Nâng cấp BIOS luôn luôn bị má»i ngÆ°á»i coi là thao tác khá phức tạp và nguy hiểm vì do việc nâng cấp không thà nh sẽ dẫn tá»›i việc há»ng luôn Mainboard. Tuy nhiên bạn chỉ cần thao tác theo các bÆ°á»›c má»™t cách chÃnh xác thì việc nâng cấp BIOS không đến ná»—i đáng sợ nhÆ° các bạn thÆ°á»ng nghÄ© đâu.
Sau đây mình sẽ giới thiệu cho các bạn một số bước cơ bản để tự nâng cấp BIOS cho Mainboard. Tà i liệu nà y được đúc kết từ kinh nghiệm bản thân và sưu tầm từ các nguồn khác để phong phú hơn cho bà i viết.
PHẦN THỨ NHẤT : NÂNG CẤP BIOS CHO MAINBOARD
1/- BÆ°á»›c thứ nhất, phải có được phần má»m cáºp nháºt thÃch hợp vá»›i Mainboard
BIOS mainboard trên thị trÆ°á»ng hiện nay phần lá»›n là BIOS của công ty AWARD, má»™t số Ãt Mainboard sá» dung BIOS của công ty AMI và của công ty PHOENIX. Các loại BIOS Ä‘á»u có phần má»m má»›i chuyên dùng dà nh cho nó, hÆ¡n nữa cÅ©ng giống nhÆ° các phần má»m ứng dụng khác nó luôn luôn có các phiên bản má»›i ra Ä‘á»i. Äể chắc chắn, các bạn lên các web sites của hãng sản xuất để tải vá» phiên bản má»›i nhất hoặc và o trang www.mydrivers.com để tìm cho thÃch hợp.
Äối vá»›i BIOS AWARD mà nói thì phần má»m để cáºp nháºt BIOS tÆ°Æ¡ng ứng là awdflash.exe, đối vá»›i BIOS AMI thì phần má»m tÆ°Æ¡ng ứng là amiflash.exe. Tuy váºy, có má»™t số hãng còn yêu cầu sá» dụng phần má»m cáºp nháºt chuyên dụng được cung cấp theo Mainboard, tuyệt đối không được dùng lẫn lá»™n vá»›i nhau.
2/- Bước thứ hai, tìm file BIOS phiên bản mới nhất sỠdụng cho Mainboard
Nói chung các hãng sản xuất Mainboard lá»›n Ä‘á»u định kỳ tung ra các file BIOS phiên bản má»›i dùng để giải quyết các vấn Ä‘á» tÆ°Æ¡ng thÃch của mainboard trong ứng dụng thá»±c tế nhằm thÃch ứng vá»›i các hệ Ä‘iá»u hà nh và các phần cứng má»›i. Các file BIOS là má»™t file dữ liệu có Ä‘uôi là *.bin. Các bạn nên tải vá» các file nà y ở trang chủ của các hãng sản xuất Mainboard, không nên tùy tiện tải vỠở các trang khác, lỡ xảy ra vấn Ä‘á» gì thì hối háºn cÅ©ng đã muá»™n.
Lưu ý: khi tải các file nà y phải tải đúng phiên bản, số serial, đúng kiểu mainboard. Khi chép không được nhầm lẫn.
3/- Bước thứ ba, là m một đĩa chuyên dùng để nâng cấp
Nâng cấp BIOS phải được thá»±c hiện trong trạng thái DOS thá»±c ( real DOS ) bởi vì khi khởi Ä‘á»™ng Windows sẽ có 1 số chÆ°Æ¡ng trình khởi Ä‘á»™ng và ứng dụng liên quan. Nâng cấp BIOS trong môi trÆ°á»ng nà y má»™t mặt sẽ xảy ra trÆ°á»ng hợp lỡ nhÆ° bá»™ nhá»› trong không đủ, mặt khác sẽ do sá»± can thiệp của các phần cứng Ä‘Æ°a đến việc nâng cấp thất bại.
Vì thế, phÆ°Æ¡ng pháp tốt nhất là dùng má»™t Ä‘Ä©a má»m khởi Ä‘á»™ng ở chế Ä‘á»™ DOS. Chú ý Ä‘Ä©a má»m nà y nhất định phải là đĩa má»m khởi Ä‘á»™ng sạch, không có 2 file autoexec.abt và config.sys ( nếu có cÅ©ng được nhÆ°ng phải là ná»™i dung trống). Sau khi là m cho Ä‘Ä©a má»m nà y khởi Ä‘á»™ng được bằng lệnh format A: /S thì copy file nhị phân chứa ná»™i dung BIOS má»›i và file dùng để tác Ä‘á»™ng và o BIOS ( VD : awdflash.exe ) và o Ä‘Ä©a má»m. NhÆ° váºy là đã là m xong Ä‘Ä©a chuyên dùng để nâng cấp BIOS.
LÆ°u ý: phải kiểm tra Ä‘Ä©a má»m nà y không bị lá»—i váºt lý để tránh phiá»n phức vá» sau.
4/- Bước thứ tư, cà i đặt flash ROM ở trạng thái có thể ghi và o
Trên má»™t số mainboard có 1 cái jump dùng để cà i đặt trạng thái read only/write của BIOS. Äiá»u nà y chủ yếu là nhằm phòng ngừa sá»± phá hoại của virus CIH. Do đó trÆ°á»›c khi nâng cấp BIOS, bạn phải cà i đặt cho cái jump nà y vá» vị trà write. Ngoà i ra trên má»™t số main board thì tÃnh năng nà y được thiết láºp bằng thông số trong chÆ°Æ¡ng trình BIOS.
Tiếp theo, bạn và o trong giao diện cà i đặt BIOS, mục chá»n CMOS Chipset Feature Setup cà i đạt 2 thông số System Bios Cacheable và Video Cacheable là Disabled để quá trình cáºp nháºt BIOS không gặp trở ngại.
5/- Bước thứ năm : tiến hà nh nâng cấp BIOS
Trên thá»±c tế, thá»i gian cần thiết để nâng cấp BIOS khoảng 40 giây nhÆ°ng thá»i gian nà y có tầm quan trá»ng rất lá»›n, há»ng main board không phải là chuyện nhá» và đa phần Ä‘á»u rÆ¡i và o trong thá»i khắc quan trá»ng nà y. Các bạn lần đầu tiên nâng cấp BIOS nhất định phải hiểu rõ các bÆ°á»›c dÆ°á»›i đây. Ở đây mình tạm lấy Award BIOS là m và dụ cụ thể.
a). Dùng Ä‘Ä©a chuyên dùng đã tạo để khởi Ä‘á»™ng máy tÃnh ở trạng thái DOS thá»±c. CÅ©ng có bạn muốn khởi Ä‘á»™ng từ Ä‘Ä©a cứng nhÆ°ng tôi không khuyến khÃch vì biết đâu trên Ä‘Ä©a cứng đã nhiá»…m virus.
B). Chạy chÆ°Æ¡ng trình awdflash.exe trên Ä‘Ä©a má»m. ChÆ°Æ¡ng trình sẽ kiểm tra và hiển thị version hiện thá»i của BIOS và các thông tin liên quan. Trong phần “File name to Program†bạn Ä‘Æ°a và o tên của file nhị phân cần cáºp nháºt version má»›i cho BIOS, Enter xác nháºn.
c). ChÆ°Æ¡ng trình sẽ há»i bạn có cần lÆ°u lại BIOS cÅ© không, lá»i khuyên của tôi dà nh cho các bạn là nên lÆ°u lại cho an toà n vì biết đâu chúng ta sẽ gặp sá»± cố đáng tiếc trong quá trình thá»±c hiện. Sau khi gõ và o “Y†để xác nháºn lÆ°u file BIOS cÅ©, đặt má»™t tên má»›i cho file ( nên đặt tên trùng vá»›i version của BIOS cÅ© cho dá»… nhá»› ). Lúc nà y, chÆ°Æ¡ng trình sẽ lÆ°u file và o Ä‘Ä©a má»m, bạn hãy kiên nhẫn chá» cho quá trình hoà n tất rồi má»›i thá»±c hiện tiếp.
d). Sau khi hoà n tất việc lÆ°u BIOS cÅ©, chÆ°Æ¡ng trình yêu cầu bạn xác nháºn xem bạn có tháºt sá»± muốn đổi má»›i BIOS hiện tại hay không. Sau khi xác nháºn “Y†công việc nâng cấp BIOS chÃnh thức bắt đầu. Äây có thể là khoảng thá»i gian kinh khủng nhất. Lúc nà y bạn phải ngồi cầu nguyện cho đừng bị cúp Ä‘iện vì nếu nhÆ° váºy thì BIOS của bạn sẽ bị há»ng hoà n toà n. Nếu có Ä‘iá»u kiện thì bạn nên trang bị UPS nhằm hạn chế rủi ro trong thá»i khắc nà y.
Trong quá trình nâng cấp BIOS, chúng ta có thể nhìn thấy 1 dãy Ä‘Æ°á»ng tiến Ä‘á»™ nhấp nháy không ngừng và kéo dà i ra phÃa sau. Äấy là thanh hiển thị quá trình và tốc Ä‘á»™ việc nâng cấp.
e). Khoảng 30 giây thì quá trình nâng cấp BIOS sẽ hoà n thà nh, rất nhanh phải không các bạn. Tiếp theo chÆ°Æ¡ng trình sẽ yêu cầu bạn chá»n F1 để khởi Ä‘á»™ng lại máy tÃnh hay F10 để quay trở vá» DOS. Äến đây bạn nên chá»n F1 để khởi Ä‘á»™ng lại máy tÃnh.
f). Äến đây, nếu máy tÃnh khởi Ä‘á»™ng bình thÆ°á»ng thì bạn được quyá»n thở phà o nhẹ nhõm, công việc đã hoà n tất. Bạn lÆ°u ý ngà y và version của BIOS khi khởi Ä‘á»™ng, nếu đã có thay đổi là xong. Bạn và o giao diện setup CMOS để cà i đặt lại các thông số là được.
6/- BÆ°á»›c thứ sáu : thiết láºp lại trạng thái Read Only cho BIOS
Äây là quá trình nên là m để “ông cố†CIH không còn Ä‘Æ°á»ng phá hoại BIOS được. Các bạn đừng quên bÆ°á»›c nà y để khá»i phải hối háºn vá» sau.
Trên đây là các bÆ°á»›c cÆ¡ bản để nâng cấp BIOS cho Mainboard. Tuy nhiên đây cÅ©ng là má»™t thao tác nâng cấp cá»±c kỳ nguy hiểm, nếu không cẩn tháºn sẽ gây nên háºu quả khó lÆ°á»ng. Do đó bạn nên thêm và o má»™t số tham số liên quan cần thiết để khi cáºp nháºt BIOS thất bại, chỉ cần không há»ng cụm dẫn Ä‘Æ°á»ng Boot Block trong BIOS là có thể áp dụng phÆ°Æ¡ng pháp sá»a chữa để cứu vãn tình thế.
CÃC THAM Sá» CỦA FILE AWDFLASH.EXE
/? Hiển thị giúp đỡ ( Help )
/PY Tá»± Ä‘á»™ng hoà n thà nh nhiệm vụ cáºp nháºt BIOS
/sy Tự động lưu trữ dữ liệu BIOS cũ và o file
/sb Khi cáºp nháºt BIOS buá»™c phải nhảy qua module Boot Block
/cp Sau khi cáºp nháºt BIOS thì vừa cắm vừa sá» dụng ngay PnP (ESCD)
/cd Sau khi cáºp nháºt BIOS thì là m sạch dữ liệu DMI
/cc Sau khi cáºp nháºt BIOS thì cáºp nháºt dữ liệu CMOS
/R Sau khi kết thúc cáºp nháºt BIOS, tá»± Ä‘á»™ng khởi Ä‘á»™ng lại.
/Pn Không chạy chương trình nâng cấp.
/sn Không lưu trữ dữ liệu BIOS
/sd Lưu trữ dữ liệu DMI và o file
/cks Khi cáºp nháºt BIOS, hiển thị quá trình đối chiếu dữ liệu trong file lÆ°u trữ
/tiny Chỉ chiếm dụng Ãt ROM
/E Sau khi cáºp nháºt BIOS, tá»± Ä‘á»™ng quay trở lại DOS
/F Khi cáºp nháºt, sá» dụng lại file dữ liệu BIOS cÅ©
PHẦN THỨ HAI : XỬ Là SAU KHI NÂNG CẤP BIOS THẤT BẠI
Do nâng cấp Bios có tÃnh mạo hiểm nhất định cho nên các công ty sản xuất phần cứng thÆ°á»ng không chịu trách nhiệm vá» háºu quả xấu do nâng cấp Bios gây ra. TrÆ°á»›c khi nâng cấp, các bạn nên xem xét tháºt kỹ lưỡng và cân nhắc cẩn tháºn.
Thất bại ở đây chủ yếu là sau khi nâng cấp, hệ thống không thể khởi Ä‘á»™ng được, đặc biệt là không có tÃn hiệu hiển thị. Lúc nà y, các bạn cÅ©ng không nên bi quan, chúng ta vẫn còn má»™t số cách để cứu vãn tình hình. Các bạn có thỠáp dụng má»™t trong các phÆ°Æ¡ng pháp sau để khôi phục Bios bị há»ng.
1/- PhÆ°Æ¡ng pháp thứ nhất : thay chÃp Bios má»›i
PhÆ°Æ¡ng pháp nà y xem ra có vẻ tÆ°Æ¡ng đối nhẹ nhà ng nhÆ°ng khi thá»±c hiện sẽ nảy sinh má»™t số khó khăn nhất định. Khi đó, các bạn phải tìm sá»± giúp đỡ của các hãng sản xuất. Tuy nhiên không phải hãng sản xuất main board nà o cÅ©ng sẵn sà ng há»— trợ cho chúng ta trong trÆ°á»ng hợp há»ng main board do quá trình nâng cấp Bios gây ra. Cho dù há» có đồng ý Ä‘Æ°a cho chúng ta 1 con chip Bios má»›i thì “ nÆ°á»›c xa không cứu được lá»a gần “. Tuy váºy cÅ©ng không phải là hết cách, các bạn có thể mua 1 con chip Bios chÆ°a ghi dữ liệu, há»i mượn của bạn bè hay những ngÆ°á»i có loại main board giống nhÆ° của chúng ta con chip Bios rồi Ä‘em nhá» những nÆ¡i có phÆ°Æ¡ng tiện ghi ROM để sao chép chúng. PhÆ°Æ¡ng pháp nà y cÅ©ng hÆ¡i khó thá»±c hiện vì trên thị trÆ°á»ng có rất nhiá»u chủng loại main board khác nhau.
2/- Phương pháp thứ hai : lợi dụng Boot Block để khôi phục
Có má»™t số main board, thÆ°á»ng là các main board dùng chÃp Bios của Award có má»™t khối dẫn Ä‘Æ°á»ng ( Boot Block ). Khi nâng cấp Bios thì vẫn còn được bảo tồn. CÅ©ng có má»™t số main board khi nâng cấp Bios sẽ há»i chúng ta có muốn ghi đè và o vùng dẫn Ä‘Æ°á»ng nà y hay không ( Update Bios Including Boot Block and ESCD ). Äể cho chắc ăn thì thÆ°á»ng chúng ta chá»n “No†trong các trÆ°á»ng hợp nà y phòng khi bất trắc xảy ra. Chúng ta có thể lợi dụng nó để khôi phục Bios cÅ© trong trÆ°á»ng hợp xấu nhất xảy ra.
Boot Block trong Bios chỉ há»— trợ những phần cứng cÆ¡ bản nhất nhÆ° ổ Ä‘Ä©a má»m và VGA card loại ISA. Trong trÆ°á»ng hợp VGA cars của bạn là AGP hay PCI thì chúng ta chỉ có thể là m liá»u mà thôi. Nếu bạn không nắm vững thao tác cÅ©ng có thể là m sẵn 1 Ä‘Ä©a khôi phục khẩn cấp nhÆ° sau : copy 2 files awdflash.exe và *.bin, tạo file autoexec.bat vá»›i ná»™i dung nhÆ° sau : “A:\awdflash.exe *.bin /sn/pyâ€. Trong đó, file *.bin là file Bios cÅ©, tham số /sn và /py mình đã nói rõ các bạn nên xem lại bà i trÆ°á»›c. Các bạn cÅ©ng cần phải lÆ°u ý 1 Ä‘iá»u là chÆ°Æ¡ng trình adwflash.exe sau phiên bản 7.0 hiện nay mặc nhiên thừa nháºn việc cáºp nháºt luôn cả phần Boot Block cho nên các bạn nên dùng tham số /sb trong quá trình nâng cấp Bios để bá» qua Block nà y. Có thể nói đây chÃnh là tuyệt chiêu của Bios Award.
3/- PhÆ°Æ¡ng pháp thứ ba : đây cÅ©ng là phÆ°Æ¡ng pháp mạo hiểm nhất. Äấy chÃnh là cắm – rút nóng
ThÆ°á»ng có má»™t số cao thủ tiến hà nh sá»a chữa Bios choi main board bằng cách cắm, rút nóng chÃp. Chủ yếu là tìm 1 main board giống nhÆ° cái main board bị hÆ° Bios, sau đó gỡ con chip Bios Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng cắm và o main có Bios bị hÆ°. Dùng Ä‘Ä©a má»m để khởi Ä‘á»™ng, vẫn để nguyên nguồn cung cấp Ä‘iện cho main board, dùng má»™t dụng cụ tháo chÃp để gỡ chÃp Bios tốt ra rồi cắm chip Bios bị há»ng và o. Dùng chÆ°Æ¡ng trình awdflash.exe để khôi phục lại chip Bios.
Muốn thá»±c hiện phÆ°Æ¡ng pháp nà y thì trong mục Bios Features Setup bạn phải Enable tất cả các phần ánh xạ ROM mà điểm mấu chốt nhất là mục System Bios Cacheable của CMOS Setup phải là Enable. Lúc nà y mã chÆ°Æ¡ng trình nguồn của chip Bios tốt đã được ánh xạ hoà n toà n và o RAM. Khi đó hệ Ä‘iá»u hà nh sẽ Ä‘á»c ná»™i dung của Bios từ trong RAM để há»— trợ sá»± váºn hà nh của máy tÃnh, hệ thống không xảy ra sá»± rối loạn nà o mặc dù khi đó ta đã cắm con chip Bios há»ng và o và rút chip Bios tốt ra khá»i máy.
4/- PhÆ°Æ¡ng pháp thứ tÆ° : dùng bá»™ láºp trình để ghi và o chip
PhÆ°Æ¡ng pháp nà y là phÆ°Æ¡ng pháp đáng tin cáºy nhất nhÆ°ng lại không dà nh cho các tay mÆ¡. Các bạn có thể dùng phÆ°Æ¡ng pháp nà y bạn áp dụng gần giống nhÆ° phÆ°Æ¡ng pháp thứ nhất. Nhược Ä‘iểm của phÆ°Æ¡ng pháp nà y là bạn phải có bá»™ Ä‘á»c ghi chip tÆ°Æ¡ng ứng ( không phải ai cÅ©ng có thể có được ) và phải có 1 thÆ° viện file nhị phân chứa ná»™i dung Bios tốt.
PhÆ°Æ¡ng pháp nà y có thể áp dụng cho hầu hết tất cả các loại chip Bios cho tất cả các loại Mainboard và thÆ°á»ng được các tech sá» dụng nhiá»u.