và chính hai cuộc nói chuyện ấy đã làm ông…
- Thưa lệnh bà, vâng. Lệnh bà mới cưới chưa được tám ngày, lệnh bà yêu chồng. Chồng lệnh bà sẽ đến đây như quận công d Alençon và Phu nhân de Sauve. Nhà vua sẽ nói với lệnh bà về những điều bí mật của Người. Tôi không nên nghe những chuyện ấy, tôi sẽ không kín miệng… và tôi không thể… tôi không nên… và nhất là tôi không muốn thế!
Qua giọng của De Mole khi nói những lời sau cùng này cũng như qua sự lúng túng trong lời nói, bối rối trong thái độ của chàng, Marguerite chợt nảy ra một ý.
- À - Nàng nói - Thế ra ở trong buồng này ông đã nghe thấy tất cả những gì được nói ở đây từ lúc ông vào?
- Tâu lệnh bà vâng.
Những lời đó thoảng như hơi thở.
- Và ông muốn ra đi trong đêm nay, hoặc ngay tối nay, để khỏi phải nghe thêm nữa chứ gì?
- Đi ngay bây giờ cũng được, thưa lệnh bà! Nếu lệnh bà cho phép.
- Thật trẻ con! - Marguerite nói với lòng thương hại âu yếm lạ lùng.
Ngạc nhiên vì câu trả lời dịu dàng đến thế trong khi chàng tưởng sẽ nhận được một sự phản kháng phũ phàng, De Mole rụt rè ngước đầu lên. Mắt chàng gặp mắt Marguerite và chàng nhìn như bị thôi miên vào ánh mắt trong sáng sâu thẳm của hoàng hậu.
- Vậy ông tự thấy không thể giữ được một điều bí mật ư, ông de Mole? - Marguerite dịu dàng hỏi. Nàng nghiêng người trên thành ghế, nữa người khuất trong một tấm thảm dày vì vậy nàng đọc được một cách rõ ràng những gì diễn ra trên nét mặt chàng trong khi mình vẫn không bị chàng nhìn thấu.
- Thưa lệnh bà - De Mole nói - Bản chất con người tôi rất đáng ghét. Tôi không tin ngay cả tôi, và hạnh phúc của kẻ khác làm tôi đau đớn.
- Hạnh phúc của ai? - Marguerite mỉm cười hỏi - À, ừ nhỉ, của vua Navarre! Tội nghiệp Henri!
- Lệnh bà cũng thấy là đức vua hạnh phúc! - De Mole buột miệng nói.
- Có hạnh phúc ư?…
- Vâng, vì lệnh bà đã than thở vì Người.
Marguerite vò vò túi tiền bố thí bằng lụa của nàng và gỡ những sợi dây chuyền xoắn bằng vàng.
- Vậy ông từ chối gặp đức vua Navarre - Nàng nói - Ông dứt khoát như thế?
- Tôi sợ sẽ làm phiển hoàng thượng trong lúc này.
- Thế còn quận công d Alençon, em trai tôi, thì sao?
- Ô, thưa lệnh bà - De Mole thốt lên - Không đâu, tôi không muốn gặp quận công d Alençon còn hơn cả vua Navarre.
- Tại sao? - Marguerite xúc động đến nỗi vừa nói vừa run.
- Vì rằng tôi đã là người Tân giáo tồi quá, nên không thể trở thành thủ hạ tận tụy của đức vua Navarre được, tôi lại cũng chưa trở thành một người Giatô tốt để là thân hữu của ông d Alençon và ông de Guise.
Lần này đến lượt Marguerite phải cúi mặt xuống. Nàng cảm thấy lời nói đó đã khuấy động tới tận nơi sâu kín của trái tim nàng. Nàng cũng không biết lời nói của De Mole gây ra đau đớn hay êm dịu đối với mình nữa.
Vừa lúc đó Gillonne bước vào. Marguerite đưa mắt hỏi. Cũng bằng ánh mắt Gillonne trả lời khẳng định: Cô đã đưa được chìa khoá cho vua Navarre.
Marguerite lại đưa mắt nhìn De Mole. Chàng băn khoăn trước nàng, đầu cúi xuống và càng trở nên xanh xao như một người vừa bị đau đớn về cả thể xác lẫn tinh thần.
- Ông de Mole rất kiêu hãnh - Nàng nói - Và ta đang ngần ngại không muốn đưa ra một đề nghị mà chắc ông ta sẽ từ chối.
De Mole đứng dậy, tiến một bước về phía Marguerite và muốn nghiêng mình trước mặt nàng tỏ ý chàng xin tuân theo lệnh của nàng. Nhưng một cơn đau nhói khủng khiếp khiến chàng ứa nước mắt. Chàng cảm thấy mình sắp ngã bèn túm lấy một bức thảm treo và tựa người vào đó.
- Ông thấy chưa - Marguerite chạy tới đỡ chàng - Ông có thấy là ông còn cần đến tôi không?
Đôi môi De Mole hơi mấp máy, chàng thì thầm:
- Vâng, như không khí mà tôi cần để thở, như ánh sáng ban ngày mà tôi cần để nhìn thấy.
Ngay lúc đó, cửa phòng Marguerite vang lên ba tiếng gõ.
- Lệnh bà có nghe thấy không? - Gillonne hoảng sợ nói.
- Đến rồi cơ à. - Marguerite lẩm bẩm.
- Có nên mở ra không?
- Chờ đã. Có khi là vua Navarre cũng nên.
- Ôi! thưa lệnh bà! - De Mole khỏe hẳn ra khi nghe thấy mấy lời ấy, mặc dù hoàng hậu đã nói rất khẽ đến nỗi nàng tưởng rằng chỉ Gillonne mới nghe được tiếng nàng. - Tôi quỳ xuống cầu xin lệnh bà, hãy cho tôi ra ngoài, dù sống hay chết! Xin Người hãy thương tôi! Ôi, lệnh bà không trả lời. Thế thì tôi sẽ nói, và khi tôi lên tiếng, tôi mong lệnh bà sẽ đuổi tôi đi.
- Ông có im đi không, con người bướng bỉnh! - Marguerite gắt lên mặc dù nàng cảm thấy những lời trách cứ của chàng trai có sức mê hoặc vô cùng đối với nàng - Ông im đi chứ!
- Thưa lệnh bà - De Mole nói tiếp, vì chàng không thấy trong giọng nói của Marguerite sự nghiệt ngã mà chàng chờ đợi - Tôi xin nói lại là từ trong buồng này, người ta nghe được hết. Xin lệnh bà đừng bắt tôi phải chết bằng cái chết mà những kẻ đao phủ tàn ác nhất cũng không dám làm thế.
- Im đi! Ông im đi! - Marguerite nhắc lại.
- Ôi! Lệnh bà sắt đá quá, lệnh bà không muốn nghe, không muốn thấy gì hết. Nhưng xin lệnh bà hãy hiểu cho rằng tôi yêu lệnh bà…
- Im đi nào, tôi đã bảo ông mà - Marguerite ngắt lời. Nàng ấn bàn tay ấm áp thơm tho lên môi chàng trai, chàng đưa hai tay nắm lấy và áp môi vào đó.
- Nhưng… - De Mole thì thầm.
- Nhưng xin ông im đi, thật trẻ con. Ở đâu ra cái lối nổi loạn không tuân lời hoàng hậu của mình thế này nhỉ?
Rồi nàng lao ra khỏi buồng, đóng cửa lại. Nàng tựa lưng vào tường và đưa bàn tay run rẩy lên giữ cho tim bớt đập mạnh.
- Mở cửa ra, Gillonne! - Nàng nói.
Gillonne ra khỏi phòng, và một lát sau, mái đầu nhỏ nhắn, thông minh và có vẻ lo lắng của vua Navarre ló ra sau tấm rèm.
- Bà cho mời tôi đấy ư, thưa bà - Nhà vua Navarre hỏi Marguerite.
- Vâng, thưa bệ hạ. Bệ hạ đã nhận được thư của tôi chứ?
- Tôi thú nhận là có, với đôi chút ngạc nhiên - Henri vừa trả lời vừa nhìn quanh và kẻ nghi kỵ chẳng mấy chốc đã tan biến.
- Và chắc là với đôi chút lo âu nữa chứ, thưa bệ hạ? - Marguerite thêm.
- Tôi xin thú nhận với bà là có. Tuy nhiên, mặc dù quanh tôi đầy dẫy những kẻ thù hung dữ và những bạn bè có lẽ còn nguy hiểm hơn cả kẻ thù, tôi nhớ lại là trong một buổi tối tôi đã nhìn thấy trong mắt bà ánh lên lòng đại lượng: đó là đêm tân hôn của chúng ta. Một hôm khác tôi đã thấy ở đó lấp lánh ánh sao của lòng can đảm, đó là vào hôm qua, ngày ấn định cho cái chết của tôi.
- Thế thì sao, thưa bệ hạ? - Marguerite vừa nói vừa mỉm cười trong khi Henri có vẻ muốn nhìn thấu tận tâm can nàng.
- Thế này, thưa bà, mới đây khi đọc lá thư của bà gọi tôi đến, tôi mới nghĩ đến những điều đó và tự bảo: "Không bạn bè, đang tù tội, không vũ khí, vua Navarre chỉ còn có một cách chết có tiếng tăm, chết mà được lịch sử ghi nhớ, đó là chết vì bị vợ phản bội", thế là tôi đến đây.
- Thưa bệ hạ - Marguerite nói - Người sẽ nói khác khi biết rằng tất cả những việc đang xảy ra đây là nhờ công của một người yêu bệ hạ và bệ hạ cũng yêu người ta.
Nghe vậy Henri gần như lùi lại, con mắt xám sắc bén của ông dưới cặp lông mày đen nhìn hoàng hậu với vẻ tò mò dò hỏi.
- Ồ, xin bệ hạ yên lòng - Hoàng hậu mỉm cười, nói - Tôi không dám mạo muội nói rằng người đó là tôi.
- Nhưng thưa bà - Henri nói - Bà đã sai đưa chìa khoá này cho tôi: chẳng lẽ đó không phải là lời thú nhận của bà?
- Đúng là hành động đó là của tôi, tôi thừa nhận điều đó. Bức thư này do tôi gửi đi, tôi không phủ nhận điều này. Còn về chuyện chiếc chìa khoá lại khác. Bệ hạ chỉ cần biết rằng nó đã qua tay bốn người đàn bà trước khi đến tay bệ hạ.
- Qua tay bốn người đàn bà ư? - Henri ngạc nhiên thốt lên.
- Vâng, nó đã qua tay Thái hậu, qua tay Phu nhân de Sauve, Gillonne và tôi.
Henri bắt đầu ngẫm nghĩ về điều bí ẩn này.
- Thưa bệ hạ, bây giờ chúng ta hãy bàn việc, và nhất là phải nói thẳng thắn - Marguerite nói - Có đúng bệ hạ đã đồng ý cải đạo như người ta đồn đại ngày hôm nay không?
- Tiếng đồn sai đấy, thưa bà, tôi vẫn chưa đồng ý.
- Nhưng hình như bệ hạ đã quyết rồi.
- Có nghĩa là tôi đang tự hỏi. Biết làm sao được, khi người ta hai mươi tuổt, người ta gần là vua, thì Chúa ơi! Có những điều đáng để người ta phải chịu lễ misa lắm.
- Một trong những điều ấy là mạng sống có phải không?
Henri không thể nén được một nụ cười.
- Bệ hạ không nói với tôi tất cả những điều người nghĩ - Marguerite nói.
- Tôi giữ ý với các đồng minh của tôi. Vì bà biết đấy, chúng ta vẫn chỉ là đồng minh thôi, nếu như bà vừa là đồng minh… và…
- Và là vợ bệ hạ, có đúng thế không?
- Vâng đúng thế… vừa là vợ tôi…
- Thế thì sao?
- Thế thì có lẽ sẽ khác, có lẽ tôi vẫn khăng khăng muốn là vua của những người Tân giáo, như họ nói đấy… Còn như bây giờ thì tôi chỉ đành bằng lòng với việc sống thôi.
Marguerite nhìn Henri với vẻ lạ lùng đến nỗi có thể gây ngờ vực ngay cả cho những đầu óc kém tinh tường hơn đầu óc vua Navarre.
- Thế ít ra bệ hạ cũng tin chắc là đã đạt được kết quả ấy chứ? - Nàng hỏi.
- Gần gần thôi - Henri đáp - Bà cũng biết là trên cõi đời này, người ta chẳng bao giờ có thể chắc chắn được cái gì cả…
- Quả thực là bệ hạ tỏ ra rất ôn hoà và tỏ ra một sự vô tư đến nỗi sau khi đã từ chối ngai vàng, từ chối tín ngưỡng của mình, chắc bệ hạ sẽ từ chối luôn cả mối liên kết hôn nhân với một công chúa Pháp, ít ra là người ta cũng đang hy vọng như thế.
Những lời này có một ý nghĩa sâu xa đến nỗi Henri, dù không muốn, cũng phải rùng mình. Nhưng rồi ông nhanh chóng chế ngự được cơn xúc động:
- Xin lệnh bà hãy nhớ lại là trong lúc này tôi không được tự do hành động. Vậy nên tôi sẽ làm điều mà nhà vua Pháp ra lệnh cho tôi. Còn tôi, nếu như người ta có hỏi ý kiến tôi chút nào trong cái việc định đoạt chẳng phải là về cái gì khác hơn là ngai vàng của tôi, hạnh phúc của tôi và tính mạng của tôi, thì tôi thà là bó mình làm một người đi săn trong một toà lâu đài nào đấy, một kẻ sám hối trong một tu viện nào đấy còn hơn đặt tương lai mình dựa trên những quyền lợi mà cuộc hôn nhân ép buộc của chúng ta cho phép có được.
Sự bình tĩnh cam chịu tình huống, việc chối bỏ những thú vui trần thế này khiến Marguerite hoảng sợ. Nàng nghĩ rằng có lẽ việc hủy bỏ hôn nhân đã được thỏa thuận giữa Charles IX, Catherine và vua Navarre rồi chăng. Tại sao người ta lại không coi nàng là kẻ lừa gạt hoặc nạn nhân của việc này? Phải chăng vì nàng là em, là con những người kia? Kinh nghiệm đã cho nàng thấy đó không phải là lý do khiến nàng có thể đặt sự an toàn của mình vào đó. Tham vọng tràn ngập trong trái tim người thiếu phụ hay đúng hơn là trong trái tim bà hoàng trẻ tuổi, nàng quá cao xa so với những sự yếu đuối thông thướng nên không để bị lôi cuốn trong nỗi hờn giận vì tự ái: ở mỗi người đàn bà, ngay cả người tầm thường nhất, khi người ta yêu, tình yêu không có những chuyện tủn mủn đó vì tình yêu thực sự cũng là một tham vọng.
- Tôi thấy hình như bệ hạ không mấy tin tưởng vào ngôi sao lấp lánh trên vầng trán mỗi bậc quân vương thì phải? - Marguerite nói với giọng chế giễu.
- À, vì lúc này đây tôi cứ mải tìm mà không thấy ngôi sao của tôi - Henri nói - Nó đang bị che lấp bởi cơn giông tố đang gầm réo trên đầu tôi lúc này.
- Thế nếu hơi thở của một người đàn bà làm xua tan cơn giông tố đó và làm cho ngôi sao sáng lên hơn bao giờ hết thì sao?
- Khó lắm - Henri đáp.
- Bệ hạ không tin có một người đàn bà như thế hay sao?
- Không, tôi chỉ không tin vào khả năng của người đàn bà đó mà thôi.
- Bệ hạ muốn nói là ý chí của bà ta phải không?
- Tôi nói là khả năng của bà ta, tôi xin nhắc lại như vậy. Đàn bà chỉ thực sự mạnh khi tình yêu và lợi ích được kết hợp trong người họ ở một mức độ bằng nhau, và nếu như chỉ có một trong hai tình cảm đó chế ngự bà ta thì giống như Asin(1), bà ta có thể bị tổn thương. Vậy mà, nếu như tôi không quá lời, thì tôi không thể tin tưởng được vào tình yêu của người đàn bà ấy.
Marguerite im bặt.
- Xin bà hãy nghe tôi - Henri nói - Khi tiếng chuông cuối cùng của tháp chuông Saint-Germain l Auxerrois vừa dứt, chắc bà đã nghĩ đến việc giành lại sự tự do mà người ta đã đem ra đặt cược để tiêu diệt những người thuộc phe tôi. Còn tôi, tôi đã phải nghĩ đến việc cứu lấy tính mạng mình. Đó là những việc cấp thiết nhất lúc ấy. Tôi cũng biết là trong chuyện này chúng ta sẽ mất xứ Navarre. Nhưng cái xứ Navarre ấy thật là ít ỏi nếu đem so với việc bà lại được tự do nói to trong phòng mình, điều mà bà không dám làm khi có ai nghe bà nói từ trong căn buồng con này.
Mặc dù đang rất chú tâm, Marguerite cũng không nén được mỉm cười. Còn về phần vua xứ Navarre, ông đã đứng dậy chuẩn bị đi về phòng của mình. Mười một giờ đã điểm được một lát. Trong cung Louvre mọi người đều đã ngủ yên hoặc có vẻ ngủ yên.
Henri tiến ba bước về phía cửa rồi chợt dừng lại như thể lúc này ông mới nhớ lại được lý do đã khiến ông tới chỗ hoàng hậu.
- À mà bà định thông báo với tôi việc gì chăng? Hay bà chỉ muốn cho tôi có dịp cảm ơn bà về sự tạm hoãn mà sự hiện diện của bà đã đem lại cho tôi hôm qua trong phòng vũ khí của nhà vua? Thưa bà, tôi phải thừa nhận là rất đúng lúc, và bà đã đến đó như một vị cứu tinh, vừa kịp để cửu tôi thoát chết.
- Ôi con người ngốc nghếch! - Marguerite thì thầm kêu lên và nắm lấy cánh tay chồng - Làm sao mà ông không thấy được là ngược lại chưa có gì chứng tỏ ông được cứu thoát hết, cả tự do của ông, cả ngai vàng của ông, cả tính mạng của ông…
Mù quáng! Điên rồ! Thật điên rồ! Có phải là ông không nhìn thấy trong thư của tôi cái gì khác hơn là một lời hẹn hò? Ông tưởng rằng Marguerite bị xúc phạm vì sự lạnh lùng của ông lại còn muốn hàn gắn nữa?
- Nhưng thưa bà - Henri ngạc nhiên nói - Tôi xin thú nhận là…
Marguerite nhún vai với một vẻ khó tả.
Cùng lúc đó, một tiếng động lạ lùng như tiếng cào ken két vội vã vọng lên từ cánh cửa nhỏ bí mật.
Marguerite lôi nhà vua về phía cánh cửa đó.
- Ông nghe xem - Nàng nói.
- Thái hậu ra khỏi phòng - Một giọng nghẹn ngào vì kinh hoàng mà Henri nhận ra ngay lập tức, giọng của phu nhân De Sauve.
- Thế bà ta đi đâu? Marguerite hỏi.
- Người đi đến chỗ lệnh bà.
Và ngay lập tức tiếng sột soạt lùi xa của một tà áo lục chứng tỏ rằng phu nhân De Sauve đã chạy trốn.
- Ô hô! - Henri kêu lên.
- Tôi đã chắc chắn là thế mà - Marguerite nói.
- Còn tôi cũng đã e rằng là thế - Henri nói - Bằng cớ đây, bà nhìn xem.
Ông nhanh chóng mở chiếc áo chẽn ngắn bằng nhung đen và để lộ cho Marguerite nhìn thấy trên ngực ông một chiếc áo giáp kết bằng vòng sắt và một lưỡi dao găm Millan dài mà ông cầm sẵn trên tay lấp lánh như một con rắn độc dưới ánh mặt trời.
- Đây nào phải chuyện gươm dao với áo giáp! - Marguerite thốt lên - Thôi đi, thưa bệ hạ, xin hãy cất con dao này đi! Quả là Thái hậu, nhưng chỉ có một mình bà ta thôi.
- Tuy nhiên…
- Bà ta đến đây, tôi nghe thấy bà ta, im nào.
Và nàng thì thầm nói vào tai Henri vài lời mà vị vua trẻ tuổi lắng nghe với vẻ chú tâm pha lẫn ngạc nhiên.
Ngay lập tức Henri lẩn vào phía trong những tấm màn che quanh giường.
Về phần mình, Marguerite nhanh nhẹn như một con báo nhảy tới chỗ căn buồng mà De Mole đang rùng mình chờ đợi. Nàng mở cửa, tìm chàng trai, nắm tay chàng trong bóng tối:
- Im lặng nhé, im lặng! - Nàng vừa nói vừa áp sát lại gần chàng đến nỗi hơi thở ấm áp thơm tho của nàng phủ lên mặt chàng một lớp hơi ẩm ưới.
Nàng quay trở vào phòng và đóng cửa lại. Nàng gỡ tóc, lấy con dao găm cắt dây buộc váy áo và trèo vào giường.
Vừa kịp, chìa khoá bắt đầu quay trong ổ… Catherine có chìa khoá của tất cả các cửa ở Louvre.
- Ai đó? Marguerite kêu lên trong lúc Catherine cắt nhóm tuỳ tùng gồm bốn nhà quý tộc đi theo bà đứng lại ở ngoài cửa.
Dường như hoảng hốt vì sự đột nhập bất ngờ này vào phòng mình, Marguerite trong chiếc áo choàng ngủ dài màu trắng, ló ra từ sau những bức màn che. Nàng nhảy xuống giường khi nhận ra Catherine. Và, với một sự kinh ngạc giả vờ quá khéo đến nỗi chính bà hoàng người xứ Florence cũng phải mắc lừa, nàng tới hôn tay mẹ.
Chú thích:
(1) Anh hùng trong thần thoại Hy lạp, Asin chỉ cô thể bị giết nếu bị đâm vào gót chân.

[tarta12a]

Chương 14

Đêm tân hôn lần thứ hai

Thái hậu đưa mắt nhanh như chớp nhìn quanh. Đôi hài nhung nằm dưới chân giường, quần áo của Marguerite vương vất trên các ghế, nàng đang dụi mắt để xua cơn buồn ngủ. Tất cả đều khiến Catherine tin rằng bà đã làm cho con gái thức giấc.
Bà mỉm cười cho rằng các ý đồ của mình đã thành công. Bà kéo ghế và nói:
- Ngồi xuống đây Marguerite, chúng ta nói chuyện một lát.
- Thưa lệnh bà, con xin nghe người nói.
- Con ạ, đã đến lúc con phải hiểu rằng anh con và ta mong muốn cho con hạnh phúc đến mức nào - Catherine vừa nói vừa nhắm mắt lại với vẻ chậm rãi riêng của những người đang suy nghĩ hoặc đang ẩn giấu tâm tư một cách sâu xa.
Lời mào đầu đó quả là đáng sợ đối với những người đã biết tính Catherine.
"Bà ta sắp nói chuyện gì đây?" - Marguerite tự hỏi.
- Chắc chắn là, trong khi tổ chức lễ cưới cho con - Người đàn bà xứ Florentine nói tiếp - Chúng ta đã thực hiện một trong những động tác chính trị thường có ở các bậc cầm quyền binh. Nhưng con gái tội nghiệp của ta, cũng cần phải thừa nhận rằng chúng ta không nghĩ mối kỵ hiềm của vua Navarre đối với con trẻ, đẹp, và mê hoặc lòng người đến thế, lại có thể dai dẳng đến mức độ này.
Marguerite đứng dậy, nàng khép tà váy ngủ, nhún mình kiểu cách thi lễ Thái hậu.
- Chỉ mới tối nay thôi - Thái hậu nói - Nếu không thì ta đã tới thăm con sớm hơn, ta mới được biết rằng chồng con không hề đối xử với con như người ta phải đối xử với một người đàn bà xinh đẹp, hơn nữa lại là công chúa nước Pháp.
Marguerite thở dài. Catherine được khuyến khích bởi sự tán đồng thầm lặng này, tiếp tục nói:
- Quả thật là việc vua xứ Navarre công khai quan hệ với một trong các quận chúa của ta, kẻ đã si mê hắn đến mức gây tai tiếng. Việc hắn coi khinh tình yêu của người đàn bà mà người ta đã hạ cố ban cho hắn, đó là một điều bất hạnh mà chúng ta, những kẻ đầy quyền thế tội nghiệp, không làm gì được. Nhưng nếu một việc tương tự vào tay một nhà quý tộc thấp kém nhất của vương quốc ta thì người đó cũng có thể trừng phạt y bằng cách cho gọi con rể mình hoặc bảo con trai mình cho gọi y tới.
Marguerite cúi đầu.
- Từ đã khá lâu rồi con ạ - Catherine tiếp - Qua đôi mắt đỏ hoe của con, qua những lời chua cay con nói nhằm vào mụ Sauve, ta thấy rằng mặc dù con cố gắng, vết thương trong trái tim con không thể chỉ chảy máu bên trong mà thôi.
Marguerite rùng mình: một cử động nhẹ đã làm cho các bức màn rung rinh. May thay! Catherine không nhận thấy điều đó và bà lại càng thêm âu yếm ngọt ngào.
- Con ạ, vết thương đó, chỉ có bàn tay người mẹ mới chữa lành được. Những người đã quyết định cuộc hôn nhân của con, những người mà vì quan tâm đến con đã nhận thấy rằng đêm đêm Henri de Navarre đã đi nhầm phòng, không thể cho phép một tên vua như y luôn luôn xúc phạm đến một người đàn bà có sắc đẹp, dòng dõi và giá trị như con bằng sự khinh thị bản thân con và thờ ơ đối với lớp con cháu đời sau của y. Tóm lại, người ta đã nhận thấy khi gặp được cơ hội đầu tiên mà y cho là thuận lợi thì cái đầu óc điên rồ láo xược ấy sẽ quay lại chống chúng ta và sẽ thẳng tay đẩy con ra khỏi gia đình y. Phải chăng những người đó không có quyền đảm bảo cho tương lai của con một cách xứng đáng với con và địa vi của con hơn, bằng cách tách rời tương lai của con ra khỏi tương lai của kẻ kia.
- Tuy nhiên, thưa lệnh bà - Marguerite nói - Mặc dù những lời nhận xét như vậy chan chứa tình mẫu tử, khiến con tràn ngập niềm vui và vinh dự, con vẫn mạo muội xin phép trình với lệnh bà rằng vua Navarre là chồng con.
Catherine tức tối cựa quậy, bà xích lại gần con và nói tiếp:
- Y mà là chồng cô? Đâu phải cứ nhà thờ làm lễ ban phúc rồi thì thành vợ thành chồng? Đâu phải là hôn nhân được thực hiện chỉ do lời của linh mục? Y mà là chồng cô! Này con ạ, nếu cô là phu nhân de Sauve, cô có thể trả lời ta như thế. Thế nhưng ngược hẳn lại với những điều mà chúng ta chờ đợi ở y, từ khi cô ban cho Henri cái vinh hạnh được gọi cô là vợ, thì hắn lại trao quyền làm vợ cho một đứa khác, và ngay lúc này đây - Catherine cao giọng nói - Cô đi với ta, chìa khóa này mở được cửa phòng phu nhân de Sauve, rồi cô sẽ thấy.
- Khẽ chứ, con xin lệnh bà, khẽ thôi - Marguerite nói - Vì không những lệnh bà nhầm, mà còn…
- Sao?
- Lệnh bà sẽ đánh thức chồng con dậy mất.
Nói tới đó, Marguerite đứng dậy với một vẻ duyên dáng đầy quyến rũ lạc thú, nàng để cho tà áo ngủ phất phơ nửa kín nửa hở, tay áo ngắn để lộ cánh tay đẹp nõn nà của nàng và bàn tay kiều diễm của một bậc vua chúa. Nàng cầm một ngọn nến hồng tới bên giường và vén một bức màn lên, nàng mỉm cười đưa ngón tay trỏ cho Thái hậu thấy nét mặt trông nghiêng kiêu hãnh, mái tóc đen và cái miệng mở hé của vua Navarre. Nằm trên đống chăn đệm ngổn ngang, ông này có vẻ như đang đánh một giấc ngon lành bình yên.
Mặt mày nhợt nhạt, đôi mắt thất thần, Catherine đứng ưỡn người về phía sau tựa như vực thẳm đang mở ra dưới chân bà, bà thốt ra không phải một tiếng kêu mà là một tiếng gầm gừ khàn khàn.
- Thưa lệnh bà, Người thấy đấy - Marguerite nói - người ta đã thông báo sai cho Người.
Catherine nhìn Marguerite, rồi lại nhìn Henri. Đầu óc linh hoạt của bà kết hợp hình ảnh của cái vầng trán xanh xao, của đôi mắt điểm một quầng thâm nhè nhẹ này với nụ cười của Marguerite. Và bà âm thầm tức giận cắn chặt đôi môi mỏng dính của mình.
Marguerite còn để cho mẹ ngắm một lúc cái bức tranh đã gây cho bà tác dụng như đầu quỷ Meduse(1). Rồi nàng thả màn xuống, nhón chân bước lại gần Catherine và ngồi xuống ghế.
- Thưa lệnh bà, Người đang nói gì ấy nhỉ?
Trong vài giây, người đàn bà xứ Florence tìm cách thăm dò sự ngây thơ của con gái mình rồi dường như ánh mắt tinh tường của bà bị nhụt đi trước thái độ bình thản của Marguerite, bà nói:
- Không có gì cả.
Rồi bà rảo bước ra khỏi phòng.
Ngay khi tiếng chân Thái hậu vừa chìm đi trong hành lang sâu thẳm, rèm treo giường lại mở ra và Henri, mắt sáng rực, hơi thở dồn dập, tay run rẩy tới quỳ trước Marguerite. Ông chỉ mặc độc có chiếc quần phồng và chiếc áo giáp sắt. Khi nhìn thấy ông ăn vận như thế, Marguerite vừa hồ hởi nắm tay ông vừa không nhịn được, cười phá lên.
- Ôi, thưa bà! Ôi Marguerite! Biết khi nào tôi mới đền ơn được cho bà?
Và ông hôn như mưa lên tay vợ. Những cái hôn ấy cứ vô tình lên cao dần trên cánh tay Marguerite.
- Thưa bệ hạ - Nàng vừa nói vừa nhẹ nhàng lùi lại - Phải chăng bệ hạ quên rằng vào lúc này đây người đàn bà đã cứu thoát bệ hạ đang đau đớn và than thở vì bệ hạ? - Nàng khẽ nói thêm - Phu nhân de Sauve đã hy sinh lòng ghen tuông của mình khi để cho bệ hạ đến chỗ tôi, và có lẽ sau khi đã hy sinh lòng ghen tuông của mình cho bệ hạ, bà ấy cũng hy sinh đời mình cho Người, vì bệ hạ biết hơn ai hết rằng cơn giận của mẹ tôi rất khủng khiếp.
Henri rùng mình đứng dậy, ông muốn bước đi.
- À, nhưng tôi suy nghĩ lại và thấy yên lòng - Marguerite nói với điệu bộ mê ly - Chìa khoá được trao cho bệ hạ mà không có chỉ dẫn gì, và điều đó được coi như bệ hạ thích ban vinh hạnh đêm nay cho tôi hơn.
- Và tôi chấp thuận điều đó, Marguerite ạ, chỉ xin bà hãy vui lòng quên đi…
- Khẽ chứ, xin bệ hạ nói khẽ thôi - Hoàng hậu nhai lại những lời nàng nói với mẹ mươi phút trước đây - Ở trong buồng người ta nghe được bệ hạ nói đấy. Vì tôi còn chưa được hoàn toàn tự do, nên tôi cúi xin bệ hạ đừng nói to quá.
- Ô hô! - Henri nữa tươi cười, nửa bực mình nói - Quả có thế, tôi quên mất là chắc hẳn chẳng phải tôi sẽ được dự vào màn kết của cái cảnh hay ho này. Buồng này…
- Chúng ta hãy vào đây, thưa bệ hạ - Marguerite nói - vì tôi muốn hân hạnh giới thiệu với bệ hạ một quý tộc dũng cảm đã bị thương trong cuộc tàn sát trong khi ông ta chạy tới tận Louvre để báo cho bệ hạ biết về mối nguy hiểm đang đe doạ người.
Hoàng hậu tiến về phía cửa buồng, theo sau là Henri.
Cừa mở và Henri ngẩn người ra khi nhìn thấy một người đàn ông trong căn buồng vốn đã đầy những sự bất ngờ.
Nhưng De Mole còn ngạc nhiên hơn khi đột ngột thấy vua Navarre ở trước mặt mình. Về phía Henri, ông đưa mắt nhìn một cách châm biếm sang Marguerite, còn nàng cứ tỉnh bơ như không.
- Thưa bệ hạ - Marguerite nói - Tôi đã tới mức phải e ngại rằng người ta giết vị quý tộc này, người đã tận tụy phục vụ bệ hạ ngay trong nhà tôi và nay tôi đặt ông ta dưới sự che chở của bệ hạ.
- Tâu bệ hạ - Chàng trai nói tiếp - Tôi là bá tước Lerac de Mole mà bệ hạ đã chờ đợi. Tôi được ông de Téligny tiến cử với bệ hạ, ông ta đã bị giết ở ngay bên cạnh tôi.
- À, đúng vậy, hoàng hậu đã đưa thư của de Téligny cho ta, thế nhưng hình như ông cũng có một bưc thư của ông tổng trấn Languedoc ?
- Tâu bệ hạ, và tôi được chỉ thị là phải trao nó cho bệ hạ ngay khi tôi vừa tới.
- Vậy tại sao ông không làm thế?
- Tâu bệ hạ, tối qua tôi đã tới Louvre nhưng bệ hạ quá bận nên không thể tiếp tôi được.
- Đúng thế - Nhà vua nói - Nhưng ta thấy hình như ông cũng có thể trao cho ai chuyển thư cho ta được chứ?
- Tôi được lệnh của ông d Auriac chỉ trao thư cho đích thân bệ hạ mà thôi, vì ông ta đã đoán chắc với tôi là lá thư đó có mang một thông báo rất quan trọng nên ông ta không dám trao nó cho một người đưa tin thông thường.
- Quả vậy, ông ta báo cho ta là phải rời triều đình và lui về Bearn - Nhà vua vừa cầm thư vừa đọc - Mặc dù là người Giatô giáo, ông d Auriac là một trong số các bạn tốt của ta và chắc hẳn là với tư cách tổng trấn, ông ta đã phong phanh biết trước được những gì sắp xảy ra. Quái quỷ! Thưa ông, tại sao ông lại đưa thư cho ta vào hôm nay, đáng lẽ ông phải đưa từ ba hôm trước thì hơn?
- Vì tôi đã có hân hạnh trình với bệ hạ, dù tôi đã đi rất nhanh, tôi chỉ mới tới được đây vào hôm qua.
- Bực mình thật - Nhà vua lẩm bẩm - Vì nếu không, thì vào giờ này chúng ta đã ở nơi an toàn, hoặc ở La Rochelle, hoặc ở một đồng bằng tốt tươi nào đó với vài ba ngàn kỵ mã quanh ta.
- Thưa bệ hạ, đó là chuyện đã rồi - Marguerite khẽ nói - Xin Người hãy tìm cách lợi dụng một cách tốt nhất tương lai chứ không nên mất thì giờ vào việc trách móc những gì xảy ra trong quá khứ.
- Ở địa vị tôi, bà vẫn còn thấy có chút hy vọng nào ư? Henri nhìn vợ với vẻ dò hỏi.
- Vâng, chắc thế, tôi sẽ coi đây như một ván bài ba nước mà tôi mới chỉ mất nước đầu.
- Thưa lệnh bà - Henri hạ giọng - Nếu tôi tin chắc rằng bà dự phần nửa vào ván bài của tôi…
- Nếu như tôi muốn đi với các địch thủ của bệ hạ – Marguerite trả lời - Thì hình như tôi không để muộn như thế này đâu.
- Đúng vậy - Henri nói - Tôi quả là một người vô ơn, và như bà nói thì cho đến hôm nay mọi việc vẫn còn có thể sừa chữa được.
- Khốn thay, thưa bệ hạ, tôi rất mong muốn mọi điều tốt lành cho Người nhưng giờ đây chúng ta không còn đô đốc nữa - De Mole nói.
Henri mỉm cười theo kiểu một anh nông dân láu cá mà ở triều đình người ta chỉ hiểu được nụ cười đó vào lúc ông ta lên làm vua nước Pháp sau này.
- Nhưng thưa bà - Ông vừa nói vừa chăm chú nhìn De Mole - Vị quý tộc này không thể ở đây được. Ông ta sẽ khiến cho bà thấy phiền vô cùng và ông ta cũng sẽ phải hứng những nỗi bất ngờ khó chịu. Bà định giải quyết thế nào với ông ta đây?
- Thưa bệ hạ - Marguerite nói - Chúng ta không thể đưa ông ta ra khỏi Louvre được sao, vì tôi cũng hoàn toàn đồng ý với bệ hạ về điều này.
- Khó đấy.
- Thưa bệ hạ, ông De Mole không thể tìm được một chỗ nào ở nơi bệ hạ được hay sao?
- Khổ quá, thưa bà, bà cứ làm như tôi vẫn là vua của những người Tân giáo và vẫn còn có thần dân không bằng. Bà biết rằng tôi đã cải tạo được một nửa rồi và chẳng còn thần dân nào cả.
Nếu là người nào khác chứ không phải là Marguerite chắc sẽ vội vàng trả lời ngay rằng "Ông ta là người Giatô giáo rồi". Nhưng hoàng hậu muốn Henri phải yêu cầu nàng cái điều mà nàng muốn ông ta làm cho nàng. Còn De Mole khi thấy người bảo trợ cho mình có vẻ giữ ý khiến chàng không biết phải đặt chân vào đâu trên cái mảnh đất triều đình trơn trượt và đầy hiểm nguy như cái triều đình Pháp này, vậy nên chàng đành làm thinh.
- Nhưng này, ông tổng trấn Provençal nói gì với ta thế này - Henri vừa nói tiếp vừa đọc lại lá thư do De Mole mang tới.
- Có phải mẹ ông là người Giatô giáo và nhờ thế nên ông ta có tình thân hữu với ông phải không?
- Bá tước, ông chẳng đã nói với tôi về một lời nguyền cải đạo là gì? - Marguerite nói - Về điểm này đầu óc tôi lộn xộn lắm, ông de Mole ạ, ông hãy giúp tôi nhé. Phải chăng đấy không phải là điều giông giống với điều mà hoàng thượng mong muốn hay sao?
- Khốn thay đúng vậy, nhưng lệnh bà đã quá lạnh nhạt với những lời giải thích của tôi về điểm này nên tôi không dám…
- Thưa ông, đó là vì những chuyện đó không có liên quan chút gì với tôi. Xin ông hãy giải thích cho hoàng thượng nghe.
- Thế cái lời nguyền ấy là thế nào? - Nhà vua hỏi.
- Tâu bệ hạ - De Mole nói - Số là trong lúc tôi bị truy đuổi bởi những kẻ sát nhân, tay tôi không vũ khí và dở sống dở chết vì hai vết thương trên mình, dường như tôi thấy hình bóng mẹ tôi tay cầm thánh giá dẫn dắt tôi đi về phía Louvre. Khi ấy tôi phát nguyện là nếu tôi thoát chết, tôi sẽ thuận theo tôn giáo của mẹ tôi. Người mà Chúa đã cho phép ra khỏi mồ để dẫn dắt tôi trong cái đêm khủng khiếp ấy. Tâu bệ hạ Chúa đã đưa tôi tới đây ở đây tôi đã được sự bảo trợ hai lần của một công chúa Pháp và của vua Navarre. Như một phép mầu, mạng sống của tôi được cứu thoát, tôi chỉ có việc hoàn tất lời nguyền của mình. Tâu bệ hạ, tôi sẵn lòng trở thành người Giatô giáo.
Henri nhíu mày. Kẻ hoài nghi như ông thừa hiểu được sự cải đạo vì quyền lợi, nhưng rất ngờ vực sự cải đạo vì tín ngưỡng.
"Nhà vua không muốn gánh lấy người được ta bảo trợ rồi" - Marguerite nghĩ thầm.
Trong lúc ấy De Mole vẫn rụt rè và lúng túng giữa hai ý muốn trái ngược nhau. Chẳng cần tự lý giải thì chàng cũng thừa cảm thấy sự lố bịch của tình thế mình. Rốt cuộc thì cũng vẫn lại là Marguerite, với sự tế nhị của phụ nữ, gỡ cho chàng thế bí này.
- Thưa bệ hạ - Nàng nói - Chúng ta quên mất rằng người bị thương tội nghiệp này cần được nghỉ ngơi. Và này, tôi cũng buồn ngủ rũ ra rồi đấy.
Quả thực là De Mole có tái mặt đi, nhưng đó là do những lời nói sau này của Marguerite mà chàng nghe và hiểu theo ý mình.
- Chẳng có gì đơn giản hơn, thưa bà - Henri nói - Chúng ta cứ để cho ông de Mole nghỉ thôi.
Chàng trai đưa mắt cầu khẩn nhìn Marguerite, và mặc dù có mặt hai vị vương giả, chàng bỏ đi tới một chiếc ghế, lòng tan nát vì đau đớn và mệt mỏi.
Marguerite hiểu rõ tất cả tình yêu chứa đựng trong cái nhìn ấy và nỗi tuyệt vọng ẩn trong sự yếu mềm ấy.
- Thưa bệ hạ - Nàng nói - Bệ hạ nên ban cho nhà quý tộc trẻ tuổi này một vinh hạnh mà ông ta sẽ nhớ ơn suốt đời, vì ông ta là người đã dám mạo hiểm cả mạng sống của mình vì bệ hạ, tuy bị thương nhưng ông ta đã chạy tới đây để báo cho bệ hạ về cái chết của đô đốc và của Téligny.
- Vinh hạnh nào đây thưa bà? - Henri nói - Xin bà cứ ra lệnh, tôi sẵn lòng theo.
- Đêm nay ông de Mole sẽ ngủ dưới chân bệ hạ, còn bệ hạ sẽ ngủ ở chiếc giường này. Còn tôi, được đức phu quân tôn kính cho phép, tôi sẽ gọi Gillonne đưa tôi đi nghỉ - Marguerite vừa nói vừa mỉm cười - Vì, thưa bệ hạ, tôi không phải là người ít cần nghỉ ngơi nhất trong ba chúng ta đâu.
Henri là người có trí lực, có lẽ lại còn hơi nhiều quá nữa như các bạn bè và kẻ thù của ông sau này thường lên án ông. Nhưng ông hiểu rằng người từ chối không cho ông chung chăn gối đã giành được quyền làm thế nhờ vào chính sự thờ ơ ông đã tỏ ra đối với nàng. Vả chăng, Marguerite vừa mới trả thù cho sự thờ ơ đó bằng cách cứu sống ông. Vậy nên ông không để cho lòng tự ái chen vào trong câu trả lời của mình:
- Thưa bà, nếu ông de Mole có thể đến được phòng của tôi thì tôi sẽ dành cho ông ta giường của chính mình.
- Thưa vâng - Marguerite đáp - Nhưng phòng của bệ hạ vào lúc này chẳng thể che chở cho cả bệ hạ lẫn ông ta, và bệ hạ nên cẩn trọng mà ở lại đây cho tới mai.
Và không chờ nhà vua trả lời, nàng gọi Gillonne, sai sửa soạn gối đệm cho nhà vua và đặt một chiếc giường phía chân vua cho De Mole. Chàng trai tỏ ra sung sướng mãn nguyện với vinh dự đó đến nỗi có thể đoán chắc rằng cnàng ta không hề cảm thấy nỗi đau đớn ở các vết thương của mình.
Marguerite sau khi cầu kỳ cúi mình thi lễ với nhà vua, liền quay trở vào phòng ngủ của mình, khoá chốt lại kỹ càng và nằm duỗi mình trên giường.
"Bây giờ phải làm sao để ngày mai ông de Mole có được một người bảo trợ ở Louvre mới được - Marguerite tự nhủ - Kẻ nào tối nay làm ngơ thì ngày mai sẽ phải hối".
Rồi nàng ra hiệu cho Gillonne đang đứng chờ những mệnh lệnh cuối cùng của nàng tới bên cạnh.
Gillone tiến lại gần.
- Gillone - Nàng thì thầm nói - Em phải tạo ra cho quận công d Alençon em ta, với một cớ nào đó để ông ta muốn tới đây trước tám giờ sáng mai.
Chuông đồng hồ tại Louvre điểm hai giờ.
De Mole tiếp tục bàn chuyện chính trị một lát với nhà vua. Dần dần Henri ngủ thiếp đi và chẳng mấy chốc ngáy khò khò tựa như thể ông đang nằm trên chiếc giường da Bearn của ông vậy.
De Mole lẽ ra đã ngủ được như nhà vua. Nhưng Marguerite không ngủ được, cứ trằn trọc hoài trên giường và tiếng trăn trở của nàng làm khuấy động ý nghĩ và giấc ngủ của chàng trai.
"Chúng ta còn trẻ quá – Marguerite thầm thì trong cơn mất ngủ - Chàng ta quá rụt rè, thậm chí đôi khi lại lố bịch nữa, ta phải xem… Tuy nhiên mắt đẹp, dáng người cân đổi, rất duyên dáng, thế nhưng nếu chàng ta lại không can đảm thì sao… Trốn này, cải đạo này… bực thật, giấc mơ bắt đầu hay đấy, thôi… kệ đời mọi việc, ta cứ quay về với ông thần tam vị của cái con bé Henriet điên rồ ấy thôi".
Tới tang tảng sáng, Marguerite cuối cùng cũng vừa ngủ thiếp đi vừa lẩm bẩm: Eros - Cupido - Amor.
Chú thích:
(1) Thần thoại Hy lạp: ai nhìn phải đầu quỷ Meduse sẽ hoá thành đá (ND)