Kinh nghiệm lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 - 1975)
I- Bá»I CẢNH LỊCH SỬ CỦA CUỘC KHÃNG CHIẾN
1. Bối cảnh đất nước
a) Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c của nhân dân ở miá»n Nam (1954-1975) là sá»± tiếp tục cuá»™c cách mang dân tá»™c dân chủ nhân dân dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của Äảng.
Từ khi ra Ä‘á»i (3-2-1930), Äảng ta đã chỉ rõ: đất nÆ°á»›c ta vốn là má»™t Tổ quốc thống nhất và nhân dân ta có truyá»n thống Ä‘oà n kết chống ngoại xâm bảo vệ bá» cõi và cùng nhau xây dá»±ng đất nÆ°á»›c. NhÆ°ng từ khi thá»±c dân Pháp xâm lược, chúng đã cùng bá»n vua quan phong kiến đầu hà ng, thống trị nhân dân ta, xã há»™i Việt Nam thà nh má»™t xã há»™i thuá»™c địa ná»a phong kiến, vá»›i hai mâu thuẫn cÆ¡ bản: mâu thuẫn giữa toà n thể dân tá»™c ta vá»›i đế quốc xâm lược và mâu thuẫn giữa nhân dân ta, mà chủ yếu là nông dân, vá»›i giai cấp địa chủ phong kiến. Äảng ta gánh vác sứ mệnh lãnh đạo dân tá»™c giải quyết hai mâu thuẫn trên là thá»±c hiện hai nhiệm vụ của cuá»™c cách mạng dân tá»™c dân chủ nhân dân: chống đế quốc xâm lược, già nh Ä‘á»™c láºp thống nhất Tổ quốc và chống phong kiến, già nh lại ruá»™ng đất cho nông dân.
Tháng 7-1954, miá»n Bắc được giải phóng, nhÆ°ng miá»n Nam còn dÆ°á»›i ách thống trị của đế quốc và bá»n tay sai. Äế quốc Mỹ hất cẳng thá»±c dân Pháp, cùng bá»n tay sai Ngô Äình Diệm tiếp tục thống trị nhân dân ta ở miá»n Nam, hai mâu thuẫn cÆ¡ bản trên vẫn tồn tại và đất nÆ°á»›c tạm thá»i bị chia cắt. Nhân dân ta tiến hà nh kháng chiến chống đế quốc Mỹ và bá»n tay sai là tiếp tục cuá»™c cách mạng đã được tiến hà nh dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của Äảng từ đâu nÇŽm 1930, nhằm hoà n thà nh sá»± nghiệp già nh Ä‘á»™c láºp dân tá»™c và thống nhất Tổ quốc để tiến lên xây dá»±ng chủ nghÄ©a xã há»™i. Äây là sá»± tiếp nối lịch sá» tất yếu. Äúng nhÆ° Äảng ta đã khẳng định tại Äại há»™i tân thứ III (tháng 9-1960): "Cuá»™c đấu tranh cách mạng của nhân dân miá»n Nam là sá»± tiếp tục các cuá»™c khởi nghÄ©a Nam Kỳ, khởi nghÄ©a Ba tÆ¡, tổng khởi nghÄ©a tháng Tám và cuá»™c kháng chiến trÆ°á»ng kỳ của nhân dân ta trong Ä‘iá»u kiện má»›i của lịch sá»". Từ bối cảnh lịch sá» chiến đấu và chiến thắng ấy, nhân dân ta ở miá»n Nam bÆ°á»›c và o cuá»™c kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược vá»›i tÆ° thế của ngÆ°á»i chiến thắng và đã kế thừa được nhiá»u kinh nghiệm quý báu của Cách mạng tháng Tám và kháng chiến chống thá»±c dân Pháp. Äó cÅ©ng là nhân tố bảo đảm thắng lợi của cách mạng miá»n Nam. Äồng chà Lê Duẩn nói: Chúng ta thắng Mỹ là nhá» có những kinh nghiệm quý báu của Cách mạng tháng Tám và 9 nÇŽm kháng chiến chống Pháp. Không có Cách mạng tháng Tám, không có 9 nÇŽm kháng chiến chống Pháp thì không thể có thắng lợi của kháng chiến chống Mỹ.
b) Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c diá»…n ra trong Ä‘iá»u kiện đất nÆ°á»›c bị chia là m hai miá»n, phải tiến hà nh đồng thá»i hai chiến lược cách mạng khác nhau dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo thống nhất của Äảng.
Äây là đặc Ä‘iểm lá»›n nhất và cÅ©ng là nét Ä‘á»™c đáo của cách mạng nÆ°á»›c ta từ tháng 7 nÇŽm 1954 đến tháng 5 nÇŽm 1975.
Trong suốt thá»i gian đó việc hoạch định Ä‘Æ°á»ng lối chiến lược và sách lược cách mạng của Äảng phải phản ánh rõ đặc Ä‘iểm lá»›n nà y. Từ mục tiêu chung của cách mạng cả nÆ°á»›c và mục tiêu cụ thể của từng miá»n đến những vấn Ä‘á» chủ trÆ°Æ¡ng, sách lược và phÆ°Æ¡ng pháp tiến hà nh phải phù hợp vá»›i đặc Ä‘iểm trên và sát đúng vá»›i Ä‘iá»u kiện lịch sá» cụ thể của từng miá»n. Äồng thá»i, phải xác định rõ vị trà cách mạng từng miá»n và mối quan hệ khÇŽng khÃt giữa cách mạng hai miá»n trong thế chiến lược chung của cả nÆ°á»›c.
Äại há»™i đại biểu toà n quốc lần thứ III của Äảng (9-1960), xác định Ä‘Æ°á»ng lối cách mạng của nÆ°á»›c ta:
- Má»™t là , tiến hà nh cách mạng xã há»™i chủ nghÄ©a ở miá»n Bắc.
- Hai là , giải phóng miá»n Nam khá»i ách thống trị của đế quốc Mỹ và bá»n tay sai, thá»±c hiện thống nhất nÆ°á»›c nhà , hoà n thà nh Ä‘á»™c láºp và dân chủ trong cả nÆ°á»›c.
Hai nhiệm vụ chiến lược ấy có quan hệ máºt thiết vá»›i nhau và có tác dụng thúc đẩy lẫn nhau.
Vá» vị trà chiến lược cách mạng của từng miá»n, Äảng ta xác định: miá»n Bắc là cÇŽn cứ địa chung của cách mạng cả nÆ°á»›c và sá»± nghiệp cách mạng xã há»™i chủ nghÄ©a ở miá»n Bắc có vai trò quyết định nhất đối vá»›i sá»± phát triển cách mạng cả nÆ°á»›c.
Cách mạng miá»n Nam có tác dụng quyết định trá»±c tiếp đối vá»›i sá»± nghiệp giải phóng miá»n Nam khá»i ách thống trị của đế quốc Mỹ và tay sai. Thông qua thá»±c hiện nhiệm vụ cách mạng ở má»—i miá»n mà góp phần thá»±c hiện nhiệm vụ chung của cả nÆ°á»›c là hoà n thà nh Ä‘á»™c láºp, thống nhất đất nÆ°á»›c.
Việc xác định Ä‘Æ°á»ng lối cách mạng tiến hà nh đồng thá»i hai chiến lược cách mạng khác nhau ở hai miá»n là nét Ä‘á»™c đáo, chÆ°a có tiá»n lệ trong lịch sá», là thà nh công lá»›n của Äảng ta.
Äó là đưá»ng lối duy nhất đúng, biểu hiện tinh thần Ä‘á»™c láºp tá»± chủ, sáng tạo của Äảng ta.
Miá»n Bắc hoà n toà n giải phóng, tiến hà nh cách mạng xã há»™i chủ nghÄ©a và là háºu phÆ°Æ¡ng lá»›n của cả nÆ°á»›c, đã tạo cho cách mạng miá»n Nam có Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi má»›i khác hẳn các thá»i kỳ lịch sá» trÆ°á»›c đây. Äó là má»™t nguyên nhân chủ yếu để cách mạng miá»n Nam đánh thắng đế quốc Mỹ và tay sai.
Trên thá»±c tế, việc tiến hà nh đồng thá»i hai chiến lược cách mạng khác nhau trên hai miá»n Nam - Bắc chẳng những không mâu thuẫn, mà lại từng bÆ°á»›c Ä‘Æ°a cách mạng hai miá»n cùng phát triển, cùng Ä‘i lên trong thế tÆ°Æ¡ng há»—, thúc đẩy nhau phát triển, tạo ra sức mạnh tổng hợp đánh thắng hoà n toà n đế quốc Mỹ xâm lược và chế Ä‘á»™ tay sai của chúng, giải phóng miá»n Nam, thống nhất Tổ quốc.
2. Bối cảnh quốc tế.
Hệ thống xã há»™i chủ nghÄ©a thế giá»›i lúc nà y Ä‘ang ở thá»i kỳ phát triển mạnh mẽ, có tác Ä‘á»™ng to lá»›n tá»›i quá trình phát triển của thế giá»›i. Hệ thống xã há»™i chủ nghÄ©a thế giá»›i nối liá»n từ châu á sang châu Âu, không ngừng phát triển và củng cố vá» má»i mặt. Nếu miá»n Bắc là háºu phÆ°Æ¡ng trá»±c tiếp cho cách mạng miá»n Nam, thì hệ thống xã há»™i chủ nghÄ©a thế giá»›i lúc nà y nối liá»n vá»›i miá»n Bắc xã há»™i chủ nghÄ©a của Việt Nam là háºu phÆ°Æ¡ng rá»™ng lá»›n đáng tin cáºy, má»™t thuáºn lợi chÆ°a bao giá» có đối vá»›i cách mạng nÆ°á»›c ta.
Cùng với sự lớn mạnh của hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới, phong trà on giải phóng dân tộc cuồn cuộn dâng cao ở châu á châu Phi và châu Mỹ latinh, hệ thống thuộc đia của chủ nghĩa đế quốc bị thu hẹp và đi và o quá trình tan rã. Cuộc đấu tranh cho dân sinh, dân chủ và hoà bình ở các nước tư bản chủ nghĩa phát triển rộng khắp và liên tục. So sánh lực lượng trên thế giới lúc đó ngà y cà ng thay đổi có lợi cho chủ nghĩa xã hội, cho lực lượng cách mạng. Chủ nghĩa đế quốc tiếp tục suy yếu và khó khǎn. Cách mạng thế giới lúc nà y đang ở thế tiến công. Cách mạng Việt Nam đã hoà được và o trà o lưu chung của cách mạng thế giới.
Thá»i kỳ nà y cÅ©ng cần lÆ°u ý rằng, tuy chủ nghÄ©a đế quốc đã suy yếu nhÆ°ng chừng nà o còn chủ nghÄ©a đế quốc thì vẫn còn miếng đất để xảy ra chiến tranh. Lá»±c lượng xâm lược gây chiến chủ yếu trên thế giá»›i là đế quốc Mỹ. Chúng Ä‘ang dẫn đầu các thế lá»±c đế quốc hiếu chiến chạy Ä‘ua vÅ© trang, củng cố các khối liên minh quân sá»± xâm lược, xây dá»±ng các cÇŽn cứ quân sá»±, phục hồi chủ nghÄ©a phátxÃt ở Tây Äức và quân phiệt ở Nháºt Bản, nhóm lên những lò lá»a chiến tranh ở châu Âu và châu á, ra sức chuẩn bị chiến tranh má»›i. Nguy cÆ¡ chiến tranh thế giá»›i vẫn tồn tại. Nhân dân các nÆ°á»›c Ä‘ang đứng trÆ°á»›c sá»± Ä‘e doạ hết sức nghiêm trá»ng của má»™t cuá»™c chiến tranh hạt nhân. Mặt khác, sá»± tà n sát và huá»· diệt ghê gá»›m trong cuá»™c Chiến tranh thế giá»›i lần thứ hai và háºu quả của nó còn là m cho nhiá»u ngÆ°á»i lo ngại và lẫn lá»™n giữa chiến tranh chÃnh nghÄ©a và chiến tranh phi nghÄ©a. Trong Ä‘iá»u kiện đó đã nảy sinh nhiá»u tÆ° tưởng và khuynh hÆ°á»›ng của chủ nghÄ©a xét lại, chủ nghÄ©a cÆ¡ há»™i, chủ nghÄ©a dân tá»™c là m cho tình hình thế giá»›i phức tạp.
Há» tuyệt đối hoá Ä‘Æ°á»ng lối chung sống hoà bình, Ä‘i và o phòng ngá»± bị Ä‘á»™ng, gây không Ãt khó khÇŽn cho phong trà o cách mạng thế giá»›i, đặc biệt vá»›i phong trà o giải phóng dân tá»™c. Trong tình hình đó, nhân dân ta tiến hà nh cách mạng giải phóng miá»n Nam, Äảng và nhân dân ta phải giải quyết thà nh công mối quan hệ giữa hoà bình và cách mạng. Giải quyết mối quan hệ nà y, đòi há»i Äảng ta hết sức sáng suốt và có sách lược đúng đắn. Thá»±c tế Äảng ta đã giải quyết tốt mối quan hệ đó, góp phần bảo vệ hoà bình, đồng thá»i thúc đẩy sá»± nghiệp cách mạng tiến lên hoà n thà nh Ä‘á»™c láºp dân tá»™c và thống nhất Tổ quốc.
Khi nhân dân ta tiến hà nh kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c, trên thế giá»›i tồn tại bốn mâu thuẫn chủ yếu: mâu thuẫn giữa hệ thống xã há»™i chủ nghÄ©a thế giá»›i vá»›i các lá»±c lượng tÆ° bản chủ nghÄ©a thế giá»›i; mâu thuẫn giữa các nÆ°á»›c đế quốc vá»›i nhau; mâu thuẫn giữa các dân tá»™c đòi Ä‘á»™c láºp vá»›i các lá»±c lượng đế quốc thá»±c dân; mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản vá»›i giai cấp tÆ° sản
Äế quốc Mỹ xâm chiếmvà thiết láºp sá»± thống trị của chúng ở miá»n Nam nÆ°á»›c ta đã là m nảy sinh và sâu sắc thêm cả bốn mâu thuẫn trên ở miá»n Nam. Äế quốc Mỹ thá»±c hiện âm mÆ°u xâm lược lâu dà i miá»n Nam, biến nÆ¡i đây thà nh cÇŽn cứ quân sá»± của chúng nhằm ngÇŽn chặn "là n sóng" cá»™ng sản trà n xuống Äông - Nam á, và chuẩn bị tiến công các nÆ°á»›c xã há»™i chủ nghÄ©a. Mỹ tuyên bố chiến tranh ở Việt Nam là chiến tranh hệ tÆ° tưởng, giữa hệ tÆ° tưởng cá»™ng sản vá»›i hệ tÆ° tưởng "tá»± do" kiểu Mỹ. Äế quốc Mỹ hất cẳng thá»±c dân Pháp, Ä‘á»™c chiếm miá»n Nam, đẩy dần các đế quốc châu Âu ra khá»i Äông Nam á, chèn ép quyá»n lợi của tÆ° bản thá»±c dân nhiá»u nÆ°á»›c ở vùng nà y, cà ng là m cho mâu thuẫn giữa Mỹ vá»›i các đế quốc khác thêm sâu sắc. Äế quốc Mỹ áp đặt chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n nam, chia cắt đất nÆ°á»›c ta là m cho cả dân tá»™c ta mâu thuẫn gay gắt vá»›i chúng, nhân dân ta đã đồng tâm đứng dáºy chống Mỹ xâm lược, kiên quyết già nh Ä‘á»™c láºp dân tá»™c, thống nhất đất nÆ°á»›c. Äế quốc Mỹ cố xây dá»±ng ở miá»n Nam má»™t giai cấp tÆ° sản mại bản là m tay sai cho chúng, là m mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và tÆ° bản ở miá»n Nam cà ng trở nên sâu sắc. Äể phục vụ chiến tranh của chúng ở miá»n Nam, đế quốc Mỹ bóc lá»™t giai cấp công nhân và nhân dân lao Ä‘á»™ng Mỹ, bắt há» sang miá»n Nam là m bia đỡ đạn để bá»n tÆ° bản Mỹ thu những món lợi kếch xù tá» cuá»™c chiến tranh nà y.
Mỹ còn lôi kéo các nÆ°á»›c tay sai đổ của đổ ngÆ°á»i và o cuá»™c chiến tranh của chúng ở miá»n Nam. Do váºy, giai cấp công nhân, nhân dân lao Ä‘á»™ng Mỹ và các nÆ°á»›c chÆ° hầu của Mỹ bị lôi cuốn và o cuá»™c chiến tranh, ngà y cà ng mâu thuẫn quyết liệt vá»›i tÆ° bản Mỹ, vá»›i các nhà cầm quyá»n Mỹ và giai cấp tÆ° bản các nÆ°á»›c chÆ° hầu Mỹ, là m rung chuyển háºu phÆ°Æ¡ng của chúng.
Äiá»u đó nói lên rằng, cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c của nhân dân ta là cuá»™c đụng đầu lịch sá» mang tÃnh thá»i đại sâu sắc
3- Kẻ thù chÃnh của cách mạng miá»n Nam là đế quốc Mỹ vá»›i chÃnh sách thá»±c dân má»›i.
Chống đế quốc Mỹ vá»›i chÃnh sách thá»±c dân má»›i của chúng là điểm má»›i, mang tÃnh đặc trÆ°ng của cách mạng miá»n Nam lúc nà y, khác các thá»i kỳ trÆ°á»›c đây của cách mạng nÆ°á»›c ta là chống chủ nghÄ©a thá»±c dân cÅ© của đế quốc Pháp.
Äế quốc Mỹ phá hoại Hiệp định GiÆ¡-ne-vÆ¡, hất cẳng thá»±c dân Pháp, Ä‘á»™c chiếm miá»n Nam nÆ°á»›c ta, biến nÆ¡i đây thà nh thuá»™c Ä‘ia kiểu má»›i và cÇŽn cứ quân sá»± của chúng. Từ đây, đế quốc Mỹ đã thà nh kẻ thù chủ yếu và nguy hiểm nhất của nhân dân ta. Từ tháng 7 nÇŽm 1954, Nghị quyết Ban chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng lần thứ 6 đã xác định: "Äế quốc Mỹ là kẻ thù chÃnh của nhân dân yêu chuá»™ng hoà bình thế giá»›i và hiện Ä‘ang trở thà nh kẻ thù chÃnh, trá»±c tiếp của nhân dân Äông DÆ°Æ¡ng". Do váºy, trong giai Ä‘oạn má»›i phải chÄ©a mui nhá»n và o đế quốc Mỹ.
ChÃnh sách thá»±c dân má»›i của Mỹ là con đẻ của chủ nghÄ©a tÆ° bản lÅ©ng Ä‘oạn, của chÃnh sách đế quốc thá»±c dân. Nó ra Ä‘á»i trong cÆ¡n tổng khủng hoảng và trÆ°á»›c nguy cÆ¡ sụp đổ sau Chiến tranh thế giá»›i thứ hai.
Äảng ta nháºn biết sá»›m bản chất chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của Mỹ. Nghị quyết 9 của Trung Æ°Æ¡ng đã chỉ ra: "Äặc Ä‘iểm chủ yếu của chÃnh sách thá»±c dân là đế quốc Mỹ không trá»±c tiếp cai trị mà thông qua chÃnh quyá»n tay sai, dùng viện trợ kinh tế và quân sá»± để áp bức, bóc lá»™t nhân dân miá»n Nam".
ChÃnh sách thá»±c dân má»›i là hiện tượng má»›i, do váºy ta chÆ°a thể hình dung và thấy rõ, đây đủ ngay trong thá»i gian đầu của cuá»™c cách mạng miá»n Nam. Qua thá»±c tiá»…n đấu tranh vá»›i Mỹ, chúng ta ngà y cà ng hiểu đầy đủ bản chất và thủ Ä‘oạn của chÃnh sách thá»±c dân má»›i của chúng. Vá» chÃnh trị, Mỹ không thiết láºp bá»™ máy thá»±c dân thông qua chÃnh quyá»n tay sai vá»›i chiêu bà i quốc gia, dân chủ giả hiệu. Vá» quân sá»±, Mỹ tin dùng và ra sức xây dá»±ng Ä‘á»™i quân nguy đủ mạnh là m lá»±c lượng chiến đấu chiến lược cho chúng. Vá»›i cả hai mặt chÃnh trị và quân sá»± nhÆ° váºy, đế quốc Mỹ nhầm má»™t ý đồ nham hiểm là khÆ¡i sâu và là m Ä‘áºm nét tÃnh chất ná»™i chiến của cuá»™c đấu tranh, che Ä‘áºy bản chất thá»±c dân xâm lược của chúng. Vá» kinh tế, Mỹ dùng viện trợ là m công cụ chủ yếu để cá»™t giữ chế Ä‘á»™ tay sai ở miá»n Nam Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng phát triển tÆ° bản chủ nghÄ©a, đối láºp vá»›i miá»n Bắc, chia cắt lâu dà i nÆ°á»›c ta. Vá» vÇŽn hoá - xã há»™i, chúng ra sức du nháºp lối sống Mỹ, vÇŽn hoá Mỹ, hòng là m mất Ä‘i tất cả những gì là tinh hoa, truyá»n thống dân tá»™c ta.
Ngà y cà ng hiểu sâu sắc bản chất và thủ Ä‘oạn xảo quyệt của chÃnh sách thá»±c dân má»›i của Mỹ, Äảng và nhân dân ta đã có những chủ trÆ°Æ¡ng, phÆ°Æ¡ng pháp đấu tranh sát đúng, thÃch hợp, từng bÆ°á»›c đánh bại chúng. PhÆ°Æ¡ng pháp cách mạng đúng đắn nhất để đánh bại chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i là phải kết hợp chặt chẽ lá»±c lượng chÃnh trị vá»›i quân sá»± và hình thức đấu tranh chÃnh trị vá»›i quân sá»±. Äó là quy luáºt cÆ¡ bản của phÆ°Æ¡ng pháp cách mạng bạo lá»±c ở miá»n Nam.
Quá trình xâm lược và thống trị của đế quốc Mỹ ở miá»n Nam là quá trình nhất quán thá»±c hiện chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i. Âm mÆ°u xâm lược nÆ°á»›c ta của đế quốc Mỹ đã có từ lâu.
Song, đến giữa nÇŽm 1954 má»›i có thá»i cÆ¡ để Mỹ trá»±c tiếp thá»±c hiện âm mÆ°u đồ của chúng. Ngà y 20-7-1954, Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ vá» láºp lại hoà bình ở Äông DÆ°Æ¡ng được ký kết. Äế quốc Mỹ phá hoại Há»™i nghị GiÆ¡nevÆ¡. Chúng đã không chịu ký và o bản tuyên bố chung của Há»™i nghị GiÆ¡nevÆ¡. Ngà y 20-7-1954, tổng thống Mỹ Aixenhao đã trắng trợn tuyên bố: "Mỹ không ký Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ nên không bị rà ng buá»™c bởi Hiệp định".
Äế quốc Mỹ ráo riết thá»±c hiện âm mÆ°u của chúng sau Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ là : nhanh chóng hất cẳng Pháp, Ä‘á»™c chiếm quyá»n thống trị ở miá»n Nam và Äông DÆ°Æ¡ng; Ä‘Ã n áp phong trà o cách mạng và áp đặt chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của Mỹ ở miá»n Nam nÆ°á»›c ta, chia cắt lâu dà i Việt Nam, biến miá»n Nam thà nh thuá»™c địa và cÇŽn cứ quân sá»± của chúng ở Äông Nam á.
Sá»± tháºt thì Mỹ đã chuẩn bị triển khai chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n Nam từ trÆ°á»›c. Mỹ đã nuôi dưỡng và đà o tạo bá»n tay sai ngay từ đầu những nÇŽm 50. TrÆ°á»›c khi Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ được ký, đế quốc Mỹ đã tìm cách ép Pháp Ä‘Æ°a Ngô Äình Diệm (tay sai của Mỹ) vá» già nh ghế thủ tÆ°á»›ng nguy của Bá»u Lá»™c (tay sai của Pháp) và o ngà y 7-7-1954, mở đầu quá trình Mỹ hất cẳng Pháp và cÅ©ng là mở đầu quá trình Mỹ áp đặt chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n Nam nÆ°á»›c ta.
Ngà y 8-9-1954, Mỹ lôi kéo má»™t số nÆ°á»›c đế quốc và chÆ° hầu láºp ra khối SEATO, đặt miá»n Nam Việt Nam, Là o và Campuchia và o khu vá»±c bảo há»™ của khối nà y. Cùng lúc, Mỹ xúc tiến việc mua chuá»™c và tiêu diệt các lá»±c lượng thân Pháp ở miá»n Nam không chịu hà ng phục Mỹ, tÇŽng cÆ°á»ng viện trợ trá»±c tiếp cho chÃnh quyá»n Diệm và điá»u khiển chúng chống phá cách mạng. Ngà y 2-12-1954, Mỹ ép Pháp ký kết việc rút quân Pháp khá»i miá»n Nam Việt Nam và ngà y 10-12-1954, thá»a thuáºn má»™t kế hoạch tổ chức, huấn luyện quân nguy theo phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng của Mỹ. Ngà y 23-10-1955, Ngô Äình Diệm tổ chức cái gá»i là : "tÆ°ng cầu dân ý" phế truất Bảo Äại. Sau đó ba ngà y, Diệm lên là m tổng thống, tuyên bố thà nh láºp nhà nÆ°á»›c "Việt Nam cá»™ng hoà " và đổi "quân Ä‘á»™i quốc gia", tay sai của Pháp, thà nh ", quân lá»±c Việt Nam cá»™ng hoà ", tay sai của Mỹ. NhÆ° váºy, bằng tất cả các thủ Ä‘oạn ngoại giao, quân sá»±, chÃnh trị, kinh tế, đế quốc Mỹ đã thá»±c hiện được âm mÆ°u hất cẳng thá»±c dân Pháp, Ä‘á»™c chiếm miá»n Nam, triển khai chÃnh sách thá»±c dân má»›i của chúng ở miá»n Nam nÆ°á»›c ta trên các mặt.
Từ đây, dân tá»™c ta phải trá»±c tiếp Ä‘Æ°Æ¡ng đâu vá»›i chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của đế quốc Mỹ xâm lược miá»n Nam nÆ°á»›c ta. Qua 21 nÇŽm kháng chiến cá»±c kỳ gian khổ và oanh liệt, dân tá»™c ta đã toà n thắng đế quốc Mỹ, chặt đứt má»™t mắt xÃch trong hệ thống chiến lược toà n cầu phản cách mạng của đế quốc Mỹ và đẩy chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của Mỹ thêm má»™t bÆ°á»›c suy yếu và khủng hoảng; thá»±c hiện được nguyện vá»ng thiêng liêng là hoà n thà nh Ä‘á»™c láºp, thống nhất đất nÆ°á»›c. Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c đã để lại cho chúng ta nhiá»u kinh nghiệm quý góp phần tÃch cá»±c và o phong trà o đấu tranh chống chủ nghÄ©a đế quốc và bảo vệ hoà bình thế giá»›i.
II. NHá»®NG KINH NGHIỆM RÚT RA TỪ THá»°C TIỄN KHÃNG CHIẾN CHá»NG MỸ CỨU NƯỚC
1- Kiá»m chế đế quốc Mỹ để thắng chúng má»™t cách có lợi nhất
Luôn tìm cách kiá»m chế đế quốc Mỹ để tránh thế khó khÇŽn bất lợi và thắng chúng má»™t cách có lợi nhất là má»™t chủ trÆ°Æ¡ng nhất quán của Äảng ta. Chủ trÆ°Æ¡ng đó dá»±a trên cÆ¡ sở phân tÃch chÃnh xác âm mÆ°u, thủ Ä‘oạn và khả nÇŽng hà nh Ä‘á»™ng của đế quốc Mỹ trong các mối quan hệ quốc tế Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i; mặt khác thấy rõ thế và lá»±c cùng khả nÇŽng phát triển của ta.
Äế quốc Mỹ mang dã tâm xâm lược nÆ°á»›c ta, vì váºy, tìm cách kiá»m chế những âm mÆ°u và hà nh Ä‘á»™ng của chúng là cần thiết và có thể thá»±c hiện được.
TrÆ°á»›c hết, tránh những khó khÇŽn, bất lợi sá»›m phải đụng đối vá»›i má»™t kẻ thù lá»›n mạnh hÆ¡n ta nhiá»u lần, mà lá»±c lượng của ta còn hạn chế. Chúng ta có chÃnh nghÄ©a và đang ở thế phát triển, nên có khả nÇŽng táºp hợp đông đảo lá»±c lượng cách mạng trong nÆ°á»›c và tranh thủ được các lá»±c lượng dân chủ và hoà bình trên thế giá»›i, có khả nÇŽng ngÇŽn chặn, phá tan những âm mÆ°u và hà nh Ä‘á»™ng chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ.
Mặt khác, đế quốc Mỹ xâm lược nÆ°á»›c ta là phi nghÄ©a, không thể lừa bịp được mãi nhân dân và Quốc há»™i Mỹ. NÆ°á»›c Mỹ tuy già u có báºc nhất thế giá»›i, song không phải bá»n xâm lược Mỹ muốn huy Ä‘á»™ng bao nhiêu lá»±c lượng và o cuá»™c chiến tranh xâm lược nÆ°á»›c ta cÅ©ng được. Mỹ có chiến lược toà n cầu phản cách mạng, nhÆ°ng không phải lá»±c lượng của Mỹ ở đâu cÅ©ng mạnh, chúng cÅ©ng phải tá»± kiá»m chế.
Kiá»m chế Mỹ cháºm Ä‘Æ°a quân và o trá»±c tiếp tiến hà nh chiến tranh xâm lược nÆ°á»›c ta
Äầu những nÇŽm 40, đế quốc Mỹ đã có âm mÆ°u xâm chiếm Việt Nam, nhất là từ đầu những nÇŽm 50 thì Mỹ triển khai ráo riết. Phân tÃch đúng âm mÆ°u của Mỹ, Äảng ta đã lãnh đạo toà n dân kiên quyết đứng lên là m Cách mạng tháng Tám nÇŽm 1945, già nh chÃnh quyá»n vá» tay nhân dân trÆ°á»›c khi quân Äồng minh kéo và o Äông DÆ°Æ¡ng, cÅ©ng nhÆ° đánh bại thá»±c dân Pháp xâm lược và can thiệp Mỹ trong kháng chiến 9 nÇŽm, nên đã kiá»m chế và chặn đứng Mỹ Ä‘Æ°a quân, kéo dà i và mở rá»™ng chiến tranh xâm lược nÆ°á»›c ta.
Sau Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ (7-1954), đế quốc Mỹ lấn dần thá»±c dân Pháp, Ä‘á»™c chiếm miá»n Nam nÆ°á»›c ta, chúng thiết láºp chế Ä‘á»™ thá»±c dân má»›i và dá»±ng nên chÃnh quyá»n tay sai Ngô Äình Diệm. Chế Ä‘á»™ Mỹ - Diệm Ä‘Ã n áp dã man phong trà o đấu tranh của nhân dân ta ở miá»n Nam. Nhân dân ta không chịu khuất phục đã vùng lên chống lại chúng, Äảng ta đã ra Nghị quyết 15 (1-1959) vá» cách mạng miá»n Nam. Nghị quyết ra Ä‘á»i tuy có phần muá»™n, nhÆ°ng cÅ©ng đã kịp phát Ä‘á»™ng quần chúng đấu tranh, Ä‘i tá»›i cao trà o đồng khởi khắp miá»n Nam. Phong trà o đồng khởi đã Ä‘Æ°a cách mạng miá»n Nam "từ thế giữ gìn lá»±c lượng sang thế tiến công", là sá»± sáng tạo cách mạng của nhân dân ta ở miá»n Nam, mở đâu cuá»™c chiến tranh cách mạng từ thấp lên cao, vừa tầm, vừa sức của lá»±c lượng cách mạng miá»n Nam má»›i nổi dáºy và đã kiá»m chế được đế quốc Mỹ sá»›m Ä‘Æ°a quân và o miá»n Nam, tránh được những khó khÇŽn, bất lợi của cách mạng miá»n Nam trong buổi ban đầu.
Kiá»m chế đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh từng bÆ°á»›c
BÆ°á»›c và o những nÇŽm 60, lá»±c lượng so sánh trên thế giá»›i nghiêng hẳn vá» phÃa cách mạng và hòa bình. Khả nÇŽng ngÇŽn chặn chiến tranh thế giá»›i ngà y cà ng nhiá»u. ChÃnh sách "bên miệng hố chiến tranh" của Mỹ cùng chiến lược quân sá»± mang tÃnh chất phản công của chúng nhÆ° "trấn áp ồ ạt", "trả miếng hà ng loạt" đã bị phá sản. Äể thÃch ứng vá»›i tình hình, đế quốc Mỹ cho ra Ä‘á»i chiến lược quân sá»± má»›i vừa có tÃnh chất tiến công, vừa có tÃnh chất phòng ngá»±. Äó là chiến lược "phản ứng linh hoạt" vá»›i ba loại chiến tranh: "chiến tranh thế giá»›i", "chiến tranh cục bá»™", và "chiến tranh đặc biệt".
ở miá»n Nam nÆ°á»›c ta từ khi có Phong trà o Äồng khởi, đế quốc Mỹ đã thá»±c hiện "chiến tranh đặc biệt" nhằm ba mục Ä‘Ãch:
- Äà n áp phong trà o giải phóng dân tá»™c, thá»±c hiện chÃnh sách thá»±c dân má»›i;
- Xây dựng cǎn cứ quân sự, chuẩn bị tiến công phe xã hội chủ nghĩa;
- NgÇŽn chặn chủ nghÄ©a xã há»™i lan xuống Äông Nam á.
Thá»±c hiện ba mục Ä‘Ãch trên, đế quốc Mỹ muốn khắc phục những mâu thuẫn Ä‘ang tồn tại ở miá»n Nam Việt Nam: mâu thuẫn giữa dân tá»™c Việt Nam vá»›i đế quốc Mỹ và bè lÅ© tay sai, mâu thuẫn giữa nông dân và địa chủ phong kiến, mâu thuẫn giữa hệ thống xã há»™i chủ nghÄ©a vá»›i lá»±c lượng đế quốc chủ nghÄ©a, và mâu thuẫn giữa đế quốc Mỹ vá»›i các đế quốc khác, nhất là đế quốc Pháp.
Nhưng trên thực tế, Mỹ thực hiện "chiến tranh đặc biệt" chống lại nhân dân ta lại cà ng là m sâu sắc những mâu thuẫn đó.
Äảng ta chỉ ra rằng, cách mạng miá»n Nam Ä‘á» ra nhiệm vụ chống đế quốc xâm lược già nh Ä‘á»™c láºp dân tá»™c, dân chủ và hoà bình trung láºp là để chủ Ä‘á»™ng kiếm chế địch trong loại "chiến tranh đặc biệt" và tìm cách hoà hoãn mâu thuẫn giữa lá»±c lượng đế quốc chủ nghÄ©a vá»›i hệ thống xã há»™i chủ nghÄ©a trên vấn Ä‘á» miá»n Nam Việt Nam, tranh thủ giai cấp tÆ° sản dân tá»™c ở miá»n Nam để chống đế quốc Mỹ và tay sai, đồng thá»i tranh thủ sá»± đồng tình của các nÆ°á»›c dân tá»™c chủ nghÄ©a và khÆ¡i sâu mâu thuẫn giữa đế quốc Mỹ và đế quốc Pháp.
Äảng ta khẳng định: Chúng ta cần phải và có khả nÇŽng kiá»m chế và thắng địch trong loại "chiến tranh đặc biệt". Bởi vì, khả nÇŽng nà y sẽ tÇŽng lên nhiá»u, nếu chúng ta kiên quyết chống đế quốc Mỹ và tay sai, đồng thá»i có sách lược khôn khéo biết lợi dụng hÆ¡n nữa mâu thuẫn trong ná»™i bá»™ địch, giữa đế quốc Mỹ và các đế quốc khác, nhất là đế quốc Pháp, giữa Mỹ và bá»n tay sai ở miá»n Nam vá»›i bá»n tÆ° bản cầm quyá»n ở Äông Nam á, do đó mà là m cho đế quốc Mỹ khó sá» dụng được lá»±c lượng của khối xâm lược Äông Nam á để mở rá»™ng chiến tranh ở miá»n Nam. Mặt khác, chúng ta phải tranh thủ mở rá»™ng phong trà o chống đế quốc Mỹ gây chiến và xâm lược, là m cho nhân dân thế giá»›i, nhất là nhân dân các nÆ°á»›c xã há»™i chủ nghÄ©a, các dân tá»™c á, Phi và Mỹ latinh, ủng há»™ cách mạng miá»n Nam ngà y cà ng sâu rá»™ng và thiết thá»±c hÆ¡n nữa.
Kiá»m chế và thắng Mỹ trong "chiến tranh đặc biệt" là chúng ta đã đẩy Mỹ và o thế bị Ä‘á»™ng leo thang chiến tranh từng bÆ°á»›c.
Nhân dân ta đã thá»±c hiện xuất sắc tÆ° tưởng chỉ đạo trên của Äảng Äó là quá trình nhân dân ta tiến hà nh ba mặt tráºn đấu tranh chÃnh trị, đấu tranh quân sá»± chống địch ở miá»n Nam và đấu tranh ngoại giao để cô láºp địch, tranh thủ sá»± đồng tình và ủng há»™ đối vá»›i ta trên trÆ°á»ng quốc tế, mà đấu tranh chÃnh trị và quân sá»± ở miá»n Nam là cÆ¡ bản và đấu tranh ngoại giao là rất quan trá»ng. Thá»±c hiện quá trình đó, nhân dân ta đã phá tan các hà nh Ä‘á»™ng chiến tranh của Mỹ - ngụy và là m phá sản các chiến thuáºt tân kỳ của chúng là m cho "chiến tranh đặc biệt" của đế quốc Mỹ bị thất bại.
Mặt khác, đế quốc Mỹ xâm lược miá»n Nam Việt Nam là nhằm thá»±c hiện má»™t khâu quan trá»ng trong chiến lược toà n cầu phản cách mạng của chúng, nhằm thiết láºp ở miá»n Nam chế Ä‘á»™ thá»±c dân má»›i. Tất cả các âm mÆ°u, thủ Ä‘oạn chÃnh trị và quân sá»± của Mỹ đêu nhằm mục Ä‘Ãch đó. Do váºy, Mỹ thá»±c hiện "chiến tranh đặc biệt", hay trÆ°á»›c thất bại nặng ná» mà liá»u lÄ©nh tiến hà nh "chiến tranh cục bá»™" ở miá»n Nam và chiến tranh phá hoại miá»n Bắc bằng không quân và hải quân cÅ©ng Ä‘á»u nhằm mục Ä‘Ãch đó. Mỹ không thể liá»u lÄ©nh đến mức có thể gây phÆ°Æ¡ng hại đến chiến lược toà n cầu phản cách mạng của chúng. Äiá»u đó đòi há»i Mỹ phải có thá»i gian để xây dá»±ng ngụy quân, ngụy quyá»n là m công cụ thá»±c hiện chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của chúng, đánh phá lá»±c lượng cách mạng miá»n Nam bằng những thủ Ä‘oạn thâm Ä‘á»™c, xảo quyệt hÆ¡n. Do váºy, Mỹ buá»™c phải thá»±c hiện chÃnh sách leo thang chiến tranh từng bÆ°á»›c.
Kiá»m chế chiến lược "chiến tranh cục bá»™" của đế quốc Mỹ trên phạm vi chiến trÆ°á»ng miá»n Nam
Giữa nÇŽm 1965, chiến lược "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ hoà n toà n phá sản, tổng thống Mỹ GiônxÆ¡n đã tuyên bố Ä‘Æ°a quân viá»…n chinh Mỹ và quân các nÆ°á»›c chÆ° hầu và o trá»±c tiếp tham chiến ở miá»n Nam, thá»±c hiện "chiến tranh cục bá»™" và tÇŽng cÆ°á»ng đánh phá miá»n Bắc bằng không quân và hải quân.
TrÆ°á»›c tình hình đó, Äảng ta đã nháºn định: trong khi chiến lược quân sá»± của địch đã có sá»± thay đổi và đã vượt khá»i khuôn khổ của "chiến tranh đặc biệt" thì mục Ä‘Ãch chÃnh trị của đế quốc Mỹ. ở miá»n Nam vẫn là tiếp tục thá»±c hiện chÃnh sách thá»±c dân kiểu má»›i, tÃnh chất cÆ¡ bản của cuá»™c chiến tranh của Mỹ ở miá»n Nam vẫn là chiến tranh xâm lược thá»±c dân kiểu má»›i. Äế quốc Mỹ Ä‘Æ°a quân Ä‘á»™i viá»…n chinh và o, miá»n Nam không những để tÇŽng cÆ°á»ng hoạt Ä‘á»™ng quân sá»± và còn để tạo Ä‘iá»u kiện ổn định ngụy quyá»n, ra sức xây dá»±ng lá»±c lượng tay sai của chúng vá» má»i mặt, tức là chúng cố dá»±ng cho được chế Ä‘á»™ thá»±c dân kiểu má»›i của chúng ở miá»n Nam.
Äảng ta phân tÃch các mối quan hệ giữa Mỹ và các nÆ°á»›c, các khu vá»±c trên thế giá»›i: rõ rà ng là tình hình chung trên thế giá»›i hiện nay cÅ©ng nhÆ° tình hình riêng của nÆ°á»›c Mỹ không cho phép sá» dụng hết sức mạnh vá» kinh tế và quân sá»± của chúng trong cuá»™c chiến tranh xâm lược ở Việt Nam.
Mỹ thua trong "chiến tranh đặc biệt", buá»™c phải Ä‘Æ°a quân viá»…n chinh và chÆ° hầu và o miá»n Nam mở rá»™ng chiến tranh, chúng đã mắc sai lầm đánh giá quá thấp lá»±c lượng của ta.
Chúng tÃnh, vá»›i "chiến tranh cục bá»™" sẽ thay đổi thế bị Ä‘á»™ng của chúng thà nh thế chủ Ä‘á»™ng và đẩy lá»±c lượng cách mạng từ thế chủ Ä‘á»™ng, thế thắng thà nh thế bị Ä‘á»™ng và bị tiêu diệt.
Phân tÃch toà n diện thế và lá»±c cách mạng cả nÆ°á»›c ta lúc nà y, Äảng ta kết luáºn: mặc dù đế quốc Mỹ Ä‘Æ°a và o miá»n Nam hà ng chục vạn quân viá»…n chinh, lá»±c lượng so sánh giữa ta và địch vẫn không thay đổi lá»›n. Tuy cuá»™c chiến tranh ngà y cà ng trở nên gay go, ác liệt, nhÆ°ng nhân dân ta đã có cÆ¡ sở chắc chắn để giữ vững và tiếp tục già nh thế chủ Ä‘á»™ng trên chiến trÆ°á»ng, có lá»±c lượng và điá»u kiện đánh bại âm mÆ°u trÆ°á»›c mất và lâu dà i của địch.
Äế quốc Mỹ ra sức lợi dụng sá»± bất đông giữa Liên Xô và Trung Quốc để leo thang chiến tranh chống Việt Nam, nhÆ°ng cÅ©ng chỉ có giá»›i hạn. Vì vá»›i cách mạng Việt Nam, Liên Xô, Trung Quốc và các nÆ°á»›c xã há»™i chủ nghÄ©a khác lúc nà y vẫn hết lòng ủng há»™ và chi viện có hiệu quả. Äồng thá»i, phong trà o Ä‘á»™c láºp dân tá»™c, hoà bình, cùng những nhà hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trị - xã há»™i nổi tiếng trên thế giá»›i, đã hình thà nh trong thá»±c tế mặt tráºn nhân dân thế giá»›i ủng há»™ Việt Nam kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c.
NhÆ° váºy, Äảng ta đánh giá đúng việc Mỹ Ä‘Æ°a hà ng chục vạn quân và o miá»n Nam, mở rá»™ng chiến tranh phá hoại miá»n Bắc, đánh giá đúng lá»±c lượng và khả nÇŽng của địch, đồng thá»i đánh giá đúng lá»±c lượng và khả nÇŽng to lá»›n của nhân dân ta ở cả hai miá»n và các Ä‘iá»u kiện quốc tế. Trên cÆ¡ sở đó, Äảng đã xác định quyết tâm chiến lược đúng đắn là : táºp trung lá»±c lượng cả nÆ°á»›c, kiên quyết đánh địch và thắng địch trong cuá»™c chiến tranh hạn chế đó. Chúng ta Ä‘á»™ng viên lá»±c lượng cả nÆ°á»›c đẩy mạnh cuá»™c chiến tranh giải phóng miá»n Nam, gây cho địch nhiá»u tổn thất nặng ná», đẩy chúng ngà y cà ng sa lầy và thất bại lá»›n, Ä‘i tá»›i già nh thắng lợi quyết định ở miá»n Nam.
Tuy váºy, Äảng ta cÅ©ng chỉ ra là cần phải Ä‘á» phòng đế quốc Mỹ liá»u lÄ©nh mở rá»™ng "chiến tranh cục bá»™" ra cả miá»n Bắc, phải xây dá»±ng và bố trà lá»±c lượng sẵn sà ng đánh bại chúng ngay từ tráºn đầu nếu xảy ra.
Có Ä‘Æ°á»ng lối đúng đắn lại được chỉ đạo thÆ°á»ng xuyên và kịp thá»i của Trung Æ°Æ¡ng và các cấp đảng bá»™, nhân dân ta ở cả hai miá»n Nam - Bắc đã phối hợp nhịp nhà ng trong chiến đấu và xây dá»±ng lá»±c lượng, đã là m thất bại tất cả các kế hoạch quân sá»± của Mỹ - nguỵ, bẻ gẫy tất cả các cuá»™c phản công của địch, dồn địch và o thế tiến thoái lưỡng nan, trên cÆ¡ sở đó ta mở cuá»™c tiến công chiến lược Xuân 1968, là m phá sản kế hoạch "chiến tranh cục bá»™" của đế quốc Mỹ. Vá»›i thắng lợi nà y, nhân dân ta đã giữ vững được thế thắng, kiá»m chế và thắng địch trong "chiến tranh cục bá»™" của chúng trên chiến trÆ°á»ng miá»n Nam.
2- Biết già nh thắng lợi từng bước.
Chuyển cách mạng miá»n Nam từ thế giữ gìn lá»±c lượng sang thế tiến công, đánh thắng "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ - ngụy
Tháng 11-1959, xứ uá»· Nam Bá»™ quán triệt Nghị quyết 15 của Trung Æ°Æ¡ng. Nghị quyết 15 Ä‘i và o cÆ¡ sở giữa lúc quần chúng Ä‘ang sôi sục cÇŽm thù Mỹ - Diệm, đã bùng lên thà nh phong trà o đông khởi khắp miá»n Nam. Phong trà o đông khởi đã giáng má»™t đòn bất ngá» và o chiến lược Aixenhao, là m thất bại má»™t hình thức thống trị Ä‘iển hình của chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của đế quốc Mỹ. Äây là má»™t mốc rất quan trá»ng chuyển cách mạng miá»n Nam sang thế tiến công, là m thất bại kế hoạch "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ.
Sau Äồng khởi, má»™t vấn đỠđặt ra là là m thế nà o để giữ được thế là m chủ của nhân dân. Tháng 1-1961, Bá»™ ChÃnh trị há»p và ra nghị quyết chỉ rõ hÆ°á»›ng phát triển của cách mạng miá»n Nam sau Äồng khởi là chuyển từ khởi nghÄ©a từng phần sang chiến tranh cách mạng, kết hợp khởi nghÄ©a quần chúng vá»›i chiến tranh cách mạng để Ä‘Æ°a cách mạng tiến lên. Bá»™ ChÃnh trị cÅ©ng chỉ rõ phÆ°Æ¡ng châm chiến lược của cách mạng miá»n Nam sau Äồng khởi là : Äẩy mạnh hÆ¡n nữa đấu tranh chÃnh trị, đồng thá»i đẩy mạnh đấu tranh vÅ© trang lên song song vá»›i đấu tranh chÃnh trị, tấn công địch bằng cả hai mặt quân sá»± và chÃnh trị. Bá»™ ChÃnh trị khẳng định: Cần phải ra sức xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang đủ mạnh để tiêu diệt nhiá»u sinh lá»±c địch.
DÆ°á»›i ánh sáng chỉ đạo của Nghị quyết Bá»™ ChÃnh trị, cách mạng miá»n Nam đã phát triển và trưởng thà nh nhanh chóng. Má»™t lá»±c lượng lá»›n được Ä‘Æ°a từ miá»n Bắc và o cùng lá»±c lượng tại chá»— tạo cho cách mạng miá»n Nam vững và ng cả vá» thế và lá»±c. Vá»›i thế và lá»±c đó, vá»›i phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng tiến lên bằng cả lá»±c lượng chÃnh trị và quân sá»±, bằng sá»± kết hợp cả hai hình thức đấu tranh chÃnh trị và quân sá»±, nhân dân ta ở miá»n Nam đã liên tục tiến công địch, là m phá sản kế hoạch Xtalây TaylÆ¡ nhằm bình định miá»n Nam trong vòng 18 tháng (1961-1962) và kế hoạch GiônxÆ¡n - Mắcnamara cùng mục Ä‘Ãch trên thá»±c hiện trong hai nÇŽm (1964-1965). Äây là quá trình nhân dân miá»n Nam đánh bại "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ - nguy.
Những chiến thắng vang dá»™i và có ý nghÄ©a bÆ°á»›c ngoặt nhÆ° chiến thắng ấp Bắc (2-1-1963), chiến thắng Bình Giã (12-1964), chứng tá» sá»± trưởng thà nh toà n diện của lá»±c lượng cách mạng, khẳng định thế tất thắng của nhân dân ta, mở ra phong trà o thi Ä‘ua diệt nguy, diệt Mỹ khắp miá»n Nam. Äến giữa nÇŽm 1965, quân nguỵ bị đánh tan vỡ từng mảng, ngụy quyá»n khủng hoảng triển miên, quốc sách "ấp chiến lược" bị phá sản, "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ - ngụy bị thất bại.
Giữ vững thế thắng, thế tiến còng, quyết chiến quyết thắng đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh.
"Chiến tranh đặc biệt" của đế quốc Mỹ bị đánh bại. Vá»›i bản chất hiếu chiến và ngoan cố theo Ä‘uổi chiến lược toà n cầu phản cách mạng, đế quốc Mỹ đã leo thang chiến tranh, tiến hà nh "chiến tranh cục bá»™" ở miá»n Nam và đánh phá miá»n Bắc bằng không quân và hải quân ác lệt hÆ¡n. Äây là má»™t thá» thách quyết liệt có tÃnh chất quyết định thắng bại vá»›i cả hai bên tham chiến.
TrÆ°á»›c chiá»u hÆ°á»›ng đó, tháng 3-1965, Trung Æ°Æ¡ng Äảng đã há»p Há»™i nghị lần thứ 11. Trên cÆ¡ sở phân tÃch hết sức khách quan các yếu tố của cuá»™c chiến tranh, Há»™i nghị đã nháºn định: Mỹ sẽ mở rá»™ng chiến tranh, Ä‘Æ°a quân và o miá»n Nam thá»±c hiện "chiến tranh cục bá»™" và tiến hà nh chiến tranh phá hoại miá»n Bắc thÆ°á»ng xuyên và ác liệt hÆ¡n. Trung Æ°Æ¡ng Äảng hạ quyết tâm: quyết thắng địch ở mức cao nhất trong "chiến tranh đặc biệt" ở miá»n Nam và chiến tranh phá hoại ở miá»n Bắc.
Chuẩn bị sẵn sà ng đánh thắng địch nếu chúng biến chiến tranh ở miá»n Nam thà nh "chiến tranh cục bá»™" và kể cả khi chúng mở rá»™ng "chiến tranh cục bá»™" ra hai miá»n Nam - Bắc nÆ°á»›c ta.
Äây là má»™t dá»± Ä‘oán rất đúng đắn và kịp thá»i.
Tháng 5-1965, GiônxÆ¡n tuyên bố Ä‘Æ°a quân Mỹ và o trá»±c tiếp tham chiến ở miá»n Nam. Tháng 9-1965, Bá»™ ChÃnh trị há»p và tháng 12-1965, Trung Æ°Æ¡ng Äảng há»p Há»™i nghị lần thứ 12 bà n vá» cách mạng miá»n Nam đã nháºn định: Cuá»™c chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ ở miá»n Nam đã từ "chiến tranh đặc biệt" chuyển thà nh "chiến tranh cục bá»™", song vá» tÃnh chất và mục Ä‘Ãch vẫn là nhằm thá»±c hiện chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i. Há»™i nghị đã phân tÃch rõ chá»— mạnh, chá»— yếu của địch, Ä‘á» ra phÆ°Æ¡ng châm chiến lược của chiến tranh giải phóng miá»n Nam và những hình thức, biện pháp cụ thể để đánh thắng cả lá»±c lượng Mỹ và nguỵ. Má»™t lần nữa, Äảng ta hạ quyết tâm: quyết chiến và quyết thắng đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh. Phải đánh phủ đầu quân Mỹ ngay khi chúng vừa và o miá»n Nam. Tháng 5-1965, khi quân Mỹ gồm đủ các quân binh chủng hùng hổ kéo và o miá»n Nam thì tại cÇŽn cứ Núi Thà nh, má»™t đại Ä‘á»™i thuá»™c bá»™ Ä‘á»™i tỉnh Quảng Nam đã táºp kÃch tiêu diệt gá»n má»™t đại Ä‘á»™i lÃnh thủy đánh bá»™ Mỹ, 180 tên chết và bị thÆ°Æ¡ng. Äây là tráºn đầu tiên lá»±c lượng vÅ© trang cách mạng giáp chiến tiêu diệt gá»n má»™t đại Ä‘á»™i lÃnh Mỹ ở miá»n Nam. Qua tráºn Núi Thà nh, ta hiểu rõ mặt mạnh, mặt yếu của quân Mỹ trên thá»±c tế, và khẳng định ta đánh được Mỹ. Tiếp tráºn Núi Thà nh là chiến thắng Vạn TÆ°á»ng, Plâyme... là những tráºn phủ đầu nặng nỠđối vá»›i quân Mỹ. Phong trà o thi Ä‘ua diệt Mỹ nở rá»™ khắp miá»n Nam. Ngay nÇŽm 1965, nÇŽm đầu quân Mỹ tham chiến ở miá»n Nam, ta đã tiêu diệt 20 vạn quân Mỹ - ngụy. Khà thế chiến thắng nà y đã tạo Ä‘Ã cho quân dân ta ở miá»n Nam đánh bại hai cuá»™c phản công chiến lược của Mỹ và o hai mùa khô 1965-1966 và 1966-1967. Vá»›i cuá»™c phản công chiến lược mùa khô 1966-1967 thì sá»± cố gắng cùng sá»± thất bại của Mỹ đã đến Ä‘á»™ cao, bá»™ mặt xâm lược tà n bạo của chúng đã lá»™ rõ trÆ°á»›c dÆ° luáºn thế giá»›i, xã há»™i Mỹ khủng hoảng sâu sắc, chÃnh giá»›i Mỹ phân hoá và mâu thuẫn gay gắt. ở miá»n Nam, đế quốc Mỹ lâm và o thế thua, thế bị Ä‘á»™ng và khó khÇŽn; ngược lại, ta Ä‘ang ở thế thắng, thế chủ Ä‘á»™ng và thuáºn lợi. Tình hình đó cho phép ta chuyển cuá»™c chiến tranh cách mạng sang má»™t thá»i kỳ má»›i. Quân và dân ta ở miá»n Nam đã thá»±c hiện bÆ°á»›c chuyển đó bằng cuá»™c tổng tiến công và nổi dáºy đồng loạt khắp nông thôn và thà nh thị miá»n Nam và o đầu Xuân 1968. Äây là đòn quyết định đánh bại "chiến tranh cục bá»™" của đế quốc Mỹ, buá»™c chúng phải từng bÆ°á»›c xuống thang chiến tranh và đi và o chiá»u hÆ°á»›ng kết thúc cuá»™c chiến. Tuy váºy, trong bản anh hùng ca Xuân 1968, Äảng ta mắc sai lầm chủ quan, nóng vá»™i, muốn kết thúc chiến tranh khi Ä‘iá»u kiện chÆ°a đủ. Bởi váºy, đợt tổng tiến công nổi dáºy đầu tiên ta già nh thắng lợi vang dá»™i, nhÆ°ng các đợt sau ta bị tổn thất nặng ná», là m cháºm lại sá»± phát triển theo chiá»u hÆ°á»›ng trên của cuá»™c chiến mà thắng lợi thuá»™c vá» ta đã rõ.
Kết hợp đấu tranh quân sá»±, chÃnh trị và ngoại giao già nh thắng lợi quyết định
Phải xuống thang chiến tranh, nhÆ°ng đế quốc Mỹ lại thá»±c hiện cái gá»i là há»c thuyết NÃchxÆ¡n bằng chiến lược "Việt Nam hoá chiến tranh" hòng kéo dà i chiến tranh, duy trì chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i ở miá»n Nam. Chúng đổ tiá»n của và o cố xây dá»±ng cho được ngụy quyá»n và ngụy quân là m xÆ°Æ¡ng sống cho "Việt Nam hoá chiến tranh". Mỹ thá»±c hiện ở miá»n Nam má»™t lúc ba loại chiến tranh: già nh dân, bóp nghẹt và huá»· diệt tà n khốc hÆ¡n bất kỳ thá»i kỳ nà o trÆ°á»›c đó, đồng thá»i thá»±c hiện ngoại giao xảo quyệt để cản phá ta già nh thắng lợi hoà n toà n.
Tháng 1- 1970, Trung Æ°Æ¡ng Äảng ta há»p Há»™i nghị lần thứ 18, Há»™i nghị đã phân tÃch sâu sắc tÃnh chất thâm Ä‘á»™c của chiến lược "Việt Nam hoá" và những mâu thuẫn không thể khắc phục được của nó. Trên cÆ¡ sở đó, Há»™i nghị Ä‘á» ra nhiệm vụ trÆ°á»›c mắt cho cách mạng miá»n Nam là ra sức xây dá»±ng lá»±c lượng quân sá»± và chÃnh trị, đẩy mạnh tiến công quân sá»±, chÃnh trị và ngoại giao là m thất bại âm mÆ°u "Việt Nam hoá chiến tranh" của đế quốc Mỹ.
Quân và dân ta đã thá»±c hiện xuất sắc những nhiệm vụ trên và đã già nh thắng lợi quyết định. Táºn dụng sai lầm của Mỹ mở rá»™ng chiến tranh sang Campuchia, tháng 4-1970, Há»™i nghị cấp cao Äông DÆ°Æ¡ng đã há»p, hình thà nh mặt tráºn thống nhất nhân dân Äông DÆ°Æ¡ng Ä‘oà n kết chống Mỹ, củng cố vững chắc thế liên hoà n Äông DÆ°Æ¡ng là má»™t chiến trÆ°á»ng, phối hợp chặt chẽ vá»›i Mặt tráºn nhân dân thế giá»›i ủng há»™ ba nÆ°á»›c Äông DÆ°Æ¡ng chống Mỹ xâm lược. Mặt tráºn ngoại giao đã chủ Ä‘á»™ng và phối hợp chặt chẽ vá»›i đấu tranh quân sá»± và chÃnh trị, liên tục tiến công đế quốc Mỹ tại Há»™i nghị Pari và trÆ°á»›c dÆ° luáºn toà n thế giá»›i. MÅ©i tiến công quân sá»± đã già nh thắng lợi rá»±c rỡ, thá»±c sá»± là m đòn xeo cho mÅ©i tiến công chÃnh trị và ngoại giao. NÇŽm 1969-1971, ta phối hợp vá»›i quân dân Là o và Campuchia già nh thắng lợi lá»›n ở XÇŽmThông - Loong Chẹng, Cánh Äồng Chum trên chiến trÆ°á»ng Là o và giải phóng phần lá»›n đất Ä‘ai cùng 4,5 triệu dân ở Campuchia, chiến thắng Ä‘Æ°á»ng số 9 -Nam Là o đã mở ra khả nÇŽng thá»±c tế là m thất bại chiến lược "Việt Nam hoá chiến tranh" của NÃchxÆ¡n.
Ngà y 30-3-1972, ta mở cuá»™c tiến công chiến lược ở miá»n Nam vá»›i quy mô lá»›n, cÆ°á»ng Ä‘á»™ mạnh, vá»›i đủ các binh chủng tác chiến hợp đồng và kéo dà i suốt nÇŽm 1972. Bị thất bại nặng, Mỹ đã "Mỹ hoá" trở lại cuá»™c chiến tranh, thả mìn các cá»a sông, cá»a biển và ném bom trở lại miá»n Bắc, đồng thá»i thá»±c hiện chÃnh sách ngoại giao xảo quyệt hòng ngÇŽn cản thắng lợi của ta. Mỹ láºt lá»ng tại Há»™i nghị Pari và tháng 12-1972, chúng mở cuá»™c táºp kÃch chiến lược bằng máy bay B.52 và o Hà Ná»™i, Hải Phòng suốt 12 ngà y đêm. NhÆ°ng cÅ©ng nhÆ° ở miá»n Nam, cuá»™c táºp kÃch nà y của Mỹ đã thất bại nặng ná». Äúng nhÆ° Äại há»™i IV của Äảng ta (12-1976) đã nháºn định: "Thắng lợi to lá»›n của cuá»™c tiến công chiến lược nÇŽm 1972 và chiến công xuất sắc của quân và dân ta Ä‘áºp tan cuá»™c táºp kÃch chiến lược bằng máy bay B. 52 và o Hà Ná»™i, Hải Phòng, cuối cùng đã buá»™c đế quốc Mỹ phải ký kết Hiệp định Pari vá» Việt Nam, rút hết quân Mỹ và quân chÆ° hầu ra khá»i nÆ°á»›c ta". Ta đã già nh thắng lợi quyết định vá»›i đế quốc Mỹ.
Từ thắng lợi quyết định tiến lên già nh thắng lợi hoà n toà n .
Phải ký Hiệp định Pari, rút quân vá» nÆ°á»›c nhÆ°ng đế quốc Mỹ vẫn ngoan cố tiếp tục dùng ngụy quyá»n Sà i Gòn là m công cụ thá»±c hiện chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của chúng ở miá»n Nam, biến miá»n Nam thà nh má»™t "quốc gia" thân Mỹ, xoá bá» chÃnh quyá»n cách mạng.
Sau Hiệp định Pari, ở miá»n Nam chÆ°a có ngừng bắn hoà n toà n, chÆ°a có hoà bình tháºt sá»±, Mỹ - ngụy vẫn tiến hà nh bình định và lấn chiếm khắp miá»n Nam.
Tháng 7-1973, Trung Æ°Æ¡ng Äảng đã kịp thá»i há»p Há»™i nghị lần thứ 21, phân tÃch rõ tình hình trên, âm mÆ°u và hà nh Ä‘á»™ng phá hoại Hiệp định Pari của Mỹ - nguỵ. Há»™i nghị cÅ©ng chỉ ra Ä‘iểm mạnh, Ä‘iểm yếu của địch.
Há»™i nghị nháºn định thế và lá»±c của cách mạng miá»n Nam hiện mạnh hÆ¡n bất cứ thá»i kỳ nà o kể từ nÇŽm 1954 đến đó. NhÆ°ng ta cÅ©ng còn nhiá»u mặt cần nhanh chóng khắc phục, nhất là đấu tranh quân sá»±, chÃnh trị, binh váºn và xây dá»±ng lá»±c lượng phát triển chÆ°a Ä‘á»u từ sau Hiệp định Pari. Há»™i nghị khẳng định nhiệm vụ cÆ¡ bản của cách mạng miá»n Nam lúc nà y là : tiếp tục thá»±c hiện chiến lược cách mạng dân tá»™c dân chủ nhân dân, đánh đổ ngụy quyá»n, là m thất bại hoà n toà n chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của Mỹ. PhÆ°Æ¡ng pháp cách mạng bạo lá»±c là nhất quán cả quá trình cách mạng miá»n Nam Ä‘i tá»›i già nh thắng lợi hoà n toà n.
Nghị quyết 21 của Trung Æ°Æ¡ng giúp các đảng bá»™ miá»n Nam kịp thá»i nháºn thức và khắc phục những thiếu sót, lệch lạc từ sau Hiệp định Pari. Nhá» váºy, tình hình chiến trÆ°á»ng miá»n Nam có những chuyển biến tÃch cá»±c và nhanh chóng. Äầu nÇŽm 1974, vá» cÆ¡ bản ta đã thu hồi được các vùng giải phóng và vùng tranh chấp bị địch lấn chiếm từ sau Hiệp định Pari và giải phóng thêm được gần ná»a triệu dân. Từ giữa nÇŽm 1974, những Ä‘iá»u kiện cho việc giải phóng hoà n toà n miá»n Nam Ä‘ang chÃn muồi.
Tháng 10 - 1974, Bá»™ ChÃnh trị há»p Ä‘á» ra kế hoạch giải phóng miá»n Nam trong 2 nÇŽm (1975-1976). Sau đó Bá»™ ChÃnh trị là m việc vá»›i các đồng chà lãnh đạo và chỉ huy các chiến trÆ°á»ng miá»n Nam. Tháng 1-1975, Bá»™ ChÃnh trị nháºn định: "ChÆ°a bao giá» ta có Ä‘iá»u kiện đầy đủ vá» quân sá»±, chÃnh trị nhÆ° hiện nay, có thá»i cÆ¡ chiến lược to lá»›n, thuáºn lợi nhÆ° hiện nay để hoà n thà nh cách mạng dân tá»™c dân chủ nhân dân ở miá»n Nam, tiến tá»›i hoà bình thống nhất Tổ quốc".
Bá»™ ChÃnh trị và Quân uá»· Trung Æ°Æ¡ng quyết định lấy chiến trÆ°á»ng Tây Nguyên và Buôn Ma Thuá»™t là m chiến trÆ°á»ng và điểm mở đầu cho kế hoạch giải phóng hoà n toà n miá»n Nam. Bá»™ ChÃnh trị theo dõi chặt chẽ và chỉ đạo kịp thá»i các bÆ°á»›c tiến quân già nh thắng lợi ở các chiến trÆ°á»ng miá»n Nam.
Chiến dịch giải phóng Tây Nguyên (từ ngà y 10 đến 20-3-1975) đã Ä‘iểm trúng huyệt và o Buôn Ma Thuá»™t, là m rung chuyển hệ thống bố trà chiến lược của quân ngụy Sà i Gòn, ngụy quyá»n hốt hoảng cho rút quân chiến lược khá»i Tây Nguyên, là m rối loạn quân ngujy. Ta giải phóng hoà n toà n Tây Nguyên.
Chiến dịch giải phóng Huế - Äà Nẵng (từ ngà y 21 đến 29-3-1975) đã phá tan âm mÆ°u co cụm vá» giữ đồng bằng ven biển miá»n Trung của địch, đẩy địch lún sâu hÆ¡n nữa và o thế suy sụp, tan vỡ không sao cứu vãn nổi, là m xuất hiện thá»i cÆ¡ tổng tiến công và nổi dáºy và o sà o huyệt cuối cùng của địch: Chiến dịch giải phóng Sà i Gòn và Nam Bá»™ - Chiến dịch Hồ Chà Minh (từ ngà y 26 đến 30-4-1975). 17 giá» ngà y 26-4-1975, nÇŽm quân Ä‘oà n của ta mở cuá»™c tổng tiến công và o Sà i Gòn - Gia Äịnh, 11 giá» ngà y 30-4-1975, quân ta chiếm dinh tổng thống ngy, buá»™c ngụy quyá»n Sà i Gòn đầu hà ng vô Ä‘iá»u kiện. Sá»± nghiệp giải phóng hoà n toà n miá»n Nam của nhân dân ta toà n thắng.
3- Sáng tạo nhiá»u cách đánh, cách thắng đế quốc Mỹ
Äánh thắng đế quốc Mỹ bằng phÆ°Æ¡ng pháp cách mạng bạo lá»±c của quần chúng.
Äây là phÆ°Æ¡ng pháp nhất quán của Äảng ta suốt quá trình cách mạng dân tá»™c dân chủ nhân dân. Nó không ngừng được bổ sung và hoà n thiện trong quá trình cách mạng.
Nghị quyết 15 của Trung Æ°Æ¡ng đã chỉ rõ: "Ngoà i con Ä‘Æ°á»ng cách mạng, nhân dân miá»n Nam không có con Ä‘Æ°á»ng nà o khác để tá»± giải phóng khá»i xiá»ng xÃch nô lệ", "con Ä‘Æ°á»ng đó là lấy sức mạnh của quần chúng, dá»±a và o lá»±c lượng chÃnh trị của quần chúng là chủ yếu, kết hợp vá»›i lá»±c lượng vÅ© trang để đánh đổ quyá»n thống trị của đế quốc và phong kiến, dá»±ng nên chÃnh quyá»n cách mạng của nhân dân".
Và o bÆ°á»›c cuối cùng của cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c, Há»™i nghị trung Æ°Æ¡ng lần thứ 21 lại khẳng định: tÆ° tưởng cách mạng bạo lá»±c là thống nhất của cả quá trình cách mạng miá»n Nam. Chiến thắng 30-4-1975 chứng minh tÃnh đúng đắn, sáng tạo của phÆ°Æ¡ng pháp cách mạng bạo lá»±c của Äảng ta.
Bạo lá»±c cách mạng trong cách mạng Việt Nam có lá»±c lượng chÃnh trị và lá»±c lượng vÅ© trang, vá»›i hai hình thức đấu tranh chÃnh trị và đấu tranh quân sá»± và sá»± kết hợp đấu tranh chÃnh trị vá»›i quân sá»±. Quá trình thá»±c hiện bạo lá»±c cách mạng, nhân dân ta thể hiện sinh Ä‘á»™ng sá»± kết hợp chặt chẽ giữa ý chà già nh Ä‘á»™c láºp dân tá»™c vá»›i phÆ°Æ¡ng pháp cách mạng đúng đắn.
ý chà già nh cho được Ä‘á»™c láºp tá»± do, thống nhất Tổ quốc là truyá»n thống thiêng liêng của cả dân tá»™c ta, là mục tiêu hà ng đầu của sá»± nghiệp cách mạng do Äảng ta lãnh đạo. ý chà đó đã được Chủ tịch Hồ Chà Minh kÃnh yêu khẳng định khi cả dân tá»™c đứng lên là m Cách mạng tháng Tám 1945: Dù phải đốt cháy dãy TrÆ°á»ng SÆ¡n cÅ©ng phải già nh cho được Ä‘á»™c láºp, tá»± do. 21 nÇŽm sau, khi cuá»™c kháng chiến chống Mỹ ở thá»i Ä‘iểm quyết liệt nhất, NgÆ°á»i lại nói: Không có gì quý hÆ¡n Ä‘á»™c láºp tá»± do.
Äể giữ vững và thá»±c hiện được ý chà dó, suốt 21 nÇŽm lãnh đạo kháng chiến chống Mỹ, Äảng ta đã váºn dụng những giải pháp hết sức má»m dẻo và khôn khéo vá» chÃnh trị, quân sá»±, ngoại giao. Do đó, trong kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c. Äảng ta đã giữ vững được tÃnh Ä‘á»™c láºp sáng tạo vá» Ä‘Æ°á»ng lối cách mạng, đã lãnh đạo tiến hà nh chiến tranh cách mạng thắng lợi, đồng thá»i góp phần cùng nhân dân các nÆ°á»›c bảo vệ hoà bình thế giá»›i. Má»™t nÆ°á»›c nhá», dân số không đông, kinh tế còn kém phát triển đã liên tục đánh bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ, là m thất bại hoà n toà n chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i của Mỹ ở Việt Nam.
Từ khởi nghĩa quần chúng chuyển sang tiến hà nh chiến tranh cách mạng và kết hợp khởi nghĩa quần chúng với chiến tranh cách mạng .
Äây là phÆ°Æ¡ng pháp nổi báºt trong kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta ở miá»n Nam được Äảng ta tổng kết và chỉ ra là hÆ°á»›ng Ä‘i lên của cách mạng miá»n Nam sau Phong trà o Äồng khởi (1960). Bằng cách thức đó, lá»±c lượng cách mạng miá»n Nam đã đánh bại "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ - ngụy, và đã phát triển cao ở các thá»i kỳ tiếp theo, thể hiện hết sức phong phú, sinh Ä‘á»™ng trong đấu tranh chÃnh trị, quân sá»± và kết hợp giữa hai hình thức đấu tranh chÃnh trị và quân sá»±. Vá» sau lại được kết hợp vá»›i hình thức đấu tranh ngoại giao.
Cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c sáng ngá»i chÃnh nghÄ©a, đó là ưu thế chÃnh trị rất lá»›n của ta, cÅ©ng là điểm yếu cÇŽn bản của Mỹ - ngụy. Äảng và nhân dân ta đã biết phát huy Æ°u thế nà y mà liên tục tiến công địch trên mặt tráºn chÃnh trị, những "Ä‘á»™i quân tóc dà i", há»c sinh, sinh viên, giáo phái... đã tiến công chủ nghÄ©a thá»±c dân má»›i bằng chÃnh những luáºn Ä‘iệu mị dân của chúng. Äấu tranh chÃnh trị kết hợp chặt chẽ vá»›i đấu tranh ngoại giao đã tố cáo tá»™i ác của đế quốc Mỹ trÆ°á»›c nhân dân toà n thế giá»›i, hình thà nh ba tầng mặt tráºn: trong nÆ°á»›c, Äông DÆ°Æ¡ng và thế giá»›i, cùng tiến công đế quốc Mỹ và bá»n tay sai.
Từ thá»±c hiện chiến tranh cách mạng chống lại chiến tranh thá»±c dân má»›i, đồng thá»i cÅ©ng là là m chiến tranh giải phóng, tất yếu phải xây dá»±ng được lá»±c lượng quân sá»± và đấu tranh quân sá»± mạnh. Thá»±c tiá»…n kháng chiến chống Mỹ cho ta thấy không có lá»±c lượng quân sá»± và đấu tranh quân sá»± mạnh thì khó lòng đẩy mạnh các mặt đấu tranh chÃnh trị và ngoại giao và không thể có thắng lợi triệt để nhÆ° mùa Xuân 1975.
Mặt tráºn ngoại giao của ta đã phát huy tÃnh chủ Ä‘á»™ng liên tục tiến công địch, đồng thá»i phối hợp chặt chẽ, nhịp nhà ng vá»›i mặt tráºn chÃnh trị và quân sá»± tạo thà nh sức mạnh tổng hợp đánh bại kẻ thù. Äây là má»™t nét đặc sắc trong lãnh đạo kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c của Äảng ta.
Äánh thắng quân viá»…n chinh Mỹ bằng thế tráºn chiến tranh nhân dân rá»™ng khắp.
Phát Ä‘á»™ng chiến tranh nhân dân chống lại các thế lá»±c xâm lược là truyá»n thống của dân tá»™c ta và cÅ©ng là đưá»ng lối nhất quán suốt 30 nÇŽm lãnh đạo chiến tranh của Äảng ta chống lại hai đế quốc to là Pháp và Mỹ. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c, chiến tranh nhân dân của ta phát triển tá»›i đỉnh cao. Tiến hà nh cuá»™c chiến tranh nhân dân, Äảng ta đã chỉ đạo xây dá»±ng lá»±c lượng vÅ© trang nhân dân gồm ba thứ quân. Nhá» váºy, tuy quân số ta không đông, nhÆ°ng lá»±c lượng vÅ© trang của ta được huy Ä‘á»™ng và bố trà chiến lược đồng Ä‘á»u và rá»™ng khắp, địch ở đâu cÅ©ng có thể bị tiến công.
Nét đặc trÆ°ng của chiến tranh nhân dân Việt Nam là cách đánh địch không chỉ ở ba thứ quân trong lá»±c lượng vÅ© trang, mà bất cứ ai từ già đến trẻ Ä‘á»u có thể góp sức mình tiến công giặc, góp phần giải phóng quê hÆ°Æ¡ng. Cách đánh sở trÆ°á»ng, rá»™ng khắp là đánh du kÃch. Bằng cách đánh nà y, mà vÅ© khà thô sÆ¡ của ta đã nhiá»u lần là m cho kẻ thù có vÅ© khà hiện đại phải chấp nháºn thất bại. Kết hợp đánh du kÃch và đánh chÃnh quy, đã phát huy sức mạnh tổng hợp của tất cả các lá»±c lượng vÅ© trang và sức mạnh của toà n dân đánh giặc.
Hình thức tác chiến trong chiến tranh nhân dân của ta vô cùng phong phú, đánh nhá», đánh vừa, đánh lá»›n và sá»± kết hợp các quy mô tác chiến đó trong từng chiến dịch má»™t cách linh hoạt và sáng tạo, là m cho kẻ địch không thể lÆ°á»ng hết được các mÅ©i tiến công của ta.
Chiến tranh nhân dân của ta tiến công địch cả bằng quân sá»±, chÃnh trị và binh váºn, và sá»± phối hợp nhịp nhà ng giữa các hình thức nà y, nâng cao hiệu quả chiến đấu của ta lên rất cao.
Cả ba vùng miá»n núi, đồng bằng và đô thị Ä‘á»u có những hình thức tiến công địch phù hợp là nét đặc sắc trong chiến tranh nhân dân của ta. Miá»n núi lấy tiến công quân sá»± là chủ yếu; vùng nông thôn đồng bằng tiến công cả quân sá»± và chÃnh trị, và kết hợp hai hình thức đó; ở các đô thị ta tiến công địch bằng chÃnh trị là chủ yếu, đồng thá»i kết hợp tiến công quân sá»± vá»›i những lá»±c lượng nhá», tinh nhuệ và o các sà o huyệt của địch đạt hiệu quả chiến đấu cao.
4- Tổ chức và chỉ đạo phối hợp chặt chẽ cách mạng hai miá»n
Äất nÆ°á»›c Việt Nam vốn thống nhất, từ kinh tế - xã há»™i, tiếng nói, tình cảm và truyá»n thống, cố kết nhau trong má»™t cá»™ng đồng bá»n vững từ lâu Ä‘á»i mà tồn tại và phát triển. Từ khi Äảng ta lãnh đạo cách mạng, khối Ä‘oà n kết thống nhất của dân tá»™c được kế thừa và phát triển , trở thà nh truyá»n thống cách mạng.
Và o thá»i kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c, tuy má»—i miá»n có nhiệm vụ cụ thể khác nhau, nhÆ°ng Ä‘á»u có chung má»™t mục tiêu là hoà n thà nh Ä‘á»™c láºp và thống nhất Tổ quốc. Nhiệm vụ cách mạng hai miá»n có mối quan hệ chặt chẽ và thúc đẩy lẫn nhau. Trên cÆ¡ sở đó, Äảng ta đã tổ chức, chỉ đạo sá»± kết hợp chặt chẽ cách mạng hai miá»n Nam - Bắc trên nhiá»u mặt từ chiến lược, sách lược và những ná»™i dung cụ thể.
Kết hợp vá» chiến lược, Äại há»™i III của Äảng ta đã xác định: "Nhiệm vụ cách mạng xã há»™i chủ nghÄ©a ở miá»n Bắc rõ rà ng là nhiệm vụ quyết định nhất đối vá»›i sá»± phát triển của toà n bá»™ cách mạng nÆ°á»›c ta, đối vá»›i sá»± nghiệp thống nhất nÆ°á»›c nhà của nhân dân ta". "Cách mạng miá»n Nam có má»™t vị trà rất quan trá»ng. Nó có tác dụng quyết định trá»±c tiếp đối vá»›i sá»± nghiệp giải phóng miá»n Nam khá»i ách thống trị của đế quốc Mỹ và bè lÅ© tay sai, thá»±c hiện hoà bình thống nhất nÆ°á»›c nhà , hoà n thà nh nhiệm vụ cách mạng dân tá»™c dân chủ nhân dân trong cả nÆ°á»›c". Và cách mạng hai miá»n "cùng có má»™t mục tiêu chung là thá»±c hiện thống nhất nÆ°á»›c nhà , cho nên quan hệ máºt thiết vá»›i nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, thúc đẩy nhau cùng phát triển".
Miá»n Bắc là háºu phÆ°Æ¡ng của tiá»n tuyến miá»n Nam, là nhân tố thÆ°á»ng xuyên quyết định thắng lợi. Vì váºy, bất kể trong tình huống nà o, hoà bình hay không có hoà bình, hoặc vừa có hoà bình vừa có chiến tranh, thì nhân dân ta vẫn quyết tâm xây dá»±ng miá»n Bắc vững mạnh vá» má»i mặt. Cách mạng miá»n Nam còn có vai trò tÃch cá»±c bảo vệ miá»n Bắc. Äồng bà o miá»n Nam nói: Mỹ đánh miá»n Bắc má»™t, chúng ta đánh Mỹ gấp mÆ°á»i ở miá»n Nam. Äiá»u đó có ý nghÄ©a rất lá»›n trong sá»± kết hợp giữa háºu phÆ°Æ¡ng và tiá»n tuyến, má»—i đòn tấn công mạnh của quân dân ta ở miá»n Nam có tác dụng trá»±c tiếp đánh bại cuá»™c chiến tranh thá»±c dân má»›i của Mỹ.
Xây dá»±ng lá»±c lượng và tổ chức chiến đấu là lÄ©nh vá»±c kết hợp phong phú nhất của cách mạng hai miá»n. Miá»n Bắc bảo đảm cung cấp đầy đủ, kịp thá»i vá»›i chất lượng tốt nhất vá» lá»±c lượng vÅ© trang, vÅ© khÃ, trang bị và má»i nhu cầu thiết yếu cho tiá»n tuyến miá»n Nam. Cách mạng miá»n Nam bên cạnh nhiệm vụ xây dá»±ng lá»±c lượng tại chá»—, đồng thá»i phải tổ chức, chuẩn bị địa bà n tiếp nháºn lá»±c lượng từ miá»n Bắc chi viện và bảo đảm sá»± chi viện đó phát huy hiệu quả cao nhất. Trong chiến đấu, cách mạng miá»n Nam có nhiệm vụ kiá»m chế và thắng Mỹ ngay tại chiến trÆ°á»ng miá»n Nam. Thá»±c hiện tốt nhiệm vụ đó, đồng bà o ta ở miá»n Nam đã góp phần tÃch cá»±c bảo vệ miá»n Bắc xã há»™i chủ nghÄ©a. Äồng bà o ta ở miá»n Bắc vì miá»n Nam ruá»™t thịt, má»—i ngÆ°á»i là m việc bằng hai, vừa sản xuất giá»i vừa chiến đấu giá»i.
5- Äoà n kết và tranh thủ sá»± giúp đỡ quốc tế cao nhất
Äoà n kết quốc tế là tÆ° tưởng chiến lược nhất quán và sách lược khôn khéo của Äảng ta. Ngay từ khi ra Ä‘á»i, Äảng ta đã xác định cách mạng Việt Nam là má»™t bá»™ pháºn của cách mạng thế giá»›i. Tại Há»™i nghị thà nh láºp Äảng, trong Sách lược vắn tắt của Äảng đã khẳng định: "Trong khi tuyên truyá»n cái khẩu hiệu nÆ°á»›c An Nam Ä‘á»™c láºp, lại phải đồng tuyên truyá»n và thá»±c hà nh liên lạc vá»›i bị áp bức dân tá»™c và vô sản giai cấp thế giá»›i" . TÆ° tưởng nà y là cÆ¡ sở cho sá»± phát triển chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế của Äảng ta. ChÃnh sách đó luôn được bổ sung, hoà n thiện và là má»™t nguồn tÇŽng thêm sức mạnh lá»›n hÆ¡n sức mạnh vốn có của ta, là má»™t nhân tố thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Nhân dân ta bÆ°á»›c và o cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c khi tình hình thế giá»›i đã có nhiá»u thay đổi sau Chiến tranh thế giá»›i thứ hai. Cách mạng thế giá»›i ở thế tiến công. Chủ nghÄ©a đế quốc lâm và o tổng khủng hoảng. Các đế quốc bị kiệt quệ sau chiến tranh. Riêng đế quốc Mỹ trở thà nh già u nhất và mạnh nhất vá» kinh tế, tà i chÃnh, quân sá»± và trở thà nh kẻ thù chung của các dân tá»™c trên thế giá»›i.
Trong phong trà o cộng sản và công nhân quốc tế, đặc biệt ở một số nước xã hội chủ nghĩa xuất hiện tư tưởng hoà bình chủ nghĩa và chủ nghĩa cơ hội mang mà u sắc dân tộc.
Trong tình hình đó, chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế của Äảng ta nhằm Ä‘Æ°a cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c của nhân dân ta và o thế tiến công chung của các lá»±c lượng cách mạng và tiến bá»™ trên thế giá»›i chống chủ nghÄ©a đế quốc. Chúng ta tiến hà nh cuá»™c chiến tranh cách mạng, giải phóng miá»n Nam, thống nhất Tổ quốc, đồng thá»i cùng nhân dân thế giá»›i đấu tranh giữ vững hoà bình.
ChÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế của Äảng ta lúc nà y là : tiếp tục tÇŽng cÆ°á»ng sá»± Ä‘oà n kết nhất trà giữa nÆ°á»›c ta và các nÆ°á»›c xã há»™i chủ nghÄ©a khác, củng cố tình hữu nghị không gì lay chuyển nổi giữa nÆ°á»›c ta vá»›i các nÆ°á»›c anh em, đồng thá»i góp phần tÇŽng cÆ°á»ng sá»± thống nhất của phong trà o cá»™ng sản và công nhân quốc tế. Kiên quyết cùng các nÆ°á»›c anh em và nhân dân yêu chuá»™ng hoà bình và tiến bá»™ trên thế giá»›i đấu tranh bảo vệ hoà bình, chống lại chÃnh sách xâm lược và chiến tranh của đế quốc Mỹ. Ra sức ủng há»™ phong trà o đấu tranh chống chủ nghÄ©a thá»±c dân, già nh Ä‘á»™c láºp dân tá»™c của nhân dân các nÆ°á»›c châu á, châu Phi và châu Mỹ latinh. Vá»›i các nÆ°á»›c, chúng ta xây dá»±ng và phát triển mối quan hệ hợp tác hữu nghị trên cÆ¡ sở tôn trá»ng Ä‘á»™c láºp, chủ quyá»n của nhau, không can thiệp và o công việc ná»™i bá»™ của nhau. Äi đôi vá»›i việc xây dá»±ng và tÇŽng cÆ°á»ng quan hệ giữa các chÃnh phủ, cần mở rá»™ng quan hệ hữu nghị giữa nhân dân ta và nhân dân các nÆ°á»›c.
Nhá» có chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế đúng đắn lại có sách lược khôn khéo nên trong cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c, ta đã già nh được sá»± đồng tình ủng há»™ mạnh mẽ cả vá» tinh thần và váºt chất của các nÆ°á»›c xã há»™i chủ nghÄ©a, các nÆ°á»›c yêu chuá»™ng hoà bình, các tổ chức quốc tế và nhiá»u cá nhân có tên tuổi ở nhiá»u nÆ°á»›c trên khắp thế giá»›i. Äây là má»™t yếu tố cá»±c kỳ quan trá»ng góp phần Ä‘Æ°a sá»± nghiệp vÄ© đại của dân tá»™c ta đến thắng lợi.
Trong chÃnh sách Ä‘oà n kết quốc tế của mình. Äảng ta đặc biệt chú ý xây dá»±ng và củng cố khối Ä‘oà n kết chiến đấu keo sÆ¡n giữa ba dân tá»™c trên bán đảo Äông DÆ°Æ¡ng. Trên thá»±c tế, ba nÆ°á»›c Việt Nam, Là o và Campuchia đã hình thà nh mặt tráºn chung chống đế quốc Mỹ xâm lược, phối hợp chặt chẽ trong chiến đấu. Äông DÆ°Æ¡ng thà nh má»™t chiến trÆ°á»ng, cùng chiến đấu và cùng chiến thắng đế quốc Mỹ.
Äế quốc Mỹ thá»±c hiện chiến lược toà n cầu phản cách mạng nên có mâu thuẫn vá»›i cả thế giá»›i, là kẻ thù chung của nhân dân thế giá»›i. Äó là má»™t cÆ¡ sở để nhân dân ta thá»±c hiện trên thá»±c tế mặt tráºn nhân dân toà n thế giá»›i Ä‘oà n kết, ủng há»™ Việt Nam chống đế quốc Mỹ xâm lược. ChÆ°a bao giá» nhân dân thế giá»›i đến vá»›i nhân dân ta nhiá»u và mạnh mẽ nhÆ° thá»i kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c.
Trong cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c, nhân dân ta đã hình thà nh trên thá»±c tế ba tầng mặt tráºn đông đảo, rá»™ng khắp, sôi nổi ở trong nÆ°á»›c, trên bán đảo Äông DÆ°Æ¡ng và trên toà n thế giá»›i, táºp trung mÅ©i nhá»n đấu tranh và o đế quốc Mỹ, kẻ thù chủ yếu, trá»±c tiếp của nhân dân ta và cÅ©ng là kẻ thù chung của nhân dân thế giá»›i.
Sá»± giúp đỡ vá» váºt chất của bạn bè trên thế giá»›i là cá»±c kỳ to lá»›n. Nhân dân ta đã sá» dụng vÅ© khÃ, trang bị và các phÆ°Æ¡ng tiện chiến tranh của các nÆ°á»›c anh em và bạn bè giúp đỡ vá»›i hiệu quả cao.
Äảng ta xác định: "Cuá»™c chiến tranh cách mạng của nhân dân miá»n Nam là chiến đấu lâu dà i, dá»±a và o sức mình là chÃnh", "nhÆ°ng đồng thá»i chúng ta hết sức tranh thủ sá»± đồng tình, ủng há»™ và viện trợ quốc tế", "kể cả nhân dân Mỹ". Thá»±c tiá»…n Ä‘Æ°á»ng lối Ä‘oà n kết quốc tế của Äảng ta trong kháng chiến chống Mỹ xâm lược đã là m sáng tá» phÆ°Æ¡ng châm đó.
(theo báo Ä‘iện tá» Äảng Cá»™ng Sản Việt Nam)
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: