Kinh nghiệm lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975)
I- Bá»I CẢNH LỊCH SỬ CỦA CUỘC KHÃNG CHIẾN
1. Bối cảnh đất nước
a) Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cá»§a nhân dân ở miá»n Nam (1954-1975) là sá»± tiếp tục cuá»™c cách mang dân tá»™c dân chá»§ nhân dân dưới sá»± lãnh đạo cá»§a Äảng.
Từ khi ra Ä‘á»i (3-2-1930), Äảng ta đã chỉ rõ: đất nước ta vốn là má»™t Tổ quốc thống nhất và nhân dân ta có truyá»n thống Ä‘oà n kết chống ngoại xâm bảo vệ bá» cõi và cùng nhau xây dá»±ng đất nước. Nhưng từ khi thá»±c dân Pháp xâm lược, chúng đã cùng bá»n vua quan phong kiến đầu hà ng, thống trị nhân dân ta, xã há»™i Việt Nam thà nh má»™t xã há»™i thuá»™c địa ná»a phong kiến, vá»›i hai mâu thuẫn cÆ¡ bản: mâu thuẫn giữa toà n thể dân tá»™c ta vá»›i đế quốc xâm lược và mâu thuẫn giữa nhân dân ta, mà chá»§ yếu là nông dân, vá»›i giai cấp địa chá»§ phong kiến. Äảng ta gánh vác sứ mệnh lãnh đạo dân tá»™c giải quyết hai mâu thuẫn trên là thá»±c hiện hai nhiệm vụ cá»§a cuá»™c cách mạng dân tá»™c dân chá»§ nhân dân: chống đế quốc xâm lược, già nh độc láºp thống nhất Tổ quốc và chống phong kiến, già nh lại ruá»™ng đất cho nông dân.
Tháng 7-1954, miá»n Bắc được giải phóng, nhưng miá»n Nam còn dưới ách thống trị cá»§a đế quốc và bá»n tay sai. Äế quốc Mỹ hất cẳng thá»±c dân Pháp, cùng bá»n tay sai Ngô Äình Diệm tiếp tục thống trị nhân dân ta ở miá»n Nam, hai mâu thuẫn cÆ¡ bản trên vẫn tồn tại và đất nước tạm thá»i bị chia cắt. Nhân dân ta tiến hà nh kháng chiến chống đế quốc Mỹ và bá»n tay sai là tiếp tục cuá»™c cách mạng đã được tiến hà nh dưới sá»± lãnh đạo cá»§a Äảng từ đâu nÇŽm 1930, nhằm hoà n thà nh sá»± nghiệp già nh độc láºp dân tá»™c và thống nhất Tổ quốc để tiến lên xây dá»±ng chá»§ nghÄ©a xã há»™i. Äây là sá»± tiếp nối lịch sá» tất yếu. Äúng như Äảng ta đã khẳng định tại Äại há»™i tân thứ III (tháng 9-1960): "Cuá»™c đấu tranh cách mạng cá»§a nhân dân miá»n Nam là sá»± tiếp tục các cuá»™c khởi nghÄ©a Nam Kỳ, khởi nghÄ©a Ba tÆ¡, tổng khởi nghÄ©a tháng Tám và cuá»™c kháng chiến trưá»ng kỳ cá»§a nhân dân ta trong Ä‘iá»u kiện má»›i cá»§a lịch sá»". Từ bối cảnh lịch sá» chiến đấu và chiến thắng ấy, nhân dân ta ở miá»n Nam bước và o cuá»™c kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược vá»›i tư thế cá»§a ngưá»i chiến thắng và đã kế thừa được nhiá»u kinh nghiệm quý báu cá»§a Cách mạng tháng Tám và kháng chiến chống thá»±c dân Pháp. Äó cÅ©ng là nhân tố bảo đảm thắng lợi cá»§a cách mạng miá»n Nam. Äồng chà Lê Duẩn nói: Chúng ta thắng Mỹ là nhá» có những kinh nghiệm quý báu cá»§a Cách mạng tháng Tám và 9 nÇŽm kháng chiến chống Pháp. Không có Cách mạng tháng Tám, không có 9 nÇŽm kháng chiến chống Pháp thì không thể có thắng lợi cá»§a kháng chiến chống Mỹ.
b) Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước diá»…n ra trong Ä‘iá»u kiện đất nước bị chia là m hai miá»n, phải tiến hà nh đồng thá»i hai chiến lược cách mạng khác nhau dưới sá»± lãnh đạo thống nhất cá»§a Äảng.
Äây là đặc Ä‘iểm lá»›n nhất và cÅ©ng là nét độc đáo cá»§a cách mạng nước ta từ tháng 7 nÇŽm 1954 đến tháng 5 nÇŽm 1975.
Trong suốt thá»i gian đó việc hoạch định đưá»ng lối chiến lược và sách lược cách mạng cá»§a Äảng phải phản ánh rõ đặc Ä‘iểm lá»›n nà y. Từ mục tiêu chung cá»§a cách mạng cả nước và mục tiêu cụ thể cá»§a từng miá»n đến những vấn đỠchá»§ trương, sách lược và phương pháp tiến hà nh phải phù hợp vá»›i đặc Ä‘iểm trên và sát đúng vá»›i Ä‘iá»u kiện lịch sá» cụ thể cá»§a từng miá»n. Äồng thá»i, phải xác định rõ vị trà cách mạng từng miá»n và mối quan hệ khÇŽng khÃt giữa cách mạng hai miá»n trong thế chiến lược chung cá»§a cả nước.
Äại há»™i đại biểu toà n quốc lần thứ III cá»§a Äảng (9-1960), xác định đưá»ng lối cách mạng cá»§a nước ta:
- Má»™t là , tiến hà nh cách mạng xã há»™i chá»§ nghÄ©a ở miá»n Bắc.
- Hai là , giải phóng miá»n Nam khá»i ách thống trị cá»§a đế quốc Mỹ và bá»n tay sai, thá»±c hiện thống nhất nước nhà , hoà n thà nh độc láºp và dân chá»§ trong cả nước.
Hai nhiệm vụ chiến lược ấy có quan hệ máºt thiết vá»›i nhau và có tác dụng thúc đẩy lẫn nhau.
Vá» vị trà chiến lược cách mạng cá»§a từng miá»n, Äảng ta xác định: miá»n Bắc là cÇŽn cứ địa chung cá»§a cách mạng cả nước và sá»± nghiệp cách mạng xã há»™i chá»§ nghÄ©a ở miá»n Bắc có vai trò quyết định nhất đối vá»›i sá»± phát triển cách mạng cả nước.
Cách mạng miá»n Nam có tác dụng quyết định trá»±c tiếp đối vá»›i sá»± nghiệp giải phóng miá»n Nam khá»i ách thống trị cá»§a đế quốc Mỹ và tay sai. Thông qua thá»±c hiện nhiệm vụ cách mạng ở má»—i miá»n mà góp phần thá»±c hiện nhiệm vụ chung cá»§a cả nước là hoà n thà nh độc láºp, thống nhất đất nước.
Việc xác định đưá»ng lối cách mạng tiến hà nh đồng thá»i hai chiến lược cách mạng khác nhau ở hai miá»n là nét độc đáo, chưa có tiá»n lệ trong lịch sá», là thà nh công lá»›n cá»§a Äảng ta.
Äó là đưá»ng lối duy nhất đúng, biểu hiện tinh thần độc láºp tá»± chá»§, sáng tạo cá»§a Äảng ta.
Miá»n Bắc hoà n toà n giải phóng, tiến hà nh cách mạng xã há»™i chá»§ nghÄ©a và là háºu phương lá»›n cá»§a cả nước, đã tạo cho cách mạng miá»n Nam có Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi má»›i khác hẳn các thá»i kỳ lịch sá» trước đây. Äó là má»™t nguyên nhân chá»§ yếu để cách mạng miá»n Nam đánh thắng đế quốc Mỹ và tay sai.
Trên thá»±c tế, việc tiến hà nh đồng thá»i hai chiến lược cách mạng khác nhau trên hai miá»n Nam - Bắc chẳng những không mâu thuẫn, mà lại từng bước đưa cách mạng hai miá»n cùng phát triển, cùng Ä‘i lên trong thế tương há»—, thúc đẩy nhau phát triển, tạo ra sức mạnh tổng hợp đánh thắng hoà n toà n đế quốc Mỹ xâm lược và chế độ tay sai cá»§a chúng, giải phóng miá»n Nam, thống nhất Tổ quốc.
2. Bối cảnh quốc tế.
Hệ thống xã há»™i chá»§ nghÄ©a thế giá»›i lúc nà y Ä‘ang ở thá»i kỳ phát triển mạnh mẽ, có tác động to lá»›n tá»›i quá trình phát triển cá»§a thế giá»›i. Hệ thống xã há»™i chá»§ nghÄ©a thế giá»›i nối liá»n từ châu á sang châu Âu, không ngừng phát triển và cá»§ng cố vá» má»i mặt. Nếu miá»n Bắc là háºu phương trá»±c tiếp cho cách mạng miá»n Nam, thì hệ thống xã há»™i chá»§ nghÄ©a thế giá»›i lúc nà y nối liá»n vá»›i miá»n Bắc xã há»™i chá»§ nghÄ©a cá»§a Việt Nam là háºu phương rá»™ng lá»›n đáng tin cáºy, má»™t thuáºn lợi chưa bao giá» có đối vá»›i cách mạng nước ta.
Cùng với sự lớn mạnh của hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới, phong trà on giải phóng dân tộc cuồn cuộn dâng cao ở châu á châu Phi và châu Mỹ latinh, hệ thống thuộc đia của chủ nghĩa đế quốc bị thu hẹp và đi và o quá trình tan rã. Cuộc đấu tranh cho dân sinh, dân chủ và hoà bình ở các nước tư bản chủ nghĩa phát triển rộng khắp và liên tục. So sánh lực lượng trên thế giới lúc đó ngà y cà ng thay đổi có lợi cho chủ nghĩa xã hội, cho lực lượng cách mạng. Chủ nghĩa đế quốc tiếp tục suy yếu và khó khǎn. Cách mạng thế giới lúc nà y đang ở thế tiến công. Cách mạng Việt Nam đã hoà được và o trà o lưu chung của cách mạng thế giới.
Thá»i kỳ nà y cÅ©ng cần lưu ý rằng, tuy chá»§ nghÄ©a đế quốc đã suy yếu nhưng chừng nà o còn chá»§ nghÄ©a đế quốc thì vẫn còn miếng đất để xảy ra chiến tranh. Lá»±c lượng xâm lược gây chiến chá»§ yếu trên thế giá»›i là đế quốc Mỹ. Chúng Ä‘ang dẫn đầu các thế lá»±c đế quốc hiếu chiến chạy Ä‘ua vÅ© trang, cá»§ng cố các khối liên minh quân sá»± xâm lược, xây dá»±ng các cÇŽn cứ quân sá»±, phục hồi chá»§ nghÄ©a phátxÃt ở Tây Äức và quân phiệt ở Nháºt Bản, nhóm lên những lò lá»a chiến tranh ở châu Âu và châu á, ra sức chuẩn bị chiến tranh má»›i. Nguy cÆ¡ chiến tranh thế giá»›i vẫn tồn tại. Nhân dân các nước Ä‘ang đứng trước sá»± Ä‘e doạ hết sức nghiêm trá»ng cá»§a má»™t cuá»™c chiến tranh hạt nhân. Mặt khác, sá»± tà n sát và huá»· diệt ghê gá»›m trong cuá»™c Chiến tranh thế giá»›i lần thứ hai và háºu quả cá»§a nó còn là m cho nhiá»u ngưá»i lo ngại và lẫn lá»™n giữa chiến tranh chÃnh nghÄ©a và chiến tranh phi nghÄ©a. Trong Ä‘iá»u kiện đó đã nảy sinh nhiá»u tư tưởng và khuynh hướng cá»§a chá»§ nghÄ©a xét lại, chá»§ nghÄ©a cÆ¡ há»™i, chá»§ nghÄ©a dân tá»™c là m cho tình hình thế giá»›i phức tạp.
Há» tuyệt đối hoá đưá»ng lối chung sống hoà bình, Ä‘i và o phòng ngá»± bị động, gây không Ãt khó khÇŽn cho phong trà o cách mạng thế giá»›i, đặc biệt vá»›i phong trà o giải phóng dân tá»™c. Trong tình hình đó, nhân dân ta tiến hà nh cách mạng giải phóng miá»n Nam, Äảng và nhân dân ta phải giải quyết thà nh công mối quan hệ giữa hoà bình và cách mạng. Giải quyết mối quan hệ nà y, đòi há»i Äảng ta hết sức sáng suốt và có sách lược đúng đắn. Thá»±c tế Äảng ta đã giải quyết tốt mối quan hệ đó, góp phần bảo vệ hoà bình, đồng thá»i thúc đẩy sá»± nghiệp cách mạng tiến lên hoà n thà nh độc láºp dân tá»™c và thống nhất Tổ quốc.
Khi nhân dân ta tiến hà nh kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trên thế giá»›i tồn tại bốn mâu thuẫn chá»§ yếu: mâu thuẫn giữa hệ thống xã há»™i chá»§ nghÄ©a thế giá»›i vá»›i các lá»±c lượng tư bản chá»§ nghÄ©a thế giá»›i; mâu thuẫn giữa các nước đế quốc vá»›i nhau; mâu thuẫn giữa các dân tá»™c đòi độc láºp vá»›i các lá»±c lượng đế quốc thá»±c dân; mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản vá»›i giai cấp tư sản
Äế quốc Mỹ xâm chiếmvà thiết láºp sá»± thống trị cá»§a chúng ở miá»n Nam nước ta đã là m nảy sinh và sâu sắc thêm cả bốn mâu thuẫn trên ở miá»n Nam. Äế quốc Mỹ thá»±c hiện âm mưu xâm lược lâu dà i miá»n Nam, biến nÆ¡i đây thà nh cÇŽn cứ quân sá»± cá»§a chúng nhằm ngÇŽn chặn "là n sóng" cá»™ng sản trà n xuống Äông - Nam á, và chuẩn bị tiến công các nước xã há»™i chá»§ nghÄ©a. Mỹ tuyên bố chiến tranh ở Việt Nam là chiến tranh hệ tư tưởng, giữa hệ tư tưởng cá»™ng sản vá»›i hệ tư tưởng "tá»± do" kiểu Mỹ. Äế quốc Mỹ hất cẳng thá»±c dân Pháp, độc chiếm miá»n Nam, đẩy dần các đế quốc châu Âu ra khá»i Äông Nam á, chèn ép quyá»n lợi cá»§a tư bản thá»±c dân nhiá»u nước ở vùng nà y, cà ng là m cho mâu thuẫn giữa Mỹ vá»›i các đế quốc khác thêm sâu sắc. Äế quốc Mỹ áp đặt chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n nam, chia cắt đất nước ta là m cho cả dân tá»™c ta mâu thuẫn gay gắt vá»›i chúng, nhân dân ta đã đồng tâm đứng dáºy chống Mỹ xâm lược, kiên quyết già nh độc láºp dân tá»™c, thống nhất đất nước. Äế quốc Mỹ cố xây dá»±ng ở miá»n Nam má»™t giai cấp tư sản mại bản là m tay sai cho chúng, là m mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và tư bản ở miá»n Nam cà ng trở nên sâu sắc. Äể phục vụ chiến tranh cá»§a chúng ở miá»n Nam, đế quốc Mỹ bóc lá»™t giai cấp công nhân và nhân dân lao động Mỹ, bắt há» sang miá»n Nam là m bia đỡ đạn để bá»n tư bản Mỹ thu những món lợi kếch xù tá» cuá»™c chiến tranh nà y.
Mỹ còn lôi kéo các nước tay sai đổ cá»§a đổ ngưá»i và o cuá»™c chiến tranh cá»§a chúng ở miá»n Nam. Do váºy, giai cấp công nhân, nhân dân lao động Mỹ và các nước chư hầu cá»§a Mỹ bị lôi cuốn và o cuá»™c chiến tranh, ngà y cà ng mâu thuẫn quyết liệt vá»›i tư bản Mỹ, vá»›i các nhà cầm quyá»n Mỹ và giai cấp tư bản các nước chư hầu Mỹ, là m rung chuyển háºu phương cá»§a chúng.
Äiá»u đó nói lên rằng, cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước cá»§a nhân dân ta là cuá»™c đụng đầu lịch sá» mang tÃnh thá»i đại sâu sắc
3- Kẻ thù chÃnh cá»§a cách mạng miá»n Nam là đế quốc Mỹ vá»›i chÃnh sách thá»±c dân má»›i.
Chống đế quốc Mỹ vá»›i chÃnh sách thá»±c dân má»›i cá»§a chúng là điểm má»›i, mang tÃnh đặc trưng cá»§a cách mạng miá»n Nam lúc nà y, khác các thá»i kỳ trước đây cá»§a cách mạng nước ta là chống chá»§ nghÄ©a thá»±c dân cÅ© cá»§a đế quốc Pháp.
Äế quốc Mỹ phá hoại Hiệp định GiÆ¡-ne-vÆ¡, hất cẳng thá»±c dân Pháp, độc chiếm miá»n Nam nước ta, biến nÆ¡i đây thà nh thuá»™c Ä‘ia kiểu má»›i và cÇŽn cứ quân sá»± cá»§a chúng. Từ đây, đế quốc Mỹ đã thà nh kẻ thù chá»§ yếu và nguy hiểm nhất cá»§a nhân dân ta. Từ tháng 7 nÇŽm 1954, Nghị quyết Ban chấp hà nh Trung ương Äảng lần thứ 6 đã xác định: "Äế quốc Mỹ là kẻ thù chÃnh cá»§a nhân dân yêu chuá»™ng hoà bình thế giá»›i và hiện Ä‘ang trở thà nh kẻ thù chÃnh, trá»±c tiếp cá»§a nhân dân Äông Dương". Do váºy, trong giai Ä‘oạn má»›i phải chÄ©a mui nhá»n và o đế quốc Mỹ.
ChÃnh sách thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ là con đẻ cá»§a chá»§ nghÄ©a tư bản lÅ©ng Ä‘oạn, cá»§a chÃnh sách đế quốc thá»±c dân. Nó ra Ä‘á»i trong cÆ¡n tổng khá»§ng hoảng và trước nguy cÆ¡ sụp đổ sau Chiến tranh thế giá»›i thứ hai.
Äảng ta nháºn biết sá»›m bản chất chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ. Nghị quyết 9 cá»§a Trung ương đã chỉ ra: "Äặc Ä‘iểm chá»§ yếu cá»§a chÃnh sách thá»±c dân là đế quốc Mỹ không trá»±c tiếp cai trị mà thông qua chÃnh quyá»n tay sai, dùng viện trợ kinh tế và quân sá»± để áp bức, bóc lá»™t nhân dân miá»n Nam".
ChÃnh sách thá»±c dân má»›i là hiện tượng má»›i, do váºy ta chưa thể hình dung và thấy rõ, đây đủ ngay trong thá»i gian đầu cá»§a cuá»™c cách mạng miá»n Nam. Qua thá»±c tiá»…n đấu tranh vá»›i Mỹ, chúng ta ngà y cà ng hiểu đầy đủ bản chất và thá»§ Ä‘oạn cá»§a chÃnh sách thá»±c dân má»›i cá»§a chúng. Vá» chÃnh trị, Mỹ không thiết láºp bá»™ máy thá»±c dân thông qua chÃnh quyá»n tay sai vá»›i chiêu bà i quốc gia, dân chá»§ giả hiệu. Vá» quân sá»±, Mỹ tin dùng và ra sức xây dá»±ng đội quân nguy đủ mạnh là m lá»±c lượng chiến đấu chiến lược cho chúng. Vá»›i cả hai mặt chÃnh trị và quân sá»± như váºy, đế quốc Mỹ nhầm má»™t ý đồ nham hiểm là khÆ¡i sâu và là m Ä‘áºm nét tÃnh chất ná»™i chiến cá»§a cuá»™c đấu tranh, che Ä‘áºy bản chất thá»±c dân xâm lược cá»§a chúng. Vá» kinh tế, Mỹ dùng viện trợ là m công cụ chá»§ yếu để cá»™t giữ chế độ tay sai ở miá»n Nam Ä‘i và o con đưá»ng phát triển tư bản chá»§ nghÄ©a, đối láºp vá»›i miá»n Bắc, chia cắt lâu dà i nước ta. Vá» vÇŽn hoá - xã há»™i, chúng ra sức du nháºp lối sống Mỹ, vÇŽn hoá Mỹ, hòng là m mất Ä‘i tất cả những gì là tinh hoa, truyá»n thống dân tá»™c ta.
Ngà y cà ng hiểu sâu sắc bản chất và thá»§ Ä‘oạn xảo quyệt cá»§a chÃnh sách thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ, Äảng và nhân dân ta đã có những chá»§ trương, phương pháp đấu tranh sát đúng, thÃch hợp, từng bước đánh bại chúng. Phương pháp cách mạng đúng đắn nhất để đánh bại chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i là phải kết hợp chặt chẽ lá»±c lượng chÃnh trị vá»›i quân sá»± và hình thức đấu tranh chÃnh trị vá»›i quân sá»±. Äó là quy luáºt cÆ¡ bản cá»§a phương pháp cách mạng bạo lá»±c ở miá»n Nam.
Quá trình xâm lược và thống trị cá»§a đế quốc Mỹ ở miá»n Nam là quá trình nhất quán thá»±c hiện chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i. Âm mưu xâm lược nước ta cá»§a đế quốc Mỹ đã có từ lâu.
Song, đến giữa nÇŽm 1954 má»›i có thá»i cÆ¡ để Mỹ trá»±c tiếp thá»±c hiện âm mưu đồ cá»§a chúng. Ngà y 20-7-1954, Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ vá» láºp lại hoà bình ở Äông Dương được ký kết. Äế quốc Mỹ phá hoại Há»™i nghị GiÆ¡nevÆ¡. Chúng đã không chịu ký và o bản tuyên bố chung cá»§a Há»™i nghị GiÆ¡nevÆ¡. Ngà y 20-7-1954, tổng thống Mỹ Aixenhao đã trắng trợn tuyên bố: "Mỹ không ký Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ nên không bị rà ng buá»™c bởi Hiệp định".
Äế quốc Mỹ ráo riết thá»±c hiện âm mưu cá»§a chúng sau Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ là : nhanh chóng hất cẳng Pháp, độc chiếm quyá»n thống trị ở miá»n Nam và Äông Dương; đà n áp phong trà o cách mạng và áp đặt chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ ở miá»n Nam nước ta, chia cắt lâu dà i Việt Nam, biến miá»n Nam thà nh thuá»™c địa và cÇŽn cứ quân sá»± cá»§a chúng ở Äông Nam á.
Sá»± tháºt thì Mỹ đã chuẩn bị triển khai chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n Nam từ trước. Mỹ đã nuôi dưỡng và đà o tạo bá»n tay sai ngay từ đầu những nÇŽm 50. Trước khi Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ được ký, đế quốc Mỹ đã tìm cách ép Pháp đưa Ngô Äình Diệm (tay sai cá»§a Mỹ) vá» già nh ghế thá»§ tướng nguy cá»§a Bá»u Lá»™c (tay sai cá»§a Pháp) và o ngà y 7-7-1954, mở đầu quá trình Mỹ hất cẳng Pháp và cÅ©ng là mở đầu quá trình Mỹ áp đặt chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n Nam nước ta.
Ngà y 8-9-1954, Mỹ lôi kéo má»™t số nước đế quốc và chư hầu láºp ra khối SEATO, đặt miá»n Nam Việt Nam, Là o và Campuchia và o khu vá»±c bảo há»™ cá»§a khối nà y. Cùng lúc, Mỹ xúc tiến việc mua chuá»™c và tiêu diệt các lá»±c lượng thân Pháp ở miá»n Nam không chịu hà ng phục Mỹ, tÇŽng cưá»ng viện trợ trá»±c tiếp cho chÃnh quyá»n Diệm và điá»u khiển chúng chống phá cách mạng. Ngà y 2-12-1954, Mỹ ép Pháp ký kết việc rút quân Pháp khá»i miá»n Nam Việt Nam và ngà y 10-12-1954, thá»a thuáºn má»™t kế hoạch tổ chức, huấn luyện quân nguy theo phương hướng cá»§a Mỹ. Ngà y 23-10-1955, Ngô Äình Diệm tổ chức cái gá»i là : "tưng cầu dân ý" phế truất Bảo Äại. Sau đó ba ngà y, Diệm lên là m tổng thống, tuyên bố thà nh láºp nhà nước "Việt Nam cá»™ng hoà " và đổi "quân đội quốc gia", tay sai cá»§a Pháp, thà nh ", quân lá»±c Việt Nam cá»™ng hoà ", tay sai cá»§a Mỹ. Như váºy, bằng tất cả các thá»§ Ä‘oạn ngoại giao, quân sá»±, chÃnh trị, kinh tế, đế quốc Mỹ đã thá»±c hiện được âm mưu hất cẳng thá»±c dân Pháp, độc chiếm miá»n Nam, triển khai chÃnh sách thá»±c dân má»›i cá»§a chúng ở miá»n Nam nước ta trên các mặt.
Từ đây, dân tá»™c ta phải trá»±c tiếp đương đâu vá»›i chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a đế quốc Mỹ xâm lược miá»n Nam nước ta. Qua 21 nÇŽm kháng chiến cá»±c kỳ gian khổ và oanh liệt, dân tá»™c ta đã toà n thắng đế quốc Mỹ, chặt đứt má»™t mắt xÃch trong hệ thống chiến lược toà n cầu phản cách mạng cá»§a đế quốc Mỹ và đẩy chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ thêm má»™t bước suy yếu và khá»§ng hoảng; thá»±c hiện được nguyện vá»ng thiêng liêng là hoà n thà nh độc láºp, thống nhất đất nước. Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã để lại cho chúng ta nhiá»u kinh nghiệm quý góp phần tÃch cá»±c và o phong trà o đấu tranh chống chá»§ nghÄ©a đế quốc và bảo vệ hoà bình thế giá»›i.
II. NHá»®NG KINH NGHIỆM RÚT RA TỪ THá»°C TIỄN KHÃNG CHIẾN CHá»NG MỸ CỨU NƯỚC
1- Kiá»m chế đế quốc Mỹ để thắng chúng má»™t cách có lợi nhất
Luôn tìm cách kiá»m chế đế quốc Mỹ để tránh thế khó khÇŽn bất lợi và thắng chúng má»™t cách có lợi nhất là má»™t chá»§ trương nhất quán cá»§a Äảng ta. Chá»§ trương đó dá»±a trên cÆ¡ sở phân tÃch chÃnh xác âm mưu, thá»§ Ä‘oạn và khả nÇŽng hà nh động cá»§a đế quốc Mỹ trong các mối quan hệ quốc tế đương thá»i; mặt khác thấy rõ thế và lá»±c cùng khả nÇŽng phát triển cá»§a ta.
Äế quốc Mỹ mang dã tâm xâm lược nước ta, vì váºy, tìm cách kiá»m chế những âm mưu và hà nh động cá»§a chúng là cần thiết và có thể thá»±c hiện được.
Trước hết, tránh những khó khÇŽn, bất lợi sá»›m phải đụng đối vá»›i má»™t kẻ thù lá»›n mạnh hÆ¡n ta nhiá»u lần, mà lá»±c lượng cá»§a ta còn hạn chế. Chúng ta có chÃnh nghÄ©a và đang ở thế phát triển, nên có khả nÇŽng táºp hợp đông đảo lá»±c lượng cách mạng trong nước và tranh thá»§ được các lá»±c lượng dân chá»§ và hoà bình trên thế giá»›i, có khả nÇŽng ngÇŽn chặn, phá tan những âm mưu và hà nh động chiến tranh xâm lược cá»§a đế quốc Mỹ.
Mặt khác, đế quốc Mỹ xâm lược nước ta là phi nghÄ©a, không thể lừa bịp được mãi nhân dân và Quốc há»™i Mỹ. Nước Mỹ tuy già u có báºc nhất thế giá»›i, song không phải bá»n xâm lược Mỹ muốn huy động bao nhiêu lá»±c lượng và o cuá»™c chiến tranh xâm lược nước ta cÅ©ng được. Mỹ có chiến lược toà n cầu phản cách mạng, nhưng không phải lá»±c lượng cá»§a Mỹ ở đâu cÅ©ng mạnh, chúng cÅ©ng phải tá»± kiá»m chế.
Kiá»m chế Mỹ cháºm đưa quân và o trá»±c tiếp tiến hà nh chiến tranh xâm lược nước ta
Äầu những nÇŽm 40, đế quốc Mỹ đã có âm mưu xâm chiếm Việt Nam, nhất là từ đầu những nÇŽm 50 thì Mỹ triển khai ráo riết. Phân tÃch đúng âm mưu cá»§a Mỹ, Äảng ta đã lãnh đạo toà n dân kiên quyết đứng lên là m Cách mạng tháng Tám nÇŽm 1945, già nh chÃnh quyá»n vá» tay nhân dân trước khi quân Äồng minh kéo và o Äông Dương, cÅ©ng như đánh bại thá»±c dân Pháp xâm lược và can thiệp Mỹ trong kháng chiến 9 nÇŽm, nên đã kiá»m chế và chặn đứng Mỹ đưa quân, kéo dà i và mở rá»™ng chiến tranh xâm lược nước ta.
Sau Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ (7-1954), đế quốc Mỹ lấn dần thá»±c dân Pháp, độc chiếm miá»n Nam nước ta, chúng thiết láºp chế độ thá»±c dân má»›i và dá»±ng nên chÃnh quyá»n tay sai Ngô Äình Diệm. Chế độ Mỹ - Diệm đà n áp dã man phong trà o đấu tranh cá»§a nhân dân ta ở miá»n Nam. Nhân dân ta không chịu khuất phục đã vùng lên chống lại chúng, Äảng ta đã ra Nghị quyết 15 (1-1959) vá» cách mạng miá»n Nam. Nghị quyết ra Ä‘á»i tuy có phần muá»™n, nhưng cÅ©ng đã kịp phát động quần chúng đấu tranh, Ä‘i tá»›i cao trà o đồng khởi khắp miá»n Nam. Phong trà o đồng khởi đã đưa cách mạng miá»n Nam "từ thế giữ gìn lá»±c lượng sang thế tiến công", là sá»± sáng tạo cách mạng cá»§a nhân dân ta ở miá»n Nam, mở đâu cuá»™c chiến tranh cách mạng từ thấp lên cao, vừa tầm, vừa sức cá»§a lá»±c lượng cách mạng miá»n Nam má»›i nổi dáºy và đã kiá»m chế được đế quốc Mỹ sá»›m đưa quân và o miá»n Nam, tránh được những khó khÇŽn, bất lợi cá»§a cách mạng miá»n Nam trong buổi ban đầu.
Kiá»m chế đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh từng bước
Bước và o những nÇŽm 60, lá»±c lượng so sánh trên thế giá»›i nghiêng hẳn vá» phÃa cách mạng và hòa bình. Khả nÇŽng ngÇŽn chặn chiến tranh thế giá»›i ngà y cà ng nhiá»u. ChÃnh sách "bên miệng hố chiến tranh" cá»§a Mỹ cùng chiến lược quân sá»± mang tÃnh chất phản công cá»§a chúng như "trấn áp ồ ạt", "trả miếng hà ng loạt" đã bị phá sản. Äể thÃch ứng vá»›i tình hình, đế quốc Mỹ cho ra Ä‘á»i chiến lược quân sá»± má»›i vừa có tÃnh chất tiến công, vừa có tÃnh chất phòng ngá»±. Äó là chiến lược "phản ứng linh hoạt" vá»›i ba loại chiến tranh: "chiến tranh thế giá»›i", "chiến tranh cục bá»™", và "chiến tranh đặc biệt".
ở miá»n Nam nước ta từ khi có Phong trà o Äồng khởi, đế quốc Mỹ đã thá»±c hiện "chiến tranh đặc biệt" nhằm ba mục Ä‘Ãch:
- Äà n áp phong trà o giải phóng dân tá»™c, thá»±c hiện chÃnh sách thá»±c dân má»›i;
- Xây dựng cǎn cứ quân sự, chuẩn bị tiến công phe xã hội chủ nghĩa;
- NgÇŽn chặn chá»§ nghÄ©a xã há»™i lan xuống Äông Nam á.
Thá»±c hiện ba mục Ä‘Ãch trên, đế quốc Mỹ muốn khắc phục những mâu thuẫn Ä‘ang tồn tại ở miá»n Nam Việt Nam: mâu thuẫn giữa dân tá»™c Việt Nam vá»›i đế quốc Mỹ và bè lÅ© tay sai, mâu thuẫn giữa nông dân và địa chá»§ phong kiến, mâu thuẫn giữa hệ thống xã há»™i chá»§ nghÄ©a vá»›i lá»±c lượng đế quốc chá»§ nghÄ©a, và mâu thuẫn giữa đế quốc Mỹ vá»›i các đế quốc khác, nhất là đế quốc Pháp.
Nhưng trên thực tế, Mỹ thực hiện "chiến tranh đặc biệt" chống lại nhân dân ta lại cà ng là m sâu sắc những mâu thuẫn đó.
Äảng ta chỉ ra rằng, cách mạng miá»n Nam đỠra nhiệm vụ chống đế quốc xâm lược già nh độc láºp dân tá»™c, dân chá»§ và hoà bình trung láºp là để chá»§ động kiếm chế địch trong loại "chiến tranh đặc biệt" và tìm cách hoà hoãn mâu thuẫn giữa lá»±c lượng đế quốc chá»§ nghÄ©a vá»›i hệ thống xã há»™i chá»§ nghÄ©a trên vấn đỠmiá»n Nam Việt Nam, tranh thá»§ giai cấp tư sản dân tá»™c ở miá»n Nam để chống đế quốc Mỹ và tay sai, đồng thá»i tranh thá»§ sá»± đồng tình cá»§a các nước dân tá»™c chá»§ nghÄ©a và khÆ¡i sâu mâu thuẫn giữa đế quốc Mỹ và đế quốc Pháp.
Äảng ta khẳng định: Chúng ta cần phải và có khả nÇŽng kiá»m chế và thắng địch trong loại "chiến tranh đặc biệt". Bởi vì, khả nÇŽng nà y sẽ tÇŽng lên nhiá»u, nếu chúng ta kiên quyết chống đế quốc Mỹ và tay sai, đồng thá»i có sách lược khôn khéo biết lợi dụng hÆ¡n nữa mâu thuẫn trong ná»™i bá»™ địch, giữa đế quốc Mỹ và các đế quốc khác, nhất là đế quốc Pháp, giữa Mỹ và bá»n tay sai ở miá»n Nam vá»›i bá»n tư bản cầm quyá»n ở Äông Nam á, do đó mà là m cho đế quốc Mỹ khó sá» dụng được lá»±c lượng cá»§a khối xâm lược Äông Nam á để mở rá»™ng chiến tranh ở miá»n Nam. Mặt khác, chúng ta phải tranh thá»§ mở rá»™ng phong trà o chống đế quốc Mỹ gây chiến và xâm lược, là m cho nhân dân thế giá»›i, nhất là nhân dân các nước xã há»™i chá»§ nghÄ©a, các dân tá»™c á, Phi và Mỹ latinh, á»§ng há»™ cách mạng miá»n Nam ngà y cà ng sâu rá»™ng và thiết thá»±c hÆ¡n nữa.
Kiá»m chế và thắng Mỹ trong "chiến tranh đặc biệt" là chúng ta đã đẩy Mỹ và o thế bị động leo thang chiến tranh từng bước.
Nhân dân ta đã thá»±c hiện xuất sắc tư tưởng chỉ đạo trên cá»§a Äảng Äó là quá trình nhân dân ta tiến hà nh ba mặt tráºn đấu tranh chÃnh trị, đấu tranh quân sá»± chống địch ở miá»n Nam và đấu tranh ngoại giao để cô láºp địch, tranh thá»§ sá»± đồng tình và ủng há»™ đối vá»›i ta trên trưá»ng quốc tế, mà đấu tranh chÃnh trị và quân sá»± ở miá»n Nam là cÆ¡ bản và đấu tranh ngoại giao là rất quan trá»ng. Thá»±c hiện quá trình đó, nhân dân ta đã phá tan các hà nh động chiến tranh cá»§a Mỹ - ngụy và là m phá sản các chiến thuáºt tân kỳ cá»§a chúng là m cho "chiến tranh đặc biệt" cá»§a đế quốc Mỹ bị thất bại.
Mặt khác, đế quốc Mỹ xâm lược miá»n Nam Việt Nam là nhằm thá»±c hiện má»™t khâu quan trá»ng trong chiến lược toà n cầu phản cách mạng cá»§a chúng, nhằm thiết láºp ở miá»n Nam chế độ thá»±c dân má»›i. Tất cả các âm mưu, thá»§ Ä‘oạn chÃnh trị và quân sá»± cá»§a Mỹ đêu nhằm mục Ä‘Ãch đó. Do váºy, Mỹ thá»±c hiện "chiến tranh đặc biệt", hay trước thất bại nặng ná» mà liá»u lÄ©nh tiến hà nh "chiến tranh cục bá»™" ở miá»n Nam và chiến tranh phá hoại miá»n Bắc bằng không quân và hải quân cÅ©ng Ä‘á»u nhằm mục Ä‘Ãch đó. Mỹ không thể liá»u lÄ©nh đến mức có thể gây phương hại đến chiến lược toà n cầu phản cách mạng cá»§a chúng. Äiá»u đó đòi há»i Mỹ phải có thá»i gian để xây dá»±ng ngụy quân, ngụy quyá»n là m công cụ thá»±c hiện chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a chúng, đánh phá lá»±c lượng cách mạng miá»n Nam bằng những thá»§ Ä‘oạn thâm độc, xảo quyệt hÆ¡n. Do váºy, Mỹ buá»™c phải thá»±c hiện chÃnh sách leo thang chiến tranh từng bước.
Kiá»m chế chiến lược "chiến tranh cục bá»™" cá»§a đế quốc Mỹ trên phạm vi chiến trưá»ng miá»n Nam
Giữa nÇŽm 1965, chiến lược "chiến tranh đặc biệt" cá»§a Mỹ hoà n toà n phá sản, tổng thống Mỹ GiônxÆ¡n đã tuyên bố đưa quân viá»…n chinh Mỹ và quân các nước chư hầu và o trá»±c tiếp tham chiến ở miá»n Nam, thá»±c hiện "chiến tranh cục bá»™" và tÇŽng cưá»ng đánh phá miá»n Bắc bằng không quân và hải quân.
Trước tình hình đó, Äảng ta đã nháºn định: trong khi chiến lược quân sá»± cá»§a địch đã có sá»± thay đổi và đã vượt khá»i khuôn khổ cá»§a "chiến tranh đặc biệt" thì mục Ä‘Ãch chÃnh trị cá»§a đế quốc Mỹ. ở miá»n Nam vẫn là tiếp tục thá»±c hiện chÃnh sách thá»±c dân kiểu má»›i, tÃnh chất cÆ¡ bản cá»§a cuá»™c chiến tranh cá»§a Mỹ ở miá»n Nam vẫn là chiến tranh xâm lược thá»±c dân kiểu má»›i. Äế quốc Mỹ đưa quân đội viá»…n chinh và o, miá»n Nam không những để tÇŽng cưá»ng hoạt động quân sá»± và còn để tạo Ä‘iá»u kiện ổn định ngụy quyá»n, ra sức xây dá»±ng lá»±c lượng tay sai cá»§a chúng vá» má»i mặt, tức là chúng cố dá»±ng cho được chế độ thá»±c dân kiểu má»›i cá»§a chúng ở miá»n Nam.
Äảng ta phân tÃch các mối quan hệ giữa Mỹ và các nước, các khu vá»±c trên thế giá»›i: rõ rà ng là tình hình chung trên thế giá»›i hiện nay cÅ©ng như tình hình riêng cá»§a nước Mỹ không cho phép sá» dụng hết sức mạnh vá» kinh tế và quân sá»± cá»§a chúng trong cuá»™c chiến tranh xâm lược ở Việt Nam.
Mỹ thua trong "chiến tranh đặc biệt", buá»™c phải đưa quân viá»…n chinh và chư hầu và o miá»n Nam mở rá»™ng chiến tranh, chúng đã mắc sai lầm đánh giá quá thấp lá»±c lượng cá»§a ta.
Chúng tÃnh, vá»›i "chiến tranh cục bá»™" sẽ thay đổi thế bị động cá»§a chúng thà nh thế chá»§ động và đẩy lá»±c lượng cách mạng từ thế chá»§ động, thế thắng thà nh thế bị động và bị tiêu diệt.
Phân tÃch toà n diện thế và lá»±c cách mạng cả nước ta lúc nà y, Äảng ta kết luáºn: mặc dù đế quốc Mỹ đưa và o miá»n Nam hà ng chục vạn quân viá»…n chinh, lá»±c lượng so sánh giữa ta và địch vẫn không thay đổi lá»›n. Tuy cuá»™c chiến tranh ngà y cà ng trở nên gay go, ác liệt, nhưng nhân dân ta đã có cÆ¡ sở chắc chắn để giữ vững và tiếp tục già nh thế chá»§ động trên chiến trưá»ng, có lá»±c lượng và điá»u kiện đánh bại âm mưu trước mất và lâu dà i cá»§a địch.
Äế quốc Mỹ ra sức lợi dụng sá»± bất đông giữa Liên Xô và Trung Quốc để leo thang chiến tranh chống Việt Nam, nhưng cÅ©ng chỉ có giá»›i hạn. Vì vá»›i cách mạng Việt Nam, Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã há»™i chá»§ nghÄ©a khác lúc nà y vẫn hết lòng á»§ng há»™ và chi viện có hiệu quả. Äồng thá»i, phong trà o độc láºp dân tá»™c, hoà bình, cùng những nhà hoạt động chÃnh trị - xã há»™i nổi tiếng trên thế giá»›i, đã hình thà nh trong thá»±c tế mặt tráºn nhân dân thế giá»›i á»§ng há»™ Việt Nam kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Như váºy, Äảng ta đánh giá đúng việc Mỹ đưa hà ng chục vạn quân và o miá»n Nam, mở rá»™ng chiến tranh phá hoại miá»n Bắc, đánh giá đúng lá»±c lượng và khả nÇŽng cá»§a địch, đồng thá»i đánh giá đúng lá»±c lượng và khả nÇŽng to lá»›n cá»§a nhân dân ta ở cả hai miá»n và các Ä‘iá»u kiện quốc tế. Trên cÆ¡ sở đó, Äảng đã xác định quyết tâm chiến lược đúng đắn là : táºp trung lá»±c lượng cả nước, kiên quyết đánh địch và thắng địch trong cuá»™c chiến tranh hạn chế đó. Chúng ta động viên lá»±c lượng cả nước đẩy mạnh cuá»™c chiến tranh giải phóng miá»n Nam, gây cho địch nhiá»u tổn thất nặng ná», đẩy chúng ngà y cà ng sa lầy và thất bại lá»›n, Ä‘i tá»›i già nh thắng lợi quyết định ở miá»n Nam.
Tuy váºy, Äảng ta cÅ©ng chỉ ra là cần phải đỠphòng đế quốc Mỹ liá»u lÄ©nh mở rá»™ng "chiến tranh cục bá»™" ra cả miá»n Bắc, phải xây dá»±ng và bố trà lá»±c lượng sẵn sà ng đánh bại chúng ngay từ tráºn đầu nếu xảy ra.
Có đưá»ng lối đúng đắn lại được chỉ đạo thưá»ng xuyên và kịp thá»i cá»§a Trung ương và các cấp đảng bá»™, nhân dân ta ở cả hai miá»n Nam - Bắc đã phối hợp nhịp nhà ng trong chiến đấu và xây dá»±ng lá»±c lượng, đã là m thất bại tất cả các kế hoạch quân sá»± cá»§a Mỹ - nguỵ, bẻ gẫy tất cả các cuá»™c phản công cá»§a địch, dồn địch và o thế tiến thoái lưỡng nan, trên cÆ¡ sở đó ta mở cuá»™c tiến công chiến lược Xuân 1968, là m phá sản kế hoạch "chiến tranh cục bá»™" cá»§a đế quốc Mỹ. Vá»›i thắng lợi nà y, nhân dân ta đã giữ vững được thế thắng, kiá»m chế và thắng địch trong "chiến tranh cục bá»™" cá»§a chúng trên chiến trưá»ng miá»n Nam.
2- Biết già nh thắng lợi từng bước.
Chuyển cách mạng miá»n Nam từ thế giữ gìn lá»±c lượng sang thế tiến công, đánh thắng "chiến tranh đặc biệt" cá»§a Mỹ - ngụy
Tháng 11-1959, xứ uá»· Nam Bá»™ quán triệt Nghị quyết 15 cá»§a Trung ương. Nghị quyết 15 Ä‘i và o cÆ¡ sở giữa lúc quần chúng Ä‘ang sôi sục cÇŽm thù Mỹ - Diệm, đã bùng lên thà nh phong trà o đông khởi khắp miá»n Nam. Phong trà o đông khởi đã giáng má»™t đòn bất ngá» và o chiến lược Aixenhao, là m thất bại má»™t hình thức thống trị Ä‘iển hình cá»§a chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a đế quốc Mỹ. Äây là má»™t mốc rất quan trá»ng chuyển cách mạng miá»n Nam sang thế tiến công, là m thất bại kế hoạch "chiến tranh đặc biệt" cá»§a Mỹ.
Sau Äồng khởi, má»™t vấn đỠđặt ra là là m thế nà o để giữ được thế là m chá»§ cá»§a nhân dân. Tháng 1-1961, Bá»™ ChÃnh trị há»p và ra nghị quyết chỉ rõ hướng phát triển cá»§a cách mạng miá»n Nam sau Äồng khởi là chuyển từ khởi nghÄ©a từng phần sang chiến tranh cách mạng, kết hợp khởi nghÄ©a quần chúng vá»›i chiến tranh cách mạng để đưa cách mạng tiến lên. Bá»™ ChÃnh trị cÅ©ng chỉ rõ phương châm chiến lược cá»§a cách mạng miá»n Nam sau Äồng khởi là : Äẩy mạnh hÆ¡n nữa đấu tranh chÃnh trị, đồng thá»i đẩy mạnh đấu tranh vÅ© trang lên song song vá»›i đấu tranh chÃnh trị, tấn công địch bằng cả hai mặt quân sá»± và chÃnh trị. Bá»™ ChÃnh trị khẳng định: Cần phải ra sức xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang đủ mạnh để tiêu diệt nhiá»u sinh lá»±c địch.
Dưới ánh sáng chỉ đạo cá»§a Nghị quyết Bá»™ ChÃnh trị, cách mạng miá»n Nam đã phát triển và trưởng thà nh nhanh chóng. Má»™t lá»±c lượng lá»›n được đưa từ miá»n Bắc và o cùng lá»±c lượng tại chá»— tạo cho cách mạng miá»n Nam vững và ng cả vá» thế và lá»±c. Vá»›i thế và lá»±c đó, vá»›i phương hướng tiến lên bằng cả lá»±c lượng chÃnh trị và quân sá»±, bằng sá»± kết hợp cả hai hình thức đấu tranh chÃnh trị và quân sá»±, nhân dân ta ở miá»n Nam đã liên tục tiến công địch, là m phá sản kế hoạch Xtalây TaylÆ¡ nhằm bình định miá»n Nam trong vòng 18 tháng (1961-1962) và kế hoạch GiônxÆ¡n - Mắcnamara cùng mục Ä‘Ãch trên thá»±c hiện trong hai nÇŽm (1964-1965). Äây là quá trình nhân dân miá»n Nam đánh bại "chiến tranh đặc biệt" cá»§a Mỹ - nguy.
Những chiến thắng vang dá»™i và có ý nghÄ©a bước ngoặt như chiến thắng ấp Bắc (2-1-1963), chiến thắng Bình Giã (12-1964), chứng tá» sá»± trưởng thà nh toà n diện cá»§a lá»±c lượng cách mạng, khẳng định thế tất thắng cá»§a nhân dân ta, mở ra phong trà o thi Ä‘ua diệt nguy, diệt Mỹ khắp miá»n Nam. Äến giữa nÇŽm 1965, quân nguỵ bị đánh tan vỡ từng mảng, ngụy quyá»n khá»§ng hoảng triển miên, quốc sách "ấp chiến lược" bị phá sản, "chiến tranh đặc biệt" cá»§a Mỹ - ngụy bị thất bại.
Giữ vững thế thắng, thế tiến còng, quyết chiến quyết thắng đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh.
"Chiến tranh đặc biệt" cá»§a đế quốc Mỹ bị đánh bại. Vá»›i bản chất hiếu chiến và ngoan cố theo Ä‘uổi chiến lược toà n cầu phản cách mạng, đế quốc Mỹ đã leo thang chiến tranh, tiến hà nh "chiến tranh cục bá»™" ở miá»n Nam và đánh phá miá»n Bắc bằng không quân và hải quân ác lệt hÆ¡n. Äây là má»™t thá» thách quyết liệt có tÃnh chất quyết định thắng bại vá»›i cả hai bên tham chiến.
Trước chiá»u hướng đó, tháng 3-1965, Trung ương Äảng đã há»p Há»™i nghị lần thứ 11. Trên cÆ¡ sở phân tÃch hết sức khách quan các yếu tố cá»§a cuá»™c chiến tranh, Há»™i nghị đã nháºn định: Mỹ sẽ mở rá»™ng chiến tranh, đưa quân và o miá»n Nam thá»±c hiện "chiến tranh cục bá»™" và tiến hà nh chiến tranh phá hoại miá»n Bắc thưá»ng xuyên và ác liệt hÆ¡n. Trung ương Äảng hạ quyết tâm: quyết thắng địch ở mức cao nhất trong "chiến tranh đặc biệt" ở miá»n Nam và chiến tranh phá hoại ở miá»n Bắc.
Chuẩn bị sẵn sà ng đánh thắng địch nếu chúng biến chiến tranh ở miá»n Nam thà nh "chiến tranh cục bá»™" và kể cả khi chúng mở rá»™ng "chiến tranh cục bá»™" ra hai miá»n Nam - Bắc nước ta.
Äây là má»™t dá»± Ä‘oán rất đúng đắn và kịp thá»i.
Tháng 5-1965, GiônxÆ¡n tuyên bố đưa quân Mỹ và o trá»±c tiếp tham chiến ở miá»n Nam. Tháng 9-1965, Bá»™ ChÃnh trị há»p và tháng 12-1965, Trung ương Äảng há»p Há»™i nghị lần thứ 12 bà n vá» cách mạng miá»n Nam đã nháºn định: Cuá»™c chiến tranh xâm lược cá»§a đế quốc Mỹ ở miá»n Nam đã từ "chiến tranh đặc biệt" chuyển thà nh "chiến tranh cục bá»™", song vá» tÃnh chất và mục Ä‘Ãch vẫn là nhằm thá»±c hiện chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i. Há»™i nghị đã phân tÃch rõ chá»— mạnh, chá»— yếu cá»§a địch, đỠra phương châm chiến lược cá»§a chiến tranh giải phóng miá»n Nam và những hình thức, biện pháp cụ thể để đánh thắng cả lá»±c lượng Mỹ và nguỵ. Má»™t lần nữa, Äảng ta hạ quyết tâm: quyết chiến và quyết thắng đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh. Phải đánh phá»§ đầu quân Mỹ ngay khi chúng vừa và o miá»n Nam. Tháng 5-1965, khi quân Mỹ gồm đủ các quân binh chá»§ng hùng hổ kéo và o miá»n Nam thì tại cÇŽn cứ Núi Thà nh, má»™t đại đội thuá»™c bá»™ đội tỉnh Quảng Nam đã táºp kÃch tiêu diệt gá»n má»™t đại đội lÃnh thá»§y đánh bá»™ Mỹ, 180 tên chết và bị thương. Äây là tráºn đầu tiên lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng giáp chiến tiêu diệt gá»n má»™t đại đội lÃnh Mỹ ở miá»n Nam. Qua tráºn Núi Thà nh, ta hiểu rõ mặt mạnh, mặt yếu cá»§a quân Mỹ trên thá»±c tế, và khẳng định ta đánh được Mỹ. Tiếp tráºn Núi Thà nh là chiến thắng Vạn Tưá»ng, Plâyme... là những tráºn phá»§ đầu nặng nỠđối vá»›i quân Mỹ. Phong trà o thi Ä‘ua diệt Mỹ nở rá»™ khắp miá»n Nam. Ngay nÇŽm 1965, nÇŽm đầu quân Mỹ tham chiến ở miá»n Nam, ta đã tiêu diệt 20 vạn quân Mỹ - ngụy. Khà thế chiến thắng nà y đã tạo đà cho quân dân ta ở miá»n Nam đánh bại hai cuá»™c phản công chiến lược cá»§a Mỹ và o hai mùa khô 1965-1966 và 1966-1967. Vá»›i cuá»™c phản công chiến lược mùa khô 1966-1967 thì sá»± cố gắng cùng sá»± thất bại cá»§a Mỹ đã đến độ cao, bá»™ mặt xâm lược tà n bạo cá»§a chúng đã lá»™ rõ trước dư luáºn thế giá»›i, xã há»™i Mỹ khá»§ng hoảng sâu sắc, chÃnh giá»›i Mỹ phân hoá và mâu thuẫn gay gắt. ở miá»n Nam, đế quốc Mỹ lâm và o thế thua, thế bị động và khó khÇŽn; ngược lại, ta Ä‘ang ở thế thắng, thế chá»§ động và thuáºn lợi. Tình hình đó cho phép ta chuyển cuá»™c chiến tranh cách mạng sang má»™t thá»i kỳ má»›i. Quân và dân ta ở miá»n Nam đã thá»±c hiện bước chuyển đó bằng cuá»™c tổng tiến công và nổi dáºy đồng loạt khắp nông thôn và thà nh thị miá»n Nam và o đầu Xuân 1968. Äây là đòn quyết định đánh bại "chiến tranh cục bá»™" cá»§a đế quốc Mỹ, buá»™c chúng phải từng bước xuống thang chiến tranh và đi và o chiá»u hướng kết thúc cuá»™c chiến. Tuy váºy, trong bản anh hùng ca Xuân 1968, Äảng ta mắc sai lầm chá»§ quan, nóng vá»™i, muốn kết thúc chiến tranh khi Ä‘iá»u kiện chưa đủ. Bởi váºy, đợt tổng tiến công nổi dáºy đầu tiên ta già nh thắng lợi vang dá»™i, nhưng các đợt sau ta bị tổn thất nặng ná», là m cháºm lại sá»± phát triển theo chiá»u hướng trên cá»§a cuá»™c chiến mà thắng lợi thuá»™c vá» ta đã rõ.
Kết hợp đấu tranh quân sá»±, chÃnh trị và ngoại giao già nh thắng lợi quyết định
Phải xuống thang chiến tranh, nhưng đế quốc Mỹ lại thá»±c hiện cái gá»i là há»c thuyết NÃchxÆ¡n bằng chiến lược "Việt Nam hoá chiến tranh" hòng kéo dà i chiến tranh, duy trì chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n Nam. Chúng đổ tiá»n cá»§a và o cố xây dá»±ng cho được ngụy quyá»n và ngụy quân là m xương sống cho "Việt Nam hoá chiến tranh". Mỹ thá»±c hiện ở miá»n Nam má»™t lúc ba loại chiến tranh: già nh dân, bóp nghẹt và huá»· diệt tà n khốc hÆ¡n bất kỳ thá»i kỳ nà o trước đó, đồng thá»i thá»±c hiện ngoại giao xảo quyệt để cản phá ta già nh thắng lợi hoà n toà n.
Tháng 1- 1970, Trung ương Äảng ta há»p Há»™i nghị lần thứ 18, Há»™i nghị đã phân tÃch sâu sắc tÃnh chất thâm độc cá»§a chiến lược "Việt Nam hoá" và những mâu thuẫn không thể khắc phục được cá»§a nó. Trên cÆ¡ sở đó, Há»™i nghị đỠra nhiệm vụ trước mắt cho cách mạng miá»n Nam là ra sức xây dá»±ng lá»±c lượng quân sá»± và chÃnh trị, đẩy mạnh tiến công quân sá»±, chÃnh trị và ngoại giao là m thất bại âm mưu "Việt Nam hoá chiến tranh" cá»§a đế quốc Mỹ.
Quân và dân ta đã thá»±c hiện xuất sắc những nhiệm vụ trên và đã già nh thắng lợi quyết định. Táºn dụng sai lầm cá»§a Mỹ mở rá»™ng chiến tranh sang Campuchia, tháng 4-1970, Há»™i nghị cấp cao Äông Dương đã há»p, hình thà nh mặt tráºn thống nhất nhân dân Äông Dương Ä‘oà n kết chống Mỹ, cá»§ng cố vững chắc thế liên hoà n Äông Dương là má»™t chiến trưá»ng, phối hợp chặt chẽ vá»›i Mặt tráºn nhân dân thế giá»›i á»§ng há»™ ba nước Äông Dương chống Mỹ xâm lược. Mặt tráºn ngoại giao đã chá»§ động và phối hợp chặt chẽ vá»›i đấu tranh quân sá»± và chÃnh trị, liên tục tiến công đế quốc Mỹ tại Há»™i nghị Pari và trước dư luáºn toà n thế giá»›i. MÅ©i tiến công quân sá»± đã già nh thắng lợi rá»±c rỡ, thá»±c sá»± là m đòn xeo cho mÅ©i tiến công chÃnh trị và ngoại giao. NÇŽm 1969-1971, ta phối hợp vá»›i quân dân Là o và Campuchia già nh thắng lợi lá»›n ở XÇŽmThông - Loong Chẹng, Cánh Äồng Chum trên chiến trưá»ng Là o và giải phóng phần lá»›n đất Ä‘ai cùng 4,5 triệu dân ở Campuchia, chiến thắng đưá»ng số 9 -Nam Là o đã mở ra khả nÇŽng thá»±c tế là m thất bại chiến lược "Việt Nam hoá chiến tranh" cá»§a NÃchxÆ¡n.
Ngà y 30-3-1972, ta mở cuá»™c tiến công chiến lược ở miá»n Nam vá»›i quy mô lá»›n, cưá»ng độ mạnh, vá»›i đủ các binh chá»§ng tác chiến hợp đồng và kéo dà i suốt nÇŽm 1972. Bị thất bại nặng, Mỹ đã "Mỹ hoá" trở lại cuá»™c chiến tranh, thả mìn các cá»a sông, cá»a biển và ném bom trở lại miá»n Bắc, đồng thá»i thá»±c hiện chÃnh sách ngoại giao xảo quyệt hòng ngÇŽn cản thắng lợi cá»§a ta. Mỹ láºt lá»ng tại Há»™i nghị Pari và tháng 12-1972, chúng mở cuá»™c táºp kÃch chiến lược bằng máy bay B.52 và o Hà Ná»™i, Hải Phòng suốt 12 ngà y đêm. Nhưng cÅ©ng như ở miá»n Nam, cuá»™c táºp kÃch nà y cá»§a Mỹ đã thất bại nặng ná». Äúng như Äại há»™i IV cá»§a Äảng ta (12-1976) đã nháºn định: "Thắng lợi to lá»›n cá»§a cuá»™c tiến công chiến lược nÇŽm 1972 và chiến công xuất sắc cá»§a quân và dân ta Ä‘áºp tan cuá»™c táºp kÃch chiến lược bằng máy bay B. 52 và o Hà Ná»™i, Hải Phòng, cuối cùng đã buá»™c đế quốc Mỹ phải ký kết Hiệp định Pari vá» Việt Nam, rút hết quân Mỹ và quân chư hầu ra khá»i nước ta". Ta đã già nh thắng lợi quyết định vá»›i đế quốc Mỹ.
Từ thắng lợi quyết định tiến lên già nh thắng lợi hoà n toà n .
Phải ký Hiệp định Pari, rút quân vá» nước nhưng đế quốc Mỹ vẫn ngoan cố tiếp tục dùng ngụy quyá»n Sà i Gòn là m công cụ thá»±c hiện chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a chúng ở miá»n Nam, biến miá»n Nam thà nh má»™t "quốc gia" thân Mỹ, xoá bá» chÃnh quyá»n cách mạng.
Sau Hiệp định Pari, ở miá»n Nam chưa có ngừng bắn hoà n toà n, chưa có hoà bình tháºt sá»±, Mỹ - ngụy vẫn tiến hà nh bình định và lấn chiếm khắp miá»n Nam.
Tháng 7-1973, Trung ương Äảng đã kịp thá»i há»p Há»™i nghị lần thứ 21, phân tÃch rõ tình hình trên, âm mưu và hà nh động phá hoại Hiệp định Pari cá»§a Mỹ - nguỵ. Há»™i nghị cÅ©ng chỉ ra Ä‘iểm mạnh, Ä‘iểm yếu cá»§a địch.
Há»™i nghị nháºn định thế và lá»±c cá»§a cách mạng miá»n Nam hiện mạnh hÆ¡n bất cứ thá»i kỳ nà o kể từ nÇŽm 1954 đến đó. Nhưng ta cÅ©ng còn nhiá»u mặt cần nhanh chóng khắc phục, nhất là đấu tranh quân sá»±, chÃnh trị, binh váºn và xây dá»±ng lá»±c lượng phát triển chưa Ä‘á»u từ sau Hiệp định Pari. Há»™i nghị khẳng định nhiệm vụ cÆ¡ bản cá»§a cách mạng miá»n Nam lúc nà y là : tiếp tục thá»±c hiện chiến lược cách mạng dân tá»™c dân chá»§ nhân dân, đánh đổ ngụy quyá»n, là m thất bại hoà n toà n chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ. Phương pháp cách mạng bạo lá»±c là nhất quán cả quá trình cách mạng miá»n Nam Ä‘i tá»›i già nh thắng lợi hoà n toà n.
Nghị quyết 21 cá»§a Trung ương giúp các đảng bá»™ miá»n Nam kịp thá»i nháºn thức và khắc phục những thiếu sót, lệch lạc từ sau Hiệp định Pari. Nhá» váºy, tình hình chiến trưá»ng miá»n Nam có những chuyển biến tÃch cá»±c và nhanh chóng. Äầu nÇŽm 1974, vá» cÆ¡ bản ta đã thu hồi được các vùng giải phóng và vùng tranh chấp bị địch lấn chiếm từ sau Hiệp định Pari và giải phóng thêm được gần ná»a triệu dân. Từ giữa nÇŽm 1974, những Ä‘iá»u kiện cho việc giải phóng hoà n toà n miá»n Nam Ä‘ang chÃn muồi.
Tháng 10 - 1974, Bá»™ ChÃnh trị há»p đỠra kế hoạch giải phóng miá»n Nam trong 2 nÇŽm (1975-1976). Sau đó Bá»™ ChÃnh trị là m việc vá»›i các đồng chà lãnh đạo và chỉ huy các chiến trưá»ng miá»n Nam. Tháng 1-1975, Bá»™ ChÃnh trị nháºn định: "Chưa bao giá» ta có Ä‘iá»u kiện đầy đủ vá» quân sá»±, chÃnh trị như hiện nay, có thá»i cÆ¡ chiến lược to lá»›n, thuáºn lợi như hiện nay để hoà n thà nh cách mạng dân tá»™c dân chá»§ nhân dân ở miá»n Nam, tiến tá»›i hoà bình thống nhất Tổ quốc".
Bá»™ ChÃnh trị và Quân uá»· Trung ương quyết định lấy chiến trưá»ng Tây Nguyên và Buôn Ma Thuá»™t là m chiến trưá»ng và điểm mở đầu cho kế hoạch giải phóng hoà n toà n miá»n Nam. Bá»™ ChÃnh trị theo dõi chặt chẽ và chỉ đạo kịp thá»i các bước tiến quân già nh thắng lợi ở các chiến trưá»ng miá»n Nam.
Chiến dịch giải phóng Tây Nguyên (từ ngà y 10 đến 20-3-1975) đã Ä‘iểm trúng huyệt và o Buôn Ma Thuá»™t, là m rung chuyển hệ thống bố trà chiến lược cá»§a quân ngụy Sà i Gòn, ngụy quyá»n hốt hoảng cho rút quân chiến lược khá»i Tây Nguyên, là m rối loạn quân ngujy. Ta giải phóng hoà n toà n Tây Nguyên.
Chiến dịch giải phóng Huế - Äà Nẵng (từ ngà y 21 đến 29-3-1975) đã phá tan âm mưu co cụm vá» giữ đồng bằng ven biển miá»n Trung cá»§a địch, đẩy địch lún sâu hÆ¡n nữa và o thế suy sụp, tan vỡ không sao cứu vãn nổi, là m xuất hiện thá»i cÆ¡ tổng tiến công và nổi dáºy và o sà o huyệt cuối cùng cá»§a địch: Chiến dịch giải phóng Sà i Gòn và Nam Bá»™ - Chiến dịch Hồ Chà Minh (từ ngà y 26 đến 30-4-1975). 17 giá» ngà y 26-4-1975, nÇŽm quân Ä‘oà n cá»§a ta mở cuá»™c tổng tiến công và o Sà i Gòn - Gia Äịnh, 11 giá» ngà y 30-4-1975, quân ta chiếm dinh tổng thống ngy, buá»™c ngụy quyá»n Sà i Gòn đầu hà ng vô Ä‘iá»u kiện. Sá»± nghiệp giải phóng hoà n toà n miá»n Nam cá»§a nhân dân ta toà n thắng.
3- Sáng tạo nhiá»u cách đánh, cách thắng đế quốc Mỹ
Äánh thắng đế quốc Mỹ bằng phương pháp cách mạng bạo lá»±c cá»§a quần chúng.
Äây là phương pháp nhất quán cá»§a Äảng ta suốt quá trình cách mạng dân tá»™c dân chá»§ nhân dân. Nó không ngừng được bổ sung và hoà n thiện trong quá trình cách mạng.
Nghị quyết 15 cá»§a Trung ương đã chỉ rõ: "Ngoà i con đưá»ng cách mạng, nhân dân miá»n Nam không có con đưá»ng nà o khác để tá»± giải phóng khá»i xiá»ng xÃch nô lệ", "con đưá»ng đó là lấy sức mạnh cá»§a quần chúng, dá»±a và o lá»±c lượng chÃnh trị cá»§a quần chúng là chá»§ yếu, kết hợp vá»›i lá»±c lượng vÅ© trang để đánh đổ quyá»n thống trị cá»§a đế quốc và phong kiến, dá»±ng nên chÃnh quyá»n cách mạng cá»§a nhân dân".
Và o bước cuối cùng cá»§a cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Há»™i nghị trung ương lần thứ 21 lại khẳng định: tư tưởng cách mạng bạo lá»±c là thống nhất cá»§a cả quá trình cách mạng miá»n Nam. Chiến thắng 30-4-1975 chứng minh tÃnh đúng đắn, sáng tạo cá»§a phương pháp cách mạng bạo lá»±c cá»§a Äảng ta.
Bạo lá»±c cách mạng trong cách mạng Việt Nam có lá»±c lượng chÃnh trị và lá»±c lượng vÅ© trang, vá»›i hai hình thức đấu tranh chÃnh trị và đấu tranh quân sá»± và sá»± kết hợp đấu tranh chÃnh trị vá»›i quân sá»±. Quá trình thá»±c hiện bạo lá»±c cách mạng, nhân dân ta thể hiện sinh động sá»± kết hợp chặt chẽ giữa ý chà già nh độc láºp dân tá»™c vá»›i phương pháp cách mạng đúng đắn.
ý chà già nh cho được độc láºp tá»± do, thống nhất Tổ quốc là truyá»n thống thiêng liêng cá»§a cả dân tá»™c ta, là mục tiêu hà ng đầu cá»§a sá»± nghiệp cách mạng do Äảng ta lãnh đạo. ý chà đó đã được Chá»§ tịch Hồ Chà Minh kÃnh yêu khẳng định khi cả dân tá»™c đứng lên là m Cách mạng tháng Tám 1945: Dù phải đốt cháy dãy Trưá»ng SÆ¡n cÅ©ng phải già nh cho được độc láºp, tá»± do. 21 nÇŽm sau, khi cuá»™c kháng chiến chống Mỹ ở thá»i Ä‘iểm quyết liệt nhất, Ngưá»i lại nói: Không có gì quý hÆ¡n độc láºp tá»± do.
Äể giữ vững và thá»±c hiện được ý chà dó, suốt 21 nÇŽm lãnh đạo kháng chiến chống Mỹ, Äảng ta đã váºn dụng những giải pháp hết sức má»m dẻo và khôn khéo vá» chÃnh trị, quân sá»±, ngoại giao. Do đó, trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Äảng ta đã giữ vững được tÃnh độc láºp sáng tạo vỠđưá»ng lối cách mạng, đã lãnh đạo tiến hà nh chiến tranh cách mạng thắng lợi, đồng thá»i góp phần cùng nhân dân các nước bảo vệ hoà bình thế giá»›i. Má»™t nước nhá», dân số không đông, kinh tế còn kém phát triển đã liên tục đánh bại các chiến lược chiến tranh cá»§a đế quốc Mỹ, là m thất bại hoà n toà n chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ ở Việt Nam.
Từ khởi nghĩa quần chúng chuyển sang tiến hà nh chiến tranh cách mạng và kết hợp khởi nghĩa quần chúng với chiến tranh cách mạng .
Äây là phương pháp nổi báºt trong kháng chiến chống Mỹ cá»§a nhân dân ta ở miá»n Nam được Äảng ta tổng kết và chỉ ra là hướng Ä‘i lên cá»§a cách mạng miá»n Nam sau Phong trà o Äồng khởi (1960). Bằng cách thức đó, lá»±c lượng cách mạng miá»n Nam đã đánh bại "chiến tranh đặc biệt" cá»§a Mỹ - ngụy, và đã phát triển cao ở các thá»i kỳ tiếp theo, thể hiện hết sức phong phú, sinh động trong đấu tranh chÃnh trị, quân sá»± và kết hợp giữa hai hình thức đấu tranh chÃnh trị và quân sá»±. Vá» sau lại được kết hợp vá»›i hình thức đấu tranh ngoại giao.
Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước sáng ngá»i chÃnh nghÄ©a, đó là ưu thế chÃnh trị rất lá»›n cá»§a ta, cÅ©ng là điểm yếu cÇŽn bản cá»§a Mỹ - ngụy. Äảng và nhân dân ta đã biết phát huy ưu thế nà y mà liên tục tiến công địch trên mặt tráºn chÃnh trị, những "đội quân tóc dà i", há»c sinh, sinh viên, giáo phái... đã tiến công chá»§ nghÄ©a thá»±c dân má»›i bằng chÃnh những luáºn Ä‘iệu mị dân cá»§a chúng. Äấu tranh chÃnh trị kết hợp chặt chẽ vá»›i đấu tranh ngoại giao đã tố cáo tá»™i ác cá»§a đế quốc Mỹ trước nhân dân toà n thế giá»›i, hình thà nh ba tầng mặt tráºn: trong nước, Äông Dương và thế giá»›i, cùng tiến công đế quốc Mỹ và bá»n tay sai.
Từ thá»±c hiện chiến tranh cách mạng chống lại chiến tranh thá»±c dân má»›i, đồng thá»i cÅ©ng là là m chiến tranh giải phóng, tất yếu phải xây dá»±ng được lá»±c lượng quân sá»± và đấu tranh quân sá»± mạnh. Thá»±c tiá»…n kháng chiến chống Mỹ cho ta thấy không có lá»±c lượng quân sá»± và đấu tranh quân sá»± mạnh thì khó lòng đẩy mạnh các mặt đấu tranh chÃnh trị và ngoại giao và không thể có thắng lợi triệt để như mùa Xuân 1975.
Mặt tráºn ngoại giao cá»§a ta đã phát huy tÃnh chá»§ động liên tục tiến công địch, đồng thá»i phối hợp chặt chẽ, nhịp nhà ng vá»›i mặt tráºn chÃnh trị và quân sá»± tạo thà nh sức mạnh tổng hợp đánh bại kẻ thù. Äây là má»™t nét đặc sắc trong lãnh đạo kháng chiến chống Mỹ cứu nước cá»§a Äảng ta.
Äánh thắng quân viá»…n chinh Mỹ bằng thế tráºn chiến tranh nhân dân rá»™ng khắp.
Phát động chiến tranh nhân dân chống lại các thế lá»±c xâm lược là truyá»n thống cá»§a dân tá»™c ta và cÅ©ng là đưá»ng lối nhất quán suốt 30 nÇŽm lãnh đạo chiến tranh cá»§a Äảng ta chống lại hai đế quốc to là Pháp và Mỹ. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, chiến tranh nhân dân cá»§a ta phát triển tá»›i đỉnh cao. Tiến hà nh cuá»™c chiến tranh nhân dân, Äảng ta đã chỉ đạo xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang nhân dân gồm ba thứ quân. Nhá» váºy, tuy quân số ta không đông, nhưng lá»±c lượng vÅ© trang cá»§a ta được huy động và bố trà chiến lược đồng Ä‘á»u và rá»™ng khắp, địch ở đâu cÅ©ng có thể bị tiến công.
Nét đặc trưng cá»§a chiến tranh nhân dân Việt Nam là cách đánh địch không chỉ ở ba thứ quân trong lá»±c lượng vÅ© trang, mà bất cứ ai từ già đến trẻ Ä‘á»u có thể góp sức mình tiến công giặc, góp phần giải phóng quê hương. Cách đánh sở trưá»ng, rá»™ng khắp là đánh du kÃch. Bằng cách đánh nà y, mà vÅ© khà thô sÆ¡ cá»§a ta đã nhiá»u lần là m cho kẻ thù có vÅ© khà hiện đại phải chấp nháºn thất bại. Kết hợp đánh du kÃch và đánh chÃnh quy, đã phát huy sức mạnh tổng hợp cá»§a tất cả các lá»±c lượng vÅ© trang và sức mạnh cá»§a toà n dân đánh giặc.
Hình thức tác chiến trong chiến tranh nhân dân cá»§a ta vô cùng phong phú, đánh nhá», đánh vừa, đánh lá»›n và sá»± kết hợp các quy mô tác chiến đó trong từng chiến dịch má»™t cách linh hoạt và sáng tạo, là m cho kẻ địch không thể lưá»ng hết được các mÅ©i tiến công cá»§a ta.
Chiến tranh nhân dân cá»§a ta tiến công địch cả bằng quân sá»±, chÃnh trị và binh váºn, và sá»± phối hợp nhịp nhà ng giữa các hình thức nà y, nâng cao hiệu quả chiến đấu cá»§a ta lên rất cao.
Cả ba vùng miá»n núi, đồng bằng và đô thị Ä‘á»u có những hình thức tiến công địch phù hợp là nét đặc sắc trong chiến tranh nhân dân cá»§a ta. Miá»n núi lấy tiến công quân sá»± là chá»§ yếu; vùng nông thôn đồng bằng tiến công cả quân sá»± và chÃnh trị, và kết hợp hai hình thức đó; ở các đô thị ta tiến công địch bằng chÃnh trị là chá»§ yếu, đồng thá»i kết hợp tiến công quân sá»± vá»›i những lá»±c lượng nhá», tinh nhuệ và o các sà o huyệt cá»§a địch đạt hiệu quả chiến đấu cao.
4- Tổ chức và chỉ đạo phối hợp chặt chẽ cách mạng hai miá»n
Äất nước Việt Nam vốn thống nhất, từ kinh tế - xã há»™i, tiếng nói, tình cảm và truyá»n thống, cố kết nhau trong má»™t cá»™ng đồng bá»n vững từ lâu Ä‘á»i mà tồn tại và phát triển. Từ khi Äảng ta lãnh đạo cách mạng, khối Ä‘oà n kết thống nhất cá»§a dân tá»™c được kế thừa và phát triển , trở thà nh truyá»n thống cách mạng.
Và o thá»i kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tuy má»—i miá»n có nhiệm vụ cụ thể khác nhau, nhưng Ä‘á»u có chung má»™t mục tiêu là hoà n thà nh độc láºp và thống nhất Tổ quốc. Nhiệm vụ cách mạng hai miá»n có mối quan hệ chặt chẽ và thúc đẩy lẫn nhau. Trên cÆ¡ sở đó, Äảng ta đã tổ chức, chỉ đạo sá»± kết hợp chặt chẽ cách mạng hai miá»n Nam - Bắc trên nhiá»u mặt từ chiến lược, sách lược và những ná»™i dung cụ thể.
Kết hợp vá» chiến lược, Äại há»™i III cá»§a Äảng ta đã xác định: "Nhiệm vụ cách mạng xã há»™i chá»§ nghÄ©a ở miá»n Bắc rõ rà ng là nhiệm vụ quyết định nhất đối vá»›i sá»± phát triển cá»§a toà n bá»™ cách mạng nước ta, đối vá»›i sá»± nghiệp thống nhất nước nhà cá»§a nhân dân ta". "Cách mạng miá»n Nam có má»™t vị trà rất quan trá»ng. Nó có tác dụng quyết định trá»±c tiếp đối vá»›i sá»± nghiệp giải phóng miá»n Nam khá»i ách thống trị cá»§a đế quốc Mỹ và bè lÅ© tay sai, thá»±c hiện hoà bình thống nhất nước nhà , hoà n thà nh nhiệm vụ cách mạng dân tá»™c dân chá»§ nhân dân trong cả nước". Và cách mạng hai miá»n "cùng có má»™t mục tiêu chung là thá»±c hiện thống nhất nước nhà , cho nên quan hệ máºt thiết vá»›i nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, thúc đẩy nhau cùng phát triển".
Miá»n Bắc là háºu phương cá»§a tiá»n tuyến miá»n Nam, là nhân tố thưá»ng xuyên quyết định thắng lợi. Vì váºy, bất kể trong tình huống nà o, hoà bình hay không có hoà bình, hoặc vừa có hoà bình vừa có chiến tranh, thì nhân dân ta vẫn quyết tâm xây dá»±ng miá»n Bắc vững mạnh vá» má»i mặt. Cách mạng miá»n Nam còn có vai trò tÃch cá»±c bảo vệ miá»n Bắc. Äồng bà o miá»n Nam nói: Mỹ đánh miá»n Bắc má»™t, chúng ta đánh Mỹ gấp mưá»i ở miá»n Nam. Äiá»u đó có ý nghÄ©a rất lá»›n trong sá»± kết hợp giữa háºu phương và tiá»n tuyến, má»—i đòn tấn công mạnh cá»§a quân dân ta ở miá»n Nam có tác dụng trá»±c tiếp đánh bại cuá»™c chiến tranh thá»±c dân má»›i cá»§a Mỹ.
Xây dá»±ng lá»±c lượng và tổ chức chiến đấu là lÄ©nh vá»±c kết hợp phong phú nhất cá»§a cách mạng hai miá»n. Miá»n Bắc bảo đảm cung cấp đầy đủ, kịp thá»i vá»›i chất lượng tốt nhất vá» lá»±c lượng vÅ© trang, vÅ© khÃ, trang bị và má»i nhu cầu thiết yếu cho tiá»n tuyến miá»n Nam. Cách mạng miá»n Nam bên cạnh nhiệm vụ xây dá»±ng lá»±c lượng tại chá»—, đồng thá»i phải tổ chức, chuẩn bị địa bà n tiếp nháºn lá»±c lượng từ miá»n Bắc chi viện và bảo đảm sá»± chi viện đó phát huy hiệu quả cao nhất. Trong chiến đấu, cách mạng miá»n Nam có nhiệm vụ kiá»m chế và thắng Mỹ ngay tại chiến trưá»ng miá»n Nam. Thá»±c hiện tốt nhiệm vụ đó, đồng bà o ta ở miá»n Nam đã góp phần tÃch cá»±c bảo vệ miá»n Bắc xã há»™i chá»§ nghÄ©a. Äồng bà o ta ở miá»n Bắc vì miá»n Nam ruá»™t thịt, má»—i ngưá»i là m việc bằng hai, vừa sản xuất giá»i vừa chiến đấu giá»i.
5- Äoà n kết và tranh thá»§ sá»± giúp đỡ quốc tế cao nhất
Äoà n kết quốc tế là tư tưởng chiến lược nhất quán và sách lược khôn khéo cá»§a Äảng ta. Ngay từ khi ra Ä‘á»i, Äảng ta đã xác định cách mạng Việt Nam là má»™t bá»™ pháºn cá»§a cách mạng thế giá»›i. Tại Há»™i nghị thà nh láºp Äảng, trong Sách lược vắn tắt cá»§a Äảng đã khẳng định: "Trong khi tuyên truyá»n cái khẩu hiệu nước An Nam độc láºp, lại phải đồng tuyên truyá»n và thá»±c hà nh liên lạc vá»›i bị áp bức dân tá»™c và vô sản giai cấp thế giá»›i" . Tư tưởng nà y là cÆ¡ sở cho sá»± phát triển chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế cá»§a Äảng ta. ChÃnh sách đó luôn được bổ sung, hoà n thiện và là má»™t nguồn tÇŽng thêm sức mạnh lá»›n hÆ¡n sức mạnh vốn có cá»§a ta, là má»™t nhân tố thắng lợi cá»§a cách mạng Việt Nam.
Nhân dân ta bước và o cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước khi tình hình thế giá»›i đã có nhiá»u thay đổi sau Chiến tranh thế giá»›i thứ hai. Cách mạng thế giá»›i ở thế tiến công. Chá»§ nghÄ©a đế quốc lâm và o tổng khá»§ng hoảng. Các đế quốc bị kiệt quệ sau chiến tranh. Riêng đế quốc Mỹ trở thà nh già u nhất và mạnh nhất vá» kinh tế, tà i chÃnh, quân sá»± và trở thà nh kẻ thù chung cá»§a các dân tá»™c trên thế giá»›i.
Trong phong trà o cộng sản và công nhân quốc tế, đặc biệt ở một số nước xã hội chủ nghĩa xuất hiện tư tưởng hoà bình chủ nghĩa và chủ nghĩa cơ hội mang mà u sắc dân tộc.
Trong tình hình đó, chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế cá»§a Äảng ta nhằm đưa cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước cá»§a nhân dân ta và o thế tiến công chung cá»§a các lá»±c lượng cách mạng và tiến bá»™ trên thế giá»›i chống chá»§ nghÄ©a đế quốc. Chúng ta tiến hà nh cuá»™c chiến tranh cách mạng, giải phóng miá»n Nam, thống nhất Tổ quốc, đồng thá»i cùng nhân dân thế giá»›i đấu tranh giữ vững hoà bình.
ChÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế cá»§a Äảng ta lúc nà y là : tiếp tục tÇŽng cưá»ng sá»± Ä‘oà n kết nhất trà giữa nước ta và các nước xã há»™i chá»§ nghÄ©a khác, cá»§ng cố tình hữu nghị không gì lay chuyển nổi giữa nước ta vá»›i các nước anh em, đồng thá»i góp phần tÇŽng cưá»ng sá»± thống nhất cá»§a phong trà o cá»™ng sản và công nhân quốc tế. Kiên quyết cùng các nước anh em và nhân dân yêu chuá»™ng hoà bình và tiến bá»™ trên thế giá»›i đấu tranh bảo vệ hoà bình, chống lại chÃnh sách xâm lược và chiến tranh cá»§a đế quốc Mỹ. Ra sức á»§ng há»™ phong trà o đấu tranh chống chá»§ nghÄ©a thá»±c dân, già nh độc láºp dân tá»™c cá»§a nhân dân các nước châu á, châu Phi và châu Mỹ latinh. Vá»›i các nước, chúng ta xây dá»±ng và phát triển mối quan hệ hợp tác hữu nghị trên cÆ¡ sở tôn trá»ng độc láºp, chá»§ quyá»n cá»§a nhau, không can thiệp và o công việc ná»™i bá»™ cá»§a nhau. Äi đôi vá»›i việc xây dá»±ng và tÇŽng cưá»ng quan hệ giữa các chÃnh phá»§, cần mở rá»™ng quan hệ hữu nghị giữa nhân dân ta và nhân dân các nước.
Nhá» có chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế đúng đắn lại có sách lược khôn khéo nên trong cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ta đã già nh được sá»± đồng tình á»§ng há»™ mạnh mẽ cả vá» tinh thần và váºt chất cá»§a các nước xã há»™i chá»§ nghÄ©a, các nước yêu chuá»™ng hoà bình, các tổ chức quốc tế và nhiá»u cá nhân có tên tuổi ở nhiá»u nước trên khắp thế giá»›i. Äây là má»™t yếu tố cá»±c kỳ quan trá»ng góp phần đưa sá»± nghiệp vÄ© đại cá»§a dân tá»™c ta đến thắng lợi.
Trong chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế cá»§a mình. Äảng ta đặc biệt chú ý xây dá»±ng và cá»§ng cố khối Ä‘oà n kết chiến đấu keo sÆ¡n giữa ba dân tá»™c trên bán đảo Äông Dương. Trên thá»±c tế, ba nước Việt Nam, Là o và Campuchia đã hình thà nh mặt tráºn chung chống đế quốc Mỹ xâm lược, phối hợp chặt chẽ trong chiến đấu. Äông Dương thà nh má»™t chiến trưá»ng, cùng chiến đấu và cùng chiến thắng đế quốc Mỹ.
Äế quốc Mỹ thá»±c hiện chiến lược toà n cầu phản cách mạng nên có mâu thuẫn vá»›i cả thế giá»›i, là kẻ thù chung cá»§a nhân dân thế giá»›i. Äó là má»™t cÆ¡ sở để nhân dân ta thá»±c hiện trên thá»±c tế mặt tráºn nhân dân toà n thế giá»›i Ä‘oà n kết, á»§ng há»™ Việt Nam chống đế quốc Mỹ xâm lược. Chưa bao giá» nhân dân thế giá»›i đến vá»›i nhân dân ta nhiá»u và mạnh mẽ như thá»i kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Trong cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhân dân ta đã hình thà nh trên thá»±c tế ba tầng mặt tráºn đông đảo, rá»™ng khắp, sôi nổi ở trong nước, trên bán đảo Äông Dương và trên toà n thế giá»›i, táºp trung mÅ©i nhá»n đấu tranh và o đế quốc Mỹ, kẻ thù chá»§ yếu, trá»±c tiếp cá»§a nhân dân ta và cÅ©ng là kẻ thù chung cá»§a nhân dân thế giá»›i.
Sá»± giúp đỡ vá» váºt chất cá»§a bạn bè trên thế giá»›i là cá»±c kỳ to lá»›n. Nhân dân ta đã sá» dụng vÅ© khÃ, trang bị và các phương tiện chiến tranh cá»§a các nước anh em và bạn bè giúp đỡ vá»›i hiệu quả cao.
Äảng ta xác định: "Cuá»™c chiến tranh cách mạng cá»§a nhân dân miá»n Nam là chiến đấu lâu dà i, dá»±a và o sức mình là chÃnh", "nhưng đồng thá»i chúng ta hết sức tranh thá»§ sá»± đồng tình, á»§ng há»™ và viện trợ quốc tế", "kể cả nhân dân Mỹ". Thá»±c tiá»…n đưá»ng lối Ä‘oà n kết quốc tế cá»§a Äảng ta trong kháng chiến chống Mỹ xâm lược đã là m sáng tá» phương châm đó.
(theo báo Ä‘iện tá» Äảng Cá»™ng Sản Việt Nam)
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: