PHÃT TRIỂN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUÂN Sá»°, NÂNG CAO TIỀM Lá»°C QUá»C PHÃ’NG VÀ TRANG BỊ CHO QUÂN ÄỘI VIỆT NAM
Tình hình chÃnh trị thế giá»›i hiện nay và sá»± phát triển của cuá»™c cách mạng khoa há»c và công nghệ (KH&CN) hiện đại Ä‘ang đặt ra cho chúng ta nhịêm vụ quan trá»ng là phải đẩy mạnh phát triển KH&CN quân sá»±, nâng cao tiá»m lá»±c quốc phòng. TrÆ°á»›c những yêu cầu đó, Bá»™ Quốc phòng đã và đang đẩy mạnh việc nghiên cứu, ứng dụng các thà nh tá»±u KH&CN, đặc biệt là các lÄ©nh vá»±c công nghệ mÅ©i nhá»n nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc và đòi há»i của sá»± nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nÆ°á»›c trong giai Ä‘oạn tá»›i.
Những thà nh tá»±u sau 20 năm đổi má»›i có ý nghÄ©a lịch sá» quan trá»ng, là m cho thế và lá»±c của ta lá»›n mạnh lên nhiá»u. Mặc dù còn phải Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i những thách thức và khó khăn, song tình hình kinh tế, chÃnh trị - xã há»™i vẫn tiếp tục được ổn định và có những bÆ°á»›c phát triển má»›i, quốc phòng - an ninh được củng cố, quan hệ đối ngoại được mở rá»™ng trên tinh thần hợp tác, hữu nghị, bình đẳng và cùng có lợi.
Äại há»™i Äảng toà n quốc lần thứ X là má»™t sá»± kiện chÃnh trị, xã há»™i đặc biệt quan trá»ng đối vá»›i toà n Äảng, toà n dân, toà n quân ta. Trong khi đặt lên hà ng đầu nhiệm vụ xây dá»±ng và phát triển đất nÆ°á»›c theo mục tiêu: Dân già u, nÆ°á»›c mạnh, xã há»™i công bằng, dân chủ, văn minh; chúng ta phải cảnh giác, sẵn sà ng đánh bại má»i âm mÆ°u, thủ Ä‘oạn của kẻ thù, thá»±c hiện hai nhiệm vụ chiến lược là xây dá»±ng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã há»™i chủ nghÄ©a. KH&CN nói chung, KH&CN trong lÄ©nh vá»±c quân sá»± - quốc phòng nói riêng đóng vai trò quan trá»ng trong sá»± nghiệp xây dá»±ng và bảo vệ Tổ quốc. Äặc biệt, lÄ©nh vá»±c nghiên cứu cải tiến vÅ© khÃ, trang bị kỹ thuáºt; đầu tÆ° cho các công trình KH&CN, nâng cao năng lá»±c quốc phòng luôn được xem là nhiệm vụ thÆ°á»ng xuyên và là chiến lược phát triển lâu dà i của quân Ä‘á»™i ta.
Bảo vệ Tổ quốc ngà y nay phải đáp ứng yêu cầu và đòi há»i của sá»± nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH, HÄH) đất nÆ°á»›c, giữ vững môi trÆ°á»ng ổn định, tạo Ä‘iá»u kiện quốc tế và trong nÆ°á»›c thuáºn lợi để phát triển đất nÆ°á»›c theo con Ä‘Æ°á»ng xã há»™i chủ nghÄ©a. Äồng thá»i, CNH, HÄH đất nÆ°á»›c cÅ©ng tạo tiá»n Ä‘á» vá» váºt chất và kỹ thuáºt, chÃnh trị và tinh thần cho công cuá»™c củng cố quốc phòng, xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang nhân dân và ná»n quốc phòng toà n dân trong Ä‘iá»u kiện má»›i. Bảo vệ Tổ quốc trong Ä‘iá»u kiện má»›i phải bằng sức mạnh tổng hợp, kết hợp chặt chẽ giữa chiến lược quốc phòng, an ninh, đối ngoại vá»›i chiến lược phát triển kinh tế - xã há»™i, trong đó chiến lược quốc phòng là bá»™ pháºn chủ đạo. Äồng thá»i phát huy sức mạnh tổng hợp của toà n Äảng, toà n dân, toà n quân và cả hệ thống chÃnh trị trên cÆ¡ sở phát triển kinh tế - xã há»™i, thá»±c hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dá»±ng đất nÆ°á»›c, từng bÆ°á»›c tăng cÆ°á»ng và hiện đại hoá tiá»m lá»±c quốc phòng, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc.
DÆ°á»›i tác Ä‘á»™ng của cuá»™c cách mạng KH&CN hiện đại, KH&CN quân sá»± cÅ©ng có những chuyển biến mạnh mẽ. Nhiá»u thà nh tá»±u má»›i trong nghiên cứu khoa há»c, phát triển công nghệ được ứng dụng và o lÄ©nh vá»±c quân sá»±, là m xuất hiện những hệ thống vÅ© khà thế hệ má»›i, vá»›i những tÃnh năng má»›i, có sá»± nhảy vá»t vá» chất lượng và hiệu quả. Cuá»™c cách mạng vá» công nghệ thông tin đã và đang Ä‘em lại những thay đổi táºn gốc rá»… cách tiến hà nh hoạt Ä‘á»™ng quân sá»± và phÆ°Æ¡ng thức tiến hà nh chiến tranh. Từ chá»— dá»±a và o số đông sang dá»±a và o hiệu suất chiến đấu cao, giúp cho má»™t lá»±c lượng nhá» hÆ¡n có hiệu suất chiến đấu cao hÆ¡n, có thể đánh thắng Ä‘á»™i quân đông hÆ¡n.
Váºt liệu má»›i cÅ©ng đã được ứng dụng để chế tạo các loại vÅ© khÃ, trang bị kỹ thuáºt hiện đại nhÆ°: Compozite dùng trong chế tạo máy bay, tà u thuyá»n, công sá»±, tên lá»a; gốm dùng trong chế tạo Ä‘á»™ng cÆ¡; váºt liệu hấp thụ sóng Ä‘iện từ dùng trong máy bay chiến đấu tà ng hình, tên lá»a hà nh trình; váºt liệu siêu dẫn và bán dẫn dùng trong chế tạo sen-sÆ¡, Ä‘iện từ trÆ°á»ng; các loại thuốc nổ, thuốc phóng rắn và lá»ng dùng trong tên lá»a, pháo, đạn dược. Công nghệ sinh há»c tạo ra những loại vÅ© khà sinh há»c, hoá há»c thế hệ má»›i có khả năng huá»· diệt hà ng loạt; sen sÆ¡ sinh há»c dùng trong trinh sát sinh há»c (dá»±a và o phản ứng của vi sinh váºt hoặc hoạt chất sinh há»c và các Ä‘á»™c tố) cho kết quả nhanh, chÃnh xác, Ä‘á»™ nhạy cao... Năng lượng má»›i được ứng dụng phục vụ cho quân sá»± nhÆ° pin Ä‘iện hoá thế hệ má»›i, pin mặt trá»i công suất lá»›n dùng trong các thiết bị thông tin, tên lá»a có Ä‘iá»u khiển, vệ tinh quân sá»±; thuốc phóng, thuốc nổ, các loại vÅ© khà thế hệ má»›i...
Công nghiệp quốc phòng được phát triển theo hÆ°á»›ng thay thế các thiết bị nháºp khẩu, tiến tá»›i xuất khẩu trang thiết bị. Äây là con Ä‘Æ°á»ng hữu hiệu nhất để xây dá»±ng ná»n quốc phòng hùng mạnh vì nó tạo được tiá»m lá»±c (nhân lá»±c, váºt lá»±c) để tiếp thu công nghệ má»›i, cho phép giảm chi phà ngân sách đầu tÆ° cho quốc phòng, tăng nhanh khả năng thu hồi vốn, tạo hiệu quả cao. Nhá» thà nh tá»±u của KH&CN, đặc biệt là các ngà nh công nghệ mÅ©i nhá»n, các quốc gia Ä‘ang có xu hÆ°á»›ng hiện đại, hoà n thiện vÅ© khà hiện có, đồng thá»i phát triển vÅ© khà công nghệ cao, có sá»± nhảy vá»t vá» tÃnh năng kỹ - chiến thuáºt.
Những xu thế nêu trên đã được Äảng uá»· Quân sá»± Trung Æ°Æ¡ng và Bá»™ Quốc phòng xem xét và đỠra phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng, mục tiêu, nhiệm vụ trong lãnh đạo, chỉ đạo nhằm xây dá»±ng và phát triển KH&CN quốc phòng. Mặt khác, được Bá»™ KH&CN, Bá»™ Kế hoạch và Äầu tÆ°, Bá»™ Tà i chÃnh quan tâm, giúp đỡ, tạo Ä‘iá»u kiện vá» nghiệp vụ, hoạt Ä‘á»™ng KH&CN quốc phòng đã có sá»± đổi má»›i và đạt được nhiá»u thà nh tá»±u quan trá»ng, đặc biệt là trong nghiên cứu, cải tiến vÅ© khÃ, trang bị, nâng cao tiá»m lá»±c quốc phòng, góp phần đáng kể và o công cuá»™c xây dá»±ng ná»n quốc phòng toà n dân. Nhiá»u công trình nghiên cứu khoa há»c, phát triển công nghệ đã phục vụ kịp thá»i, có hiệu quả cho công tác bảo quản, sá»a chữa, cải tiến hiện đại hoá vÅ© khÃ, trang bị kỹ thuáºt:
- Nghiên cứu ứng dụng các công nghệ má»›i để bảo quản niêm cất đồng bá»™ vÅ© khÃ, trang bị kỹ thuáºt; sá»a chữa, cải tiến hiện đại hoá vÅ© khà bá»™ binh, tên lá»a chống tăng, tên lá»a tầm gần, các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin, trinh sát cỡ nhá»; cải tiến Ä‘Ã i ra Ä‘a cảnh giá»›i P18, Ä‘Ã i Ä‘iá»u khiển tên lá»a Vonga; cải tiến để nâng cao khả năng cÆ¡ Ä‘á»™ng và hiệu quả sá» dụng của tổ hợp tên lá»a phòng không C75M và đà i ra Ä‘a P18 đáp ứng yêu cầu của cuá»™c chiến tranh công nghệ cao.
- Nghiên cứu thiết kế, chế tạo súng máy phòng không tầm thấp (12,7 mm, 14,5 mm), các loại đạn pháo chiến dịch, bom, mìn, tà u chiến loại nhỠvà vừa, vũ khà trang bị dùng cho tình báo, trinh sát đặc nhiệm, cho nhiệm vụ A2...
- Nghiên cứu phòng tránh, đánh trả vÅ© khÃ, phÆ°Æ¡ng tiện chiến tranh công nghệ cao, xây dá»±ng cÆ¡ sở khoa há»c, Ä‘á» ra các giải pháp KH&CN thÃch hợp, có hiệu quả, phù hợp vá»›i Ä‘iá»u kiện Việt Nam để phòng tránh, đánh trả địch tiến công bằng vÅ© khà có Ä‘iá»u khiển: Máy bay, phÆ°Æ¡ng tiện tà ng hình, chống trinh sát Ä‘iện tá» (raÄ‘a, hồng ngoại, laser...), chiến tranh thông tin; đảm bảo thông tin liên lạc, nguỵ trang, nghi trang, bảo đảm cÆ¡ Ä‘á»™ng và đánh trả địch tiến công bằng vÅ© khà sinh há»c, hoá há»c, phóng xạ.
- ứng dụng công nghệ thông tin trong tác chiến, mô phá»ng phục vụ huấn luyện bá»™ Ä‘á»™i diá»…n táºp, chỉ huy tham mÆ°u, chỉ huy quản lý khu vá»±c phòng thủ tỉnh (thà nh phố), trong tÃnh toán Ä‘iá»u khiển vÅ© khà trang bị kỹ thuáºt, trong quản lý Ä‘iá»u hà nh ở các nhà máy, cÆ¡ sở sản xuất quốc phòng.
- Nghiên cứu ứng dụng công nghệ tá»± Ä‘á»™ng hoá và o cải tiến pháo phòng không 37 mm đánh đêm, xá» lý thông tin raÄ‘a, kiểm tra hệ thống máy bay Su-22M4, Ä‘iá»u khiển van khà buồng áp... - Äầu tÆ° các dá»± án trá»ng Ä‘iểm vá» công nghệ váºt liệu: Luyện thép chất lượng cao để đúc nòng súng, pháo, xÃch xe tăng; sản xuất thẻ thông minh sinh trắc há»c phục vụ kinh tế, quốc phòng - an ninh; sản xuất khối mồi nổ năng lượng cao, cáp đồng trục siêu cao tần... Triển khai nghiên cứu chế tạo thép hợp kim phục vụ sản xuất nòng súng; sá» dụng hợp kim đồng từ vỠống liá»u loại bỠđể chế tạo vá» liá»u, vỠđầu đạn pháo chiến dịch... Äặc biệt, đã nghiên cứu sản xuất thà nh công chất "O" và chất "G", tạo nhiên liệu lá»ng cho tên lá»a phòng không từ nguyên liệu trong nÆ°á»›c.
- Nghiên cứu giải quyết các lÄ©nh vá»±c công nghệ sinh há»c nhÆ°: Men vi sinh, công nghệ gen, tế bà o, mô phôi; chống phá huá»· sinh há»c, bảo quản vÅ© khà trang bị kỹ thuáºt, xá» lý môi trÆ°á»ng; đầu tÆ° xây dá»±ng các phòng thà nghiệm trá»ng Ä‘iểm vá» công nghệ sinh há»c... BÆ°á»›c đầu đã khai thác được tiá»m năng cÆ¡ sở váºt chất và các nhà khoa há»c tham gia và o các chÆ°Æ¡ng trình trá»ng Ä‘iểm của nhà nÆ°á»›c vá» công nghệ sinh há»c để phục vụ quốc phòng.
Thá»±c tế cho thấy, việc đầu tÆ° nghiên cứu cải tiến vÅ© khÃ, trang bị kỹ thuáºt; đầu tÆ° cho nghiên cứu khoa há»c, phát triển công nghệ, nâng cao tiá»m lá»±c quốc phòng đã Ä‘em lại kết quả thiết thá»±c trên các mặt: Công nghệ bảo quản, sá»a chữa, cải tiến và hiện đại hoá vÅ© khÃ, trang bị kỹ thuáºt đã có những chuyển biến mạnh mẽ; đã nghiên cứu thiết kế và chế tạo thà nh công các loại vÅ© khà bá»™ binh má»›i theo hÆ°á»›ng hiện đại hoá và đa năng hoá; có chủ trÆ°Æ¡ng nháºp những công nghệ cần thiết, tÆ°Æ¡ng đối hiện đại và tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i trình Ä‘á»™ phát triển công nghiệp của đất nÆ°á»›c; từng bÆ°á»›c nâng cao năng lá»±c sá»a chữa, cải tiến, tiến tá»›i sản xuất má»™t số vÅ© khÃ, trang bị kỹ thuáºt, đặc biệt là vÅ© khà có Ä‘iá»u khiển, vÅ© khà trang bị phục vụ tác chiến ban đêm; nâng cao tÃnh năng kỹ - chiến thuáºt, giải quyết được cÆ¡ bản các yêu cầu vá» KH&CN đối vá»›i vÅ© khà bá»™ binh mang vác, tăng khả năng trang bị cho bá»™ Ä‘á»™i; nâng cao chất lượng huấn luyện, Ä‘Ã o tạo ở các Ä‘Æ¡n vị nhà trÆ°á»ng quân Ä‘á»™i, đáp ứng yêu cầu sẵn sà ng chiến đấu.
Tình hình quốc tế trong thá»i gian tá»›i tiếp tục diá»…n biến phức tạp, nguy cÆ¡ Ä‘e doạ hoà bình, ổn định, chủ quyá»n của các quốc gia, dân tá»™c vẫn tồn tại và có xu thế tăng lên. Äông Nam à là khu vá»±c vẫn tiá»m ẩn những nhân tố bất ổn định. Äối vá»›i Việt Nam, các thế lá»±c thù địch vẫn tiếp tục thá»±c hiện chiến lược “diá»…n biến hoà bình†- bạo loạn láºt đổ bằng nhiá»u thủ Ä‘oạn ngà y cà ng tinh vi, xảo quyệt và quyết liệt hÆ¡n, chúng sá» dụng chiêu bà i dân chủ, nhân quyá»n, dân tá»™c, tôn giáo để chống phá ta.
Trên cÆ¡ sở các Chỉ thị, Nghị quyết của Bá»™ ChÃnh trị, Äảng uá»· Quân sá»± Trung Æ°Æ¡ng và Bá»™ Quốc phòng vá» nhiệm vụ KH&CN; được sá»± quan tâm và há»— trợ tÃch cá»±c của Bá»™ KH&CN (nhất là sau khi ChÆ°Æ¡ng trình phối hợp hoạt Ä‘á»™ng KH&CN giữa hai Bá»™ được ký kết ngà y 3.9.2003), Bá»™ Quốc phòng đã và đang đẩy mạnh việc nghiên cứu đối vá»›i má»™t số lÄ©nh vá»±c công nghệ mÅ©i nhá»n có trình Ä‘á»™ cao nhÆ°:
- Nghiên cứu thiết kế, chế tạo raÄ‘a, chế tạo tên lá»a phòng không tầm thấp, tên lá»a đất đối biển, pháo phòng không tầm thấp; tăng cÆ°á»ng năng lá»±c nghiên cứu thông qua các phòng thà nghiệm (trong đó có phòng thà nghiệm trá»ng Ä‘iểm quốc gia vá» an toà n thông tin) tÆ°Æ¡ng đối hiện đại và đồng bá»™.
- Thá»±c hiện việc đầu tÆ° nghiên cứu theo phÆ°Æ¡ng châm "thiết thá»±c - khả thi - chất lượng - kịp thá»i - hiệu quả"; tiếp tục nghiên cứu xây dá»±ng các chÆ°Æ¡ng trình, kế hoạch cụ thể vá»›i các bÆ°á»›c Ä‘i hợp lý để thá»±c hiện có hiệu quả các ná»™i dung đã Ä‘á» ra trong các Nghị quyết của Bá»™ ChÃnh trị vá» bảo đảm vÅ© khÃ, bảo đảm trang bị kỹ thuáºt và xây dá»±ng, phát triển công nghiệp quốc phòng.
- Äẩy mạnh ứng dụng các kết quả đã nghiên cứu, ứng dụng có hiệu quả các giải pháp kỹ thuáºt - công nghệ má»›i để cải tiến hiện đại hoá trang bị kỹ thuáºt, nâng cao tÃnh năng kỹ - chiến thuáºt của vÅ© khÃ.
- Chủ Ä‘á»™ng sản xuất váºt tÆ°, phụ tùng thay thế, nâng cao năng lá»±c sá»a chữa, bảo đảm khả năng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện đại. Liên kết chặt chẽ vá»›i các cÆ¡ sở, tổ chức trong và ngoà i nÆ°á»›c để tạo ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu quân sá»±.
- Äẩy mạnh nghiên cứu, chế tạo các phÆ°Æ¡ng tiện huấn luyện để nâng cao chất lượng huấn luyện bá»™ Ä‘á»™i, triển khai công tác nghiên cứu trong lÄ©nh vá»±c háºu cần quân sá»± nhằm tạo các trang bị háºu cần phù hợp, đảm bảo Ä‘á»i sống, sức khoẻ cho bá»™ Ä‘á»™i, đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện đại, chiến tranh công nghệ cao.
- Quán triệt và thá»±c hiện nghiêm chỉnh quan Ä‘iểm lấy Ä‘Æ°á»ng lối, nhiệm vụ quân sá»± và quốc phòng của Äảng là m cÆ¡ sở để phát triển KH&CN; lấy KH&CN là m Ä‘á»™ng lá»±c để xây dá»±ng ná»n quốc phòng vững mạnh, xây dá»±ng Quân Ä‘á»™i Nhân dân Việt Nam cách mạng, chÃnh quy, tinh nhuệ, từng bÆ°á»›c hiện đại.