Cọp già lê những bước chân chậm. Cái chân sau bên mặt, năm xưa bị bẫy kẹp – hú vía, thoát chết kỳ đó. – về chữa trị mãi không lành. Khi đi phải kéo lết. Cái xương vai năm xưa nhảy qua hố hụt chân té nhào, bị gãy, nhờ rịt thuốc đã liền, nhưng mỗi khi trở trời như hôm nay thì nó hành nhức. Có mấy cái móng chân khô, nứt, trổ qua màu trắng đục, không còn trong suốt như mấy năm xưa.
Cọp già dùng chân trước nắn bóp những bắp thịt ở đùi. Bắp thịt rắn chắc của những năm xưa đã tiêu tán đâu mất hết, bây giờ mềm nhẽo. Năm xưa... mấy năm xưa... những năm xưa...” cái điệp khúc buồn bã nghe thật hiu hắt. Cọp Già cảm thấy nỗi buồn trĩu nặng của tháng năm. Ðến bộ áo mà năm tháng cũng không bỏ quên dùm mình, cũng đổi màu nữa, cả hai màu đều lợt lạt, mờ nhòa, xâm lấn vào nhau, nhường nhịn lẫn nhau, tạo thành một thứ áo cọp không - còn - là cọp - bao - nhiêu.
Thằng Cọp Út vì ở cạnh cha lâu hơn hai đứa anh của nó nên cũng thương cha nhiều hơn. Một hôm nghe cha rượt một con hươu cái có chửa mà rượt không kịp để nó chạy sổng mất. Cọp Út ưu tư. Tiếp tới nghe cha nằm ngủ mà đái dầm, Cọp Út buồn rầu kết luận: Cha đã già rồi! Cho cha nghỉ, khỏi đi kiếm mồi.
Những ngày thong dong đầu tiên trong đời! Lần đầu tiên Cọp Già thong thả nhìn mặt trời, mặt trăng di chuyển nhẹ nhàng, nhìn lá cây lao xao khác nhau như thế nào giữa trưa màu vàng và giữa đêm trăng màu xanh lợt. Khỏi có lật đật, hồi hộp, vội vàng. Khỏi có trù hoạch, tính toán. Nhưng ở không mãi đâm nhàm, đâm buồn. Cọp Già bỗng một hôm cảm thấy một nhu cầu mà trước nay không hề biết. Bạn. Phải chi có một người bạn, không đẹp thì xấu, không khôn thì ngu, không sang thì hèn, không Cọp thì Beo, Heo Rừng... thậm chí chó Sói, Chồn Hôi cũng được.
Thằng Cọp Út thì đi săn mồi cả ngày, lúc về hang mệt lừ, chỉ lo kiếm chỗ nằm khoanh mà ngủ. Chỉ kịp hất về phía cha một khúc đùi Nai, một bộ lông Hoẵng hay nhiều khi chỉ một xác Bìm bịp đã bắt đầu ươn. Rồi nói gọn:
- Bữa nay chỉ có bấy nhiêu đó.
Hoặc:
- Ăn đỡ thịt Bìm bịp. Không được tươi lắm.
Nói trổng trổng như đó mất dạy “Uở, mà từ hồi cha sinh mẹ đẻ có ai dạy cách nói lễ phép cho Cọp Út đâu? Chỉ có mẹ dạy cách nhảy chụp mồi và cha dạy cách cẩu thả, ở dơ”.
Mỗi lần nhận thức ăn, Cọp Gìa đều vội vàng lí nhí:
- Tốt rồi! Vậy là tốt rồi! Cái xác Bìm bịp, - à quên, xin lỗi, con Bìm Bịp cũng hơi nặng mùi, - chỉ hơi hơi thôi, - nhưng được cái nó mềm. Thời buổi bây giờ...
Câu nói quen tai được bỏ lửng. Trước đây năm trăm năm đã có “Thời buổi bây giờ”, sau đây tám trăm năm cũng sẽ có “Thời buổi bây giờ”. Khi động vật còn phải tự an ủi mình thì còn “Thời buổi bây giờ”.
Quả thật Cọp Già đang cần bạn. Lũ Người cần bạn vào mọi lứa tuổi: thuở nhỏ, khi thành niên, khi già. Không chỉ cần bạn để nhờ giúp đỡ mà còn để rủ nhau giết thì giờ. Bạn đánh chắn, bạn nhậu. Cọp Già phải đợi đến tuổi già mới nghĩ đến tìm bạn. Ðã chậm lắm.
Kia kia có một con Hươu đang đứng say mê gặp những lộc non trên một cành duối. Cọp Già kêu:
- Ê! Hươu!
Hươu ngơ ngác tìm coi ai kêu mình.
- Lại đây! Tao kêu mày chớ ai.
Nhìn về hướng có tiếng kêu, thấy Cọp, Hươu phóng một cái, bay mình qua bụi duối rồi cứ thế mà sải. Thấy điệu bộ hốt hoảng của Hươu, Cọp Già bật cười.
Vừa lúc đó có một con Chồn Mướp xăm xăm chạy tới. Vì mải mê rình mò một con Gà rừng, lúc thì chạy rượt theo, lúc thì cúi mình xuống núp. Chồn Mướp giật mình khi nghe tiếng Cọp Già:
- Ê! Ðứng lại!
Chồn Mướp hồn siêu phách lạc.
- Tao đang buồn. Mày lại ngồi đây chơi với tao.
- Dạ.
- Tao không ăn thịt đâu. Ðừng sợ. Bây giờ tao già rồi, ăn uống chẳng bao nhiêu, có thằng con Út cung cấp đủ.
- Dạ
- Tao chỉ buồn, muốn có bạn để nói chuyện. Mày hay dòm ngó rình mò, đầu trên xóm dưới, mày biết được nhiều chuyện hay. Kể cho tao nghe chơi, chuyện tào lao, chuyện vòng vo tam quốc, chuyện... chuyện gì cũng được.
- Dạ... dạ... dạ...
Ðợi hoài mà chỉ nghe Chồn Mướp “Dạ”, Cọp Già quay nhìn. Chồn Mướp hoảng quá run lên bần bật như người đang sốt rét. Cọp Già gắng hết sức mới nín cười được.
- Tao đã nói rồi mà. Bây giờ tao hiền lắm. Ðút cái cẳng vô miệng tao, tao cũng không cắn.
- Dạ ...
- Dạ hoài. Mày hãy trả lời đi. Mày có tin lời tao không?
- Dạ có.
- Mày có tin rằng khi trẻ dù hung dữ bao nhiêu, lúc già người ta cũng trở nên hiền. Tin không?
- Dạ không. Á... á... Dạ có.
Cọp Già lườm cho một cái.
- Tao buồn lắm. Tao cô đơn. Tao nằm một mình cả ngày. Tao muốn có ai cùng ngồi chơi với tao, nằm chơi với tao (nghe “nằm chơi với tao” Chồn Mướp thót ruột) nói chuyện trên trời dưới đất. Mày tin bụng thiệt của tao chớ?
- Dạ tin.
- Vậy thì mày nói chuyện đi. À quên, tao nhờ mày hễ gặp ai, bất kể thượng cầm hạ thú, thì mày nhắn dùm rằng tao bây giờ tu rồi, tao thương hết mọi loài, tao đang cô đơn, ai tới chơi tao giờ nào cũng được, nói chuyện với tao chuyện gì cũng được.
- Dạ.
- Thôi, bây giờ nói chuyện đi.
- Dạ.
- Dạ nữa!
- Dạ... dạ... Ông cho con ra kia con ngó chừng con Gà rừng coi còn đó không. Nếu còn, con chụp lẹ trong vòng năm phút. Rồi con vô hầu chuyện ông. Cọp Già gật gừ:
- Thằng nhỏ này coi vậy mà lanh lợi. Biết lợi dụng thời cơ, biết quí trọng thời giờ. Ờ, ra chụp lẹ đi, rồi vô.
Chồn Mướp khúm núm vái chào, rón rén ra đi. Rồi: chồn lên nhìn, thụp xuống rình, bò tới nhìn, thụt lui rình... cho tới khi thấy đủ an toàn liền phóng đuôi chạy tuốt.
Cọp Già thất vọng. Muốn tìm cho được một người bạn không phải dễ. Hồi trẻ mình hung bạo, gieo rắc tai họa, loài nào cũng sợ nơm nớp. Bây giờ...
Vừa lững thững bước tới gần cái vũng nước, Cọp Già thấy Heo rừng đang cạ lưng vào một tảng đá gãi lưng. Thấy Cọp, Heo rừng vẫn cứ bình tĩnh đứng gãi. Mãi sau mới nói:
- Ông ngạc nhiên thấy tôi không ba chân bốn cẳng chạy trốn ông như nhiều lần trước? Bởi tôi biết rồi, ông không làm gì được tôi nữa rồi. Hôm nay, chân ông yếu mà run, không còn bấu được nữa. Răng ông rụng và sắp rụng hết, không còn nhai xương rau ráu như ngày xưa nữa. Ðến gân và thịt cứng ông cũng chịu thua. Mà thịt tôi bây giờ thì cứng lắm. Tôi cũng già rồi mà. Ðây, ngó đây, hai cái răng nanh của tôi cũng rụng rồi.
Cọp gừ gừ:
- Mình không định đi kiếm ông để ăn thịt. Những mối bất hòa, kình địch khi xưa, xóa hết. Mình muốn kiếm ông kết làm bạn già, mai chiều hàn huyên trò chuyện.
Heo Rừng lắc đầu:
- Ðâu có dễ? Tôi không ưa ông. Bản chất tôi khác ông. Tôi thiệt thà cục mịch, đáng húc thì húc, đáng chạy thì chạy, minh bạch. Còn ông: bộ mặt đạo đức giả, ngó qua nhìn lại chậm rãi dịu dàng, chân bước nhẹ nhàng, lưng vờn uyển chuyển như một nghệ sĩ chỉ nghĩ đến điều thiện. Nhưng thoắt một cái ông nhảy tới, nhe nanh giơ vuốt, hồng hộc thở, tới tấp chụp cấu, cắn. Rồi sau đó, khi con mồi nằm xoải thoi thẹp ông lại chận rãi dịu dàng, nhẹ nhàng uyển chuyển. Thôi, ông đi đi. Tôi gãi đã ngứa rồi, tôi cũng đi đây.
Heo rừng lùi lũi bước.
Còn lại một mình, Cọp Già suy nghĩ về những ngày xưng hùng xưng bá, làm chúa sơn lâm. Giờ đây, đứa nào tưởng mình còn phong độ như xưa thì nó sợ ra mặt, đứa nào biết mình đã tàn tạ thì nó khinh ra mặt. Sợ hay khinh đều không phải là tình cảm tạo nên bạn bè.
Buồn tình, Cọp Già lấy chân cào cào mặt đất. Lòi ra một con Trùn.
- Ai đó? Làm cái gì mà rộn vậy?
- Tao. Cọp đây.
- Tưởng ai. Cọp thì cọp, kệ thây mày.
- Sao lại “thì”? Sao lại “kệ”? Tao, chúa sơn lâm...
Trùn ngắt lời:
- Có nghe nói. Mày là Cọp thì tao là Rồng. Thua chi. Sách Nho đặt tên tao là Thổ Long, nghĩa là con Rồng đất.
Cọp Già cười ha hả:
- Mày nói chuyện có duyên. Tao thích lắm. Tao muốn mày là bạn của tao. Tiếc rằng thân mày quá nhỏ còn tao thì quá lớn. Mày sẽ sợ hãi mỗi khi nhìn tao.
Ðến lượt Trùn cười:
- Khỏi lo. Mày muốn to gấp mấy cũng được. Tao đui. Trời không cho tao con mắt, tao đâu có thấy?
- Rõ ràng là mày thông minh. Tao chắc ai cũng ái mộ mày.
- Ðúng mày là một thằng dốt. Sách nói “ngu si hướng thái bình”.
- Mày mới chê tao ngu, vậy mà tao có hưởng được thái bình đâu?
- Thì lại có cuốn sách khác nói khác. Nói ngược lại. Tư duy mà, muốn nghĩ sao thì nghĩ, tự do. Ðâu phải là khoa học mà cần chính xác.
- Mày nhỏ mà làu thông kinh sách.
- Nhờ tao đui. Không ngồi nhẩm thuộc những câu sách thì biết làm gì?
- Với tại mày yếu. Mạnh như tao thì tội gì ngồi nhẩm học?
Trùn nghe lời tự thú, lấy làm thú vị, nằm cười, cong bụng lại mà cười.
- Nói được câu vừa rồi, mày đâu có đến nỗi ngu lắm?
Nhìn cái dáng điệu nằm cười của Trùn, quặt quẹo, nhớp nháp, èo uột và nghĩ đến giọng kênh kiệu của nó, Cọp Già cảm thấy bị chạm tự ái. Phải nhắc khéo cho nó nhớ thân phận của nó.
- Nhiều chữ nghĩa mà ốm yếu, gặp thằng mạnh nó giậm một cái là nát thây.
- Thì nát. Tao có sá đâu. Ðang nằm lơ mơ, lưỡi xẻn của thằng đào mồi câu cá, lưỡi cuốc của lão lực điền cắt đứt làm hai. Vậy mà mày có nghe tao kêu khóc bao giờ không? Có nghe tao reo hò ầm ỉ khi gặp may, khi thành công bao giờ không. Tuyệt nhiên không. Tao bình thản. Không như mày gầm thét dương oai rồi sau đó rên rỉ than khổ.
Ðúng là mình thua cái con đui – Cọp Già âm thầm nghĩ. Nó hỗn đó, nó nghênh ngang đó, nhưng nó nói chuyện có ý vị. Nếu được nó làm bạn thì...
Có tiếng của Trùn:
- Thôi mày về đi kẻo vợ mày trông.
- Vợ tao chết lâu rồi.
- À há. Hèn gì mày la cà. Nhưng cũng về đi. Tao nghỉ.
- Bữa sau hẹn gặp lại, nghe?
Trùn lắc đầu:
- Hẹn làm gì? Thiên tải nhất thì, mây ngàn hạc nội...
- Nhưng không hẹn nơi gặp, không hẹn giờ gặp, lỡ tao có thể vụng về giậm nát mày dưới chân mà không hay.
Trùn cười nhạt:
- Thì cũng được thôi. Tao đã nói, tao không bao giờ biết rên la và gầm thét như mày mà.
--o0o--