03-08-2008, 10:15 AM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
Tuyển Táºp Truyện Cổ Pháºt Giáo- ThÃch Minh Chiếu
Má»™t ngÆ°á»i nghèo lạ
Chà ng nghèo tháºt hết chá»— nói, cả sá»± nghiệp của chà ng chỉ có má»™t bà mẹ già mà thôi.
Lâu lắm ngÆ°á»i ta má»›i biếu cho chà ng má»™t cái búa để Ä‘á» Æ¡n cứu sống má»™t em bé chết Ä‘uối.
Ãược búa, chà ng Ä‘Æ°a mẹ và o núi, tìm má»™t hang đá, chà ng lót rÆ¡m êm và có gió mát để mẹ ăn ở; nhÆ° thế chà ng an tâm lắm. Ngà y ngà y Ä‘i kiếm củi rồi vá» chợ đổi gạo, mặc dù Ãt tiá»n, chà ng vẫn mua được thịt để mẹ xÆ¡i. Tu Lại tên chà ng chẳng những lan rá»™ng vá»›i chữ hiếu, mà ngÆ°á»i ta còn gá»i chà ng là tráng sÄ©, vì chà ng thÆ°á»ng giúp đỡ nhân dân trong vùng ấy, bất luáºn gặp má»™t tai nạn gì chà ng thÆ°á»ng giúp đỡ há» táºn lá»±c.
Vì chà ng ở núi, nên ngÆ°á»i ta đặt chà ng những món tiá»n lá»›n để bắt các thú rừng hiá»n là nh nhÆ°: nai, khỉ, chồn, thá» v.v… Tu Lại từ chối vì chà ng là má»™t Pháºt-tá» chÆ¡n-chánh, không bao giá» giết má»™t sinh váºt nà o dù nhá». Chẳng những chà ng không bắt chúng mà còn yêu mến chúng nữa, nên lâu ngà y chúng quen và thÆ°á»ng gần đến chá»— hai mẹ con chà ng ở. Cái hang ấy bao giá» thà nh vui, hoa lạ nở hai bên, những tổ chim là m gần gÅ©i đó.
Có những đêm trăng sáng mẹ chà ng mẹ Pháºt, chà ng ngồi bên kết mấy thứ cá» khô thà nh áo để mặc mùa đông.
NhÆ°ng đã sáu ngà y nay, trá»i mÆ°a luôn không ngá»›t, gạo trong hang đã hầu cạn, chà ng lo ngại, nếu mÆ°a cứ kéo dà i. Hôm nay trá»i bừng sáng, Tu Lại sung sÆ°á»›ng quá, chà ng chà o mẹ rồi vác búa ra Ä‘i, đến chá»— thÆ°á»ng đốn củi, thì xa xa có bóng ba thiếu nữ. Thấy có ngÆ°á»i, ba bóng kia bá» Ä‘i nÆ¡i khác. Chà ng để bầu nÆ°á»›c xuống và sá»a soạn và o việc thì ồ tháºt, má»™t chiếc kim thoa óng ánh “nằm ngã nghiêng bên tảng đá, không còn nghi vì nữa, chà ng vá»™i nhặt lấy, rồi chạy theo ba thiếu nữ kia trả lại cho há», ngÆ°á»i ta nhìn chà ng vá»›i cặp mắt cảm trá»ng. NhÆ°ng ngÆ°á»i tráng sÄ© không trả ân bằng tiá»n gạo được, vì ngÆ°á»i ta biết tiếng chà ng nhiá»u lắm. NhÆ°ng, từ Ä‘á»™ ấy vá» sau, nÆ¡i hang mẹ chà ng thỉnh thoảng có ngÆ°á»i Ä‘em biếu gạo trắng thịt ngon, trong lúc chà ng Ä‘i là m củi vắng, cứ thế, rồi má»™t ngà y kia…
Má»™t sáng mai khi chà ng còn mÆ¡ mà ng chÆ°a tỉnh hẳn thì có má»™t nà ng tiên đến ngồi bên chà ng, nà ng tiên ấy trên trá»i sa xuống lâu hay mau không biết, hồi nà o không hay, nhÆ°ng nà ng là tiên tháºt, vì nà ng đẹp quá. Má»™t tấm “voan†mà u nÆ°á»›c biển phủ nhẹ toà n thân, trên mái tóc xanh là má»™t trà ng hoa tÆ°Æ¡i. Chà ng phải gượng vá»›i bá»™ áo sÆ¡ sà i của mình. Tu Lại lại ngồi phắt dáºy: “Nà ng là ai? Sao lại đến đây?â€
Thiếp là sÆ°Æ¡ng phụ đánh rÆ¡i chiếc kim thoa hôm ná», được tráng sÄ© cho lại, vá» nhà thiếp suy nghÄ©: “Ở Ä‘á»i già u sang không phải chÆ¡n hạnh phúc, được gần báºc hiá»n nhân má»›i chắc chắn sống má»™t lối sống của con ngÆ°á»i biết sống! Tiếng nay già u có, của cải dÆ° dáºt, cha mẹ không, chồng chết, chỉ có hai con thÆ¡, nay thiếp đến đây nguyện theo chà ng, mong chà ng đừng phụ, thiếp xin thay chà ng hầu hạ mẹ già , và giúp chà ng há»c hà nh để thà nh danh đức, hầu sau là m lợi Ãch cho Ä‘á»i, nếu chà ng cố chấp không nghe, thiếp rất tiếc tà i ba đức Ä‘á»™ của chà ng vùi sâu trong hang thẳmâ€.
Tiếng nà ng trong và êm quá, trong nhÆ° tiếng suối chảy, êm nhÆ° tiếng chim kêu, nà ng nói vá»›i má»™t vẻ thiết tha thà nh tháºt. Câu chuyện má»›i cắc cá»› là m sao, má»—i lá»i nói của nà ng nhÆ° rót và o tai tráng sÄ©.
Tu Lại mÆ¡ mà ng nhÆ° ngÆ°á»i trong má»™ng. Chà ng suy nghÄ©: “Không biết ta chiêm bao hay tháºt, mà nà ng là ngÆ°á»i tháºt hay maâ€. Bá»—ng chà ng nghiêm nét mặt và bảo: “Tôi xem nà ng là ngÆ°á»i Ä‘oan chÃnh lại già u sang là do phÆ°á»›c báu của Ä‘á»i trÆ°á»›c đã gây tốt nhiá»u, còn tôi chỉ là má»™t kẻ nghèo khổ, là m sao xứng đáng vá»›i nà ng và , theo tôi, má»™t ngÆ°á»i sÆ°Æ¡ng phụ cần phải thá» chồng, nuôi con, dạy vẽ cho con nên ngÆ°á»i, xứng vá»›i ý nghiã con ngÆ°á»i má»›i phải. Thiết tháºt hÆ¡n, tôi nay còn mẹ già , nếu tôi láºp gia đình, tình yêu mẹ sẽ san sá»›t, nà ng còn có con thÆ¡, nếu nà ng láºp gia đình tình yêu con sẽ không còn nguyên vẹn, mẹ tôi cần có tôi má»›i vui, con nà ng cần có nà ng má»›i sống. Vì váºy tôi khuyên nà ng trở vá» nuôi con và dứt bá» câu chuyện nà y. Còn nà ng sợ đức Ä‘á»™ tà i ba của tôi sẽ mai má»™t, nếu tôi quả có đức Ä‘á»™ nhÆ° nà ng tặng, thì trong rừng sâu các loà i cầm thú cÅ©ng cần có đức Ä‘á»™ để che chở cho chúng, nhÆ° thế có đức Ä‘á»™ thì ở đâu mà lại không dùng được?
Nà ng tiên ấy bay Ä‘i, trá»i Ä‘Æ°Æ¡ng sáng bổng tối hẳn, ngÆ°á»i tráng sÄ© cÅ©ng thấy nao nao trong lòng, nhÆ°ng rồi chà ng lại vui lên nhiá»u, vì chà ng đã chiến thắng. Song không hiểu vì sao, những chuyện kỳ lạ lại hay đến vá»›i ngÆ°á»i nghèo lạ ấy.
Má»™t hôm, có má»™t ngÆ°á»i lạ mặt hốt hoảng chạy đến lôi ra má»™t thoi và ng thắm, rồi thÆ°a vá»›i Tu Lại: “ThÆ°a tráng sÄ©, tôi xin biếu chút quà má»n nầy, nhá» tráng sÄ© giúp cho tôi má»™t lá»i nói. Ngà y mai đây, nếu có ai há»i: Có má»™t Ä‘oà n ngÆ°á»i Ä‘i qua đây không? Thì tráng sÄ© nói cho má»™t tiếng “cóâ€, ở đây chỉ có tráng sÄ© và tôi, ngoà i ra không còn ai hay chuyện nà y cả; vả lại tráng sÄ© chỉ nói cho má»™t tiếng cÅ©ng không sao.â€. Nói xong , ngÆ°á»i bá» và ng lại đó, rồi chạy mất, Tu Lại chÆ°a kịp suy nghÄ© gì cả, nhÆ°ng chà ng vá»™i lượm và ng rồi chạy theo tháºt nhanh má»›i kịp. Tu Lại kéo tay ngÆ°á»i kia: “Không, không, và ng ông hãy cầm lấy, tôi không thể theo lá»i ông được, tôi là má»™t ngÆ°á»i Pháºt tá» không bao giá» là m việc ám muá»™i, má»™t lá»i nói của ngÆ°á»i quân tá» trá»ng hÆ¡n nghìn và ng, nhÆ°ng má»™t lá»i nói còn trá»ng hÆ¡n cả thân mạng, nếu ông Ä‘em nghìn và ng hay dùng uy thế để hại mạng tôi, bảo tôi nói dối, thà chết chứ không bao giá» phạm giá»›i cấm của Pháºtâ€, nói xong Tu Lại bá» và ng rồi chạy thẳng.
Tiếng tốt của ngÆ°á»i tráng sÄ© bay xa nhÆ° ngá»n gió mát vô tình thổi từ rừng sâu và o đến thâm cung. A Dục VÆ°Æ¡ng là ngÆ°á»i hiếu kỳ, muốn thá» chà ng, nên những chuyện bá» rÆ¡i và ngÆ°á»i cÆ¡n gái đến táºn hang chà ng chÃnh là cung nhÆ¡n của vua A Dục VÆ°Æ¡ng. Sau mấy lần thá» thách, nhà vua biết Tu Lại là báºc hiá»n nhân nên Ä‘em lòng đố kỵ sai ngÆ°á»i đến hại chà ng. “Tôi vâng lệnh nhà vua đến giết tráng sĩ†ngÆ°á»i Ä‘ao phủ cầm gÆ°Æ¡m sáng bảo thế.
- Ồ, thế thì tốt quá, tôi rất cám ơn Ngà i đã vì tôi mà hủy giùm cái thân ô uế đầy tội lỗi nà y. Song tôi còn chút mẹ già nhỠngà i chiếu cố cho… Tên đao phủ ngạc nhiên trước thái độ thản nhiên củaTu Lại.
- Ông là vô tá»™i, nhà vua vì lòng đố kỵ sai tôi đến hại ông, váºy ông không giáºn nhà vua sao?
- Không, tôi không giáºn mà còn thÆ°Æ¡ng hại nhà vua đã gây nhiá»u nghiệp ác, trÆ°á»›c khi chết tôi xin cầu Ãức Pháºt cho nhà vua phát Bồ Ãá» tâm hồi hÆ°á»›ng thiện niệm.
Tên Ä‘ao phủ mÃm môi, Ä‘á» mặt Ä‘Æ°a gÆ°Æ¡m lên cao dán xuống đầu chà ng… nhÆ°ng lưỡi gÆ°Æ¡m kia xuống từ từ rồi chui thẳng và o vá» kiếm…
Sáng hôm sau vua A Dục lên táºn hang chà ng ở, đến nÆ¡i, chà ng Ä‘i là m củi sá»›m, vua chá» trá»n ngà y má»›i gặp. Vua A Dục từ tốn bảo: “Trẩm là m vua, trong nÆ°á»›c có hiá»n tà i mà Trẩm biết cháºm tháºt là đáng tiếc! Ngà y nay nÆ°á»›c nhà loạn lạc Trẫm mong tráng sÄ© vá» triá»u cùng Trẫm chăm lo việc nÆ°á»›c, được váºy tháºt là hạnh cho nhân dânâ€. Chà ng từ chối năm bảy dạo, vua nà i nỉ đôi ba phen, cuối cùng chà ng hẹn trong bảy ngà y sẽ trả lá»i.
Trong bảy ngà y, ba lần vua đến thăm ba lần vua cho ngÆ°á»i lên thăm há»i. Tu Lại há»i ý kiến mẹ, mẹ chà ng bảo:
“Hiện nay mẹ trong nÆ°á»›c, nhà vua thì lãng mạn, hoang hung, hà khắc dân tình, nhân dân oán thán đến nổi hỠđặt tên nhà vua là Chiên Ãà La A Dục (ông vua hung tợn nhÆ° ngÆ°á»i hà ng thịt). Triá»u đình nịnh thần ô lại; ngoà i thì vua hung tà n, con ngá»— nghịch, vợ bất chánh, chồng bất lÆ°Æ¡ng… đạo đức hầu nhÆ° mất hẳn tất cả tâm niệm xấu xa Ä‘á»™c ác kết hợp lại do đó giặc cÆ°á»›p nổi lung tung. Con nay chấp kinh cÅ©ng phải tùng quyá»n, váºy nhân cÆ¡ há»™i nà y con có dịp Ä‘em giáo lý của Ãức Pháºt để cảm hóa quần sanh hầu mong cứu vãn nhân tâm, Ä‘Æ°a lại sá»± an ninh cho nhân loạiâ€.
Vâng lá»i mẹ Tu Lại vá» triá»u, vua A Dục lấy hai chữ Quốc Bá»u (váºt quà của nÆ°á»›c) tặng chà ng là m tên.
TrÆ°á»›c hết Quốc Bá»u Ä‘em ba pháp quy y, năm Ä‘iá»u cấm giá»›i cảm hóa vua. Vua A Dục từ khi biết quy đầu vá» Pháºt không bao lâu trở thà nh má»™t vị minh quân. Ông đổi hẳn chÃnh sách, lấy đức Ä‘á»™ trị dân, không dùng oai thế tà n bạo nhÆ° trÆ°á»›c nữa. Vì thế mà nhân dân trong nÆ°á»›c trở lại cảm phục vua, từ đó đặt tên vua là ThÃch Ca A Dục (ông vua hay là m đìá»u nhân từ).
Trong nÆ°á»›c nhà vua trá»ng những ngÆ°á»i hiá»n hiếu, trừng trị kẻ hoang dâm, cấm hẳn sá»± xa hoa cá» bạc, săn bắn, triệt để không rựợu chè Ä‘Ã ng Ä‘iếm, ngÆ°á»i già cả bệnh hoạn được săn sóc chu đáo, nhà nhà đá»u thá» Pháºt, trá»ng Tăng tu Pháp “Tháºp thiệnâ€*. Nếu ai phạm má»™t trong năm đìá»u răn phải bị trục xuất ra khá»i nÆ°á»›c. Nhá» váºy, không bao lâu trong nÆ°á»›c trở lại thái bình an lạc.
Thuáºt giả: Thể Quán
ÂÂÂÂÂ*Tháºp thiện: MÆ°á»i Ä‘iá»u là nh. Thân không giết hại, không trá»™m cÆ°á»›p, không tà dâm. Miệng không nói dối, không nói thêu dệt, không nói hai lưỡi, không nói Ä‘á»™c ác. à không tham lam, không giáºn dữ và không si mê.
“Thắng lợi chân chánh là ở Pháºt-giáo chứ không phải vÅ© khÃâ€
A Dục.
Hại ngÆ°á»i trở lại hại mình
Thuở xÆ°a, trong hà ng Bà La Môn có má»™t ngÆ°á»i dâm phụ Ä‘Æ°Æ¡ng lúc tuổi còn xuân xanh, sắc duyên đằm thắm, mà trong lòng đã mang má»™t khối tình rất lai láng. Mặc dầu nà ng đã có chồng, nhÆ°ng thÆ°á»ng có tÃnh lẳng lÆ¡, vì thế hằng ngà y mÆ¡ tưởng việc ngoại tình. Tuy cái ý tưởng của nà ng muốn nhÆ° váºy, nhÆ°ng ngặt trong nhà còn mẹ chồng, nên nà ng còn kiêng nể và phải đè nén lòng dục vá»ng của mình.
Má»™t hôm nà ng bèn nghÄ© ra má»™t mÆ°u kế rất hiểm Ä‘á»™c, bá» ngoà i thì nà ng thÆ°á»ng giả mượn Ä‘iá»u hiếu thảo mà đối vá»›i mẹ chồng, nên hằng ngà y thÆ°á»ng lo sắm những thức ăn ngon váºt lạ cho bà ăn uống, nhÆ°ng trong lòng chá» cÆ¡ há»™i để hại bà .
NgÆ°á»i chồng của nà ng thấy váºy, thì có ý mừng thầm mà nghÄ© rằng: “Ngà y nay mẹ ta đã tuổi cao sức yếu, mà lại may mắn gặp được má»™t ngÆ°á»i vợ hiá»n, biết lo hết bổn pháºn là m dâu mà chăm sóc mẹ ta được ăn no ngủ khẻo trong khi đầu bạc da nhăn nhÆ° váºy, tháºt là má»™t Ä‘iá»u hết sức vui mừng.â€
NgÆ°á»i dâm phụ biết chồng đã lầm kế của mình rồi, bèn thừa cÆ¡ nói vá»›i chồng rằng: “ThÆ°a chà ng! Tuy thiếp đã hết lòng nuôi dưỡng mẹ nhÆ° thế, nhÆ°ng sá»± ấy chẳng qua là điếu ở thế gian mà thôi, nên sá»± hiếu dưỡng cÅ©ng chÆ°a lấy gì đáng gá»i là mỹ mãn cho lắm!
Váºy chà ng cÅ©ng nên tìm má»™t phÆ°Æ¡ng pháp chi khác, đặng hóa sanh Ä‘á»™ tá» cho mẹ được siêu thoát linh hồn và được vãng sanh vá» cõi Trá»i mà hưởng những hạnh phúc thần tiên, thì chúng ta má»›i trá»n đạo là m con; chá»› những váºt chất ở Ä‘á»i nà y cÅ©ng chỉ là giả dối trong lúc còn sống mà thôi!â€
NgÆ°á»i chồng nghe vợ nói những lá»i tha thiết nhÆ° thế, liá»n đáp rằng: “Nếu chúng ta muốn cho mẹ được mau siêu thăng lên cõi Trá»i, thì chỉ má»™t pháp của đạo Bà La Môn, là phải dùng hầm chất củi mà đốt mẹ. NhÆ°ng ta không nở là m nhÆ° váºy.â€
NgÆ°á»i dâm phụ nghe chồng đáp thì biết đã trúng kế của mình nên nói thêm rằng: “Phải lắm! Trong đạo hạnh của mình đã có pháp giải thoát siêu thăng nhÆ° váºy thì chúng ta cÅ©ng nên thi hà nh liá»n, đặng cho mẹ được lên chốn thiên Ä‘Æ°á»ng hưởng lá»™c Trá»i, mà chúng ta cÅ©ng Ä‘á»n đáp được ân sanh thà nh nữaâ€.
Nghe qua mấy lá»i của vợ, ngÆ°á»i chồng liá»n tin, chá»› chẳng ngá» vợ xúi đốc là m nhÆ° thế là có ý quyết hại mẹ mình, nên chà ng ra ngoà i đồng ruá»™ng Ä‘Ã o má»™t cái hầm rất lá»›n mà lại tháºt sâu, và chở củi Ä‘em chất dÆ°á»›i hầm, rồi đốt lá»a hừng lên Ä‘á» lòm.
Ãoạn chà ng lại láºp má»™t tiệc ở gần cái hầm, rồi trở vá» nhà dẫn mẹ ra đó đứng là m chủ tiệc và má»i cả thảy những bà con tân khách cùng các chúng Bà La Môn đến dá»± và uống rượu nghe Ä‘á»n.
Sau khi yến tiệc vừa xong, các tân khách Ä‘á»u lui vá» nhà , hai vợ chồng ngÆ°á»i dâm phụ bèn dẫn mẹ ra mé hầm xem, rồi thình lình xô mẹ xuống hầm.
NgÆ°á»i vợ tưởng chắc rằng xác thịt của mẹ chồng đã tiêu ra tro rồi, còn ngÆ°á»i chồng lại tin rằng mẹ mình đã tiêu diêu tá»± tại nÆ¡i cõi Trá»i, nên dắt nhau trở vá» nhà .
NgỠđâu trong hầm ấy lại có má»™t khoảng trống không có lá»a, khiến bà sa và o đó mà chẳng có Ä‘iá»u gì hại đến tánh mạng, nên bà có thể tìm Ä‘Æ°á»ng chui ra được.
Khi bà ra khá»i chốn hiểm nguy rồi, thì trá»i đã vá» khuya, bốn bá» tÄ©nh mịch, bà lần mò theo Ä‘Æ°á»ng cÅ© trở vá» nhà . NhÆ°ng vì Ä‘Æ°á»ng xa và trá»i lại tối Ä‘en nhÆ° má»±c nên bà má»›i gắng leo lên má»™t nhà nh cây to và ráºm để ẩn thân.
Trong khi bà ngồi trên cây, bá»—ng đâu có má»™t lÅ© ăn trá»™m vừa đến nghÄ© tại dÆ°á»›i gốc. Bà liá»n tằng hắn má»™t tiếng lá»›n, bá»n trá»™m hoảng kinh láºt Ä‘áºt bá» chạy tứ tán, để lại những đồ của chúng nó đã lấy của ngÆ°á»i.
Ãến khi trá»i vừa tảng sáng, bà liá»n leo xuống, thì thấy những đồ châu báu và bạc tiá»n đầy dÆ°á»›i gốc nên bà lá»±a nhÅ©ng món quý giá nhÆ°: và ng, bạc, ngá»c, ngà , xuyến, bông tai…rồi lần lượt Ä‘em vá» nhà .
Con dâm phụ thấy mẹ chồng trở vá», liá»n kinh hãi và tưởng rằng bà đã hiện hồn vá» nhà , nên nhắm mắt và lánh mặt cúi đầu, chẳng dám chà o há»i. Còn chồng của nà ng thì lại tưởng mẹ của mình đã được siêu sanh nÆ¡i cõi Trá»i, nay vá» thăm mình, nên láºt Ä‘áºt chấp tay lại mẹ mà nói rằng: “Con nhá» vợ của con khuyên bảo dùng phÆ°Æ¡ng pháp “Hóa sanh Ä‘á»™ tá», thoát kiếp siêu hồnâ€. Nên nay mẹ được lên cõi Trá»i mà vá» thăm con, thì con rất vui mừngâ€.
Bà mẹ nghe con nói nhÆ° váºy má»›i biết dâu mình đã muốn hại mình, nên bà “nhân kế tá»±u kếâ€, nghÄ©a là bà dùng cái kế của ngÆ°á»i dâu đã hại bà đó mà trở lại hại nó. Bà bèn nói lại rằng: “Mẹ nhá» hai vợ chồng con là m phép siêu thăng cho mẹ, nên nay mẹ được giải thoát mà sanh vá» cõi Trá»i, hưởng được nhiá»u Ä‘iá»u phÆ°á»›c báo. Hai vợ chồng con ăn ở nhÆ° váºy má»›i được trá»n phần hiếu thảoâ€.
Bà lại day qua mặt ngÆ°á»i dâu, và đưa mấy món báu cầm nÆ¡i tay mà nói rằng: “Những món: ngá»c, bông tay, vòng, và ng, xuyến nầy là váºt của ông bà con cáºy mẹ Ä‘em vá» cho con. NhÆ°ng vì mẹ chân yếu gối đùn, thân gầy sức má»ng, nên xách Ä‘em vá» chẳng đặng nhiá»u. Vả lại mấy ngÆ°á»i ấy nhắn vá»›i mẹ bảo con cÅ©ng là m phép siêu thăng nhÆ° con đã là m mẹ váºy, đặng con lên Thiên Ä‘Æ°á»ng mà lãnh lấy những đồ châu báu ấy còn rất nhiá»uâ€.
NgÆ°á»i dâm phụ nghe mẹ chồng mình nói nhÆ° váºy, tưởng là sá»± tháºt, nên vui mừng mà nói vá»›i chồng rằng: “Ngà y nay mẹ có duyên sa xuống hầm lá»a mà được lên cõi Trá»i hưởng những váºt lạ của báu; nhÆ°ng tiếc vì thân mẹ già yếu, nên chẳng Ä‘em hết của cải vỠđược. Váºy nếu chà ng bằng lòng cho phép thiếp là m phép siêu thăng nhÆ° mẹ váºy, thì chắc thiếp Ä‘em tất cả những đồ châu báu ấy vá» hết, khi ấy chúng ta sẽ trở thà nh đại phú gia, mặc sức cùng nhau hưởng sá»± sung sÆ°á»›ng!â€
NgÆ°á»i chồng nghe vợ tỠý nhÆ° thế, thì cÅ©ng vui vẻ bằng lòng, liá»n Ä‘Ã o má»™t cái hầm là m y theo cách đã thiêu mẹ mình ngà y trÆ°á»›c.
NhÆ°ng than ôi! Khi hầm lá»a vừa sắp đặt xong, con dâm phụ kia liá»n gieo mình xuống, của cải châu báu đâu chẳng thấy trái lại phải bị ngá»n lá»a thiêu đốt nóng không thể tưởng tượng và kết quả tá»™i lá»—i tiêu tan thà nh tro bụi. Tháºt là má»™t quả báo rùng rợn đáng là m gÆ°Æ¡ng cho những nà ng dâu bất hiếu vá»›i mẹ chồng.
TrÃch sách:
Gương nhân quả
Hại ngÆ°á»i sẽ bị ngÆ°á»i hại,
Oán ngÆ°á»i sẽ bị ngÆ°á»i oán,
Mắng ngÆ°á»i sẽ bị ngÆ°á»i mắng,
Ãánh ngÆ°á»i sẽ bị ngÆ°á»i đánh.
Bố thà bất nghịch ý
Thuở xÆ°a, có má»™t nÆ°á»›c hiệu là Diệp Ba, vua tên là Thi TÃ, lấy phép chÆ¡n chánh trị vì, chẳng há» là m tổn lê dân. Vua có 4.000 quan thượng thÆ¡, 500 thá»›t voi bạch, cai quản 60 tiểu bang và 800 thôn xã. Vua tuy có hai muôn vÆ°Æ¡ng phi mỹ nữ, song không có bà nà o có con. Ngà i khẩn cầu chÆ° Thánh chúng, Thần núi, Thần nÆ°á»›c.
May thay! Một bà bỗng có thai.
Thiên tá» bổn thân săn sóc chánh cung rất chu đáo. Ngà i lại ra lệnh lo nà o nệm thúy gối loan cho bà an nghỉ, nà o món ăn cho mỹ vị, thức uống cho tinh khiết đặng bà dùng. Sau chÃn tháng đến ngà y mãn nguyệt khai hoa, bà sanh đặng má»™t hoà ng nam đặt tên là Tu Ãại Noa. Hay tin nà y, cả thảy quý phi trong cung Ä‘iện Ä‘á»u há»›n hở vui mừng.
Thá»i gian qua, Thái tá» Tu Ãại Noa đã được 16 tuổi. Ngoà i văn võ kiêm toà n, lại thêm lá»… nhạc cung Ä‘Ã n cÅ©ng là tá»™t chúng. Ngà i phụng kÃnh Hoà ng-phụ và Mẫu-háºu chẳng khác chi nhÆ° thánh. Vua cha lại dá»±ng riêng cho Hoà ng-tá» má»™t Ä‘Ã i các nguy nga rá»±c rỡ. Tuy trẻ tuổi, song Ãông cung lại quý sá»± phÆ°á»›c thiện, bố thà cho nhân loại, thượng cầm hạ thú. à Ngà i chỉ muốn cho tất cả chúng sanh được an vui tá»± tại.
Khi đến tuổi trưởng thà nh, vua cha Ä‘Ãnh hôn cho Ngà i vá»›i nà ng Mạn Trà , con má»™t vị Thiên tá». Công chúa sắc đẹp tuyệt trần và đức hạnh không ai sánh kịp.
Ngà y tháng qua, vợ Ãông cung sinh được má»™t trai, gái. Thuở ấy Hoà ng tá» nhá»› pháp bố thà Ba La Máºt. Ngà i xin phép vua cha dạo chÆ¡i và xem cảnh váºt, Ngà i thấy những ngÆ°á»i nghèo, Ä‘ui, Ä‘iếc, câm, Ä‘i dá»c Ä‘Æ°á»ng, trong lòng Æ°u ái, không hân hoan chút nà o. Vua cha há»i, Ãông cung nói: “Tâu Hoà ng phụ, con ra thà nh thấy ngÆ°á»i nghèo, Ä‘iếc, Ä‘ui, câm; con Ä‘á»™ng mối từ tâm, xót lòng trắc ẩn. Con muốn tâu Hoà ng phụ biết ý muốn của con, song con còn ngần ngại e Hoà ng phụ không nháºn lá»iâ€.
Hoà ng thượng nói: “Con muốn Ä‘iá»u gì, cha cÅ©ng hoan há»· ban cho nhÆ° ýâ€. Ãông cung nói: “Con muốn lấy tất cả trong kho tà ng của Hoà ng phụ, Ä‘em bố thà cho má»i ngÆ°á»i, bất luáºn ai xin váºt chi thì con cho váºt ấyâ€, Hoà ng phụ đáp: “Hay thay con cứ thi hà nh theo bổn nguyện, cha không cấm cảnâ€.
Ãông cung xin các quan hầu cáºn Ä‘em đồ châu báu ra bà y biện nÆ¡i bốn cá»a thà nh và ngoà i chợ đặng bố thà cho tất cả nhân loại. Tám phÆ°Æ¡ng trá»i đất Ä‘á»u hay việc là nh của Hoà ng tá». Bốn hÆ°á»›ng xa xôi ngà n dặm, Ä‘ua nhau lặn suối trèo non, đến chịu thá» thÃ. NgÆ°á»i đói rách, Hoà ng tá» cho ăn mặc, kẻ xin bạc và ng châu báu, Hoà ng tá» lại cấp cho, ai ai cÅ©ng được lòng hả dạ.
Thá»i ấy có má»™t ông vua nghịch sanh lòng nham hiểm, hay tin Hoà ng tá» bố thà bất luáºn là ai cùng váºt gì, má»›i há»™i các đình thần và các vị Bà La Môn trong nÆ°á»›c bà n bạc rằng: “Ta nghe vua nÆ°á»›c Diệp Ba có má»™t thá»›t tượng bạch, tên là Tu Ãà n Diên chạy bay được trên liên hoa. Voi ấy đã dõng mãnh lại mạo hiểm trong việc chiến tranh, trăm tráºn trăm thắng, chả biết chÆ° khanh có ai chịu Ä‘i xin voi ấy chăng?â€. Các quan văn võ lắc đầu trÆ°Æ¡ng mắt nhìn nhau; song trong hà ng Bà La Môn có tám ông tâu rằng: “Chúng tôi nguyện là m nhÆ° ý, cúi xin Hoà ng thượng ban cho chúng tôi Ãt đồ hà nh lýâ€. Vua dạy cấp đồ Ä‘i Ä‘Æ°á»ng và nói rằng: “Ta rất tin cáºy các ngÆ°Æ¡i, nếu các ngÆ°Æ¡i xin được voi ấy, ta sẽ trá»ng thưởngâ€.
Tám ông Bà La Môn tay cầm tÃch trượng lên Ä‘Æ°á»ng, khi lên thác khi xuống ghá»nh, lần hồi đã tá»›i nÆ°á»›c Diệp Ba. Chúng há»i thăm đến trÆ°á»›c cá»a Ä‘á»n Hoà ng tá», thảy Ä‘á»u chống gáºy kim cÆ°Æ¡ng, chân đứng chân treo, day mặt vô cá»a. NgÆ°á»i giữ cá»a và o báo cho Ãông cung, Ngà i liá»n ra thi lá»… má»™t cách tôn trá»ng, chẳng khác chi nghÄ©a cha con. Ãoạn thái tá» há»i: “Bạch quý Ngà i, quý Ngà i ở đâu đến đây? Ãi Ä‘Æ°á»ng sá xa xôi có cá»±c khổ chăng? Cảm phiá»n quý Ngà i cho tôi biết có việc chi quan hệ mà phải chịu nhá»c nhằn treo chân nhÆ° thế nà y?â€. Tám vị Bà La Môn đáp: “ThÆ°a Hoà ng tá» Ãông cung, chúng tôi mạn nghe Ãông cung mở Ä‘Æ°á»ng phÆ°á»›c thiện, bố thà bất luáºn là ai cùng bất cứ của cải gì, nên danh thÆ¡m của Ngà i truyá»n khắp tám phÆ°Æ¡ng, công đức của Ngà i quả tháºt vô lượng vô biên, xa gần Ä‘á»u chúc tụng, không còn má»™t ai không biết. Chúng bần đạo lấy đó tin chắc chắn nhÆ° lá»i. ThÆ°a Hoà ng tá» Ãông cung, tháºt Ngà i là con cõi thượng thiên, thế thì lá»i nói Ngà i còn hÆ¡n kim thạch. Váºy nếu Ngà i thà nh tâm bố thÃ, chúng bần đạo xin Ngà i hoan há»· cho chúng tôi bạch tượng bay trên liên hoaâ€.
Ãông cung liá»n đến chuồng ngá»±a dắt ra má»™t con voi bạch song các vị Bà La Môn lại nói: “ThÆ°a Hoà ng tá» Ãông cung, không phải thá»›t voi nà y, chúng tôi xin đây là xin bạch tượng chạy được trên hoa sen, tên nó là Tu Ãà Diênâ€. Hoà ng tỠđáp: “Cha tôi thÆ°Æ¡ng mến voi ấy lắm, chẳng khác chi tôi, tôi không thể tá»± quyá»n cho các Ngà i. Nếu tôi cho thì cha tôi hết thÆ°Æ¡ng tưởng tôi, lại còn Ä‘uổi tôi ra khá»i nÆ°á»›c nữaâ€. NhÆ°ng Ãông cung lại nghÄ© rằng: “TrÆ°á»›c kia ta đã láºp trá»ng nguyện Bố Thà Bất Nghịch Ã, nếu ta từ chối thì ta tá»± bác đại nguyện của ta, ta nên cho voi ấy má»›i có thể đạt được pháp Ba La Máºtâ€. Ãông cung không còn ngần ngại nói: “Bạch quý Ngà i, tôi không dám là m quý Ngà i báºn lòng vì má»™t sá»± nhá» nhen đó†Hoà ng tá» dạy tùy tùng thắng bà nh và ng và dắt tượng ra tức tốc. tay trái Ngà i bÆ°ng nÆ°á»›c rá»a tay cho các vị Bà La Môn, tay mặt dắt voi trao cho quý khách. Vừa được voi bạch, tám ông Bà La Môn liá»n ca tụng “Bồ Ä‘á» tâm†và cảm tạ Ãông cung, lá»™ vẻ hân hoan, và vá»™i vã lên Ä‘Æ°á»ng. Ãông cung lại còn nói vói: “Xin quý Ngà i hãy Ä‘i cho chóng, kẻ Hoà ng phụ tôi biết lại cho ngÆ°á»i theo bắt voiâ€. Trong nháy mắt, tám ông Bà La Môn biệt dạng.
Vừa nghe Hoà ng tá» cho kẻ nghịch tượng báu, các quan văn võ Ä‘á»u sững sốt, lo sợ rằng: “NÆ°á»›c ta nhá» có voi ấy mà dẹp nạn can quaâ€.Quần thần liá»n và o tâu vá»›i vua: “Muôn tâu bệ hạ, Ãông cung đã Ä‘em voi báu mà cho kẻ thù nhà , Bệ hạ dá»±ng nên bá» cõi cÅ©ng nhá» có voi ấy oai phong lẫm liệt, má»™t mình có thể chống cá»± 60 thá»›t voi khác nhÆ° chÆ¡i; nay Ãông cung lại cho kẻ nghịch, chúng hạ thần cho đó là điá»m mất nÆ°á»›c. Chúng tôi tâm hồn rối loạn, cúi xin Hoà ng thượng định Ä‘oạt. Bố thà bất nghịch ý của Ãông cung theo thiên kiến của chúng tôi thì chẳng kÃp thì chầy, Hoà ng tá» chẳng những vét sạch cả của cải trong kho tà ng mà thôi, lại chúng tôi sợ e Ngà i còn cho cả nÆ°á»›c và vợ con Ngà i nữaâ€.
Vua nghe tâu không bằng lòng, liá»n cho đòi má»™t vị Ãại thượng thÆ¡ đến há»i: “Khanh cho Trẫm biết có phải Thái tá» bắt bạch tượng cho kẻ nghịch chăng?â€.
Muôn tâu Bệ hạ quả tháºt nhÆ° lá»i.
Vua há»™i nghị tất cả đình thần để thẩm án Ãông cung. Má»™t quan thượng thÆ¡ tâu: “Kẻ nà o và o chuồng tượng thì chặt chân, kẻ nà o dắt tượng thì cắt tay, kẻ nà o thấy dắt tượng thì móc mắtâ€. Má»™t quan thượng thÆ¡ khác lại tâu: “Xin Hoà ng thượng cho công án tá» hình cho cả thảy thủ phạm và đồng lõaâ€. Thấy quần thần phân vân và ý kiến không đồng, Vua lại thêm tha thiết và phán vá»›i triá»u đình: “Con Trẫm chẳng những ham tu tuệ mà thôi, lại còn má»™ Ä‘Æ°á»ng phÆ°á»›c thiện. Ãối vá»›i mấy Ä‘iá»u ấy Trẫm không thể ngăn cản, huống chi nay Trẫm nỡ Ä‘Ã nh bắt buá»™c hà nh hình cùng hạ ngụcâ€. Má»™t vị Ãại Thượng thÆ¡ bác bẻ ý kiến cả thảy triá»u đình, rồi quỳ xuống tâu: “Theo thiển kiến của tôi, Ngà i nên Ä‘uổi Thái tá» ra khá»i nÆ°á»›c và đà y ngÆ°á»i ở chốn lâm sÆ¡n 12 năm hòng ngÆ°á»i ăn năn hối ngá»™â€.
Vua theo ý kiến ấy, dạy đòi Ãông cung và o há»i: “Có phải ngÆ°Æ¡i bắt bạch tượng cho kẻ nghịch chăng?â€
- Muôn tâu Hoà ng phụ, quả tháºt váºy.
Vua lại há»i: “Sao ngÆ°Æ¡i lại dám bắt bạch tượng cho kẻ nghịch mà không trình cho ta hay trÆ°á»›c ?â€
- Thưa Hoà ng phụ, trước kia Hoà ng phụ cho phép con bố thà như ý mà không ngăn cấm một việc chi. Bởi thế nên con không tâu lại với Hoà ng phụ việc con là m phước.
Thánh Hoà ng nói: “Lệnh ta ban thuá»™c vá» ngá»c ngà châu báu, chá»› không can hệ vá»›i tượng bạchâ€.
Thái tỠđáp: “Muôn tâu Hoà ng phụ, các váºt ấy Ä‘á»u là của cải của Hoà ng phụ tất cả, con không ngá» phải ngoại trừ tượng bạchâ€. Hoà ng thượng phán: “NgÆ°Æ¡i phải tức tốc ra khá»i nÆ°á»›c nà y, ta Ä‘Ã y ngÆ°Æ¡i tại núi Ãà n Ãặc 12 năm.
Thái tá» tâu: “Con không cải lệnh Hoà ng phụ, song con xin Hoà ng phụ cho phép con ở lại thêm bảy ngà y đặng bố thà thêm cho mãn nguyệnâ€.
Thiên tá» phán: “Ta dạy ngÆ°Æ¡i cÅ©ng vì sá»± bố thà của ngÆ°Æ¡i thái quá, chẳng những là m tiêu tan kho báu của ta, lại là m cho nÆ°á»›c mất má»™t linh váºt. NgÆ°Æ¡i không được ở lại đây thêm bảy ngà y, hãy ra khá»i nÆ°á»›c bây giá», ta không cho phép đâuâ€.
Thái tá» tâu: “Con không dám trái lệnh Hoà ng phụ, nhÆ°ng vì con còn chút Ãt của cải riêng, muốn Ä‘em bố thà cho trá»n vẹn chá»› con không dám đá Ä‘á»™ng đến kho tà ng của nÆ°á»›c nữa…â€
Hai muôn cung phi đồng xin vua để cho Hoà ng tỠở lại bảy ngà y rồi sẽ đà y đi cũng chẳng muộn.
Vua nháºn lá»i.
Thái tá» dạy cho gia dịch truyá»n cho tháºp phÆ°Æ¡ng hay: ai muốn của cải, thì đến Ngà i cung cấp cho.
Nhân dân ở bốn phÆ°Æ¡ng trá»i nghe đồn Ä‘á»u tá»›i cá»a Ä‘á»n; Hoà ng tá» rất ân cần thiết đãi thức ăn uống, chăm nom phân phát của cải, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u được vui vẻ. Trong bảy ngà y, bố thà hết của cải. NgÆ°á»i hà n vi trở nên phú quÃ; cả muôn ngÆ°á»i Ä‘á»u nhỠđó được no ấm hân hoan.
Ãông cung và o từ tạ Công chúa Mạn Trà và nói rằng: “Vì tôi bố thà thái quá, đã vét sạch kho tà ng lại còn cho kẻ nghịch tượng bạch kỳ tà i, nên Hoà ng phụ và triá»u đình Ä‘Ã y tôi 12 năm lên núi Ãà n Ãặcâ€.
Bà Mạn Trà nói: “Muốn nÆ°á»›c thạnh nhà an, tôi xin cầu chúc Ãức Thánh hoà ng, các thượng quan cùng quân nhân lá»›n nhá» trong nÆ°á»›c, thảy Ä‘á»u được già u sang, an vui vÄ©nh viá»…n. Còn tôi thì nguyện theo cùng Thái tá» và o chốn thâm sÆ¡n mà tu hà nh pháp Bát nhãâ€.
Ãông cung nói: “NgÆ°á»i nam tỠở núi non hiểm địa còn khó giữ được bình tÄ©nh vá»›i cá»p hùm cùng các loà i thú dữ khác; VÆ°Æ¡ng phi đã quen thanh nhà n, là m sao chịu nổi vá»›i cảnh khó khăn và đá»i vô vị. Công chúa ở thì Ä‘Ã i các nguy nga, mặc ròng tÆ¡ lụa, nghỉ toà n nệm gối, ăn uống tinh đồ mỹ vị; còn trên sÆ¡n lâm, nghỉ toà n mà n trá»i chiếu đất, nệm gối bằng cá» rÆ¡m, thức ăn toà n là hoa quả. Lại thêm mÆ°a, gió, sấm sét, sÆ°Æ¡ng, tuyết là m cho vỡ mặt kinh tâm. Khi lạnh thì lạnh thấu xÆ°Æ¡ng, khi nóng thì nóng phá»ng trán. NÆ¡i cây cối không bá» nÆ°Æ¡ng dá»±a, dÆ°á»›i đất thì cá» gai, đá sá»i cùng loà i sâu bá» Ä‘á»™c địa, là m sao VÆ°Æ¡ng phi lại chịu nổi cảnh Khổ ấy?â€
Bà Mạn Trà đáp: “Nếu thiếp xa cách Hoà ng tá» thì cần gì nệm thúy gối loan, sÆ¡n hà o hải vị. Hôm nay đứng trÆ°á»›c hoà n cảnh nà y thì lẽ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên chà ng đâu thiếp đó cho trá»n đạo vợ chồng. NÆ°á»›c lấy cá» là m biểu hiệu, khói thì có lá»a, vợ thì có chồng. Thiếp chỉ biết gởi thân cho lang quân, mặc dầu mÆ°a tối nắng chiá»u. Thiếp tưởng: lang quân chẳng khác chi thần thức của thiếp, nếu thần thức xa lìa thì thân kia tan rã. Vả lại lúc lang quân láºp Ä‘Ã n bố thÃ, thiếp cÅ©ng dá»± và o, khi lang quân lìa quê hÆ°Æ¡ng nếu có ngÆ°á»i đến xin thá» thÃ, Thiếp biết nói là m sao vá»›i há»? Lúc thiếp nghe ai khẩn cầu vá»›i thà chủ, thiếp quá cảm Ä‘á»™ng có thể chết đặng váºyâ€.
Ãông cung nói: “Tôi mở Ä‘Æ°á»ng bố thÃ, không từ chối má»™t ai, nếu có ngÆ°á»i đến xin hai con, tôi rất hoan há»· nháºn lá»i. Khi ấy Công chúa không vui lòng hưởng ứng, có phải là m rối loạn tâm từ thiện của tôi không? Tốt hÆ¡n là Công chúa đừng theo tôi là m chiâ€.
Mạn Trà đáp: “Hoà ng tá» chá»› có lo xa, tôi xin tán thà nh má»i việc phÆ°á»›c thiện. Lang quân ôi! “Trong trá»i đất không còn ai nhân đức hÆ¡n lang quân!â€
Ãông cung nói: “Nếu quả VÆ°Æ¡ng Phi đồng tình thì không gì quý hóa bằng!â€.
Ãông cung dắt vợ con và o viếng mẹ và từ giả lên Ä‘Æ°á»ng. Thái tá» thÆ°a: “Cúi xin Mẫu háºu hãy năng nhắc nhở Thánh hoà ng; lấy luáºt chân chánh trị nÆ°á»›c chăn dân, chá»› để tà đạo sang nháºp nÆ°á»›c nhà â€.
Nghe lá»i Ãông cung, Hoà ng háºu bồi hồi cảm Ä‘á»™ng âu sầu. Bà nói giữa cung phi: “Ta Ä‘em thân cứng cá»i nhÆ° sắc đá, lấy lòng bá»n bỉ hÆ¡n gang thép mà phò Hoà ng thượng không chút chi lá»—i lầm. Nay ta có má»™t mụn con vá»n vẹn, nó lại bá» ta mà đi, tưởng tá»›i chừng nà o thì tâm bà o ta đứt từng Ä‘oạn! Nhá»› khi con còn trong bụng mẹ, chẳng khác chi lá trên nhà nh, cà ng ngà y cà ng lá»›n, ta nuôi con đến tuổi trưởng thà nh, nó lại Ä‘i xa, bá» ta hiu quạnh! Các VÆ°Æ¡ng phi khác sẽ được thú vui chÆ¡i, còn ta thì Hoà ng thượng sẽ hết yêu vì ta nữa. Ta xin thà nh tâm chú nguyện cùng cao xanh cho con ta mau được trở vá» xứ sởâ€.
Ãông cung cùng vợ con đồng lạy mẹ rồi lui ra.
Hai muôn quý phi má»—i bà đá»u Ä‘em ngá»c trân châu đặng hiến cho Ãông cung; bốn ngà n Thượng thÆ¡ Ä‘em trà ng hoa và báu dâng cho Hoà ng tá».
Hoà ng tá» ra cá»a thà nh hÆ°á»›ng Bắc, Ngà i lấy cả thảy bảy váºt báu, ngá»c và bông hoa bố thà cho má»i ngÆ°á»i. Cả thảy quan dân lá»›n nhá» vô số đến Ä‘Æ°a đón cháºt Ä‘Æ°á»ng, chen nhau dâng lá»… váºt cùng chúc từ cho Hoà ng tá». Há» bà n luáºn cùng nhau và nói: “Ãông cung thái tá» là ngÆ°á»i trá»n là nh, là báºc vÄ© nhân trong nÆ°á»›c. Vì sao Hoà ng thượng lại xua Ä‘uổi má»™t vị Hoà ng tá» quý nhất và hiếm có trong Ä‘á»i nà y?â€. Cả thảy má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u hoà i tâm thÆ°Æ¡ng tiếc.
Ra khá»i thà nh, Hoà ng tá» xin thần dân trở gót đặng Ngà i lên Ä‘Æ°á»ng. Lúc quay lÆ°ng, quan dân lá»›n nhá» Ä‘á»u bi cảm và khóc nức nở.
Thái tá» lên xe vá»›i vợ con, tá»± cầm cÆ°Æ¡ng dục ngá»±a. Ãi má»™t khoảng Ä‘Æ°á»ng xa xa. Thái tá» dừng xe dÆ°á»›i bóng cây nghÄ© mát. Bá»—ng có má»™t ngÆ°á»i Bà La Môn đến xin Ngà i con ngá»±a. Thái tá» mở ngá»±a ra cho, rồi để hai con lên xe, mang gá»ng xe và o kéo thế cho ngá»±a, Công chúa thì ở sau xe đẩy tá»›i. Ãi thêm được má»™t khúc Ä‘Æ°á»ng, lại gặp má»™t ngÆ°á»i Bà La Môn, đón xin cái xe. Ãông cung liá»n nháºn lá»i. Ãi má»™t khúc xa hÆ¡n nữa, lại gặp ngÆ°á»i Bà La Môn xin bố thÃ. Thái tá» nói: “Tôi không muốn từ chối, song của cải tôi đã hếtâ€. NgÆ°á»i Bà La Môn đáp: “Nếu Ngà i không còn của cải gì khác, nhá» Ngà i cho tôi y phục của Ngà i Ä‘ang mặc trong mìnhâ€. Ãông cung lấy quần áo tốt của mình cho, rồi mặc đồ cÅ©. Ãi má»™t đổi xa nữa, lại gặp má»™t ngÆ°á»i Bà La Môn đến thá» thÃ, Ngà i cho quần áo của hai con. Ãông cung đã bố thà cả xe, ngá»±a, của cải và áo quần mà không buồn không tiếc má»™t chút nà o. Bấy giá» Ãông cung thì cõng con trai, Công chúa thì bồng con gái, Ä‘i bá»™ lên Ä‘Æ°á»ng. Cả thảy vợ chồng con cái Ä‘á»u hân hoan, nhắm non thẳng dặm.
Núi Ãà n Ãặc xa lắm, cách châu thà nh hÆ¡n 6.000 dặm. Muốn Ä‘i đến nÆ¡i, phải trải qua không biết bao nhiêu hầm hố bùn lầy, phải nhịn đói chịu khát nữa.
Cứ ngà y Ä‘i đêm nghỉ, xuân qua thu lại, hè mãn đông sang, tá»™i nhân đã đến núi Ãà n Ãặc. Hoà ng tá» ngắm xem phong cảnh thấy núi cao chÆ¡m chởm oai nghi, cây cá» sầm uất thạnh máºu. Các thứ chim ca hót vá»›i giá»ng véo von, hồ trong hoa nở nÆ°á»›c ngon trái ngá»t vá»›i vô số ngá»—ng, hạc, vịt, chà i cùng các loà i chim ăn dÆ°á»›i nÆ°á»›c.
Hoà ng tá» nói vá»›i vợ: “Ở đây cây má»c thẳng bằng, cao sừng sá»±ng táºn trá»i xanh mà không lay Ä‘á»™ng. Chúng ta sẽ được uống nÆ°á»›c ăn trái ngá»t, ở trong hang đá; chúng ta sẽ tu hà nh pháp Bát nhã (PhÆ°Æ¡ng pháp dùng trà tuệ để quan sát chiêm nghiệm, tìm tòi sá»± tháºt của sá»± váºt). Ãông cung vô núi, cả thảy thượng cầm hạ thú Ä‘á»u vui mừng đến nghinh tiếp Ngà i.
Trên chóp núi có má»™t vị tu hà nh tên là A Châu Ãà . Ngà i được 500 tuổi và đức hạnh dung thông. Ãông cung đến thi lá»… rồi lui ra đứng dáºy và nói: “Bạch Ngà i hiện giá» chúng tôi chÆ°a biết phải ở nÆ¡i nà o có thức ăn uống?â€.
Ông A Châu Ãà đáp: “Toà n núi nà y là cảnh thiên thai, Ngà i ở đâu lại không được? Núi nà y chá»— nà o cÅ©ng tinh sạch và thanh tịnh, Ngà i muốn hà nh pháp Bát nhã lại còn Ä‘em vợ con theo là m chiâ€.
Hoà ng tá» chÆ°a kịp trả lá»i, bà Mạn Trà cháºn há»i: “Ngà i tu được bao lâu?â€
- Tôi ở núi nà y được đâu 400 hay là 500 năm.
- Má»™t ngÆ°á»i nhÆ° tôi Æ°á»›c tu bao nhiêu năm má»›i đắc huệ? Giả tá»· tôi ở núi nà y lâu hÆ¡n cổ thá» cÅ©ng khó tÃnh cho ra đến chừng nà o đạt được đạo Bồ Ä‘á».
Ông tiên đáp: “Kỳ tháºt mấy câu chuyện ấy, tôi cÅ©ng không biết đượcâ€.
Ãông cung há»i: “Ngà i có nghe nói đến tên Thái tá» Tu Ãại Noa, con của vua nÆ°á»›c Diệp Ba chăng?â€.
Vị tu sÄ© đáp: “Tôi thÆ°á»ng nghe nói đến tên, song không biết mặtâ€.
Thái tá» nói: “Ãông cung ấy là tôi đâyâ€.
Vị tu sÄ© há»i: “Ngà i muốn tu pháp môn nà o?â€.
Thái tỠđáp: “Tôi muốn tu theo Ãại thừaâ€.
Vị tu sÄ© nói: “Ãối vá»›i công đức của Ngà i, tôi tưởng chẳng bao lâu Ngà i đạt được mục Ä‘Ãch viên mãn: Chừng Ngà i đắc đạo vô thượng, hoà n toà n sang suốt, tôi sẽ là đệ tá» thứ nhất của Ngà i có phép siêu phà m nháºp thánhâ€. Rồi ông chỉ cho Thái tá» má»™t chổ ở. Thái tá» bắt chÆ°á»›c ông tròng cÆ°Æ¡ng và o đầu và vấn tóc, lượm nhánh và lá cây cất bốn lá»u tranh cho mình, vợ và con.
Con trai tên là Ãa Ly 7 tuổi, mặc quần áo bằng cá» rÆ¡m theo cha, con gái tên là Kê Na Diên mặc quần áo bằng da nai theo mẹ.
Trên núi chim chóc và cầm thú vui cÆ°á»i tá» lòng tÃn ngưỡng và sùng bái Hoà ng tá». Khi Thái tá» Ä‘i tá»›i đâu thì ở đó hang hóc ná»™i mạch nÆ°á»›c, cây khô lại Ä‘Æ¡m bông trổ lá, loà i sâu bá» và ác thú thảy Ä‘á»u trốn mất: loà i thú ăn thịt trở lại ăn cá», cây sai trái, chim đồng tình kêu hót. Bà Mạn Trà lo hái trái cho Hoà ng tá» và con ăn. Còn hai trẻ khi thì Ä‘i chÆ¡i vá»›i cầm thú nÆ¡i mé rạch, khi lại ở đó suốt đêm. Lần kia Ä‘uổi thú chÆ¡i, con trai Ãa Ly cởi sÆ° tá», sÆ° tá» nhảy, Ãa Ly té xuống đất trầy mặt chảy máu. Má»™t con khỉ thấy, leo lấy lá cây chùi máu, rồi dắt lại bá» ao rá»a. Hoà ng tá» thấy tấn tuồng ấy, thầm nói: “Loà i cầm thú cÅ©ng có lòng thÆ°Æ¡ng nhân loại nhÆ° váºyâ€.
Trong thá»i kỳ ấy, tại xứ Câu LÆ°u có má»™t ngÆ°á»i Bà La Môn nghèo khổ, bốn mÆ°Æ¡i tuổi, không con, có vợ, Vợ chà ng thì yểu Ä‘iệu, đẹp đẽ, phÆ°Æ¡ng phi; còn chà ng thì xấu xa, mình mẫy Ä‘en Ä‘iu, diện mạo quá dị tÆ°á»›ng, chẳng khác chi yêu ma quá»· mị. Vợ chà ng gá»›m ghét mong sao chà ng chết phứt cho rồi. Ngà y kia cô ta Ä‘i múc nÆ°á»›c gặp má»™t đám trai tráng nhạo báng chồng nà ng và nói: “Bà thì và tợ thiên kim, cá»› sao lại là m vợ má»™t ngÆ°á»i nhÆ° thế?â€.
Cô ta trả lá»i: “Cái đầu già nua ấy bạc trắng nhÆ° sÆ°Æ¡ng, sá»›m tối tôi hằng trù rủa cho nó chết, chẳng biết sao nó không nhúc nhÃchâ€. Ãáp rồi tá»± than thân trách pháºn, vá» nhà khóc lóc vá»›i chồng. “Thiếp Ä‘i múc nÆ°á»›c gặp má»™t lÅ© trai tÆ¡ xúm nhau diá»…u cợt. Váºy chà ng phải kiếm cho thiếp má»™t con đòi, chừng nà o có đứa ở thiếp khá»i Ä‘i xách nÆ°á»›c, bá»n ấy má»›i hết chá»c ghẹo thiếpâ€.
NgÆ°á»i chồng trả lá»i: “Tôi nghèo xác da xác chiếu, nà ng lại muốn tôi má»i ở đâu?â€
Vợ đáp: “Nếu không có, tôi tình nguyện bá» nhà ra Ä‘i.†Nà ng lại tiếp lá»i: “Tôi có nghe Hoà ng tá» Tu Ãại Noa, vì bố thà thái quá nên bị vua cha Ä‘Ã y tại núi Bà n Ãặc. Ngà i có má»™t trai, má»™t gái, chà ng nên thân hà nh đến đó xin hai trẻâ€.
Chồng bác lá»i rằng: “Núi Bà n Ãặc xa hÆ¡n 6.000 dặm, khó Ä‘i đến nÆ¡i huống nữa là xin Thái tá» má»™t việc mà Ngà i không thể cho!â€.
Vợ lên tiếng: “Nếu chà ng còn dụ dá»±, tôi sẽ mượn con dao tá»± tá» ngayâ€.
Chồng xuống giá»ng: “Thôi đừng vá»™i giáºn, nà ng coi sắp cho tôi Ãt đồ hà nh lý gì?â€.
Vợ nói: “Ãi thì Ä‘i Ä‘i, nhà ta thiếu trÆ°á»›c hụt sau, còn đòi đồ hà nh lý gì?â€.
NgÆ°á»i Bà La Môn cụ chuẩn bị Ãt món ăn rồi lên Ä‘Æ°á»ng, Ãến xứ Diệp Ba Ä‘i ngay lại cá»a thà nh, chà ng ta má»›i há»i ngÆ°á»i giữ cá»a: “Xin ông thi ân cho tôi biết Hoà ng tá» Ãông cung Tu Ãại Noa ở đâu hiện giá»?â€.
NgÆ°á»i giữ cá»a không dám trả lá»i và o báo Hoà ng thượng hay. Vua nghe tức giáºn và phán rằng: “CÅ©ng vì lÅ© nà y mà ta Ä‘Ã y Thái tá», sao chúng nó còn đến đây là m chi?â€
NgÆ°á»i Bà La Môn được đòi và o quỳ tâu: “Muôn tâu Thánh hoà ng tôi ở xứ xa lại, vì cái thanh danh của Hoà ng tá» Ãông cung đâu đâu Ä‘á»u biết, trên thấu cá»u thiên, dÆ°á»›i táºn cá»u tuyá»n, Ãông cung có lòng bác ái không hỠđể má»™t ai thất vá»ng. Bởi váºy nên ở xa, tôi cÅ©ng lặn lá»™i đến đây chú ý thà nh tâm yêu cầu má»™t việc cùng Hoà ng tá»â€.
Vua nói: “Ãông cung ở chốn quạnh hiu, trong thâm sÆ¡n và quá nghèo khổ, ngÆ°á»i còn có váºt chi nữa mà bố thÃâ€.
NgÆ°á»i Bà La Môn tâu: “Muôn tâu Hoà ng thượng, tuy biết Ãông cung khiếm khuyết má»i váºt, song tôi cÅ©ng chỉ nguyện đến táºn nÆ¡i ra mắt Ngà iâ€.
Vua dạy ngÆ°á»i chỉ Ä‘Æ°á»ng.
NgÆ°á»i Bà La Môn nhắm núi Bà n Ãặc thẳng dặm băng ngà n. Chà ng và o núi gặp ngÆ°á»i thợ săn liá»n đón há»i: “Xin ông thi ân cho tôi biết Hoà ng tá» Tu Ãại Noa có ở trên núi nà y không?â€.
Thợ săn tuy biết Ãông cung bị Ä‘Ã y ở đây cÅ©ng vì bố thà cho dòng Bà La Môn, song không chỉ chá»— lại còn bắt chà ng trói và o gốc cây đánh má»™t tráºn nhừ tá», mắng nhiếc quá lá»i và nói: “Ta muốn cho ngÆ°Æ¡i và i mÅ©i tên và ăn thịt ngÆ°Æ¡i, ngÆ°Æ¡i còn thiếu váºt chi mà đến đây há»i thăm Thái tá»â€.
NgÆ°á»i Bà La Môn nghÄ©: “Ta sẽ bị tay ngÆ°á»i nà y giết, váºy ta phải thiết kế đánh lừa ngÆ°á»i má»›i mong toà n tánh mạngâ€. NghÄ© rồi liá»n nói: “Theo lẽ phải Ngà i phải há»i tôi nguyên nhân trÆ°á»›c khi hà nh phạt tôi cho đángâ€.
Thợ săn đáp: “NgÆ°Æ¡i muốn nói việc chi?â€.
NgÆ°á»i Bà La Môn nói: “ThÆ°a Ngà i đức Thánh hoà ng hồi tâm thÆ°Æ¡ng nhá»› Thái tá» Ãông cung, dạy tôi Ä‘i tìm Hoà ng tỠđặng thỉnh vá» nÆ°á»›câ€.
Nghe váºy, thợ săn hối háºn liá»n mở trói thả ra, nháºn lá»—i và nói: “Tôi tháºt vô lá»…, xin ông miá»…n chấp, cÅ©ng bởi không hay không biết có chỉ Thánh hoà ng nên má»›i lá»—i lầm nhÆ° hôm nayâ€. Nói rồi chỉ chá»— ở của Ãông cung.
NgÆ°á»i Bà La Môn Ä‘i thẳng đến lá»u trang của Ãông cung, Hoà ng tá» thấy đặng vui mừng, ra tiếp rÆ°á»›c, thi lá»… và há»i thăm: “Ông ở đâu lại? Có lẽ ông Ä‘i Ä‘Æ°á»ng mệt nhá»c thì phải? Ông đến tôi có việc chi chăng?â€.
NgÆ°á»i Bà La Môn thÆ°a: “Tôi ở xa lắm, thân tôi khốn đốn không cùng, Ä‘Æ°Æ¡ng giá» tôi đói khát nữaâ€.
Hoà ng tá» láºt Ä‘áºt thỉnh và o cốc má»i ngồi, Ä‘em trà nÆ°á»›c và trái cây dâng ngÆ°á»i Bà La Môn nói: “ThÆ°a Ãông cung Thái tá», tôi gốc ở nÆ°á»›c Câu LÆ°u, đã lâu tôi nghe lòng từ thiện của Ngà i, tháºp phÆ°Æ¡ng thế giá»›i Ä‘á»u mến danh thÆ¡m và đức hạnh của Ngà i. Tôi quá nghèo khổ nhÆ°ng Ngà i thÆ°Æ¡ng tưởng tôi, cho tôi má»™t và i váºtâ€.
Thái tỠđáp: “KÃnh ông chẳng có việc gì tôi từ chối nhÆ°ng rủi cho ông, hiện giá» tôi không còn món gìâ€.
NgÆ°á»i Bà La Môn nói: “ThÆ°a Ãông cung, nếu Ngà i không có gì, xin Ngà i cho tôi hai trẻ con của Ngà i để phụng dưỡng tôi lúc tuổi vá» già â€.
Hoà ng tỠđáp: “Ông ở xa lại chú tâm xin hai con tôi, tôi không lẽ từ chốiâ€.
Lúc đó hai trẻ Ä‘i chÆ¡i, Thái tá» kêu lại, và nói: “Có má»™t ngÆ°á»i Bà La Môn ở xa đến xin hai con, cha đã hứa lá»i Æ°ng chịu, hai con hãy Ä‘i vá»›i ngÆ°á»iâ€.
Hai trẻ chạy đến má»™t bên cha khóc rằng: “Chúng con đã từng biết nhiá»u ngÆ°á»i Bà La Môn, song chúng con không há» thấy ngÆ°á»i nà o dị tÆ°á»›ng nhÆ° thế. Chắc ngÆ°á»i nà y không phải trong há» của Bà La Môn đâu, ngÆ°á»i ấy là quá»· yêu! Nay mẹ con Ä‘i hái trái chÆ°a vá», cha lại bắt con cho yêu tinh ăn thịt chúng con phải chết mất. Ãến chừng mẹ con vá» kêu con chẳng thấy, thì chẳng khác gì bò mẹ kiếm con, ngÆ°á»i sẽ bi lụy, than van, Ä‘au khổâ€.
Thái tá» nói: “Hai con chá»› quá bịn rịn, cha đã hứa lá»i không thể thất tÃn. NgÆ°á»i Bà La Môn nà y không phải là tà ma quá»· mị chi, không ăn thịt con đâu mà ngại gì, hai con hãy Ä‘i Ä‘iâ€.
Hoà ng tá» lấy nÆ°á»›c rá»a tay cho ngÆ°á»i Bà La Môn, rồi kéo tay hai con cho ngÆ°á»i Bà La Môn dắt Ä‘i.
Hai trẻ không chịu Ä‘i, chừng trở lại trÆ°á»›c mặt cha quỳ xuống và nói: “ThÆ°a cha chẳng hay chúng con phạm tá»™i gì trong kiếp trÆ°á»›c mà ngà y nay chúng con phải chịu lắm Ä‘iá»u thống khổ. Chúng con là dòng vua, nay phải là m tôi tá»› cho kẻ phà m phu. TrÆ°á»›c mặt cha, chúng con xin sám hối các tá»™i lá»—i, có lẽ nhỠđó sá»± phiá»n não và nghiệp chÆ°á»›ng của chúng con sẽ được tiêu trừ và hạnh phúc lại đặng phát khởi, mong sao Ä‘á»i nà y sang Ä‘á»i khác chúng con không còn gặp phải bÆ°á»›c gian truân nhÆ° thế nữaâ€.
Ãông cung nói vá»›i hai con: “Cả thảy ái tình Ä‘á»u là ảo má»™ng, má»™t ngà y kia phải hủy hoại vạn váºt Ä‘á»u vô thÆ°á»ng, mấy ai giữ trá»n vẹn má»™t váºt chi nÆ¡i trần thế. Hai con hãy Ä‘i, chẳng nên dùng dằng, chừng nà o cha đắc đạo Bồ Ãá», cha sẽ Ä‘á»™ hai conâ€.
Hai trẻ, đôi mắt Ä‘á» ngầu nói vá»›i cha: “Xin cha trao lá»i vÄ©nh biệt của hai con lại cho mẹ con, chúng con quá Ä‘au lòng vì nghÄ©a mẹ con xa cách Ä‘á»i Ä‘á»i, lại không giáp mặt tá» phân má»™t lá»i trong khi mẹ bắc con nam. Chẳng còn nghi vì nữa, cÅ©ng bởi tiá»n căn nghiệp báo của chúng con, nên nay chúng con phải chịu nhÆ° váºy. Chúng con nghÄ© đến khi mẹ chúng con vá» thấy mất hai con, ngÆ°á»i sẽ khổ tâm, Ä‘au Ä‘á»›n sầu não chẳng cùng, lo cho thân chúng con phải chịu đói rách phiêu lÆ°u nÆ¡i đất khách.â€
NgÆ°á»i Bà La Môn nói: “Tôi già yếu, hai trẻ chạy bá» tôi theo mẹ chúng nó, tôi lụm cụm theo bắt chúng nó sao được. Xin Ãông cung trói nó dùm tôi.â€
Thái tá» liá»n trói hai con giao cho ngÆ°á»i Bà La Môn dắt Ä‘i, nhÆ°ng hai đứa nhá» cưỡng lại chẳng chịu, ngÆ°á»i Bà La Môn má»›i đánh chảy máu. Ãau Ä‘á»›n thay cho Ãông cung, thấy tình cảnh nhÆ° váºy Ä‘á»™ng lòng sa nÆ°á»›c mắt. Cả trái đất Ä‘á»u rung Ä‘á»™ng, Hoà ng tá» và cầm thú theo sau Ä‘Æ°a đón hai trẻ, tá»›i chừng biệt dạng má»›i trở vá». Các loà i lục súc trở lại chá»— cÅ© hai trẻ thÆ°á»ng chÆ¡i thấy cảnh chẳng thấy ngÆ°á»i, xúc Ä‘á»™ng rên than thảm thiết, lăn lá»™n dÆ°á»›i đất.
NgÆ°á»i Bà La Môn dẫn hai đứa nhá» Ä‘i được xa xa, dá»c Ä‘Æ°á»ng đứa trai vấn dây trói và o cây không chịu Ä‘i, chú ý chá» mẹ chúng nó đến cứu. NgÆ°á»i Bà La Môn nổi giáºn, lấy cây đánh nhừ tá», đến chừng chúng nó xin thôi đánh, chịu Ä‘i, má»›i ná»›i tay.Hai đứa nhá» ngÆ°á»›c mắt lên trá»i vái rằng:
Thần linh ôi! Hởi thần linh ôi!
Hoan hỷ mách dùm mẹ chúng tôi.
Xét dạ con đi sầu chất chứa.
Ãau lòng mẹ ở lụy quên thôi.
Chạnh tình nuôi dưỡng chưa thù đáp.
Ãoái nghÄ©a cÆ°u mang chẳng đắp bồi.
Ở biết bao giỠcho rảnh nghiệp?
Cuá»™c Ä‘á»i thiết tưởng bạc hÆ¡n vôi.
CÅ©ng ngay lúc đó, Công chúa ở trên núi, nháy mắt khó chịu, bà lấy là m lạ và nghÄ©: “Thuở giá» tôi chẳng há» có cảm Ä‘á»™ng thái quá nhÆ° hôm nay, chắc hai trẻ mắc phải tai nạn rồi.†Bà liá»n bá» giá» trái lại đó, hối hả ra vá».
Khi Công chúa vá» thấy Ãông cung ngồi má»™t mình không có hai con, bà vô lá»u tranh kiếm không có, bà lại trở ra mé rạch-chá»— chúng nó hay chÆ¡i giỡn cÅ©ng không thấy. Bà chỉ thấy mang, sÆ° tá», khỉ, mấy thứ thÆ°á»ng chÆ¡i vá»›i nó mà thôi. Bà Mạn Trà trở lại chá»— Thái tá» ngồi và há»i hai con ở đâu? Thái tá» không nói.
Bà lại há»i nữa: “Khi hai con ở xa thấy tôi Ä‘em trái vá» chúng nó chạy nhà o lăn dÆ°á»›i đất, rồi lồm cồm ngồi dáºy nhảy nhót: Mẹ vá»; khi chúng nó thấy tôi ngồi ở đâu thì đến ngồi kế má»™t bên, thấy bụi bặm dÃnh mình tôi liá»n phủi. Bây giá» tôi không thấy con tôi và chúng nó không lại gần tôi, nó ở đâu? Ai bắt nó? Không thấy con tôi, lòng tôi đứt từng Ä‘oạn! Chỉ cho tôi biết con tôi Ä‘i đâu và đừng là m cho tôi phải cuồng tâmâ€.
Bà nói Ä‘i nói lại ba lần, Hoà ng tá» vẫn Ä‘iá»m nhiên không thốt má»™t lá»i. Bà lại cà ng Ä‘au Ä‘á»›n hÆ¡n nữa. Bà nói chua cay nhÆ° vầy: “Mất con tôi còn chịu được song sá»± lặng thinh của lang quân là m cho tôi thêm rối loạnâ€.
Ãông cung nói: “Có ngÆ°á»i Bà La Môn ở xứ Câu LÆ°u đến xin hai con và tôi đã cho rồiâ€.
Công chúa thoạt nghe quá cảm động, vụt té xuống đất, bà đau đớn không cùng.
Ãông cung nói: “Công chúa hãy nguôi lòng. Phu nhân hãy nhá»› lại việc xÆ°a, hồi thuở Pháºt Ãá» Hòa Kiệt La ra Ä‘á»i. Lúc đó tôi là má»™t ngÆ°á»i Bà La Môn, tên là Ba Sô Vệ, còn Công tÆ°á»›c phu nhân là con gái Bà La Môn tên là Tu La Ãà , Công chúa cầm bảy liên hoa, còn tôi thì nắm trong tay 100 bạc. Tôi mua năm bông sen của Công chúa đặng cúng dÆ°á»ng Pháºt, còn VÆ°Æ¡ng phi thì Ä‘em thêm hai bông khác cho tôi dâng cúng Pháºt. Phu nhân lại láºp nguyện nhÆ° váºy: “Tôi nguyện cầu sao trong những kiếp vị lai tôi cứ được là m vợ chà ng, dầu lịch sá»±, dầu xấu xa tôi không há» xa chà ngâ€.
Tôi có nói vá»›i Công chúa rằng: “Nếu nà ng muốn là m vợ tôi thì phải tuân theo chánh ý tôi, tôi sẽ Ä‘em hết tâm lá»±c hà nh pháp bố thÃ, không há» thối chuyển cùng trái ý má»™t ai. Trừ cha mẹ tôi, ai xin váºt chi tôi Ä‘á»u hoan há»·. Công chúa Æ°ng chịu bằng lòng. Nay tôi cho hai con, VÆ°Æ¡ng phi lại là m rối loạn đến mối từ tâm của tôiâ€.
Nghe Ãông cung nói, bà liá»n tỉnh ngá»™; bà nhá»› lại trong kiếp quá khứ kia, bà có hứa hẹn và nháºn các việc bố thà của Thái tá».
Ãế ThÃch thấy Thái tá» hà nh pháp bố thà Ba La Máºt Ãa, cố ý thá» lòng Thái tá». Ngà i hóa thân là m ngÆ°á»i Bà La Môn xấu xa và cÅ©ng dị tÆ°á»›ng nhÆ° ngÆ°á»i trÆ°á»›c, đến trÆ°á»›c mặt Thái tá» và thốt rằng. “Ãông cung Æ¡i! Tôi hằng nghe Ãông cung rất hoan há»· là m các việc phÆ°á»›c thiện và không há» từ chối việc chi. Váºy tôi đến đây xin bà VÆ°Æ¡ng nữ, vợ của Ãông cungâ€.
Hoà ng tỠđáp: “Công chúa là ngÆ°á»i của Ngà iâ€.
Công chúa nói: “Nếu Thái tá» cho tôi rồi, lấy ai mà giúp đỡ Thái tá»â€.
Ãông cung nói: “Nếu tôi không cho Công chúa thì tôi không đạt được đạo vô thượng Ba La Máºtâ€.
Thái tá» múc nÆ°á»›c rá»a tay cho ngÆ°á»i Bà La Môn và dắt vợ cho ngÆ°á»i.
Ãế ThÃch đã nháºn được lòng Thái tá» không còn tiếc việc chi. Các thiên thần lại ca tụng lòng từ bi bác ái của Ãông cung, tức thì trá»i đất tối tăm, thế giá»›i Ä‘á»u rung Ä‘á»™ng.
NgÆ°á»i Bà La Môn dắt Công chúa ra Ä‘i, được bảy bÆ°á»›c, trở lại trả Công chúa cho Thái tá».
Thái tá» há»i: “Sao Ngà i không giữ Công chúa cho Ngà i? Công chúa nết na tánh hạnh xấu chăng? Trong cả Hoà ng nữ, Công chúa là cá»±c phẩm phu nhân, nà ng là Công chúa của má»™t nhà vua kim thá»i. CÅ©ng vì tôi mà nà ng phải nhảy và o vạc dầu sôi, trong đống lá»a Ä‘á», phải chịu ăn uống kham khổ không há» than thở vì Ä‘au khổ phong trần; trong má»—i sá»± hà nh Ä‘á»™ng, nà ng rất ân cần chú ý và gÆ°Æ¡ng mặt vẫn thÆ° thái tÆ°Æ¡i cÆ°á»i. Ngà i nên Ä‘em nà ng Ä‘i, tôi má»›i được an vuiâ€.
NgÆ°á»i Bà La Môn nói vá»›i Ãông cung: “Ta không phải là Bà La Môn, ta là Thiên Ãế ThÃch. Ta đến thá» lòng Ngà i. NhÆ°ng bổn nguyện của Ngà i là chi?†Nói xong Ãế ThÃch hoà n nguyên hình diện mạo oai nghi dung nhan tuyệt mỹ.
Công chúa đảnh lá»… Ãế ThÃch và cầu xin ba Ä‘iá»u: “TrÆ°á»›c nhất xin Ngà i là m sao cho ngÆ°á»i Bà La Môn Ä‘em lại hai con tôi vá» bán tại bổn xứ, cho chúng tôi được vá» nÆ°á»›c cho chóngâ€.
Ãế ThÃch đáp: “Bà sẽ nhÆ° nguyệnâ€.
Ãông cung nói: “KÃnh ngà i, tôi nguyện sao cho cả thảy chúng sanh Ä‘á»u được giải thoát và hết khổ vá» sá»± sanh, già , bệnh, chết.â€
Ãế ThÃch: “Lá»i nguyện của Ngà i tháºt vÄ© đại cao thượng không chi hÆ¡n. Nếu muốn sanh cõi trá»i, là m vua Thượng thiên, là m đại Hoà ng đế tại cõi trần, trÆ°á»ng thá» nhÆ° bá, nhÆ° tùng, thì tôi có thể là m được nhÆ° ý; chá»› cái oai linh tối yếu trong ba giá»›i ta ngoà i bản năng tôi.â€
Ãông cung tiếp: “Tôi tạm xin cho được già u có muôn xe đặng bố thà hÆ¡n xÆ°a. Tôi mong sao cho Hoà ng phụ cùng các quan đại thần hoà i tâm sum hiệp cùng tôiâ€.
Ãế ThÃch đáp: “Bản nguyện của Ngà i sẽ được thà nh tá»±u.†Dứt lá»i Ãế ThÃch biến mất.
Ãồng thá»i khi ấy ngÆ°á»i Bà La Môn dẫn mấy đứa nhá» vá» tá»›i nhà . Vợ chà ng ra đón và nhiếc rằng: “Tháºt chà ng quả lá»›n máºt to gan má»›i Ä‘em mấy trẻ nà y vỠđây. Nó là dòng dõi vua chúa, sao chà ng lại tà n nhẫn đánh Ä‘áºp đến ná»—i vết tÃch máu mủ đầy mình. Hãy tức khắc Ä‘em bán Ä‘i và kiếm đứa khác cho tôiâ€. Chồng nghe lá»i vợ Ä‘em bán trẻ con.
Ãế ThÃch thể theo lá»i nguyá»n của Công chúa liá»n đổi ý cho ngÆ°á»i Bà La Môn Ä‘Æ°a qua nÆ°á»›c Diệp Ba.
Ãến xứ ấy, các quan và dân nhìn biết con của Ãông cung cháu ná»™i của đức Kim Thượng, lá»›n nhá» Ä‘á»u Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng xót liá»n và o tâu vua.
Vua nghe nói lấy là m ngạc nhiên, cho đòi và o. Xa xa vừa chợt thấy Hoà ng tôn, Thiên tá», Hoà ng háºu, quần thần và cung phi Ä‘á»u khóc nức nở. Vua há»i ngÆ°á»i Ba La Môn là m sao mà có mấy đứa trẻ nà y? Nó tâu: “Tôi xin Ãông cung Thái tá»â€.
Vua kêu cháu đến và muốn ôm, nhÆ°ng nó khóc không chịu lại gần. Vua há»i giá cả. NgÆ°á»i Bà La Môn chÆ°a kịp trả lá»i, Hoà ng tôn mạn tâu: “Trai định giá má»™t ngà n bạc vá»›i má»™t trăm bò cái, gái định giá hai ngà n bạc vá»›i hai trăm bò cáiâ€.
Vua nói rằng: “Lẽ thÆ°á»ng thì ngÆ°á»i ta yêu chuá»™ng con trai hÆ¡n con gái, sao trai lại rẻ giá hÆ¡n gái?â€
Hoà ng tôn nói: “Tâu Bệ hạ những cung phi mỹ nữ của Bệ hạ không phải là quyến thuá»™c của Ngà i, ngÆ°á»i thì hèn hạ kẻ lại hoa Ä‘á»i; nhÆ°ng ai được Hoà ng thượng yêu vì thì được tăng phẩm tÆ°á»›c, trang Ä‘iểm mỹ lệ, ăn uống sung sÆ°á»›ng! Ngà i chỉ có má»™t mụn con trai mà Ngà i Ä‘Ã y chốn non rừng ráºm, còn Ngà i thì sá»›m tối sung sÆ°á»›ng vá»›i cung phi, chẳng chút Ä‘oái hoà i tá»›i nghÄ©a cha con. Ãó rõ rà ng biểu thị trai Ãt có giá trị hÆ¡n gáiâ€.
Thoạt nghe, vua liá»n tỉnh ngá»™, khóc than rằng: “Ta tá»™i cùng cháu, lẽ nà o cháu chẳng chịu lại gần ta? Ghét ta hay sợ ngÆ°á»i Bà La Môn?â€. Hoà ng tôn vá»™i tâu: “Chúng con đâu dám tá»± phép ghét Hoà ng thượng và chúng con cÅ©ng chẳng sợ gì ngÆ°á»i Bà La Môn nà y. XÆ°a chúng con là con vua, cháu chúa, nay lại tôi tá»› kẻ phà m phu. Là m sao đứa nô bá»™c lại dám lòn dÆ°á»›i tay Hoà ng thượng? Bởi váºy nên chúng con không thể tá»± tiện là m việc ấyâ€.
Hoà ng tôn dứt lá»i, vua thêm sầu muá»™n. Liá»n đó Thánh hoà ng trả theo giá định của ngÆ°á»i Bà La Môn, rồi kêu hai cháu hai trẻ chạy và o lòng Ngà i. Vua ôm cháu vuốt ve và há»i: “Cha con ăn mặc những gì trên núi?â€.
Hai cháu nói: “Cha con ăn toà n lê hoắc (tên trái cây) má»… cốc, mặc áo vải quần nâu, có trăm thứ chim là m cho cha con được giải khuây và không chút chi phiá»n.â€
Vua cho ngÆ°á»i Bà La Môn vá».
Hoà ng tôn tâu: “NgÆ°á»i Bà La Môn đói khát, xin Thánh hoà ng cho má»™t bá»a cÆ¡mâ€.
Vua nói: “Váºy chá»› cháu không giáºn nó sao, lại còn cho nó ăn uống nữa?â€.
Hoà ng tôn tâu: “Cha con ham tu phÆ°á»›c huệ, đến ná»—i không còn váºt chi bố thà nên Ä‘em hai con cho ngÆ°á»i, ngÆ°á»i là chủ của hai con, chúng con rất tiếc chÆ°a là m nô lệ cho ngÆ°á»i, hòng khá»i phụ lòng bác ái của cha con. Chúng con sao Ä‘Ã nh để ngÆ°á»i đói khát. Cha chúng con còn cho chúng con được thay, huống chi bố thà má»™t bá»a cÆ¡m có lẽ nà o Hoà ng thượng từ chối?â€.
Vua lại sai sứ giả Ä‘i triệu Ãông cung vá». Ãược lệnh, sứ thần Ä‘i tìm Hoà ng tá»; tá»›i núi Ãà n Ãặc liá»n tuyên Ä‘á»c Thánh chỉ và xin Ãông cung láºp tức vá» cung.
Ãông cung đáp: “Hoà ng thượng đã Ä‘Ã y ta ở núi nà y 12 năm và còn má»™t năm nữa má»›i mãn hạn, chừng nà o khâm kỳ viên mãn ta sẽ vá» chẳng muá»™nâ€.
Sứ giả vá» tâu lại cho vua nghe, rồi Thánh hoà ng tá»± tay hạ bút Ä‘á» thÆ¡ cho Thái tá» nhÆ° vầy: “Con tháºt đáng vị hiá»n nhân, nên lấy dạ khoan hồng quên chuyện đã qua. Con giáºn dữ có Ãch lợi gì, không trở vá» Tổ quốc. Cha đợi con vỠđặng Ä‘oà n viên cá»™ng hưởng sá»± an vuiâ€.
Khâm sứ mang bức thÆ¡ Ä‘em Ä‘Æ°a cho Ãông cung.
Tiếp chiếu, Hoà ng tá» liá»n quỳ lại trÆ°á»›c máºt chiếu, Ä‘oạn lui lại, Ä‘i vòng máºt chiếu bảy vòng rồi má»›i khai thÆ¡ ra Ä‘á»c.
Hay tin Hoà ng tỠsắp hồi trà o, các loà i cầm thú nhảy nhót cảm động, kêu gà o tha thiết, suối khe bỗng cạn, thú cái dứt sữa, chim chóc hót tiếng như than như sầu.
Hy hữu thay loà i cầm thú cũng biết đau thương trong khi vĩnh biệt!
Ãông cung và Công chúa đổi y phục lên Ä‘Æ°á»ng.
Nghe tin Ãông cung vá» nÆ°á»›c, vua địch dạy thám tá» bắt bà nh và ng cho bạch tượng, lại Ä‘em theo má»™t ô và ng Ä‘á»±ng bạc, má»™t ô bạc Ä‘á»±ng và ng đón Ä‘Æ°á»ng Thái tá» xin trả lại và tá» dấu ăn năn hối ngá»™ cùng Hoà ng tá» nhÆ° vầy: “TrÆ°á»›c kia bởi mê muá»™i tôi cố ý xin Ngà i voi báu, vì tôi nên Ngà i phải bị Ä‘Ã y ở thâm sÆ¡n rừng ráºm. Nay nghe tin vá» nÆ°á»›c, tôi rất vui mừng cho khâm sứ Ä‘Æ°a bạch tượng trả lại cho Ngà i cùng dâng chút lá»… bạc và ng, rất trông mong được Ngà i hạ cố thứ lá»—i cho tôi."
Ãông cung nói: “Giá nhÆ° má»™t ngÆ°á»i kia sắm sá»a các thức ăn đủ mùi vị và dâng cho ai dùng, ngÆ°á»i ấy ăn vô rồi nhả ra, thức ăn đó còn hÆ°Æ¡ng vị thanh khiết chăng? Các việc bố thà của tôi chẳng khác chi đồ ăn kia, thế thì tôi không thể bắt voi lại. Các quan hãy lên tượng mà vá» và nói tôi có lá»i cảm tạ nhà vua.â€
Thám tá» lên voi vá» tâu lại nhà vua. CÅ©ng nhá» câu chuyện con voi mà vua địch được tỉnh ngá»™, trở nên ngÆ°á»i hiá»n, thà nh báºc trượng phu. Vua quan và dân lại tÃn ngưỡng đạo Bồ Ä‘á» và bắt đầu hà nh pháp vô thượng Ba La Máºt Ãa.
Hoà ng thượng, cha Ãông cung ngồi đón con. Hoà ng tá» chợt thấy, vá»™i trổi bÆ°á»›c đảnh lá»… sát đất rồi theo sau vua cha. Cả thảy văn quan, võ tÆ°á»›ng và lê dân rất hoan há»· đồng rải bông, đốt hÆ°Æ¡ng trầm treo cá» lá»ng, rÆ°á»›i nÆ°á»›c thÆ¡m dÆ°á»›i đất, là m lá»… tiếp rÆ°á»›c Ãông cung má»™t cách long trá»ng linh đình.
Ãông cung đã vá» tá»›i thà nh, liá»n và o lạy và vấn an Hoà ng háºu.
Hoà ng thượng giao cho Ãông cung hết thảy kho tà ng trong nÆ°á»›c. Thái tá» Ä‘em ra bố thà cho tháºp phÆ°Æ¡ng và còn nhân đức hÆ¡n xÆ°a. Sá»± bố thà của Ngà i viên mãn nên sau nà y Ngà i sẽ chứng quả Niết bà n (Cảnh giá»›i hoà n toà n an vui, sung sÆ°á»›ng, không còn phiá»n não, Ä‘au khổ.)
Ãức Pháºt nói vá»›i ông A Nan: “Ãó là cách ta hà nh pháp bố thà trong má»™t tiá»n kiếp của ta. Ãông cung Tu Ãại Noa tức là ta đó váºy.
Thuáºt giả: Minh Châu
Há»a tùng khẩu xuất
Thuở xÆ°a ở trong má»™t cái hồ kia có má»™t con rùa và hai con cò trắng thÆ°á»ng lui tá»›i là m bạn vá»›i nhau.
Năm ấy trá»i đại hạn, suốt má»™t năm trá»i ròng rã nhÆ° không có cÆ¡n mÆ°a nà o cả. NÆ°á»›c ở trong hồ cứ cạn dần vì thiêu đốt gay gắt của mặt trá»i. Cá» lát trong hồ cÅ©ng và ng úa tà n tạ. Có thể nÆ°á»›c nóng nhÆ° má»™t chảo nÆ°á»›c sôi, vì thế loà i thủy tá»™c chết lần chết hồi…
Ở trong tình trạng đó, chà ng rùa ta ngồi đứng không yên và trong đầu óc luôn luôn suy nghÄ© má»™t phÆ°Æ¡ng kế thoát thân khá»i cái địa ngục nóng nà y.
Thì may thay! Trong lúc ấy có hai vợ chồng cò đến chÆ¡i. Thấy bá»™ dáng thiểu não của chà ng rùa, hai vợ chồng cò ân cần há»i thăm:
- Chắc có chuyện gì buồn chăng? Mà trông bác có dáng lo nghĩ thế?
Rùa rầu rầu đáp:
- Hai bác ôi, tôi đang gặp phải đại hoạn, phen nà y chắc chết mà không còn trông gặp mặt hai bác nữa.
Chà ng cò cháºn lá»i:
- Chúng ta là bạn bè thân thiết vá»›i nhau, sung sÆ°á»›ng cùng chia thì hoạn nạn cùng chịu. Váºy bác hãy cho chúng tôi biết nguyên nhân nà o là m cho bác phiá»n muá»™n, há»a may chúng tôi có thể tìm phÆ°Æ¡ng giải quyết và giúp đỡ bác chăng! Chá»› chÆ°a chi mà bác đã than van thất vá»ng nhÆ° thế.
Rùa trả lá»i vá»›i má»™t giá»ng lâm ly thống thiết:
- Không biết hai bác nà y là m ăn thế nà o, chứ tôi hai hôm nay chÆ°a có lót dạ nữa con tép chứ đừng nói tôm cá, vì chúng đã hết trá»i! Mà nÆ°á»›c thì cạn dần thế nà y, thì trÆ°á»›c sau thế nà o cÅ©ng không thoát khá»i bà n tay Ä‘á»™c ác của lÅ© chăn trâu. Cách đây 5 năm tôi đã bị chúng bắt má»™t lần, may nhá» má»™t bà già mua và đem đến chùa phóng sanh nên má»›i sống sót đến ngà y hôm nay. Vì thế má»—i lần nghÄ© đến tai nạn chết chóc, tôi bắt rùng mình…
Trong lúc chà ng cò Ä‘ang ra dáng suy nghÄ© thì chị cò thÆ°Æ¡ng hại há»i:
- Sao bác không đi ở nơi khác một phen xem thế nà o?
- Bác thá» nghÄ©, xÆ°a nay tôi có từng Ä‘i đâu, Ä‘Æ°á»ng sá thì xa xôi nguy hiểm mà sá»± Ä‘i lại của tôi quá cháºm chạp, nên tôi nghÄ© thà chết nÆ¡i chôn nhau cắt rún còn hÆ¡n.
Bá»—ng chà ng cò ngóng cổ nói lá»›n lên vá»›i má»™t niá»m hy vá»ng:
- Thôi bác khá»i lo! Cách đây mÆ°á»i dặm, có má»™t hồ sen không khi nà o cạn, mặc dù là lúc trá»i hạn hán. Chúng tôi sẽ Ä‘em bác đến đấy, trÆ°á»›c là giải quyết sinh kế mà sau nữa được gần gÅ©i nhau trong lúc tối lá»a tắt đèn…
NhÆ°ng chà ng rùa vẫn lo ngại nói vẻ thất vá»ng:
- Trá»i Æ¡i! MÆ°á»i dặm. Má»™t dặm mà tôi đã Ä‘i đến chÆ°a, huống nữa là mÆ°á»i dặm, thôi tôi Ä‘Ã nh chịu chết váºy!
- Ãiá»u ấy bác cÅ©ng không nên lo, chà ng cò tin tưởng nói. Chúng tôi đã có phÆ°Æ¡ng pháp; nhÆ°ng có Ä‘iá»u hÆ¡i khó là bác cần phải bình tÄ©nh và can đảm.
- Bác nói thá» xem, chà ng rùa vá»™i và ng há»i, khó thế nà o tôi cÅ©ng cố gắng.
Chà ng cò giải thÃch vá»›i má»™t Ä‘iá»u bá»™ quan trá»ng:
- PhÆ°Æ¡ng pháp nhÆ° thế nà y: Hai vợ chồng tôi tha má»™t cái cây má»—i ngÆ°á»i má»™t đầu. Còn bác thì ngáºm ngay chặng giữa, chúng tôi sẽ tha bác đến cái hồ kia. NhÆ°ng có má»™t Ä‘iá»u tối quan trá»ng và nguy hiểm bác nên nhá»›. Trong lúc chúng tôi bay bác phải ngáºm chặt và o cây và không được nói năng há»i han gì cả mặc dù gặp phải trÆ°á»ng hợp thế nà o Ä‘i nữa. Chỉ trong vòng nữa giá» là chúng ta đến nÆ¡i. Bác nhá»› nhé! Tôi dặn lại: Dầu gặp trÆ°á»ng hợp nà o bác cÅ©ng phải ngặm miệng không được nói năng.
Chà ng rùa ra dáng hiểu biết:
- Thôi tôi nhá»› rồi, hai bác xem tôi chẳng bằng con nÃt, dặn Ä‘i dặn lại mãi.
Sau khi sá»a soạn xong, chà ng cò lại thiết tha căn dặn lần cuối cùng:
Ãó, bác bây giá» bác muốn ho hen hay nói gì thì nói Ä‘i. Chá»› chốc nữa mà mở miệng thì nguy hiểm lắm đấy!
Xong câu đấy, cả ba là m theo ý định bốn cánh vá»— mạnh, hai cặp chân cò duá»—i thẳng, chà ng rùa há»ng mặt đất rồi từ lên cao, chẳng khác nà o chiếc máy bay hai Ä‘á»™ng cơ…
Bay được má»™t lát mặc dù lần đầu tiên thấy những cảnh kỳ lạ hiện ra trÆ°á»›c mắt: đây cánh đồng xanh rì gợn sóng nhÆ° tấm nhung xanh, kia con sông trắng phau nằm quằn quèo nhÆ° con bạch xà lượn khúc, và cây cối, nhà cá»a v.v… bao nhiêu là cảnh đẹp mắt… Ãã bao lần chà ng rùa định mở miệng để há»i cho thá»a tÃnh tò mò, nhÆ°ng may thay! Má»—i lần định há»i, chà ng lại sá»±c nhá»› đến lá»i dặn quan trá»ng của anh chà ng cò trắng.
Nếu sá»± Ä‘á»i yên ổn thì nói là m chi, rủi thay, trên Ä‘Æ°á»ng hà nh trình của chà ng rùa không qua khá»i cặp mắt tinh quái của lÅ© trẻ.
Một đứa la lớn:
- Anh em ơi! Ra đây coi nè! Hai con cò tha một con rùa! A ha! Vui quá!
Bá»n trẻ đồng la ầm lên. Má»™t thằng lá»›n nhất trong bá»n hét lá»›n:
- A ha! Tháºt giống hai thằng mổng dắt má»™t anh thầy bói. A ha! Thầy bói! Thầy bói!
Không dằn được tức giáºn, chà ng rùa định bụng trả lá»i: “Mặc kệ chúng tao, mắc má»› gì chúng mà y. Ãồ nhảy con!â€. NhÆ°ng tá»™i nghiệp thay, vừa má»›i mở miệng, rùa ta đã rÆ¡i xuống và tan thân vì đụng nhằm má»™t tảng đá…
Ãức Pháºt dạy: “Ở Ä‘á»i đã biết bao nhiêu ngÆ°á»i vì không giữ cái miệng, nói không đúng thá»i mà phải mang há»a nhÆ° trÆ°á»ng hợp con rùa trên đây. Nà y các đệ tá»! Há»a từ miệng phát sanh, váºy các con hãy giữ gìn cái miệngâ€.
Thuáºt giả: Hoà ng Minh
NgÆ°á»i Mẹ
Nắng hồng bắt đầu tÆ°Æ¡i thắm trên muôn ngà n cây cá». Những tiếng chim rÃu rÃt hòa lên khúc nhạc tÆ°ng bừng. Ãà ng xa, má»™t dáng Ä‘iệu oai nghiêm bệ vệ trong chiếc y và ng, hà o quang chói lá»i, khoan thai lần bÆ°á»›c vá»›i chiếc gáºy trúc tẩm mà u sÆ°Æ¡ng nắng.
Ãây chÃnh Ãức Pháºt.
NhÆ° thÆ°á»ng lệ má»i lần nắng lên Ngà i Ä‘i khất thá»±c. Ngà i chỉ sống bằng những hạt cÆ¡m cúng dÆ°á»ng của những tâm hồn má»™ đạo; nhân đó để giáo hóa má»i ngÆ°á»i, quay vá» Ä‘Æ°á»ng thiện.
Ãức Pháºt đến nhà ông Ãế Ãô, má»™t nhà có tiếng già u sang nhất, nhÆ°ng cÅ©ng không kém phần Ãch ká»·. Chủ Ä‘i vắng, con chó nằm trÆ°á»›c cá»a đôi mắt Ä‘á» ngầu cau lại nhÆ° phóng ra những tia lá»a hung ác. Nanh nhe khá»i mồm nhÆ° sẵn sà ng má»™t thứ khà giá»›i trắng nhá»n vô cùng ghê tởm. Nó gừ má»™t hÆ¡i rồi nhảy chồm đến Ngà i theo má»™t tiếng “Gầu†dữ dá»™i. Không chút sợ hãi hay hoảng hốt, Ngà i thản nhiên ôn tồn nói: “NgÆ°Æ¡i hãy imâ€. Chó ta chỉ Ä‘Æ°a mình lui để lấy thế, rồi nhanh nhÆ° chá»›p chồm lên cao, lanh tay nhÆ°ng rất dịu dà ng Ngà i đỡ lấy hai chân trÆ°á»›c, âu yếm thốt ra những lá»i đầy thÆ°Æ¡ng hại: “NgÆ°Æ¡i hãy bá»›t nóng, Ta hiểu… NgÆ°Æ¡i chÃnh là mẹ của chủ nhà nà y, kiếp trÆ°á»›c ngÆ°Æ¡i rất hung ác tham lam. Lâu Ä‘Ã i nguy nga đây, tất cả châu báu đây, chÃnh ngÆ°Æ¡i đã xây dá»±ng trên bao nhiêu mồ hôi nÆ°á»›c mắt của má»i ngÆ°á»i. NgÆ°Æ¡i đã không chút thÆ°Æ¡ng tâm thẳng tay đục khoét táºn tủy táºn xÆ°Æ¡ng từ những ngÆ°á»i già u cho đến kẻ bần cùng. Mãi đến giá» phút, trÆ°á»›c khi tắt thở ngÆ°Æ¡i vẫn còn tâm niệm Ä‘á»™c ác và tiếc nuối những của cải, nên…ngÆ°Æ¡i bị Ä‘á»a, đầu thai và o kiếp chó và trở lại đây bo bo giữ lấy tà i sản ấy. Thế mà ngÆ°Æ¡i không lo tu tỉnh còn mãi tham lam tà n ác!â€
Oai đức của Pháºt đã nhiếp phục được tâm hồn Ä‘en tối, chó im lặng, buồn bã gục đầu xuống đất. Ãức Pháºt nhẹ nhà ng lui bÆ°á»›c. Ãôi mắt chó tắt hẳn những tia lá»a hung tà n, Ä‘á»ng lại trên đôi mi những ngấn lệ Ä‘au thÆ°Æ¡ng, chán nản nhìn theo Ngà i cho đến khi khuất dạng sau mà n cây.
Từ đó chó bỠăn uống và không còn muốn nhếch bÆ°á»›c Ä‘i đâu. Cá» chỉ ấy là m cho Ãế Ãô phải ngạc nhiên và lo sợ. TrÆ°á»›c kia chó rất mạnh mẽ, giữ nhà cẩn tháºn; má»—i lần ngÆ°á»i lạ mặt và o không khá»i hết hồn vá»›i nó. Thế mà nay nó chỉ nằm trong xó không má»™t hÆ¡i sủa.
Ãế Ãô tìm cách tra há»i đứa ở của ông, nó kể lại chuyện Ãức Pháºt đến khất thá»±c: “Không hiểu Ngà i là m gì chó ta mà từ đấy nó buồn Ä‘au Ä‘á»›nâ€.
Ông Ä‘á» bừng mặt lên, vô cùng căm tức, la hét vang nhà nhÆ° má»™t kẻ Ä‘iên dại, rồi chạy tìm ngay Ãức Pháºt để nhiếc mắng và đòi thÆ°á»ng.
TrÆ°á»›c cá» chỉ hung hăng tà n bạo của ông ta, Ãức Pháºt vẫn vui vẻ Ä‘iá»m đạm bảo:
- “Ta sẽ nói cho ngÆ°Æ¡i hay, nhÆ°ng ngÆ°Æ¡i phải dịu lòng Ä‘i đã. Nhá» công năng tu táºp ta đã chứng được Túc mạng minh, thấy rõ kiếp trÆ°á»›c của má»i ngÆ°á»i, nên ta biết chó kia chÃnh là mẹ ngÆ°Æ¡i kiếp trÆ°á»›c, vì quá tham lam tà n bạo nên nay phải hóa thân và o kiếp chó để trở lại giữ của cải cho nhà ngÆ°Æ¡i.†Ãế Ãô cÆ°á»›p lá»i:
- “Những lá»i nói của ông Ä‘á»u là huyá»…n hoặc vu khống tôi không thể tin đượcâ€.
- “Sá»± tháºt chÃnh là thế. Vì thÆ°Æ¡ng mẹ con ngÆ°Æ¡i nên ta má»›i nói cho ngÆ°Æ¡i rõ. NgÆ°Æ¡i không tin vá» Ä‘Ã o lên phÃa dÆ°á»›i giÆ°á»ng nÆ¡i chó thÆ°á»ng nằm, sẽ thấy má»™t lá» và ng.†Lòng tham lam của Ãế Ãô đã dằn được cÆ¡n giáºn, vá»™i và ng há»i:
- “Tháºt không ông? Sao ông biết?â€
- “Lá» và ng ấy trÆ°á»›c kia mẹ ngÆ°Æ¡i chôn, nhÆ°ng vì khi lâm chung không kịp trối lại, nay mẹ kia-chÃnh chó ấy thÆ°á»ng nằm trên đó để giữ cho ngÆ°Æ¡i. NgÆ°Æ¡i là m theo lá»i ta sẽ hiểu ta nói đúng hay saiâ€.
Từ nét mặt sung sÆ°á»›ng, ông ta trở thà nh Ä‘au Ä‘á»›n vì đã có má»™t nguồn tin bé nhá» len qua con ngÆ°á»i sân háºn tham lam thấm và o trái tim hồng.
Quả nhiên, bá»›i lên, má»™t lá» lá»›n đầy cả và ng vá»›i và ng, nhÆ°ng và ng không còn gợi được lòng tham của Ãế Ãô. Nguồn tin đã hòa mạnh trong tim hồng là m tiêu tan tất cả những tham luyến hung tà n. Ông ôm lấy chó khóc nức nở vô cùng ăn năn. Ãoạn đến quỳ bên Ãức Pháºt đôi mắt đầm đìa dịch cảm, run lên những lá»i cầu khẩn thiết tha, xin sám hối tá»™i lá»—i và nhá» Pháºt chỉ phÆ°Æ¡ng cứu mẹ thoát khá»i những cảnh giá»›i khổ Ä‘au. Ãức Pháºt liá»n bảo:
- “Nay ngÆ°Æ¡i đã biết ăn năn, thế là ngÆ°Æ¡i đã có thể trở lại con Ä‘Æ°á»ng là nh. NgÆ°Æ¡i là má»™t ngÆ°á»i con có hiếu. NhÆ°ng nghiệp chÆ°á»›ng của mẹ ngÆ°Æ¡i quá nặng. NgÆ°Æ¡i hãy phát tâm quy y Tam bảo, thá» trì ngÅ© giá»›i và đem hết lòng thà nh kÃnh sám hối cho mẹ ngÆ°Æ¡i; Ä‘em tiá»n của bố thà cho má»i ngÆ°á»i, và cúng dÆ°á»ng Tăng chúng. Nhá» công đức ấy, má»›i mong cứu khổ cho mẹ ngÆ°Æ¡i được. Khổ hay sÆ°á»›ng là do mình tá»± gây lấy, ta chỉ là ngÆ°á»i giác ngá»™, chỉ lại cho chúng sanh con Ä‘Æ°á»ng giải thoátâ€. Ãế Ãô vâng lá»i Pháºt dạy, ngoà i sá»± chà thà nh cầu nguyện, còn Ä‘em gia sản bố thà cúng dÆ°á»ng…
Không lâu, má»™t hôm, chó duá»—i mình khoe khoắn tấm thảm rồi buông ra má»™t hÆ¡i thở dà i. Không còn là hÆ¡i thở đầy luyến tiếc tham lam muốn bám vÃu lấy sá»± sống mà lại là má»™t hÆ¡i thở đầy sung sÆ°á»›ng và thá»a mãn.
Chó đã chết.
NhÆ°ng, chó ấy-mẹ của Ãế Ãô-sẽ vỠđâu. Kiếp sau nhÆ° thế nà o?
Tối hôm sau, trong giấc má»™ng, Ãế Ãô thấy trên ná»n trá»i xanh cuá»™n lên những vòm mây trắng, uốn dòn đến trÆ°á»›c mặt ngÆ°á»i. Từ trong đó hiện ra má»™t dáng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà hiá»n dịu, ân cần vá»— nhẹ lên vai Ãế Ãô và nói:
- “Từ lâu vì lầm lá»—i, mẹ đã tham lam Ä‘á»™c ác quá nhiá»u nên bị Ä‘á»a và o những cảnh giá»›i khổ sở, Ä‘au Ä‘á»›n vô cùng. Chó ta hôm trÆ°á»›c chÃnh là mẹ đây con. Con Æ¡i, con nghÄ© đến Ä‘á»i sống con chó, con sẽ hình dung được ná»—i khổ của mẹ hồi ấy. Nay nhá» Ãức Pháºt cứu Ä‘á»™ và lòng hiếu thảo của con, mẹ đã thoát khá»i kiếp Ä‘au thÆ°Æ¡ng, được vãng sanh và o thế giá»›i đầy sung sÆ°á»›ng an vui. Tháºt cái luáºt nhân quả không ai tránh khá»i. “Gieo nhân gì gặt quả ấyâ€. Tham lam tà n ác bị lầm than; tu nhân tÃch đức sẽ được an vui tá»± tại. Từ đây con hãy vâng lá»i Pháºt dạy, gắng công tu há»c. Thôi mẹ từ biệt con…â€
Thuáºt giả: Ãức ThÆ°Æ¡ng
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
Tà i sản của phongvan
Chữ ký của phongvan [CENTER][B][SIZE=6][COLOR=blue]Má»™t lần lầm lỡ nghìn thu háºn.[/COLOR][/SIZE][/B][/CENTER]
[CENTER][B][SIZE=6][COLOR=#0000ff]Má»™t phút sa cÆ¡ trá»n kiếp sầu.[/COLOR][/SIZE][/B] [/CENTER]
[spoiler][CENTER][B][COLOR=red][SIZE=7]Chúa đảng Lưu Manh[/SIZE][/COLOR][/B][/CENTER]
[CENTER][COLOR=blue][B][URL]http://www.4vn.eu/forum/forumdisplay.php?f=349[/URL][/B][/COLOR] [/CENTER]
[CENTER][COLOR=blue]Là m trai thiết nghÄ© phải dê, không dê ngÆ°á»i nói "bê đê" khó xà i. TÃnh dê phát triển dà i dà i, Nhát dê phải chịu những ngà y cô Ä‘Æ¡n. Lỡ dê con gái giáºn há»n, "Anh nà y dê quá... vô duyên hổng thèm". Dê phải giữ vững tinh thần, Trở thà nh dê chúa cuối cùng có đôi. Con trai dê phải dê rồi, Dê không sà m sỡ cho Ä‘á»i thêm tÆ°Æ¡i. Hãy dê mặc kệ ai cÆ°á»i, Cứ dê cố gắng thì trá»i sẽ thÆ°Æ¡ng. Chẳng dê con gái sẽ buồn, Dê theo nghệ thuáºt thẳng Ä‘Æ°á»ng mà đi hey wa' hey wa'!![/COLOR][/CENTER]
[/spoiler]
03-08-2008, 10:18 AM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
Ãá»i NgÆ°á»i Trong Má»™t Câu !
Nhà vua ấy, ngay từ lúc lên ngôi báu đã giao cho má»™t viên đại thần cái trá»ng trách sÆ°u tầm dÆ°á»›i các bầu trá»i xa lạ những tinh hoa rải rác trong vÅ© trụ và những triết lý của cuá»™c Ä‘á»i. à cá»u trùng muốn thu nháºp những cái hay ở Ä‘á»i để dá»±ng má»™t nguyên tắc trị dân.
Ba mÆ°Æ¡i năm trá»i đã qua, vị thanh niên anh tuấn nấy, chỠđợi tóc đã Ä‘iểm bạc. Lá»… khánh thá» ngÅ© tuần đã cá» hà nh long trá»ng trong Hoà ng cung. Lúc ấy quan đại thần cÅ©ng vá» vá»›i Ä‘oà n lạc Ä‘Ã , bốn vó trắng bụi Ä‘Ã ng xa, và trên lÆ°ng chất hÆ¡n nghìn sách quý mà vị đại thần đã có công kết táºp.
“Trẫm đã nhiá»u tuổi rồi, tinh hoa của trá»i đất nhiá»u đến thế. Trẫm là m sao xem hết. Khanh mang vá» rút ngắn lại cho trẫm đủ thá»i giá» xem.â€
Ãoà n lạc Ä‘Ã lại chở những pho sách Ä‘i và mÆ°á»i năm sau nữa, bá»™ sách rút ngắn lại còn năm trăm quyển được dâng lên ngá»± lãm:
Nhà vua vuốt chòm râu bạc phau ngần ngại phán:
“Hãy còn nhiá»u quá. Tuổi trẫm đã lá»›n, Ä‘á»c sao cho kịp. Khanh chịu khó vá» gạn lá»c má»™t lần nữa những tÆ° tưởng huyá»n diệu trong ấyâ€.
Viên đại thần táºn trung không há» nghÄ© đến số năm tháng đã tà n tạ trên đầu, lui vá» má»™t nÆ¡i u tịch kết tinh kho tÆ° tưởng.
Sau năm năm triá»n miên, vá»›i bao nhiêu tinh hoa và tÆ° tưởng cổ kim đông tây, viên quan già nua mừng rỡ khi thấy kết quả: năm trăm cuốn dồn lại chỉ còn má»™t pho sách dầy. Má»™t pho sách đầy chứa tất cả triết lý của muôn cuá»™c Ä‘á»i!
Cuốn sách dầy ấy, má»™t buổi sá»›m được mang và o ngá»± lãm. NhÆ°ng nhà vua đã nằm yên trên giÆ°á»ng bệnh, chung quanh ngá»± y chầu chá»±c.
Vừa mở mắt nhìn vị đại thần táºn tâm và cuốn sách quý giá. Má»™t nụ cÆ°á»i nhà n nhạt nở trên môi vua nhÆ° ánh hoà ng hôn.
Vua thở ra má»™t giá»ng yếu nhá», viên đại thần quỳ xuống lắng tai đón lấy:
“Trẫm yếu lắm, má»™t trang sách còn chÆ°a thể xem được huống là cả cuốn… Song trÆ°á»›c khi nhắm mắt, trẫm háo hức muốn biết qua những tÆ° tưởng gì, những triết lý gì, đã chi phối cả Ä‘á»i ngÆ°á»i, đã Ä‘iá»u khiển cả má»™t vân mệnh… Khanh khá rút ngay quyển sách nà y thà nh má»™t câu hay và i chữ cho trẫm xem kịp và đủ sức hiểu…â€
Nét mặt viên đại thần trở nên trầm ngâm và hai mắt già nheo lại. Tá» thần đã chá»n vá»n đâu đó. Các ngá»± y cúi đầu trÆ°á»›c số mệnh. Nhà vua nằm yên khắc khoải chá». Thá»i gian nhÆ° ngừng hẳn lại. Không khà trở nên nặng ná» và nghiêm trá»ng. Và ng son ná»™i Ä‘iện tá»± nhiên cÅ©ng hóa rầu rÄ©. Má»i ngÆ°á»i chăm chú và kÃnh cẩn nhìn viên đại thần Ä‘ang lặng lẽ Ä‘em cuá»™c Ä‘á»i thu và o má»™t câu. Sau má»™t hồi suy nghÄ©, viên đại thần từ từ bÆ°á»›c đến bên án. Cả bá»™ Văn phòng tứ bảo hình nhÆ° run khi bà n tay già đưa ra.
Bà n tay kÃnh cẩn nâng cây bút, và nhẹ nhà ng vạch trên mảnh hoa tiên những nét buồn lung linh. Má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u ngó theo. Thần chết lúc ấy đã cháºp chá»n đầu long sà ng. Ãã mấy lần nhắm mở. Vua má»›i cất được mấy tiếng cuối cùng: “SANH LÃO BỆNH TỬâ€.
Thuáºt giả: Tâm PhÆ°á»›c
Má»™t Ä‘á»i ngÆ°á»i luống qua vô Ãch
Chỉ kết liá»…u trong ân háºn
Vua Cò Trắng
Ãá»i xÆ°a, có má»™t ông vua tên là Mỹ Tuấn, còn trẻ, cai trị má»™t nÆ°á»›c phồn thịnh gá»i là xứ My Lăng. Nhà vua xem dân nhÆ° con, tÃnh tình tháºt là dá»… chịu. Vua có má»™t cáºn thần rất trung thà nh tên là Bằng Tô. Bằng Tô có má»™t bá»™ râu dà i gần sát đất. Bằng Tô thÆ°á»ng hầu cáºn bên vua không khi nà o rá»i. Vua mến ông ta lắm.
Má»™t hôm, sau buổi cÆ¡m trÆ°a, vua Mỹ Tuấn nháºn thấy Bằng Tô không vui, vì má»™t lát hắn ta lại thở dà i má»™t cái. Nhà vua há»i:
- Khanh có chuyện gì buồn thế?
- Tâu bệ hạ! Bệ hạ tháºt là tà i tình! Bệ hạ biết được cả trong lòng hạ thần! Tâu bệ hạ, tuy lâu nay bệ hạ đối đãi vá»›i thần rất đại lượng, nhÆ°ng hôm nay hạ thần chẳng dám nhá» hồng ân nữa, cho nên hạ thần buồn. Số là hồi sáng có má»™t chú Chệt và o trong thà nh, Ä‘em theo nhiá»u bảo váºt mà hạ thần chả có đủ tiá»n để mua.
- Chỉ có thế thôi mà khanh cÅ©ng buồn! Nhà vua mỉm cÆ°á»i. Khanh bảo thằng Chệt ấy đến đây. Khanh muốn gì ta mua đấy và bao nhiêu tiá»n ta trả cho cả. Bằng Tô thÃch chà quá, cảm Æ¡n rối rÃt. Má»™t võ quan Ä‘i tìm khắp thà nh phố dẫn chú Chệt và o.
Nhà vua bảo:
- Có cái gì trong tráp thì mở cả ra xem. Vừa há»i vua vừa để ý nháºn xét chú Chệt: thân mình hắn cÅ©ng nhá» bé, dá»… thÆ°Æ¡ng, song đôi mắt rất tinh lanh; hắn ăn mặc rách rÆ°á»›i, tiá»u tụy.
Chú Chệt lạy xong, mở tráp ra. Nhà vua kêu lên:
- Trá»i Æ¡i! đẹp quá!
- Tháºt váºy, trong tráp có rất nhiá»u đồ trang sức ngá»c ngà , chạm trổ tuyệt đẹp, nhẫn ngá»c kim cÆ°Æ¡ng lóng la lóng lánh.
Bằng Tô tâu vua:
- Tâu bệ hạ! Như thế có đẹp không?
Nhà vua gáºt đầu:
- Ãẹp lắm!
Chú Chệt nghe vua khen, mỉm cÆ°á»i và rút trong đáy ra má»™t cái há»™p nhá» mà u Ä‘en, dâng lên đức vua:
- Tâu bệ hạ, hắn vừa nói vừa cúi đầu thấp xuống để cho nhà vua khá»i thấy hắn Ä‘ang tái mặt – đây má»›i tháºt là của quý. Hạ thần mua được táºn bên Mếch Di Cô kia ạ. Nó quà cho đến ná»—i hạ thần dám chắc rằng tất cả các kho tà ng trên thế giá»›i há»p lại mà cÅ©ng không đáng giá bằng. Hạ thần đã mua nó bằng má»™t giá đắt lắm và theo lá»i ngÆ°á»i bán, hạ thần chÆ°a há» mở ra lần nà o. Hạ thần chắc rằng trong nà y có má»™t bảo váºt quý giá có má»™t không hai trên trái đất.
Nhà vua và Bằng Tô nghe nói cúi đầu và o xem. Trong há»™p mở ra, chỉ có má»™t Ãt há»™t Ä‘en Ä‘en rất mịn, trên mặt có má»™t mảnh giấy rất má»ng gất tÆ°, trên mảnh giấy có những hà ng chữ rất là kỳ quái.
- Lạ tháºt! Lạ tháºt! Nhà vua lẩm bẩm. Cái gì thế nà y? Chú Chệt run run:
- Hạ thần cũng không được rõ, chỉ biết là quý lắm mà thôi.
- Trẫm không biết Ä‘á»c mấy chữ nà y, Bằng Tô, ngÆ°á»i có Ä‘á»c được thì Ä‘á»c cho trẫm nghe.
- Tâu bệ hạ, hạ thần cÅ©ng chịu, chả hiểu được chữ gì. Ãể hạ thần cho má»i quan Thế Lâm và o, chắc ông ta Ä‘á»c được.
Một lát, quan Thế Lâm và o. Nhà vua bảo:
- Nà y Thế Lâm, cầm lấy miếng giấy nà y, Ä‘á»c Ä‘i. Ãá»c được, trẫm sẽ ban thưởng cho. Nếu Ä‘á»c không được thì giữ hồn, trẫm cho hai chục hèo đấy.
Quan Thế Lâm run sợ, nhÆ°ng khi nhìn đến tá» giấy thì liá»n vui mừng:
- Tâu bệ hạ, đây là chữ La Tinh đấy! Hạ thần xin Ä‘á»c để bệ hạ nghe:
“Ai gặp bảo váºt nà y là ngÆ°á»i sung sÆ°á»›ng nhất Ä‘á»i. Phải cám Æ¡n Trá»i Pháºt ban phúc là nh cho má»›i được.
“Chỉ cần một dúm hột nho nhỠnà y thôi mà cũng đủ sung sướng bằng ngà n kẻ sung sương!
“Chỉ cần hÃt má»™t chút xiú bá»™t nà y và o trong mÅ©i và đá»c lên rằng: MUY TA BO†là có thể tá»± mình biến ra má»™t loà i váºt theo nhÆ° mình Æ°á»›c muốn và có thể nói, nghe được tiếng nói của loà i váºt ấy.
“Khi cần hiện lại nguyên hình mình, thì chỉ phải quay mặt vá» phÆ°Æ¡ng Tây nghiêng mình Ä‘á»c ba lần: “MUY TA BO†thì tức khắc trở lại thân ngÆ°á»i.
“NhÆ°ng hãy cẩn tháºn; nếu trong khi biến thà nh loà i váºt mà cÆ°á»i lên má»™t tiếng thì sẽ quên mất ba chữ thần bà ấy và không bao giá» hiện trở lại nguyên hình được, cứ thế mà sống mãi suốt Ä‘á»i.â€
Nhà vua nghe Ä‘á»c xong, sung sÆ°á»›ng quá:
- Nà y Thế Lâm, trẫm cấm ngÆ°Æ¡i không được cho ai biết má»™t tà gì vá» việc nà y. Nếu ngÆ°Æ¡i nói lá»™ chuyện nà y ra, ta sẽ chém đầu ngÆ°Æ¡i. Ãi tìm quan giữ kho và o đây cho ta. Bảo nó nhét cho ngÆ°Æ¡i hai bá»c và ng đầy.
Và quay lại Bằng Tô, nhà vua mỉm cÆ°á»i.
- Ta phải thà nghiệm mới được khanh ạ.
Bằng Tô hấp tấp trả lá»i:
- Tâu bệ hạ, phải đấy. Chúng ta phải thà nghiệm ngay, Bệ hạ chỉ hóa thà nh loà i váºt má»™t lát thôi, ai mà biết được!
- Ai mà hiểu được! Nhà vua nhún vai, Trẫm chả cần ngÆ°Æ¡i khuyên. Theo ta mau. Chúng ta ra vÆ°á»n thượng uyển chÆ¡i. Ở đây chắc có má»™t và i loà i váºt.
Má»™t giá» sau, nhà vua và Bằng Tô đã Ä‘i và o vÆ°á»n không có tên lÃnh nà o hầu cả. Ãức vua nhìn quanh nhìn quất bảo Bằng Tô:
- Chả có thấy một con chim nà o. Chúng ta phải đi đến chuồng ngựa hay sao?
Nhưng không. Nhà vua không cần ra chuồng ngựa. Bên kia, là hồ sen, sen nở đầy hồ ngát hương. Ba con cò trắng đang chăm chú tìm mồi. Một con thứ tư ưỡn ngực bước một cách mạnh dạn trên hai cẳng dà i lêu khêu, đi tìm ếch nhái.
- Ấy đấy! Tâu bệ hạ! Xem cách đi của tụi cò ấy và cái nhìn của chúng, chắc câu chuyện của chúng nó hẳn là vui lắm! Nhà vua vui vẻ:
- Hay lắm! Nà y Bằng Tô! Hay lắm! NgÆ°Æ¡i tháºt là má»™t kẻ hầu cáºn trung thà nh váºy. Biến thà nh hai con cò! Trá»i Æ¡i! Vui biết bao nhiêu! NhÆ°ng hãy nhá»› Bằng Tô nhé, nhá»› há»c thuá»™c cái phÆ°Æ¡ng pháp hiện lại nguyên hình chứ, nếu mà quên thì khốn đấy nhé.
Cứ việc ngoảnh vá» phÃa Tây nghiêng mình Ä‘á»c ba lần “MUY TA BO†là hiện nguyên hình được, tâu bệ hạ.
- NgÆ°Æ¡i nói đúng lắm! Có khó gì mà không nhá»› được! Ãồ trẻ con đấy mà ! Nhà vua Mỹ Tuấn rút trong túi ra cái há»™p đầy bá»™t, lấy má»™t chút Ä‘Æ°a cho Bằng Tô và lấy má»™t chút cho mình, khi hÃt bá»™t và o mÅ©i, hai ngÆ°á»i Ä‘á»c lên ba chữ mầu nhiệm.
Bá»—ng chốc, má»™t sá»± thay đổi mau chóng và bất ngá»: Hai chân dà i và hai cánh rá»™ng. Có lông hẳn hòi đấy nhé – thay cho hai chân hai tay và mặt của hai ngÆ°á»I cứ dà i dần ra cho đến khi trở thà nh hai cái má» tháºt dà i. Nhà vua và Bằng Tô đã hoà n toà n biến thà nh cò trắng!
Ãức vua vui sÆ°á»›ng khôn xiết.
- Nà y Bằng Tô, ngÆ°Æ¡i nhìn xem ta có đẹp không? Chà ! Cái má» của ngÆ°Æ¡i dà i quá, dà i nhÆ° bá»™ râu của ngÆ°Æ¡i hồi trÆ°á»›c váºy.
Bằng Tô nghiêng mình, lấy mỠrỉa lông.
- Tháºt bệ hạ có phÆ°á»›c tÆ°á»›ng! Là m vua cÅ©ng thế mà là m cò cÅ©ng váºy, bao giá» dáng dấp của bệ hạ cÅ©ng uy nghiêm vô cùng. Hạ thần chắc rằng bây giá» mấy con cò kia chả thèm sợ chúng ta nữa, vì chúng ta đã là đồng loại của chúng rồi kia mà ! Ãức vua nóng nảy:
- Mau, chúng ta hãy đến gần chúng, vì trẫm đang khao khát không biết rằng có thể nghe được tiếng nói của loà i cò chăng.
Ãức vua Cò và đại thần Cò chỉ cần bÆ°á»›c và i bÆ°á»›c trên cặp chân cao lêu khêu là tá»›i gần được hồ sen. Lạ chÆ°a! Tiếng nhắp nÆ¡i má» của lÅ© cò bá»—ng trở thà nh má»™t tiếng nói mà hai vua tôi Ä‘á»u nghe rõ được, nhá» có lá»— tai cò.
Một con cò bảo:
- Nầy! Chị Dà i cẳng ạ! nÆ°á»›c hồ hôm nay má»›i trong là m sao! Tụi cóc nhái cÅ©ng nhiá»u lạ! Nầy! Chị hãy nếm má»™t chút nà y, ngon lắm.
Chị Dà i Cẳng là một chị còn trẻ măng, lông trắng như tuyết, nà ng ta quẹt mỠhai bên cánh và đáp:
- Em chả cần ăn uống gì cả chị ạ. Em chỉ đến đây để tắm mát mà thôi. Má em bảo ngà y mai có giá»— tổ, em phải sá»a soạn sạch sẽ để mai khiêu vÅ© mừng quan khách đến chÆ¡i, chị ạ! Nà y chị! Em biết má»™t Ä‘iệu múa hay lắm, gá»i là VÅ© khúc hoa sen. Nà y nhé! Em múa thá» chị xem.
Nà ng ta nhõng nhẽo nhảy múa. Lúc thì hụp xuống, lúc thì trồi lên, hai cánh vá»— có nhịp và uốn eó cái cổ dà i má»™t cách dá»… cÆ°á»i, đến ná»—i cả hai thầy trò nhà vua nhịn cÆ°á»i không được, phá lên cÆ°á»i nhÆ° vỡ.
Tiếng cÆ°á»i bất ngá» quá là m cho các chị cò ta hoảng hốt, thốt nhiên vá»— cánh bay mất.
- A! A! A! Nhà vua nhảy cỡn lên vì sung sÆ°á»›ng. Nà y Bằng Tô! Trẫm chÆ°a há» thấy gì vui hÆ¡n thế! Tiếc quá, nếu chúng ta đừng cÆ°á»i lá»›n thì có lẽ bây giá» lại được nghe chúng nói chuyện thêm, vui biết bao nhiêu! NhÆ°ng chà ng cò Bằng Tô bá»—ng hốt hoảng:
- Chết! Chết rồi! Tâu bệ hạ: Ngà i có nhá»› ba chữ nhiệm mầu ấy không? Ba chữ mà há»… khi nà o muốn hiện lại nguyên hình phải Ä‘á»c ba lần ấy mà ! Hạ thần ngẫm nghÄ© mãi mà chẳng nhá»› ra. Chết mất! Theo trong lá»i dặn thì trong khi biến hình, chả được cÆ°á»i lên má»™t tiếng, nếu không sẽ quên mất ba chữ ấy! Tâu bệ hạ! Mà hạ thần đã… quên mất!
Ãức vua run rẩy:
- Chết rồi! Trẫm cÅ©ng đã quên mất ba chữ ấy! Nà y, khanh hãy nhá»› lại xem. Muốn… muốn hiện lại nguyên hình thì phải xoay vá»â€¦ vá» hÆ°á»›ng Tây nghiêng mình và đá»c…
- Và đá»c… Ä‘á»c ba lần chứ… muy… ma… mÆ¡, chữ mi … mô… mơ… Bằng Tô tìm kiếm má»™t cách thất vá»ng.
- Muy.. ma… mô… mi… mô.
- Mơ… mi… mô… chết tháºt rồi bệ hạ! Hai ngÆ°á»i cố lục lá»i hÆ¡n má»™t giỠđồng hồ trong trà óc ba chữ cứu tinh kia, nhÆ°ng không tà i nà o nhá»› được.
Cứ giá» nầy đến giá» khác, hai chú cò cứ ngoảnh mặt vá» phÃa mặt trá»i lặn, ngừng cổ tìm tòi má»™t cách thất vá»ng, cho đến khi kiệt sức, hai chà ng má»i quá, nằm phịch xuống đất.
- Chúng ta chết mất!
Bằng Tô lắc đầu, rên rỉ và khóc.
Nhà vua bỗng trở nên mạnh dạn và là m chủ được mình:
- Im Ä‘i, Bằng Tô! Than van, khóc lóc là yếu hèn! Hãy chịu Ä‘á»±ng sá»± hình phạt má»™t cách can đảm. Chúng ta bị khổ thế nà y chắn hẳn chúng ta đã gây nhân xấu từ lâu. Than khóc vô Ãch. Bây giá» chỉ có nÆ°á»›c an vui vá»›i số pháºn. Ta là cò thế cÅ©ng còn sung sÆ°á»›ng chán. Cò, vá»›i hai cánh rá»™ng, ta có thể bay tá»± do trên trá»i xanh, trong khi bay, ta cÅ©ng có cảm tưởng nhÆ° ta trị vì váºy!
Chúng ta hãy Ä‘i tìm chá»— nghỉ, vì trá»i đã sắp tối. Ngà y mai, chúng ta bay liệng trên thà nh phố để xem tình trạng của dân chúng ra sao khi há» nghe tin ta mất tÃch.
Bằng Tô bÆ°á»›c từng bÆ°á»›c má»™t, lặng lẽ theo sau đức Vua cò, thở dà i não ruá»™t. Ãêm xuống lặng lẽ và buồn bã, buồn lặng vá»›i hai con cò.
Ngà y mai, hai thầy trò bay liệng trên thà nh phố My Lăng và kêu lên những tiếng ai oán Ä‘au thÆ°Æ¡ng. NgÆ°á»i qua Ä‘Æ°á»ng nghe kêu, chỉ nhau và bảo:
- Ãấy, Ä‘iá»m dữ đấy, Ä‘iá»m không là nh cho xứ sở đấy.
Chiá»u đến, Vua cò và Bằng Tô biết được rằng tin vua mất tÃch đã trà n xa khắp nÆ°á»›c.
Ãã nhiá»u phen, hai vua tôi bay đến Ä‘áºu trên nóc hoà ng cung, cố ý là m cho các quan và dân chúng biết rằng “đây ta là vua các ngÆ°á»iâ€. Song, ai mà có thể tin được lá»i chim? Chỉ có má»™t cách duy nhất: là m thế nà o nhá»› ba chữ thần diệu để hiện lại nguyên hình.
Hai vua tôi nhà cò đói quá, mới tìm trái cây để ăn và vụi mỠxuống hồ nước để uống. Tối vỠngủ trên cà nh cây. HỠchả dám ăn thằn lằn, ăn ếch nhái, ăn sao được! – như lũ cò khác, lũ nà y ăn ếch nhái một cách ngon là nh.
HÆ¡n má»™t tuần lá»…, hai con cò sống má»™t cách sầm thảm nhÆ° thế, thì má»™t hôm, quang cảnh thà nh My Lăng bá»—ng nhá»™n nhịp khác thÆ°á»ng. ÃÆ°á»ng sá Ä‘á»u được cắm cá», các nghinh môn được dá»±ng lên khắp nÆ¡i… Má»™t đám rÆ°á»›c vÄ© đại diá»…n qua trong thà nh phố: quân lÃnh gÆ°Æ¡m giáo Ä‘i hà ng tÆ° và trống kèn inh á»i.
Giữa đám rÆ°á»›c, má»™t ngÆ°á»i trai trẻ ngồi trên lÆ°ng ngá»±a, chung quanh các võ quan há»™ giá uy nghiêm nhiệt liệt.
Nhà vua Mỹ Tuấn uất ngÆ°á»i thét lên:
- Ãấy là con của kẻ thù ta! Ãấy chÃnh là thằng Cách Nô đấy, con của thằng Mai Gia trÆ°á»›c đây Ä‘em binh qua xâm lăng nÆ°á»›c ta, bị ta đánh cho bại tráºn.
ChÃnh nó đã thá» sẽ trả thù ta. Nó đã láºp mÆ°u đánh lừa ta để qua chiếm Ä‘oạt ngôi ta! Quân tiểu nhân!
Nhà vua nức lên, uất ức.
Bằng Tô gáºt gù:
- ChÃnh nó! Thằng Chệt, chÃnh là má»™t đứa của tụi nó trá hình đến lừa ta! Quân gá»›m tháºt.
Nhà vua buồn bã:
- Thôi ta Ä‘i! Hỡi Bằng Tô! Xứ My Lăng không còn là xứ của ta nữa, tụi nó đã chiếm mất rồi! Ta Ä‘i! Ta Ä‘i đến xứ Mếch Di Cô. Ta Ä‘i đến đó, há»a may được đỡ khổ đôi phần. Có lẽ ta gặp được các ông phù thủy giải ách được cho ta.
Thế là hai thầy trò từ giã thà nh My Lăng, vá»— cánh bay vá» Mếch Di Cô. Há» bay chÆ°a quen nên má»›i và i đồng hồ mà hai cánh đã má»i rã rá»i.
- Bệ hạ cho hạ thần nghÄ© cánh chút đã. Bệ hạ bay mau quá! Chiá»u cÅ©ng đã xuống. Váºy thì vua tôi ta hãy nghỉ lại đây đêm nay. Ta Ä‘i tìm má»™t chá»— trú ẩn.
- Phải. Trên đồi kia có má»™t cái tháp cổ đã tiêu tà n. Ta lên Ä‘áºu trên đó ngủ cho qua đêm.
Hai vua tôi, bay lên tháp. Trong tháp, có một gian phòng ẩm thấp, tối tăm. Bỗng nhiên, Bằng Tô cản nhà vua lại:
- Bệ hạ có nghe gì chăng? Bằng Tô nói nhá»: Hình nhÆ° có tiếng ai khóc nức nở.
Nhà vua chổng tai lên nghe:
- Có tiếng ai khóc! Lạ tháºt! Ta và o xem.
- Bệ hạ đừng liá»u lÄ©nh, tâu bệ hạ! Chá»— nà y chắc không yên, ta Ä‘i tìm chá»— khác trú ẩn váºy.
NhÆ°ng nhà vua không nghe, tiến tá»›i. Bằng Tô vá»™i vã lấy mõ kéo cánh nhà vua lại, nhÆ°ng nhà vua đã Ä‘i tá»›i, và i cái lông dÃnh nÆ¡i miệng Bằng Tô.
- Ãi chà đau! NgÆ°Æ¡i đừng nhổ lông ta chứ!
Bên trong tối mịt. Tiếng khóc than cà ng rõ rệt giống nhÆ° tiếng ngÆ°á»i! Nhìn cho kỹ, vua chỉ thấy má»™t con cú tháºt lá»›n ở bên trong mà thôi. Bạo dạn vua há»i:
- Ai khóc ở trong ấy?
Con cú bá»—ng nhiên giáºt mình đánh thót má»™t cái và khi trông thấy hai con cò, thì kêu lên:
- Hai con cò! Hai con cò! Trá»i Æ¡i! Tôi được cứu thoát!
Vua cò ngạc nhiên vô cùng, bởi vì con cú nói giá»ng ngÆ°á»i, mà lại nói má»™t cách rõ rà ng.
Mỹ Tuấn há»i:
- Sao? Tại sao nhà ngÆ°Æ¡i khóc, mà nhà ngÆ°Æ¡i lại nói được tiếng ngÆ°á»i, hỡi con cú? Ta tin rằng ngÆ°Æ¡i cÅ©ng đồng má»™t số pháºn vá»›i chúng ta,. Có phải ngÆ°Æ¡i đã dại dá»™t đến ná»—i thà nh hình cú chăng, nói mau cho ta rõ.
Con cú chùi nÆ°á»›c mắt bằng hai cách mà u sáºm, úi đầu chà o và trả lá»i:
- Em chả biết ông là ai, ông cò ạ, song nghe giá»ng nói của ông, em biết ông là má»™t trong những kẻ Ä‘au khổ. Và ngÆ°á»i ta đã nói vá»›i em rằng má»™t ngà y kia nếu có hạnh phúc trở thà nh ngÆ°á»i lại thì hạnh phúc ấy cÅ©ng do nÆ¡i má»™t ông cò Ä‘em đến. Bởi thế thấy hai ông, em thốt nhiên được vui mừng ngay.
- Trá»i hỡi, ta chả giúp gì được cho ngÆ°Æ¡i đâu! Và khi ngÆ°Æ¡i nghe ta kể chuyện chúng ta, ngÆ°Æ¡i sẽ thấy rằng ná»—i Ä‘au của chúng ta là má»™t ná»—i Ä‘au khổ vô biên, đến nổi chúng ta không còn gì tặng cho ngÆ°Æ¡i hÆ¡n là má»™t lòng thÆ°Æ¡ng hại.
Nhà vua bèn kể chuyện mình và Bằng Tô cho cú nghe.
Nghe xong con cú thở dà i.
- Em thấy giữa số pháºn chúng ta có cái tÆ°Æ¡ng quan giống nhau. Nếu nhÆ° bệ hạ là vua, thì em đây là công chúa PhÆ°Æ¡ng Châu, con gái Ä‘á»™c nhất của vua Ấn Ãá»™. Thằng Cách Nô mà nó ám hại bệ hạ ấy, vốn nó đã đến há»i em là m vợ. NhÆ°ng phụ hoà ng em cho nó là đồ tồi tệ, bèn Ä‘uổi nó ra khá»i cá»a. Bị nhục, nó tìm cách giả trang để và o là m tôi tá»› trong cung và tìm cách Ä‘Æ°a cái há»™p ma quá»· ấy để lừa em. Thế là em bị mắc lừa, biến thà nh con cú và trong khi thị nữ Ä‘i tìm em khắp chốn, nó xách cổ em lên cái tháp nà y, tống em và o đây rồi bảo:
“Mi phải ở đây cho đến khi má»™t kẻ nà o đến đây và bằng lòng há»i mi là m vợ. Chỉ có cách đó là mi có thể hiện lại nguyên hình. NhÆ°ng tao thì tao giấu chả cho ai biết có mi ở đây. Mi cứ ở đây cho đến trá»n Ä‘á»i, già đi và chết Ä‘i nhÆ° những con cú khác. Thế cho bá» ghét thằng cha miâ€.
Nói xong, hắn bá» Ä‘i. Em ở đây chẳng Ä‘i đâu được, vì bị cá»™t lá»ng chân. Ãã hÆ¡n ba tháng nay, em phải âm thầm sống ở đây, không có nhìn thấy trá»i đất. Ä‚n thì ăn dÆ¡i chuá»™t, rêu đá. Và bệ hạ Æ¡i, số kiếp của em còn khổ sở hÆ¡n số kiếp của bệ hạ nhiá»u. Bệ hạ còn có bạn, còn bay Ä‘i khắp chốn được, chứ em thì phải trá»n Ä‘á»i ở nÆ¡i đây.
- Lạ tháºt, nhà vua lẩm bẩm. Số pháºn của chúng ta đồng nhau. Hẳn có liên quan gì đây.
- Chắc thế, tâu bệ hạ. Em bị quả báo thế nà y, bởi vì trước kia em có hỗn với mẫu hoà ng em một lần. Em chắc thế. Còn bệ hạ có lỗi gì đâu? Thế bây giỠbệ hạ đi đâu?
- Chúng tôi đi Mếch Di Cô để cầu cứu.
Cón cú lắc đầu, rồi bá»—ng nhiên hai mắt sáng rỡ phi thÆ°á»ng:
- Em tưởng rằng bệ hạ và quan lớn chả phải đến Mếch Di Cô là m gì nữa. Em đã có cách để cứu được bệ hạ và quan lớn và luôn dịp cứu được cả em nữa.
Nhà vua hấp tấp:
- Là m thế nà o? Là m thế nà o?
Bằng Tô cũng hấp tấp:
- Là m thế nà o? Là m thế nà o?
Má»—i tháng bá»n bá»™ hạ của Cách Nô Ä‘á»u nhóm há»p gần ở đây, ở lâu Ä‘Ã i bên kia đồi. Chúng nó tiệc tùng và kể chuyện vui chÆ¡i mà chúng đã là m trong má»™t tháng. Có lẽ trong khi kể, chúng sẽ nhắc đến ba chữ thần bà kia mà bệ hạ đã quên. Mà nếu em còn nhá»›, thì tối nay là tối chúng nhóm há»p.
Vua Mỹ Tuấn vui mừng nhảy lên:
- Công chúa! Công chúa! Hay biết bao nhiêu! Nà ng là kẻ cứu mạng chúng ta! Mau mau, nà ng hãy chỉ cho ta Ä‘Æ°á»ng lối sang lâu Ä‘Ã i. Bằng Tô, hãy mổ đứt sợi dây cá»™t chân nà ng cho ta. Công chúa, nà ng hãy vui lòng chỉ Ä‘Æ°á»ng cho ta vá»›i.
Hai chà ng cò khẩn khoản. Nhưng công chúa nghiêm nét mặt:
- Em cứu hai chà ng, nhÆ°ng em phải ra má»™t Ä‘iá»u kiện. Nếu hai chà ng tuân theo thì em má»›i Ä‘i.
Vua hấp tấp:
- Ãiá»u kiện gì ta cÅ©ng chịu cả. Nà ng cần gì?
- Em muốn rằng bệ hạ sẽ giúp em trở lại nguyên hình. Em thÆ°a rằng chỉ khi nà o có kẻ muốn nháºn em là m vợ, em má»›i thoát khá»i cái lá»›p áo cú xấu xa nà y. Váºy thì, tâu bệ hạ, nếu bệ hạ hoặc là quan lá»›n hứa là m chồng em.
Nhà vua kéo Bằng Tô ra xa nói nhá»:
- Nầy Bằng Tô, bây giá» chÃnh là lúc ngÆ°Æ¡i tá» lòng trung thà nh vá»›i ta. NgÆ°Æ¡i sẽ cÆ°á»›i công chúa là m vợ.
Bằng Tô dẫy nẫy và run láºp cáºp:
- Tâu bệ hạ! Bệ hạ muốn cho khi thần vỠvợ hạ thần sẽ móc cặp mắt của hạ thần đi hay sao. Nó dữ lắm. Nếu nó thấy hạ thần đem công chúa vỠthì chết với nó. Bệ hạ nên nhớ rằng thần đã có vợ con. Hơn nữa thần đã già . Bệ hạ còn trẻ, chưa có vợ và đáng cưới công chúa hơn hạ thần. Công chúa thì trẻ đẹp… mà hạ thần thì già nua, râu dà i chấm đất…
- Ai bảo ngươi công chúa còn trẻ và đẹp đấy! Chưa chắc! Nhà vua buồn rầu vuốt lông cánh, nghĩ ngợi mơ mà ng. Chả có gì chắc rằng nà ng trẻ và đẹp! chắc phen nà y thì mua mèo trong bị đấy!
- Tâu bệ hạ, Bằng Tô đáp má»™t cách lá»… Ä‘á»™ nhÆ°ng cÆ°Æ¡ng quyết, hạ thần chỉ có thể nói rằng: thà rằng chịu kiếp cò suốt Ä‘á»i còn hÆ¡n là rÆ°á»›c vợ lẽ vỠđể vợ hạ thần nó hà nh hạ thần khổ lắm, nếu bệ hạ biết được tÃnh nết của con vợ hạ thần…
Hai thầy trò còn cãi vã má»™t hồi nữa và cuối cùng nhà vua phải Ä‘Ã nh lòng nháºn chị cú là m vợ.
Nghe nói nhà vua thuáºn nháºn, công chúa PhÆ°Æ¡ng Châu rất vui mừng:
- Chúng ta sẽ được hiện nguyên hình không lâu. ChÃnh hôm nay Cách Nô đãi tiệc. Giá» nà y chắc chúng đã bắt đầu nháºp tiệc. Chúng ta hãy Ä‘i mau mau.
Nói xong nà ng cú Ä‘i trÆ°á»›c, bay nặng ná» nhÆ°ng nhanh chóng. Hai chà ng cò hấp tấp theo sau. Ãến lâu Ä‘Ã i, công chúa lấy má» trá» má»™t cánh cá»a con để hai chà ng cò có thể bay lên Ä‘áºu và nhìn và o táºn bên trong phòng tiệc.
Mỹ Tuấn và Bằng Tô nhẹ nhà ng bay Ä‘áºu lên cá»a, chống tai chống mắt mà nhìn mà nghe.
Trong gian phòng, má»™t quanh cảnh tÆ°Æ¡i đẹp. Ãèn nến sáng trÆ°ng, bà n ăn khói lên nghi ngút. Chung quanh bà n, bá»n chúng nó đến hÆ¡n sáu chục đứa. Trong bá»n, nhà vua cò thấy có cả tên Chệt hôm xÆ°a.
Tên Chệt nà y đang kể chuyện Bằng Tô và Mỹ Tuấn.
- Chúng ta đến tháºt là vừa lúc, vua Mỹ Tuấn vừa nghÄ© vừa rùng mình. Nếu cháºm má»™t chút thì còn gì là đá»i! Lạy Pháºt! Xin nhá»› Æ¡n Ngà i! Và hai thầy trò lắng hết cả bốn tai.
Tiếng cÆ°á»i trong phòng dá»™i ra khi nghe tiếng kể chuyện của thằng Chệt bắt đầu lên giá»ng khôi hà i. Má»™t đứa trong bá»n há»i:
- Hay quá! Hay quá! Thế anh là m thế nà o và o cung được và mấy chữ ấy là chữ gì mà thần bà đến thế?
(Ngoà i nà y nhà vua và Bằng Tô lắng yên không dám động một máy lông).
- Chữ gì ư? Một chữ la tinh khó nhớ lắm mà tụi chúng một khi quên đi thì không thể nhớ lại được. Ấy là chữ “MUY TA BO†ấy mà !
Nghe đến đây, hai chà ng cò chả thèm nghe nữa, vá»™i vã đáp xuống tháºt mau, đến ná»—i con cú phải bay gấp lắm má»›i theo kịp.
- Công chúa ạ, nhà vua mừng rỡ nói, may mắn quá. Váºy trÆ°á»›c khi hiện lại nguyên hình, ta xin nhắc lại lá»i hứa: ta sẽ nháºn công chúa là m vợ để trả cái Æ¡n muôn kiếp không quên nà y!
Nói xong nhà vua quay mặt vá» hÆ°á»›ng Tây, nghiêng mình Ä‘á»c ba lần “MUY TA MOâ€.
Bằng Tô cÅ©ng bắt chÆ°á»›c vua. Phút chốc hai ngÆ°á»i hiện lại nguyên hình. Mỹ Tuấn, má»™t nhà vua đẹp trai và Bằng Tô má»™t cáºn thần râu dà i chà đất. Hai ngÆ°á»i nhìn nhau mừng rỡ và cảm Ä‘á»™ng quá, thầy trò ôm chầm lấy nhau khóc.
Khóc xong, nhà vua chợt nhá»› đến chị cú. NhÆ°ng, sung sÆ°á»›ng biết bao! Khi quay lại nhìn, nhà vua chả thấy cú đâu mà chỉ thấy má»™t nà ng công chúa đẹp nhÆ° tiên, má»™t nà ng công chúa đẹp nhất trên Ä‘á»i mà ngÆ°á»i ta không có thể tưởng tượng.
Nà ng mặc xiêm y lá»™ng lẫy và nụ cÆ°á»i trên môi nà ng đối vá»›i nhà vua còn tÆ°Æ¡i hÆ¡n cả những đồ trang sức đẹp nhất của nà ng.
Công chúa Phương Châu quỳ xuống:
- Tâu bệ hạ! Bệ hạ có còn sợ mua mèo trong bị nữa chăng?
Nhà vua xấu hổ vì hồi nãy đã nói hÆ¡i to để cho công chúa nghe được. NhÆ°ng chà ng sung sÆ°á»›ng, đỡ công chúa dáºy và hôn tay nà ng:
- Nếu sau nầy nhắc đến má»™t cảnh ngá»™ vui mừng nhất của Ä‘á»i trẫm, trẫm sẽ nói rằng đó là cảnh ngá»™ mà trẫm bị biến thà nh kiếp cò trắng!
Không còn cháºm trá»…, vua và công chúa PhÆ°Æ¡ng Châu cùng Bằng Tô lên Ä‘Æ°á»ng. Bán bá»›t má»™t cái áo choà ng, nhà vua mua ba con ngá»±a, sắm má»™t Ä‘oà n tuỳ tùng cho đáng vẻ vÆ°Æ¡ng giả và cả ba lên ngá»±a vá» thà nh My Lăng.
Nhà vua được đón tiếp vá»›i tất cả những bồng bá»™t nồng nhiệt của dân chúng. Cách Nô tiếm vị đã tuyên truyá»n nhà vua chết, nay thấy nhà vua vá», toà n dân Ä‘á»u vui mừng thiếu má»™t Ä‘Æ°á»ng Ä‘iên dại lên.
Cách Nô bị bắt, kẻ tiếm vị bị xỠán: má»™t là tá»± tá», hai là phải chịu kiếp cò. Thế là Cách Nô phải hÃt má»™t chút bá»™t ma quá»· và o mÅ©i và quay sang phÃa Tây: “MUY TA BO!â€.
Hắn biến thà nh cò, sống trá»n Ä‘á»i trong vÆ°á»n thượng uyển giữ kiếp cò trắng. Nghiệp quả của hắn đã gây, bây giá» hắn ráng chịu không ai phà n nà n.
Nhà vua lại lên ngôi, nhân dân lại được thái bình. Quần chúng mở tiệc ăn mừng luôn trong bảy ngà y. Vua truyá»n lệnh tha cho các tá»™i nhân và là m lá»… thà nh hôn vá»›i công chúa PhÆ°Æ¡ng Châu.
Má»™t hôm nhà vua nhá»› lại chuyện cÅ©, cÆ°á»i bảo Bằng Tô:
- Khanh có nhá»› không, nhá»› đến kiếp cò của chúng ta không? Trẫm không nhịn được cÆ°á»i khi thấy khanh nghiểnh cổ vá» phÃa tây lắp bắp: “Muy ma… no… mô…â€. Trông dáng Ä‘iệu của khanh lúc bấy giá» tháºt là thiểu não lắm! Bằng Tô cÆ°á»i nhẹ, ghé tai nhà vua nói nhá»:
- Bệ hạ đừng nhạo hạ thần quá, nếu không, hạ thần sẽ nói toạc câu chuyện tranh luáºn giữa hạ thần và bệ hạ ở trên tòa tháp hôm ná»â€¦ Hoà ng háºu mà biết bệ hạ ấy Hoà ng háºu vá» phÃa hạ thần vừa xấu, vừa già , vừa dà i râu, thì Hoà ng háºu sẽ buồn bệ hạ lắm đấy.
Nhà vua vội vã:
- Ấy, ấy đừng nói nhé, khanh nhé. Ta nói chuyện khác chÆ¡i váºy…
Nà ng Ưu Ãà Di
Ãược tin Hoà ng tá» cùng vợ Ä‘i săn, dân thà nh Ca Tỳ La Vệ lo sá»a soạn những cây cảnh trÆ°á»›c nhà , há» xây những cháºu hoa nà o có mà u tÆ°Æ¡i đẹp nhất quay mặt ra phÃa ngoà i Ä‘Æ°á»ng để đón chà o vị Thái tá». NgÆ°á»i ta chỠđợi nhìn khuôn mặt hiá»n từ vá»›i đôi lông mà y dà i và má»m lượn trên đôi mắt xanh nhÆ° dòng nÆ°á»›c biếc của sông Hằng, dáng Ä‘iệu dõng dạc và thân hình nở nang của vị thiếu niên lúc nà o cÅ©ng dẫn đầu má»™t bá»n lÃnh kỵ vai Ä‘eo binh khà sáng chói, hùng hổ trên những con ngá»±a máºp mạp. Ngà y nà o Thái tá» dạo chÆ¡i thì đêm đó những tiếng Ä‘Ã n của các thiếu nữ trong thà nh vang lên, vừa quấn quit, vừa não nùng, khiến cho những hoa xung quanh vÆ°á»n hình nhÆ° say nhạc mà quên mất hÆ°Æ¡ng của mình bay táºn đâu đâu và những kẻ láng giá»ng cÅ©ng ngẩn ngÆ¡ bá» dở việc là m ngồi thừ nhÆ° pho tượng.
NgÆ°á»i ta uổng công chỠđợi chiá»u hôm ấy. Các hoa đẹp chỉ khoe sắc vá»›i khách qua Ä‘Æ°á»ng. Ở phÃa cá»a thà nh Thái tỠđã bá» dỡ cuá»™c Ä‘i săn. Thái tá» ThÃch Ca thấy cảnh trái ngược giữa thân thể mạnh khá»e của mình nhÆ° má»™t cái cây Ä‘ang lá»›n, vá»›i má»™t hình vóc xấu xà của ông già kia nhÆ° que củi khô: râu tóc bạc phÆ¡ bá»m ra nhÆ° lông lá của má»™t con váºt, thân ông cong quắp, tay vá»›i sát đất nhÆ° chá»±c bò.
- Có nhÆ° váºy được chăng? Má»™t ngÆ°á»i tráng kiện nhÆ° ta bây giá» má»™t ngà y kia cÅ©ng thế?
Thái tá» tá»± bảo rồi quay ngá»±a trở vá».
Tối hôm ấy ánh trăng vằng vặc trên lâu Ä‘Ã i nhà vua. Hoa kỳ cá» lạ trong hoa viên sáng lên nhÆ° ngá»c. Vua Tịnh Phạn đã được thị vệ cho hay, Thái tá» bá» dở cuá»™c dạo chÆ¡i vì gặp má»™t cụ già . Vua bèn mở ngay cuá»™c khiêu vÅ© dÆ°á»›i muôn ngá»n đèn hoa để là m khuây Thái tá». NhÆ°ng Thái tá» ThÃch Ca vẫn không quên được ông già và mà u râu tóc bạc hình nhÆ° lại hiện vá» trên các khuôn cây ở hoa viên dÆ°á»›i ánh trăng bà ng bạc.
Vua lo sợ săn sóc đến Thái tá» nhÆ° váºy, vì chỉ có má»™t mình Thái tá» là ngÆ°á»i kế vị. Thái tá» là má»™t thiếu niên anh tuấn má»›i 19 tuổi ngÆ°á»i đã thông thuá»™c cả các nghá». Nà o thiên văn, địa lý, nghị luáºn, thi phú, văn chÆ°Æ¡ng, âm nhạc, há»™i hoạ, bói toán, phù chú, võ nghệ, trong nghá» nà o Thái tá» cÅ©ng là ngÆ°á»i xuất chúng. Không những vì thế mà vua yêu quÃ, vua yêu quà Thái tá» vì Thái tá» là kết quả của cuá»™c nhân duyên đằm thắm giữa vua và hoà ng háºu Ma Ha Ma Da. Thái tá» là má»™t mối tình thiên liêng của Hoà ng háºu để lại cho vua ở thế giá»›i nà y.
19 năm vá» trÆ°á»›c, má»™t đêm nằm má»™ng, Hoà ng háºu thấy mình lạc và o khu rừng hoang vu. Má»™t con voi trắng sáu ngà đến ve vuốt bà mãi. Má»™t hôm biết mình thụ thai, Hoà ng háºu má»›i Ä‘em chuyện ấy nói cho vua nghe. Vua Ä‘oán là má»™t Ä‘iá»m má»™ng tốt và rất vui mừng vì vua đã 50 tuổi rồi và Hoà ng háºu cÅ©ng xấp xỉ tuổi vua, nếu may ra, Hoà ng háºu sanh được Hoà ng nam, vua sẽ có ngÆ°á»i kế vị.
Theo tục Ấn Ãá»™ phải vá» nhà cha mẹ mà đẻ. Má»™t ngà y ở vÆ°á»n Lâm Tỳ Ni nÆ°á»›c Câu Ly quê hÆ°Æ¡ng của Hoà ng háºu Ma Ha Ha Da, chim kêu không ngá»›t tiếng, mặt trá»i lên cao chói sáng hÆ¡n cả má»i ngà y. Ãêm ấy các khóm hoa Ä‘á»u tá»a hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngà o ngạt. Hoà ng háºu Ma Da ra dạo ở vÆ°á»n hoa của vua Thiện Giác (anh bà ), thÆ¡ thẩn nhìn trăng bà nguyện cầu: “Hởi những đấng thiêng liêng hãy phù há»™ con con tôi sau nà y trong sáng nhÆ° mặt trăng kia, trà tuệ của nó sẽ rá»™ng rãi bao trùm cả thế giá»›i nhÆ° ánh sáng mặt trăngâ€.
Sao dần dần thÆ°a, trên bầu trá»i Ä‘en thẳm. Rạng đông bừng sáng má»™t phÃa vÆ°á»n. Hoà ng háºu bá»—ng thấy Ä‘au bụng, bà tá»±a và o má»™t cây Vô Ưu.
Mặt trá»i vừa lên tá»a ánh sáng và ng á»ng khắp vÆ°á»n Lâm Tỳ Ni, má»™t trẻ lá»t lòng xinh đẹp và toà n vẹn hÆ¡n cả những châu ngá»c ở cõi trần. Trẻ ấy là Thái tá» ThÃch Ca.
Từ hôm Thái tá» bá» dở cuá»™c Ä‘i chÆ¡i vá», nét trầm ngâm vẫn thoáng trên gÆ°Æ¡ng mặt sáng lạng tinh anh… Muốn giả sầu cho Thái tá», ngà y nà o vua cÅ©ng đặt ra những cuá»™c chÆ¡i trong cung Ä‘iện. Các bá»n ca nhi vÅ© nữ cùng các Ä‘Ã o hát thầy Ä‘Ã n tha hồ được dịp trổ tà i. Vua lại còn ra “Chỉ†xem ai có váºt lạ nghá» hay Ä‘em và o cung để là m vui Thái tá» Ä‘á»u được hưởng.
NgÆ°á»i ta Ä‘em đến những thứ hoa quỳnh to bằng cái Ä‘Ä©a lá»›n, những hoa là i cánh ta bằng cái hồng, những hoa sen và ng nở lá bốn mùa, những cây chuối trăm buồng, những giống quái váºt ở núi ở biển, những san hô, ngá»c cùng các thứ chạm trổ khéo léo. Trong các thứ ấy có con ngá»±a là m cho Thái Tá» chú ý đến. Con ngá»±a vừa đẹp vừa khôn ngoan. Mình mẩy Ä‘á»u đặn, bốn chân thon thon, nó đứng bên cạnh những con ngá»±a to lá»›n nhất trong cung, thì những con nà y cÅ©ng thà nh thấp bé, những hình hà i của nó là m sao sánh nổi vá»›i mà u sắc của nó, tròng Ä‘en trong mắt nó có má»™t sắc Ä‘en lánh nhÆ° há»™t huyá»n, móng chân của nó Ä‘i và o trong tối thì sáng lên nhÆ° sừng tê giác, lông nó mÆ°á»›t và trắng nhÆ° tuyết trên núi Hy Mã Lạp SÆ¡n, bá»m của nó óng ánh nhÆ° tÆ¡ và ng má»m mại và ở quanh cổ nó có nhung vân mà u ngÅ© sắc dợn lên nhÆ° má»™t cầu vồng. ChÆ°a hết đâu, ngÆ°á»i ta lại khéo Ä‘eo hai chân trÆ°á»›c nó hai cái lục lạc âm dÆ°Æ¡ng, lúc ngá»±a chạy tiếng nhạc hoà lên má»™t Ä‘iệu xao xuyến và huyá»n bà nhÆ° tiếng suối chảy trong đêm khuya, giá»ng chim riú rÃt trong rừng xa. Có lẽ từ hôm được con ngá»±a ấy, Thái tá» cÅ©ng khuây được ná»—i buồn. NhÆ°ng đêm đến, vua còn sợ không có gì để giải trà cho Thái tá», nên bà y ra không ngá»›t những cuá»™c vui. Ãêm hôm ấy cÅ©ng nhÆ° má»i hôm, trong cung Ä‘á»u có múa hát trà tiệc, dÆ°á»›i ánh những cây nến có ngá»n lá»a to nhÆ° bó Ä‘uốc, các và ng bạc ngà ngá»c khảm trên các cây cá»™t, trên trần nhà , trên các áo mão của ngÆ°á»i trong tiệc Ä‘á»u phản chiếu lên muôn ngà n mà u sắc lạ. HÆ°Æ¡ng trầm ở bốn phÃa tá»a ra ngà o ngạt và rượu trong những cốc thủy tinh đủ mà u nhÆ° muôn hoa ở má»™t vÆ°á»n xuân, các vÅ© nữ Ä‘á»u thi tà i múa hát, thân hình uyển chuyển theo âm nhạc nhÆ° những gợn sóng, mặt mà y tÆ°Æ¡i nhÆ° những hao sen má»™t buổi sá»›m mùa hạ. Ãiệu múa rất tá»± nhiên. Chân tay há» nhÆ° là m bằng má»™t thứ sáp, thứ bá»™t gì rất dẻo tha hồ để cho má»™t bà n tay vô hình uốn nắn. Má»™t ngÆ°á»i chÆ°a thấy cảnh ấy, nếu lạc và o đây e tưởng mình đã lên tiên. NhÆ°ng những cảnh đẹp ấy đối vá»›i cặp mắt Thái tá» quen lắm rồi. Ãêm ấy ngÆ°á»i ta má»i má»™t ngÆ°á»i con gái vừa tà i vừa sắc đến giúp cuá»™c vui.
Các vÅ© nữ vừa kéo và o, má»™t tiểu thÆ¡ quần áo trắng bÆ°á»›c đến, nét mặt của nà ng má»™t cách ngây thÆ¡ và hồn nhiên. Trên tay nà ng cầm má»™t cây Ä‘Ã n chÃn dây, nà ng cúi chà o rồi quỳ xuống giữa chiếc thảm xanh nhÆ° má»™t đóa hoa má»c giữa má»™t vùng lá biếc.
NgÆ°á»i ta không rõ nà ng Ä‘Ã n bản gì. Toà n xứ Ca Tỳ La Vệ chÆ°a ai được nghe. NgÆ°á»i nghe bản Ä‘Ã n ấy dầu có má»™t mối sầu khó giải trong lòng cÅ©ng có thể nguôi được, dầu có tánh giáºn dữ đến đâu cÅ©ng thấy trở lại ôn hòa. Má»™t bản Ä‘Ã n khiến cho ngÆ°á»i ta thấy sống ở cõi trần nà y là má»™t cõi êm ái. Cứ má»—i lần nà ng nghỉ tay, ngÆ°á»i nghe lại không biết từ đâu có tiếng chim rất trong nổi lên để tiếp theo. Nà ng đã khéo luyện táºp được má»™t con chim khôn ngoan và bắt nó Ä‘áºu trên cây Ä‘Ã n. NgÆ°á»i ta tưởng con chim ấy hòa má»™t bá»™ pháºn của má»™t cây Ä‘Ã n, không ai ngá» những tiếng chim bay ra lại là của con váºt xinh xinh kia. Ãà n xong, nà ng cất tiếng hát. Chao ôi! tiếng hát lại trong bằng mấy tiếng Ä‘Ã n, khi lên khi xuống nhÆ° hẹn hò trÆ°á»›c vá»›i Ä‘iá»u ao Æ°á»›c riêng của từng ngÆ°á»i. TrÆ°á»›c khuôn mặt ngây thÆ¡ của ngÆ°á»i hát và giá»ng ngân trong trẻo, lòng ghen tuông của các cung tần không có thể có nữa.
Nà ng dứt tiếng hát, Thái tá» thấy khoan khoái, các ngÆ°á»i trong tiệc nhÆ° ngây nhÆ° dại, từ nãy đến giá» nÃn hÆ¡n để nghe, bây giá» má»›i dám thở ra. Thái tá» quay lại mỉm cÆ°á»i, má»™t ngÆ°á»i thị vệ đã nhanh nhẩu tâu: “Tâu Thái tá»! Nà ng Ưu Ãà Di, dòng dõi Bà La Mônâ€.
NhÆ° có mặt trá»i trên mình ngá»±a, Thái tá» vui vẻ hầu nhÆ° xóa được ná»—i buồn xÆ°a. Thị vệ được vui lây nên có ngÆ°á»i dám vui đùa nhÆ° những lúc Thái tá» không có gì phiá»n não. Thái tỠđối vá»›i ngÆ°á»i hầu tá» tế nhÆ° anh em. Má»™t ngÆ°á»i thị vệ thÆ°a Thái tá».
- Thái tá» có nhá»› cái nhà trồng rất nhiá»u hoa ở phÃa nam hoà ng thà nh?
- Nhà ấy có gì lạ, ngươi sẽ bảo ta nghe!
- Bẩm Thái tá»! Ở đó có những tiếng nhạc, mà không có ai xứ nà y được nghe, há»a may có má»™t mình tôi.
Thái tá» mỉm cÆ°á»i nhá»› lại cái đêm nghe Ä‘Ã n trong cung.
- Hay hÆ¡n tiếng nhạc của Ưu Ãà Di chăng? Thế thì ngÆ°Æ¡i hãy dẫn ta Ä‘i đến đó.
- Bẩm Thái tá» chÃnh là Ưu Ãà Di.
- Sao ngươi bảo chưa ai được nghe?
- Bẩm Thái tá» má»™t đêm rất khuya, má»™t đêm mà kinh thà nh Ca Tỳ La Vệ Ä‘á»u say trong giấc ngủ, hôm ấy tôi được nghỉ, phóng ngá»±a vá» thăm nhà . Lúc qua đấy tình cá» nghe được tiếng Ä‘Ã n thanh thót ở ngôi nhà kia Ä‘Æ°a ra. Tôi dừng ngá»±a ngÆ¡ ngẩn quên mất việc vá» thăm nhà . Bẩm Thái tá», tôi đã nghe má»™t khúc hát kỳ lạ hÆ¡n khúc hát ở trong cung hôm trÆ°á»›c.
- Thế thì ta rẻ lối nà y.
Thái tá» ThÃch Ca vừa nói vừa rẽ ngá»±a sang tay trái, các thị vệ Ä‘á»u mỉm cÆ°á»i sung sÆ°á»›ng bÆ°á»›c theo ngÆ°á»i.
Vó ngá»±a rầm rá»™ trên Ä‘Æ°á»ng sá»i, gió thổi cái bá»m óng ánh tÆ¡ và ng của con ngá»±a Ä‘i qua lá»›p áo nhung trắng cà i khuy Ä‘á» của Thái tá». Cái khăn trắng lá»›n trùm ngang trán để lá»™ ngá»c bà o, má»™t nốt thịt nổi cao giữa hai hà ng lông mà y và phủ ngoà i má»› tóc Ä‘en nhÆ° mun, sợi tóc nà o cÅ©ng uốn tròn vá» phÃa hữu.
DÆ°á»›i mà u trá»i xanh thẳm, ở trÆ°á»›c mặt Thái tá» xa xa má»™t thà nh phố hiện lên trong quang đãng. Thái tá», trong má»™t phút, đã nghÄ© đến những nóc nhà kia là của thần dân dÆ°á»›i quyá»n vua cha. Mà trong đám nhà ấy, lại có ngôi nhà của ngÆ°á»i con gái tà i hoa. Thái tá» lại hình dung ngÆ°á»i đánh Ä‘Ã n hôm trÆ°á»›c.
Vừa lúc ấy có những tiếng rên khừ khừ bên Ä‘Æ°á»ng lá»t và o tai Thái tá». Thái tá» quay lại há»i thị vệ:
- Hình nhÆ° có ngÆ°á»i rên, các ngÆ°Æ¡i hãy lắng tai nghe có phải chăng?
Các thị vệ lắng tai nghe rồi đồng thanh trả lá»i:
- Bẩm Thái tỠquả có.
Tiếng rên rõ lắm ở trong má»™t bụi cây bên Ä‘Æ°á»ng. Bên bụi cây, má»™t ngÆ°á»i Ä‘en đủi gầy đét, đầu đã rụng tóc, da đầu lòi ra nhÆ° sá» dừa, khắp thân mình Ä‘á»u lỡ lói ghê sợ, cả thân hình bệnh nhân xông lên má»™t mùi rất hôi hám khiến cho ngÆ°á»i xem không dám đến gần. Tên ấy là má»™t tên hủi thuá»™c vá» phái Bà Li A, là má»™t phái hạ cấp ở Ấn Ãá»™ bị khách qua Ä‘Æ°á»ng đá vùi xuống đấy nhÆ° má»™t con váºt, vì không ai muốn gần má»™t ngÆ°á»i bệnh ở má»™t giai cấp mà ngÆ°á»i ta cho là hèn mạt. Nghe tiếng có ngÆ°á»i đến gần, nó gần Ä‘Æ°a hai tay cụt bà n nhÆ° hai cái cà ng lên trá»i và đôi mắt nó gần nhÆ° mất hết tròng Ä‘en cÅ©ng cố mở để nhìn lên cao. NhÆ° tuồng nó không còn tin rằng những ngÆ°á»i đồng loại của nó còn thÆ°Æ¡ng xót nó. TrÆ°á»›c cảnh ấy Thái tá» buá»™t miệng than:
- Còn cách gì chữa được nữa chăng?
Má»™t ngÆ°á»i theo hầu tiếp trả lá»i:
- Bẩm như đến bệnh hủi ghê gớm kia thì không còn phương thuốc gì chữa được.
Thái tá» ThÃch Ca cởi áo mình – cái áo nhung trắng có cúc Ä‘á» và chỉ và ng thêu ở trÆ°á»›c ngá»±c đắp cho kẻ kia rồi cùng thị vệ quay vá».
Trên Ä‘Æ°á»ng vá», đôi mắt Thái tá» ThÃch Ca trở nên buồn bã, lúc nà o trên gÆ°Æ¡ng mặt cÅ©ng tá» dáng đăm chiêu suy nghÄ©. Vua tìm hết cách để là m cho Thái tá» vui mà cÅ©ng không có hiệu quả gì. Tình cá» má»™t hôm vua sá»±c nhá»› đến ngÆ°á»i con gái đánh Ä‘Ã n. Vua ngẫm nghÄ©, có lẽ Thái tá» buồn bá»±c vì cảnh cung cấm có vẻ tiá»u tụy, cung tần mỹ nữ không biết trang Ä‘iểm, không có tà i ăn nói để giải buồn Thái tá», há»a may còn có con bé nà y; hôm trÆ°á»›c ta nghe những khúc hát của nó cÅ©ng phải mê mẩn tâm thần, thấy mình quên hết những phiá»n muá»™n ở Ä‘á»i. Ừ mà phải, nó là dòng dõi Bà La Môn, tà i gì mà không có sức há»c uyên thâm, giá»›i hạnh nghiêm chỉnh. Ta sẽ nhá» nó xem sao.
NghÄ© nhÆ° váºy bèn sai ngÆ°á»i má»i Ưu Ãà Di và o cung, nà ng khiêm tốn tâu rằng:
- Tâu Hoà ng thượng, ân đức Hoà ng thượng hầu khắp cả thần dân trong nÆ°á»›c, ai ai lại không truyá»n tụng, tôi nhÆ° hạt bụi dÆ°á»›i ánh mặt trá»i, nhÆ° bá»t nÆ°á»›c trong bể cả. Bấy lâu chỉ biết táºn hưởng những ân huệ cao siêu của Ngà i, bây giá» Ngà i ủy thác cho công việc theo hầu Thái tá» tôi rất lấy là m vui, nhÆ°ng cÅ©ng lấy là m sợ.
- Nà ng Ưu Ãà Di, tà i đức của nà ng sắc đẹp của nà ng ở đây ai lại không biết, hãy nhân dịp nà y để tá» lòng trung thà nh của nà ng.
Hôm ấy vua đến khuyên Thái tá»:
“Ãã biết bao lần ta phải nhắc lại rằng ta chỉ còn má»™t mình con ở trên Ä‘á»i nà y là ta quý mà thôi. Ãã biết bao lần con là m ta phải âu sầu nhá»› đến mẹ con chăng? Ôi? nếu con biết những sá»± mong má»i của mẹ con lúc tuổi tác cao mà vẫn chÆ°a thai nghén, nếu con biết những lúc mẹ con cùng ta sung sÆ°á»›ng vá»›i giấc má»™ng kỳ lạ của mẹ con. Ôi! Nếu con biết những ná»—i hân hoan của mẹ con lúc mang con trong lòng cầu nguyện cho con sau nà y được hÆ¡n ngÆ°á»i. Cứ má»—i lần con không vui ta bùi ngùi tưởng nhá»› đến mẹ con và tiếc rằng không còn mẹ con ở đây để dá»— dà nh con há»™ taâ€.
- ThÆ°a cha, con đã là đứa con bất hiếu, con xin từ nay yên vui để cha bằng lòng, để linh hồn mẹ con được nhẹ nhà ng trên chÃn từng trá»i thẳm. Mẹ con bây giá» còn là m sao gặp được con nữa, mà con cÅ©ng váºy, hình ảnh mẹ con còn có tìm đâu được ở trần giá»›i nà y.
NhÆ° biết được Thái tá» ThÃch Ca sắp rÆ¡i và o bẫy của mình, vua vẫn ôn tồn không lá»™ vẽ sung sÆ°á»›ng của mình.
- Lá»i con nói nhắc ta nhá»› đến má»™t việc mà ta quên hẳn Ä‘i.
- Thưa cha nhớ lại việc gì?
- Còn má»™t ngÆ°á»i sống ở thà nh nà y rất giống mẹ con ngà y xÆ°a.
- ThÆ°a cha ngÆ°á»i ấy là ai con muốn tìm cho gặp.
Phải, ý nghÄ© của con rất hay, vì tá»™i nghiệp cho con, con vừa ra Ä‘á»i được bảy hôm thì mẹ con vá»™i từ giả vÆ°á»n Lâm Tỳ Ni, ngÆ°á»i con muốn chẳng ai xa lạ, chÃnh là nà ng Ưu Ãà Di, ngÆ°á»i đánh Ä‘Ã n hôm trÆ°á»›c.
Tối đó ở hoa viên, Ưu Ãà Di ngồi trên má»™t ghế da trÆ°á»›c mặt vua và Thái tá». Trăng Ấn Ãá»™ tá»a má»™t thứ ánh sáng huyá»n ảo trên thà nh quách, những cây trắc cao vút nhÆ° muốn nÃu theo Ä‘iệu nhạc do chÃnh dây tÆ¡ dÆ°á»›i mÆ°á»i ngón tay tà i tá» Ä‘Æ°a ra bên cạnh, những khóm là i đầy trÄ©u những hoa có hÆ°Æ¡ng ngà o ngạt khiến cho những ngÆ°á»i hầu đứng bên dẫu có chất phát cho mấy cÅ©ng trở nên mÆ¡ má»™ng nhÆ° nhà thi sÄ©.
Hôm sau vua ban cho cha mẹ Ưu Ãà Di và ng ngá»c châu báu để rÆ°á»›c nà ng và o cung. Tuy được trá»ng thưởng ông bà cụ không khá»i buồn vì xa con.
- “Và ng ngá»c châu báu có quý đâu bằng tình mẹ con. Xa con mẹ lấy là m Ä‘au lắm. Con hãy còn nhá», rồi đây ai săn sóc con. Tuy váºy lệnh nhà vua không ai dám trái. Mẹ cầu nguyện cho vua và Thái tá» sẽ yêu mến con nhÆ° thầy mẹ đối vá»›i con váºyâ€.
Ưu Ãà Di an ủi mẹ:
- “Con đã lá»›n rồi mẹ ạ! Lẽ đâu con phải bắt mẹ lo lắng cho con. Hoà ng tá» ngÆ°á»i rất hiá»n là nh, nhÆ° mẹ đã thấy những khi Ngà i dạo trÆ°á»›c cá»a nhà ta. Con sẽ cố là m cho Ngà i vui, thế nà o Ngà i cÅ©ng chiá»u con nhÆ° mẹ váºyâ€. Ông cụ Ãt bịn rịn hÆ¡n, khuyên con:
- “Con đã 15 tuổi rồi đó, gắng mà giữ gìn tâm tÃnh. Con phải luôn luôn khiêm tốn nết na nhÆ° những ngà y sống gần thầy mẹ váºy, vì chức vị của cải dá»… là m hÆ° tâm tánh con ngÆ°á»i lắm đó. Thôi con cứ vui Ä‘i, thầy mẹ cÅ©ng mừng cho conâ€.
Ưu Ãà Di cúi đầu vâng lá»i cha mẹ, rồi nà ng chạy tìm em, má»™t cáºu bé Ä‘ang loay hoay dán má»™t con diá»u nhá».
- Em ở lại vui vẻ nhỉ! Ãừng là m phiá»n cha mẹ, rồi lúc nà o chị sẽ Ä‘em quà bánh vá» cho em. Em sẽ thay chị cho các con váºt mình nuôi ăn uống. Luôn luôn săn sóc chứ đừng đánh Ä‘áºp nó.
Nói Ä‘oạn nà ng kéo tay em ra vÆ°á»n để thăm lại những cảnh váºt thân yêu. Cây khế mà dÆ°á»›i gốc nà ng đã bao lần ngồi hát, ngồi Ä‘Ã n cho cả nhà nghe.
- Nà ng đi còn có ai mà hát dưới đêm trăng nữa?
Cây huệ than:
- Ai vuốt ve tôi? Tôi nở hoa cho ai?
Hoa hồng nũng nịu:
- Tôi lấy tóc ai mà bÃu nữa?
Ưu Ãà Di trả lá»i:
- Các bạn ơi, thầy mẹ tôi và em tôi lại săn sóc hơn tôi nữa kia.
Ãà n ngá»—ng lúc bấy giỠở dÆ°á»›i nÆ°á»›c lại kéo lên:
- Rồi đây ai chìa tay cho chúng tôi mổ?
- Em tôi sẽ đưa bà n tay xinh xắn hơn tôi cho các ngươi.
Nước trong hồ cũng phụng chịu:
- Chiá»u chiá»u ai soi bóng trong lòng tôi nữa?
- Còn có em tôi soi bóng trong lòng của ngươi, em tôi còn ngoan ngoãn hơn tôi, đẹp đẽ hơn tôi.
Bồ câu và các thứ chim trong vÆ°á»n cÅ©ng bay đến.
- Nà ng Ä‘i tháºt đấy à ? Vắng nà ng chúng tôi hót cho ai nghe đây và ai hát cùng chúng tôi?
- Có thầy mẹ tôi và em tôi nghe những Ä‘iệu thánh thót của các ngÆ°Æ¡i, giá»ng em tôi còn tốt hÆ¡n giá»ng tôi, sẽ hòa cùng các ngÆ°á»i.
Con chó lúc bấy giá» cÅ©ng chạy quấn quÃt bên chân nà ng:
- Nà ng đi, ai vuốt ve tôi và dắt tôi đi dạo?
- Em tôi vẽ vui đùa với ngươi.
Lúc ấy con chim nhỠcủa nà ng nuôi ở đâu cũng bay đến:
- Tôi nhất định theo nà ng.
- Em sẽ theo ta và đáºu trên cây Ä‘Ã n của ta.
Lúc cha mẹ và em Ä‘Æ°a ra đến cá»a, nà ng nhÆ° nhá»› việc gì, quay lại bảo em:
- Em có nhá»› những nhà tu hà nh ngà y ngà y đến xin ăn trÆ°á»›c cá»a, em sẽ kÃnh cẩn em các thức ăn ra biếu lấy em ạ.
Ở cá»a xe ngá»±a đã sẵn sà ng để đón lấy nà ng và o cung Ä‘iện. Những ngÆ°á»i theo hầu nghiêng mình chà o đón.
Vá» cung, Ưu Ãà Di tìm hết cách để là m cho Thái tá» vui. TrÆ°á»›c vẻ hồn nhiên của ngÆ°á»i con gái ấy, Thái tá» không thể buồn được nữa. Ngà y nà o Thái tá» cÅ©ng cùng vá»›i nà ng cưỡi ngá»±a Ä‘i dạo trong khu vÆ°á»n rá»™ng thênh thang. Bên cạnh những đóa hoa tÆ°Æ¡i sắc, những lá biếc xum xuê biết hót bằng tiếng chim. Vợ Thái tá» là bà Da Du Ãà La rất yêu mến nà ng vì nhá» nà ng bà y vẻ những Ä‘iệu hát những bà i Ä‘Ã n cho con bà . Ưu Ãà Di lấy những lá»i rất dịu dà ng để khuyên bảo nhÆ° chị vá»›i em. Ãối vá»›i những ngÆ°á»i hầu hạ lúc nà o nà ng cÅ©ng tá» ra là má»™t ngÆ°á»i vừa nhÅ©n nhặn vừa khoan dung. Nà ng lại Ä‘em lòng yêu mến tất cả những ngÆ°á»i xung quanh nà ng. Nà ng lại biết tá»± tay Ä‘i hái những lá thuốc để chữa bệnh cho những ngÆ°á»i ở bên nà ng trong cÆ¡n nguy hiểm.
NhÆ°ng ở Ä‘á»i há»… được nhiá»u ngÆ°á»i mến chuá»™ng thì lại tăng phần căm tức ghen tuông của những đứa tiểu nhân. CÅ©ng may ở trong cung chỉ có má»™t ngÆ°á»i ngầm ghét Ưu Ãà Di mà thôi, ngÆ°á»i đó là má»™t cung tần tên là Sai A.
Má»™t bữa Ưu Ãà Di và o phòng mình thấy quần áo treo trên móc Ä‘á»u bị con gì nhấm thủng cả, mà căn phòng cao ráo ấy là m gì có dán hay chuá»™t. Hôm khác nà ng thấy cây Ä‘Ã n tá»± nhiên đứt mất mấy dây, nà ng phải nhá»c công má»™t buổi để buá»™c dây cho đúng Ä‘iệu. Có hôm nà ng săn sóc cháºu hoa quý định Ä‘em bà y ở phòng sách của Thái tá». Buổi sáng hoa ở cháºu vừa nụ xinh tÆ°Æ¡i, thế mà chiá»u đến nà ng phải khóc, vì không thấy hoa ở trên cà nh nữa. Ưu Ãà Di Ä‘oán có ai ngầm hại mình, nhÆ°ng nghÄ© mãi cÅ©ng chẳng biết là ai, vì trong cung má»i ngÆ°á»i đối vá»›i nà ng Ä‘á»u tá» tế cả. NhÆ°ng trong khi nà ng không biết ai ngầm hại mình, Sai A lại cà ng nghÄ© ngợi những mÆ°u kế ghê tởm để ngầm hại. NhÆ°ng hắn không ngá» là m má»™t việc dữ chÆ°a chắc hại nổi ai mà mình lại bị Ä‘iá»u dữ đến cho mình.
Má»™t tối hắn biết thế nà o Ưu Ãà Di cÅ©ng ngủ rất say vì nà ng phải Ä‘Ã n khuya, hắn khuyên má»™t đứa tá»› rất trung thà nh của hắn lén và o phòng của Ưu Ãà Di theo lá»i dặn của hắn.
Ưu Ãà Di thiêm thiếp ngủ trên chiếc nệm trắng tinh, đôi tay nho nhá» của nà ng trong giấc ngủ vẫn không rá»i cây Ä‘Ã n chÃn dây. Con chim xinh xinh Ä‘ang Ä‘áºu ở đầu giÆ°á»ng. Cái dáng Ä‘iệu ngủ đáng yêu và vô tá»™i ấy, ai nỡ đứng trÆ°á»›c mà nghÄ© đến những chuyện giết hại được.
Lúc ấy con hầu của ngÆ°á»i cung tần vừa đến bên ngÆ°á»i lÃnh canh ở trÆ°á»›c phòng của Ưu Ãà Di. Nó toan lấy thuốc mê ra bá» theo lá»i dặn của Sai A nhÆ°ng nó lại ngầm nghÄ©: anh nà y say ngủ nhÆ° chết, có bá» cÅ©ng phÃ, để lát nữa ta bá» cho cô bé nà y cho nhiá»u, cà ng nhiá»u cà ng mê lâu ta cà ng dá»… hà nh Ä‘á»™ng.
Nó mỉm cÆ°á»i, mất cả lo lắng từ trÆ°á»›c, bÆ°á»›c sang ngÆ°á»i anh lÃnh hầu ngủ lăn trên đất. Nó mở cá»a lẻn và o phòng Ưu Ãà Di, con chim thấy Ä‘á»™ng kếu rÃu rÃt và đến mổ tay ngÆ°á»i con gái Ä‘ang ngủ. NhÆ°ng vì nhá»c Ưu Ãà Di say mê nhÆ° không biết gì. Con hầu của Sai A tức khắc rút má»™t Ãt thuốc rẩy trên mắt nà ng và đưa tay xua Ä‘uổi con chim. Chim sợ sệt bay lên ở má»™t góc phòng, nhÆ°ng nó vẫn kêu rÃu rÃt. Con thị tỳ lại rút trong túi ra má»™t cái há»™p con. NhÆ°ng tay nó dừng phắt lại. TrÆ°á»›c khuôn mặt hiá»n từ Ä‘ang nằm ngủ say, nó cảm thấy nhÆ° đứng trÆ°á»›c má»™t váºt gì trong sạch, rất quý báu, nó muốn ôm chầm lấy để thu tất cả má»i tá»™i lá»—i. Nó quay Ä‘i không nỡ là m hại con ngÆ°á»i Ä‘ang ngủ ấy nữa. Ngá»±c nà ng Ưu Ãà Di nhẹ nhẹ lên xuống hình nhÆ° nà ng ngủ má»™t giấc vô cùng êm ái. NhÆ°ng con thị tỳ quay lại sá»±c nhá»› phần thưởng của Sai A hứa cho nó. Ãồng tiá»n bao giá» cÅ©ng có má»™t sức mạnh xúi giục ngÆ°á»i ta dá»… là m báºy. Phần vì ham tiá»n thưởng, phần vì sợ nếu không được việc sẽ bị chủ hà nh hạ, con thị tỳ mắm miệng quay và o. Nó quả quyết rút cái há»™p ra. Nếu nó lanh tay má»™t tý thì ngÆ°á»i con gái hiá»n háºu kia không còn ở trên Ä‘á»i nà y nữa, nhÆ°ng tay nó run láºt báºt, má»™t con rÃt trong há»™p đáng lẽ rÆ¡i trên mình Ưu Ãà Di, lại cứ bÃu lấy há»™p rồi bò thẳng lên tay nó, nó khiếp sợ quá thét lên, lúc ấy tên lÃnh hầu vừa tỉnh giấc và con hầu của Ưu Ãà Di ở phòng bên cạnh nghe tiếng rú chạy và o. Con nữ tỳ của Sai A không tà i nà o thoát khá»i. Trong lúc kinh khủng nó thú cả tá»™i lá»—i. Không mấy chốc nó bị Ä‘iệu cổ và o nhà giam xét há»i và những viên lÆ°Æ¡ng y đã đến giải thuốc mê cho Ưu Ãà Di. CÆ¡ mÆ°u của Sai A bị tiết lá»™. Vua tức giáºn lắm định Ä‘em giết kẻ là m việc ác đức ấy Ä‘i cùng vá»›i tên thị tỳ đã giúp việc cho hắn. Ưu Ãà Di được tin ấy Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng hại xin cho những kẻ kia được nhẹ tá»™i. Cảm lòng nhân đức của nà ng tuy phải tù tá»™i, nhÆ°ng tránh được cái chết, lấy là m ăn năn tá»™i ác của mình, từ ấy thá» sẽ chữa lại tâm tánh. Còn những kẻ ở trong cung cà ng yêu mến ngÆ°á»i con gái nhân đức kia.
Hết cái nạn ấy, Ưu Ãà Di được sống vui vẻ bên cạnh Thái tá». ThÆ°á»ng hai ngÆ°á»i cùng đánh cá», cùng Ä‘á»c sách, cùng hòa Ä‘Ã n. Tháºt là đôi thiếu niên sung sÆ°á»›ng trong Ä‘á»i nà y váºy. Tuy thế có những việc xảy đến mà không bao giá» ngÆ°á»i ta ngá» có được, hôm ấy Ä‘oà n ngá»±a của nhà vua lại ung dung kéo ra cá»a thà nh phÃa đông. Mặt trá»i quang đãng trên con Ä‘Æ°á»ng phẳng, Ä‘oà n ngá»±a chạy dÆ°á»›i bóng hai hà ng cây kè kè lá xòe ra nhÆ° những cái quạt lá»›n. Qua những cây ấy, Thái tá» nhìn thấy những ngÆ°á»i cà y ruá»™ng mình trần trùi trụi cùng vá»›i những con trâu hì hục cà y bừa trên những thá»a ruá»™ng lầy lá»™i. Má»™t luồn gió mát thổi qua, Thái tá» bất giác nghÄ© đến cái khoái trá trên mình ngá»±a dÆ°á»›i bóng cây râm mát và cái cảnh lam lÅ© của những ngÆ°á»i là m ruá»™ng kia dÆ°á»›i ánh nắng mặt trá»i gay gắt. Cảnh tượng ấy, Thái tỠđã gặp từ năm còn nhá» trong má»™t cuá»™c dạo chÆ¡i vá»›i vua cha. Thì ra lòng thÆ°Æ¡ng xót của ngÆ°á»i không theo thá»i gian mà thay đổi. Cảnh tượng ấy vừa qua, Ä‘i được má»™t lát, Ä‘oà n ngá»±a gặp phải má»™t váºt gì lù lù nằm choáng cả lối Ä‘i. Má»™t tên thị vệ tâu:
- Bẩm Thái tá» cho tôi đến trÆ°á»›c xem váºt gì nằm choáng ngang Ä‘Æ°á»ng. Nói Ä‘oạn, hắn phi ngá»±a chạy đến trÆ°á»›c. Lúc Thái tá» cùng bá»n hầu đến gần thì thấy ngÆ°á»i thị vệ đã xuống ngá»±a hất cái váºt kia qua má»™t bên Ä‘Æ°á»ng, váºt ấy cứng Ä‘á» nhÆ° má»™t khúc gá»—.
- Bẩm Thái tá», thây má»™t kẻ chết, nó vừa nó vừa vá»t lên ngá»±a định theo Thái tá» nối tiếp cuá»™c Ä‘i chÆ¡i, nhÆ°ng Thái tá» gò cÆ°Æ¡ng lại nhìn cái xác chết mà ruồi nhặng Ä‘Æ°Æ¡ng tha hồ đục khoét. Thái tá» thấy lòng se lại ngồi nghÄ© đến Ä‘á»i sống của con ngÆ°á»i tháºt là khổ: suốt Ä‘á»i chỉ thấy lo lắng bâng khuâng, bệnh hoạn, già nua, chết chóc. NghÄ© váºy, Thái tá» không thiết đến cuá»™c Ä‘i chÆ¡i nữa. Những thị vệ trông thấy Thái tá» trở lại buồn rầu, lo quá. Chúng bèn bà n nhau Ä‘Æ°a Thái tá» vá» hoa viên rồi má»i Ưu Ãà Di ra khuyên dá»— Thái tá». Ưu Ãà Di vá»™i vã ra vÆ°á»n. Nà ng thiết tha nhÆ° má»™t nà ng tiên trong cảnh bồng lai. Tuy váºy, Thái tá» vẫn Ä‘iá»m nhiên ngồi trầm tÆ° bên má»™t gốc cây. Ưu Ãà Di lại gần nỉ non.
- ThÆ°a Thái tá», có phải hôm nay Thái tá» buồn vì nhÆ° lá»i thị vệ nói Ngà i đã gặp những cảnh thÆ°Æ¡ng tâm chăng? Nếu váºy sao Ngà i không nhân trá»i tối nà y Ä‘i dạo cho khuây khá»a lại cứ ngồi giữ kÃn mối sầu là m gì váºy? Hay là tại lá»—i tôi không kịp theo hầu Thái tá» chăng?
Thái tá» vẫn Ä‘iá»m nhiên không đáp:
- ThÆ°a Thái tá», Ngà i không nhá»› má»™t hôm trong vÆ°á»n hoa, Ngà i đã bảo tôi là em gái Ngà i, tôi có nét mặt giống Hoà ng háºu không đủ là m cho Ngà i vui sao?
Thái tá» nhìn thấy đôi mắt long lanh sáng của ngÆ°á»i con gái quỳ trÆ°á»›c mặt, ra lệnh cho nà ng đứng dáºy:
- Tôi không muốn nà ng biết nỗi buồn của tôi, bởi nà ng cũng như đóa hoa vô tư kia.
- ThÆ°a Thái tá», những đóa hoa kia cÅ©ng biết buồn rồi đó, hôm nay tôi thấy hoa nà o cÅ©ng ủ rÅ© cả, nhÆ° thế không tháºt sao?
- Hoa nà o lại có thể giữa mà u sắc được bá»n lâu.
- ThÆ°a Thái tá» Ä‘á»i cÅ©ng váºy, ai lại không Ä‘au ốm, bệnh táºt và chết.
- NhÆ°ng cái chết của cây cá» không máu mủ thịt xÆ°Æ¡ng, còn con ngÆ°á»i, con váºt đến lúc bệnh hoạn có khi là m cho không ai có thể đứng gần bên được. Vì váºy tôi biết ngÆ°á»i sinh ra thì khổ nên tôi muốn tìm cách để trừ cái khổ ấy Ä‘i. Tôi đã hết cách tiêu khiển. Có cái gì tôi muốn mà không được. Thế mà cách để được yên vui tôi, là m sao tôi yên vui được lúc tôi nghÄ© đến không là m sao tìm được bên cạnh Ä‘á»i no ấm xa hoa của tôi, biết bao nhiêu ngÆ°á»i khổ sở lăn lóc ốm Ä‘au, già nua bệnh hoạn.
Ưu Ãà Di không biết phân giải thế nà o bèn đến quỳ tâu bên Thái tá» nét mặt rầu rầu. Lúc ấy nháºn thấy vì mình mà những ngÆ°á»i xung quanh phải khổ lây, Thái tá» gượng cÆ°á»i đứng dáºy cùng Ưu Ãà Di Ä‘i dạo quanh vÆ°á»n. Những ngÆ°á»i hầu từ nảy đến giá» lo ngay ngáy, sợ nếu Thái tá» còn buồn thì sẽ bị vua cha quở mắng, lúc bấy giá» cÅ©ng tÆ°Æ¡i lên. Chim chóc từ bốn phÃa vÆ°á»n cÅ©ng bay lại hòa thà nh khúc nhạc rất vui. Những hoa huệ bổng vÆ°Æ¡n mình lên trắng xóa khắp vÆ°á»n là m cho những hoa bÆ°á»›m khác tăng phần rá»±c rỡ.
Tuy cố gượng vui nhÆ°ng nét mặt trầm tÆ° của Thái tá», nhiá»u lúc vẫn lá»™ ra không giấu được. Vua lại tìm hết cách để là m cho Thái tá» khuây. Ãà n hát xÆ°á»›ng ca không ngá»›t. Tuy váºy hình nhÆ° không có kết quả gì mấy. Má»™t hôm vua cha bảo Ưu Ãà Di: Từ nay con hãy chiá»u chiá»u hầu Thái tá» ra vÆ°á»n hoa cá»a Bắc mà ta vừa má»›i láºp xong. Con sẽ má»—i ngà y thay má»™t thứ áo xinh đẹp để cùng vá»›i những thiên nhiên ở đấy là m vui cho Thái tá», vì ta chắc không ai có thể bằng con trong việc nà y. Những đình tạ hoa nÆ°á»›c trong vÆ°á»n kia không phải chỉ riêng cho Thái tá», đó là phần thưởng ta tặng cho con đó để chung vui cùng Thái tá».
Chiá»u ấy song trên mình ngá»±a Thái tá» ThÃch Ca và Ưu Ãà Di Ä‘i trÆ°á»›c má»™t Ä‘oà n thị vệ áo hầu rá»±c rỡ. Ưu Ãà Di chỉ những mà u sắc tÆ°Æ¡i đẹp ở má»™t bụi cây, trên mặt nÆ°á»›c, hay ở má»™t khoảng trá»i lần lượt hiện ra hai bên Ä‘Æ°á»ng. Thái tá» ThÃch Ca luôn luôn mỉm cÆ°á»i nhÆ°ng trong đôi mắt vẫn phảng phất má»™t mối buồn không dứt được.
VÆ°á»n hoa cá»a Bắc của vua Tịnh Phạn là má»™t vÆ°á»n hoa đẹp nhất xứ Ấn Ãá»™. Trong vÆ°á»n có cả các thứ cây quà hoa lạ ở các nÆ¡i Ä‘em đến. Những giống chim giống thú Ä‘á»— ở các miá»n xa, những Ä‘Æ°á»ng lối sạch sẽ nhÆ° mặt bà n trải thảm, những nệm cá» xanh tÆ°Æ¡i, những hồ nÆ°á»›c trong leo lẻo in bóng, những đình tạ nạm và ng mạn ngá»c chói lên ánh sáng rá»±c rỡ.
Và o vÆ°á»n không thể lấy mắt mà đếm những mà u sắc của hoa thú trong ấy. Ãến bên cạnh hồ da thịt mát rượi, hÆ°Æ¡ng lên nồng nà n. NgÆ°á»i ta tưởng các thứ nÆ°á»›c hoa Ấn Ãá»™ Ä‘á»u là lấy ở đó ra. Nói tóm lại, nhÆ° chắt lá»c ở khu vÆ°á»n nà y tất cả cái tinh túy của vÅ© trụ thần tiên.
Tuy váºy, Thái tá» cÅ©ng nhìn qua loa cảnh váºt rồi tìm má»™t góc cây ngồi nghÄ© và bảo ngÆ°á»i hầu Ä‘em Ưu Ãà Di Ä‘i dạo các nÆ¡i. Má»i ngÆ°á»i Ä‘ang dụ dá»± Thái tá» quả quyết:
- Các ngÆ°Æ¡i hãy vâng lá»i cho ta vui. Ưu Ãà Di nà ng hãy Ä‘i dạo chÆ¡i vì chá»— nà y mát mẻ nên tôi ngồi đây má»™t lát, tý nữa tôi sẽ theo.
Thái tá» ngồi má»™t mình bên gốc cây suy nghÄ©. Bao nhiêu những cảnh xÆ°a lại hiện vá» trong óc. Những phút sung sÆ°á»›ng, những lúc Ä‘au buồn, những cảnh hà o nhoáng xa hoa, những kẻ táºt bệnh đói rét, những thảm trạng của Ä‘á»i ngÆ°á»i lần lượt diá»…n ra trong trà của vị Hoà ng tá». Ãang lúc ấy, má»™t ngÆ°á»i đầu không tóc mình khoác má»™t manh áo xấu xÃ, tay chống gáºy Ä‘i đến. NhÆ°ng dáng Ä‘iệu thì uy nghi, đôi mắt thì lóng lánh nhÆ° có luồng Ä‘iện. Thái tá» thấy trong Ä‘iệu bá»™ lạ lùng của ngÆ°á»i nà y có vẻ huyá»n bÃ, khác hẳn vá»›i những ngÆ°á»i thÆ°á»ng ngà y đã gặp trong cung. Thái tá» há»i:
- Ông ở đâu lại?
- Tôi ở khu rừng ở xứ nà y.
- Ông là m gì ở đây?
- Bẩm, tôi là m kẻ tu hà nh theo tìm há»c đạo.
- Tu hà nh là ngÆ°á»i thế nà o?
- Là má»™t kẻ chuyên suy nghÄ© đến những lý lẽ của má»i sá»±, má»i váºt, để tìm tòi những phÆ°Æ¡ng pháp phá hết các sá»± phiá»n muá»™n Ä‘ang buá»™c con ngÆ°á»i vá»›i Ä‘á»i không thiệt, được đó mất đó, để vá» sau hết kiếp nà y khá»i chịu kiếp khác.
Nói xong ông thầy dùng phép thần thông bay bá»—ng lên không lẫn vá»›i mà u sắc huyá»n ảo của hoà ng hôn.
Thái tỠmừng reo lên:
- Hay lắm! Hay lắm! Ta quyết tu thế nà o cho được cho nhÆ° váºy má»›i nghe.
Ưu Ãà Di và kẻ hầu đã quay vá». Tuy dÆ°á»›i ánh nắng hoà ng hôn mà ai nấy cÅ©ng Ä‘á»u lấy là m lạ rằng Thái tá» ThÃch Ca trở nên vui vẻ.
Ãêm ấy Thái tá» tâu vá»›i vua cha cho theo tu hà nh nhÆ° ông thầy tu kia. Vua giáºt mình khuyên can.
- Ai gieo và o cho con cái tư tưởng điên rồ ấy? Con không phải là nhà vua trên muôn ngà n dân ở xứ nà y sao? Bây giỠcon lại là m một ông thầy tu cực khổ, rách rưới, thì ta nhục nhã biết bao nhiêu; dòng dõi vua chúa không phải đến đây là hết?
- ThÆ°a cha, công đức của cha mẹ nhÆ° trá»i nhÆ° bể. Con sống ở giữa châu báu ngá»c ngà , giữa những sá»± nÆ°ng niu, chiá»u chuá»™ng, không còn thiếu gì nữa. Tuy váºy bấy lâu nay con vẫn bị những phiá»n muá»™n mà không được vui gì, không và ng ngá»c gì là m khuây khá»a được. Nay tình cá» con gặp được má»™t vị tu hà nh nghe có mấy lá»i của ngÆ°á»i mà lòng con nhÆ° cất được gánh nặng từ bấy lâu nay đèn nén. Váºy xin vua cha cho con được xuất gia, đó là má»™t cách yên vui hoà n toà n váºy.
- Ta đã hết sức chiá»u Thái tá», nhÆ°ng đến việc nà y ta không thể nghe theo. Con là con nhà vua, con sẽ là nhà vua, ta chỉ biết có thế, con đừng xin nà i gì nữa.
Từ đấy vua truyá»n lệnh cho những ngÆ°á»i hầu canh giữ trong cung rất nghiêm ngặt. Thái tá» Ä‘i đâu là ngÆ°á»i theo, tuy váºy nghÄ© đến chuyện xuất gia, Thái tá» vẫn luôn luôn vui vẻ.
Ãêm nà o cÅ©ng váºy, ở các cá»a thà nh vẫn có lệnh canh nghiêm nhặt, lại có lÃnh Ä‘i tuần tiểu. Thái tá» ThÃch Ca vẫn ngà y đêm lo nghÄ© vá» kế xuất gia.
Má»™t đêm Thái tỠđợi cho trong cung cấm không còn má»™t tiếng Ä‘á»™ng, nhẹ nhà ng nhá»m dáºy khoác áo, dắt và o mình má»™t thanh kiếm ngắn. Qua mấy cánh cá»a sổ để mở, trá»i đêm chỉ còn nhấp nhánh sao má», Thái tá» vÆ°Æ¡n mình từ trên cá»a sổ tầng thứ ba nhảy xuống vÆ°á»n hoa.
Thỉnh thoảng lÃnh hầu lại vác cung Ä‘i qua lại. Thái tá» ThÃch Ca vừa rÆ¡i xuống đất, thì nhún mình nhảy và o má»™t nhóm là i để tránh những quân lÃnh canh. Vừa lúc ấy má»™t bóng Ä‘en ở bên cÅ©ng nhảy xổ theo. Thái tá» ThÃch Ca nhanh nhẹn khóa hai tay ngÆ°á»i ấy.
- Bẩm Thái tá», tôi đây ạ.
Nghe giá»ng nói Thái tá» ThÃch Ca nháºn được tiếng của Xa Nặc, ngÆ°á»i hầu trung thà nh của mình.
- NgÆ°Æ¡i là m ta giáºt mình tưởng quân gác, thế đã xong chÆ°a?
- Bẩm lÅ© kia uống rượu tẩm thuốc mê ngủ lăn ra cả. Tôi định và o đây để má»i Thái tá» Ä‘i ngay. Tôi nhắm cái cá»a sổ Ngà i vừa nhảy qua, nhÆ°ng quân canh lúc ấy chÆ°a Ä‘i khuất.
- Thôi chúng ta nhanh chân chứ, ngựa đâu?
- Bẩm dưới cây dừa nước đằng kia.
Hai ngÆ°á»i len qua các nhóm cây rồi lên ngá»±a. Trong đêm chân con ngá»±a của Hoà ng tá» sáng lên nhÆ° bốn ngá»n đèn xanh. Tuy váºy lÃnh canh không ai biết cả. Anh nà o cÅ©ng Ä‘ang đánh má»™t giấc ngủ ngon. Không mấy chốc hai con ngá»±a đã nện móng trên con Ä‘Æ°á»ng vắng vẻ ngoà i thà nh Ca Tỳ La Vệ. Phố xá lâu Ä‘Ã i im lặng Ä‘ang êm giấc trong đêm khuya, dÆ°á»›i trăng sao má» má», dần dần bị bá» lại biến xa trong đêm mù, rồi tan mất, Thái tá» vừa đến má»™t khu rừng ráºm:
- Xa Nặc trung thà nh Æ¡i, thôi anh hãy vá», mang con ngá»±a vá» tặng Ưu Ãà Di vì ta không muốn má»™t ai theo ta và o trong rừng rú.
Xa Nặc toan kêu nà i, Thái tá» bèn ra hiệu nên vâng lá»i vá» ngay.
Xa Nặc buồn rầu dẫn con ngá»±a vá». Lúc quay lại bóng Thái tá» vừa khuất trong rừng ráºm.
Trá»i vừa tảng sáng, Ưu Ãà Di nghe có tiếng gá»i nho nhá» nhÆ°ng cấp bách ngoà i cá»a. Ưu Ãà Di vừa mở cá»a. Xa Nặc đã há»›t hải thÆ°a:
- Bẩm cô nương, Hoà ng tỠtặng cô con ngựa quý, tôi đã buộc nó ở bên ngoà i, thôi xin chà o cô nương tôi đi chịu tội đây.
Ưu Ãà Di sá»ng sốt nÃu áo Xa Nặc há»i chuyện đầu Ä‘uôi. Xa Nặc Ä‘em câu chuyện thuáºt lại, Ưu Ãà Di khóc sÆ°á»›t mÆ°á»›t, Xa Nặc an ủi:
- ThÆ°a cô đây là ý muốn của Thái tá», lẽ nà o cô nÆ°Æ¡ng không muốn Thái tá» vui hay sao?
Tuy váºy nà ng vẫn không thể đè nén lòng mình, bá» mặc Xa Nặc ngồi đấy, ra ngoà i lấy ngá»±a của Xa Nặc phóng nhÆ° bay ra ngoà i hoà ng thà nh trÆ°á»›c những lÅ© quân ngÆ¡ ngác. Xa Nặc ngồi lại má»™t mình lắc đầu buồn bã. Ngoà i sân chim rÅ© lông đầy cả lối Ä‘i.
Ba ngà y lÆ°u lạc trong rừng ráºm, ngÆ°á»i nhá»c bụng đói mà vẫn không tìm được Thái tá». Ưu Ãà Di đã ngã gục bên ngá»±a, má»™t tối thứ ba, đến lúc mở mắt dáºy nà ng thấy trong mình nhẹ nhõm khác thÆ°á»ng. Má»™t ngÆ°á»i mình trần trùi trụi không râu không tóc, nhÆ°ng vá»›i những Ä‘Æ°á»ng nhăn trên mặt trên mình có vẻ đã nhiá»u tuổi lắm. Ưu Ãà Di bủn rủn cả ngÆ°á»i, nà ng liếc thấy con ngá»±a của mình Ä‘ang đứng bên má»™t gốc cây định chạy lại lấy ngá»±a để trốn. NgÆ°á»i kia gá»i giáºt lại:
- Nà ng Ưu Ãà Di.
Nghe gá»i đúng tên mình, nà ng quay lại kinh ngạc nhÆ°ng cÅ©ng cố can đảm xem thá» ngÆ°á»i nà o lại biết mình.
- Cô không nhớ tôi sao?
- Thưa cụ tôi không được rõ.
- Nà ng không nhớ nà ng đã cho tôi cơm ở nhà nà ng hay sao? Nà ng chóng quên thế?
Tưởng rằng ma quá»· hiện lên ám ảnh mình vì nà ng không nhá»› ngÆ°á»i ấy là ai. Tuy váºy nà ng vẫn giữ lá»… phép trả lá»i.
- Phải, tôi biết cô Ä‘ang báºn tìm Thái tá» phải không?
Nghe ngÆ°á»i Ä‘oán đúng ý nghÄ© mình, nà ng vá»™i kên lên:
- Cụ ơi, Hoà ng tỠở đâu cụ bảo giùm tôi. Thái tỠđi lối nà o hở cụ?
- Thái tỠđã đi xa rồi cô ạ. Cô hãy ngồi yên đây rồi tôi sẽ giúp cô.
Ưu Ãà Di vâng lá»i nghe theo.
- Không giấu gì cô, tôi là má»™t kẻ tu hà nh lâu năm ở chốn rừng nà y há»c được Ãt phép mầu nhiệm, đã Ä‘oán biết những việc đã qua và sắp xảy đến. Ãêm qua nhìn má»™t ngôi sao tôi biết rằng Thái tá» sẽ xuất gia, tôi rất vui mừng, vì thế nà o Hoà ng tá» sau nà y cÅ©ng sẽ là má»™t vị đại cứu thế.
- Thưa cụ, thế tôi có gặp được Hoà ng tỠkhông?
- Nà ng hãy yên tâm, Hoà ng tỠđã và o rừng sâu khó lòng mà gặp được, nhÆ°ng nà ng hãy vui Ä‘i, vì thế nà o Ngà i cÅ©ng thà nh Pháºt mà tế Ä‘á»™ chúng sanh.
- Pháºt là thế nà o? Bẩm cụ có uy quyá»n, có sung sÆ°á»›ng hÆ¡n Hoà ng tá» không?
- ChÃnh chúng tôi cÅ©ng cố tu để má»™t ngà y kia được thấy ánh sáng của Pháºt đây. Pháºt là đức đại từ đại bi thông thuá»™c hết những lý lẽ cao siêu, những nguyên nhân huyá»n bà để chỉ vẽ chúng ta tránh xa con Ä‘Æ°á»ng tá»™i lá»—i khổ sở, các ông hoà ng là m sao sánh kịp.
- Thế liệu Hoà ng tá» có thà nh Pháºt được không? Ngà i có vá» vá»›i chúng ta không?
- Thế nà o Ngà i cÅ©ng thà nh Pháºt, má»™t đức Pháºt xÆ°a nay chÆ°a từng có ở thế giá»›i nà y. Thôi tôi chỉ nói chừng ấy cho cô vui, cô nên nghe tôi vá» ngay nhà vì chÃnh là lúc cô nên vá» theo sá»± suy Ä‘oán của tôi, cô hãy cưỡi ngá»±a chạy vá» nhà đi, tôi sẽ Ä‘Æ°a cô ra khá»i rừng nà y, đây mấy viên thuốc cô hãy cầm lấy để cứu ngÆ°á»i. Bây giá» cô hãy ngáºm má»™t viên Ä‘i. Vừa ngáºm xong tức thì nà ng thấy trong ngÆ°á»i vui tÆ°Æ¡i tá»± kiếm được lá»i để tá»± an ủi mình:
- Hoà ng tá» rồi sẽ thà nh Pháºt, ngÆ°á»i sẽ vá» vá»›i chúng ta.
Ãến cổng nhà , nghe có tiếng khóc má»›i chạy và o thì thấy mẹ và em Ä‘ang ngồi bên giÆ°á»ng của cha. Ông cụ Ä‘ang thoi thóp trên giÆ°á»ng bệnh. Nà ng cầm má»™t viên thuốc bá» và o miệng cha, tức thì ông cụ mở mắt chống tay ngồi dáºy tỉnh táo nhÆ° thÆ°á»ng, nà ng bèn lấy hai viên thuốc khác Ä‘Æ°a cho mẹ và em tức thì ai nấy Ä‘á»u trở nên vui vẻ.
Bà mẹ ôm lấy em và o lòng:
- Tôi lại gặp được con tôi vui tÆ°Æ¡i hÆ¡n trÆ°á»›c, tháºt là phÆ°á»›c quá. NhÆ°ng là m sao con lại vỠđược đây?
Ưu Ãà Di Ä‘em má»i chuyện kể lại cho cha mẹ nghe.
Hai cụ Ä‘á»u tá» vẻ sung sÆ°á»›ng. Vừa lúc ấy, những cây cá» ngoà i vÆ°á»n cÅ©ng Ä‘á»u reo lên, cây khế nói:
- Nà ng đã vá», nà ng sẽ vui vẻ ca hát vá»›i chúng ta, ở bên gốc của ta.
Cây huệ:
- Ãêm nay tôi sẽ nở hoa trắng mÆ°á»›t cho nà ng vuốt ve.
Cây hồng:
- Tôi sẽ bÃu lấy tóc nà ng, nà ng Æ¡i!
Con ngá»—ng:
- Nà ng sẽ chìa tay xinh đẹp của nà ng cho tôi mổ lúa.
Mặt hồ:
- Chiá»u chiá»u, nà ng lại ra đây rá»a chân, tôi lại được ôm bóng nà ng.
Chim bồ câu và chim chÃch:
- Nà ng lại cùng chúng ta hát đây.
Con chó:
- Nà ng ve vuốt tôi đi, ve vuốt tôi đi.
Con chim từ ngà y nà ng rá»i cung Ä‘iện vẫn bay theo nà ng:
- Tôi sẽ luôn luôn Ä‘áºu trên cây Ä‘Ã n của nà ng.
Ưu Ãà Di tưởng những ngà y mình sống trong cung Ä‘iện bên cạnh vị Hoà ng tá» chỉ là má»™t giấc má»™ng xinh đẹp để Ä‘iểm trang cho Ä‘á»i sống của mình, từ đây nà ng má»›i tháºt sống vui vẻ bên cạnh những cảnh váºt lúc nà o cÅ©ng âu yếm mình.
Thuáºt giả: Trá»±c Hiá»n
Tại Sao Phải Niệm Pháºt?
Thà nh Thất La Phiệt có má»™t ông hoà ng tánh rất hung bạo. Thêm và o đó, quyá»n thế và địa vị của ông có thể giúp ông thủ tiêu tá»™i án trÆ°á»›c pháp luáºt. ChÆ°a má»™t lá»i phải, má»™t đạo giáo nà o cảm hóa được ông. Má»™t hôm ông gặp Pháºt khi Pháºt du hóa xứ nà y. Má»›i thấy, lòng ông bá»—ng cảm phục nhÆ° voi dữ trÆ°á»›c quản tượng. Ngà i có dạy ông và i lá»i sÆ¡ lược: “Hãy tưởng niệm Pháºt Ãà , hãy từ bi thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, sốt sắng cứu ngÆ°á»iâ€. Ông cung kÃnh vâng lá»i. NhÆ°ng khi vỠđến nhà , vừa thấy ngÆ°á»i hà nh khất, ông liá»n đùng đùng nổi giáºn. Lá»i và ng của Pháºt không còn trong lòng của ông nữa, khi ông toan đánh Ä‘uổi ngÆ°á»i. Bá»—ng sá»±c nhá»› lại hình dáng từ nghiêm của Pháºt, ông liá»n dịu lại, nhÆ°ng không bố thà chút gì. Tối hôm đó vợ ông lấy là m lạ, gạn há»i đầu Ä‘uôi. Ông bèn tuần tá»± thuáºt lại. Nhá» thuáºt lại, ông nhá»› lại rõ rà ng hình dung Ãức Pháºt và lá»i Ngà i dạy. Ãêm hôm ấy ông suy nghÄ© mung lung. Ông nghÄ©:
“Nhá»› Pháºt, phải nhá»› đến ngÆ°á»i nghèo khổ, tưởng Pháºt phải tưởng đến ngÆ°á»i nghèo khổâ€. Rồi trá»i má»›i sáng ông liá»n Ä‘i tìm Pháºt. Giữa Ä‘Æ°á»ng gặp má»™t ngÆ°á»i hà nh khất ốm liệt bên vệ Ä‘Æ°á»ng, ông suy nghÄ©, ông đến ân cần há»i han và dốc hết tiá»n túi ra cho. NgÆ°á»i ấy e sợ, cám Æ¡n rối rÃt. NhÆ°ng ông chỉ bảo: “Vì tưởng nhá»› Pháºt, nên tôi giúp anh. Anh nháºn tiá»n nà y khiến tôi được phÆ°á»›c, thế là tôi chịu Æ¡n anh, chá»› nà o anh có mang Æ¡n gì vá»›i tôiâ€. NgÆ°á»i hà nh khất nghe thế, lấy là m lạ, vì không lạ gì tánh nết của ông và uy danh của Ãức Pháºt nữa. Bá»—ng nhiên ngÆ°á»i ấy cất tiếng niệm: “NAM MÔ PHẬT Ãˠ(kÃnh lá»… đấng Giác Ngá»™). Ông hoà ng cÅ©ng bất giác niệm theo và đi mau tìm Pháºt. Khi gặp được Pháºt ông thuáºt lại rõ đầu Ä‘uôi má»i việc. Nghe xong, Ãức Pháºt mỉm cÆ°á»i hiá»n từ bảo: “Phải! Niệm Pháºt, ông hãy tưởng niệm ngÆ°á»i nghèo khổ. Tưởng niệm ngÆ°á»i nghèo khổ là tưởng chÆ° Pháºt đóâ€.
TrÃch báo: Viên Âm
Thân là m việc Ãch lợi
Miệng nói Ä‘iá»u phải
à nghĩ những sự tốt đẹp
NhÆ° thế là niệm Pháºt
Tình Ân Ãi Là Gốc Của Sá»± Sanh Tá»
Bóng hồng vừa gác núi. Chim chóc từng Ä‘Ã n lÅ© lượt bay vá» tổ, kêu la rá»™n rịp. Trên con Ä‘Æ°á»ng mòn khúc khuá»·u, các bác tiá»u phu vá»™i vã cất gánh củi lên vai trở vá» là ng mạc. Tiếng náo Ä‘á»™ng vắng dần. Quang cảnh rừng rú má»—i lúc cà ng tÄ©nh mịch.
Thỉnh thoảng má»™t và i tiếng chuông chùa ngân nga từ xa vá»ng lại, dÆ°á»ng nhÆ° để thúc hối những ngÆ°á»i còn cháºm bÆ°á»›c chÆ°a ra khá»i cảnh hoang liêu ghê rợn của núi rừng. Má»™t và i tiếng hú kêu vang và sâu táºn trong hốc núi cà ng là m cho những kẻ lạc loà i khiếp đảm. Các loà i thú dữ đã bắt đầu cuá»™c săn mồi thÆ°á»ng bữa, chốc chốc Ä‘iểm lên những tiếng rống ghê ngÆ°á»i của chúa tể sÆ¡n lâm.
Từ trong thảo am bên mé nói, má»™t vị Thiá»n sÆ° lÆ°ng mang dây bố, tay chống gáºy tre, lần bÆ°á»›c trên con Ä‘Æ°á»ng mòn, tiến dần vá» phÃa xóm nhà cạnh mé rừng. Trá»i vừa sắp tối, vị Thiá»n sÆ° đến nÆ¡i và đi ngay và o cổng, tìm lại nhà hai vợ chồng vị cÆ° sÄ© đã thá» giáo vá»›i Ngà i. Sau những lá»i chà o há»i, hai vợ chồng vị cÆ° sÄ© trải chiếu hoa má»i Ngà i an toạ. Trà nÆ°á»›c xong, Thiá»n sÆ° liá»n bảo: “Từ Ngà y hai ông bà đã thá» giáo theo Pháºt đến giá», tôi thÆ°á»ng tá»›i lui để thúc nhắc. Ãá»™ nà y việc tu niệm của ông bà được khá lắm, tháºt tôi rất lấy là m vui mừng. Song sá»± Ä‘á»i có hiệp phải có tan, hôm nay tôi đến đây để thăm và cÅ©ng để tá» lòng từ giả hai ông bà . Ngà y mai nà y tôi sẽ lên Ä‘Æ°á»ng đặng Ä‘i giáo hoá má»™t nÆ¡i khác. Có lẽ cách nhau lâu, vì váºy tôi không dám hẹn ngà y tái ngá»™. TrÆ°á»›c khi lên Ä‘Æ°á»ng, tôi xin dặn lại Ãt lá»i rất thiết, có thể là châm ngôn tu táºp hằng ngà y. Hai ông bà phải cố gắng niệm Pháºt đừng để lãng quên, nếu chẳng may có gặp việc gì xảy ra chênh mếch trong gia đình, ngoà i xã há»™i, nên kiên nhẫn bá» qua, tá»± an ủi lấy lòng. Giả nhÆ° má»™t trong hai ngÆ°á»i lâm bịnh nặng sắp đến giá» hấp hối, ngÆ°á»i mạnh cần nhất phải cho tÄ©nh tâm, sá»a sang Pháºt tượng, há»™ niệm cho nhau đến phút cuối cùng; đừng nên than khóc, van kêu, là m cho ngÆ°á»i chết phải bối rối, loạn niệm, khó được vãng sanh. Ãây là má»™t việc khó, mà nhiá»u ngÆ°á»i tu hà nh đã vấp phải. Nên tôi căn dặn hai ông bà hãy ghi nhá»›. Ãược váºy, dù tôi ở cách xa, vẫn yên hóa đạoâ€.
Dặn dò, chỉ bảo đâu đó xong xuôi, rạng ngà y vị Thiá»n sÆ° lên Ä‘Æ°á»ng…
Ngà y tháng qua mau, phút chốc đã được hai thu, nhá» y theo lá»i dạy của vị Thiá»n sÆ° mà thá»i gian qua, hai vợ chồng vị cÆ° sÄ© ăn ở vá»›i nhau rất thuáºn hòa, hằng ngà y là m phÆ°á»›c, bố thà tụng kinh niệm Pháºt chuyên cần, lối xóm nhiá»u ngÆ°á»i cảm mến.
Má»™t hôm ngÆ°á»i chồng bị chứng thÆ°Æ¡ng hà n Ä‘au nặng. NgÆ°á»i vợ chạy thuốc tìm thầy đã hết hÆ¡i mà bịnh đâu vẫn còn nguyên đấy. Cuối cùng, có má»™t vị danh y đại tà i đã được má»i đến do công lao của ngÆ°á»i anh há» chẳng ngại xa xôi rÆ°á»›c vá». Sau khi bắt mạch xong, vị danh y bảo: “Bệnh nà y không qua khá»i ngà y nay, vì mạch đã hết. Váºy bà đừng nên chạy chữa là m gì nữa cho tốn công hao của, hãy lo liệu những váºt dưỡng già mà thôiâ€.
NgÆ°á»i vợ lúc bấy giỠđã tuyệt vá»ng, tâm thần bà rối loạn, quên hẳn lá»i dặn bảo của vị Thiá»n sÆ°, ngÆ°á»i chồng cứ nằm mê man mãi. Trong tình cảnh nà y, vì thÆ°Æ¡ng chồng, vì tủi pháºn, ngÆ°á»i vợ chỉ có nÆ°á»›c gục mặt bên chồng khóc kể liên miên. Mãi đến khi ngÆ°á»i chồng mở đôi mắt thất thần nhìn vợ lần cuối cùng, mà ngÆ°á»i vợ còn ghé mặt sát mặt chồng nức nở van kêu: “Mình Æ¡i! Mình nỡ nà o chết Ä‘i để má»™t mình tôi ở lại sống cô Ä‘á»™c lẻ loi; hồi nà o khổ sở có nhau, vui buồn cùng chịu, ngà y nay mình bá» tôi mình Ä‘i má»™t mình! Mình Æ¡i!â€.
Tá»™i nghiệp ngÆ°á»i chồng vì nghe lá»i lẽ quá bi ai của vợ, cảm tình ân ái bất giác nổi lên, nhìn vợ mà hai hà ng lệ thắm tuôn ra, nghẹn thở… rồi… trút linh hồn.
Thần thức ông xuất ra nÆ¡i mắt. NgÆ°á»i vợ vì gục mặt và o mặt chồng mà khóc, nên thần thức chui ngay và o lá»— mÅ©i vợ, hóa thà nh má»™t con sâu.
Chồng mất rồi, vợ lo tròn bổn pháºn, chôn cất xong xuôi, đám ma cÅ©ng khá lá»›n, những Æ¡n nghÄ©a lối xóm cÅ©ng lo tròn.
Ãến khi bà con ai vá» nhà nấy, bấy giá» bốn bá» lặng ngắt, ngÆ°á»i vợ vì thÆ°Æ¡ng chồng bạc pháºn xét ná»—i cô Ä‘Æ¡n hiu quạnh, lại thêm lá»— mÅ©i má»—i ngà y má»™t lá»›n và đau nhức vô cùng. Nà ng cứ ngà y đêm kêu gà o than khóc, là m cho những kẻ ở gần, ai cÅ©ng phải Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng xót kẻ xấu duyên bạc pháºn.
Má»™t hôm, vị Thiá»n sÆ° trở lại và ghé thăm. Nà ng vừa thấy bóng Ngà i đã hối hả chạy ra khóc than, kể lể…
Vị Thiá»n sÆ° ôn tồn bảo: “Bà hãy nÃn, sống chết là lẽ thÆ°á»ng, há»… có sanh là có tá». NgÆ°á»i tu hà nh khi bỠđược thân khổ nà y nhÆ° quẳng được cái gánh nặng, bà nên mừng giùm chá»› sao lại khóc? Bà còn than khóc thế là bà chÆ°a hiểu đạo. Xin khuyên bà hãy nghe tôi, có thÆ°Æ¡ng nhá»› nên để lòng, lo tu hà nh cho khuây lãng, nếu còn nặng lòng ái ân thì kiếp sau lại gặp nhau nữa, vay trả, trả vay thà nh má»™t chuá»—i oan gia vô cùng táºnâ€.
Sau khi nghe vị Thiá»n sÆ° khuyên bảo, nhÆ° giải được sá»± Ä‘au buồn, nà ng liá»n sá»a lại mái tóc, rồi tình cá» khịt mÅ©i mạnh văng ra má»™t con sâu khá lá»›n.
Thiá»n sÆ° cả cÆ°á»i bảo: “Ở Ä‘á»i Ãt ai có nghÄ©a hÆ¡n bà , ai Ä‘á»i thÆ°Æ¡ng chồng mà khóc đến có sâu trong lá»— mÅ©iâ€.
Nà ng thẹn quá, toan lấy chân dáºm chết con sâu. Vị Thiá»n sÆ° vá»™i và ng khoát tay bảo: “Ãừng, bà đừng nên là m thế, vì con sâu ấy là chồng bà váºyâ€. Nà ng lạ lùng há»i:
“Bạch thầy: Chồng tôi suốt Ä‘á»i niệm Pháºt, là m phÆ°á»›c, tại sao chết lại sanh và o loà i sâu bá» nhÆ° thế?â€. Thiá»n sÆ° bảo: “Bà đã quên lá»i tôi dặn, khi chồng bà chết và không lo tụng kinh niệm Pháºt và khuyên bảo chồng bà khởi chánh niệm, bà lại còn Ä‘em tình ân ái kể lể khóc than, nên chồng bà khi sắp mất, bị lòng thÆ°Æ¡ng vợ, nặng tình ân ái mà lãng quên chánh niệm. Vì váºy nên thần thức luyến ái không thể vượt lên cao, mà phải chui và o mÅ©i bà thà nh sâu bá». Than ôi! Uổng má»™t kẻ tu hà nh, đã mong thoát kiếp luân hồi lại còn bị ái ân cá»™t chặt. Tháºt có khác nà o con cò muốn cất cánh bay cao để thoát ngoà i dò, bẫy; nhÆ°ng khốn ná»—i nó có bị sợi dây vô tình cá»™t chặt và o chân. Thế có tá»™i nghiệp không?â€
Thiá»n sÆ° lại đến gần con sâu khẽ bảo: “NgÆ°Æ¡i trÆ°á»›c cÅ©ng nghe lá»i ta chăm chỉ tu hà nh lẽ ra thá»i đã được công đức là nh mà sanh thiên hay vãng sanh Cá»±c Lạc, song vì tình ân ái của vợ chồng ngÆ°Æ¡i có còn sâu thẳm ngà n trùng, thà nh ra khi trút hÆ¡i cuối cùng mà còn gây nghiệp chÆ°á»›ng nặng ná» phải thà nh loà i sâu bá», tháºt đáng thÆ°Æ¡ng thay!â€.
Con sâu nằm im từ nà y giá», dÆ°á»ng nhÆ° nó cÅ©ng tá»± biết hổ thẹn ăn năn. Thiá»n sÆ° chú nguyện cho và nhá» công đức là nh đã tạo từ trÆ°á»›c, nên con sâu quằn quại má»™t lúc rồi chết, thần thức lại sanh và o cõi ngÆ°á»i. NgÆ°á»i vợ đã tá»± hối và phát nguyện tu hà nh, niệm Pháºt, trì chà không thối lui, kết quả bà được vãng sanh.
NgÆ°á»i ta cÅ©ng không phải chỉ có má»™t Ä‘á»i sống ngắn ngủi mở đầu trên cái nôi và chấm hết trên cái mồ. Lá»t lòng và nhắm mắt chỉ là bình minh và đêm tối của má»™t thá»i gian lặng lẽ trôi, không bao giá» tạm ngừng, không có đầu, không có Ä‘uôi.
Tà i sản của phongvan
03-08-2008, 10:22 AM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
Nắm Hạt Trai
Hôm nay theo thứ lá»›p khất thá»±c Ãạo sÄ© A La phải đặt chân và o má»™t chiếc cổng cổ kÃnh, nhÆ°ng không kém phần tráng lệ và mỹ thuáºt của má»™t thÆ°Æ¡ng gia, có tiếng chuyên môn buôn bán lá»›n vá» ngá»c ngà và ng bạc.
Ãạo sÄ© Ä‘Æ°a chiếc gáºy tre ấn nhẹ cánh cổng, rồi khoan thai bÆ°á»›c và o! NgÆ°á»i thong thả rảo bÆ°á»›c theo hà ng dáºu, để lần đến má»™t nếp nhà cao sang nằm chá»…nh chá» giữa má»™t khu vÆ°á»n vuông vắn.
Chung quanh ngÆ°á»i hoa lá Ä‘ang nhá»™n nhịp trong nắng sá»›m và trÆ°á»›c mắt ngÆ°á»i cảnh già u sang Ä‘ang phô bà y diá»…m lệ. NhÆ°ng bình minh trong sạch nhÆ° lòng, Ãạo sÄ© vẫn trầm tÄ©nh, nét mặt vẫn bình dị, đôi mắt ngÆ°á»i vẫn dịu hiá»n và cả nụ cÆ°á»i không thay đổi ý nghÄ©a giải thoát của má»™t nhà ÃẠO SĨ.
Xa xa, Ä‘Ã n ngá»—ng trắng Ä‘ang đùa giỡn trên đám cá» xanh má»m; bá»—ng chúng cất tiếng kêu vang, là m ngừng tay viên thÆ°Æ¡ng chủ, giữa lúc chà ng mãi chá»n lấy hạt trai, để xâu lại thà nh chuá»—i… Ãạo sÄ© khất thá»±c!
Cả má»™t hình dáng yên là nh và thanh tịnh Ä‘ang nhẹ tiến vá» phÃa chà ng… sung sÆ°á»›ng, chà ng để luôn cả nắm hạt trai xuống đất, chắp tay vái chà o Ãạo sÄ©, rồi vá»™i và ng Ä‘i lấy cÆ¡m dâng cúng cho ngÆ°á»i.
Trong lúc ấy, Ä‘Ã n ngá»—ng đứng bên cạnh, trông thấy nắm hạt trai óng ả chúng lầm tưởng má»™t món ăn ngon, quên cả sá»± có mặt của Ãạo sÄ©, má»™t con lá»›n nhất trong Ä‘Ã n, lanh lẹ chạy đến và đớp đại lấy nắm hại trai… Ãạo sÄ© hoảng hốt Ä‘Æ°a tay Ä‘uổi… nhÆ°ng muá»™n lắm rồi, cả nắm hạt trai, trong nháy mắt, đã dá»… dà ng trôi qua cổ há»ng con ngá»—ng khốn nạn.
Trong trÆ°á»ng hợp nầy, Ãạo sÄ© tá»± thấy lo ngại, nhÆ°ng ngÆ°á»i trầm tÄ©nh lại ngay và yên lặng chỠđợi.
Giữa lúc ấy, chà ng thÆ°Æ¡ng chủ đã từ nhà đi ra, mang theo má»™t bát cÆ¡m sốt dẻo. Chà ng cung kÃnh quỳ trÆ°á»›c Ãạo sÄ© để dâng cúng cho ngÆ°á»i.
NhÆ°ng chà ng bá»—ng sá»ng sốt kinh lạ khi nhìn lại nÆ¡i chà ng để nắm hạt trai. Má»™t lần nữa chà ng Ä‘Æ°a mắt nhìn kỹ xung quanh, và nhìn lại nÆ¡i đã để hạt trai, rồi bá»—ng chà ng Ä‘Æ°a mắt lên nhìn Ãạo sÄ©, mà ngÆ°á»i Ä‘ang yên lặng đứng trÆ°á»›c mặt chà ng.
Chà ng đứng ngay dáºy, tay chà ng run lên, mắt chà ng nhÆ° nẩy lá»a, và chà ng cất tiếng mỉa mai: “Chắc Ãạo sÄ© không gì trÆ°á»›c cá» chỉ thất lá»… Ä‘á»™t nhiên của tôi chứ? Mong ngÆ°á»i trả lại nắm hạt trai quý giá cho chúng tôiâ€.
TrÆ°á»›c cá» chỉ và lá»i lẽ của thÆ°Æ¡ng chủ, Ãạo sÄ© A La vẫn bình tÄ©nh không trả lá»i.
Thái Ä‘á»™ yên lặng và thản nhiên của Ãạo sÄ©, cà ng là m cho thÆ°Æ¡ng chủ tức giáºn sôi gan, chà ng lá»›n tiếng mắng Ãạo sÄ© và gá»i gia đình bắt trói Ãạo sÄ© lại, đồng thá»i cho má»i hÆ°Æ¡ng chức để tra há»i.
NhÆ°ng Ãạo sÄ© vẫn yên lặng chịu Ä‘á»±ng, trÆ°á»›c những lá»i lẽ Ä‘ang nhiên chua chát của thÆ°Æ¡ng chủ; trÆ°á»›c hình phạt tra tấn của hÆ°Æ¡ng chức. NhÆ°ng ngÆ°á»i sức có hạn. Ãạo sÄ© không chịu Ä‘á»±ng được nữa, ngÆ°á»i té xỉu và ngất lịm trên vÅ©ng máu.
Giữa lúc ấy con ngá»—ng trắng khốn nạn kia, bá»—ng cất cánh bay lại bên Ãạo sÄ©, chìa má» hút lấy dòng máu. Sẵn cÆ¡n tức giáºn, thÆ°Æ¡ng chủ không má»™t thÆ°Æ¡ng tâm tha thứ, chà ng xách gáºy chạy đến và đánh chết ngay con ngá»—ng… Ãạo sÄ© A La vừa hồi tỉnh, nghe Ä‘á»™ng, Ä‘Æ°a mắt nhìn sang, ngÆ°á»i hoảng hốt kêu cứu cho con ngá»—ng.
NhÆ°ng là m sao kịp nữa; con ngá»—ng đáng thÆ°Æ¡ng của Ãạo sÄ© chỉ còn lại cái xác không hồn; Ä‘á»™ng lòng TỪ BI, ÃẠO SĨ cố lấn lại bên thi hà i con ngá»—ng, ngÆ°á»i Ä‘Æ°a tay vá»— vá» và lâm râm Ä‘á»c kinh cầu nguyện…
Cá» chỉ tá»± nhiên, thái Ä‘á»™ chà thà nh của Ãạo sÄ© trong sá»± cầu nguyện đã là m cho thÆ°Æ¡ng chủ yên lặng quên cả sá»± đánh mắng. Và i phút sau, Ãạo sÄ© A La chống gáºy đứng dáºy và cháºm rãi nói vá»›i thÆ°Æ¡ng chủ: “Nắm hạt trai của ngÆ°á»i chÃnh con ngá»—ng nà y đã nuốt và o bụng nó, trong khi ngÆ°á»i vắng mặtâ€.
Nghe xong, thÆ°Æ¡ng chủ vá»™i bảo ngÆ°á»i nhà đem mổ bụng con ngá»—ng để chà ng xem hÆ° tháºt.
Quả nhÆ° lá»i Ãạo sÄ©: Nắm ngá»c trai óng ả được Ä‘Æ°a ra vá»›i nắm ruá»™t khốn nạn của con ngá»—ng bạc phÆ°á»›c.
ThÆ°Æ¡ng chủ vừa trông thấy, chà ng liá»n sụp đầu sát chân Ãạo sÄ©, cầu xin ngÆ°á»i mở lượng TỪ BI cho chà ng sám hối.
Chà ng phân phiá»n: “Sao Ãạo sÄ© không cho tôi biết trÆ°á»›c, để tôi lầm lá»—i thế nà yâ€.
Má»™t câu nói ý nghÄ©a, đã vá»™i nở trên đôi môi nhà Ãạo sÄ©: “Hỡi thÆ°Æ¡ng chủ! Lòng TỪ BI không giá»›i hạn, ta đã nguyện mở rá»™ng trÆ°á»›c má»i Ä‘au khổ của chúng sanhâ€.
Vì thế, nếu ta Ä‘em chuyện con ngá»—ng lầm dại, nói ngay vá»›i ngÆ°á»i từ trÆ°á»›c, nhÆ° váºy là ta đã gián tiếp giết hại con ngá»—ng! Việc ấy ta không bao giá» là m.
Vả lại ta không thể trái lá»i Pháºt dạy, manh tâm lÆ°u hại cho chúng sanh, chỉ vì sá»± an lạc của chúng sanh nhá» hẹp!â€.
ThÆ°Æ¡ng chủ nhÆ° mở bừng đôi mắt; đến đây chà ng má»›i nháºn rõ cái cá» chỉ yên lặng từ trÆ°á»›c của Ãạo sÄ© là má»™t ý nghÄ©a cao quÃ, là m sống lại lá»i Pháºt dạy và tá»a rá»™ng đạo TỪ BI.
Chà ng tá»± than: “Nếu tất cả nhân loại chúng sanh, ai cÅ©ng biết sống đúng theo lá»i Pháºt dạy và thá»±c hà nh theo hạnh TỪ BI nhÆ° Ãạo sÄ©, thì còn đâu nữa má»i ná»—i Ä‘au khổ của chúng sanh.
HÆ¡n nữa, nếu biết xem thÆ°á»ng váºt chất thì đến ná»—i nà o phải tối tăm và lá»—i lầm nhÆ° chà ng đã lầm lá»—iâ€.
Giá» phút nầy lòng chà ng nhÆ° cởi mở và rá»™ng rãi bao la… ÃÆ°a mắt nhìn vá» dÄ© vãng, chà ng cảm thấy Ä‘á»i chà ng nhÆ° má»™t căn phòng tối tăm, thấp thá»i!
Và có lẽ từ đây, chà ng không thể sống lại má»™t cuá»™c Ä‘á»i nhá» hẹp, chỉ biết bo bo vá»›i và ng bạc ngá»c ngà ; chà ng cÅ©ng không thể sống lại má»™t cuá»™c Ä‘á»i nô lệ đầy tá»™i lá»—i chỉ biết tìm lạc má»™t cuá»™c Ä‘á»i cho tá»± thân… Má»™t ý niệm trong đẹp nẩy nở trên tâm thức: “Chà ng phải từ rã tất cả để Ä‘á»n trả tá»™i xÆ°a; chà ng phải từ rãy tất cả, để là m những gì mà lòng chà ng ao Æ°á»›c hoà i vá»ngâ€.
ÃÆ°a mắt nhìn lại ngôi nhà sang trá»ng của mình rồi chà ng mạnh mẽ hÆ°á»›ng vá» Ãạo sÄ©, chà ng cúi đầu đảnh lá»…, và cầu xin noi chà rá»™ng rãi của ngÆ°á»i, chà ng phát nguyện: “Chà ng sẽ là má»™t viên đá nhá», trong vô số viên đá khác, để chung góp xây đạo TỪ BI. Chà ng sẽ là má»™t tia sáng nhá», trong vô số tia sáng khác, để cùng nhau nêu cao lá»i Pháºt dạy, để Ä‘em lại hạnh phúc giải thoát và giác ngá»™ cùng khắp cho tất cả má»i loà iâ€.
Thuáºt giả: ThÃch Tâm Nguyên
Chiến tranh là m gì có khi ngÆ°á»i ta giữ giá»›i không sát sanh.
Xâm lược là m gì có khi ngÆ°á»i ta biết giữ giá»›i không trá»™m cÆ°á»›p.
Xâu Ngá»c… NÆ°á»›c
Bên trá»i sÆ°Æ¡ng mù đã tan hẳn.
Vầng thái dương ẩn hiện sau áng mây thua, chiếu ánh sáng huy hoà ng trong khoảng không gian trong tạnh.
Từng cÆ¡n gió mát lạnh từ phÆ°Æ¡ng nam thổi vá» là m rÆ¡i những hạt nÆ°á»›c trong suốt nhÆ° pha lê còn Ä‘á»ng ở đầu cá» lá cây.
Cảnh váºt nÆ¡i vÆ°á»n Ngá»± sau má»™t tráºn mÆ°a mai vừa tà n, cà ng đượm vẻ thanh tân tÆ°Æ¡i thắm.
NÆ¡i thá»m cao của má»™t ngôi Ä‘á»n và ng, má»™t nà ng công chúa tuổi còn thÆ¡ bé, ngồi trên chiếc cẩm đôn, Ä‘Æ°a mắt thẩn thá» nhìn ngắm cá» hoa trong thượng uyển.
Bên nà y nÆ¡i hồ bán nguyệt những đóa hoa sen trắng, Ä‘á», tÆ°Æ¡i, đẹp mịn mà ng xen lẫn thấp cao trên mặt nÆ°á»›c.
Ãà ng kia, chung quanh hòn giả sÆ¡n, những thứ hoa quý lạ từ bốn phÆ°Æ¡ng gởi vá», hÆ°Æ¡ng sắc thanh kỳ, phô vẻ nghìn hồng muôn tÃa, nhÆ° mỉm cÆ°á»i duyên dáng trÆ°á»›c ngá»n gió mai.
Xa xa, mấy gốc thùy dÆ°Æ¡ng dịu dà ng nghiêng mình soi bóng bên dòng suối nhá».
Khung cảnh tuy đẹp nhÆ°ng không gợi được niá»m vui cho Công chúa, vì nó đã thÆ°á»ng vá»›i mắt nà ng lắm, rồi nà ng mÆ¡ má»™ng vÆ¡ vẩn và ước mong má»™t cái gì khác lạ hÆ¡n nữa…
Nắng và ng nhẹ phủ lên hoà ng cung.
Cảnh váºt nÆ¡i vÆ°á»n ngá»± tắm nắng triêu dÆ°Æ¡ng, rung Ä‘á»™ng cháºp chá»n trong là n gió sá»›m.
Công chúa Ä‘ang thÆ¡ thẩn ngồi trông xa gần, bá»—ng đôi mắt nà ng chăm chú và o má»™t cảnh tượng. Từ trên mái ngói tráng men xanh, nÆ°á»›c mÆ°a còn Ä‘á»ng lại rÆ¡i xuống từng giá»t Ä‘á»u Ä‘á»u, nối thà nh những bóng nÆ°á»›c tròn, trôi lăn theo rãnh đá hoa trắng.
DÆ°á»›i ánh chiêu dÆ°Æ¡ng, những bóng nÆ°á»›c ấy lấp lánh, nổi nhiá»u mà u sắc kỳ xảo, xinh đẹp lạ thÆ°á»ng nhÆ° những hạt ngá»c tuyệt trần vô giá! Nét mặt công chúa sáng lên, nà ng mỉm cÆ°á»i và thầm nghÄ©: “Chà ! những hạt ngá»c kia sao mà đẹp thế! Ta đã có nhiá»u châu báu, nhÆ°ng chÆ°a thấy thứ ngá»c nà o quý lạ bằng loại nà y.
Giá ta có má»™t trà ng chuá»—i ngá»c nhÆ° thế để quà ng nÆ¡i cổ thì thÃch biết bao!â€.
NghÄ© xong, nhÆ° thâu thần, công chúa lại thừ ngÆ°á»i ra nhìn ngắm say sÆ°a quên hẳn bao nhiêu vẻ tÆ°Æ¡i thắm quanh mình, mặc cho ngá»n gió nam cợt đùa cùng cảnh váºt.
Giá»t mÆ°a đá dứt từ trên mái ngói.
NÆ¡i lòng rãnh đá hoa, hình dáng những viên ngá»c vô giá không còn nữa.
Ãâu đây, và i tiếng chim rÃu rÃt Ä‘iểm thÆ°a thá»›t, đứt khoảng trong mấy tà n cây ráºm.
Vầng thái dÆ°Æ¡ng lên đã hÆ¡i cao, ánh và n xiên xiên rá»i nữa thá»m và ng, mà công chúa vẫn còn ngồi ngÆ¡ ngẩn, tâm hồn nhÆ° phiêu dạt táºn nÆ¡i nà o! Má»™t tên cung nữ từ phÃa trong Ä‘i ra, se sẽ đến gần, cung kÃnh thÆ°a: có lệnh mẫu hoà ng gá»i.
NhÆ° chợt bình tÄ©nh, công chúa không đáp, nặng ná» bÆ°á»›c thẳng và o phòng rồi lên giÆ°á»ng nằm.
Cung nữ ngạc nhiên chạy và o phÃa trong.
Má»™t lát, Hoà ng háºu đến phòng con, thấy trên mặt ngây thÆ¡ có vẻ bÆ¡ phỠủ dá»™t, tưởng rằng đứa con yêu cảm nhiá»…m phong hà n, nên dịu dà ng han há»i.
Vốn là con má»™t, hằng được nuông chiá»u, công chúa nhÆ° có dịp để nhá»ng nhẽo cùng mẹ.
Vì váºy tuy biết hoà ng háºu đến thăm, nhÆ°ng nà ng vẫn nằm xây mặt và o trong im lặng.
Hoà ng háºu lại cà ng hốt hoảng kịp báo tin cho đức vua. Nghe tin con bất thÆ°á»ng, đức vua vá»™i và ng đến thăm há»i, công chúa cÅ©ng vẫn im lặng không đáp. Sau khi vua và hoà ng háºu dá»— dà nh, khuyên lÆ¡n mãi, nà ng công chúa thÆ¡ ngây ấy má»›i thuáºt chuyện những viên ngá»c quý và nói chá»— Æ°á»›c vá»ng của mình. Nghe xong, đứa vua cÆ°á»i vui vẻ và bảo: á»’! Con ta khéo vá»› vẩn thì thôi! Những hạt ngá»c mà con nói đó, chỉ là những bóng nÆ°á»›c, là m sao kết được trà ng chuá»—i? NhÆ°ng thôi, con hãy yên lòng, các thứ ngá»c quý giá ấy ở trong kho tà ng không thiếu gì, cha sẽ cho con tùy ý lá»±a chá»n. Nói Ä‘oạn, Vua sai quan giữ kho lá»±a những thứ ngá»c tháºt đẹp Ä‘em đến cho công chúa. NhÆ°ng sau khi xem xong từ thứ ngá»c nà y đến thứ ngá»c khác, công chúa vẫn không vừa ý, nhất định đòi cho được thứ hạt ngá»c mà mình đã trông thấy.
Ước vá»ng không thà nh, lòng mÆ¡ tưởng những viên ngá»c tuyệt đẹp là m cho công chúa âu sầu rã rượi, không còn biết đến bao nhiêu thức ngon, váºt lạ.
Bệnh của công chúa má»—i ngà y má»—i nặng. Ãức Vua và Hoà ng háºu vô cùng lo lắng, vì váºy thấy sá»± tưởng nhá»› có thể là m gầy mòn và cÆ°á»›p mất đứa con yêu của mình.
Má»™t buổi chầu đức vua phán há»i các quan là m thế nà o cho công chúa hết bệnh? Tất cả triá»u thần Ä‘á»u nhìn nhau lặng thinh. Ngà i lại hạ chiếu cho đòi những ngÆ°á»i thợ chuốt ngá»c tà i giá»i và o triá»u và há»i có thứ ngá»c nà o nhÆ° những bóng nÆ°á»›c lấp lánh ngÅ© sắc để là m trà ng chuá»—i cho công chúa?
Tất cả thợ ngá»c Ä‘á»u tâu không thể nà o tìm được thứ ngá»c nhÆ° thế. Sau cùng, đức vua cho truyá»n rao khắp trong nÆ°á»›c: Nếu ngÆ°á»i nà o là m cho công chúa hết bệnh, sẽ được thưởng nghìn và ng.
Trong khi giá» khắc lặng lẽ trôi qua mà cứu tinh vẫn vắng bóng, vì lòng thÆ°Æ¡ng con, ngÆ°á»i cha hiá»n ngồi đứng không yên, muôn phần áo não.
Má»™t buổi sáng tinh sÆ°Æ¡ng, có ngÆ°á»i thợ chuốt ngá»c tuổi già , râu tóc bạc phÆ¡; xin và o ra mắt, sau khi bái yết xong ngÆ°á»i thợ già quỳ xuống tâu: “Muôn tâu Hoà ng thượng! Bệnh của công chúa là má»™t tâm bệnh, không thể dùng thuốc thang Ä‘iá»u trị.
Muốn cho hết bệnh là nh, tất phải là m thá»a nguyện vá»ng của ngÆ°á»i ốm. NhÆ°ng có Ä‘iá»u khó: bóng nÆ°á»›c không thể kết là m trà ng chuá»—i được.
Tuy nhiên, thần đã có phÆ°Æ¡ng chÆ°á»›c là m cho công chúa hết bệnh. NhÆ° trút được gánh nặng, đức vua vô cùng mừng rỡ, liá»n đến phòng con âu yếm bảo: “Hôm nay có ngÆ°á»i thợ già hứa sẽ xỠđược xâu chuá»—i ngá»c ấy cho con. Thôi, con đừng buồn rầu nữaâ€. Lá»i nói ấy quả có má»™t hiệu lá»±c phi thÆ°á»ng: trên gÆ°Æ¡ng mặt xanh xao tiá»u tụy của ngÆ°á»i bệnh nở nụ cÆ°á»i và cÆ¡n trầm kha bá»—ng dÆ°ng nhÆ° tiêu tan Ä‘i đâu mất.
Má»™t dịp may, sáng hôm sau, trá»i vần vÅ© đổ mÆ°a xuống. Khi tráºn mÆ°a vừa tạnh, những bóng nÆ°á»›c cÅ©ng trôi nÆ¡i lòng rãnh đá hoa nhÆ° hôm nà o.
NgÆ°á»i thợ già tâu vua xin má»i công chúa ra trÆ°á»›c thá»m Ä‘iệu và ng và thÆ°a: “Tôi tuổi già , đôi mắt đã má», không phân biệt được vẻ tốt xấu.
Xin công chúa tuỳ ý lá»±a hạt ngá»c nà o đẹp nhất, tôi sẽ xá» choâ€. NhÆ°ng bóng nÆ°á»›c vẫn là chất mong manh, vừa chạm đến liá»n tan ngay, công chúa hết vá»› bóng nà y đến bóng khác, kết cuá»™c đã mệt nhá»c mà chẳng được chi cả.
NgÆ°á»i thợ già há»i: “Thế nà o? Những hạt ngá»c ấy ở đâu?â€. Công chúa ngẩng lên nhìn ngÆ°á»i thợ, rồi quay lại nhìn vua cha, đáp: “Xin phụ vÆ°Æ¡ng ban cho con trà ng chuá»—i bằng tá» kim, vì thứ ấy rất chắc rÆ¡i xuống gạch đá không vỡ.
Còn những thứ nà y chỉ có dáng bên ngoà i, nhÆ°ng lại giả dối mong manh, con không thể lấy được và không còn thấy Æ°a thÃch nữaâ€.
Ãức vua dịu dà ng bảo: Thì nó chỉ là những bóng nÆ°á»›c thôi con ạâ€. NhÆ° tỉnh ngá»™ ra, công chúa lá»™ vẻ e thẹn cúi đầu giữa nụ cÆ°á»i kÃn đáo của Ä‘oà n cung nữ…
Ãức Pháºt bảo A Nan và đại chúng:
“Tất cả pháp hữu vi Ä‘á»u vô thÆ°á»ng, không tháºt nhÆ° bóng nÆ°á»›c chóng tan, nhÆ° ánh nắng cháºp chá»n giữa trá»i mÆ°a mà loà i nai khao khát lầm tưởng là nÆ°á»›c cứ Ä‘uổi theo mãi. Sắc thân ngÅ© ấm cÅ©ng nhÆ° thế chÃnh tá»± thân còn không giữ được, huống là cảnh váºt bên ngoà i. Phà m phu trong lúc vì tá»± thân Ä‘i tìm hạnh phúc, chỉ Ä‘uổi theo bóng hình giả dối, mong manh, sống mãi trong vòng Æ°á»›c vá»ng, kết cuá»™c không được sá»± vui chÆ¡n tháºt, lại phải chịu bao nhiêu Ä‘iá»u thống khổ, không khác chi trÆ°á»ng hợp của nà ng công chúa. Nếu chúng sanh nà o xét biết ấm thân vô thÆ°á»ng, dứt trừ phiá»n não huyá»…n tưởng, tất sẽ chứng được tánh thể vắng lặng, yên vui, không còn xoay lăn trong vòng sinh tá» nữa!â€. Ãoạn đức Thế Tôn nói bà i kệ rằng:
Nên quán tưởng bóng nước,
Và ánh nắng cháºp chá»n
Như thế quán tưởng thân,
Sẽ thoát vòng sanh tá».
Thuáºt giả: Trà Hiá»n
Tiếng Ãà n Ai Oán Hay lÃ
Lòng ThÆ°Æ¡ng Của Má»™t Vị Hoà ng Tá»
Hoà ng đế La Xà có hai Hoà ng tá», Hoà ng tá» Thiện Hữu, tháºt là bạn hiá»n của má»i ngÆ°á»i, Hoà ng tá» Ãc Hữu trái lại, Ä‘á»™c ác để khiêu khÃch anh.
Hoà ng tá» khi đến cái tuổi biết nhìn cuá»™c Ä‘á»i trắng trợn bà y trÆ°á»›c mắt chà ng: đây ngÆ°á»i sáºp chim, bẫy cá, kia ngÆ°á»i là m thịt chá»c huyết, chim sáo má»— bá» ngá»±a, bá» ngá»±a bắt chuồn chuồn.
Sá»± sống không loà i nà o không tá»± bảo trá»ng cả. NhÆ°ng cả đây cÅ©ng nhÆ° ở nÆ¡i kia, ở đâu sá»± sống cÅ©ng xây trên sá»± sống. Thấy váºy Hoà ng tá» Thiện Hữu xin vua cho tất cả kho tà ng để giúp dân chúng. Kho tà ng hết, chà ng mạo hiểm và o bể tìm ngá»c giữa sá»± lo sợ của cha mẹ. Nghe anh Ä‘i tìm ngá»c, Hoà ng tá» Ãc Hữu nghÄ©:
- Không ác việc không thà nh được.
Rồi xin theo Thiện Hữu, nhưng Thiện Hữu ngăn lại:
- Thân là trá»ng, em không nên mạo hiểm theo anh.
Ãc Hữu quyết Ä‘i theo:
- Sống không thá»a nguyện thì vô Ãch.
Thế là anh em theo nhau, và nhá» chà nguyện vÄ© đại, tấm lòng thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, Hoà ng tá» Thiện Hữu vượt bao nhiêu gian lao nguy hiểm, tìm được ngá»c NhÆ° ý. Khi vỠđến bá» bể, Hoà ng tá» bảo em:
- Giá» trên Ä‘Æ°á»ng vá», anh ngÅ© thì em giữ, em ngÅ© thì anh giữ. Ãá»i sống no đủ của muôn dân ở nÆ¡i viên ngá»c nầy. Em nhá»› nhé.
NhÆ°ng má»™t hôm anh em ngủ trên má»™t quảng Ä‘Æ°á»ng hiểm. Ãc Hữu bèn tìm hai cây nhá»n đâm thủng mắt anh. Ãau quá, Thiện Hữu vùng dáºy la rên gá»i em.
NhÆ°ng Ãc Hữu Ä‘iá»m nhiên mang ngá»c Ä‘i thẳng. Vừa rên, Thiện Hữu vừa Ä‘Æ°a tay quá» quạng tìm em. Chà ng cứ nghÄ© rằng chà ng bị đâm mắt chứ à Hữu mang ngá»c thì chắc bị kẻ cÆ°á»›p giết rồi. NhÆ°ng quá» quạng má»™t lát, chà ng nghÄ© ra: em ta hại ta chứ không ai đâu khác. Chà ng Ä‘au Ä‘á»›n thở dà i:
- NgÆ°á»i tánh tình vẫn váºy…
Thiện Hữu Ä‘au lắm không thể nhổ hai cây nhá»n ra được. Bá»—ng má»™t Ä‘Ã n trâu rầm rá»™ Ä‘i qua. Thiện Hữu biết nhÆ°ng Ä‘Ã nh ngồi, không thấy gì mà tránh nữa. NhÆ°ng lạ lùng thay, chà ng biết mình Ä‘ang ngồi dÆ°á»›i bụng má»™t con trâu. Con trâu ấy che chở và thân mến liếm mắt chà ng, trong khi Ä‘Ã n trâu rầm rá»™ Ä‘i qua. Tiếng chân Ä‘Ã n trâu vừa hết thì tiếng nói má»™t ngÆ°á»i vừa đến:
- Ai đây? Sao mắt bị đâm váºy?
Con trâu bây giỠđáng dang ra và nhìn chủ nó nhÆ° cầu khẩn. Còn Hoà ng tá» Thiện Hữu nghe lá»i há»i thì mừng gặp được ngÆ°á»i, nhÆ°ng lòng cà ng Ä‘au Ä‘á»›n. Chà ng nghÄ© thôi Ä‘Ã nh nói dối váºy.
- Tôi là kẻ ăn mà y. Tôi đang ngủ, không biết ai nó hại tôi thế nà y.
Giá»ng Thiện Hữu là m cho ngÆ°á»i ấy không nỡ há»i lại, nhÆ°ng thấy kÃnh mến dị thÆ°á»ng. NgÆ°á»i ấy bèn nhổ cây đặt thuốc – ông ta là ngÆ°á»i rà nh việc nà y – và đưa vá» nhà cung phụng nuôi dưỡng má»™t cách không suy nghÄ©. Cà ng lâu ngÆ°á»i chủ cà ng kÃnh mến, nhÆ°ng Hoà ng tá» Thiện Hữu không yên tâm. Chà ng bèn xin ngÆ°á»i chủ cho chà ng tá»± tìm cách nuôi sống. NgÆ°á»i chủ nói trong bụng câu đã tá»± nói vá»›i mình mấy lần:
- Tháºt là ngÆ°á»i hiá»n.
Và trả lá»i:
- Không! NgÆ°á»i cứ ở đây vá»›i gia đình tôi. Ãói no vá»›i nhau. Tôi không nỡ xa ngÆ°á»i.
- Xin ông thÆ°Æ¡ng tôi. Tôi không dám là m phiá»n nhiá»u.
Nói mấy cÅ©ng không được, ngÆ°á»i chủ há»i:
- Thế giá» ngÆ°á»i định nuôi sống bằng gì?
- Ông cho tôi xin một cây đà n hay.
- Ãược! NhÆ°ng xin ngÆ°á»i phải để tôi được là m cái việc ngà y ngà y Ä‘Æ°a ngÆ°á»i ra chá»— đông, rồi tối Ä‘Æ°a vá» nhà tôi ngủ.
Thiện Hữu lắc đầu:
- Thế lại phiá»n ông lắm! Cho tôi ngủ ở chợ hay dÆ°á»›i gốc cây.
NgÆ°á»i chủ năn nỉ:
- NgÆ°á»i có bằng lòng nhÆ° thế, tôi má»›i để ngÆ°á»i Ä‘i kiếm ăn.
Thiện Hữu thở dà i:
- Cũng được.
- Nhưng biết đà n à ?
- SÆ¡ sà i váºy thôi! NgÆ°á»i chủ ngạc nhiên. Và hôm sau đầu chợ, Thiện Hữu đã ngồi đấy, lên những tiếng Ä‘Ã n thanh toát ra những khúc nhạc lòng. Chà ng Ä‘Ã n lên những tấm lòng của chà ng, những chà nguyện của chà ng. Chà ng say mê quên cả mục Ä‘Ãch kiếm ăn của mình, nhÆ°ng quần chúng cảm mến chà ng. Chà ng nuôi sống được cả nhà chủ chăn trâu.
Má»™t hôm, tiếng Ä‘Ã n của Thiện Hữu là m chấn Ä‘á»™ng lòng má»™t ngÆ°á»i đẹp. NgÆ°á»i ấy khi tiếng lòng của mình do ai gảy lên đã im rồi, má»›i tỉnh há»i:
- Ông là ai?
- NgÆ°á»i là ai?
- Tôi sẽ nói. Nhưng ông là ai xin cho biết đã?
- NgÆ°á»i tá»± trả lá»i cho mình cÅ©ng đủ: tôi má»™t kẻ ăn mà y Ä‘ang xin thiên hạ bố thà bằng tiếng Ä‘Ã n, ngÆ°á»i không thấy sao!
Và Thiện Hữu thở dà i:
- Kể ra tôi cũng quá đáng đối với cây đà n đây! Nhưng ngoà i việc kiếm ăn, nhỠnó, tôi đã thở ra được những gì của lòng tà i!
- NgÆ°á»i là ai váºy?
- Tôi là một công chúa.
NgÆ°á»i đẹp nói nhanh và dò xét thần sắc của Thiện Hữu.
Nhưng chà ng vẫn bình thản:
- Của?
- Của vua Sư Bạc.
Thiện Hữu bất giá» má»›i biết mình lâu nay sống trên đất của má»™t chÆ° hầu, và đang ngồi trÆ°á»›c vị hôn thê chÆ°a thấy mặt của mình. NhÆ°ng chà ng chỉ lặng thinh. NgÆ°á»i đẹp Ä‘Æ°a cho chà ng má»™t lượng và ng rồi từ biệt.
- Mai em sẽ đến mải với ông.
Thiện Hữu không để ý câu nói ấy.
Chà ng bình thản vỠnhà ngụ.
Công chúa vua SÆ° Bạc thì lòng đã nhất định nà ng không thể xa tiếng Ä‘Ã n ấy. Nà ng tÃnh rụt rè, nhÆ°ng hôm nay nà ng mạnh dạn. Sau bữa cÆ¡m tối, nà ng trịnh trá»ng thÆ°a vá»›i phụ vÆ°Æ¡ng và mẫu háºu rõ ý định của mình. Nghe xong, Hoà ng đế SÆ° Bạc giáºn lắm:
- Mầy điên đấy à ? Mà y quên mà y là vị hôn thê của Thái tỠThiện Hữu?
- Con xin cha mẹ thương con.
Hoà ng đế Sư Bạc không thèm nghe nữa.
NhÆ°ng sáng hôm sau, nà ng thu xếp đồ dùng của mình và ra Ä‘i. Nà ng đến và o lúc tiếng Ä‘Ã n lòng nà ng Ä‘ang lên vá»›i ánh sáng thanh bình của vÅ© trụ. Nà ng say sÆ°a nghe, thu hút và o lòng tất cả âm ba tiếng Ä‘Ã n đã tá»a ra không gian. Bản Ä‘Ã n dừng, nà ng bảo chà ng:
- Anh cho em nói chuyện đã.
- Ai đấy?
- Em đây, Công chúa vua Sư Bạc đây.
- Công chúa muốn nói gì?
Nà ng chân thà nh và tha thiết quên hết cả dè dặt. Nà ng bất chấp ngÆ°á»i chung quanh:
- Em nguyện theo anh.
- Công chúa theo tôi? Theo thế nà o được! Và , Công chúa theo chi má»™t ngÆ°á»i ăn mà y?
- Em quyết định rồi, vua cha em không cấm em được nữa là !
Ãồng thá»i hai ngÆ°á»i nói chuyện thì trong kia hoà ng cung, Hoà ng đế SÆ° Bạc tức giáºn lắm. Ông muốn hạ lệnh bắt chém ngay ngÆ°á»i ăn mà y có tiếng Ä‘Ã n cảm Ä‘á»™ng lòng con ông. NhÆ°ng ông nghÄ©:
- Ta vi hà nh xem nó thế nà o mà con ta cảm được. Là m to chuyện chỉ bây tiếng.
Lẫn lá»™n và o đám ngÆ°á»i nghe Ä‘Ã n, ông nhìn rõ, bá»—ng giá»±t mình:
- Sao giống Hoà ng tỠThiện Hữu?
Quái lạ! Không lẽ. Nhưng khuôn mặt kia?…
Ông nghÄ© ngay má»™t kế. Vá» gá»i má»™t vị sứ giả trung thà nh ông bảo:
- Nhà ngÆ°Æ¡i vì ta qua vấn an Hoà ng đế La Xà , và há»i thăm Hoà ng tá» Thiện Hữu.
Ngay ngà y hôm ấy, sứ giả lên Ä‘Æ°á»ng. SÆ° Bạc nằm chá».
Trá»i đã vá» chiá»u, Hoà ng háºu bảo:
- Hoà ng đế cho ngÆ°á»i ra bắt con vá» chứ sao để váºy?
- Bắt vỠlà m gì? Xem như nó không còn nữa!
- Nhưng tai tiếng?
- Thì là m sao được? Bắt nó vỠthì hết tai tiếng à ?
Vợ chồng Hoà ng đế SÆ° Bạc cho rằng đó là việc xấu. Phong tục và quần chúng bảo đó là tiếng xấu, nhÆ°ng má»™t Ä‘iá»u lạ là những ngÆ°á»i nà o nghe được tiếng Ä‘Ã n và thấy được hình dung Thiện Hữu - há» chỉ biết cái tháºt ấy, há» là m gì biết cái danh Hoà ng tá» của chà ng - há» Ä‘á»u cảm mến đức hiá»n của chà ng. Ở chà ng đã tá»a ra má»™t cái gì bao bá»c má»i ngÆ°á»i. Há» biết và có kẻ hôm nay thấy táºn mắt Công chúa vua há» theo Thiện Hữu.
NhÆ°ng há» cho là chuyện phúc. Há» trái tất cả táºp quán và không suy nghÄ©, không phân tÃch, không lý do. Thì ra đức hiá»n của ngÆ°á»i có khi đảo lá»™n cả táºp tục, đúng hÆ¡n cả má»™t quan niệm xã há»™i.
ChÃnh há» khuyên Thái tá», khi chà ng từ chối Công chúa.
- NgÆ°á»i bằng lòng Ä‘i. NgÆ°á»i đỡ láºn Ä‘áºn cho chúng tôi mừng. Cho tiếng Ä‘Ã n ngÆ°á»i còn mãi mãi vá»›i chúng tôi.
- NhÆ°ng phiá»n cho Công chúa và cho tôi lắm. Tôi biết… Uy quyá»n của má»™t ông vua, khi ông bất bình. Tôi, kẻ ăn mà y thì sợ gì ai, nhÆ°ng thân công chúa! Nói gì công chúa cÅ©ng không nghe. Nà ng vá» vá»›i chà ng trong sá»± hoan há»· của những ngÆ°á»i mục kÃch Ä‘ang thân mến nhìn theo.
Thiện Hữu tuy được vợ hiá»n, nhÆ°ng chà ng không thay đổi. Tiếng Ä‘Ã n chà ng đêm khuya vẫn trá»—i dáºy. Tiếng Ä‘Ã n bi thảm biểu diá»…n ná»—i khổ vô biên của kiếp ngÆ°á»i, tiếng Ä‘Ã n cao hùng bá»™c lá»™ chà cao, cái hạnh cả muốn giúp ngÆ°á»i, cứu khổ cho ngÆ°á»i, tiếng Ä‘Ã n dÅ©ng mãnh toát hết cái chà hiên ngang của đấng đại trượng phu. Có khi tiếng Ä‘Ã n nhÆ° tung không gian mà lên, có lúc nhÆ° dấn mình xuống lao khổ… Có đêm Ä‘iệu Ä‘Ã n bá»—ng lạc Ä‘iệu: má»™t Ä‘iệu buồn thảm của kẻ nhá»› cha, nhá»› mẹ. Ãiệu Ä‘Ã n nghe chết cả lòng.
Công chúa sống cạnh chà ng, lòng lên xuống đúng tiếng Ä‘Ã n của chà ng. Nà ng lấy là m lạ: NgÆ°á»i ấy, tiếng Ä‘Ã n ấy, Công chúa nghÄ©:
- Khả nghi lắm!
Nà ng khóc:
- Anh dấu em!
- Quái lạ, anh dấu gì?
- Anh không phải là kẻ ăn mà y!
- Thế là gì đây?
- Em khổ lắm! Anh dấu tông tÃch của anh! Anh, Anh nói rõ cho em. Tiếng lòng ta không đứt sao ta giấu nhau?
- Em nghÄ© rằng má»™t kẻ ăn mà y, không thể Ä‘Ã n những tiếng Ä‘Ã n tuyệt Ä‘Ãch?
- NhÆ°ng em nghe ra: Tiếng Ä‘Ã n anh, lòng anh, nhất định không nhÆ° tông tÃch anh nói! Anh nói cho em rõ Ä‘i.
Thiện Hữu buồn rầu:
- Anh dấu em là m gì? NhÆ°ng nói em cÅ©ng chẳng tin được! Ãá»i tin ngÆ°á»i mù mắt là kẻ ăn mà y là dá»…, Chứ tin thế nà o được ngÆ°á»i mù là hoà ng tá» con vua!
- Thế anh là một Hoà ng t�
- Em không tin? Phải. NhÆ°ng nói tháºt em biết anh, Hoà ng tá» Thiện Hữu đây!
Công chúa giáºt mình:
- Anh không biết em là vị hôn thê của Hoà ng tỠThiện Hữu đấy chứ?
- Anh không muốn em tin rằng anh là má»™t Hoà ng tá», chứ đừng nói là Hoà ng tá» Thiện Hữu anh không phủ nháºn, nhÆ°ng chà anh không phải là má»™t ông Hoà ng, hay má»™t Hoà ng đế.
- Em cÅ©ng muốn nhÆ° váºy. Em muốn rằng anh là má»™t ngÆ°á»i nà o nhÆ° tiếng Ä‘Ã n cao vút của anh kia!
- NhÆ°ng anh nhá»› phụ hoà ng và mẫu háºu lắm. Lòng anh thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i đến lắm lúc anh nghÄ© sống là m chi khi má»i ngÆ°á»i Ä‘au khổ, nữa là vá»›i cha mẹ!
- Thế anh quả là Hoà ng tỠThiện Hữu?
- Nếu anh không dối, thì nguyện bảy hôm nữa anh được tin cha mẹ anh…
Hoà ng tá» Ãc Hữu khi đâm mắt anh xong, chà ng vá» ra mắt cha mẹ, Ä‘Æ°a viên ngá»c NhÆ° à ra:
- Tâu phụ hoà ng và mẫu háºu! Anh con mất rồi!…
Vợ chồng Hoà ng đế La Xà chỉ nghe có thể đã ngất đi. Hai vợ chồng khóc mù mắt rồi, ánh sáng không còn nữa, mà tin con ngà y cà ng im bặt.
Hoà ng đế La Xà không dám tin rằng con chết, nên cà ng buồn, cà ng khóc.
Con nhạn của Hoà ng tá» Thiện Hữu nuôi, con nhạn khôn ngoan mà hai vợ chồng Hoà ng đế buá»™c tin và cho nó Ä‘i kiếm Hoà ng tá», cÅ©ng bay Ä‘i đâu biá»n biệt.
Vợ chồng Hoà ng đế La Xà sống trong sầu khổ cho tới hôm nay, có tin sứ giả Sư Bạc đến…
- Công chúa hạ thần kÃnh dâng lên đại Hoà ng đế lá»i vấn an cầu chúc.
- Có thế thôi?
- Và vấn an Hoà ng tỠThiện Hữu.
Hoà ng đế La Xà lại ngất Ä‘i. Sứ giả biết có Ä‘iá»u lạ. Tìm dịp kÃn đáo, sứ giả gặp La Xà há»i rõ những Ä‘iá»u SÆ° Bạc dặn. Ông kết luáºn thầm kÃn:
- Nếu váºy thì chắc chắn ngÆ°á»i ấy là Hoà ng tá» Thiện Hữu rồi. Và có thể Ãc Hữu đã hại anh mà lấy ngá»c Ä‘em vá».
- Ta cÅ©ng nghi nhÆ° váºy?
Và La Xà hạ ngục ngay Hoà ng tá» Ãc Hữu và cất kỹ viên ngá»c NhÆ° Ã. Hôm sau cho ngÆ°á»i hoà ng gia lên Ä‘Æ°á»ng vá»›i sứ giả SÆ° Bạc.
Hoà ng tá» Ãc Hữu khi bị bắt hạ ngục, chà ng chỉ cÆ°á»i thầm:
- Việc thà nh rồi váºy!
Và mấy hôm nữa, dân chúng hoan há»· tÆ°ng bừng đón rÆ°á»›c Thiện Hữu nhÆ° đón rÆ°á»›c má»™t ân nhân, hÆ¡n nữa, má»™t ngÆ°á»i bạn.
Hoà ng tá» Thiện Hữu vá» vá»›i vợ giữa sá»± hoan lạc của dân chúng, sau ngà y được tin cha mẹ, đúng và o ngà y thứ bảy chà ng nguyện vá»›i vợ. Dân chúng cảm Ä‘á»™ng ứa nÆ°á»›c mắt, thấy Hoà ng tá» Ä‘ui mù vì mình. ThÆ°Æ¡ng tâm hÆ¡n nữa, khi há» thấy Hoà ng tá» vịn vay vợ đến ôm lấy cha mẹ, ba ngÆ°á»i mù khóc vá»›i nhau trong má»™t lòng thÆ°Æ¡ng.
Và quay lại dân chúng theo vợ chỉ dẫn, chà ng cầm nước mắt nói:
- Tôi không ngá» gặp lại được cha mẹ và bà con. Chà nguyện tôi đã đạt. Bà con sẽ no đủ. Chỉ tiếc rằng tôi không được cùng bà con sống trong ánh sáng. NhÆ°ng tôi hoan há»·. Lòng thÆ°Æ¡ng không cần ánh sáng má»›i gặp nhau. Bà con tạm vá». Trong Ä‘á»i sống an lạc ngà y mai, mong bà con gắng thÆ°Æ¡ng nhau và là m Ä‘iá»u thiện.
Lá»i nói Hoà ng tá», đúng hÆ¡n là lòng thÆ°Æ¡ng của Hoà ng tá», lúc ấy đối vá»›i dân chúng, quả là đã cho há» má»—i ngÆ°á»i má»™t viên ngá»c NhÆ° à váºy.
Ãức Thế Tôn tá»± kể tiá»n thân của mình rồi bảo đại chúng:
- Các con! Ãc Hữu là ai các con có biết không? Là Ãá» Bà Ãạt Ãa váºy. NhÆ°ng các con đừng tưởng Ãá» Bà Ãạt Ãa là ngÆ°á»i ác. Ãá»i Ä‘á»i kiếp kiếp, ta nhá» thiện tri thức Ãá» Bà , mà ngà y nay thà nh Pháºt Ãà . Ãá» Bà dùng nhiá»u phÆ°Æ¡ng tiện vi diệu, khiêu khÃch và tác thà nh cho ta phát bồ Ä‘á» tâm, tu bồ tát hạnh và thà nh vô thượng giác. Nà y A Nan! Con hãy thay ta xuống địa ngục thăm Ãá» Bà .
A Nan Tôn giả vâng lá»i, khi gặp ngà i Ãá» Bà , Tôn giả cung kÃnh thÆ°a:
- Ãức Thế Tôn kÃnh lá»i thăm Ngà i.
- Ãức Thế Tôn giáo hóa có dá»… dà ng không? Chúng sanh giác ngá»™ có nhiá»u không?
- Nhiá»u và rất dá»… dà ng.
- Thế là ta mãn nguyện.
- Ngà i ở địa ngục có khổ lắm không?
- NgÆ°á»i nháºp Tam thiá»n có vui không?
- Vui nhất thế gian, một thứ vui thanh tịnh từ trong đến ngoà i.
- Ta ở địa ngục nhÆ° ở Tam thiá»n.
Pháºt dạy:
- Bồ tát đại sĩ dẫn tiến chúng sanh bằng đại phương tiện chịu đủ khổ sở lớn mà không thấy gì là khổ vui.
Và kết luáºn:
- Các con! Nhá» Thiện tri thức mà ta biết ân báo ân cha mẹ và chúng sanh, nhá» thiện tri thức mà ta Ä‘á»™ chúng sanh thà nh Pháºt Ãà . Váºy các con phải biết ân báo ân của các vị thiện tri thức.
TrÃch báo: Viên Âm
Chỉ có lòng thÆ°Æ¡ng chân chÃnh.
Và rộng rãi mới cảm hóa được quần chúng.
Kẻ Bá»n Xẻn Bị Phạt
Ngà y xÆ°a ở gần thà nh vua nÆ°á»›c Xá Vệ, có ông Lô ChÃ, nhá» thừa hưởng của phụ ấm và thêm hà tiện có tiếng “Rán sà nh ra mở được trở nên triệu phú Ãt ai bìâ€.
Má»™t hôm trong thà nh có tổ chức cuá»™c lá»… công cá»™ng linh đình, tiếng pháo vang rá»n, trống kèn inh á»i Ä‘Æ°a lá»t và o tai, thêm trÆ°á»›c mắt hình ảnh nam thanh nữ tú dáºp dìu ngá»±a xe đông đúc kéo nhau rá»™n rịp và o thà nh dá»± há»™i, là m cho Lô Chà thấy trong ngÆ°á»i cÅ©ng hân hoan. Ông vá»™i và ng và o nhà mở tủ lấy Ãt đồng tiá»n lẻ, định ăn xà i má»™t bữa cho ngá»a nguê. Xuống nhà bếp hốt má»™t nắm muối, lấy má»™t cái chai, gói cá»™t lại má»™t đùm, Lô Chà mang Ä‘i xem lá»…, không ngượng ngùng gì cả.
Và o thà nh, sau má»™t hồi bách bá»™ ngóng xem cảnh đẹp phố phÆ°á»ng, trưởng giả nhà ta má»i mệt bụng bắt đói, miệng thèm ăn. Ông ghé và o quán mua thêm Ãt cái bánh và rượu, rồi Ä‘i ngay ra ngoại ô tìm chá»— vắng ngÆ°á»i định dùng bữa. Ãến má»™t gốc cây to, ông vừa ngồi xuống mở nút trút ve, thì bá»—ng nghe tiếng kêu “quạ quạ!†trên không. Sợ lÅ© chim ô tinh ranh xá»›t bánh, ông láºt Ä‘áºt đứng dáºy chạy má»™t hÆ¡i tuốt ra đồng không mông quạnh, má»™t mình ăn uống. Rượu và i tuần, ông trưởng giả hứng chà đứng lên múa hát nghêu ngao, lúc cao hứng ông lại lá»›n tiếng tá»± hà o:
“Bá»±c vua Trá»i (Ãế ThÃch) hôm nay cÅ©ng không sÆ°á»›ng bằng ta, huống nữa là các vị Tứ Thiên VÆ°Æ¡ng!â€. Rủi cho ông lúc đó ông Ãế ThÃch vá»›i các vị hiá»n thánh Ä‘i ngang qua đồng đến tịnh xá Kỳ Hoà n nghe Pháºt thuyết pháp. Vừa nghe được lá»i ngạo nghá»… của Lô ChÃ, vua Trá»i nghÄ© ra má»™t kế phÆ°Æ¡ng tiện để hóa Ä‘á»™ ngÆ°á»i ngu si hết táºt bá»n sẻn. Ngà i liá»n hiện thần thông biến ngay má»™t ông Lô Chà giả giống hệt Lô Chà thiệt, chạy thẳng vá» nhà ông trưởng giả. Lô Chà giả hối tất cả ngÆ°á»i nhà tá»±u há»p lại nói chuyện. Ông thÆ°a vá»›i mẹ rằng: Bấy lâu nay con bị con ma bá»n sẻn ám ảnh mất hết trà khôn. Nó không cho con chủ trÆ°Æ¡ng má»™t việc gì có đạo nghÄ©a cả. Bao nhiêu tiá»n kho nó cÅ©ng cấm con Ä‘em cung phụng mẹ già , cấp dưỡng con cái, dâu rá»…. May mắn thay! Ngà y hôm nay, nhân dịp tiết há»™i, con Ä‘i chÆ¡i trong thà nh, gặp ông đạo sÄ© cao tay ấn Ä‘uổi con ma tham lam ấy ra khá»i mình con. Từ đây cả nhà chúng ta Ä‘á»u được hạnh phúc. Ông lại dặn thêm rằng: “Con ma bá»n sẻn ấy giống con không sai chút nà o. Nếu nó có đến, thì ná»™i nhà ai ai cÅ©ng phải giúp con đánh Ä‘uổi nó ra khá»i cá»aâ€.
Dăn dò xong, ông và o kho tuôn tiá»n bạc ra cho ngÆ°á»i Ä‘i chợ thuê nhạc, mua pháo và sắm đủ món ngon, váºt lạ là m tiệc linh đình, thiết đãi tất cả lục thân quyến thuá»™c, tôi trai tá»› gái trong nhà và lối xóm láng giá»ng không sót má»™t ai cả. Ông bảo đóng cá»a rà o lại không cho con ma bá»n xẻn và o, để ông Ä‘em các đồ quà báu ra phân phát cho má»i ngÆ°á»i xong, rồi sau sẽ cho nó vô. Ông dâng cho mẹ quần áo quà giá, phát cho vợ, con, dâu, rá»… và ng ngá»c bạc tiá»n. Tay phải ông dắt mẹ, tay trái ông dắt vợ Ä‘i viếng thăm kho tiá»n trong lúc tiếng hát hoà vá»›i giá»ng Ä‘Ã n, giữa mùi thuốc pháo pha lẫn hÆ°Æ¡ng trầm. Tháºt là cuá»™c vui hi hữu trong nhà ông trưởng giả lần thứ nhất váºy.
Lô Chà thiệt tỉnh rượu trở vá» nhà . Thấy thiên hạ rất đông đảo bao vây quanh nhà mình, trong nghe có tiếng Ä‘Ã n hát trống kèn inh á»i, ông lấy là m ngạc nhiên và sợ hãi. Ông cố sức chen lấn ngÆ°á»i và o đến cá»a rà o kêu gà o lạc giá»ng ngÆ°á»i nhà , nhÆ°ng không ai lên tiếng. Lô Chà giả biết Lô Chà thiệt đã vá», dạy ngÆ°á»i ra mở cá»a rà o. Ông trưởng giả chạy thẳng và o nhà . Khi ấy má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u la lên rằng:
“Ma bá»n xẻn đến kia rồi! Hãy Ä‘á» phòng sẵn sà ng đánh Ä‘uổi nóâ€.
Lô Chà trưởng giả thấy má»™t ngÆ°á»i giống in mình ăn mặc sang trá»ng, có vẻ trang nghiêm, ngồi ăn uống vá»›i mẹ, vợ, con, gái, dâu, rể má»™t cách tá»± nhiên. Ông lại gần há»i: NgÆ°Æ¡i là ai? Sao được và o nhà ta hoà nh hà nh phung phà nhÆ° thế?
Vua Trá»i tÆ°Æ¡i cÆ°á»i há»i lại: NgÆ°Æ¡i là ai?
- Tôi là Lô ChÃ, chủ nhà nà y chá»› ai. Bà nà y là mẹ tôi, cô kia là vợ tôi, đám ná» là con cái, dâu, rá»… tôi.
Tất cả ngÆ°á»i trong nhà đá»u phản đối. Bà mẹ nói “Con ma bá»n xẻn, mà y giống con tao thiệt, nhÆ°ng tao nhìn nháºn đứa con hiếu thảo, mà từ bỠđứa con bá»™i nghịchâ€. Bà lại kêu nà ng dâu nói: “Con ma bá»n xẻn xÆ°ng là chồng mầy, sao không lại gần nó Ä‘iâ€.
Nà ng dâu Ä‘á» mặt, nạt dá»™i trưởng giả: “Ãồ quá»· nói xà m! Hãy Ä‘i cho khá»i nhà nà y, thứ bá»n xẻn ai mà có yêuâ€.
Vua Trá»i nói: Các ngÆ°Æ¡i Ä‘á»u công nháºn tôi là Lô ChÃ, chủ nhà nà y thì sao còn để ma bá»n xẻn ở đây là m gì? Tức thá»i kẻ thá»™p gáºy, ngÆ°á»i quÆ¡ roi Ä‘uổi xua trưởng giả chạy dà i má»™t nÆ°á»›c. Ra Ä‘Æ°á»ng ông ta tay bức tóc, chân dáºm đất, miệng kêu trá»i, khóc kể rối rÃt nhÆ° ngÆ°á»i mất trÃ. Má»™t ông lão thấy váºy thÆ°Æ¡ng tình, cho mượn tiá»n sắm lá»… váºt đến vua cầu xin minh oan. Ãến bệ rồng, trưởng giả Lô Chà vừa cúi đầu dâng hai tấm lụa lên bá»—ng bị Ãế ThÃch dùng phép thần thông biến hai tấm lụa thà nh hai bó cá» khô. Lô Chà chết Ä‘iếng sợ tá»™i khi vua, mặt mà y tái mét, run rẩy láºp cáºp nói ra không được lá»i nà o.
Vua lấy thế là m thÆ°Æ¡ng, há»i các ngÆ°á»i theo Lô Chà biết việc là m sao tâu giùm rà nh rẽ.
Bạn của Lô Chà tâu rằng “Muôn tâu bệ hạ, hôm qua ông Lô Chà vừa Ä‘i dá»± lá»… trong thà nh, thì có má»™t ngÆ°á»i giống hệt nhÆ° ông, tá»± xÆ°ng là Lô ChÃ, Ä‘i ngay và o nhà ông, tá»± do hoà nh hà nh, tiêu xà i hết của cải. Ông Lô Chà vá», ngÆ°á»i nhà gá»i rằng ma bá»n xẻn không nhìn, đánh Ä‘uổi. Ông Lô Chà uất ức quá nên đến xin Thánh hoà ng minh xétâ€.
Vua nghe tâu rồi cho ngÆ°á»i bắt kẻ giống nhÆ° Lô Chà đến hầu.
Lô Chà giả, chÃnh là Ãế ThÃch, đến trÆ°á»›c bệ rồng. Vua xem tiên cáo, hai ngÆ°á»i in nhÆ° khuôn đúc, không biết thế nà o mà phân biệt giả thiệt. Vua suy nghÄ© má»™t cháºp rồi nói vá»›i bị cáo rằng: Lô Chà xÆ°a nay vốn rÃt róng không dám xà i tiá»n. Còn nhà ngÆ°Æ¡i tâm tánh rá»™ng rãi, biết thi ân bố đức cho má»i ngÆ°á»i. Trẫm xét tÃnh tình khác nhau nhÆ° thế thì đủ biết tháºt giả lắm rồi, nhà ngÆ°Æ¡i cứ việc khai ngay.
Ãế ThÃch đáp: “Bệ hạ phán lá»i ấy có lý, song gần đây tôi má»›i hấp thá» giáo pháp của Ãức Pháºt ThÃch Ca, bá» tà theo chánh, nên tôi phát tâm bố thÃ, dứt sạch thói bá»n xẻn đê hèn ngà y xÆ°aâ€.
Vua há»i quần thần có ý kiến gì hay giúp ngà i minh oan.
Ông Túc Cầu tâu “Xin bệ hạ há»i các việc bà máºt ở trong nhà và trong thân thể thì biết được sá»± chÆ¡n giảâ€. Vua Ä‘Æ°a cho hai ngÆ°á»i và o phòng riêng bắt là m khai của cải và những việc cẩn máºt. Thì hai tá» sá»› khai trình sản nghiệp và sá»± bà máºt Ä‘á»u giống nhau cả. Vua lấy là m lạ. Ngà i hạ lệnh đòi mẹ Lô Chà và o hầu.
Vua há»i: “Trong hai ngÆ°á»i nà y: ai là thiệt con bà ?
Ãế ThÃch nói nhá» trong tai bà ấy: “Xin mẹ chá»› để con bị con ma bá»n xẻn ám ảnh nữaâ€.
Bà cụ chỉ Ãế ThÃch: “NgÆ°á»i nà y có lòng hiếu thảo vá»›i tôi. Còn ngÆ°á»i kia bạc bẽo lắm, quyết không phải là con tôi. Tôi căn cứ và o tánh nết tốt xấu mà thừa nháºn, chứ hình vóc, tiếng tăm không phân biệt được.
Vua lại há»i:
- Con bà có dấu vết gì? Ở trong chá»— ẩn máºt hay không?
Bà cụ tâu:
- Ở dÆ°á»›i nách bên tả con tôi có má»™t nút ruồi Ä‘en bằng há»™t Ä‘áºu nà nh.
Ãế ThÃch nghe láºp tức biến nốt ruồi ngay ở nách để đợi khám nghiệm.
Vua truyá»n hai ngÆ°á»i cởi áo, Ä‘Æ°a tay trái lên coi, thì thấy ngÆ°á»i nà o cÅ©ng có nốt ruồi Ä‘en nhÆ° nhau. Vua và quần thần hết sức ngạc nhiên đồng cÆ°á»i rá»™. Vua thú nháºn rằng Ngà i không phÆ°Æ¡ng giải quyết. Ngà i nhất định thân hà nh Ä‘em ná»™i vụ đến tịnh xá Kỳ Hoà n cầu Pháºt phân Ä‘oán.
Ãến trÆ°á»›c Pháºt Ä‘Ã i, vua lá»… Ãức NhÆ° Lai và bạch rằng: “Lạy Ãức Thế Tôn, chúng con Ä‘em hết tà i năng suy cứu cÅ©ng không là m sao phân biệt được hai ngÆ°á»i nà y ai là Lô Chà thiệt ai là Lô Chà giả. Mong cần Ãức NhÆ° Lai dùng Pháºt nhãn phân giải giùm kẻo tá»™i nghiệp ông Lô Chà trưởng giảâ€.
Bạch rồi, vua phán dẫn hai ông Lô Chà đến trÆ°á»›c Pháºt Ä‘Ã i. Ãại chúng ngồi yên lặng đợi nghe Ãức Thế Tôn minh Ä‘oán.
Bị cáo Lô Chà giả, thân thể khác thÆ°á»ng mặt mà y vui vẻ, ngồi yên lặng chỉnh tá». Tiên cáo, Lô Chà thiệt thân hình tiá»u tụy, quần áo rách rÆ°á»›i, bẩn thỉu, mặt mà y lem luốc, ra dáng Ä‘au khổ. Ông khóc mÆ°á»›t, bạch rằng: Lạy Ãức Thế Tôn, xin đấng cha là nh là m cho con khá»i sá»± oan ức.
Bị cáo, ông Ãế ThÃch thấy Lô Chà khổ não quá thì mỉm cÆ°á»i.
Ãức NhÆ° Lai cất cánh tay và ng thần quang rá»±c rỡ chói lòa, phá tan má»i váºt mỠám tối tăm, không còn váºt nà o ẩn hình và o đâu được nữa. Ãức Pháºt há»i Ãế ThÃch rằng “NgÆ°Æ¡i là m gì thế?â€.
Lô Chà giả láºp tức biến mất, hiện nguyên hình là Ãế ThÃch, khắp mình hà o quang chói rạng, tÆ°á»›ng mạo trang nghiêm, chắp tay hÆ°á»›ng trÆ°á»›c Pháºt Ä‘Ã i Ä‘á»c bà i kệ rằng:
Cái ngÆ°á»i bá»n sẻn ngu si
Không hay bố thà giúp gì cho ai,
Năm đồng bánh rượu một chai
Ãem ra nÆ¡i vắng ngồi nhai má»™t mình
Say rồi múa hát linh đình
Lá»›n lá»i tá»± thị dám khinh cả trá»i
Muốn cho tánh nó đổi Ä‘á»i
Quyá»n phi phÆ°Æ¡ng tiện nên tôi trá hình.
Pháºt bảo Ãế ThÃch: “Tất cả chúng sanh Ä‘á»u có tá»™i, nên hoan há»· cho nóâ€.
Trưởng giả Lô Chà than vá»›i Ãế ThÃch rằng: “Tôi chịu khổ sở nhiá»u năm má»›i trÃch trữ được tiá»n của cho đầy kho. Nay bị Ngà i huy hoặc phá tan hết trÆ¡n, tá»™i nghiệp tôi quá!â€.
Ãế ThÃch đáp rằng: “Ta không há» tiêu phá của ngÆ°Æ¡i đồng nà oâ€.
Trưởng giả Lô Chà còn hoà i nghi.
Pháºt dạy rằng: "NgÆ°Æ¡i hãy an lòng tin chắc, cứ vá» kiểm Ä‘iểm lại Ä‘i, không mất má»™t tà gì đâu cả."
Lô Chà tin lá»i Ãức Pháºt, bao nhiêu phiá»n não Ä‘á»u tiêu tan. Ông kÃnh cẩn lá»… Pháºt rồi vá»™i vã trở vá» nhà .
Thuáºt giả: ThÃch TrÆ°á»ng Lạc
Và ng Hay Rắn
Khi Ãức Pháºt còn tại thế, má»™t hôm Ngà i cùng hai vị đại đệ tá» A Nan và A Nan Ãà từ non Thứu Lãnh Ä‘i xuống kinh thà nh khất thá»±c. Ãi giữa Ä‘Æ°á»ng, ngang qua má»™t bá» lở, Ngà i thấy má»™t ghé và ng.
Ãức Pháºt dừng lại bảo A Nan Ãà rằng:
“Nà y A Nan Ãà ! NgÆ°á»i có thấy đây là má»™t loà i rắn Ä‘á»™c không?â€. Ngà i A Nan Ãà cung kÃnh bạch rằng: “Bạch Thế Tôn tháºt là má»™t loà i rắn Ä‘á»™c đáng sợ hãiâ€. Có chà ng tiá»u phu đứng gần nghe váºy, tưởng có gì Ä‘á»™c tháºt vá»™i và ng đến xem.
Anh đến, thấy má»™t ghè niêm phong cẩn tháºn, mở ra xem. Anh mừng quá. Và ng toà n là và ng. Và ng ngá»c quý cả. Anh cÆ°á»i thầm Pháºt và đệ tá» Ngà i không biết dùng thứ ấy, còn cho nó là rắn Ä‘á»™c. Anh ta cẩn tháºn, há»›n hở mang vá». TrÆ°á»›c khi Ä‘em vá», anh ta sung sÆ°á»›ng la lên rằng:
“Tôi xin nguyện con rắn Ä‘á»™c nầy luôn luôn cắn tôi và cắn cha mẹ, vợ con, quyến thuá»™c tôi. Tôi không cảm thấy Ä‘au Ä‘á»›n gì hếtâ€.
Anh chà ng tiá»u phu kia trở nên má»™t ngÆ°á»i trưởng giả già u có kiêu sa: nà o là nhà cá»a, ruá»™ng vÆ°á»n, tôi tá»›, bò trâu, xe cá»™, cá»±c kỳ sung túc và lá»™ng lẫy. Là ng xóm thấy váºy đâm ra nghi kỵ, không biết anh vì sao già u sang Ä‘á»™t ngá»™t nhÆ° váºy?
Tiếng đồn vang đến tai vua A Xà Thế. Vua cho sứ giả đến há»i: “Có phải được của kÃn nhà vua chăng?â€. Anh ta ấp úng trả lá»i: “Tôi già u là tôi già u; tôi cÅ©ng không được chi của nhà vua cảâ€.
Sứ giả vỠtâu lại.
Vua cho gá»i đến há»i. Anh cÅ©ng ấp úng trả lá»i nhÆ° củ. Cho là ngÆ°á»i gian, vua ra lệnh tịch thâu gia tà i Ä‘iá»n sản và bắt anh ta và tất cả bà con quyến thuá»™c Ä‘em Ä‘i hà nh hình.
Khi Ä‘i giữa Ä‘Æ°á»ng anh ta khóc lóc, buồn bã và la lá»›n rằng: “Ngà i A Nan Ãà ơi! Tháºt là má»™t thứ rắn Ä‘á»™c! Rắn Ä‘á»™c nó Ä‘ang cắn tôi và cắn bà con của tôi đâyâ€.
Theo luáºt vua A Xà Thế, ông vua tháºt hà nh Pháºt Pháp, má»—i khi muốn xá» tá» má»™t ngÆ°á»i nà o, giữa Ä‘Æ°á»ng nếu có gì lạ phải trở vá» tâu lại ngay. Bá»n lÃnh nghe chà ng ta gá»i mãi Ngà i A Nan Ãà , bèn trở vá» tâu lại vua hay.
Vua Ä‘oán chắc có chuyện lạ, nên ra lệnh Ä‘em anh vá». Vua há»i lại lần nà y anh ta má»›i chịu thÆ°a thiệt nguyên do được ghè và ng, nghe xong, vua cảm Ä‘á»™ng ân hóa dụ của Ãức Pháºt và bảo chà ng tiá»u phu rằng: “Tá»™i ngÆ°Æ¡i đáng chết, nhÆ°ng may duyên gặp Ãức Thế Tôn. Ta cÅ©ng là ngÆ°á»i Pháºt tá», ta phóng thÃch cho ngÆ°á»i và bà con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i được phép Ä‘em gia tà i và châu báu vá». NgÆ°á»i phải đổi tá»± tâm tu theo thiện nghiệp và hết lòng cung kÃnh cúng dÆ°á»ng Tam Bảo.â€
Chà ng tiá»u phu được phóng thÃch, sung sÆ°á»›ng vô cùng. Cảm mến ân Pháºt được sống, chà ng vá» chỉ lo tu phÆ°á»›c đức và hết lòng cúng dÆ°á»ng Tam Bảo.
Không bao lâu, nhá» công đức và lòng thà nh kÃnh ta hà nh, anh ta được chứng quả giải thoát.
Ta phải là m chủ tiá»n bạc,
Ãừng để tiá»n bạc là m chủ ta.
Tà i sản của phongvan
03-08-2008, 10:23 AM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
PhÆ°á»›c Báo Hiện Tiá»n
Ngà y xÆ°a ở xứ Hòa Na, dân chúng phần nhiá»u tÃn ngưỡng Pháºt giáo. Có vợ chồng chà ng Kế Sa La cÅ©ng nhỠảnh hưởng tinh thần ấy, mà nổi tiếng đôi vợ chồng hiá»n đức.
Nhà Kế Sa La rất nghèo, hằng ngà y phải vất vả hai sÆ°Æ¡ng má»™t nắng, tranh đấu vá»›i bát cÆ¡m manh áo; nhÆ°ng vợ chồng vẫn vui vẻ thân máºt, an phần trong cảnh thanh bần, không bao giá» vì tiá»n tà i danh vá»ng, mà là m hoen ố được lòng trong sạch của đôi vợ chồng chà ng. Ngoà i ra, chà ng lại không quên Ä‘em chánh pháp mà mình đã hiểu biết, khuyến khÃch má»i ngÆ°á»i trở vá» Ä‘Æ°á»ng thiện; mà chà ng có thể đảm Ä‘Æ°Æ¡ng.
Thuở ấy, miá»n ngoại ô xứ Hoà Na vừa bị mất mùa, lại thêm nạn táºt dịch, nên dân chúng miá»n ấy đói và chết rất nhiá»u. Các nhà hảo tâm trong xứ hiện thá»i, hoặc chung hoặc riêng, đến chùa tổ chức nhiá»u cuá»™c bố thÃ. TrÆ°á»›c nhá» các Tăng sÄ© cầu nguyện cho những kẻ vừa bá» mình vì táºt dịch được siêu thoát và nạn táºt dịch Ä‘Æ°Æ¡ng hoà nh hà nh mau chấm dứt; sau Ä‘em các phẩm váºt phân phát cho các nạn nhân đói khổ.
Vì vất vả theo sinh kế, vả lại cÅ©ng Ãt lui tá»›i các phÆ°Æ¡ng xa, nên nạn táºt dịch đói kém hoà nh hà nh ở ngoại ô vợ chồng Kế Sa La không hay biết gì cả.
Theo lệ thÆ°á»ng, sáng nà o Kê Sa La cÅ©ng cùng vợ chia nhau đến các nhà điá»n chủ để là m mÆ°á»›n. NhÆ°ng lạ thay, sáng nay Kế Sa La Ä‘i má»™t Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng lại gặp những vị trưởng giả, khăn áo chỉnh tá», theo sau những tên gia Ä‘inh hì hục mang gánh gạo cÆ¡m má»n áo… gặp hai ba phen nhÆ° thế, Kế Sa La khống ngá»›t ngạc nhiên, dừng lại há»i: Chà ng má»›i biết vùng ngoại ô Ä‘ang bị nạn và những báºc trưởng giả nà y Ä‘em các phẩm váºt đến chùa để mở cuá»™c bố thÃ. Bị kÃch thÃch bởi tình đồng loại, lại thêm tủi cho số pháºn nghèo nà n của mình; trong khi đồng bà o Ä‘ang lâm cÆ¡n đói khổ mà mình không có má»™t quan tiá»n, má»™t đấu gạo, má»™t viên thuốc đỡ đần. Cà ng nghÄ© chà ng cà ng Ä‘au Ä‘á»›n sầu tủi! Trong trà chà ng hiện ra nhiá»u dấu há»i: là m thế nà o có tiá»n để giúp đồng loại? Và chà ng nguyện rằng: nếu là m cách nà o có tiá»n gạo để bố thà dù thân bị Ä‘á»a Ä‘Ã y suốt Ä‘á»i chà ng cÅ©ng vui lòng đổi lấy. Ãến đây, Kế Sa La không còn thiết gì đến ăn là m nữa, lủi thủi vá» nhà .
Tối đến vợ chà ng vá», thấy chồng mặt mà y ủ rÅ©, ngồi má»™t mình thở ngắn than dà i hình nhÆ° bất đắc chà vì má»™t việc gì… Chị vợ lo sợ há»i chồng, nhÆ°ng chà ng tìm cÆ¡ thối thoát không trả lá»i, vì chà ng biết trÆ°á»›c rằng: nếu Ä‘em sá»± tháºt nói vá»›i vợ, đã không Ãch gì mà lại gieo thêm cho vợ mối sầu tủi nhÆ° mình, nhÆ°ng sau hai ba phen thiết tha gạn há»i của vợ, Kế Sa La không nở giấu giếm nữa má»›i Ä‘em đầu Ä‘uôi câu chuyện thuáºt lại vợ nghe. Vợ chà ng không kém gì chà ng, cÅ©ng sầu, cÅ©ng tủi, cÅ©ng thở than nhÆ° chà ng! NhÆ°ng sau má»™t hồi suy nghÄ©, chị vợ hăng hái nói: nếu chà ng bằng lòng chị ta sẽ đến giúp việc cho các nhà phú há»™, thế nà o cÅ©ng nháºn đặng má»™t số tiá»n, để là m việc bố thÃ. Kế Sa La không tán thà nh, và chà ng không nở để cho vợ: nữ nhi yết á»›t má»™t mình Ä‘em thân thể là m tôi má»i ngÆ°á»i.
Chị vợ lại nói: Hay là cả chúng ta Ä‘á»u đến ở giúp việc cho má»™t nhà đại phú, trÆ°á»›c nháºn được má»™t số tiá»n lá»›n để bố thÃ, sau có thể giúp đỡ nhau trong những công cuá»™c nặng ná». à kiến nà y được Kê Sa La hoan há»· tán đồng. Thế là sáng mai đôi vợ chồng Kế Sa La lên Ä‘Æ°á»ng đến má»™t nhà đại phú ở cạnh là ng, xin giúp việc và nháºn trÆ°á»›c má»™t số tiá»n.
Vốn nghe vợ chồng Kế Sa La là ngÆ°á»i hiá»n đức, nên nhà đại phú kia bằng lòng ngay và cho vợ chồng Kế Sa La mượn trÆ°á»›c má»™t năm quan tiá»n, lại được phép vá» nhà bảy ngà y để sắp đặt công việc; và nếu trong bảy ngà y ấy vợ chồng Kế Sa La Ä‘em đủ số tiá»n hoà n lại ông, ông cÅ©ng vui lòng trả quyá»n tá»± do cho vợ chồng chà ng.
Tiá»n bạc giấy tá», vợ chồng Kế Sa La hết sức vui mừng, Ä‘i và o chợ mua các phẩm váºt… và đến chùa Ãà n Ba gần đấy, xin thiết láºp cuá»™c bố thà ngay tại chùa, sau sáu ngà y chú nguyện, đến ngà y thứ bảy sẽ phân phát các phẩm váºt.
Việc là m ấy rất thÃch hợp vá»›i hạnh Từ Bi, lại thấy lòng chà thà nh của vợ chồng Kế Sa La, nên các Tăng sÄ© trong chùa Ä‘á»u táºn tâm giúp đỡ, để cho cuá»™c bố thà nà y được tháºp phần viên mãn.
Chiá»u ngà y ấy, Quốc vÆ°Æ¡ng bản xứ cÅ©ng cho ngÆ°á»i chuyên chở rất nhiá»u phẩm váºt đến chùa Ãà n Ba mở há»™i và cÅ©ng định ngà y thứ bảy bố thÃ. Vị Trú trì chùa Ãà n Ba tâu vua: ngà y ấy đã có vợ chồng Kế Sa La định mở há»™i trÆ°á»›c rồi, yên cầu nhà vua chung và o há»™i bố thà ấy, nếu không xin hoãn lại ngà y sau. Nhà vua phán: Trẫm thiếu gì tiá»n bạc mà phải chung chạ vá»›i ngÆ°á»i khác và trẫm đây Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°á»ng má»™t vị quốc chủ, Kế Sa La nà o đó lại không vì trẫm mà nhÆ°á»ng cho trẫm được nhÆ° nguyện, hay sao? Vị trú trì Ä‘em lá»i thuáºt lại vá»›i vợ chồng Kế Sa La. Kế Sa La nhá» vị trú trì táºu lại nhà vua: Vợ chồng chà ng xin chịu tá»™i, chứ không thể thay đổi cuá»™c bố thà qua ngà y khác.
Vá»›i ý định kiên quyết ấy, nhà vua hết sức ngạc nhiên, cho đòi vợ chồng Kế Sa La và o há»i. Tiếp diện nhà vua, Kế Sa La Ä‘em hết cả sá»± tình tâu rõ là : Vợ chồng chà ng đã bán mình cho má»™t nhà địa chủ lấy tiá»n mở há»™i bố thÃ, đến ngà y thứ tám đã chÃnh thức là m tôi tá»› cho ngÆ°á»i, không còn Ä‘i lại tá»± do nữa.
Nghe xong câu chuyện, nhà vua hết sức cảm phục cá» chỉ của vợ chồng Kế Sa La. Ngà i bùi ngùi than rằng: nếu trong quốc Ä‘á»™ nà y mà được nhiá»u ngÆ°á»i có “tâm từ†nhÆ° vợ chồng Kế Sa La, thì còn đâu những kẻ tham lam Ãch ká»·, lÆ°á»ng gạt đồng bà o và còn đâu những kẻ bÆ¡ vÆ¡ trong xó chợ đầu đình, lê mình khắp xứ, mà không đủ chén cÆ¡m lót dạ, manh áo che thân!
Tức thì nhà vua lại sai ngÆ°á»i Ä‘em và ng bạc ra ban thưởng và hạ chiếu cấp cho vợ chồng Kế Sa La được trá»n Ä‘á»i hưởng quyá»n lợi trong mÆ°á»i xã. Ngà i lại kêu vợ chồng Kế Sa La đến phán rằng: “Ãây là PHƯỚC BÃO HIỆN TIỀN†của hai ngÆ°á»i đó và trẫm vui lòng nhượng hai ngÆ°á»i mở cuá»™c bố thà và o ngà y thứ bảy để cho hai ngÆ°á»i được toại nguyệnâ€.
Vợ chồng Kế Sa La cảm Ä‘á»™ng lạy tạ Æ¡n vua. Và đôi vợ chồng ấy, không quên niệm hồng ân đức Pháºt đã tác thà nh cho vợ chồng chà ng: “đức tánh Từ Bi, nâng cao Ãạo sốngâ€. Nên nay má»›i gặp nhà vua đức Ä‘á»™, Ä‘em lại cho vợ chồng chà ng đến cuá»™c Ä‘á»i sung sÆ°á»›ng già u sang.
Thuáºt giả: ThÃch Ãức Tâm
Dắt má»™t ngÆ°á»i mù qua Ä‘Æ°á»ng, cho ngÆ°á»i đứt tay miếng giẻ rách, lượm cây gai giữa Ä‘Æ°á»ng, cho con kiến hạt cÆ¡m, Ä‘á»u gá»i là bố thÃ.
Con Dao Trong Tâm
Ngà y xÆ°a ở thà nh Xá Vệ nÆ°á»›c Ấn Ãá»™, đức Pháºt đến giáo hoá Ä‘á»™ cho má»™t gia đình kia, hai vợ chồng Ä‘á»u cá tánh tham lam Ä‘á»™c ác, không biết tôn trá»ng đạo đức. Ngà i liá»n hóa má»™t vị đạo nhân, mang bình bát đến khất thá»±c. Lúc ấy ngÆ°á»i chồng Ä‘i vắng, ngÆ°á»i vợ ở nhà , thấy vị đạo nhân và o liá»n mắng chá»i ầm lên. Vị đạo nhân hiá»n từ nói:
“Tôi là ngÆ°á»i tu hà nh, chỉ xin ăn mà tá»± sống. Lòng chỉ mong gia chủ cho bát cÆ¡m để đỡ lòng, cá»› sao lại mắng chá»i tôi đủ Ä‘iá»u tháºm tệ nhÆ° váºyâ€.
NgÆ°á»i vợ tức giáºn hét ngược lên, thì vừa ngÆ°á»i chồng vá», trong tay sẵn cầm cao dao bén, chẳng nói chẳng rằng, ngÆ°á»i chồng lặng lẽ xông tá»›i, định chém đạo sÄ©. Bá»—ng má»™t bức thà nh băng pha lê hiện lên, bao bá»c ngÆ°á»i đạo sÄ©, bức thà nh trong sáng, kiên cố, không có cá»a, ngÆ°á»i chồng đến xô Ä‘áºp, đâm chém đủ cách cÅ©ng không sao chuyển được.
NgÆ°á»i chồng liá»n nói: “Ông hãy mở mau cho tôi và o vá»›iâ€.
Vị đạo sÄ© trả lá»i: “Ãược, nhÆ°ng ông hãy quăng con dao bén Ä‘i đãâ€.
NgÆ°á»i chồng tá»± nghÄ©: “Mình to lá»›n nhÆ° thế nà y, còn ngÆ°á»i đạo sÄ© bé nhá» thế kia, mình dùng hai tay không cÅ©ng đủ giết chết vị ấy trong giây látâ€. NghÄ© Ä‘oạn, liá»n quăng con dao bén Ä‘i xa, nhÆ°ng sao bức thà nh pha lê vẫn nguyên nhÆ° củ, ngÆ°á»i chồng tức giáºn hét lên:
“Tôi đã quăng con dao bén Ä‘i rồi sao ông không chịu mở cá»a cho tôi và oâ€.
Vị đạo sÄ© đáp: “Không, tôi không có nói ông quăng con dao bén trong tay ông, tôi muốn ông quăng con dao bén trong tâm ông kia mà â€.
NgÆ°á»i chồng giá»±t mình kinh sợ, nháºn thấy vị đạo sÄ© thấu hiểu tâm lý thầm kÃn của mình, nên đã bá»›t Ä‘á»™c ác, cúi đầu lạy tạ, ăn năn hối lá»—i. Bức thà nh pha lê kiên cố ấy bá»—ng biến mất, vị đạo sÄ© hiện thà nh Ãức Pháºt, phóng muôn ánh hà o quang chói sáng rá»±c rỡ má»™t phÆ°Æ¡ng trá»i, và ngay khi đó Ãức Pháºt thuyết pháp để hóa Ä‘á»™ cho hai vợ chồng ngÆ°á»i ấy.
TrÃch báo: Viên Âm
Tâm bình thế giới bình
NgÆ°á»i há»c trò bị thầy gạt được Pháºt Ä‘á»™
Thuở xÆ°a, tại thà nh Xá Vệ có ông Phạm Chà là m cố vấn cho nhà vua, mở trÆ°á»ng giảng đạo Bà La Môn, thâu được má»™t số há»c trò rất đông. Trong đám đệ tá» của ông, có chà ng Ương Quáºt Ma là má»™t ngôi sao tá» rạng: Văn đã giá»i, võ cÅ©ng hay, nết na thuần tuý, thêm diện mạo khôi ngô. Ai biết được Ương Quáºt Ma rồi cÅ©ng trầm trồ khen ngợi là ngÆ°á»i tà i đức song toà n.
NgÆ°á»i vợ của ông Phạm Chà lại chú tâm yêu thầm trá»™m mến đứa há»c trò tà i giá»i của chồng. Nhân lúc chồng Ä‘i vắng, nà ng phấn son trang Ä‘iểm xạ Æ°á»›p hÆ°Æ¡ng xông đến nhà Ương Quáºt Ma Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»™t và o phòng liếc mắt Ä‘Æ°a tình, nói sá»— sà ng những lá»i hoa nguyệt tray trúa, tá» bà y thái Ä‘á»™ quyến luyến gió trăng má»™t cách lả lÆ¡i chẳng biết ngại ngùng.
TrÆ°á»›c cá» chỉ khiêu dâm, ngÆ°á»i há»c trò nết na thuần túy ấy không bao giỠđể cho lá»a tà xâm chiếm, Ương Quáºt Ma giữ lá»… đệ tá», thÆ°a vá»›i vợ thầy rằng: “ThÆ°a thÃm, thầy và nhÆ° cha, thì thÃm và nhÆ° mẹ, đệ tá» thà chết chá»› không dám là m Ä‘iá»u bất chÃnh để tiếng nhÆ¡ nhá»›p ngà n nămâ€.
Vợ ông Phạm Chà còn dòn dã nói thêm: “Há»… đói thì ăn, khát thì uống; huống nữa ta đã sẵn sà ng cho thì cứ tha hồ thưởng thức cái gì gá»i là bất chÃnh?â€.
Ương Quáºt Ma nghiêm nghị nét mặt cá»± tuyệt lại rằng: Kẻ ngu dốt lỡ là ng thói chim muông còn biết hổ thay! ngÆ°á»i há»c đạo nhÆ° tôi há chẳng thẹn, nếu không biết tôn ti thượng hạ. Vả lại thÃm cÅ©ng nhÆ° mẹ tôi, tôi đâu bạo gan là m Ä‘iá»u vô liêm sỉ. Dứt lá»i, Ương Quáºt Ma liá»n bÆ°á»›c ra khá»i nhà .
Vợ Phạm Chà biết ngÆ°á»i há»c trò của chồng mình lòng cứng nhÆ° sắt đá không thể lay chuyển nổi, nên nà ng riu rÃu ra vá» má»™t nÆ°á»›c vá»›i sá»± mắc cở chua cay. Dá»c Ä‘Æ°á»ng, nà ng tức giáºn quá má»›i nghÄ© kế trả thù cho đã nÆ°, nhất là cho khá»i gai mắt. Vá» nhà , nà ng xé quần áo, lấy mà u thoa mặt biến sắc, quà u mình trầy trụa, giả bá»™ Ä‘au nặng, nằm rên hì hì…
Ông Phạm Chà vá», thấy vợ đầu bù tóc rối, quần áo rách rÆ°á»›i, thân thể bị vÃt, thêm nghe vợ kêu nhức rối rÃt, ông há»i tại sao mà đến nổi nhÆ° thế?
Nà ng đáp rằng: “Sá»›m mai nà y, thừa lúc chà ng Ä‘i vắng, Ương Quáºt Ma lẻn và o phòng thiếp, kéo áo nắm tay, giở trò hãm hiếp: thiếp không không thuáºn tình, bị gã cưỡng bức má»›i ra nông ná»—i nhÆ° váºyâ€.
Ông Phạm Chà nghe lá»i vợ nói thảm thiết Ä‘au thÆ°Æ¡ng, liá»n tin, không cần xét lại tháºt giả, quyết trừng trị ngay đứa há»c trò mình má»™t cách nặng ná» má»›i vừa lòng. Ông nghÄ© ra má»™t chÆ°á»›c để gạt Ương Quáºt Ma sa và o lÆ°á»›i pháp luáºt, bị án tá» hình hÆ¡n là mình ra tay giết nó; ông bèn gá»i Ương Quáºt Ma nói ngon ngá»t rằng: “Con đến há»c vá»›i thầy bấy lâu nay nghá» kiếm thuáºt được tinh thông; theo chá»— thầy thấy thì trong Ä‘á»i không ai sánh kịp. NhÆ°ng vì thiên hạ chÆ°a biết nên con còn mai má»™t tên tuổi. Muốn cho con mau nổi tiếng anh hùng, trÆ°á»›c là m rạng rỡ tông môn, sau là m vẻ vang thầy tổ, nên thầy ban cho con thanh kiếm nà y để cho con láºp công danh trong chá»›p mắtâ€. Ương Quáºt Ma lãnh thanh kiếm và đứng chá» thầy chỉ dạy thêm. Ông Phạm Chà bảo rằng: “Sáng sá»›m, con mang gÆ°Æ¡m ra ngã tÆ° Ä‘Æ°á»ng cái là chá»— đông ngÆ°á»i qua lại đón chặt lấy má»—i ngÆ°á»i má»™t ngón tay, đến đứng trÆ°a, lấy cho đủ má»™t trăm ngón, xá» xâu là m nhÆ° trà ng hạt mà đeo, thì tá»± nhiên nổi danh “hoà n cầu vô địch dõng sỉâ€. Con phải láºp tức thi hà nh y nhÆ° lá»i thầy đã dạy. Hăng hái mau lên con!â€.
Ương Quáºt Ma gắng gượng mang gÆ°Æ¡m ra Ä‘i, vừa suy nghÄ© sợ sệt, buồn rầu: nếu không nghe lá»i thầy thì lá»—i đạo là m há»c trò; còn vâng lá»i thầy thì trái vá»›i lẽ phải; vì có ngăn ngừa mÆ°á»i Ä‘iá»u ác và rá»™ng là m mÆ°á»i việc là nh má»›i sanh lên cõi trá»i; ấy má»›i phải phép con nhà Phạm ChÃ; con ngÆ°á»i lung lăng giết hại trái vá»›i lÆ°Æ¡ng tâm, con ngÆ°á»i há»c đạo nỡ lòng nà o tà n nhẫn. Mãi so hÆ¡n tÃnh thiệt, nghÄ© tá»›i xét lui, Ương Quáºt Ma bấn loạn tâm thần, Ä‘i vừa đến cá»™i cây cổ thụ bên vệ Ä‘Æ°á»ng, chà ng bị xây xẩm mặt mà y, ngã gục ngất ngÆ°á»i bất tỉnh. Thừa cÆ¡, quỉ ác ám ảnh là m cho chà ng nhÆ° Ä‘iên nhÆ° dại, trợn mắt nghiến răng, hÆ°Æ¡i gÆ°Æ¡m vùn vụt.
Lúc bấy giá», kẻ bá»™ hà nh bốn phÆ°Æ¡ng vì nghiệp xua Ä‘uổi đến bị Ương Quáºt Ma chặt đứt má»—i ngÆ°á»i má»™t ngón tay, trong chốc lát gần đủ số má»™t trăm. Những kẻ mắc nạn kêu la thảm thiết, tiếng đồn thấu tai nhà vua, các thầy Tỳ kheo Ä‘i khất thá»±c cÅ©ng rõ việc chẳng là nh ấy, nên khi vá» tá»›i tịnh xá, liá»n bạch vá»›i Pháºt:
Ãức Thế Tôn nghe qua Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng xót, bảo các thầy Tỳ kheo rằng: “Các ngÆ°á»i cứ ngồi yên, để ta Ä‘i cứu khổ cho má»i ngÆ°á»iâ€. Dá»c Ä‘Æ°á»ng, Pháºt gặp bá»n chăn dê và dân chúng khuyên Ngà i đừng và o con Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°Æ¡ng có ngÆ°á»i Ä‘iên rồ tà n ác giết hại không biết bao nhiêu ngÆ°á»i rồi. Nếu Ãức Pháºt đến đó; Sợ e không khá»i bị thiệt hại: mất má»™t ngón tay.
Ãức Thế Tôn đáp: “Không sao cả, giả sá» trong ba cõi Ä‘á»u là giặc cả, ta cÅ©ng không ngại gì, huống chi chỉ có má»™t ngÆ°á»i tà n bạo, thì ta có sợ gì, chúng ngÆ°Æ¡i chá»› lo ngạiâ€.
Mẹ Ương Quáºt Ma thÆ°á»ng ngà y vẫn thấy con gần đến giá» ngá» là vá» dùng bữa, mà hôm nay sắp đứng bóng rồi sao chẳng thấy con vá», bà bèn Ä‘em cÆ¡m ra khá»i nhà tìm con. Khi đến nÆ¡i thì Ương Quáºt Ma Ä‘Æ°Æ¡ng đếm ngón tay được 99 cái. Nó trông lên mặt trá»i thấy đúng ngá» mà còn thiếu má»™t ngón tay nữa, sợ quá giá» há»ng việc. Ương Quáºt Ma lòng Ä‘Æ°Æ¡ng bối rối, thoạt thấy mẹ đến, không rõ là ai, giÆ¡ kiếm chá»±c chặt lấy ngón tay cho đủ số má»™t trăm.
Mẹ Ương Quáºt Ma thấy con có bá»™ tịch hung hăng, bà hoảng hốt lui lại, thì lúc đó Pháºt vừa đến kịp.
ThÆ°Æ¡ng hại cho Ương Quáºt Ma thình lình bị ác quá»· ám ảnh mê muá»™n là m việc tà n nhẫn nếu chặt đứt tay mẹ, phạm lấy tá»™i ngổ nghịch, sẽ bị trầm luân nhiá»u kiếp rất tá»™i nghiệp, bèn hóa là m thầy Sa Môn lÆ°á»›t tá»›i đứng trÆ°á»›c mặt mẹ chà ng. Gã thấy thầy Sa môn liá»n gÆ°Æ¡m toan chém lấy ngón tay. NhÆ°ng vô hiệu quả, nó không là m sao lại gần bên mình thầy tu ấy được, mặc dầu nó ráng hết sức chạy theo cÅ©ng không bắt kịp. Ương Quáºt Ma nghÄ© rằng: Ta nhảy má»™t cái vượt khá»i sông lá»›n dá»… dà ng nhÆ° kẻ thế gian bÆ°á»›c mÆ°Æ¡ng rãnh, còn thầy Sa môn nà y Ä‘i bá»™ mà ta hết sức chạy theo cÅ©ng không kịp. Tháºt là lạ! Váºy ta phải dùng phép nhiếp hồn má»›i được. Ương Quáºt Ma bèn nạt má»™t tiếng tháºt to vang nhÆ° sấm, kêu rằng: “Thầy Sa môn kia phải dừng lạiâ€. Thầy Sa môn đáp: “Ta đứng yên đã lâu, tại ngÆ°Æ¡i cứ chạy má»›i cách xa ta mãi!â€.
Ương Quáºt Ma nghe nói hồi tỉnh lại, bèn ngâm bà i kệ:
“Thầy nói đã đứng lâu,
Sao tôi rượt không kịp?
Thầy nói tại tôi chạy,
Ấy là tôi bị hiếp,
Xin thầy giải nghĩa dùm,
Cho tôi hết nghi hoặcâ€.
Thầy Sa môn dạy rằng:
Chỉ mang [1] nghe ta nói, má»›i khá»i sai lầm.
Vì ngÆ°á»i trá»ng vá»ng, để cho ám và o, nên không tá»± chủ được.
Muốn nổi tiếng anh hùng gây ra nhiá»u tá»™i ác.
Tháºt là rất u mê, mong gì nên đạo nghiệp.
Ta đã đứng yên lặng, nên ta được giải thoát.
NgÆ°á»i vẫn cứ lăng xăng, nên ngÆ°á»i bị khổ não.
Ương Quáºt Ma nghe nói tá» ngá»™, nhÆ° say mê được tỉnh táo, liá»n ném gÆ°Æ¡m bên vệ Ä‘Æ°á»ng, quì má»p xuống đất lá»… Pháºt, bạch rằng: “Lạy Ãức Thế Tôn, xin dung thứ cho con là kẻ mê muá»™i. Từ đây con xin là m đệ tá» Ngà i, bá» tà theo chánh; mong nhá» Ãức Thế Tôn rá»™ng lòng thÆ°Æ¡ng xót cứu Ä‘á»™ conâ€.
Ãức Pháºt biết Ương Quáºt Ma cÆ¡ duyên đã thuần thục, bèn nháºn lá»i là m đệ tá», Ä‘Æ°a vá» tịnh xá tại vÆ°á»n ông Cấp Cô Ãá»™c. Từ đó ngÆ°á»i tu các phạm hạnh, tinh tiến, chẳng bao lâu chứng đặng quả thánh.
Bấy giá» vua Ba TÆ° Nặc kéo binh Ä‘i tìm bắt kẻ sát nhân là Ương Quáºt Ma. Ngà i Ä‘i cùng nÆ¡i khắp chá»— mà tìm không gặp. Thoạt đến tịnh xá, vua Ba TÆ° Nặc và o đảnh lá»… Pháºt.
Ãức Thế Tôn há»i vua ở đâu lại đây con có vẻ mệt má»i quá váºy.
Vua bạch rằng: “Lạy Ãức Thế Tôn! Vì nghe quân báo có đứa nghịch tặc tên Ương Quáºt Ma đón Ä‘Æ°á»ng giết hại lắm kẻ bá»™ hà nh; tôi phải Ä‘em binh tìm bắt để trừ hại cho dân là nh, nên phải tuôn pha gió bụi dÆ¡ bẩnâ€.
Pháºt nói: “Thế là Ương Quáºt Ma hiện nay đã xuất gia là m Tỳ kheo ở tại đây: Vua có cần trị tôi ngÆ°á»i đó nữa chăng?â€.
Vua bạch Pháºt rằng: “Nếu ngÆ°á»i đã phát tâm xuất gia há»c đạo, thì chẳng những tôi không trách phạt lá»—i trÆ°á»›c, mà tôi nguyện xin hứa nguyện trá»n Ä‘á»i tứ sá»± cúng dÆ°á»ng nữa. Bạch Ãức Thế Tôn, chẳng biết Pháºt thế nà o mà khuyến hóa được kẻ hung ác ấy và o đạo dá»… dà ng? Và bây giá» ngÆ°á»i ấy ở đâu?â€.
Pháºt vừa nói vừa chỉ: NgÆ°á»i ấy ngồi kế bên đây!
Vua ngoảnh lại thấy Ương Quáºt Ma, mặt liá»n biến sắc tá» vẻ sợ hải.
Pháºt an ủi rằng: Vua chá»› sợ, ngÆ°á»i ấy nay đã hiá»n là nh không còn tánh bạo ác nhÆ° xÆ°a đâu, vua Ba TÆ° Nặc Ä‘i ngay trÆ°á»›c mặt Ương Quáºt Ma chắp tay và chà o há»i rằng: “Thầy có phải là chỉ mang Ương Quáºt Ma không?â€.
Thầy Tỳ kheo đáp lại rằng: “ChÃnh tôi là Ương Quáºt Maâ€.
- Thầy lúc còn ở tại gia hỠlà chi?
- Tôi Kỳ Giốc.
- Sao lại gá»i là Kỳ Giốc?
- Vì tôi phải lấy theo há» của cha tôi lÆ°u truyá»n.
- Thế là phải lắm! ThÆ°a Thầy Kỳ Giốc Tỳ kheo, tôi xin trá»n Ä‘á»i cúng dÆ°á»ng cho thầy các món cần thiết trong lúc thầy tu hà nh.
Ương Quáºt Ma cảm lòng chà thà nh của vua nên hoan há»· nháºn lá»i.
Vua Ba TÆ° Nặc cúi đầu bái chà o thầy Kỳ Giốc Tỳ kheo rồi lại trÆ°á»›c pháp tòa khâm khen công Ãức Pháºt nhÆ° vầy: “Từ bi thay, Ãức Thế Tôn! Giác ngá»™ cho ngÆ°á»i mê muá»™i, dắt dẫn kẻ tà n ác trở lại Ä‘Æ°á»ng là nh, xuống phÆ°á»›c cho nÆ°á»›c nhà , ban ân cho lê thứ, cứu Ä‘á»™ tất cả chúng sanh thoát khá»i vòng khổ não!â€. Vua tán thán công đức của Ãức Pháºt rồi liá»n kéo binh vá» hoà ng cung.
Bấy giá» Tỳ kheo Ương Quáºt Ma đắp áo cà sa, bÆ°ng bình bát và o thà nh Xá Vệ, lần lượt theo thứ lá»›p từ nhà xin ăn. Dá»c Ä‘Æ°á»ng, thầy gặp má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà có thai gần ngà y sanh, cầu xin thầy chú nguyện cho được bình an. Thầy Tỳ kheo không biết chú nguyện thế nà o, trở vá» tịnh xá, ăn cÆ¡m xong, thầy đến trÆ°á»›c Pháºt bạch rằng: “Lạy Ãức Thế Tôn, hồi sáng nà y, con và o thà nh khất thá»±c, gặp má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà có mang gần ngà y sanh nở. NgÆ°á»i ấy lo ngại thai nghén thế nà o nhá» Pháºt từ bi dạy cho con được rõâ€.
Pháºt bảo rằng: “NgÆ°á»i mau trở lại an ủi ngÆ°á»i Ä‘Ã n ấy nhÆ° vầy: Tôi rất thà nh tháºt nói lá»i chắc chắn, từ khi tôi má»›i sanh ra đến ngà y nay, tôi chÆ°a từng sát nhân hại váºt. Váºy tôi nguyện cho bà đến lúc sanh sản được bình an vô sá»±â€.
Thầy Tỳ kheo Ương Quáºt Ma do dá»± bạch Pháºt rằng: “Con đã là m nhiá»u tá»™i ác, chém đến 99 ngÆ°á»i lấy mất má»—i ngÆ°á»i má»™t ngón tay, còn đâu dám nói vá»ng được!â€.
Pháºt nói việc ấy đã qua nhÆ° thuá»™c vá» Ä‘á»i trÆ°á»›c, khác hẳn vá»›i Ä‘á»i nà y. Từ khi ngÆ°á»i xuất gia đến giá» chÆ°a từng nói dối, vì thế ngÆ°Æ¡i cứ chú nguyện nhÆ° váºy cÅ©ng đủ cứu thoát ách nạn cho ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà ấy.
Ương Quáºt Ma vâng lịnh Pháºt đến nhà ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà chá»a chú nguyện y nhÆ° lá»i Pháºt dạy. Vừa dứt lá»i thì ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà liá»n sanh được má»™t cách dá»… dà ng, mẹ con Ä‘á»u bình an.
Lúc trở vá» tịnh xá, giữa Ä‘Æ°á»ng thầy Tỳ kheo Ương Quáºt Ma gặp lÅ© trẻ hung tợn ngược đãi thầy, đứa thì lấy đá ném và o đầu, đứa dùng búa nện trên lÆ°ng, đứa lại lấy dao đâm, lấy gáºy Ä‘áºp. Thầy bị u đầu, xể mặt, rách y, nhÆ°ng thầy vẫn coi nhÆ° thÆ°á»ng, không há» oán giáºn cÅ©ng không thốt ra má»™t lá»i nà o than phiá»n. VỠđến tịnh xá, ngà i đảnh lá»… Pháºt và ngâm bà i kệ rằng:
“Tôi tháºt là tà n ác
Chỉ mang tiếng lẫy lừng
Nay quy y theo Pháºt,
Há»c đạo dứt lòng sân.
Trước khi hay sát hại,
Nay lại rất hiá»n nhân,
Tuy chỉ có một kiếp,
Ãã đổi xác thay hồn.
Pháºt từ bi vô lượng,
Không gáºy cÅ©ng không gÆ°Æ¡m,
Giáo hoá Ä‘iá»u phục tôi,
Thoát khá»i vòng nhân ngã.
Tấm lòng đã sáng suốt,
Không giáºn cÅ©ng không tham,
Không mừng cũng không sợ,
Không khổ cũng không vui.
Chỉ mang Ương Quáºt Ma,
Ãã thà nh A La Hán,
Ở trÆ°á»›c Ãức NhÆ° Lai,
KÃnh cẩn Ä‘á»c kệ nầyâ€.
Thuáºt giả: ThÃch TrÆ°á»ng Lạc
Dứt ác là m là nh, giữ tâm hồn cho trong sạch, đó là Pháºt giáo.
Công Chúa Thuần Nhẫn
Công chúa Thuần Nhẫn là con gái út của vua Ba TÆ° Nặc. Công chúa là ngÆ°á»i hiếu hạnh, lại có đức nhẫn nhục, nhÆ°ng phải có tá»™i xấu quá, nên đã 18 xuân mà vua cha chÆ°a tÃnh việc xuất giá được.
Ôi! Bà mụ cay nghiệt là m sao?
Bắt nặn thế nà o cho công chúa xấu đến nổi ai thấy cÅ©ng bá»±c mình, mÅ©i tẹt, trán dồ, miệng hô, mắt toét, đó là chÆ°a kể đến thân hình nếu nói đến thân hình thì nà ng chỉ cao vá»n vẹn má»™t thÆ°á»›c lênh khênh. Vì váºy mà trong triá»u các vÆ°Æ¡ng tôn, công tá» phải tìm kế du há»c ráo, để tránh cái nạn bị trạch phò mã.
Má»—i khi công chúa thấy hai chị hãnh diện trÆ°á»›c nhan sắc xinh tÆ°Æ¡i, nà ng rất ngáºm ngùi tủi háºn, song cÅ©ng không há» ganh tỵ. Trái lại, hai chị thì kêu căng, má»—i khi thấy nà ng thÆ°á»ng tá» vẻ khó, không muốn gần gÅ©i chuyện trò. Lại tâu vá»›i vua cha cấm không cho nà ng Ä‘i ra ngoà i sợ thế gian chê cÆ°á»i. Công chúa thui thủi má»™t mình trong cung cấm.
Nà ng hiếu hạnh vá»›i cha mẹ, chiá»u chuá»™ng hai chị và hết lòng thÆ°Æ¡ng yêu những ngÆ°á»i hầu hạ. Nà ng thÆ°á»ng Ä‘em tiá»n bố thà cho ngÆ°á»i nghèo khổ, cung cấp thuốc men cho ngÆ°á»i bệnh hoạn, vì thế ai cÅ©ng yêu mến công chúa hÆ¡n hai bà chị.
Nhan sắc kỳ dị của công chúa Thuần Nhẫn bay ra, cÅ©ng nhÆ° đức hạnh của nà ng, nên má»™t ngà y kia Hoà ng tá» má»™t nÆ°á»›c lân cáºn đến xin cÆ°á»›i nà ng là m vợ.
Cầm tay ngÆ°á»i nghÄ©a hiệp, vua Ba TÆ° Nặc cảm Ä‘á»™ng, bảo Trá»ng Ãức rằng: “Con trẫm được Hoà ng tá» thÆ°Æ¡ng mến tháºt trẫm không biết lấy lá»i gì tả cho hết được ná»—i lòng cảm bá»™iâ€. Khi vá» nÆ°á»›c, Hoà ng tá» không cho tiếp xúc vá»›i ngÆ°á»i, sợ thiên hạ thấy bên ngoà i chê cÆ°á»i chăng?
NhÆ°ng than ôi! Lòng hà o kiệt của vị Hoà ng tá» thanh niên cá hạn, mà nhan sắc công chúa lại xấu vô cùng, nên mặc dầu vẫn mến đức, trá»ng tà i của vợ, mà lắm khi Thái tá» cÅ©ng bá»±c mình vá» cái xấu của ngÆ°á»i vợ đáng thÆ°Æ¡ng. Rồi lần lần Trá»ng Ãức tìm cá»› săn bắn vui chÆ¡i riêng. Công chúa nhÆ° con chim trong lòng son, tuy có gạo trắng nÆ°á»›c trong, nhÆ°ng ngoà i bốn bức tÆ°á»ng thì nà ng không còn hay biết gì cả. Công chúa biết nghiệp duyên nên thầm trách kiếp xÆ°a bởi vụng Ä‘Æ°á»ng tu nên kiếp nà y phải mang lấy quả xấu, không bao giá» oán thán ai. Nà ng chỉ má»™t lòng nhu thuáºn vá»›i chồng, khoan dung Ä‘á»™ lượng vá»›i ngÆ°á»i trong cung.
NhÆ°ng ác thay! Các bà VÆ°Æ¡ng phi quáºn chúa thÆ°á»ng tìm đến vá»›i nà ng để khoe khoang hãnh diện, có khi còn dám chế nhạo nà ng ra mặt. Ãức nhẫn nhục của công chúa thuần thà nh, nên nà ng luôn luôn vui vẻ xem nhÆ° không có gì đáng để ý.
Má»™t hôm các bà vá» xúi chồng bà y má»™t bữa tiệc, má»i khắp cả VÆ°Æ¡ng tôn danh nhân trong nÆ°á»›c. Theo lệ thÆ°á»ng thì vợ nà o chồng nấy đếu đến đủ mặt… Duy chỉ có Hoà ng tá» Trá»ng Ãức lủi thủi đến má»™t mình. lủi thủi đến má»™t mình. Thôi thì các bà VÆ°Æ¡ng phi, quáºn chúa, tiểu thÆ¡ khoe khoang duyên dáng, các bà lại Ä‘i tìm Hoà ng tá» Trá»ng Ãức chế giá»…u.
Hoà ng tá» không chịu ná»—i cÆ¡n tức giáºn, nên sanh lòng ghét vợ. Chà ng hằm hằm chuyến nà y thì vá» nhất quyết ly dị cho rảnh.
Chồng Ä‘i yến tiệc, công chúa má»™t mình vò võ trong cung. Tá»± nhiên nà ng thấy nao nao trong lòng, tin chắc có Ä‘iá»u gì không hay xảy đến cho mình. Nà ng tủi thân rÆ¡i nÆ°á»›c mắt. Tá»± nghÄ© ta Ä‘á»i trÆ°á»›c đã tạo nhân gì ác nghiệp đến ná»—i sanh thân kỳ dị, là m khổ tâm biết bao nhiêu ngÆ°á»i vì thÆ°Æ¡ng yêu ta. Nà ng liá»n chắp tay thà nh kÃnh hÆ°á»›ng vá» giữa thanh không thầm niệm. “Nam mô Pháºt, nam mô chÆ° Pháºtâ€. và tá»± khấn nguyện: Ãức Pháºt hiện nay Ngà i hay ban bố Ãch lợi cho chúng sanh, cứu khổ cho tất cả ngÆ°á»i khổ sở. Nay con là má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang chịu khổ, lại không là m sao ra khá»i cung cấm để hầu Ngà i. Nguyện xin oai thần Ãức Thế Tôn từ bi khuất giá giáng thần và o trong chốn u Ä‘Ã y nà y, cho con được đảnh lá»…. Ná»—i thống khổ lòng thà nh kÃnh tha thiết của con ngÆ°á»i đáng thÆ°Æ¡ng ấy, ứng hiệp vá»›i Ãức từ bi của Pháºt. Ãược Ãức Pháºt ở tịnh xá Kỳ Viên liá»n váºn thần thông hiện ra trÆ°á»›c mặt, trong khi công chúa Ä‘ang quì lạy. Ngưỡng lên thấy Pháºt, vừa mừng vừa tủi, nà ng kÃnh bạch: “Bạch Ãức Thế Tôn! Ãá»i trÆ°á»›c con đã gây nghiệp ác gì, mà ngà y nay bị quả báo thân hình xấu xà nhÆ° thế nà y? Lại nhá» phÆ°á»›c đức gì mà sanh và o chốn già u sang?†Ngà i Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng xót dịu dà ng bảo: “Ãá»i trÆ°á»›c con là má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà có nhan sắc, lại hay cúng dÆ°á»ng bố thÃ, nhÆ°ng khắc nghiệt vá»›i tôi tá»›, kiêu căng vá»›i bạn bè và hay ganh tỵ vá»›i ngÆ°á»i có nhan sắc hÆ¡n mình, mắt thÆ°á»ng hay nguýt, miệng hay nói xấu ngÆ°á»i, khi sân háºn nổi lên thì đánh Ä‘áºp tôi tá»› má»™t cách tà n nhẫn. Nhất là hay á»· mình có nhan sắc của cải khinh ngạo kẻ khác. Ngà y nay con phải thà nh tâm tha thiết cần cầu sám hối Ä‘i, thì những tá»™i lá»—i trÆ°á»›c kia sẽ tùy theo tâm niệm mà tiêu diệtâ€.
Tiếng Pháºt dịu dà ng nhÆ° tiếng chim Ca Lăng Tần Già , công chúa thấy tá»± nhiên lòng nhẹ lâng lâng, nà ng rút khăn lau ráo lệ, rồi tha thiết cần cầu sám hối. Nà ng quỳ xuống chân Pháºt hà ng giá» vá»›i những lá»i chân tháºt phát sinh ra tá»± đáy lòng. Ãức Pháºt để cánh tay và ng lên đầu nà ng, công chúa ngẩng lên thấy đôi mắt hiá»n từ trong sáng của Ãức Pháºt nà ng rất sung sÆ°á»›ng. Liá»n khi ấy mắt nà ng cÅ©ng trong sáng nhÆ° mắt chim thu nà ng thấy sắc diện của Pháºt Ä‘oan nghiêm hiá»n háºu, lòng nà ng cảm Ä‘á»™ng, sanh bao sá»± vui mừng, tá»± nhiên mặt nà ng cÅ©ng Ä‘oan nghiêm mỹ lệ. Nà ng thấy chân Pháºt sáng ngá»i, cốt cách siêu phà m, lòng nà ng lại bá»™i phần mến phục, tá»± nhiên thân nà ng cÅ©ng Ä‘oan nghiêm Ä‘iá»u đặn, các tÆ°á»›ng xấu xa của nà ng bị tiêu diệt. Nà ng liá»n trở nên má»™t công chúa đẹp đẽ xinh tÆ°Æ¡i đầy đủ phÆ°á»›c tÆ°á»›ng.
Pháºt thuyết pháp cho nà ng nghe xong liá»n váºn thần thông trở vá» Tịnh Xá.
Giữa bữa tiệc vui, Hoà ng tá» Trá»ng Ãức không chịu được lá»i chế giá»…u của các bạn. Tình yêu không thể kéo lại cái hổ, cái nhục. Thái tá» bá»±c tức lên ngá»±a trở vá» cung, vừa Ä‘i vừa thầm nghÄ©: “Chuyến nà y nhất định để, nhất định ly dịâ€.
Tiếng gió ngá»±a của ngÆ°á»i hà o kiệt sao mà gấp gáp thế? Công chúa lo ngại vá»™i và ng bÆ°á»›c xuống thang lầu thấy mặt chồng đầy sát khÃ, nà ng không dám há»i han gì. Theo lệ thÆ°á»ng nà ng cúi xuống tháo chiếc Ä‘ai ngá»c trên lÆ°ng Thái tá» và cất chiếc mÅ© và ng cho đầu chà ng đỡ nặng. Thái tá» ngạc nhiên, cá» chỉ ấy rõ rà ng là vợ, mà sao nhan sắc nà ng biến đổi thế kia? Công chúa hiểu ý, liá»n Ä‘em chuyện cầu Pháºt kể lại cho chồng nghe. Từ đó vợ chồng vui vẻ hòa thuáºn cùng nhau lo tu phÆ°á»›c thiện.
Má»™t hôm vui câu chuyện, công chúa bảo chồng: “Thiếp xem chà ng trá»ng sắc hÆ¡n trá»ng đứcâ€. Hoà ng tá» cả thẹn nói lảng qua chuyện khác.
Ãá»c câu chuyện nà y chúng ta nháºn thấy nhẫn nhục là điểm cốt yếu cần phải có trong tất cả hạng ngÆ°á»i, cần phải dùng trong tất cả hoà n cảnh. Nhá» sá»± nhẫn nhục, nhá» lòng thiết tha ăn năn của công chúa Thuần Nhẫn đã đổi được cuá»™c Ä‘á»i tối tăm trở thà nh tÆ°Æ¡i sáng. Chúng ta nên biết nếu tâm đức thanh tịnh thì sẽ chuyển được hình tÆ°á»›ng bên ngoà i. Váºy ta nên nhá»› “NHẪN NHỤC LÀ Gá»C HẠNH LÀNH, SÂN SI LÀ NGUá»’N TỘI Lá»–Iâ€.
Thuáºt giả: Thể Quán
Tỉnh Giấc Mơ Hoa
Ãà n én bốn phÆ°Æ¡ng bay vá», Ä‘em lại cho trần gian tin xuân vui đầm ấm. Ãnh triá»u dÆ°Æ¡ng sắc và ng rá»±c rỡ, lần lần lan rá»™ng, phá tan mà u khói sÆ°Æ¡ng vẩn mà u sá»a đục của buổi bình minh. Ãôi hà ng cây bên vệ Ä‘Æ°á»ng đã trút sạch lá»›p áo và ng để thay và o những mầm non máºp mạnh. Ngá»n gió đông dịu mát đầy sinh khÃ, nhẹ nhà ng thổi lÆ°á»›t trên đám cá» xanh. Thà nh Thất La Phiệt và o buổi mai, âm thanh trà n ngáºp vẻ thanh hòa đáng mến.
Phút chốc vầng hồng đã lên cao.
Trên con Ä‘Æ°á»ng lá»›n quanh co hÆ°á»›ng dẫn và o thà nh, má»™t Ä‘oà n Sa môn có hÆ¡n nghìn ngÆ°á»i, Ä‘i nối tiếp nhau nhÆ° con rồng lượn khúc. Các Tăng sÄ©, vị nà o cÅ©ng có vẻ Ä‘iá»m tÄ©nh Ä‘oan trang, nhìn xuống lặng lẽ bÆ°á»›c, dáng Ä‘i xem tá»± tại thoát trần. Dẫn đầu là má»™t bá»±c Tôn túc, thân xác và ng ánh, tÆ°á»›ng tốt trang nghiêm, Ä‘i cháºm rãi oai nghi nhÆ° voi chúa. Sau đấng ấy má»™t vị Tỳ kheo trẻ tuổi ôm bát theo hầu. Ãấy là Ãức Pháºt ThÃch Ca Mâu Ni cùng thị giả A Nan và chÆ° Tăng và o thà nh khất thá»±c. Bấy giá», những ngÆ°á»i có lòng tin ngôi Tam Bảo, muốn gieo trồng giống phÆ°á»›c, Ä‘em thức ngon váºt lạ cúng dÆ°á»ng Pháºt và chúng Tăng. Lại có kẻ không dâng cúng, nhÆ°ng thấy dáng Ä‘iệu trang nghiêm siêu thoát của đấng Ãiá»u Ngá»± và các Ãại Ãức Tỳ kheo, cÅ©ng há»p nhau đứng nÆ¡i cá»a trông ra, hoặc đứng bên Ä‘Æ°á»ng để nhìn ngắm.
Từ nÆ¡i cá»a sổ trên lầu cao, nà ng Ma Ãăng Dà má»™t báºc tà i sắc trong thà nh Thất La Phiệt, nghe tiếng Ä‘á»™ng, khẽ vén bức mà n thêu, Ä‘Æ°a mặt nhìn xuống. NhÆ°ng sống vá»›i hÆ°Æ¡ng tình vị ái của tuổi xuân, nà ng là m sao nháºn thức được sá»± giải thoát đức thanh cao nÆ¡i các nhà tu sÄ©. Trông qua lá»›p áo hoại sắc của những vị Sa môn, nhìn lại y phục sa hoa lá»™ng lẫy nÆ¡i thân mình, nà ng tá»± thấy phong lÆ°u sang trá»ng. Rồi kêu hãnh, nà ng Ä‘iểm trên môi má»™t nụ cÆ°á»i. NhÆ°ng bá»—ng ngạc nhiên, Ma Ãăng Dà chăm chú nhìn vị Tỳ kheo trẻ tuổi đứng hầu sau Ãức Pháºt. Ôi! giữa trần gian nà y sao lại có trang nam nhân đẹp đến thế? Nà ng tá»± nghÄ© thầm nếu được cùng ngÆ°á»i nà y chung hưởng được trăm năm, dù phải nghèo nà n, khổ nhá»c, ta cÅ©ng Æ°ng lòng, không còn Æ°á»›c mong gì hÆ¡n nữa! Mắt vẫn nhìn, trà mãi suy nghÄ©, Ãức Pháºt và chÆ° Tăng Ä‘i khuất từ lúc nà o, nà ng Ma Ãăng Dà còn ngồi ngÆ¡ ngẩn dÆ°á»ng nhÆ° không hay. Ãến chừng định thần lại, nhìn ra khoảng Ä‘Æ°á»ng vắng vẻ, nà ng buông má»™t hÆ¡i thở dà i, trên mặt lá»™ đầy vẻ bâng khuâng nhá»› tiếc…
Không rõ A Nan xinh đẹp thế nà o, mà Ãức Pháºt không cho ông mặc áo trần vai, vì sợ hà ng phụ nữ trông thấy Ä‘á»™ng tình. Và Ngà i Văn Thù Bồ Tát từng khen tặng ông rằng: “Mặt nhÆ° vầng nguyệt sáng, mắt tợ cánh sen tÆ°Æ¡iâ€. Thế thì cô mỹ nữ kia yêu mến ông, Ä‘iá»u ấy cÅ©ng không lấy chi là m lạ.
Nà ng Ma Ãăng Dà từ khi trông thấy A Nan mối tình si dÆ°á»ng nhÆ° vấn vÆ°Æ¡ng khó dứt. Má»—i ngà y, nà ng thÆ°á»ng lên lầu, trông ra cá»a sổ, chá» chÆ° Tăng Ä‘i khất thá»±c, mong sao cho được thấy mặt ngÆ°á»i yêu. Sống trong tình khát ái khó tá» ná»—i lòng, Ma Ãăng Dà tâm thần ngÆ¡ ngẩn, quên ăn uống, biếng nói cÆ°á»i, gÆ°Æ¡ng mặt xinh tÆ°Æ¡i lần lần hóa ra tiá»u tụy. Thân mẫu nà ng thấy con có những trạng thái bất thÆ°á»ng nhÆ° thế, sinh nghi đôi ba phen gạn há»i. Không thể che giấu, nà ng phải Ä‘em sá»± tháºt tá» bà y và van xin mẹ là m thế nà o cho mình khá»i thất vá»ng. Nghe xong, mẹ nà ng lá»™ vẻ ngáºm ngùi bảo: “Con Æ¡i! Ãiá»u con muốn khó thể thá»±c hiện được. A Nan là ngÆ°á»i hầu cáºn thân tÃn của ông Cù Ãà m ông ấy và những Sa môn đệ tá» của ông có nhiá»u phép thần thông kỳ diệu. Những báºc cao đức trong hà ng lục sÆ° còn phải nhÆ°á»ng há», thì mẹ đâu có tà i gì là m thá»a nguyện cho con. HÆ¡n nữa, A Nan là ngÆ°á»i thuá»™c dòng tôn quý, con của ông Há»™c Phạn VÆ°Æ¡ng, nếu không xuất gia, có lẽ y thay thế cho thái tá» Tất Ãạt Ãa là vua trong má»™t nÆ°á»›c, mẹ con ta là pháºn thấp đâu mong gì sánh được vá»›i ngÆ°á»i. Thôi con hãy xóa bá» những ý nghÄ© ấy và khuây khá»a ná»—i sầu khổ để cho mẹ vui lòng. Mất A Nan nà y sẽ có A Nan khác, trong bốn phÆ°Æ¡ng thiên hạ lẽ không tìm được má»™t ngÆ°á»i đẹp nhÆ° thế hay sao?â€. Nghe mẹ nói, tuy lặng yên không đáp, song nà ng Ma Ãăng Dà tháºt trăm phần Ä‘au Ä‘á»›n. TrÆ°á»›c kia, má»™t tia hy vá»ng láºp loè trong trÃ, nay hiểu qua má»i nổi khó khăn, nà ng tá»± cảm thấy nhÆ° rÆ¡i và o cõi âm u ghê sợ.
Tâm tÆ° trà n ngáºp nổi buồn thÆ°Æ¡ng thất vá»ng, nà ng thầm than: “Thôi, thế là hết! Ãá»i ta đã đến giai Ä‘oạn kết cuá»™c từ hôm nay…â€
Thế là bệnh của Ma Ãăng Dà má»—i ngà y má»™t nặng. Trong cÆ¡n mÆ¡ thấy A Nan Ä‘i đến, nà ng vô cùng mừng rỡ, vá»™i chạy đến choà ng vai, nhÆ°ng vị Tỳ kheo trẻ tuổi nhẹ nhà ng thoát khá»i tay nà ng rồi biến mất; nà ng cất tiếng khóc to lên thì vừa thức giấc… Thân mẫu nà ng thấy con khi mê khi tỉnh, thoạt khóc thoạt cÆ°á»i, lấy là m buồn rầu lo lắng, má»™t mặt khuyên dá»—, má»™t mặt chạy chữa đủ thứ thuốc thang, song vẫn không hiệu quả.
Má»™t buổi sáng tà dÆ°Æ¡ng Ä‘ang tiết trá»i dìu dịu, gió bên ngoà i nhẹ thổi Ä‘á»™ng bức rèm thêu đùa không khà trong mát và o phòng; cÆ¡n sốt nhÆ° được giảm bá»›t, Ma Ãăng Dà lặng lẽ thức tỉnh. Nhìn lạy thân hình vá» và ng gầy héo, lá»™ vẻ chua cay, nà ng nhẹ nhếch má»™t nụ cÆ°á»i. NhÆ°ng vừa khi ấy nà ng bá»—ng ngạc nhiên, vì nháºn thấy hôm nay trong phòng trang hoà ng rất sạch sẽ. Ãối diện nà ng bức há»a: “VÆ°á»n xuân dÆ°á»›i nắng mai†được treo lên vá»›i vẻ mỹ thuáºt. Và , chiếc lá» thủy tinh cắm đầy hoa tÆ°Æ¡i, ai đã Ä‘em đến đây để ngay ngắn giữa mặt bà n nhÆ° tấm thảm mà u xanh da tÆ°Æ¡i. Ãể ý trông qua khe cá»a, Ma Ãăng Dà thấy mẹ Ä‘ang ngồi tiếp chuyện vá»›i má»™t vị đạo sÄ© râu tóc bạc phÆ¡, vầng trán sáng suốt, nét mặt trầm ngâm. Hai ngÆ°á»i nói gì nà ng không nghe rõ, nhÆ°ng hình nhÆ° xem mẹ nà ng có vẻ chú trá»ng lắm, Ma Ãăng Dà chÆ°a hiểu, còn Ä‘ang nằm yên suy nghÄ©, thì nghe có tiếng già y của mẹ Ä‘i nhẹ và o phòng. Nà ng nhắm mắt giả vá» nhÆ° không hay biết, tiếng già y Ä‘i lại bên giÆ°á»ng chợt im bặt hồi lâu, thốt nhiên nà ng cảm thấy bà n tay từ mẫu đặt lên trán mình và tiếp theo đấy, nối liá»n má»™t giá»ng Ä‘á»u Ä‘á»u êm dịu: “Con Æ¡i! Chá»› nên buồn rầu! Con là lẽ sống duy nhất của mẹ; vá»›i lòng quý mến con, mẹ có thể hy sinh tất cả hạnh phúc trên Ä‘á»i. Vì thế vừa rồi mẹ có má»i được má»™t đạo sÄ© danh tiếng, ông đã truyá»n cho mẹ bà i máºt ngữ “Ta Tì La Phạm Thiên chúâ€. Theo lá»i ông máºt ngữ có năng lá»±c mê hoặc ngÆ°á»i, dù ngÆ°á»i ấy đạo hạnh đã đến mức cao siêu. Nếu há»c thuá»™c thần chú nà y, con có thể thá»±c hiện nguyện vá»ng của mình bằng cách mê hoặc A Nan, khiến cho y mất sức tá»± chủ và hoà n toà n bị sai sá» tùy theo ý con muốnâ€. Máu nóng chảy rần ráºt trong huyết quản, Ma Ãăng Dà nhÆ° cảm thấy có má»™t nguồn sinh lá»±c mầu nhiệm là m cho nà ng mạnh mẽ hÆ¡n hồi chÆ°a bệnh, sau khi nghe được mấy lá»i ấy; gÆ°Æ¡ng mặt tÆ°Æ¡i tỉnh hẳn lên, nà ng nói vá»›i giá»ng run run vì sung sÆ°á»›ng, cảm Ä‘á»™ng: “Tháºt thế hở mẹ? Nếu váºy bệnh con sẽ là nh và con không còn lo buồn gì nữa!â€. Rồi nà ng trá»—i dáºy gá»n gà ng nhÆ° ngÆ°á»i vô sá»±.
Ná»a tháng sau, khi sức khẻo gần bình phục, Ma Ãăng Dà đã thuá»™c là u là u bà i máºt ngữ. Nà ng còn chá» má»™t thá»i gian ngắn cho trong ngÆ°á»i tháºt mạnh sẽ thi hà nh ý nguyện, lòng chứa chan hy vá»ng, tin chắc thế nà o mình cÅ©ng đắc thắng bằng hai lợi khÃ: nhan sắc và thần chú nhiệm mầu. Rồi, má»™t buổi sá»›m mai, nà ng trang sức rất đẹp, sắm sẵn những thức cúng dÆ°á»ng để gợi ý trung nhân. NhÆ°ng bóng ác cà ng cao, Ma Ãăng Dà cà ng nhìn trông má»i mắt và cuối cùng phải thất vá»ng, vì đã quá ngá» mà vẫn vắng bóng hà nh khất của chÆ° Tăng. Hoà i công chỠđón nhÆ° thế đến bốn năm hôm, há»i ra nà ng má»›i biết lúc nà y và o đầu mùa mÆ°a, chÆ° Tăng theo lệ thÆ°á»ng má»—i năm phải ăn cÆ° má»™t chá»— trong vòng ba tháng. Nghe được tin ấy, nà ng âu sầu khổ não, song cÅ©ng phải dằn lòng đợi dịp, không biết phải là m thế nà o.
Lá tÆ°Æ¡i rồi héo, hoa nở rồi tà n, cảnh váºt âm thầm biến chuyển mau lẹ theo cánh thá»i gian, thấm thoát đã đến ngà y chÆ° Tăng mãn hạ. Ãối vá»›i nà ng Ma Ãăng Dà , ba tháng tháºt là mấy năm trÆ°á»ng đằng đẳng! NhÆ°ng việc sẽ đến tất phải đến, hôm nay nà ng sẽ cảm thấy sống dáºy má»™t mùa xuân tÆ°Æ¡i đẹp mùa xuân ở cõi lòng. Từ sáng sá»›m, những thức cúng dÆ°á»ng đã được sắp đặt đâu và o đấy. Công việc xong xuôi, Ma Ãăng Dà đến trÆ°á»›c gÆ°Æ¡ng trang Ä‘iểm, vừa Ä‘á»c nhẩm mấy câu Phạm chú. Vẻ vui tÆ°Æ¡i đắc ý hiện rõ trên mặt nà ng. Giai nhân lồng bóng trong gÆ°Æ¡ng, hai dáng xinh đẹp in nhau, phưởng phất nhÆ° cà nh hoa Tịnh Ãế. Khi ánh nắng mai chiếu và o song cá»a, trên con Ä‘Æ°á»ng và o thà nh, hình dáng của Ä‘oà n Sa Môn Ä‘i khất thá»±c lần lần lá»™ rõ và cÅ©ng lại gần, Ma Ãăng Dà vô cùng mừng rỡ, định thỉnh riêng ông A Nan đến trÆ°á»›c nhà để tiện bá» dùng huyển thuáºt. NhÆ°ng lần nà y nà ng rất ngạc nhiên, vì không thấy vị Tỳ kheo trẻ tuổi theo hầu Ãức Pháºt. Thêm má»™t Ä‘iá»u lạ: chÆ° Tăng cùng Ä‘i thẳng, không dừng lại từng nhà để thá» cúng nhÆ° má»i khi. Ma Ãăng Dà để ý nhìn từng vị Sa Môn lần lượt Ä‘i qua, nhÆ°ng cÅ©ng không thấy ngÆ°á»i mình muốn gặp. Má»—i ná»—i buồn vô tả xâm chiếm tâm nà ng, khi vị Sa Môn cuối cùng vừa Ä‘i khuất. Nà ng để rÆ¡i mình xuống ghế, hai tay bÆ°ng mặt, choáng váng cả tâm thần. Không biết ngồi nhÆ° thế được bao lâu, khi ngÆ°á»›c đầu lên, Ma Ãăng Dà chợt thấy từ xa tiến đến má»™t hình dáng quen thuá»™c. Nà ng mở to đôi mắt nhìn kỹ ngÆ°á»i ấy không ai đâu lạ, chÃnh là vị Tỳ kheo trẻ tuổi mà nà ng đã thÆ°Æ¡ng nhá»› từ lâu. Lòng rạo rá»±c, ná»—i vui mừng không thể tưởng tượng, nà ng vá»™i vả đứng dáºy đón chá».
Tại sao lại có việc như thế?
Nguyên và o lúc các thầy Tỳ kheo mãn hạ, nhân ngà y kỵ phụ vÆ°Æ¡ng Ba TÆ° Nặc sắm những thức ăn quà lạ, má»i Pháºt và chÆ° Tăng thá» trai trong hoà ng cung. Ãức Thế Tôn thân lãnh các vị Tỳ kheo thẳng đến cung vua để ứng cúng, nên không theo thÆ°á»ng lệ Ä‘i từng nhà khất thá»±c. Duy có ông A Nan trÆ°á»›c đã chịu ngÆ°á»i má»i riêng, Ä‘i xa chÆ°a vá», không kịp dá»± hà ng trai chung. Vì vá» trá»…, ông Ä‘i giữa Ä‘Æ°á»ng má»™t mình. Nhá»› lá»i Ãức Pháºt đã quở Tôn Giả Ma Ha Ca Diếp và Tu Bồ Ãá» là m A La Hán tâm không quân bình, ông kÃnh vâng lá»i dạy vô giá của đấng Ãiá»u Ngá»±, ôm bát theo thứ lá»›p ghé và o từng nhà , kÃnh giữ phép hoá trai.
Khi A Nan Ä‘i đến, nà ng Ma Ãăng Dà đem thức ăn ra cúng dÆ°á»ng đồng thá»i gá»i thầm tên vị Tỳ kheo trẻ tuổi và đá»c mấy câu Phạm chú, Ä‘oạn nà ng xây lÆ°ng trở và o nhà .
Tay chân bủn rủn, thần trà không định, A Nan cÅ©ng nối gót theo sau. Lúc hai ngÆ°á»i đã và o đến phòng, nhÆ° cây héo gặp mùa xuân, Ma Ãăng Dà giở đủ trò khêu gợi quyết tâm là m nổi dáºy ngá»n sóng tình trong con ngÆ°á»i tịnh hạnh. Trong giá» phút nguy hiểm ấy; tuy bất lá»±c, song cÅ©ng còn tỉnh trÃ, A Nan tha thiết tưởng nghÄ©: “Hỡi Ãức Từ Nghiêm! Nay con bị nạn, Ngà i Ä‘Ã nh bá» con sao?â€.
Khi ấy Ãức NhÆ° Lai thá» trai xong, đã vỠđến tịnh xá và đang ngồi thuyết pháp giữa vô số thÃnh chúng. Ãấng Từ Nghiêm trà tuệ thần thông nghe thấy ông A Nan mắc nạn, liá»n từ nÆ¡i nhục kế trên đảnh, phóng ánh sáng trăm thứ báu rất tá»± tại nhiệm mầu. Trong ánh sáng có vô số hóa Pháºt, má»—i vị Ä‘á»u ngồi trên toà sen nghìn cánh, đồng thá»i nói ra thần chú bà máºt. Ãức NhÆ° Lai khiến Ngà i Văn Thù phụng trì chú ấy, đến dẹp trừ tà chú Ä‘em ông A Nan vá». Ngà i Văn Thù vâng lá»i đến, phóng áng sáng nói lại thần chú bà máºt. Bấy giỠông A Nan tâm trà sáng suốt, nhÆ° cá đã thoát khá»i lÆ°á»›t, vụt chạy ra ngoà i. ChÆ°a được thá»a nguyện, bá»—ng mất ngÆ°á»i yêu, Ma Ãăng Dà cÅ©ng chạy theo A Nan tâm trạng nhÆ° ngÆ°á»i cuồng dại. Khi ba ngÆ°á»i đã đến Tịnh xá, lòng si ái quá nặng, Ma Ãăng Dà sầu khổ bạch vá»›i Pháºt: “Xin Ngà i trả ông A Nan lại cho tôiâ€. Ãức Pháºt mÄ©m cÆ°á»i, dùng phÆ°Æ¡ng tiện bảo: “A Nan là kẻ xuất gia, nà ng là thế tục, hình thức và đá»i sống của đôi bên Ä‘á»u khác, thế thì là m sao gần gÅ©i nhau được? Nếu nà ng chịu cạo tóc, mặc áo cà sa, ta sẽ giao A Nan lại choâ€. TrÆ°á»›c tiên, Ma Ãăng Dà còn dùng dằng, nhÆ°ng bị ái tình là m mù quáng, đã thÆ°Æ¡ng trót phải liá»u, nà ng nghÄ© thầm: “Nếu Pháºt không giữ lá»i hứa, ta sẽ nắm áo Ngà i và ông A Nanâ€.
NghÄ© nhÆ° thế nà ng liá»n Æ°ng thuáºn, sau khi đã thà nh hình thức xuất gia, Ma Ãăng Dà láºp lại yêu cầu khi trÆ°á»›c, Ãức Pháºt không đáp há»i lại:
- Nà ng thương A Nan vì chỗ nà o?
- Tôi thương đôi mắt xinh đẹp của ông.
- Mắt của A Nan chỉ là hai khối thịt hôi, trong ấy chứa những nước mắt, ghèn dơ, có chỗ nà o tinh sạch đặng cho nà ng mến?
- Tôi thương cái mũi ông A Nan.
- MÅ©i của ông ấy có những chất nhá»›p bên trong và thÆ°á»ng chảy ra thứ nÆ°á»›c không sạch, nà ng chẳng nên Æ°a thÃch.
- Tôi thương cái miệng ông A Nan.
- Miệng của A Nan có những nÆ°á»›c miếng, Ä‘á»m, dãi, nếu ông ấy không năng súc rá»a, nÆ¡i đó sẽ đóng cáu bợn và tiết ra mùi hôi. Thế thì không đáng cho nà ng yêu chuá»™ng.
Sau khi đánh tan những chá»— ái chấp của Ma Ãăng Dà , Ãức Pháºt lại vì nà ng giải thÃch, chỉ rõ thân ngÆ°á»i không sạch, mong manh chóng suy tà n, là nguyên nhân của sá»± Ä‘au buồn trong hiện tại và vô lượng ná»—i khổ vá» sau.
Nghe lá»i chánh chÆ¡n hợp lý của Ãức Pháºt, nhÆ° ngÆ°á»i trong bóng tối chợt bắt gặp ánh sáng, Ma Ãăng Dà đứng lặng suy nghÄ©. TrÆ°á»›c kia nà ng lầm tưởng ái tình là vÆ°á»n hoa tÆ°Æ¡i đẹp, đầy mà u sắc rá»±c rỡ, hÆ°Æ¡ng vị thÆ¡m tho, nÆ¡i ấy hẳn hứa hẹn cho thế gian má»™t diá»…m phúc tuyệt trần. NhÆ°ng hôm nay nhìn sâu và o thá»±c tế, nà ng má»›i biết nó là má»™t mÅ©i gai Ä‘á»™c ẩn núp dÆ°á»›i lá»›p lá xanh; má»™t sợi dây vô hình lôi kéo ngÆ°á»i và o ngục tối Ä‘au khổ, Tỉnh Giấc MÆ¡ Hoa, nà ng quan sát những lý: bất tịnh, khổ không, vô thÆ°á»ng, vô ngã của Ãức Pháºt vừa khai thị, liá»n chứng được quả A Na Hà m. Vừa mừng rỡ vừa tủi thẹn, nà ng cúi xuống đảnh lá»… Ãức Thế Tôn, xin trá»n Ä‘á»i là m đệ tá» và phát nguyện sẽ dẫn dắt chúng sanh thoát khá»i vòng hoa má»™ng, và o bản thể an vui trong sạch…
Thuáºt giả: Trà Hiá»n
--------------------------------------------
[1] Chỉ Mang: Vì chặt ngón tay ngÆ°á»i là m chuá»—i Ä‘eo nên gá»i là Chỉ Mang.
Tà i sản của phongvan
03-08-2008, 10:25 AM
Bất Diệt Ma Tôn
Tham gia: Apr 2008
Äến từ: bình dÆ°Æ¡ng
Bà i gởi: 2,242
Thá»i gian online: 2 tuần 0 ngà y 3 giá»
Thanks: 1
Thanked 31 Times in 14 Posts
Cứu váºt, váºt trả Æ¡n - Cứu nhân, nhân trả oán
XÆ°a có vị quốc vÆ°Æ¡ng nÆ°á»›c Thiên La, ông là má»™t ngÆ°á»i thông minh, nên đã trá»±c nháºn: thế cuá»™c vô thÆ°á»ng nhân sanh thống khổ. Liá»n từ bá» ngai và ng vá»›i tình thÆ°Æ¡ng nhá» hẹp để và o núi tu hà nh. Ở được 30 năm, bá»—ng má»™t hôm nay có ngÆ°á»i Ä‘i săn ham Ä‘uổi theo má»™t con nai, lỡ bÆ°á»›c sa và o má»™t cái hầm sâu, ở trÆ°á»›c chá»— Ngà i thÆ°á»ng ngồi tham thiá»n; đồng thá»i có má»™t con rắn má»™t con chim, vì sợ hãi cÅ©ng Ä‘á»u rÆ¡i xuống đó, thân thể bị thÆ°Æ¡ng Ä‘au Ä‘á»›n vô cùng. NgÆ°á»i trông lên cầu cứu kêu la thảm thiết. Vị đạo sÄ© nghe tiếng kêu la, Ä‘á»™ng mối từ tâm lấy Ä‘uốc soi xuống các nạn nhân Ä‘ang gục đầu khóc lóc. Ngà i đến bên hầm bảo rằng: “Các ngÆ°á»i hãy yên tâm, ta sẽ cứu các ngÆ°á»i thoát nạnâ€. Ngà i liá»n Ä‘i kiếm dây thòng xuống, ngÆ°á»i, rắn, chim Ä‘á»u nhá» sợi dây đó mà lên, thoát khá»i tai nạn. Sau khi lên khá»i hầm cả ba Ä‘á»u thà nh kÃnh lạy tạ và thÆ°a rằng: “Thân mạng chúng con được sống ngà y nay, là nhá» lòng hoà ng từ phổ Ä‘á»™ của Ngà i, váºy chúng con xin trá»n Ä‘á»i cung cấp các váºt dụng Ngà i thiếu thốn, để Ä‘á»n đáp công Æ¡n trong muôn má»™t!â€. Ãạo sÄ© nói: Ta là quốc vÆ°Æ¡ng trong má»™t nÆ°á»›c, trân bảo đầy kho, muốn gì cÅ©ng được, nhÆ°ng ta nháºn thấy phú quà nhÆ° ngục tù, tà i sắc danh vá»ng là cạm bẫy Ä‘Æ°a ta và o vòng tá»™i lá»—i, chúng nó là những lưỡi gÆ°Æ¡m sắn bén để giết Ä‘á»i ta, là những mÅ©i tên nhá»n để bắn và o tâm ta và cÅ©ng vì chúng ta lặn hụp mãi trong biển sanh tá», chịu đủ má»i Ä‘iá»u Ä‘au khổ. Vì thế, ta phải từ giả xuất gia há»c đạo, ta nguyện chứng được đạo quả Vô thượng chánh biến tri để khai hóa chúng sanh trở vá» giác tánh, đâu phải ba ngÆ°á»i mà thôi?. Ngà i nói tiếp: Từ nay các ngÆ°Æ¡i Ä‘á»n Æ¡n ta, không gì quý hÆ¡n quy y Tam bảo, vâng lá»i Pháºt dạy, là m các việc là nh.
NgÆ°á»i thợ săn thÆ°a: “Ở Ä‘á»i tuy có những nhà nho sÄ© tÃch công lÅ©y đức, là m là nh tránh dữ, nhÆ°ng đâu bằng ngÆ°á»i Pháºt tá» quên mình cứu ngÆ°á»i, mà không cần sá»± Ä‘á»n đáp của ngÆ°á»i chịu ân. Thâm ân của Ngà i con không biết lấy gì Ä‘á»n đáp, song chỉ xin Ngà i nếu thuáºn tiện quá bÆ°á»›c đến nhà con, cho con cúng dÆ°á»ng đôi chútâ€.
Chim thÆ°a: “Con tên Bác, khi nà o gặp việc gì cần đến con xin Ngà i gá»i đến tên con, con sẽ đến ngayâ€.
Rắn thÆ°a: “Con tên Trà nh, nếu đạo sÄ© có gì không hay xãy đến xin Ngà i gá»i tên con, con sẽ đến hầuâ€.
ThÆ°a rồi cả ba Ä‘á»u từ biệt đạo sÄ© ra vá». Tình cá» má»™t hôm đạo sÄ© đến nhà thợ săn, ngÆ°á»i nà y vì lòng gian tham ám ảnh nên vừa trông thấy Ngà i Ä‘i Ä‘Ã ng xa, vá»™i và ng bảo vợ: “Ngà i đến kia sẽ không may cho ta, nếu ta có bảo ngÆ°Æ¡i là m thức ăn gì để cúng dÆ°á»ng, ngÆ°Æ¡i hãy cháºm cháºm, vì quá ngá» thì ông ấy sẽ không ăn nữaâ€. Ãạo sÄ© vừa đến nhà , hai vợ chồng thợ săn niá»m nở tiếp rÆ°á»›c, má»i ở lại thá» trai nhÆ°ng dần dà nói chuyện mãi quá ngá», Ngà i phải vá» không.
Trở vá» núi thấy chim, Ngà i gá»i: Bác!… Bác!…
Chim thÆ°a: “Ngà i ở đâu vá»?â€
- Ta ở nhà thợ săn vá».
- Ngà i đã thỠtrai chưa.
- Nhà kia chÆ°a kịp dá»n thì đã quá ngá», nên ta không ăn mà trở vỠđây.
Nghe váºy chim tức tối than rằng: “Tháºt ngÆ°á»i quá vong ân bá»™i nghÄ©a!â€. Rồi quay lại thÆ°a vá»›i đạo sÄ©: “Con không biết lấy gì để cúng dÆ°á»ng Ngà i. Má»i Ngà i ngồi đây con Ä‘i chốc lát sẽ trở vá»â€. Chim liá»n bay và o háºu cung của vua nÆ°á»›c Bà Già , thấy Hoà ng háºu nằm ngủ, trên đầu có gà i há»™t ngá»c kim cÆ°Æ¡ng; chim tha vá» dâng cúng đạo sÄ©. Hoà ng háºu tỉnh dáºy tìm ngá»c không thấy, liá»n tâu vua. Vua truyá»n sắc trong nÆ°á»›c: ngÆ°á»i nà o tìm được ngá»c trá»ng thưởng.
Ãạo sÄ© khi được ngá»c kim cÆ°Æ¡ng bèn nghÄ© rằng: “Ta tu hà nh dùng gì đến váºt nà y, thôi Ä‘em lại cho ngÆ°á»i thợ sănâ€. NgÆ°á»i thợ săn biết là ngá»c của vua, bèn trói đạo sÄ© Ä‘em đến ná»™p cho nhà vua.
Vua há»i đạo sÄ©: “Nhà ngÆ°Æ¡i từ đâu đến mà được ngá»c quý nầy?â€.
Ãạo sÄ© suy nghÄ©: “Nếu nói sá»± tháºt thì loà i chim trong cả nÆ°á»›c nầy Ä‘á»u bị chết hết; nếu nói trá»™m được thì không phải ngÆ°á»i tu hà nhâ€, Ngà i nghÄ© váºy Ä‘Ã nh im lặng vui lòng chịu Ä‘á»±ng sá»± hà nh phạt ngá»n roi tà n nhẫn! Ngà i không oán vua không thù ngÆ°á»i thợ săn. Trái lại, Ngà i Ä‘á»™ng lòng từ bi nên phát nguyện rằng: “Cho tôi được mau thà nh Pháºt để cứu Ä‘á»™ các sá»± quả báo khổ não của anh thợ săn vì lòng tham ác đã gây nên, và tất cả chúng sanh hiện Ä‘ang Ä‘au khổâ€. Vua truyá»n Ä‘em chôn đạo sÄ© chừa đầu lại sáng mai để giết.
Bấy giỠđạo sÄ© gá»i tên con rắn:
Trà nh! Trà nh… Rắn nghÄ©: “Trong thiên hạ không ai biết tên ta, chỉ có đạo sÄ© thôi, có lẽ cần gì đến ta chăng?â€. Rắn vá»™i và ng tìm đến, thấy đạo sÄ© bị hình phạt nhÆ° thế. Rắn Ä‘au Ä‘á»›n cúi đầu thÆ°a rằng: “Vì sao Ngà i bị mắc nạn nà y?â€.
Ãạo sÄ© kể tất cả nguyên do. Rắn rÆ¡i nÆ°á»›c mắt thÆ°a: “Lòng nhân đạo của đạo sÄ© rá»™ng lá»›n không bá» bến, mà còn gặp tai nạn nhÆ° thế nà y, huống gì kẻ không đạo đức, thì tai há»a lại sao tránh khá»iâ€. Rắn thầm nghÄ©: ông vua nầy chỉ có má»™t Thái tá» rất cÆ°ng quý, ta sẽ và o cung cắn chết Thái tá» rồi trở ra Ä‘Æ°a thần dược cho đạo sÄ©. Và dặn: “Há»… thấy đám Thái tá» Ä‘i ngang qua, Ngà i Ä‘em thuốc nà y cứu Thái tá», Ngà i sẽ thoát nạnâ€.
Sau khi hay tin Thái tá» chết, nhà vua Ä‘au Ä‘á»›n vô cùng, bèn truyá»n lệnh: “NgÆ°á»i nà o có tà i năng là m cho Thái tá» sống lại, ta xin chia má»™t nữa nÆ°á»›câ€. NhÆ°ng tất cả lÆ°Æ¡ng y trong nÆ°á»›c Ä‘á»u bó tay. Nhà vua Ä‘Ã nh Ä‘em thây Thái tá» và o núi để há»a tang. Ãám Ä‘i ngang qua bên đạo sÄ©, đạo sÄ© há»i: “Thái tá» Ä‘au bệnh gì mà bá» mạng chóng thế? Hãy thong thả tôi có thể cứu sống Thái tá»â€. Thị tùng nghe váºy vá»™i và ng đến tâu vua. Vua rất mừng cảm Ä‘á»™ng nói: “Nếu Ngà i cứu sống con tôi, tôi sẽ xá tá»™i cho Ngà i và chia nÆ°á»›c để Ngà i là m vuaâ€.
Ãạo sÄ© lấy thuốc xoa khắp thân thể, bá»—ng nhiên Thái tá» ngồi dáºy: “Vì sao ta ở đây?â€. NgÆ°á»i hầu thuáºt rõ má»i việc đã xảy ra. Thái tá» vui mừng trở vá» cung. Vua giữ lá»i hứa chia ná»a nÆ°á»›c cho Ãạo sÄ©, Ãạo sÄ© nhất định từ khÆ°á»›c không nháºn. Khi đó nhà vua tỉnh ngá»™, Ãạo sÄ© là ngÆ°á»i đã sống ra khá»i vòng danh lợi, bèn há»i: “Ngà i ở nÆ°á»›c nà o, và được ngá»c ở đâu?â€.
Ãạo sÄ© thuáºt rõ đầu Ä‘uôi việc đã xảy ra. Nhà vua nghe rồi ăn năn cầu xin sám hối, rồi đòi thợ săn đến bảo: “NgÆ°Æ¡i có công vá»›i nÆ°á»›c, Ä‘em tất cả bà con đến đây ta sẽ trá»ng trưởngâ€. Khi đã đến đầy đủ vua truyá»n lệnh: “Vì ngÆ°Æ¡i đã bất nhân bá»™i nghÄ©a, mà đạo sÄ© gần thác oan, tá»™i ngÆ°á»i rất nặng ta sẽ giết cả há»â€. Lệnh vừa truyá»n ra, Ãạo sÄ© vá»™i đến can vua: “Chúng ta là kẻ trượng phu, không nên Ä‘em oán để báo oán, nên Ä‘em ân mà báo oán, oán ấy má»›i mong dứt được. Váºy xin bệ hạ hãy vì tôi tha cho tất cả những ngÆ°á»i nầyâ€. Vua nghe cảm Ä‘á»™ng và mến phục đức nhẫn nại hy sinh cao cả của đạo sÄ©. Liá»n ân xá cho những tá»™i nhân ấy.
Ãạo sÄ© trở vá» núi, tiếp tục tinh tấn tu hà nh, đến khi mạng chung được sanh lên cõi trá»i và lần lượt chứng thà nh đạo quả.
Nói đến đây, Ãức Pháºt ThÃch Ca Mâu Ni gá»i các Tỳ kheo mà bảo: “Ãạo sÄ© nà y chÃnh là tiá»n thân của ta, chim là tiá»n thân của ông Thu Tá», rắn tức là A Nan ngà y nay, thợ săn chÃnh là Ãiá»u Ãạt đó váºyâ€.
Thuáºt giả: Thể Thanh
Ãâu Nguồn Hạnh Phúc
Ãnh tà dÆ°Æ¡ng dịu sáng, vui tÆ°Æ¡i, lan rá»™ng giữa khoảng trá»i xuân êm ả. Gió muôn phÆ°Æ¡ng thổi lại, Ä‘em hÆ°Æ¡ng hoa vá» Æ°á»›p thÆ¡m cảnh váºt nÆ¡i vùng tịnh xá Kỳ Hoà n. Cá» cây là nh mạc đượm vẻ thái bình, thanh tịnh trong buổi chiá»u hôm. Ãó đây và i là n khói lam uốn éo vÆ°Æ¡n mình trên mấy túp lá»u tranh cÅ© kỹ. Xa xa má»™t đỉnh núi cao của dãy Hy Mã Lạp SÆ¡n Ä‘á»™i xấp xá»a lùm cây trắng trông giống nhÆ° ông lão bạc đầu.
Giữa khung cảnh thiên nhiên vừa êm Ä‘á»m, vừa ẩn vẻ hùng tráng ấy, bốn thầy Sa môn cùng ngồi Ä‘Ã m luáºn dÆ°á»›i gốc cây cổ thụ. Trá»i xuân tÆ°Æ¡i đẹp nhÆ° dục khách sanh tình, má»™t vị bổng lên tiếng bảo: “Nà y các huynh đạo: thá» nghiệm xem trong Ä‘á»i có Ä‘iá»u chi đáng yêu và vui thÃch nhất?â€. Nghe lá»i ấy ba vị Ä‘á»u tá» vẻ tán thà nh, nói tiếp: “Hay lắm, chúng ta má»—i ngÆ°á»i nên suy nghÄ©, rồi Ä‘Æ°a ý kiến ra để giải đáp câu há»i nà y, xem đằng nà o hÆ¡n?â€.
Sau và i phút trầm ngâm, vị thứ nhất bảo: “Và o tiết trong xuân, cây cá» khoe tÆ°Æ¡i, muôn hoa cÆ°á»i nụ, tiếng chim lÃu lo trên cà nh bÃch, hÆ°Æ¡ng thanh phảng phất khắp nÆ¡i, phong cảnh tháºt là đẹp! Trong lúc ấy và ta được thả thuyá»n nhẹ theo giòng nÆ°á»›c hay mang theo bầu rượu đến sÆ°á»n non, chắc trong Ä‘á»i không chi thú bằng!â€.
Vị thứ hai đáp: “Cảnh gia đình sum há»p vẫn là vui. NhÆ°ng nếu thêm và o đấy những thức ngon, rượu quÃ, và tiếng sinh ca khoan nhặt lẫn trong tình thân máºt, nét hân hoan thì tôi thiết tưởng hạnh phúc trên Ä‘á»i chỉ trong ngần ấy!â€.
Vị thứ ba nói: “Tôi thấy: nếu ta được sinh trong dòng tôn quý già u sang, ở lầu cao nhà rá»™ng, sẵn tiá»n bạc nhiá»u ta muốn sắm món gì cÅ©ng tùy thÃch. Khi ra Ä‘Æ°á»ng ta phục sức cá»±c kỳ xinh đẹp, xuống ngá»±a lên xe. Lúc nà o nhà ta gá»i đến, lắm kẻ kÃnh thÆ°a hầu hạ. Trong cảnh đó thá» há»i còn chi hÆ¡n? Theo ý tôi đó là thú vui Ä‘á»™c nhấtâ€.
Vị thứ tÆ° lại bảo: “Giữa Ä‘á»i, tiá»n bạc, quyá»n tÆ°á»›c có lẽ còn dá»… tìm hÆ¡n giai nhân. Riêng vá» tôi, ngÆ°á»i nà o có được ba nà ng hầu tuyệt sắc, kẻ ấy chÆ°a chắc vua chúa sánh bằng! Còn thú gì vui hÆ¡n: Khi ngắm nét hoa tÆ°Æ¡i đẹp, bâng khuân dÆ°á»ng lạc non hồng; lúc nghe giá»ng hát du dÆ°Æ¡ng; ngÆ¡ ngẩn nhÆ° và o Ä‘á»™ng bÃch. Lại còn lúc khi cùng ngÆ°á»i ngá»c bà n câu phong tuyệt, cạn chén đồng tâm, chắc rằng hạnh phúc giữa trần hòan không qua mấy Ä‘iá»u tôi đã kểâ€. Sau khi tá» bà y ý kiến, bốn vị Ä‘á»u cho chá»— nháºn xét của mình là đúng, cùng nhau tranh luáºn phân vân.
Bấy giá», cách đấy không xa, Ãức Pháºt Ä‘ang Ä‘i kinh hà nh xung quanh Kỳ Hoà n tịnh xá. Nghe mấy lá»i ấy, Ngà i Ä‘á»™ng lòng thÆ°Æ¡ng xót, liá»n bÆ°á»›c đến há»i: “Các ông bà n luáºn chuyện gì thế?â€. Bốn vị Tỳ kheo không dám che giấu, phải Ä‘em sá»± tháºt thÆ°a lên. Ãức Pháºt bảo: “Những lá»i mà các ông vừa nói, Ä‘á»u là đưá»ng lối Ä‘i và o sá»± lo sợ, Ä‘au buồn không phải hạnh phúc lâu dà i, chân tháºt, vì sao? - cảnh váºt dù tÆ°Æ¡i đẹp trong mùa xuân, nhÆ°ng sang thu đông là phải tà n tạ héo khô. Thân quyến tuy sum há»p vui cÆ°á»i, song có lúc Ä‘au khổ vì sinh ly tá» biệt. Tiá»n của, ngá»±a xe là những váºt không lâu bá»n, và khi chết ta không thể Ä‘em theo. Ãến nhÆ° sắc dục là má»™t mối nguy vô cùng nó là m cho con ngÆ°á»i thân thể suy mòn, tinh thần má» mệt. Những cảnh hÆ° nhà , mất nÆ°á»›c Ä‘á»u từ ấy sinh ra. Tóm lại bao thú vui các ông vừa kể, đã mong manh ngắn ngủi, lại chÃnh là nguyên nhân cho sá»± luân hồi Ä‘au khổ vá» sau. Chỉ có cảnh niết bà n là sáng suốt, thÆ°á»ng còn, an vui, trong sạch. Ãấy má»›i chÃnh là nguồn hạnh phúc chân tháºt lâu dà i. Là Sa môn đã lánh trần tìm đạo, các ông đừng để cho sá»± vui giả dối ám ảnh, mà tiến theo con Ä‘Æ°á»ng chân chánh, sáng suốt của mìnhâ€.
Tiếp theo mấy lá»i ấy, Ãức Pháºt lại nói kệ rằng:
Thương mừng sinh lo
Thương mừng sinh sợ
Biết rõ thương mừng
Ãâu còn lo sợ?
Ãi dục sinh lo
Ãi dục sinh sợ
Nếu không Ãi dục
Ãâu còn lo sợ?
Ham muốn sinh lo
Ham muốn sinh sợ
Nếu không ham muốn
Ãâu còn lo sÆ¡?
Ưa pháp trong sạch
Lòng thà nh, biết thẹn
Sá»a mình gần đạo
Ãược chúng yêu mến
Xa lìa thị dục
Nghĩ rồi mới nói
Lòng không tham ái
Sẽ thoát luân hồi
Ãức Pháºt lại bảo bốn vị Tỳ kheo: “Vá» kiếp trÆ°á»›c có vị vua tên Phổ An, kết bạn vá»›i bốn ông vua bên nÆ°á»›c láng giá»ng… Má»™t hôm, vua Phổ An má»i bốn ông bạn sang nÆ°á»›c mình há»™i yến. Tiệc hoa kéo dà i đến táºn bốn tháng, tiếng ca nhạc, thức lạ ngon, đã là m cho tình thân hữu cà ng thêm Ä‘áºm Ä‘Ã , khắng khÃt. Ãến ngà y chia tay, vua Phổ An há»i bốn bạn rằng: “Trên Ä‘á»i có thú chi vui nhất?†Bốn vị quốc vÆ°Æ¡ng Ä‘á»u theo chá»— Æ°a thÃch, tuần tá»± Ä‘Æ°a ra mấy Ä‘iểm sau nà y: Cuá»™c dạo chÆ¡i – Gia đình sum há»p – Già u sang - Sắc dục. Vua Phổ An nói: “Theo ý kiến tôi, những Ä‘iá»u các ông bà n luáºn, Ä‘á»u là thú vui mong manh và nguyên nhân Ä‘au khổ, chỉ có đạo vô vi trong sạch là vuiâ€.
Nầy các Tỳ kheo! “Vua Phổ An thuở trÆ°á»›c chÃnh là thân ta ngà y nay; bốn vị quốc vÆ°Æ¡ng kia là tiá»n thân các ông đấy. Kiếp xÆ°a ta đã giải rõ sá»± vui khổ, mà các ông còn chÆ°a hiểu, nên má»›i trôi lăn mãi trong biển sanh tá» cho đến Ä‘á»i nay. Nếu hôm nay các ông lại không cố gắng tu tỉnh thì bánh xe sống thác khổ Ä‘au chÆ°a biết bao giá» dừng nghÄ©â€.
Nghe Ãức Pháºt nói, bốn vị Tỳ kheo hổ thẹn, sám hối khói tham dục tiêu tan, gÆ°Æ¡ng lòng lặng yên, trong sạch. Khi Ãức Pháºt trở ngót bÆ°á»›c Ä‘i, không ai bảo ai, bốn ngÆ°á»i Ä‘á»u ngồi thẳng mình, để tâm và o cõi thanh nhà n, vắng lặng…
Chiá»u dÆ°Æ¡ng từ từ Ä‘i thẳng xuống phÆ°Æ¡ng Ä‘oà i xa thẳm. Dạ thần cÅ©ng bắt đầu rủ mà n âm u trên vạn váºt. Giữa khoảng trống của hai quả núi bên chân trá»i tây, bá»—ng lá»™ ra nhiá»u vệt mây hồng rá»±c rỡ, tạo nên má»™t vẻ đẹp huyá»n ảo, thiên thần. Cùng trong lúc ấy, khi ánh sáng Ä‘á»i sắp tắt, ánh sáng đạo lại báºt chiếu nÆ¡i tâm của bốn vị Tỳ kheo. Trong má»™t buổi chiá»u xuân, hỠđã tìm thấy nguồn hạnh phúc khÆ¡i dòng trong cảnh trá»i xuân bất diệt - trá»i xuân của ly dục và thanh đạm.
Thuáºt giả: Trà Hiá»n
Có thì sẽ mất
Già u sang sẽ nghèo hèn
Tụ hội sẽ phân ly
Mạnh khá»e rồi sẽ Ä‘au chết
Cặp Mắt Thái TỠCâu Na La
Thuở xÆ°a ở Ấn Ãá»™ có má»™t ông vua tên là A Dục trị dân rất công bình. Hồi còn trẻ, tÃnh Ngà i hay giáºn dữ nhÆ°ng dần dần Ngà i trở nên hiá»n từ dịa dà ng. Nhá» gÆ°Æ¡ng sáng của Ngà i, nhá» huấn dụ Ä‘Æ°a ra, Ngà i dạy cho dân tÃnh nhã nhặn đối vá»›i má»i ngÆ°á»i và lòng bác ái đối vá»›i kẻ khổ sở. Ngà i láºp bệnh viện để chữa trị ngÆ°á»i bệnh, láºp công viên để ngÆ°á»i và váºt có chá»— nghÄ© ngÆ¡i, sai Ä‘Ã o giếng để khách bá»™ hà nh và váºt khá»i bị khát nÆ°á»›c, sai trồng hai bên Ä‘Æ°á»ng những cây ăn quả và cây để là m thuốc.
NgÆ°á»i con đầu tiên của Ngà i có cặp mắt đẹp hiá»n từ nhÆ° chim “Câu Na Laâ€. Vì thế ngÆ°á»i ta gá»i chà ng là Câu Na La. Ãức vua rất đổi yêu mến, Hoà ng háºu Liên Hoa là mẹ của Thái tá».
Hoà ng háºu mất sá»›m. NhÆ°ng Thái tá» rất được vua cha yêu dấu và tin dùng. Lòng từ ái, tÃnh dịu dà ng và khiêm nhượng của Ngà i là m nhân dân rất yêu mến và kÃnh trá»ng. Vợ Ngà i rất dịa dà ng, bao giá» cÅ©ng là m vừa lòng Ngà i, tên nà ng là Ma Ãa Vi.
Hoà ng háºu mất, vua A Dục lấy má»™t ngÆ°á»i vợ kiêu căng và độc ác tên là XÃch Di. Sau khi nà ng sanh được má»™t con, nà ng Æ°á»›c ao nó sẽ được nối ngôi thay chân Câu Na La, và tuy không để lá»™ ra má»™t cá» chỉ gì, lòng nà ng rất ghét ngÆ°á»i con ghẻ.
Nhân khi vua mắc bệnh nặng, các thấy thuốc Ä‘Ã nh bó tay, nà ng XÃch Di tìm cách chữa khá»i, vua tỠý muốn tạ Æ¡n nà ng, nà ng xin vua cho con nà ng được nối ngôi. Tháºt éo le cho vua A Dục. Ngà i rất là m buồn rầu vì không thể chiá»u lòng ân nhân, và Ngà i nhắc lại lá»i hứa vá»›i chánh háºu lúc lâm chung là chỉ truyá»n ngôi cho Thái tá» Câu Na La mà thôi. Ngà i nói: “Ta có thể bá» ngôi báu chứ không thể phụ lá»i hứa đượcâ€.
Thấy chuyện không là nh, XÃch Di xin vua cầm quyá»n chánh má»™t ngà y mà nà ng sẽ định sau. Vua nghe lá»i, và nà ng định nhân dịp ấy mà là m những việc ghê gá»›m.
Trong nÆ°á»›c có má»™t thà nh gá»i là Ãắc Xô Thi La nổi lên chống lại các quan cai trị của nhà vua. ChÃnh hoà ng háºu XÃch Di cÅ©ng dÃnh và o việc ấy. Tháºt thế, trÆ°á»›c hết nà ng cho các quan tiá»n rồi bảo lấy thuế dân thà nh ấy tháºt nặng, sau xúi dân nổi lên là m loạn. Hoà ng háºu xúi dân nên yêu cầu vua cho Thái tá» Câu Na La ra cai trị thà nh ấy, lấy cá»› rằng chỉ có Thái tá» là công bình má»›i đẹp loạn được. Sáng hôm sau các đại biểu thà nh Ãắc Xô Thi La đến để yêu cầu việc ấy, XÃch Di tâu vua cho được tá»± tiện dùng ấn của Ngà i, là cái ấn dùng để niêm phong những sứ mệnh gởi Ä‘i. Thế tức là nà ng nắm được quyá»n hà nh trong ngà y ấy.
Rồi các đại biểu, Hoà ng háºu tán thà nh lá»i yêu cầu của há», tâu vua rằng chỉ có Hoà ng tỠđược dân khâm phục và vì thế Ä‘Æ°a dân đến chá»— bình an mà không có cuá»™c bạo Ä‘á»™ng vì. Vua nghe lấy là m bối rối, vì Ngà i nghi Hoà ng háºu có manh tâm.
Có gì nguy hiểm bằng sai Thái tỠđến một thà nh phiến loạn.
Thấy vua lo âu, Hoà ng háºu giả vá» Ä‘au Ä‘á»›n nói rằng: “Nếu nhà vua còn nghi ngá» lòng nà ng thì từ nay nà ng không nói gì nữaâ€. Rồi nà ng giả bá»™ giáºn dá»—i trả ấn lại cho vua, vì nà ng biết thế nà o vua cÅ©ng không nỡ thu. Tháºt thế, vua A Dục trá»ng lá»i hứa không dám lấy ấn lại. Thái tá» cÅ©ng má»™t má»±c xin Ä‘i, Ngà i phải bằng lòng. NhÆ°ng muốn chắc chắn Ngà i định cho má»™t Ä‘á»™i quân Ä‘i há»™ thân Hoà ng tá». Hoà ng tá» từ chối việc ấy, vì ngà i nghÄ© muốn tránh sá»± đổ máu, phải hà nh Ä‘á»™ng rất mau: Nếu Ä‘i vá»›i đạo quân thì mất nhiá»u thì giá». Ngà i lại nói rằng: “Nà o phải thấy gÆ°Æ¡m giáo nhÆ° rừng, nghe tiếng ngá»±a hý, voi gầm, tiếng xe, tiếng trống, tiếng kèn, mà yên nhân tâm được đâuâ€.
Vua không nói gì nữa. Thái tá» từ giã Ngà i, từ giã nà ng Ma Ãa Vi rồi má»™t mình cỡi ngá»±a Ma Ãăng La phi Ä‘i mau nhÆ° gió. Chà ng có ngỠđâu sau lÆ°ng chà ng có ngÆ°á»i kỵ mã phóng nÆ°á»›c đại. Ãó là ngÆ°á»i rất trung thà nh vá»›i Hoà ng háºu, Ä‘Æ°Æ¡ng mang trong mình má»™t sứ mạng có niêm ấn vua ká»· lượng.
Thái tá» cưỡi bạch mã Ä‘i mau nhÆ° bay. Hai bên Ä‘Æ°á»ng là ng mạc núi đồi đồng lúa rừng xanh nhÆ° thụt lui lại. NhÆ°ng cái tên chà ng còn đến nhanh hÆ¡n, vì nhân gian mong ngà i đến lắm. Há» sá»a soạn tiếp chà ng. Kẻ thì rắc hoa xuống Ä‘Æ°á»ng, kẻ thì hái quả đến hiến, đâu đâu cÅ©ng dáºy tiếng hoan hô. Nhân dân xin Thái tá» tha tá»™i vì dân chúng không dám nổi lên chống vua, mà chỉ vì bá»n tham quan ô lại. Nghe tiếng kêu vang. Ngà i lấy là m thÆ°Æ¡ng hại tha lá»—i mà đi và o thà nh giữa tiếng nhạc vang lừng. Thái tỠđặt lại thuế má chá»n ngÆ°á»i công bình ra trị dân; dân lấy là m mừng rỡ và phái đại biểu vá» tâu vua tá» bụng trung thà nh, và ca tụng Thái tỠđã Ä‘Æ°a lại sá»± yên ổn.
Thà nh Ãắc Xô Thi La Ä‘ang vui vẻ thì bá»—ng nhiá»u ngÆ°á»i cưỡi ngá»±a theo Thái tá» vừa đến, và giao cho công chức trong thà nh má»™t cái dụ. Mở ra xem ai nấy sá»ng sốt sợ hãi vì đạo dụ ra lệnh: “Phải móc mắt Thái tá» Câu Na La kẻ thù lợi hại của nhà vua và là kẻ là m nhÆ¡ nhuốc nòi giốngâ€. Ãạo dụ lại nói rằng khi đã là m hình phạt ấy rồi, không được ngÆ°á»i dân nà o cứu giúp Thái tá» và cấm không được nói đến tên Ngà i nữa.
Các viên chức không dám cho Thái tá» biết đạo dụ vô nhân đạo ấy. Sau má»™t đêm lo ngại, há» nói vá»›i nhau rằng: “Nếu ta không tuân lệnh sẽ bị nhiá»u nguy hiểm. Ãến Hoà ng tá» là ngÆ°á»i tốt đối vá»›i tất cả thiên hạ mà nhà vua còn bắt tá»™i nữa là chúng taâ€.
Ngà y mai há» dâng đạo dụ lên cho Hoà ng tá». Ãá»c xong Ngà i nói: “Ãây chÃnh là lệnh của nhà vua, vì có niêm ấn rõ rà ng, các ngÆ°Æ¡i cứ thi hà nh theo lệnh ấyâ€.
Ngà i cÅ©ng biết rằng vua cha chẳng bao giá» có ra lệnh hà nh hình con, đó là chỉ do Hoà ng háºu, nhÆ°ng đã có niêm ấn thì phải tuân theo.
Dân gian được tin sẽ thi hà nh mệnh lệnh tại má»™t khoảng đất giữa thà nh phố. Ãến giá» Ä‘ao phủ được lệnh móc mắt Thái tá», nhÆ°ng bá»n nà y chỉ chấp tay cung kÃnh xin chịu: “Chúng tôi không ai đủ can đảm là m việc ấyâ€.
Thái tá» tháo chuá»—i ngá»c mang trên đầu Ä‘Æ°a cho Ä‘ao phủ nói rằng: “Ãây là tiá»n thưởng cho các ngÆ°Æ¡i để là m tròn pháºn sá»±â€. Chúng vẫn má»™t má»±c từ chối. Sau cùng có má»™t ngÆ°á»i hình thù quái gở, đến xin thay chân bá»n Ä‘ao phủ. NhÆ°ng anh nà y cÅ©ng không có gan dùng tay móc mắt. Anh ta đốt má»™t đống lá»a lá»›n nung má»™t thanh sắt Ä‘á» rồi lại gần Thái tá». Thái tá» ngồi tá»± nhiên để đốt cặp mắt. Cảnh tượng bấy giá» tháºt là đau Ä‘á»›n đến nổi hằng nghìn ngÆ°á»i chung quanh Ä‘á»u khóc vang lên.
Hà nh hình xong, Thái tá» má»™t tay chống lên ngÆ°á»i kia, má»™t tay ra hiệu bảo má»i ngÆ°á»i chung quanh yên lặng. Thái tá» khuyên phải xa Ngà i ra không được cứu giúp Ngà i và kêu tên Ngà i, y nhÆ° trong đạo lệnh. Há» cúi đầu vừa Ä‘i vừa khóc, trong lúc ấy Thái tá» nằm phục xuống đất. Nghe nắng dá»™i nóng, Ngà i lê đến má»™t chá»— có bóng mát để nghỉ.
Lâu lắm, chung quanh Ngà i yên tịnh không má»™t tiếng Ä‘á»™ng, bá»—ng Ngà i nghe tiếng chân ngá»±a dáºm gần đến rồi có tiếng kêu thảm thiết.
Nháºn là con ngá»±a Măng Ãa La, Ngà i nói: “Còn con nữa, con cÅ©ng nên bá» thầy conâ€.
Con ngá»±a quanh quẩn và i lần rồi Ä‘i xa, ra khá»i thà nh phố, má»™t mình lủi thủi trở lại con Ä‘Æ°á»ng mà nó đã vui vẻ Ä‘Æ°a Thái tá» Ä‘i.
Mặt trá»i lặn. Má»™t và i ngÆ°á»I Ä‘á»™ng lòng muốn giúp Ngà i. Song đã có lệnh cấm, há» Ä‘Ã nh đứng xa nhìn nhau lắc đầu. Sau mãi má»™t bà lão nghèo Ä‘i lại gần Ngà i lấy nÆ°á»›c rá»a chá»— Ä‘au và lấy cá» băng lại; bà đỡ Ngà i dáºy, dìu ra khá»i cổng là ng rồi Ä‘Ã nh thở dà i trở vá».
Trong lúc Thái tá» Ä‘ang Ä‘au Ä‘á»›n, thì đại biểu thà nh Ãắc Xô Thi La được vua tiếp đãi ân cần. Thấy nói Thái tỠđược tung hô tôn trá»ng, lòng nà ng Ma Ãa Vi cÅ©ng bá»›t lo sợ, vì nghe chồng nà ng phải Ä‘i dẹp loạn nà ng vẫn áy náy không yên.
Mấy ngà y sau, sốt ruá»™t nà ng Ä‘i đến chá»— nà ng từ biệt chồng; qua ngà y thứ ba, nà ng bá»—ng thấy con ngá»±a Ma Ãa La trở vá» má»™t mình. Má»™t tÆ° tưởng ghê gá»›m thoáng qua óc nà ng; rồi nhÆ° cây gá»— bị đốn gốc, nà ng ngã xuống bất tỉnh.
Tỉnh dáºy nà ng nghÄ© rằng có lẽ chồng nà ng đã bị dân nổi loạn giết chết. “Sao ta lại không tin chồng ta còn sống?†Nếu chÆ°a được tin chắc chắn, sao ta không Ä‘i tìm chồngâ€. NghÄ© váºy nà ng không để mất má»™t phút, trở vá» cung, trút bỠđồ trang sức, ăn báºn nhÆ° ngÆ°á»i thÆ°á»ng dân rồi trốn Ä‘i tìm chồng nà ng không dám cho vua biết, sợ vua vì thÆ°Æ¡ng mà cầm lại chăng.
Nà ng lủi thủi Ä‘i vá» phÃa thà nh Ãắc Xô Thi La, ruá»™t Ä‘au nhÆ° cắt, dá»c Ä‘Æ°á»ng gặp ai nà ng cÅ©ng há»i có gặp Thái tá» không? Ãi ngà y nà y sang ngà y khác chẳng được tin gì cả.
Má»™t buổi sáng vừa ra khá»i chá»— trú đêm, nà ng liá»n gặp má»™t ngÆ°á»i nông phu Ä‘ang gieo mạ. NgÆ°á»i ấy nói lúc rạng đông, nhân Ä‘i qua đám rừng nhá» thấy má»™t ngÆ°á»i trẻ tuổi mù mặc áo ra dáng ông hoà ng; ngÆ°á»i nông phu liá»n cho ngÆ°á»i ấy mấy quả cây hái trong rừng và má»™t chén nÆ°á»›c lã.
Nà ng Ma Ãa Vi liá»n đến chá»— ấy thì nà ng thấy Câu Na La má»™t mình ngồi trên đá. NhÆ°ng Ä‘au Ä‘á»›n thay, cặp nhỡn tuyến của chà ng đã tắt hẳn. Nà ng khóc nức lên và quì trÆ°á»›c chà ng nghẹn ngà o, cầm lấy tay chà ng hôn. Nghe nÆ°á»›c mắt nhá» xuống tay, Thái tá» cảm Ä‘á»™ng, Ä‘oán là nà ng Ma Ãa Vi. NhÆ°ng chà ng chÆ°a dám tin. Ãến khi nghe rõ tiếng nà ng thì không còn nghi ngá» gì nữa. Chà ng bảo nà ng ngồi xuống; trong lúc Ä‘ang Ä‘au khổ ấy, được gặp ngÆ°á»i thân yêu, ná»—i vui mừng khôn xiết.
Thái tá» thuáºt lại cho vợ nghe những chuyện xảy ra. Rồi nà ng đỡ chà ng đứng dáºy Ä‘Æ°a chà ng cùng vá» ra mắt vua cha.
Vá» phần vua A Dục từ khi được tin con ngá»±a Ma Ãa La vá» má»™t mình và nà ng Ma Ãa Vi Ä‘i trốn, Ngà i rất lo ngại. Tức khắc sai sứ vá» thà nh Ãắc Xô Thi La để há»i tin Thái tá» và tìm nà ng Ma Ãa Vi. Nhân dân trong thà nh, thấy vua lo ngại cho Thái tá» liá»n hiểu há» bị cái dụ đầu tiên lừa. Sợ bị nghiêm trị, há» bèn tìm cách lừa sứ giả rằng Thái tỠđã má»™t mình vá» triá»u. Dân chung quanh không dám hé răng, vì chúng biết rằng nói sẽ bị trừng phạt. Sứ giả nghi dân đã giết Thái tá» nhÆ°ng không cá»› chứng cá»› gì Ä‘Ã nh trở vá».
Trong khi ấy hai vợ chồng Thái tá» cùng dắt nhau vá» kinh. Bấy giá» Thái tỠđã trút bá» bá»™ quần áo ông hoà ng mà khoác đồ rách rÆ°á»›i vì trong cảnh ấy đồ trang sức chỉ là m thêm Ä‘au lòng. Ãi qua là ng hai vợ chồng cất tiếng hát trong trẻo dịu dà ng, dân là ng Ä‘á»™ng lòng Ä‘Æ°a cho đồ để ăn uống.
Má»™t ngà y kia hai ngÆ°á»i đến cung Ä‘iện nhà vua. LÃnh canh cá»a thấy ngÆ°á»i lam lÅ© nên không cho và o. NhÆ°ng thấy cảnh thÆ°Æ¡ng hại áo rách bùn lầy bụi báºm nên cho và o trú trong chá»— chứa xe. Má»i mệt hai ngÆ°á»i ngủ thiếp. Ngà y mai vua A Dục Ä‘Æ°Æ¡ng buồn rầu nghÄ© đến con thì ngà i giáºt mình vì nghe tiếng hát quen tai; đó là tiếng hát của Thái tỠở trong nhà chứa xe. Vua nháºn ra là tiếng con, nhÆ°ng còn sợ lầm. Ngà i sai ra há»i xem ai hát. Cáºn thần tâu rằng: đó là tiếng hát của ngÆ°á»i ăn mà y mù, Ä‘i vá»›i má»™t ngÆ°á»i vợ. Vua liá»n sai dẫn cặp vợ chồng kia đến sân rồng. Thoạt đầu thấy ngÆ°á»i ăn mặc rách rÆ°á»›i vua còn nghi ngá» chÆ°a dám nháºn là con nhÆ°ng há»™ mặt hiá»n từ phúc háºu kia tháºt là của Thái tá», còn lầm sao được. HÆ¡n nữa dầu nà ng Ma Ãa Vi áo quần thô kệch cÅ©ng còn dá»… nháºn. Vua Ä‘Æ°a mắt nhìn dâu, nhìn con rồi ôm choà ng cả hai mà khóc nức nở.
Má»™t hồi lâu vua má»›i định thần lại, há»i vì sao Thái tá» mắc nạn. Khi hiểu nguyên do, vua nổi giáºn, há»i rằng: “Ãứa nà o dám dùng ấn của trẫm để là m việc tà y trá»i kia?â€. Thái tá» ngồi im, vì chà ng không muốn nói vì sợ Hoà ng háºu bị nghiêm phạt, há»i mãi, nà ng Ma Ãa Vi má»›i nhắc lại cho vua hay rằng Hoà ng háºu XÃch Di có được phép dùng riêng ấn vua trong má»™t ngà y. Ãã nhiá»u lần vua nghi Hoà ng háºu có bụng ác vá»›i Thái tá». Vì Ngà i nghÄ© rằng, Hoà ng háºu muốn con được nối ngôi tức là muốn trừ Hoà ng tá» Câu Na La; tuy nghi váºy Ngà i vẫn không dám tin. NhÆ°ng bây giá» sá»± đã rõ rà ng, Ngà i liá»n truyá»n lệnh vá»i Hoà ng háºu đến.
Vá» phần Hoà ng háºu, từ khi thi hà nh được thủ Ä‘oạn, mất ăn mất ngủ; há»… chợp mắt là thấy hiện ra cảnh mắt Thái tá» bị hà nh hình. Thế rồi vừa tỉnh dáºy vừa la. Nà ng lo rằng tá»™i nà ng sẽ có ngà y tiết lá»™. Nà ng tưởng tượng rằng từ vua chà dân, lÃnh tráng, quan lại ai cÅ©ng nhìn thấu rõ tâm can mình, khiến nà ng cà ng thêm khắc khoải lo sợ.
Khi có lệnh đòi, nà ng Ä‘oán biết là việc bại lá»™, lúc thấy các tá»™i ác của mình, nà ng hối háºn nhÆ°ng không nói ra tiếng nữa chỉ cúi gầm mắt xuống, đợi lá»i tuyên án. Thái Ä‘á»™ ấy rõ rà ng hÆ¡n lá»i thú tá»™i.
Vua A Dục nổi giáºn mắng lá»›n và truyá»n rằng trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a Hoà ng háºu ra chém còn bắt chịu nhiá»u cá»±c hình Ä‘au khổ đã. Thái tá» tâu xin vua mở lượng từ bi giảm tá»™i cho nà ng. NhÆ°ng vua vẫn không nghe. Thái tá» bèn quỳ xuống nói rằng: “Tâu lạy phụ vÆ°Æ¡ng, nà o phải má»™t mình Hoà ng háºu phạm tá»™i đâu! Ãó chỉ là kiếp trÆ°á»›c con là m nhiá»u tá»™i ác, nên nay bị nghiệp báo thôi. Ãã từ lâu con cố nhá»› xem lại kiếp trÆ°á»›c con đã tạo nên tá»™i ác gì nhÆ°ng mãi đến tối hôm qua, con má»›i nhá»› rõ…â€
Vua ngắt lá»i: “NhÆ° con thì có tá»™i gì, con là ngÆ°á»i tốt nhất trên Ä‘á»i!â€. Thái tá» cảm Ä‘á»™ng đáp: “Má»™t ngÆ°á»i hiá»n lÆ°Æ¡ng chÆ°a hẳn là vô tá»™i. Vì nếu kiếp nà y ăn ở hiá»n là nh, nhÆ°ng kiếp trÆ°á»›c bạc ác thì cứ phải chịu quả báo. Tâu phụ vÆ°Æ¡ng, thuở xÆ°a, có má»™t ngÆ°á»i Ä‘i săn, má»™t hôm thấy năm chục con dê rừng trong núi, liá»n lung núi bắt hết. Anh ta nghÄ© rằng nếu giết hết thì tiêu thụ là m sao cho hết, chi bằng ta móc mắt chúng Ä‘i, chúng không trốn được, ta sẽ lần lượt Ä‘Æ°a từng con tá»›i tỉnh mà bán. NghÄ© thế anh ta không ngần ngại liá»n dùng tay móc mắt chúng Ä‘i rồi thả và o hang núi để bán dần. NgÆ°á»i Ä‘i săn ấy là tiá»n kiếp của con. NgÆ°á»i Ä‘i săn ấy đã là m Ä‘au khổ năm mÆ°Æ¡i chúng sanh, ngà y nay là ngà y cuối cùng ngÆ°á»i ấy trả nợ váºyâ€.
Vua nghe lấy là m cảm Ä‘á»™ng, nhÆ°ng còn phân vân chÆ°a tin thì Thái tá» ngồi ngay ngắn lại, chắp tay trÆ°á»›c ngá»±c mà nói rằng: “Nếu lá»i tôi nói đúng sá»± tháºt thì xin Pháºt chứng minh cho và mắt tôi sáng lạiâ€.
Lá»i nói vừa dứt, mắt Thái tá» bá»—ng sáng nhÆ° thÆ°á»ng, vua A Dục và nà ng Ma Ãa Vi xiết bao vui mừng.
Vua dẹp giáºn ra lệnh ân xá cho nà ng XÃch Di, chỉ buá»™c nà ng phải tìm chá»— yên để sám hối tá»™i lá»—i. Vua từ đó ngôi báu vững và ng, còn Thái tỠđược chÃnh thức phong Ãông cung để nối ngôi sau và nà ng Ma Ãa Vi sẽ là Hoà ng háºu.
Thái tá» Câu Na La là tiá»n thân Pháºt ThÃch Ca váºy.
TrÃch: Pháºt Pháp
Tạo một nghiệp nhân gì, dù lâu đến trăm ngà n kiếp cũng không mất, hễ đủ nhân duyên rồi, thì mình phải chịu quả báo.
Má»™t Câu Ãáng Giá Nghìn Và ng
Ãá»i xÆ°a có má»™t nhà triết lý treo biển giữa chợ nói: “Ai chịu há»… má»™t trăm lạng và ng thì sẽ dạy cho má»™t bà i há»c rất hay!â€. Má»™t vị quốc vÆ°Æ¡ng lúc ấy Ä‘i dạo chÆ¡i, thấy biển đó, Ä‘á»™ng lòng hiếu kỳ, liá»n Ä‘em má»™t trăm lạng và ng cho nhà triết lý để xin má»™t bải há»c, thì nhà ấy chỉ dạy cho má»™t câu: “Phà m là m việc gì trÆ°á»›c phải nghÄ© đến kết quảâ€.
Câu ấy giản dị đến nổi phần đông cáºn thần của vua bÄ©u miệng trá» môi cho giá má»™t trăm lạng và ng là quá đáng. NhÆ°ng sau khi ngẫm kỹ, vua nháºn thấy lá»i ấy rất hay và truyá»n khắc câu ấy trên các tấm cá»a cung Ä‘iện và các đồ khà dụng của vua, để hằng ngà y nhá»› mãi không quên. Nhá» má»™t câu ấy mà vua xóa bỠđược nhiá»u Ä‘iá»u tệ, phát minh được nhiá»u Ä‘iá»u hay vá» chÃnh trị là m cho nÆ°á»›c má»—i ngà y má»—i thêm thịnh vượng.
Thá»i ấy có những báºc Hoà ng thân thấy Thái tá» còn nhá», muốn gấm ghé ngôi báu, nên âm mÆ°u là m nhiá»u Ä‘iá»u thà nghịch, há» lo lót vá»›i má»™t quan ngá»± y để đầu Ä‘á»™c vua trong những khi Ä‘au ốm.
Má»™t hôm, vua se mình đòi quan ngá»± y đến là m thuốc, quan ngá»± y chế thuốc Ä‘á»™c sẵn, rót và o chén ngá»± để dâng vua. NhÆ°ng may thay, trong lúc quan ngá»± y lại thấy nÆ¡i chén câu cách ngôn: “Phà m là m việc gì trÆ°á»›c phải nghÄ© đến kết quảâ€. Ngá»± y giá»±t mình, nghÄ© đến kết quả, thấy sá»± thà nghịch chẳng những là m cho mình phải tru di tam tá»™c, mà còn gây biết bao tai há»a cho thần dân, nên liá»n hối quá, Ä‘em tất cả việc đầu Ä‘á»™c thà nghịch tâu cho vua rõ. Nhá» sá»± thú nháºn, mà cả bá»n gian đảng Ä‘á»u bị tiểu trừ mà ngôi và ng cà ng thêm bá»n vững…
TrÃch báo: Viên Âm
Muốn biết nguyên nhân thá»i kỳ đã qua, thì nên xem kết quả hiện tại Ä‘Æ°Æ¡ng thá».
Còn muốn biết kết quả vỠsau thế nà o, thì nên xem cái nhân hiện tại đương là m.
GÆ°Æ¡ng Bố ThÃ
Ngà y xÆ°a có má»™t vị Bồ tát, nhân thấy cuá»™c Ä‘á»i vô thÆ°á»ng cho đến cả thân mạng và của cải cÅ©ng váºy. Nên Bồ tát phát tâm dõng mãnh Ä‘em tất cả sản nghiệp của mình bố thÃ.
Trong khi bố thà Bồ tát không phân biệt ngÆ°á»i oán kẻ thân, miá»…n thấy ai thiếu thốn khổ sở là Ngà i Ä‘em lòng thÆ°Æ¡ng xót và táºn tâm giúp đỡ. CÅ©ng vì thế, nên lòng nhân từ của Ngà i vang khắp má»i nÆ¡i, và ai nghe đến tên Ngà i cÅ©ng Ä‘á»u cảm phục.
Nhân đó, má»™t vị Thiên đế ThÃch chưởng quản Dục giá»›i sanh lòng ghen ghét lo sợ. Ông ta thầm nghÄ©: “Nếu vị Bồ tát nà y tu hạnh bố thà quảng đại nhÆ° váºy không bao lâu phÆ°á»›c đức của ngÆ°á»i sẽ hÆ¡n ta và khi ấy địa vị Thiên Ãế ThÃch nà y chắc gì ta giữ mãi đượcâ€. NghÄ© thế rồi; Thiên Ãế ThÃch bà y mÆ°u kế để lung lạc hạnh bố thà của Bồ tát. Ông bèn dùng thần thông hóa hiện má»™t cảnh địa ngục ghê rợn trÆ°á»›c mắt Bồ tát và trong địa ngục ấy, má»™t tá»™i nhân Ä‘ang bị hà nh hạ khổ sở… Thấy tá»™i nhân bị hà nh hạ Bồ tát thấy là m Ä‘au Ä‘á»›n thÆ°Æ¡ng xót trong khi ấy thì Thiên Ãế ThÃch kia liá»n đến chỉ vì chuyên tu hạnh bố thÃ, nên ngà y nay y phải chịu quả báo Ä‘au khổ và nếu ngÆ°Æ¡i tu hạnh bố thÃ, thì sau nà y khi mạng chung, ngÆ°Æ¡i cÅ©ng phải Ä‘á»a và o địa ngục nà y để chịu má»i Ä‘iá»u Ä‘au khổ nhÆ° thế. Váºy, ngÆ°Æ¡i còn muốn tu hạnh bố thà nữa không?â€.
Nghe Thiên Ãế ThÃch nói, Bồ tát rất ngạc nhiên, và bảo vá»›i Thiên Ãế ThÃch rằng: “Tôi chÆ°a há» nghe ai nói bố thà mà bị Ä‘á»a và o địa ngục và chịu má»i Ä‘au khổ!â€. Ãế ThÃch trả lá»i: “Nếu ngÆ°Æ¡i không tin, thì ngÆ°Æ¡i thỠđến há»i tá»™i nhân ấyâ€. Bồ tát liá»n đến há»i tá»™i nhân: “NgÆ°Æ¡i vì duyên cá»› gì mà phải chịu hình phạt nhÆ° thế?â€. Tá»™i nhân trả lá»i: “CÅ©ng vì lúc sanh tiá»n có bao nhiêu tiá»n của tôi Ä‘á»u Ä‘em giúp hết cho ngÆ°á»i, nên nay tôi chịu quả báo Ä‘au khổ ở đâyâ€. Bồ tát lại há»i: “Nếu ngÆ°Æ¡i Ä‘em tiá»n của bố thà mà nay phải chịu quả báo Ä‘au khổ, váºy những kẻ được bố thà thì sao?â€. Tá»™i nhân đáp: “Những kẻ được bố thÃ, sau khi mạng chung sẽ được sanh lên cõi trá»i hưởng quả báo an vuiâ€.
Nghe váºy Bồ tát vui vẻ nói: “Sở dÄ© ta đã bố thà là vì muốn cho chúng sanh thoát khổ được vui… NhÆ°ng nếu vì bố thà mà thân ta phải Ä‘á»a và o địa ngục để chịu muôn ngà n Ä‘au khổ, ta cÅ©ng vẫn vui lòng. Vả lại cứu giúp chúng sanh mà thân mình bị Ä‘au khổ cÅ©ng là điá»u rất thÆ°á»ng đối vá»›i Bồ tátâ€.
Thiên Ãế ThÃch nghe váºy, rất lấy là m cảm phục và cung kÃnh há»i rằng: “Vì chà nguyện gì mà ngÆ°á»i có những hà nh Ä‘á»™ng quả cảm nhÆ° thế?†Bồ tát trả lá»i: “Chà nguyện của ta không ngoà i mục Ä‘Ãch cầu Pháºt đạo để cứu khổ chúng sanhâ€.
Sau khi biết rõ chà nguyện của Bồ tát, Thiên Ãế ThÃch tá»± thấy hối háºn, liá»n thà nh kÃnh đến quì trÆ°á»›c Bồ tát: “ThÆ°a Ngà i chỉ vì nghiệp chÆ°á»›ng mê má», sợ mấy quyá»n vị Ãế ThÃch nên tôi giả bà y cảnh địa ngục ấy, để hầu lung lạc chà nguyện bố thà mà phải chịu quả báo Ä‘au khổ! NghÄ© lại hà nh Ä‘á»™ng lá»—i lầm của tôi, tôi rất hổ thẹn và đau Ä‘á»›n. Váºy trÆ°á»›c Ngà i tôi xin sám hối và xin nguyện sẽ mãi mãi noi gÆ°Æ¡ng bố thà cao quý của Ngà i; và nguyện sẽ hết lòng giúp đỡ những ai trong cõi Dục giá»›i nà y, phát tâm tu hạnh bố thÃ.â€
Thuáºt giả: ChÆ¡n TrÃ
Sướng gì hơn sướng là m là nh
Cho bao nhiêu của để dà nh bấy nhiêu
Tà i sản của phongvan