Truyện ngắn châu Á

[quykiemtu]

Đuổi chim sẻ

Tác giả: Oyong-su

Truyện ngắn Triều Tiên

Cái buổi ấy cách đây đã lâu tưởng như đã hoàn toàn bị quên lãng. Vậy mà nó vẫn còn đọng lại ở đâu đó thật sâu trong ký ức để rồi một ngày nọ bỗng được gợi lên với ý nghĩa sâu sắc như thể hạt giống bị chôn vùi dưới đất bỗng trồi lên đón không khí mùa xuân sau bao lâu chờ đợi. Cậu bé Ung-a mến cô giúp việc hơn cả. Tên cô là Son-i, tính tình dịu dàng, âu yếm. Cậu bé mến cả cha và mẹ là những người lúc nào cũng bận rộn công việc đồng áng, cậu mến cả bà, vì bà lúc nào cũng dệt vải và kéo sợi. Son-i thường cạo những hạt đậu cháy bám ở đáy chảo đưa cho cậu bé. Hoặc khi đun bếp tùy theo mùa Son-i có thể nướng cho cậu một củ khoai tây, khoai lang hay bắp ngô.
Cậu bé không nhớ chắc rằng chuyện đó xảy ra bao giờ, nhưng có một lần cậu ngủ mê, tưởng đã ngồi vào bô đi giải rồi, vậy mà khi tỉnh dậy cậu lại thấy quần áo bị ướt sũng. Mẹ cậu đánh cậu lằn mông đít, rồi còn bắt cậu đội quạt đi sang hàng xóm xin muối cốt để mọi người biết rằng cậu đái dầm. Nhưng Son-i đã lén cho cậu đứng đằng sau vại dưa to, rồi đến khi quần áo được hong lửa khô, lại giúp cậu mặc vào. Một lần khác ngay sau mùa mưa, Ung-a đã đánh mất chiếc giày cao su trong lúc chơi ở suối. Cha cậu lúc ấy đang cào một đống phân ở gần đấy đã quát cậu, bắt phải lên bờ rồi bảo rằng cậu sẽ phải nhịn cơm tối. Còn mẹ cậu thì từ trong bếp chạy ra tay vung cao cái chổi rơm. Ung-a chạy lại nấp đằng sau váy của Son-i. Son-i che cho cậu tránh cái chổi và thế là cô lại bị quật mấy cái thật đau. Son-i đi đâu cũng thường cho Ung-a đi theo. Nhưng cậu bé nhận thấy rằng Son-i không muốn cho cậu đi theo mỗi khi cô mới gội đầu, hay mặc váy áo mới. Khi nào cả hai đi ra khỏi nhà là thế nào Son-i cũng cõng Ung-a mặc cho mọi người cười vì thấy một thằng bé lớn thế mà vẫn còn phải cõng. Son-i thường cho Ung-a đi theo, khi cô ra suối giặt quần áo. Mùa hè cô cho Ung-a ngồi lên chiếc bàn giặt bằng đá rồi lấy khăn tắm nhẹ nhàng cọ cổ lưng và bẹn cho cậu. Cậu cưỡng lại vì buồn cười, nhưng Son-i vẫn cứ kỳ cọ cho Ung-a thật lâu, thật lâu. Son-i thường giấu kem xoa mặt và phấn trong cỏ khô ở sau vườn mà ngoài Ung-a ra thì không ai biết cô đã làm việc đó từ bao giờ. Mỗi khi Son-i chạy việc vặt hay đi xem hát, cô thường ẩn sau đống cỏ khô xoa kem lên mặt rồi đánh phấn. Ung-a đứng gác, hễ thấy có người đến thì cáo cho cô biết. Một ngày nọ sau tết trung thu, Son-i cho Ung-a đi đuổi chim sẻ ở cánh đồng lúa. ở những nơi đó thường có nhiều đàn chim sẻ thật lớn bay đến, nếu không đuổi chúng đi, thì chúng sẽ ăn hết lúa.
- Ung-a, em quý ai nhất?
Son-i hỏi ngay khi cả hai đi len vào giữa đám đậu tương trồng hai bên bờ ruộng ngoằn ngoèo.
- Em quý chị Son-i nhất.
Son-i cười và cúi xuống cõng cậu bé. Cô nói:
- Nếu em có của thì em sẽ cho ai nhiều nhất đây?
- Em cho chị Son-i, cho chị Son-i!
- Và chị cũng yêu quý Ung-a hơn bất kỳ một người nào.
Son-i nói và ghì chặt cậu bé vào lưng. Lúc đó mới quá trưa, trên cánh đồng kê không có nhiều chim sẻ. Trời nóng đến mức bất thình lình có thể làm cho hạt lúa nứt vỏ. Son-i có vẻ không chú ý đến việc đuổi chim sẻ. Trong khi đó cô lại đem theo đôi bít tất nhét ở dưới váy. Kem xoa mặt và phấn cô để cả bên trong đôi bít tất ấy. Son-i rửa mặt bằng nước ruộng, rồi xoa kem, đánh phấn. Sau khi cho lại tất cả vào tất, cô lại cho Ung-a bám vào lưng và nói rằng hai chị em phải đi xem đậu tương và lúa sớm đã chín chưa. Mảnh đất trồng rau của gia đình họ ở ngay cạnh cái dốc gần đó. Ngô gieo rải rác giữa các luống đậu tương. Son-i hình như mệt, thở hổn hển vì trèo dốc. Tuy vậy cô vẫn trèo nhanh và chốc chốc lại xốc cậu bé nhô cao trên lưng và giữ cậu thật chắc. Mồ hôi chảy dọc theo tai xuống mặt trôi sạch phấn. Họ chưa kịp nhận ra, thì bất ngờ đã thấy anh trai của Y-on-ki đứng chờ Son-i.
- Có nhiều chim sẻ không?
Anh trai của Y-on-ki hỏi rồi cuốn thuốc lá, châm lửa.
- Anh học hút thuốc lá khi nào vậy?
Son-i hỏi. Đôi mắt cô mở to ngạc nhiên. Anh trai của Y-on-ki không trả lời ngay, chỉ toét miệng cười, vẫn tiếp tục phả khói.
- Tôi hút thuốc thì có làm sao? Cô nghĩ rằng tôi còn là trẻ con ư?
- Và nếu anh không còn là trẻ con thì sao?
“Phù", anh ta vứt mẩu thuốc lá và nhấc Ung-a khỏi lưng cô gái, đặt ngồi xuống chiếc thang ba chân để ở đầu luống đậu tương. Anh ta bắt đầu làm một chiếc kính bằng bẹ ngô và một mẩu dây thép cũ. Trong khi đó Son-i bắt châu chấu xâu vào dây. Son-i đưa cho Ung-a dây châu chấu rồi đi ra mảnh ruộng kê bảo rằng sẽ tìm xem có bắp ngô non nào không để lấy về cho Ung-a nhấm nháp. Anh trai của Y-on-ki đeo kính bẹ ngô cho Ung-a, buộc dây ra đằng sau tai rồi quay trở lại đi theo Son-i. Ung-a ngồi trên chiếc thang, mắt đeo kính bẹ ngô, tay cầm dây châu chấu không làm gì khác ngoài việc kiên nhẫn chờ đợi Son-i đem bắp ngô non trở về. Nhưng mãi không thấy Son-i trở về. Một con ruồi cứ quay tròn trên đầu Ung-a, và cậu bé thấy đói cồn cào, khi nghĩ đến vị thơm ngon của ngô non, cậu gọi:
- Chị Son-i ơi!
Không có tiếng đáp lại.
- Chị Son-i! Son-i!
Cậu bé vẫn gọi: trong tiếng kêu có lẫn tiếng nức nở. Lát sau cậu lại bắt đầu gọi dồn dập. Kêu gào một lúc cậu bé nhớ đến chiếc kính, cậu sờ xem chiếc kính có còn ở trên mũi không. Lũ châu chấu thì giãy giụa và leo lên chậm chạp; thỉnh thoảng cậu lại phải kéo cái lũ châu chấu ấy xuống trong khi vẫn ti tỉ khóc vì cô quạnh. Mây đen trôi chậm chạp trên bầu trời. Những con én chao đi chao lại trong mây cứ như những vật sẫm đang bay. Cậu bé thấy một đám mây giống hình con ngựa. Càng nhìn càng thấy giống. Cậu nghĩ thật tuyệt vời biết chừng nào nếu như cậu có thể bay được trong mây. Cậu lại bỗng nhớ đến chiếc kính và lại sờ tay lên mắt tìm một lần nữa. Và một lần nữa cậu lại gào lên:
- Chị Son-i ơi!
Có con dế gáy trong bụi cây bên cạnh. Cậu bé tưởng rằng con dế nhại mình. Cậu lại càng gào lên to hơn:
- Chị Son-i ơi!
“Chị Son-i ơi!" - Con dế như nhại lại. Ung-a bực tức con dế. Cậu quát lên:
“Mày chỉ là một con rệp con chết tiệt!" Cậu đứng lên, bước ra khỏi chiếc thang và đi đến chỗ bụi rậm mà cậu cho rằng tiếng con dế ở đó phát ra. Cậu bé đi rón rén, nhìn đi nhìn lại nhưng không thấy con dế đâu. Sau đó cậu bắt đầu tìm kỹ hơn, xem xét kỹ từng bụi cây, từng ngọn cỏ. à nó đang lén bò quanh một cây cỏ, trông to hơn con cào cào, bụng phệ và, cái đuôi như sừng. Đây đúng là một con dế rồi. Ung-a khum khum lòng bàn tay và bằng một cử chỉ thật nhanh, con dế đã nằm gọn trong lòng bàn tay cậu bé. Con dế đá lung tung một cách tuyệt vọng làm đau tay cậu bé. Cẩn thận, Ung-a hé một ngón tay, rồi một ngón nữa để nhìn con dế cho rõ. Bất thình lình con dế cắn ngón tay cậu. Ung-a kinh ngạc xòe tay ra, con dế biến mất với một tiếng búng nhẹ. Ung-a nhìn xuống tay mình và thấy lòng bàn tay mình dính một giọt nước dãi đen như mực, và hai vết đỏ ở đầu ngón tay như kim châm. Nhìn thấy vệt đỏ trên tay, Ung-a ngồi ngay xuống thang và gào lên. Càng nhìn càng thấy đau. Cậu bé gào khóc, nước mắt tràn trề, nhìn ngón tay đau và hễ cứ nhìn đến ngón tay đau là cậu bé lại gào lên gấp đôi một cách vô vọng. Thế rồi cậu lại sờ xem chiếc kính có còn ở chỗ cũ không và tiếp tục đẩy lũ châu chấu xuống dây. Một con diều hâu bay phía trên đầu, lượn vòng hai lần trên cánh đồng kê. Những bông kê bắt đầu lay động rồi rập rờn về phía cậu bé.
- Ung-a thân yêu!
Son-i cuối cùng đã trở về với cậu. Cặp má cô đỏ hồng và lúc này cậu bé cảm thấy cô thật xinh đẹp. Đôi mắt cô mượt mà, mềm mại.
- Có chuyện gì vậy Ung-a? Sao em khóc?
Ung-a quệt nước mắt và giơ ngón tay lên cho cô xem.
- Sao vậy?
- Con dế nó cắn em.
Son-i thổi làn hơi ấm áp vào vết đỏ và quay lưng lại cho Ung- a bám vào. Cô bảo ngô chưa sậm hạt cho nên cô không bẻ về bắp nào cho Ung-a nhấm nháp cả. Rồi bỏ ý định đuổi chim sẻ, cô bắt đầu đi đường tắt về nhà.
- Em quý ai nhất hả Ung-a? - Son-i ngoái cổ lại hỏi.
- Chị Son-i, em quý chị Son-i nhất. Cô gái cõng Ung-a chặt hơn:
- Và chiều nay em ở đâu?
- Em đi ra đồng đuổi chim sẻ.
- Với ai?
- Với chị Son-i và anh của anh Y-on-ki. Son-i dừng lại.
- Không, em không được nói như vậy. Em chỉ đi cùng với một mình chị Son-i thôi. Có đúng thế không?
- Nhưng anh Y-on-ki cũng ở đó.
- Không, không. Em phải ghét anh của Y-on-ki. Em đã không đi cùng với anh ta, bởi vì em ghét anh ta. Có phải thế không?
- Nhưng chẳng phải là anh ấy cho em chiếc kính hay sao?
- Không, em phải ghét anh ấy. Chị ghét anh ấy. Em cũng ghét anh ấy, có phải thế không? Cậu bé vẫn im lặng.
- Anh của Y-on-ki không có ở đó phải không ? Cậu bé vẫn im lặng. Son-i đặt cậu bé xuống mặt đường giữa hai ruộng lúa.
- Vậy thì chị không cõng em nữa đâu. Từ nay trở đi chị không cho em một cái gì nữa, - cô nhìn Ung-a giận dỗi nói. Cô nhấc chiếc kính khỏi mũi cậu rồi xé thành từng mảnh. Ung-a không hiểu tại sao Son-i lại xử tệ với cậu như vậy và cậu thấy buồn. Cậu rơm rớm nước mắt cảm thấy bơ vơ, không hiểu tại sao Son-i lại giận dữ đến thế. Son-i quay đi, bước về phía nhà mặc cho cậu bé đi theo. Nhiều lúc cô ngoảnh lại giận dữ nhìn cậu bé.
Họ đi im lặng. Bỗng dưng cô gái im lặng quỳ xuống lấy mép váy lau nước mắt cho cậu bé. Rồi cô lại chìa lưng cho Ung-a. Ngay khi Ung-a vừa bám vào lưng Son-i, thì cô lại bảo:
- Em ghét anh Y-on-ki có phải không?
- Phải.
- Em ghét anh ta. Anh ta không đi cùng với chị em mình hôm nay, có phải không?
- Phải.
- Em chỉ đi ra cánh đồng với chị Son-i thôi, có phải không?
- Phải, phải.
- Chị quý Ung-a hơn tất cả.
- Em cũng quý chị Son-i nhất. Nói xong em nhặt vài ngọn cỏ khô bám vào tóc Son-i. Tối hôm đó lúc đi ngủ Ung-a vẫn cứ nghĩ mãi về chiếc kính bẹ ngô, thấy hơi là lạ về chiếc thang ba chân của anh trai Y-on-ki đã để sẵn ở ruộng kê. Dù sao thì sáng ngày hôm sau cậu bé cũng quên hết mọi chuyện và nhiều năm nữa cậu bé mới nhớ lại chuyện này.

[quykiemtu]

Chiếc bút chì đỏ

Tác giả: Ali Majid

Truyện ngắn Malaysia

Hết giờ ra chơi, thầy Gia-man đi đến lớp học. Học sinh thấy thầy đến, vội chạy về chỗ và ngồi im. Lớp hoàn toàn yên lặng. Thầy đứng ở cửa. Thấy tất cả đã trật tự, thầy từ từ bước vào lớp. Bước chân thầy vang lên trong im lặng. Bọn trẻ cứ luôn luôn nhìn trộm đôi giày đen bóng của thầy.
- Các bạn đứng! Nghiêm!
Trưởng lớp hô. Tất cả đứng dậy. Em thì đứng chệch sang một bên, em thì ngả về phía trước, em thì đứng một chân, có một số thì nửa đứng nửa ngồi, trong khi một số khác vẫn còn nhai nốt miếng bánh ăn dở.
- Chúc thầy mọi sự tốt lành!
Ba mươi lăm học trò đồng thanh hô vang như sấm.
- Tôi cũng chúc các em như vậy. Các em hãy ngồi xuống! Lấy sách địa ra!
Lớp học rất nóng. Đông trẻ trong một căn phòng nhỏ như thế lại càng làm lớp nóng hơn. Thầy Gia-man đi về chỗ của mình, lau mồ hôi trên mặt và ngồi xuống. Thấy thầy đã ngồi, trưởng lớp lên chỗ thầy và nói:
- Thưa thầy, giờ ra chơi ban nãy có mấy bạn đánh nhau.
- Ai vậy? Học sinh lớp nào thế?
Thầy Gia-man lo lắng hỏi. Hôm đó là thứ tư - ngày trực trường của thầy Gia-man. Thầy chịu trách nhiệm về tất cả các việc xảy ra hôm ấy.
- Thưa thầy, ở lớp ta ạ - trưởng lớp trả lời.
- Ai đấy?
- Da-hít và Đâu-la ạ!
Tất cả học sinh trong lớp quay lại nhìn Da-hít và Đâu-la. Rồi chúng lại nhìn thầy Gia-man. Từ góc lớp bật lên tiếng khóc nức nở. Các học sinh quay lại phía đó và thấy Đâu-la đang khóc.
- Da-hít! Đâu-la! Lên đây!
Thầy giáo ra lệnh một cách hăm dọa. Học sinh có thể nhận thấy bất cứ một thay đổi nào trong giọng nói của thầy và hiểu rõ ý nghĩa của nó. Hai em học sinh phạm lỗi bước lên. Chúng sợ hãi và bối rối. Đâu-la bước đằng sau Da-hít và lại càng khóc nhiều hơn nữa.
- Tại sao các em đánh nhau?
Không một ai trả lời. Chỉ nghe tiếng nức nở của Đâu-la. Các em khác chăm chú theo dõi và im lặng.
- Tại sao các em đánh nhau? Thầy hỏi lại.
- Thưa thầy, bạn Đâu-la ăn cắp bút chì của em ạ! Da-hít mách.
- Thưa thầy không phải, bạn ấy nhận bút chì của em là của bạn ấy.
- Đâu-la xen vào.
- Thế cái bút thực là của ai?
- Thưa thầy, của em ạ. Da-hít vội đáp lại.
- Thưa thầy của em S Đâu-la nói ngay sau đó.
- Đâu-la, em về chỗ mang cái bút chì đỏ lên đây!
Thầy Gia-man bảo. Đâu-la đi nhanh về bàn em. Em lục túi, tìm bút rồi lại mang lên. Em đã thôi khóc.
Thầy Gia-man cầm bút nhìn chằm chằm vào cái bút, cố tìm cách phân xử.
- Nào, sao em lại cho rằng cái bút này là của em?
- Thưa thầy, ở bút có vết đánh dấu bằng dao ạ.
Đâu-la nói quả quyết.
- Còn em, Da-hít?
- Ờ, ờ... thưa thầy ở bút có đánh dấu bằng dao ạ.
- Thưa thầy bạn ấy nói dối ạ.
- Thế em khắc chữ gì trên bút hả Da-hít?
- Ờ, ờ... Em lắc đầu.
- Thế còn em, Đâu-la?
- Thưa thầy chữ Đ. Chữ đầu tiên của tên em ạ.
- Đúng, vậy thì bút chì này là của Đâu-la. Da-hít mắc ba lỗi: ăn cắp, nói dối và đánh nhau. Tội của em phải phạt ba roi.
Da-hít bị thầy đánh ba roi. Mặt em đỏ bừng và em trợn tròn mắt nhìn thầy. Rồi em quay về chỗ của mình. Em có vẻ rất buồn và nước mắt ròng ròng. Thầy Gia-man tự hào là đã giải quyết tốt vụ đánh nhau. Thầy bắt đầu bài học tiếp theo như thường lệ. Sau khi học sinh đã ngồi làm bài tập, thầy ngồi xuống ghế của mình và nghỉ ngơi. Thầy tranh thủ đọc sách. Lúc đầu thầy Gia-man đang mải đọc, Da-hít rón chân đi đến chỗ Đâu-la ngồi. Em nhìn chòng chọc vào đối phương một cách dữ tợn.
- Mày nói láo!
- Ha ha. Thế là mày bị xơi ba roi.
- Mày lấy bút chì của tao. Mày đánh dấu vào rồi bảo là của mày. Láu thật.
Da-hít đấm vào vai Đâu-la. Đâu-la ngã ngửa ra sau ghế. Em la lên và Da-hít nhanh chóng lẻn về chỗ mình.
- Có chuyện gì vậy?
Thầy Gia-man ngẩng đầu lên. Rồi thầy đặt sách xuống bàn và đi đến chỗ hai em học sinh.
- Thưa thầy, bạn Da-hít đánh em ạ.
Đâu-la mách thầy. Thầy Gia-man gọi Da-hít lên, Da-hít chậm chạp đi lên.
- Em làm gì vậy?
- Bạn ấy lấy bút chì của em và...
- Tôi hỏi, em vừa làm gì xong?
- Không làm gì ạ. Bạn ấy lấy bút chì của em, xong...
- Không, không. Tôi không hỏi em thế. Tôi hỏi em vừa làm gì xong? Em có hiểu không?
Thầy đập vào mũ Da-hít. Bụi bay ra, mũ xụp xuống mắt và mũi em.
- Em vừa đấm Đâu-la phải không?
Da-hít lặng thinh, em nhìn thẳng vào mắt thầy.
- Có hay không?
Thầy Gia-man gần như gầm lên. Da-hít đâm lúng túng. Mặt em nhăn nhó:
- Bạn ấy lấy bút chì của em, xong bạn ấy cạo sơn đi và đánh dấu vào.
- Tôi bảo em là tôi không hỏi chuyện lấy bút chì. Tốt hơn là em hãy nhận lỗi đánh Đâu-la đi!
Chú bé im lặng. Chỉ có mắt là chớp chớp như một con thằn lằn say vôi. Mặt em tỉnh khô.
- Nhận lỗi đi! Đồ ngu!
Nhưng Da-hít vẫn im lặng và đứng chôn chân như một cây cổ thụ. Thầy quát nhưng em tỏ ra không có phản ứng.
- Đúng rồi. Nhận lỗi đi! Nhận lỗi đi!
Thầy Gia-man véo tai Da-hít. Các học sinh khác đều bỏ sách ngẩng lên xem tấn thảm kịch xảy ra giữa thầy với Da-hít.
- Em đã đánh Đâu-la ạ!
Da-hít nhận. Giọng em yếu ớt. Em cảm thấy như mình bị lừa. Đâu-la mỉm cười đắc thắng.
- Ừ thế có tốt hơn không? Em có làm thế nữa không?
Thầy Gia-man túm chặt và kéo tai Da-hít; Da-hít phải cố bấm chân cố giữ thăng bằng. Mặt và tai em đỏ dừ do đau và luống cuống.
- Không ạ.
Em nói lý nhí. Đó là dấu hiệu chứng tỏ em bị thua. Lúc về chỗ, em nhìn Đâu-la trừng trừng. Răng em nghiến lại. Em không thể chịu đựng được lâu hơn. Đôi lúc em như cảm thấy đang bóp cổ
Đâu-la. Da-hít không thể chịu được khi thấy kẻ lấy cắp bút của mình bình an vô sự. Hơn nữa kẻ cắp lại được thầy bênh. Da-hít thích cái bút chì lắm vì nó là kết quả sáng kiến của em. Chiếc bút chì rất đặc biệt, dài gấp đôi những cái bút chì thông thường và màu đỏ của nó rất đẹp. Ở đuôi bút có một cái móc cài bằng nhựa. Cái tẩy chì có thể tháo ra khỏi móc cài nhựa đó và cũng to lớn khác thường.
Mới lần đầu tiên nhìn thấy cái bút treo bán ở cửa hàng, em đã thích ngay. Em muốn có cái bút chì đặc biệt đó. Trên đường về nhà, em cứ tưởng tượng thật tự hào biết bao nhiêu nếu cái bút chì đó là của em.
- Bút này hẳn là viết được hơn một năm. - Em lẩm bẩm. Mỗi khi thầy Gia-man ra câu hỏi cho cả lớp, Da-hít giơ tay lên thầy không nhìn thấy, em cảm thấy khổ sở vì không thể bộc lộ được khả năng của mình. Song em không trách thầy.
- Mình bé quá, - em tự nhủ, - chẳng ai trông thấy mình cả. Nhưng nếu em có cái bút chì đỏ thì nó có thể giúp em được. Em sẽ giơ cao cái bút chì lên làm thầy giáo phải chú ý. Rồi thầy sẽ gọi em. Ngoài ra, cái tẩy khá to có thể đủ để cho các bạn mượn. Nếu các bạn có mượn cũng không phải suy nghĩ gì. Cái bút sẽ làm cho em tự hào. Nhưng cái bút chì giá bao nhiêu đã? Em chạy lộn lại cửa hàng để xem giá.
- Bác ơi, cái bút chì này bao nhiêu vậy? - Em hỏi người bán hàng.
- Rẻ thôi, chỉ có năm mươi xu.
Da-hít nhún vai. Em chỉ có mỗi mười xu. Nhưng em không hết há vọng, có thể là em có tiền chăng? Em chạy về nhà và nói với bà là em muốn mua cái bút chì đó.
- Thế cháu chả đã có bút chì rồi sao, Da-hít?
- Có, nhưng ngắn quá bà ạ.
- Bút chì ngắn thì có sao đâu? Chúng ta đâu phải giàu có gì?
- Thầy giáo cứ hay kêu là bút chì của cháu ngắn như lông mũi thầy vậy.
Bà em chỉ còn có mỗi hai đô la. Sắp đến ngày “các bậc cha mẹ" ở trường, và hai đô la phải để dành đến ngày long trọng đó.
- Bà có ý này, Da-hít ạ. Có phải ngày kia là ngày nghỉ không nhỉ?
- Vâng, thưa bà. Cháu sẽ không phải đến trường.
- Cháu hãy theo bác cháu đi rạch mủ cao su ở đồn điền. Cháu có thể vét mủ cao su được đấy.
Da-hít đồng ý. Em đã kiếm được năm mươi xu, và em sẽ cố mua cả một cái thước nữa. Cái thước cũ của em bị xơ ra cứ như lưỡi cưa ấy. Cuối cùng thì cái bút chì đã thuộc về em. Thời gian đầu cầm nó, em run run vì sung sướng. Em mỉm cười và tưởng như đang kể với mọi người về cái bút khác thường của mình. ở trường em tự hào cho các bạn xem cái bút chì.
Một số bạn chia sẻ niềm vui với em, trong khi một số khác không khỏi có chút ghen tỵ. Mấy ngày sau thì cái bút chì biến mất. Da-hít rất buồn. Em kể tất cả với các bạn, song chúng cũng chẳng an ủi được em. Và ngay ngày hôm sau em thấy Đâu-la viết bằng cái bút chì dài. Chiều dài của nó đúng bằng chiều dài bút em đã mất. Nhưng bút của Đâu-la nhìn hơi lạ một chút. Màu sơn đỏ đã bị cạo đi.
- Cậu lấy bút này ở đâu ra đấy, Đâu-la? Da-hít hỏi.
- Bố tớ mua cho tớ hôm qua.
- Thế sao cậu lại cạo sơn của nó đi?
- Sao cậu lại muốn bút tớ như bút cậu được?
- Tớ vừa bị mất bút.
- Tớ cạo sơn đi thì sao? Cậu định bảo tớ ăn cắp chứ gì?
- Đưa tớ xem nào?
- Không, không được.
- Tớ nhìn thấy cái tẩy bị mòn rồi.
- Tớ dùng nó đấy.
- Cậu đã tẩy nhiều thế rồi à?
- Tối hôm qua tớ tẩy nhiều.
- Đây là bút của tớ, tớ nhận ra rồi.
- Không, không phải, bố tớ mua cho tớ.
- Thế mua hết bao nhiêu tiền?
- Làm sao mà tớ biết được.
- Bố cậu phải bảo cậu chứ!
- Tớ không biết.
- Nếu bố cậu mua thật, thì thế nào cậu cũng phải hỏi giá của nó rồi.
- Thôi đủ rồi.
Đâu-la cố dứt ra, nhưng Da-hít giữ em lại.
- Còn điều này nữa, nếu bố cậu mới mua nó tối hôm qua, sao nó lại ngắn vậy?
Đâu-la không trả lời. Em muốn chạy. Nhưng Da-hít giữ chặt lấy vai em.
- Mày ăn cắp bút chì của tao. Da-hít quát lên.
- Không phải.
- Đúng. Đây là bút của tao.
Da-hít định chộp lấy cái bút. Đâu-la đấm em và em ngã xuống đất. Da-hít vùng đứng dậy và chúng bắt đầu đánh nhau. Các em khác vây xung quanh hò hét và cổ động hai địch thủ. Da- hít bị thua vì bé hơn Đâu-la! Bây giờ em lại bị thua ở lớp và thầy Gia-man tin Đâu-la và phạt Da-hít. Chuông cáo tan học vang lên. Da-hít chạy ra khỏi lớp. Thầy Gia-man cố gọi em quay lại, nhưng em chẳng chú ý. Khi đến cửa, em lấy hết sức đạp cửa thật mạnh. Thầy Gia-man hét gọi em lần nữa. Da-hít vẫn lờ thầy. Em vướng chân đá phải chậu hoa ở chân tường. Chậu vỡ, em chạy biến đi như một chú ngựa hoang. Em dừng lại ở một ngã tư. Ngoái nhìn bên phải, bên trái xong, em chui vào một lùm cây gần đó và đợi Đâu-la. Cuối cùng Đâu-la đi đến gần và Da-hít nhảy xổ từ chỗ nấp ra như một con hổ đói. Đâu-la ngã xuống, Da-hít đấm vào cằm và bụng em. Các bạn cố kéo hai em ra nhưng không được. Da-hít ra sức đánh bạn. Em bị thâm tím mặt mày và bị chảy máu. Nhưng em đã thắng, Da-hít mở túi Đâu-la ra, lục tìm cái bút chì, bẻ thành nhiều mẩu rồi tung các mẩu đó xuống sông. Sau đó em chạy về nhà. Về đến nhà, em đi tìm bà. Nhìn thấy bà, em ôm chặt lấy bà và rúc đầu vào vạt áo của bà. Rồi em khóc cho hả lòng. Đêm đó Da-hít bị ốm. Trong lúc mê ngủ, em nhiều lần khóc thét lên về chuyện bút chì. Bà em chăm sóc em suốt đêm. Em sốt ba ngày liền. Em bị sút cân và trông càng quắt đi. Khi đã bình phục, em lại đi học. Nhưng bây giờ em không hiền lành như trước đây. Em thay đổi hẳn. Cứ khoảng năm phút lại nghe tiếng học sinh thầy Gia- man mách:
- Thưa thầy, nhìn bạn Da-hít kìa. Bạn ấy trêu em ạ.
- Thưa thầy, Da-hít kéo tóc em ạ.
- Thưa thầy, Da-hít vẩy mực vào mũi em ạ.
- Thưa thầy, Da-hít đánh em ạ. Lúc nào cũng là Da-hít.
- Da-hít! Về chỗ em đi!
Thầy Gia-man ra lệnh. Thầy Gia-man không thể chịu được những rắc rối mà Da-hít gây nên. Khi thầy không chịu được nữa, thầy đuổi Da-hít ra khỏi lớp.
- Bây giờ em thành quỷ sứ à?
Da-hít chỉ nhíu lông mày. Em nhìn qua đầu thầy như không có gì xảy ra. Thậm chí em có vẻ khoái chí.
- Nếu em không có sách vở và bút chì thì em có thể về nhà ngay được đấy! Ở đây em chỉ là đồ quỷ sứ.
Thật là một tai họa. Lời sỉ nhục của thầy không có hiệu quả gì đối với em. Mặt Da-hít lì lì và không tỏ ra xúc động gì cả. Thỉnh thoảng em nhìn chằm chằm thẳng vào mắt thầy như thách thức.
- Đứng đấy cho đến lúc tan học!
Thầy Gia-man ra lệnh. Da-hít đứng ở góc lớp. Nhưng lòng em có vẻ khoan khoái, nụ cười nở trên môi em. Điều này càng làm thầy Gia-man thêm tức. Một hôm, Đâu-la đợi em trên đường về nhà. May thay, Da-hít đã có một cái gậy trong tay.
- Đừng đến gần tao, Đâu-la. Tao sẽ đánh đấy!
Da-hít vung gậy vào mặt Đâu-la. Đâu-la không dám đến gần. Nhưng Đâu-la không hết hi vọng. Em cũng đi tìm một cái gậy. Thấy Đâu-la sắp tìm được gậy, Da-hít ba chân bốn cẳng chạy về nhà. Tối hôm đó, em hỏi xin bà cô ít tiền. Em nói em muốn mua quyển sách. Nhưng khi đến hiệu sách, em nhìn thấy cái bút chì đỏ và bỗng cảm thấy buồn. Sau đó em quyết định không cần sách nữa. Em nhìn thấy con dao díp trong quầy và lấy tiền sách mua dao. Dao có thể bảo vệ cho em khỏi bị Đâu-la đe dọa. Và nhờ đó em có thể làm được nhiều việc khác. Em mài dao cẩn thận. Từ hôm đó, em đến trường chẳng chú ý gì đến học hành cả. Em thích phá rối các bạn khác và không cho chúng học. Em đổ dầu vào bể cá trong góc khoa học. Em nhổ các cây đậu và cây dương xỉ lên. Em phá các tiêu bản côn trùng. Bây giờ em thấy mình được tự do và thỏa mãn. Em luôn bị phạt vì tội quấy rối. Da-hít dũng cảm nhận tất cả mọi hình thức phạt. Đôi khi sự dũng cảm của Da-hít làm thầy Gia-man không tin cả ở chính mình. Dường như các lần phạt đều vô hiệu. Mỗi khi bị phạt, em lại lần con dao ở trong túi. Dường như con dao đã cho em sức mạnh. Sau những lần bị phạt trở về chỗ của mình, em tỏ ra thách thức bằng cách đâm dao vào bàn. Con dao dựng đứng và rung lên bần bật. Da-hít tưởng tượng là dao đang đâm vào ngực thầy Gia-man. Em mỉm cười. Thầy Gia-man đã nhìn thấy điều Da-hít làm nhưng lờ đi nhìn sang chỗ khác.
Một hôm Da-hít dùng dao làm Đâu-la bị thương. Đây là một trường hợp nghiêm trọng nên Da-hít và Đâu-la bị đưa đến gặp thầy hiệu trưởng. Thầy Gia-man đề nghị đưa Da-hít đến trường cải tạo. Đâu-la được phép về lớp nhưng Da-hít bị giữ lại để nói chuyện với thầy hiệu trưởng. Thầy hiệu trưởng nhìn Da-hít rất lâu. Những điều thầy Gia-man cáo cáo hiện ra trong đầu thầy hiệu trưởng. Thằng bé đã đập cửa, làm vỡ chậu hoa, đánh nhau, quấy rối các bạn khác, không chịu học hành gì cả và bây giờ thì dùng dao đâm Đâu-la bị thương. Nhưng có điều đáng suy nghĩ là trước đây, mọi người đều biết Da-hít là một học sinh hiền lành và lễ độ. Thầy hiệu trưởng đằng hắng. Thầy cố tìm những lời thích hợp để bắt đầu câu chuyện với Da-hít. Thầy giả vờ tìm dao để gọt bút chì của thầy.
- Em có dao không hả Da-hít?
Thầy mỉm cười hỏi. Da-hít lắc đầu.
- Nếu em có, làm ơn cho thầy mượn với. Bút chì của thầy bị cùn.
Da-hít không biết làm thế nào. Em sợ thầy hiệu trưởng.
Dường như bị bắt buộc phải làm, em cho tay vào túi lấy dao ra. Em đưa dao cho thầy và thầy mỉm cười cầm lấy.
- Dao của em rất sắc, phải không Da-hít?
Da-hít gật đầu.
- Sao em lại cần phải có dao sắc như vậy?
- Ờ, Đâu-la... Em lắc đầu.
- Em giận Đâu-la phải không?
- Vâng ạ.
- Em sợ bạn ấy à?
- Vâng ạ.
- Thế Đâu-la đã làm gì em vậy?
- Bạn ấy ăn cắp bút chì của em xong rồi...
Da-hít bị xúc động. Rồi em khóc. Em nhớ tới cái bút chì mà em thích biết bao đã bị Đâu-la ăn cắp. Em nhớ em đã lấy tay bẻ nó như thế nào. Thầy hiệu trưởng nói dịu dàng như chính bà của Da- hít. Bà em tốt bụng, chắc thầy cũng tốt như vậy. Những ý nghĩ này làm em khóc nức nở hơn.
- Da-hít! Thầy sẽ xem lại việc này. Nếu Đâu-la sai, em muốn làm gì bạn.
- Thưa thầy em không muốn gì ạ. Em chỉ muốn thầy Gia- man hiểu cái bút đó là của em, không phải của Đâu-la ạ.
Em trả lời trong tiếng nấc.
- Được thôi. Bây giờ em có thể về lớp.
Sau khi Da-hít đi ra, thầy hiệu trưởng đến gặp thầy Gia- man. Rồi cả Da-hít và Đâu-la bị đưa đến gặp thầy hiệu trưởng để thầy hỏi lại cặn kẽ. Cuối cùng Đâu-la nhận hết mọi chuyện về việc lấy cắp bút chì. Thầy hiệu trưởng khẽ nói với thầy Gia-man:
- Anh đánh em ấy là đánh oan. Và tôi cho rằng cái đó khiến em nghĩ tới cha mình. Có lẽ anh không biết: bố Da-hít là một người hung dữ. Có thể Da-hít thấy ở trong anh người bố mà em ghét.
Rồi thầy quay về phía Da-hít nói:
- Chúng tôi lấy làm tiếc vì đã không hiểu đúng sự việc xảy ra. Để thầy sẽ mua cho em một cái bút khác giống như cái bút cũ của em.
Sau những lời ấy, thầy Gia-man mỉm cười và gật đầu, Đâu-la có vẻ ngượng ngập. Còn tình cảm Da-hít thì thật khó nói: vui, buồn hay cảm kích. Tất cả những tình cảm đó lẫn lộn trong lòng. Em đã cảm thấy như chiếc bút chì đỏ mới đang nằm trong tay mình rồi.

[quykiemtu]

Mai-a và con dê nhỏ

Tác giả: Ramesh Bikal

Truyện ngắn Nepal

Dưới chân núi Hi-ma-lay-a hùng vĩ có một làng rất nhỏ, chỉ có tám hoặc mười ngôi nhà được bao quanh bằng các bụi rậm và cây xanh. Trong số đó có một ngôi nhà nhỏ. Nhà quét vôi trắng, phần dưới bằng đất sét màu đỏ và lợp rơm vàng. Đó là nhà của cô bé Mai-a. Mai-a rất xinh. Em khoảng mười tuổi. Em ở với bố mẹ và hai con vật yêu quý của em là Khai-ơ, một con chó nâu và Tin- can, một con dê đen nhỏ hiếu động. Tên dê là Tin-can vì nó có những đốm trắng ở tai, Tin-can, có nghĩa là những đốm trắng. Nhưng Mai-a lại thường gọi nó là Mu-nơ và Mu-nơ có nghĩa là con dê nhỏ. Mu-nơ là một con dê rất tinh nghịch và láu lỉnh, Mai-a muốn nó phải thật hiền, nhưng ít khi nó chịu vâng lời em.
Nó cứ hay bị lạc và Mai-a không thích thế. Vì vậy em làm một cái chuồng nhỏ để có thể nhốt Mu-nơ lúc em vắng nhà. Mai-a sợ rằng một ngày nào đó, tính tinh nghịch của con dê sẽ có thể gây nguy hiểm cho nó thực sự. Em lo lắng vì con chó rừng gian ác đã ăn thịt một con dê khác trong làng cách đây một tuần. Bây giờ thì nó lại đợi dịp để bắt con dê của Mai-a. Mai-a giữ gìn con Mu-nơ rất cẩn thận để chó dữ không ăn thịt được nó. Nhưng con dê tinh nghịch lại chẳng để ý một tý nào đến sự săn sóc của Mai-a. Hễ Mai-a vừa đi khuất là nó lại ra khỏi chuồng ngay. Rồi nó lang thang khắp làng quấy rối. Nó tung tăng đây đó, nhảy nhót từ mô đất này sang mô đất khác. Thỉnh thoảng nó còn nhảy ra khỏi làng để gặm cỏ. Mu-nơ thích thú được chạy ra khỏi làng. Vâng lời cô chủ tốt bụng, con chó Khai-ơ cố giữ Mu-nơ và bắt nó ở nhà, nhưng nó cũng chẳng thèm để ý. Khai-ơ đáng thương chỉ còn biết đứng nhìn con dê con nhảy nhót. Khi Mai-a đi học về em thường thấy Mu-nơ đã bị mắc một chuyện lôi thôi gì đó. Thỉnh thoảng, khi thấy dê con sổng chuồng thì em lo lắng và đi tìm nó, vừa đi vừa gọi:
- Mu-nơ, Mu-nơ. Có cái cho mày ăn đây này.
Còn Khai-ơ đáng thương thì vẫy đuôi lẽo đẽo sau Mai-a. Đôi mắt nó ra chiều biết lỗi vì nó nghĩ rằng nó phải chịu trách nhiệm. Mặc dầu dê con gây ra những chuyện rắc rối, Mai-a vẫn yêu nó với cả tấm lòng của mình. Mu-nơ và Khai-ơ là những vật duy nhất Mai-a có thể gọi là của em và em tự hào về chúng. Vì vậy, việc chăm sóc chúng đối với em rất quan trọng. Em được bố mẹ cho con Mu-nơ trong một trường hợp đặc biệt. Em rất yêu nó và có thể tha thứ cho nó bất cứ tội gì. Khi tan học về, Mai-a thường nhớ đem cho con Mu-nơ ít rau xanh, mặc dù chưa chắc em đã tìm thấy nó trong chuồng của nó. Nếu thấy Mu-nơ trong chuồng là em rất mừng. Mu-nơ nhảy cẫng đón Mai-a. Mai-a bế con dê nhỏ lên ôm nó và cho nó một thứ gì đó ngon để ăn. Nếu không thấy Mu-nơ, Mai-a thoáng buồn và bắt đầu lo lắng hỏi Khai-ơ.
- Hãy nói cho chị đi, Khai-ơ, có chuyện gì đã xảy ra với con dê nhỏ?
Nhưng Khai-ơ đáng thương biết trả lời em thế nào? Cái mà nó có thể làm được là sủa và vẫy đuôi. Một hôm, trước khi đi học, Mai-a cho Mu-nơ ăn no, dẫn nó vào chuồng và bảo nó:
- Cô bé tinh nghịch của chị hãy nghe đây. Bây giờ chị cho em vào chuồng và chị đi học. Chiều nay chị sẽ về muộn. Đừng có ra khỏi chuồng, lúc về chị sẽ mang nhiều rau xanh cho mà ăn, nghe chưa? Rồi quay về phía Khai-ơ, em nói:
“Chú sẽ phải chăm sóc Mu-nơ trong khi chị đi vắng. Đừng cho nó ra khỏi đây và quấy rồi. Đừng cho nó đi xa nhà. Phải cẩn thận với con chó rừng dữ tợn, vì nó mà bắt được Mu-nơ thì Mu-nơ thực sự là hết đời đấy!" Sau khi dặn dò xong Khai-ơ và Mu-nơ, Mai-a đi học. Nhưng em vừa đi khỏi thì có tiếng động ồn ào là lạ từ phía bên kia làng vọng lại. Nghe thấy tiếng ồn Khai-ơ không kìm được và chạy về phía đó xem có chuyện gì. Nó quên hết mọi điều Mai-a dặn, vừa chạy về phía bên kia làng vừa sủa to lên. Thật là một cơ hội tốt cho con Mu-nơ và nó không muốn bỏ qua. Nó cố xoay xở ra được khỏi chuồng và tung tăng đây đó, nhảy nhót từ mô đất này sang mô đất khác rồi từ ngõ này sang ngõ khác. Và cuối cùng, quá vui mừng vì được tự do, nó chạy thẳng ra khỏi làng. Đúng lúc đó, con chó rừng dữ tợn đã theo dõi Mu-nơ từng bước và đợi cơ hội để bắt nó. Còn dịp nào tốt hơn nữa? Vả lại nó đói cồn cào. Mu-nơ sẽ là một bữa tối ngon lành. Nó nhảy ra khỏi chỗ nấp và đứng chặn trước mặt con dê con ngốc nghếch.
- Nào cô bạn nhỏ, mãi bây giờ tao mới bắt được mày đấy. Con sói cười thú vị, nói:
- Nếu có thể thì mày cầu nguyện đi!
Bây giờ thì Mu-nơ mới thực sự thấy nguy hiểm, nhưng tại nó chứ còn tại ai? Sự điên rồ của nó đã dẫn nó tới tai họa này. Nó run sợ nghĩ rằng chó rừng có thể ăn thịt nó bất cứ lúc nào. Nó be be xin chó rừng tha cho nó sống:
- Xin ông rủ lòng thương, đừng ăn thịt tôi, ông chó rừng ạ! Tôi chỉ là một con dê nhỏ, không đủ cho ông ăn một bữa no nê.
- Tao thừa biết mày chỉ là một con dê con không đủ cho tao ăn no rồi.
- Con chó rừng xảo quáệt nói, - nhưng ăn thịt mày tao càng thích. Thịt dê non thì ngon hơn thịt dê lớn. Tao lại thích thịt mềm. Mu-nơ van nài mãi để chó rừng rủ lòng thương nó, nhưng vô ích. Sói ngoạm nó vào mõm và chạy vào rừng rậm. Một lúc sau, con chó Khai-ơ trở về nhà, không thấy Mu-nơ đâu cả, việc này khiến nó lo lắng. Ngay lúc đó nó đánh hơi thấy mùi quen thuộc và nó hiểu ngay chuyện gì đã xảy ra với Mu-nơ. Đó chính là mùi của chó rừng xảo quyệt.
- Ra vậy, - nó nghĩ, - chó rừng đã bắt Mu-nơ rồi.
Ngay lập tức, Khai-ơ quyết định chạy tìm chó rừng theo mùi hôi. Cách làng khoảng năm trăm thước có một khu rừng rậm nhỏ, Khai-ơ lao vào rừng và thấy con chó rừng cùng Mu-nơ dưới một bụi cây to có quả vàng. Mu-nơ đang run lẩy bẩy khiếp sợ, chó rừng sắp ăn thịt nó. Khai-ơ không thể đứng nhìn cảnh tượng đó và lao vụt vào con chó rừng gian ác, nhưng con thú xảo quáệt ranh hơn Khai-ơ, Khai-ơ chưa kịp bắt được nó thì nó đã biến nhanh như chớp vào bụi rậm. Khai-ơ đuổi theo nó một lúc nhưng không bắt được nên quay trở lại chờ Mu-nơ. Nó cố dẫn Mu-nơ về nhà nhưng Mu-nơ đã bị thương vì những răng sắc của con chó rừng nên không bước đi một mình được. Khai-ơ không muốn bỏ bạn trong tình trạng đau đớn như vậy, nó ở lại cạnh Mu-nơ và canh gác một cách chân tình. Buổi chiều, Mai-a về nhà và không thấy cả Mu-nơ lẫn Khai-ơ. Em lo lắng cho chúng và bắt đầu tìm chúng khắp nơi.
Em chạy từ nhà đến trại rồi lại từ trại về nhà nhưng chẳng thấy dấu vết nào của chúng cả. Mai-a gọi:
- Mu-nơ! Em ở đâu? Mu-nơ! Về ăn đi!
Em tìm kiếm chúng hồi lâu, nhưng vô ích, và em càng lo hơn. Em hỏi tất cả mọi người xem có thấy Mu-nơ và Khai-ơ đâu không? Chúng biến đi đâu được nhỉ? Liệu bầu trời có nuốt chúng không? Không, chắc là chúng chỉ ở đâu đây thôi. Mai-a quyết định đi vào rừng tìm chúng. Trời bắt đầu tối em mới đến bìa rừng. Bóng tối đang phủ xuống các cành cây. Những ngọn núi phủ tuyết của dãy Hi-ma-lay-a hùng vĩ được chiếu sáng bằng các tia vàng của mặt trời đang lặn trông như các màu vàng của thiên đình. Lúc đó, gió lạnh chiều đông bắt đầu thổi và Mai-a run lên vì rét. Tuy vậy, không gì cản được bước em. Dưới ánh sáng mờ mờ em nhìn thấy hai vật gì đen đen như hai tảng đá nhỏ. Tim em đập nhanh hơn. Em vội chạy lại và thấy chính là hai con vật yêu quý của em.
- Các em hư thật, sao không nghe lời chị hả?
Mai-a làm ra vẻ tức giận nhưng vẫn ôm chặt con dê nhỏ vào lòng. Thế rồi Mai-a nhận thấy nó bị thương nặng.
- Ôi, em yêu dấu, sao thế này? Em bị thương à? Ai làm vậy? Em bối rối đến suýt khóc. Em khẽ sờ vết thương. Nỗi đau của con dê dường như là nỗi đau của chính Mai-a. Em nhìn Khai-ơ như muốn hỏi:
- Tại sao vậy Khai-ơ?
Khai-ơ chỉ biết vẫy đuôi và cố tránh cặp mắt của Mai-a. Khai-ơ cảm thấy đó là lỗi tại nó. Mặc dù nằm trong tay Mai-a nhưng Mu-nơ vẫn có vẻ khiếp đảm. Nó kêu to và run sợ. Bây giờ thì Mai-a không cần phải ai giải thích gì nữa. Em hiểu là Mu-nơ đã ra khỏi chuồng và con chó rừng xảo quáệt gian ác đã được dịp bắt nó.
- Chị hiểu em kêu vì sao rồi, dê con tinh nghịch ạ, - Mai-a nói.
- Em xin chị tha lỗi vì không nghe lời phải không? Được, chị tha thứ cho em lần này. Nhưng nếu em mắc lỗi lần nữa thì lão chó rừng gian ác không để em sống nữa đâu, hiểu không?
- Nào, Khai-ơ, về nhà đi!
Mu-nơ đã bị trừng phạt xứng đáng vì tội không vâng lời rồi. Lần này thì nó được một bài học nhớ đời. Chị cũng mừng là nó không phải trả giá quá đắt. Mặc dù vậy, chị cũng vẫn phải chăm sóc nó nhiều đây. Mai-a nói rồi bắt đầu lên đường về nhà, bế Mu- nơ trên tay, Khai-ơ chạy theo sau.

[quykiemtu]

Em sẽ sống mãi

Tác giả: Mahmud Khawar

Truyện ngắn Pakistan

Đêm hôm đó, Sa-lem rất khó ngủ. Trong giấc mơ có lúc biến thành ác mộng, một lần nữa em lại phải đương đầu với tai họa cách đây năm năm đã cướp mất cha em. Lúc đó Sa-lem mới sáu tuổi. Sa-lem trăn trở trên giường. Những kỷ niệm đau đớn quay về với em. Chúng lẫn lộn cả với những điều mà em được nghe về bệnh dịch gần đây đã giết chết nhiều người trong làng. Em nhớ bố em đột ngột từ doanh trại trở về như thế nào. Bố em có vẻ rất ốm yếu và mệt mỏi. Chẳng bao lâu, bác sĩ bảo bố em sắp chết. Tất cả mọi cố gắng để cứu bố em đều thất bại. Mấy ngày sau thì bố em chết. Mặc dầu nhiều năm đã trôi qua, em vẫn không thể quên được cái đêm kinh khủng ấy. Đêm đã khuya lắm rồi, em vẫn ở bên giường của bố. Khi em đã buồn ngủ díp mắt, mẹ bảo em đi ngủ. Em chỉ nhớ lại lờ mờ những gì xảy ra. Đêm đó tối và lạnh. Bầu trời đầy mây và gió đập vào các cửa sổ. Em đang ngủ say thì có tiếng nói làm em tỉnh dậy. Bố em nói thều thào:
- Đừng khóc mình ạ. Tôi biết là tôi sắp chết. Nhưng tôi không buồn vì điều đó. Tôi chỉ lo cho tương lai của Sa-lem. Nó còn nhỏ quá. Tôi muốn nó được học hành và sau đó vào quân đội. Tôi muốn nó lớn lên thành một thanh niên can đảm và có học. Tai-e-ba, em đừng bao giờ để con làm bất cứ một công việc thấp hèn nào.
Rồi bố em ngừng nói và thở hổn hển.
Sa-lem không thể nghe câu trả lời của mẹ vì mẹ em khóc thổn thức. Trước khi em nhảy được xuống khỏi giường và chạy lại với bố em thì đã nghe tiếng thét thất thanh của mẹ. Em vội chạy lại và thấy bố em đã chết một cách thanh thản, để lại mẹ con em cho đức A-la chăm sóc. Sa-lem sống ở một thành phố nhỏ miền bắc Păn-giáp. ở đó có một trường tiểu học có đến năm lớp, một bệnh viện nhà nước và mấy trạm xá tư để coi sóc sức khỏe của nhân dân. Sa-lem đang học lớp năm. Em nổi tiếng trong trường là ngoan và học giỏi. Phần lớn người trong thành phố làm nghề nông và buôn bán. Họ bình dị và sống với nhau như một gia đình lớn. Khi nào có vấn đề gì đó, họ họp nhau lại ở một nơi trong thành phố và cố gắng tìm cách giải quyết cho ổn thỏa. Một hôm, trên đường từ trường về nhà, Sa-lem nhìn thấy một nhóm người tụ tập dưới một gốc cây to. Họ có vẻ rất buồn rầu và lo lắng.
- Thánh A-la hãy rủ lòng thương chúng con.
Đây là cái chết thứ tư trong ngày. Tất cả đều chết do một bệnh bí hiểm.
- Chắc là sự trừng phạt của A-la. Một người lắc đầu nói buồn bã.
- Này người anh em ạ, đức A-la thương người và nhân đức. Ngài không bao giờ trừng phạt bất công. Chúng ta sở dĩ bị như thế này là do tội lỗi của chúng ta.
Một ông già ngồi gần đó đáp lại và gãi đầu có vẻ nghĩ ngợi. Sa-lem dừng chân lại một lúc nghe họ bàn bạc về bệnh dịch đang hoành hành ở một khu vực trong thành phố khiến nhiều người chết. Cám ơn Chúa đã cho em sống ở một khu phố cách xa vùng có dịch.
Cảm giác lạ lùng như có bóng ma bao trùm thành phố làm em rùng mình. Em nghĩ đến mẹ đã khóc không biết bao nhiêu khi bố chết, đến nỗi trong vòng một năm mẹ đã bị mù. Từ đó mẹ luôn cần sự chăm sóc và che chở một cách đặc biệt cẩn thận. Mẹ con em phải có tiền, gạo và các phương tiện khác để sống. Những thứ này chỉ có được nhờ một mảnh ruộng của gia đình. Và cũng cần phải làm việc cật lực và chăm sóc ruộng đồng. Mặc dù cha của Sa-lem làm nghề nông, song em còn bé quá và cũng ít kinh nghiệm làm ruộng. Hơn thế nữa em có nỗi khát vọng là theo bước cha nhập ngũ để phục vụ đất nước. Vì vậy, hai mẹ con quyết định cho một bác nông dân trung thực là Ram-dan Ba-ba thuê ruộng nhà mình. Bác ta trồng trọt cho mẹ con em và sau mỗi vụ thì họ chia nhau hoa lợi. Như vậy, em nhờ cậy bác Ram-dan Ba-ba đảm bảo cuộc sống cho hai mẹ con sau khi bố chết. Đêm hôm ấy, nửa tỉnh nửa mê, em nghĩ đến lòng tốt của bác nông dân và nhớ lại hồi năm ngoái, lần đầu tiên em đến nhà bác Ram-dan. Bác Ram-dan Ba-ba sống tại một căn nhà nhỏ ở ngoại ô thành phố. Phần lớn mọi người ở đó đều làm ruộng hoặc lao động chân tay. Xa hơn khu nhà ở là những cánh đồng rộng, thửa nọ tiếp thửa kia. Trên những cánh đồng này, những người nông dân lao động rất vất vả để làm ra một bao gạo ngon nhất Pakistan. Đến nhà bác Ram-dan Ba-ba phải đi bộ rất xa, qua nhiều nơi trong thành phố, rồi qua những cánh đồng cỏ đẹp. Tường nhà bác trát bùn và mái lợp rạ. Gần cổng có một cây to tỏa bóng mát. Phía bên phải cây là một cái chuồng có hai con bò mộng nâu và một con trâu đang lặng lẽ nhai cỏ. Quanh đấy có mấy con dê đang chạy nhảy. Bác Ram-dan Ba-ba tiếp đón Sa-lem rất thân tình. Bác dẫn em vào trong nhà và giới thiệu với ba đứa con gái bác. Đứa bé nhất - A-su, cùng tuổi với Sa-lem. Mẹ của chúng chết đã lâu và bố chúng nuôi chúng lớn lên. Sau khi làm quen, Sa-lem được mời ngồi vào một chiếc giường trên đó bác Ram-dan Ba-ba đã phủ một tấm khăn trải giường sạch sẽ. Còn bác thì tự ngồi ở một chiếc giường khác. Bác Ram-dan Ba-ba nói chuyện với em về thời tiết và vụ mùa sắp tới. Sau đó một lúc thì A- su mang vào hai cốc váng sữa to. Nó thẹn thò đưa một cốc cho Sa- lem và cốc kia cho bố. A-su mặc quần áo dân tộc và có một khuôn mặt ngây thơ đáng yêu.
- Đừng quá bận tâm về tôi như vậy, chị A-su, - Sa-lem nói. A- su rất thích vì được gọi là chị và trìu mến mỉm cười với em.
- Sao lại gọi nó là chị? Đừng có khách sáo vậy! Cháu uống váng sữa đi. Váng sữa này làm từ sữa của con Ra-ni đấy. Ngon nhất thành phố nhá!
Bác Ram-dan tự hào tuyên bố. Ra-ni là tên con trâu nhà bác. Hôm ấy, sau khi ở nhà bác một lúc, hai bác cháu đi đến ruộng nhà Sa-lem. Sa-lem thấy ruộng rất tốt. Trong khi nói cho Sa-lem ý định gieo trồng vụ sau, bác Ram-dan Ba-ba nói cho em biết về nạn thiếu nước nghiêm trọng. Hai năm vừa qua mưa ít và các nông dân phải phụ thuộc vào nước kênh. Kênh ở cách xa ruộng tới mấy trăm dặm nên mỗi người nông dân phải đào một con mương riêng dẫn nước vào ruộng nhà mình.
- Thế sao chúng ta không làm như vậy? Sa-lem hỏi.
- Công việc đó một người không thể làm được đâu, Sa-lem ạ. Làm một mình thì bác lại già quá rồi.
Bác Ram-dan Ba-ba đáp lại.
- Ai bảo bác làm một mình? Cháu sẽ làm với bác. Sa-lem quả quyết nói.
- Không được đâu Sa-lem. Công việc này rất khó. Hơn nữa, khi nằm trên giường bệnh, bố cháu đã bắt mẹ cháu hứa không bao giờ để cháu làm những công việc thấp kém.
- Ôi bác Ram-dan Ba-ba ạ, làm việc trên ruộng nhà mình đâu phải là việc thấp kém? Mà cháu lại là con nhà nông. Hiện nay cháu có nhiều thì giờ. Bác đừng cản cháu. Bác cháu ta sẽ cùng đào mương. Ngày mai chúng ta bắt đầu!
Sa-lem tuyên bố một cách kiên quyết. Đêm đó, khi thời gian trôi qua và ánh trăng bắt đầu nhạt, Sa-lem mới hết thao thức. Giấc mơ của em vui hơn; em mơ thấy nước chảy vào các cánh đồng lúa trĩu bông của nhà mình. Rồi em ngủ thiếp ngay đi. Hôm sau, Sa-lem về nhà ngay sau khi tan học. Em ăn trưa thật nhanh và chạy thẳng ra đồng. Ngày thật là đẹp. Mặt trời thoáng biến mất sau một đám mây rắng to giống như đầu con sư tử khổng lồ. Bác Ram-dan Ba-ba vẫn chưa đến nên Sa-lem ngồi dưới bóng cây. ở đó hoàn toàn yên tĩnh. Bỗng nhiên em nghe thấy tiếng động, quay lại thì ra A-su đang chạy về phía em. Em ngạc nhiên đứng lên đón A- su.
- Chị làm gì ở đây vậy? Em hỏi đột ngột.
- Tôi đến giúp anh và bố tôi. A-su đáp và mỉm cười.
- Con gái không thể giúp nhiều được. Sa-lem cười to.
- Đừng cười, Sa-lem. Tôi không thể đào được, song, ít nhất tôi cũng dọn được cỏ dại đã cắt. Anh cho tôi làm chứ?
Nó nài. Sa-lem chưa kịp trả lời thì bác Ram-dan Ba-ba đã xuất hiện ở đằng sau hàng cây. Bác mang cuốc và xẻng đến.
- Sáng kiến của con hoàn toàn phải đấy, A-su ạ. Bác Ram-dan nói.
- Chúng ta cần một người dọn sạch cỏ dại ở đây. Nào lại đây
Sa-lem, chúng ta bắt đầu đi! Sa-lem không thể cãi lại được, song em không thích ý định của A-su đòi cùng làm việc. Em miễn cưỡng nhặt một cái xẻng xúc và bắt đầu phạt các bụi rậm. Suốt mấy giờ liền họ làm việc lặng lẽ. Đến giờ cầu nguyện buổi chiều thì một đám đất rộng đã được phát quang. Từ hôm đó, làm việc sau bữa ăn trưa đã thành nếp của mấy bác cháu. Đến ngày thứ bảy, tất cả các bụi rậm đã được cắt cho đến bờ kênh. Chỉ còn sót lại một đám cỏ. Trước khi cắt nốt đám cỏ, Sa-lem dừng lại để lau mồ hôi mặt. Em quay lại nhìn xem A-su đang làm gì thì bỗng rún người vì kinh sợ. Một con rắn đen to đang bò trong đám cỏ sau lưng A-su. Con vật đã bò đến sát nó mà nó chẳng hay biết. Không còn thì giờ để cáo cho A-su vì có thể sẽ làm con rắn giật mình và cắn nó. Trong chớp nhoáng, Sa-lem chạy bổ về phía A-su và đẩy nó ra khỏi con rắn đang phun phì phì. A-su ngã, còn Sa-lem mất thăng bằng, trượt chân ngã vào con rắn. Không biết chuyện gì đã xảy ra, bác Ram- dan Ba-ba nhìn chúng ngạc nhiên. Đúng lúc, bác nhìn thấy con rắn đen ở dưới mình Sa-lem. Bác kêu lên một tiếng thất vọng, lao đến lấy xẻng chặt con rắn làm đôi. Bác đẩy Sa-lem ra nhưng đã muộn rồi. Rắn đã cắn vào bắp vế em và em rên rỉ vì đau đớn. Mọi người vội đưa em vào bệnh viện. Người ta làm tất cả mọi thứ có thể làm được để cấp cứu em. Nhưng lúc A-su đi gọi bác Tai-e-ba, mẹ của Sa-lem đến bệnh viện thì người anh hùng nhỏ tuổi đã chết. A-su và bác Ram-dan Ba-ba biết rằng đối với họ, Sa-lem không bao giờ chết, em sẽ sống mãi trong lòng họ. ThaiLand Cá voi của bé Noi Wiriáa Sirisingh Bé Noi sẽ về Băng Cốc ngày hôm sau. Em chỉ ở với chúng tôi còn có một ngày, nên chúng tôi định đi biển lần nữa, lần này chúng tôi đi câu cá.
- Em rất thích câu cá, Lếch ạ. Bé Noi hăm hở bảo tôi.
- Em sẽ câu được một con cá to nhất thế giới.
- Ồ, thì câu đi! Tôi bảo.
- Em tưởng có thể bắt được con cá nó nuốt mồi đấy chắc? Sao em lại cho rằng em sẽ câu được một con cá to như vậy?
- Sao lại không? Chúng mình sẽ câu ở chỗ biển xanh sâu, mà tất cả cá ở đấy thì phải to, đúng không nào? Tôi cho câu trả lời đó là có lý, nên tôi im. Chuyến đi biển của chúng tôi có bốn người, ngoài bé Noi, Xquýt, tôi còn có chị Tu-ơ người trông nom bé Noi.
Lúc đầu chúng tôi định nhờ một người giúp việc ở nhà tôi đi lái xuồng, nhưng ai cũng bận cả, và cuối cùng tôi tự mình lái lấy. Xquýt thì được giao việc chuẩn bị dây, lưỡi câu, mồi câu và những việc tương tự. Chị Tu-ơ thì lo làm đủ thức ăn cho chuyến đi. Xquýt dùng kìm cắt dây thép ở một cuộn to thành những mẩu dài khoảng bảy inh. Xong nó buộc lưỡi câu vào hai đầu của mẩu dây thép đã cắt. Nó buộc cái dây nhựa vào giữa mẩu dây thép.
- Không dùng cần câu à? Hơi ngạc nhiên, bé Noi hỏi.
- Chúng mình không cần. Chúng mình có thể dùng tay giữ dây. Khi cá cắn mồi, chúng mình kéo thẳng dây lên. Thế là xong.
- Em không thích thế. Bé Noi phàn nàn.
- Thậm chí chúng mình chẳng có cả đến chì nữa?
- Mẩu dây thép này đủ nặng rồi, bé Noi ạ. Xquýt giải thích.
- Lúc chúng mình ném mẩu dây thép xuống, nó sẽ chìm xuống đáy biển cùng với lưỡi câu. Em biết đấy, câu bằng cách này rất tốt. Có thể một lúc câu được hai con cá.
- Thật thế à?
Nó hỏi. Có thể nó chưa tin lắm.
- Chắc chắn vậy. Em xem, lưỡi câu ở cả hai đầu dây thép này.
Chuẩn bị cho mỗi chúng tôi một bộ đồ câu tự làm lấy. Khi mọi việc đã xong, chúng tôi xuống xuồng, mang theo tất cả đồ đạc định dùng trong chuyến đi.
Xuồng của chúng tôi thuộc loại trung bình, có mái che ở giữa. Loại xuồng này thường dùng chở đường, dầu, gạo và những thứ tương tự cho khách hàng ở hai bên bờ kênh. Tôi cho xuồng chạy chậm dọc theo kênh và ra biển. Cuối cùng chúng tôi đã ở xa bờ đến nỗi chúng tôi không thể nhìn thấy được nhà cửa ở dọc kênh nữa. Bây giờ chúng tôi chỉ thấy có biển và trời. Một bầy chim biển trắng đang bay lượn trên mặt nước tìm cá. Một vài con đang đậu trên những chiếc cọc buộc dây câu. Trông chúng trắng toát. Khi xuồng chúng tôi đến gần chúng bay cả lên trời.
- Đừng liều lĩnh làm cho xuồng mình mắc cạn đấy, Lếch ạ! Chị Tu-ơ thích thú trêu tôi. Tôi cam đoan với chị là tôi không làm thế.
- Thế cậu làm thế nào mà biết eo biển ở đâu, hả Lếch? Chị vẫn tiếp tục.
- Có thể biết theo những con sóng to này, chị Tu-ơ ạ. Xquýt ngồi cạnh chị, giảng giải.
- Nếu xuồng chạy trong chỗ sâu của eo biển, sóng sẽ ngang với xuồng. Nhưng nếu xuồng không ở trong eo hoặc ở chỗ cạn của eo thì sóng sẽ đánh vào mũi xuồng.
- Thế biển chỗ này có sâu không? Bé Noi muốn biết.
- Không, về chiều thì chỗ này cạn hẳn. Tôi cho xuồng chạy đến một nơi câu cá thích hợp. Xong tôi tắt máy và đi lên mũi xuồng. Tôi và Xquýt thò một cái sào xuống biển đo chiều sâu. Chiếc sào nhanh chóng chạm đáy biển và chúng tôi biết rằng chỗ này biển không sâu lắm. Độ sâu của biển chỉ bằng chiều cao hai chúng tôi cộng lại. Sau khi đã cắm chặt sào xuống đáy biển, tôi buộc xuồng vào sào để nó khỏi trôi xa.
- Ở dưới có cá không? Bé Noi hỏi.
- Ồ, nhiều lắm! Tôi bảo.
- Em có thể chọn bất cứ chỗ nào trên xuồng để câu đấy! Chúng tôi lấy tôm làm mồi câu. Chúng tôi cẩn thận gài tôm vào lưỡi câu rao cho cá không nhìn thấy. Xong chúng tôi thả dây xuống đáy biển chỗ nước cạn ấy. Bé Noi đứng đằng mũi, chị Tu-ơ ở đuôi, còn tôi và Xquýt ở hai bên thành xuồng.
- Chúng mình cuộc nhau đi! Bé Noi bảo.
- Ai câu nhiều cá nhất sẽ thắng. ạ, dây của em động đậy kìa! Em phấn khởi hét lên.
- Cá ở đây tham ăn thế!
- Nào, xem ai câu được cá to nhất, người ấy sẽ thắng. Xquýt nêu vấn đề mới và chúng tôi đồng ý.
- Tôi câu được một con!
- Chị Tu-ơ kêu to và vội giật dây lên. Một con cá nhỏ xíu vùng vẫy ở lưỡi câu một cách tuyệt vọng.
- Ồ, chú mày bé quá!
Chị cằn nhằn và ném con cá xuống biển.
- Hãy đợi đã! ồ, đừng! Sao lại làm thế hả chị Tu-ơ? Xquýt phản đối.
- Đi câu sao lại thế?
- Nhưng nó nhỏ quá, chú bé ạ! Chị sẽ câu con to hơn, đừng lo. Chị Tu-ơ vừa nói vừa chuẩn bị. Chị lại ném cái lưỡi câu đã gài tôm cẩn thận xuống nước.
- Dây của em động đậy rồi. Em kéo dây lên được chưa? Bé Noi nói.
- Cô bạn ngốc nghếch ạ. Tớ cuộc là chỉ còn trơ lại lưỡi câu thôi.
- Tôi kêu to không chút hi vọng.
- Kéo ngay lên! Lúc chúng tôi kéo được dây của bé Noi lên thuyền thì mồi đã hết sạch.
- Lần sau, thấy động thì em kéo mạnh lên. Tôi bảo nó.
- Lưỡi câu sẽ cắm vào mồm cá.
- Thế à?
Bé Noi hình như học câu cá lần đầu tiên trong đời.
- Lần sau em sẽ câu liền một lúc hai con cho mà xem. Lúc đó biển có nhiều cá.
Chẳng bao lâu, tôi và Xquýt, mỗi đứa câu được ba, bốn con. Nhưng chúng tôi chỉ câu được loại cá bé xíu như con cá của chị Tu- ơ câu được trước đó. Loại cá đó bé hơn cá thu con một tí và có nhiều vảy. Đầu nhỏ, mồm rộng, trông ngồ ngộ. Thịt ăn ngon, ít xương. Một số dân chài sống bằng cách đánh bắt loại cá này. Họ bắt được ít nhất mỗi ngày một trăm con, nó là loại hàng bán chạy nhất chợ.
- Em câu được một con to này!
- Đột nhiên bé Noi hét lên. Cả ba chúng tôi bỏ cả dây của mình và quây quanh em. Dây của em bị kéo căng. Cái gì đó kéo mạnh lắm.
- Em sẽ thắng cuộc. Bé Noi nói.
- Bây giờ em phải làm gì nhỉ?
- Cô bé không quyết định được là sẽ phải làm gì đây. Nếu em kéo mạnh quá, cái dây nhựa mỏng mảnh sẽ đứt. Nhưng nếu em không kéo dây lên, cá sẽ kéo dây xuống cho đến khi thoát và dây rồi cũng sẽ đứt thôi.
- Đưa cho anh, bé Noi! Xquýt thốt lên.
- Đây, hộ em với!
- Em nói và đưa ngay dây cho bạn.
Xquýt cẩn thận kéo đầu dây lên thành xuồng khi cá kéo mạnh quá. Xquýt ngừng một lúc. Rồi nó lại tiếp tục kéo. Nó lại dừng rồi lại kéo. Chúng tôi sốt ruột đợi. Chúng tôi muốn biết con cá ngu ngốc nào lại nuốt lưỡi câu của bé Noi.
- Em chắc là một con cá voi.
Bé Noi còn hồi hộp hơn cả chúng tôi. Em đi đi lại lại vẻ sốt ruột, tay khoanh chặt, rất xúc động.
- Em điên à? Làm sao em có thể câu được cá voi ở đây? Chị Tu-ơ nói.
- Cá voi sống ở đại dương. ở đây làm gì có cá voi?
- Chị thật là chả biết gì.
Bé Noi nói, tỏ ra là biết nhiều hơn chị nuôi của nó.
- Cách đây không lâu cáo chả đăng là đã tìm thấy xác một con cá voi ở bãi biển gần đây hay sao. Chị đã đọc tin ấy, phải không nào?
- Nếu con cá ấy đã chết, thì con nào ăn được đúng mồi của em?
Chị Tu-ơ không đồng ý với bé Noi, nhưng giọng của chị đã kém tự tin hơn ban đầu. Và rồi thời điểm kết thúc hồi hộp nhất đã đến. Xquýt đã thành công, kéo lên nào là dây, nào là lưỡi câu, đủ cả các thứ. Nhưng cái vừa bị dây của bé Noi kéo lên chẳng phải cá voi mà cũng chẳng phải con cá ranh nào. Nó chỉ là một chiếc giỏ cũ to tướng.
- Này, cá voi của bé Noi đây này! Tất cả chúng tôi reo lên.

[quykiemtu]

Con voi giông bão

Tác giả: Vũ Hùng

Truyện ngắn Việt Nam

Trích phần đầu cuốn
“Người quản tượng và con voi chiến sĩ" Nhà xuất bản Kim Đồng, Hà Nội 1973.
Hôm ấy là một ngày hè năm 1942. nắng chói chang. Rừng lặng gió, cây cối im phăng phắc. Không khí bị hun nóng trở nên ngột ngạt. Càng về chiều nắng càng gay gắt. Không ai dám đi nương. Dưới sàn, đàn gà đứng há mỏ. Trên các cối gạo và ở các ngưỡng cửa, bầy chó nằm thượt, đầu đặt trên hai chân trước, lưỡi thè dài, mắt nhắm nghiền. Ông già Khạ Rem ngồi trong nhà hết nhìn ra ngoài trời lại nhìn bầy chó. Cặp lông mày bạc trắng của ông nhíu lại. Ông lẩm bẩm:
- Ôi quá lắm! Cơ này bão to mất!
Ngoài bãi, bầy voi đứng bồn chồn. Chúng mệt mỏi lắc lư bên những cột gỗ cụt lủn, nơi chúng bị xích chân, chốc chốc lại tung cao vòi như muốn hớp không khí và lần lượt rống những tiếng rung chuyển. Ông già lại lẩm bẩm:
- Voi rống thế kia, rồi đến mưa trút ra trước !
Ông rút cây đòng của người quản tượng giắt trên vách và bước xuống mấy bậc thang, gọi to:
- Đik! thằng Đik! Ở cánh rừng cạnh làng, một tiếng hú vang xa đáp lại. Ông già giơ cao cây đòng, gọi về phía có tiếng hú:
- Về thôi! Đik!
Từ trong bụi rậm, một chú bé đen nhãy, mình trần, ống tên đeo ngang lưng, tay cầm ná, nhô ra. Nó tiếc rẻ nhìn lại phía sau, nơi nó mất cả nửa buổi cùng với Srưng, bạn nó, rình một gia đình nhà sóc về tổ.
- Srưng à! Mình về đây!
Một khuôn mặt nâu từ trong lùm cây ló ra:
- Khẽ chứ, Đik à! Mày làm ồn vậy, lũ sóc không dám về tổ nữa đâu.
- Ông mình gọi rồi, mình về đây.
- Về đi! Lát nữa mình mang cho Đik một con, nấu bữa canh chiều.
Đik lắc đầu cười, phô hàm răng đều đặn, trắng bong:
- Mình không nấu canh đâu. Mình kẹp lá bưởi, nướng cho ông Rem mình uống rượu.
Nó chớp chớp cặp mắt, gật đầu chào bạn rồi chạy vội về nhà. Mặt nó đỏ rừ, lóng lánh mồ hôi. Nó bước thoăn thoắt lên những bậc thang lim nhẵn bóng. Ông già Rem đỡ lấy cái ná và ống tên Đik vừa cởi ra, trao cho nó cây đòng:
- Chạy ra giong con Lêk-đăm về.
- Ông không cho nó gội mưa?
- Thôi! Đêm nay nổi bão to đấy!
Như một quản tượng thực thụ, Đik cầm cây đòng nhảy từng bước hai bậc xuống và chạy một mạch ra bãi voi. Nó nhanh nhẹn tháo xích cho con Lêk-đăm. Con voi ngà cúi xuống, mừng rỡ đưa cái vòi mềm mại hít hít khuôn mặt đỏ ửng của Đik và lấy cặp ngà cong, nhọn hoắt âu yếm khẽ cọ vào sườn Đik. Rồi nó lấy vòi nhẹ nhàng cuộn ngang lưng Đik, nhấc bổng thằng bé đặt lên cái lưng phẳng lì của nó. Đik ngồi choãng chân, vỗ cán đòng xuống gáy Lêk-đăm, bắt chước giọng người lớn, oai vệ ra lệnh:
- Pây! Pây!
Lêk-đăm đủng đỉnh bước đi, kéo theo mấy vòng xích loảng xoảng. Người các nhà cũng lần lượt ra bãi giong voi về. Làng Ta- khan bỗng ồn ào vui vẻ khác thường. Voi rống ầm vang, đón mưa. Bọn trẻ dang rộng hai tay, vừa chạy vừa reo trong gió. Rồi dông nổi lên, mỗi lúc mỗi mạnh. Trên bãi voi, cỏ khô bị bốc lên từng đám. Gió ào ào lồng từng cơn, thổi bạt những cánh chim đang cố bay. Trời tối sầm. Chớp lóe sáng giữa những đám mây cuồn cuộn. Lũ trẻ vừa kịp chạy lên nhà thì mưa đã xối xuống. Nước đổ như thác xuống các mái nhà lợp nứa. Cây rừng ngả nghiêng, xơ xác trước những cơn gió giật dữ tợn. Cái nhà sàn của ông già Rem dựng trên những cột lim chắc nịch, nhiều lúc tưởng chừng cũng bị gió xốc bổng lên. Cứ mỗi lúc có cơn gió ập đến là nó lại vặn mình răng rắc. Ông già Rem cời to bếp lửa, ngọn lửa lung lay. Bóng hai ông cháu chập chờn trên vách. Bỗng một tiếng sét nổ tung trên đỉnh núi. Nghe gần như nó ở ngay trên mái nhà. Tiếp sau tiếng nổ là những tiếng rơi đổ rầm rầm!
- Đá lở đấy! - ông già Rem thì thầm với Đik. Hai ông cháu mở to mắt và lắng nghe. Lẫn trong tiếng đá lăn, có tiếng cây cối gãy răng rắc và tiếng thú rừng gào hoảng loạn.
- Đá lở đấy! - ông già Rem nhắc lại bằng một giọng sợ hãi trước sức mạnh bí ẩn của núi rừng. Hai ông cháu đến bên vách phên nhìn ra ngoài trời. Một ánh chớp lóe lên xanh lè, tiếp theo là một tiếng nổ nhức óc. Qua ánh chớp soi sáng, hai ông cháu nhìn thấy một con đường rộng vừa được mở trên sườn núi. Trên con đường ấy, những tảng đá rất lớn kéo nhau lăn xuống. Chúng chồm lên, húc vào nhau, cuộn theo mình những cây lớn trên đường đi, vừa lăn vừa gầm thét. Trong tiếng ồn ào hỗn độn đó, Đik nghe như có tiếng rống kinh hoàng của một bầy voi.
- Ông à!
Đik thì thào.
- Có tiếng voi hoang.
- Ờ! - ông già trả lời, tai vẫn lắng nghe. - Voi hoang thật. Chuyện này vẫn thường xảy ra ở làng Ta-khan. Khi mùa mưa bắt đầu, nương rẫy và những cánh rừng dưới thấp mọc đầy cây non. Lũ voi hoang kéo nhau xuống núi. Mưa đi tới đâu, chúng theo mưa tới đó tìm ăn, việc ấy đã thành thói quen của chúng từ lâu đời. Dưới nền đất, con Lêk-đăm quật vòi lên sàn nứa. ở các nhà khác, những con voi nhà cũng buồn bực giậm chân. Rồi bỗng chốc, chúng cùng rống cả lên và giật xích rùng rùng. Từ một nhà ở đầu làng chợt có tiếng cồng văng vẳng. Rồi nhiều tiếng cồng khác tiếp theo, át trong tiếng gió. Người Ta-khan cáo với nhau có thú về gần làng. Trong đêm dông bão, cả làng thức tỉnh chờ đợi. Tiếng rống của bầy voi hoang mỗi lúc một gần, nghe rõ thành những tiếng hú lạc giọng và man rợ. Tiếng chân chúng rình rịch ở rìa làng. Thấp thoáng sau các rặng cây, những thớt voi hoang to lớn mốc meo đang phá chạy. Giống như những tảng đá lớn, bầy voi lao mình trong đêm tối. Cây cối rung rào rào trên đường chúng đi, và tiếng chân nghe xa dần trong tiếng gió rít. Bẵng một lúc lâu, hai ông cháu lại nghe tiếng chân nặng nề đập xuống những vũng nước. Tiếng chân một con voi đang tung vòi rẽ lối vào làng. Chốc chốc con vật lại ngừng bước, loay hoay đưa vòi quờ quạng trên mặt đất ướt sũng để tìm đường. Ông già Rem và Đik đã nhìn thấy nó.
- Voi lạc! Voi lạc!
Ông già Rem mừng rỡ, nắm chặt lấy vai cháu, kêu lên rồi nhanh như sóc, ông nhảy lại phía chiếc cồng treo trên vách. Đợi cho con vật đi sâu vào bãi voi làng, ông hối hả nện một hồi cồng. Đik không cần đợi ông bảo, chạy ngay đến chỗ cuộn thừng da min và mở toang cửa.
Những hạt mưa rắn chắc đập tới tấp vào mặt hai ông cháu. Đik đội mưa nhảy xuống gầm sàn. Trong chớp mắt, ông già Rem đã lăn được cuộn thừng xuống lưng con Lêk-đăm. Đik tháo xích. Con vật hiểu ý chủ quỳ ngay xuống. Đik leo lên, lom khom đứng choãng chân trên lưng nó. Khi con Lêk-đăm vừa đứng dậy thì ông già Rem đã buông mình xuống cổ nó. Ông ngồi kẹp chặt hai chân vào sau tai con vật, tay lăm lăm cầm cây sào dài đầu có buộc nút thòng lọng của cuộn thừng. Nhiều nhà đã nổi cồng trả lời hồi cồng của ông già Rem. Gầm các sàn có tiếng tháo xích loảng xoảng. Lêk-đăm lao ra cổng làng. Mưa xối trên lưng làm nó hăng hái. Nó vừa chạy vừa vươn vòi hứng những giọt nước mưa mát lạnh. Chẳng mấy chốc nó đã đuổi gần kịp con voi lạc bầy. Con vật như đã cảm thấy sự nguy hiểm sau lưng, tập tễnh bỏ chạy, một chân sau lết trên mặt đất. Có lẽ nó vừa bị thương trong trận đá lở. Đó là một chú voi non nhưng to lớn chẳng kém gì một chàng voi đực gần đến tuổi làm việc. Khi nó hốt hoảng quay lại ngó con Lêk-đăm, Đik thấy con vật đã có cặp ngà non dài chừng ba bốn tấc.
- Trời! Con voi đẹp quá!
- Đik sung sướng kêu to. Ông già Rem vỗ mạnh xuống cổ con Lêk-đăm, thúc nó rượt theo mồi. Lêk-đăm lồng lên và chỉ một lát sau nó đã gần như chạy song hàng với con voi lạc. Một ánh chớp lóe lên. Ông già Rem quăng dây thòng được nút thừng vào chân sau con vật.
- Rải dây! Rải dây! - Ông thét to ra lệnh cho Đik.
Từ trên dầu voi, ông già nhảy xuống mặt đất. Đik luống cuống lăn cuộn thừng xuống cho ông. Con voi non kéo thừng chạy dài. Ông già buông thừng chùng thêm và quấn nhanh mấy vòng vào một gốc cây lớn. Con voi lạc đang đà chạy bỗng đứng sững lại. Nó giãy cái chân bị vướng làm sợi thừng rung lên bần bật. Bằng một động tác thành thạo, ông già Rem đã đóng xong trong nháy mắt cái cọc buộc đầu dây thừng rồi lại leo lên cổ Lêk-đăm. Theo lệnh ông già, Lêk-đăm đi đến bên con mồi. Chú voi non lùi lại, gào lên gọi bầy. Nhưng bầy đã đi quá xa rồi! Nó định chống cự, nhưng lại cứ lùi dần trước Lêk-đăm. Con voi nhà như động lòng thương tiến lên một bước, lấy vòi vỗ nhẹ vào lưng con voi non và kêu khe khẽ ra ý an ủi. Rồi Lêk-đăm lấy trán đẩy con voi non về phía một gốc cây lớn gần đấy và đột nhiên nhanh nhẹn tung vòi giữ chặt lấy vòi con mồi. Vừa lúc đó ba bốn người quản tượng khác đã giong voi, đội mưa chạy lại giúp hai ông cháu. Họ la hét với đủ giọng vui mừng, nạt nộ xung quanh con voi vừa bị bắt và lăn xuống mấy cuộn thừng giúp ông già Rem cột chặt chú voi non đang run rẩy vào thân cây. Khi Lêk-đăm thả vòi chú voi non ra và đưa hai ông cháu về nhà thì trời đã khuya. Cơn bão rừng đang tàn dần. Ông già Rem cời lại bếp lửa cho sáng rồi ngồi sưởi với Đik. Ông cuộn một điếu thuốc lớn, khoan khoái rít từng hơi dài.

*
* *

Trải bao vất vả ông già mới kiếm nổi cho mình một con voi. Hồi còn trẻ năm nào ông cũng cùng phường săn làng Ta-khan vượt núi sang sườn phía Tây dãy Trường Sơn. Sau mỗi mùa săn, họ giong về đôi ba con voi rừng. Phường thì đông, voi bắt được thì ít, người trẻ thường phải nhường phần cho người già. Vì vậy mãi bảy tám năm sau ông Rem mới đến lượt nhận phần. Ông được chia một con voi ngà đã đứng tuổi, nhưng rất vạm vỡ, con Lêk-đăm ngày nay. Khi đã có voi, gia đình ông già Rem khá giả lên rất mau. Ông cùng với con trai, bố thằng Đik, đem voi đi phá rẫy, kéo gỗ. Vào mùa khô thì đi chở hàng. Khi thì họ chở muối vượt núi sang Lào, khi thì thồ một chuyến hàng vào tận những buôn làng Tây Nguyên. Nhưng ngày nay Lêk-đăm đã yếu! Cũng như ông già Rem, nó chẳng còn làm việc được bao lâu nữa. Ông già thường nhớ đến những lời giối giăng của bố mẹ Đik. Con trai và con dâu ông chết theo nhau trong một trận dịch sốt phát ban, cùng dặn lại ông chỉ một điều:
“Con Lêk-đăm đã già rồi thể nào cũng phải kiếm cho Đik con voi khác". Ông thường nghĩ đến chuyện đó trong những đêm thao thức, tự trách mình chưa làm tròn bổn phận với đứa cháu yêu. Đời cháu ông rồi sẽ ra sao nếu khi ông chết đi ông chỉ để lại cho nó một con voi già? May sao, trận bão hôm nay đã đưa đến cho hai ông cháu con voi lạc. Cũng giống như Lêk-đăm, trong đời ông già, con voi mới sẽ giúp Đik mọi việc và làm cho đời cháu ông càng thêm sung sướng. Ông già ngồi mà lòng cứ mong cho chóng sáng để được ra ngắm con voi và trí óc ông chỉ nghĩ đến chuyện dạy dỗ nó sao cho chóng thuần. Ngồi bên ông, Đik không nói nhưng lòng nó đang rạo rực vì sung sướng. Nó nhẩm tính:
“Con Lêk-đăm già rồi, nó đã làm việc cho ông bao nhiêu năm, giờ phải cho nó nghỉ. Chỉ dăm sáu năm sau là nó chẳng còn làm được việc gì nữa. Ông sẽ thả nó về rừng, trả nó về với bầy như cụ PY vừa thả con voi một ngà của cụ. Ông sẽ đưa mình đi dạy con voi lạc làm việc thay cho nó". Đik tưởng như những chuyện vừa xảy ra chỉ là chuyện chiêm bao. Nhưng không, trong bóng đêm, con voi lạc bị cột vào thân cây vẫn rống lên từng hồi ở ngoài kia. Đik nghe mãi không chán tiếng kêu của con vật. Tiếng rống của con voi còn làm cho Đik nghĩ tới Srưng, đứa bạn săn thân thiết của Đik. Bố Srưng cũng đã chết từ lâu, nhà Srưng thì không có voi. Lúc này, có thể Srưng đã ngủ yên, không biết gì về chuyện may mắn của Đik, nhưng chắc chắn Srưng sẽ hoàn toàn chia sẻ niềm vui với Đik.
“Nó sẽ ôm lấy mình mà nói: mày may mắn quá. - Đik nghĩ - Nó sẽ giúp mình chăm cho con voi. Mình sẽ xin ông Rem cho nó cùng đi chặt chuối, cùng đi dạy voi với mình".
Tiếng gió rít qua vách phên nhẹ dần rồi lặng hẳn. Chỉ còn thấy ánh chớp yếu ớt ở nơi xa, chỗ có tiếng sấm ì ầm vọng lại. Phía đầu rừng, chim “chót bót" trốn bão đã rời chỗ, bắt đầu gọi sáng. Nghe chim kêu, ông Rem như chợt tỉnh. Ông âu yếm ngẩng nhìn Đik, mắt sáng lên ấm áp:
- Cháu có biết không, ngày xưa ông phải vất vả bảy tám năm mới có nổi con voi. Thế mà nay bỗng nhiên bắt được con voi lạc. Khác nào bắt được vàng. Ông muốn đặt tên nó là “Kham-toốc", cháu có ưng không? Nó là con voi của cháu, ông muốn đặt cho nó cái tên thật hay cho cháu thích. Đik chơm chớp đôi mắt nhìn ông:
- "Kham-toốc" là “vàng rơi" hả ông?
- "Vàng rơi"! Cháu có ưng cái tên ấy không? Nó chả là “vàng rơi" thật đấy ư?
- "Vàng rơi"! “Vàng rơi"! Vàng cũng chẳng quý bằng nó đâu ông à! Con voi đẹp quá cháu chẳng biết nên đặt tên gì cho nó nữa. Hai ông cháu lại im lặng. Ông già Rem cố nghĩ một cái tên khác thật hay cho con voi. Đik nhìn ông chằm chằm. Bỗng nó hớn hở nhỏm dậy:
- Ông à! Hay ta đặt tên nó là Bão. Nó đã lạc đến nhà ta vào một đêm bão lớn như đêm qua.
Ông già sửng sốt nhìn cháu. Lát sau ông chậm rãi lắc đầu:
- Chẳng nên đâu! Cái tên ấy không may mắn!
Ông già Rem chỉ muốn thằng Đik của ông và con voi được sống bình yên. Vậy thì tại sao lại đặt tên con voi là Bão. Ai mang cái tên thế nào sẽ sống cuộc đời thế ấy, ông già tin như vậy. Ông chậm rãi nhắc lại:
- Cái tên ấy không may mắn!
- Sao mà không may mắn? Cháu sẽ đưa nó đi phá rẫy, làm nương. Nó sẽ nhổ cây mạnh như cơn bão đêm qua ấy, rồi ông xem. Đik nói và tưởng như mình đang ngồi trên lưng con voi lạc đã dạy thuần, đi phá rẫy. Con voi quơ vòi rứt từng bụi rậm, tì trán, đẩy đổ những cây lớn. Nó đạp bằng mọi vật trở ngại trên đường. Đik sẽ đi săn với con voi. Ngồi trên cổ nó, Đik chẳng còn sợ gì thú dữ, rắn rết... Càng nghĩ Đik càng thấy thích cái tên mà nó nói ra. Nó một mực đòi ông:
- Ông thấy không, con voi này khỏe lắm! Nó về nhà ta giữa đêm bão, ông cứ đặt tên cho nó là Bão, cháu ưng thế!
Ông già Rem không ưng cái tên ấy. Nhưng chiều cháu, ông khe khẽ nói:
- Tùy cháu! Nếu cháu đã muốn vậy thì ông đặt tên cho nó là
Lôm-luông. Cháu bằng lòng chưa?
Đik nhoẻn miệng cười. Nó gật đầu rồi ôm lấy chân ông già. Đó là dấu hiệu tỏ lòng biết ơn.