|
|
14-08-2008, 09:51 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ÄâÌt rÆ°Ì€ng phÆ°Æ¡ng Nam - ÄoaÌ€n Giỏi
ChÆ°Æ¡ng 1 Xóm chợ nhá», má»™t vùng quê xa lạ
“Có lẽ từ hôm bÆ°á»›c lên xóm chợ nà y, mình đã bắt đầu cuá»™c sống lÆ°u lạc rồi chăng?†Những đêm giáºt mình thức giấc nằm nghe tiếng gió rÃt thê lÆ°Æ¡ng từ các cánh đồng xa mông quạnh và lắng nghe tiếng nÆ°á»›c chảy à o à o dÆ°á»›i chân cầu nÆ°á»›c [1] bắc ra con kênh thẳng tắp chạy dà i vô táºn trÆ°á»›c ngôi chợ nà y, tôi vẫn thÆ°á»ng vÆ¡ vẩn nghÄ© nhÆ° váºy.
Tôi lạc tá»›i xóm chợ nà y, tÃnh ra đã có hÆ¡n ná»a tháng. Má»™t buổi tối, Ä‘oà n thuyá»n váºn tải quân lÆ°Æ¡ng của Ủy ban kháng chiến Nam bá»™ Ä‘á»— lại đây. Anh há»c sinh trÆ°á»ng cô-le [2] ngÆ°á»i trong ban tiếp tế đã cho tôi theo thuyá»n từ Háºu Giang đến đây bảo tôi: “Chỉ ghé lại Ä‘á»™ ná»a giá» cho các chú lên chợ mua thức ăn. Có muốn lên bá» không?â€
Tôi lắc đầu. Anh bèn vá»— vai tôi cÆ°á»i lá»›n: “Váºy thì tốt quá, ngồi lên mui ngó lên bá» chÆ¡i cÅ©ng được. Trông chừng đồ đạc em nhé!†Anh lần theo cây đòn dà i bắc sang má»™t chiếc thuyá»n khác, và lẹ là ng nhÆ° con sóc, co ngÆ°á»i trèo qua be mấy chiếc tam bản, mấy chiếc xuồng nhá» của những ngÆ°á»i Ä‘i chợ Ä‘áºu ken dá»c theo bến rồi nhảy phóc lên bá».
- Äừng Ä‘i đâu nhé! Uống cà phê xong anh sẽ xuống cho chú mà y cái bánh! - Anh xốc khẩu súng mô-de Ä‘eo bên hông, vẫy vẫy tôi và rÆ°á»›n hai chân, cố nói tháºt to để cho tôi nghe thấy.
- Rồi! Nghe rồi... Anh cứ đi đi! - Tôi bắc tay lên mồm đáp lại.
Tôi ngồi Ä‘ong Ä‘Æ°a hai chân trên mui chiếc thuyá»n chở gạo ngóng lên chợ. Äèn măng-sông trong các hiệu buôn, các tiệm ăn của ngÆ°á»i Hoa kiá»u thắp lên sáng rá»±c. Chá»— khoảng sân rá»™ng, những ngÆ°Æ¡i Ä‘Ã n bà nông dân mặc quần áo bà ba Ä‘en, khăn rằn Ä‘en vắt chéo qua vai ngồi xếp từng dãy dà i sau những chiếc cần xé [3] to tÆ°á»›ng, những chiếc thúng Ä‘á»±ng đầy ắp không trông rõ và không biết đó là thứ gì mà há» mang ra chợ bán. Má»—i ngÆ°á»i bán hà ng Ä‘á»u thắp má»™t ngá»n đèn con ở chá»— mình ngồi. Và những ngÆ°á»i Ä‘i chợ, cÅ©ng có nhiá»u ngÆ°Æ¡i cầm theo trên tay má»™t ngá»n đèn.
Äèn ngÆ°á»i mua, đèn ngÆ°á»i bán cứ nhÆ° sao sa.
Từ trong đám ngÆ°á»i ồn à o và những ánh lá»a đèn luôn luôn cá» Ä‘á»™ng ở tÃt chá»— cuối chợ, bá»—ng nổi lên bốn đầu ngá»n Ä‘uốc cháy Ä‘á» rá»±c cùng vá»›i tiếng trống, tiếng thanh la khua rung dồn dáºp.
- Hát SÆ¡n Äông, chúng mà y Æ¡i!
- Lại coi con bé nhà o vòng lá»a Ä‘i!
Mau lên, chúng mà y ơi!
Bá»n con nÃt từ khắp các ngõ ngách, từ trong các chá»— tối, từ dÆ°á»›i thuyá»n dÆ°á»›i xuồng chèo lên, ba chân bốn cẳng reo hò chạy vá» chá»— đám hát rong. Tá»± nhiên hai chân tôi cÅ©ng ngứa ngáy muốn tuôn theo. Äã bắt đầu nghe tiếng loa của ngÆ°á»i Khách [4] mãi võ giá»›i thiệu các môn trình diá»…n, và tiếng vá»— tay hoan hô của đám ngÆ°á»i xem vây quanh. Tôi kiá»…ng chân lên coi há» là m gì đằng ấy. Xa quá, chỉ thấy đầu ngÆ°Æ¡i lô nhô và má»—i lúc lại nghe tiếng cÆ°á»i khoái trá dáºy lên. “Lâu nay mình xem chán rồi. Còn lạ gì cái thứ trò ấy!†Tôi tá»± nhủ thầm nhÆ° váºy và khinh khỉnh nhìn vỠđám ngÆ°á»i huyên náo để nén sá»± thôi thúc cứ dồn trống trong ngá»±c.
- Thằng An còn ngồi đấy không? - Bác tà i công già cầm xâu thịt và má»™t má»› rau cải vừa bÆ°á»›c lên đòn dà i vừa há»i, giá»ng ồm ồm.
- Cháu còn đây, bác ơi! - Tôi vội đáp, bụng hơi rạo rực.
- Nè, mà mà y muốn coi hát SÆ¡n Äông không - Bác lại há»i.
- Các anh bảo cháu ở đây coi chừng thuyá»n...
Bác tà i công vứt xâu thịt và o cái rổ, vặn lưng uốn xương sống nghe rắc rắc, hơi thở nặc nồng mùi rượu :
- Ê! Mà y đã ăn thịt nai xà o cải rổ chÆ°a? Sáng mai tao cho mà y nÃch má»™t tráºn, phải biết nhá! - Rồi bác cÆ°á»i lá»›n - Tao đã Ä‘i khắp ngá»n nguồn sông lạch mà chÆ°a thấy ai máºp nhÆ° con mẹ chủ quán nà y. Nó rót luôn cho tao năm ly rượu tăm bồng mắt thá» mà không nhểu ra ngoà i má»™t giá»t chứ!
- Bác có lên chợ uống cà phê không? - Tôi há»i.
- Tao mà cà phê cà pháo gì máºy? Ờ, mà các chả [5] Ä‘ang là m cà phê trong cái quán chá»— đám hát SÆ¡n Äông đó! Thôi, có tao ở đây rồi. Cho mà y lên chợ chÆ¡i má»™t lát. Nhá»› Ä‘Æ°á»ng trở xuống bến không? Äừng có Ä‘i đâu xa, coi chừng lạc.
Trá»i Æ¡i, má»™t thằng bé từ lá»t lòng mẹ đến giá» sống ở thà nh phố nhÆ° tôi mà có thể lạc trong cái chợ nhá» xứ quê nà y? Tôi cÆ°á»i thầm trong tối, từ trên mui gieo ngÆ°á»i nhảy Ä‘á»™p xuống sạp thuyá»n.
- CÆ°á»i gì đó máºy, An? - Bác chÆ°á»›ng mắt há»i tôi.
- Không. Cháu có cÆ°á»i gì đâu
- Bá»™ mà y tưởng tao say hả? Ê, tao còn thấy cái bông bần [6] trôi giữa kênh kia nhá!... Chà , nÆ°á»›c giáºt ròng rồi.
- Cháu lên đây, bác ạ!
Không chá» nghe bác ừ, thoáng cái, tôi đã đặt chân tá»›i bá». Chao ôi! Chợ gì mà lạ lùng thế nà y? Bá»™ Tây sắp đánh tá»›i nÆ¡i, nên ngÆ°á»i ta Ä‘em vÆ°á»n bách thú ra phát mãi hay sao! Má»™t con ba ba to gần bằng cái nong, đặt láºt ngá»a, cứ ngá» nguáºy bÆ¡i bÆ¡i bốn chân trÆ°á»›c ông cụ già ngồi lim dim đôi mắt. Những con rùa và ng to gần bằng cái tô, Ä‘á»u tăm tắp nhÆ° đổ ở cùng má»™t khuôn ra, nằm rụt cổ trong mấy chiếc giá» cần xé. Äây là má»™t con nai ngÆ°á»i ta vừa xẻ thịt ra bán, cái thủ còn nguyên chÆ°a lá»™t da bà y giữa đống thịt Ä‘á» há»n trên má»™t tấm lá chầm. Cua biển cÅ©ng có, ếch cÅ©ng có nghêu sò cÅ©ng có. Còn cá tôm thì nhiá»u lắm, đủ các loại tôm, không kể xiết. Tôi bÆ°á»›c thêm mấy bÆ°á»›c, qua những đống trái khóm chÃn và ng tá»a thÆ¡m mùi máºt, thấy hai con trút nằm khoanh, vảy xếp lại nhÆ° những đồng hà o lấp lánh. Có tiếng chim gì mổ nhau kêu quang quác trong chiếc lồng kẽm chá»— tối tối: ngá»n đèn vừa bị cánh chim đánh nhau quạt tắt, và ngÆ°á»i chủ bán chÆ°a kịp thắp lên. Má»™t chú khỉ con cứ nhảy qua nhảy lại lia lịa, chá»n vá»n trèo lên đống bà ngô. Thấy tôi Ä‘i qua, nó nhe răng khẹc khẹc, ngó tôi rồi quay lại nhòm ngÆ°á»i chủ, dÆ°á»ng nhÆ° muốn bảo tôi há»i giùm tại sao cái lão ráºm râu kia không thả mối dây xÃch cổ ra để nó được tá»± do Ä‘i chÆ¡i nhÆ° tôi... Äằng chá»— đám hát rong, má»™t trà ng pháo nổi lên vang dáºy. Tôi chẳng còn tâm trà đâu mà nhìn ngó chung quanh nữa. Tôi lại ba chân bốn cẳng nhắm mắt nhắm mÅ©i lao vá» phÃa tiếng ồn à o Ä‘ang có má»™t sức cuốn hút không cưỡng được.
“Mình chỉ coi má»™t chút thôi!†Tôi nghÄ© bụng và đưa mắt nhìn và o trong ngôi quán cà phê nhá» núp dÆ°á»›i tán cây bã Ä‘áºu chôm chôm những gai. Cái lÆ°ng gù gù anh há»c sinh trÆ°á»ng cô-le lấp ló qua vai những ngÆ°á»i dân quân tá»± vệ Ä‘á»™i nón bà ng rá»™ng và nh thả trá»… sau gáy. Tôi muốn và o báo cho anh biết tá»›i đã lên đây, nhÆ°ng bụng phân vân: “Lỡ ảnh [7] bảo xuống thuyá»n thì sao?... Ừ, mà mình chỉ cần coi qua má»™t chút thôi mà !â€
- Chen đâu mà chen dữ váºy hả? - Má»™t thằng bé lùn lùn, béo ục ịch, trợn mắt hÃch khuá»·u tay và o hông tôi.
- Cho tao coi một chút mà !
Nghe tôi nói bằng má»™t giá»ng nhÆ°á»ng nhịn, thằng bé tức thá»i nép ngÆ°á»i qua để cho tôi lách và o, rồi nó nhe răng cÆ°á»l là m nhÆ° tôi vá»›i nó đã quen từ hồi nà o.
- Mà y mới tới à ? Hồi nãy vừa diễn trò hai con khỉ kéo xe mê lắm!
- Ừ, mình mới tới! - Tôi đáp cho có đáp, không còn chú ý nghe nó kể những gì bên tai nữa.
NgÆ°á»i Khách mãi võ mặc quần áo chẽn mà u Ä‘en đã bán qua má»™t lượt thuốc cao, bắt đầu giá»›i thiệu tiết mục “Em bé mÆ°á»i tuổi nhà o qua vòng lá»aâ€.
- Trò nà y đêm qua nó diá»…n rồi. Không thể tả được mà ! - Thằng bé lùn lùn béo ục ịch lại rỉ tai tôi, giá»ng đầy tá»± hà o vá» cái chuyện nó đã được xem trÆ°á»›c tôi.
Má»™t em bé váºn bá»™ quần áo bằng xa tanh mà u Ä‘á», tóc tết quả Ä‘Ã o, mang đôi hà i vải Ä‘en bÆ°á»›c ra, cúi chà o khán giả Chiếc vòng sắt quấn giẻ tẩm dầu lồng giữa má»™t khung gá»— hình chữ nháºt, dá»±ng đứng cỡ ngang tầm mắt tôi, bà y giữa hiện trÆ°á»ng. Dứt loạt vá»— tay chung quanh, ngÆ°á»i Khách già cầm ngá»n Ä‘uốc châm và o chiếc vòng quấn giẻ. Tức thá»i má»™t vầng lá»a hình trong nhÆ° chiếc bánh xe lá»a của Na Tra [8] phá»±c cháy vù vù. Em bé lại nghiêng đầu chà o má»i ngÆ°á»i rồi dún chân má»™t cái, chạy tá»›i ba bÆ°á»›c gieo mình nhÆ° má»™t con thoi bay qua vòng lá»a. Mắt tôi hoa lên, chỉ còn thấy cái bóng Ä‘á» lao qua lao lại xuyên ngang vầng lá»a, và hai tai tôi ù Ä‘i vì tiếng reo hò, tiếng vá»— tay vang dáºy.
- Äêm qua, nó nhà o sáu lần mà bữa nay nó tăng lên tá»›i tám lần! Mà y thấy ghê chÆ°a? - Thằng bé lùn lùn béo ục ịch hÃch tôi, vênh mặt nói.
Trong lúc ngÆ°á»i Khách cầm mấy chai rượu thuốc Ä‘i vòng quanh chà o hà ng thì em bé vừa đứng thở vừa Ä‘Æ°a hai bà n tay nhá» phủi phủi những sợi tóc cháy trÆ°á»›c trán. DÆ°á»ng nhÆ° đêm nay số thuốc bán được Ãt á»i quá. NgÆ°á»i Khách mặt buồn buồn, đặt mấy chai rượu thuốc lên cái rÆ°Æ¡ng lá»›n mà u Ä‘en, cố là m ra vẻ tÆ°Æ¡i tỉnh :
- Ông bà cô bác xem xong trò nà y, rồi hẵng mua giùm sau cũng dược. Hầy! Tả lồ lên... [9]
Tiếng trống, tiếng thanh la lại khua rung dồn dáºp. Ông ta cầm má»™t nắm dao con sáng loáng tung lên bắt từng chiếc má»™t, rồi lần lượt cắm tất cả mÆ°á»i hai con dao ấy và o những khe hở đục trong cái vòng sắt còn Ä‘ang rừng rá»±c lá»a. Những mÅ©i dao nhá»n hình lá trúc Ä‘Ã o lấp lánh ánh thép trắng xanh tua tủa chÄ©a ngược và o trong, cà ng là m thu hẹp cái khoảng tròn ban nãy vừa đủ má»™t thân mình ngÆ°á»i chui qua. NgÆ°Æ¡i Khách xiếc nhìn mấy ngÆ°á»i đánh trống đánh thanh la, ra hiệu ngừng tay. Ông ta nhÆ°á»ng mắt hét lên má»™t tiếng, rùng mình thu ngÆ°á»i lại và láºp tức dún chân bay qua giữa nhÅ©ng mÅ©i dao tua tủa. Tôi nhắm mắt lại. Trá»i Æ¡i! Chỉ nhÃch ra má»™t phân, bất cứ ở phÃa nà o thì những mÅ©i dao sắc nhá»n nhÆ° gÆ°Æ¡m kia cÅ©ng đâm xóc lút và o da thịt. Ông ta lao Ä‘i lao lại ba lần nhÆ° váºy mà trông sắc mặt và hÆ¡i thở không chút biến đổi.
- NgÆ°á»i lá»›n là m không hay. Em bé là m má»›i hay! - NgÆ°á»i Khách vung tay giá»›i thiệu.
Em bé gái bÆ°á»›c ra, nghiêng đầu chà o má»i ngÆ°á»i. Hai bà n chân Ä‘i đôi hà i vái Ä‘en nhá» xÃu khÆ¡i Ä‘á»™ng giẫm lên giẫm xuống má»™t chá»— trên mặt đất lởm chởm những hòn cuá»™i Tôi hồi há»™p qua. Äôi môi em bé run run. Rõ rà ng là nó Ä‘ang cố trấn tÄ©nh trÆ°á»›c phút biểu diá»…n cái trò vô vùng nguy hiểm nà y.
- Có ba ở đây, con! - NgÆ°á»i Khách nói bằng giá»ng khuyến khÃch vui vẻ, nhÆ°ng cặp mắt ông ta trông nghiêm nghị đáng sợ.
Em bé tức thá»i hét lên má»™t tiếng nhÆ° bố, dún chân bay xuyên qua giữa vòng dao rá»±c cháy. Chung quang im phăng phắc. Má»i ngÆ°Æ¡i không kịp vá»— tay. Có lẽ vì sá»± thán phục cùng vá»›i ná»—i lo sợ thay cho em bé cùng má»™t lúc áºp và o là m choáng ngợp má»i trái tim ngÆ°á»i. Em bé lao qua vòng dao lần thứ nhất, rất dá»… dà ng. Em lại mÃm môi lao qua lần thứ hai. Äến lần thứ ba, thì má»™t tiếng thét kinh hoà ng của những ngÆ°á»i xem nổi lên chung quanh tai tôi. Em bé đã ngã bổ xuống bà n chân phải mắc và o má»™t mÅ©i dao.
NgÆ°á»i xem chạy ùa và o. Ông Khách già ôm ngang lÆ°ng con gỡ chiếc hà i Ä‘en ra khá»i mÅ©i dao. Má»™t dòng máu Ä‘á» từ trong vết thÆ°Æ¡ng bà n chân em bé tuôn ra nhÆ° suối.
- Không há» gì mà ! Dán má»™t lá thuốc cao, khá»i ngay thôi! - Ông Khách vùa nói vừa rắc má»™t Ãt thuốc cầm máu mà u Ä‘en để hà n miệng vết thÆ°Æ¡ng, và trao đứa con gái cho má»™t bà xẩm [10] vác Ä‘Æ°a xuống chiếc thuyá»n Ä‘áºu trong má»™t con kênh gần đấy.
Bá»n trẻ nhỠùn ùn chen lấn chạy theo coi. Mặc dầu đám hát vẫn tiếp tục biểu diá»…n, nhÆ°ng tôi không còn lòng đã nà o xem nữa. Tôi cÅ©ng chạy theo đám trẻ, lần xuống mé sông đứng ngó và o thuyá»n.
Em bé ngồi tá»±a lÆ°ng và o mui, đôi mắt to Ä‘en láy nhìn xuống vết thÆ°Æ¡ng trên mu bà n chân đã được bó má»™t lá thuốc cao. Không thấy máu chảy nữa. NhÆ°ng bà n chân cứ run run, lâu lâu lại giáºt má»™t cái, khiến em nhắm mắt lại. Bà xẩm cầm ngá»n đèn soi và o chân con, tròng mắt Ä‘á» hoe.
- Con có đau lắm không, con?
Em bé nhắm nghiá»n mắt, hai tay bóp chặt trên ống chân, lắc lắc đầu. Má»™t giá»t nÆ°á»›c mắt ngÆ°á»i mẹ rÆ¡i xuống bà n chân nhá» của đứa con Ä‘au. Em bé mở choà ng mắt ra, hốt hoảng nhìn mẹ, nhÆ° vừa bị má»™t giá»t nÆ°á»›c sôi rÆ¡i trúng và o chân.
- Æ , không có là m sao đâu, má à ! Buốt buốt má»™t tà thôi!
Vừa nói, cô bé vừa quá» tay ôm ngang lÆ°ng mẹ và cố nhoẻn cÆ°á»i cho mẹ yên lòng. NhÆ°ng sau đó má»™t chốc, em lại nhắm mắt lại. Mấy giá»t mồ hôi rịn rịn ra trên vầng trán nhá». Tôi biết chắc chắn rằng em bé Ä‘au lắm. Tôi không dám đứng nhìn nữa, bèn trở lên chợ.
Bấy giỠđám hát cÅ©ng vừa tan. Tôi sá»±c nhá»› ra là mình đã di lâu quá. Tôi liá»n chạy và o quán cà -phê. Không thấy anh há»c sinh cô-le đâu. Tôi nhằm hÆ°á»›ng đầu ngá»n cây bà ng khô, chạy má»™t mạch vá». Äoà n thuyá»n váºn tải quân lÆ°Æ¡ng không còn chiếc nà o Ä‘áºu ở đó nữa. Tôi chạy dá»c theo bến chợ má»™t quãng, hi vá»ng há» vừa rá»i di, mình còn có thể Ä‘uổi theo kịp.
Trá»i tối quá. Lá»a đèn trên sông dần dần thÆ°a thá»›t. Chợ cÅ©ng đã tan rồi. Tôi trèo lên má»™t đống gạch, đứng ngóng theo là n nÆ°á»›c lấp loáng ánh sao xuôi xuôi trên dòng kênh không biết chảy vỠđâu. Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà quảy đôi thùng xuống bến lấy nÆ°á»›c, đứng lại nhìn tôi hồi lâu rồi há»i :
- Nhá»! Phải mà y ở trong Ä‘oà n thuyá»n váºn tải không?
- Dạ phải! - Tôi vội đáp, bụng hơi mừng - HỠđi dâu rồi, dì?
- Trá»i Æ¡i! Mà y Ä‘i đâu mà há» tìm mà y khắp cả chợ? Há» Ä‘i rồi. Äi từ tám hoánh nà o rồi! Nhổ sà o từ hồi nÆ°á»›c má»›i ròng - Và ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà chép miệng - Chà , chừng nhÆ° hỠđược lệnh Ä‘i ngay hay sao ấy. Gấp lắm thì phải!
- Dì có nghe há» nói Ä‘i đâu không? - Tôi há»i lại.
- Chuyện quân sự mà , biết sao được! Thế mà y cũng không biết à ? HỠkhông nói với mà y à ?
- Không, dì ạ!
- Mà y có ba má, anh em gì trên thuyá»n không?
- Không. Cháu đi quá giang thôi.
NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà chà nh môi ra dà i giá»ng :
- Thảo nà o!... NgÆ°á»i ta có việc của ngÆ°á»i ta chứ. Ai bảo cứ ham chÆ¡i, Ä‘i những đâu!
NgÆ°á»i Ä‘Ã n bà không nói gì nữa, lẳng lặng xuống sông gánh nÆ°á»›c lên chợ. Tá»± nhiên tôi thấy trong lòng mình rÆ°ng muốn khóc...
Ban ngà y tôi thẩn tha Ä‘i dá»c theo bến, mong có gặp ngÆ°á»i nà o quen trong Ä‘oà n thuyá»n váºn tải quân lÆ°Æ¡ng trở lại đây không. Ban đêm tôi, tôi và o ngủ trong chợ, chui dÆ°á»›i gầm má»™t thá»›t bán thịt lợn của ngÆ°á»i Hoa kiá»u. NhÅ©ng ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà trong chợ gá»i tôi là thằng bé tản cÆ°.
Nghe đâu hồi tháng trÆ°á»›c, chợ nà y chỉ há»p buổi sáng. HÆ¡n tháng nay, chợ nhóm suốt ngà y, có đêm mãi chÃn mÆ°á»i giá» khuya má»›i tan. NgÆ°á»i tản cÆ° ở các vùng trên đổ xuống ùn ùn nhÆ° nÆ°á»›c. Mặt nÆ°á»›c dòng kênh không mấy lúc ngá»›t tiếng khua Ä‘á»™ng mái chèo. Cái chợ con nằm trên ngã ba kênh của xứ là ng quê hẻo lánh nà y trở nên đông vui nhá»™n nhịp nhÆ° má»™t trấn nhá». NgÆ°á»i từ Sà i Gòn chạy xuống tá»›i đây cÅ©ng có. NgÆ°á»i vùng Tiá»n Giang, Háºu Giang cÅ©ng có. Nhiá»u con mụ Ä‘Ã n bà mặc áo lụa trắng rô-dê [11], che dù đầm, núng na núng nÃnh rén bÆ°á»›c Ä‘i lên chợ, mắt cứ ngó xuống chân dép xăng-Ä‘an, sợ bùn đất vấy gấu quần. Tiá»n bạc Ä‘á»±ng nứt vÃ, nhÆ°ng mua gì cÅ©ng chê á»ng chê eo, trả giá rẻ mạt. Tôi chỉ nghe há» than phiá»n vá»›i nhau rằng: “LÃnh mình dở quá, không chặn nổi Tâyâ€, rằng “Chạy và o đây không có nÆ°á»›c đá uống, không có nÆ°á»›c ngá»t tắmâ€. Thấy tôi lảng vảng đến gần chá»— thuyá»n há», há» nhìn chòng chá»c và o tôi, bá»™ nhÆ° muốn ăn thịt: “Ê Ä‘i Ä‘i, thằng nhá». Mò mẫm toan ăn cắp hả?†Tôi ức đến muốn khóc. Có ai quen, gặp tôi bây giá» cÅ©ng không nháºn ra tôi nữa đâu. Ngồi bó gối trên cầu nhìn xuống nÆ°á»›c, chÃnh tôi cÅ©ng khó nháºn ra mình trong cái hình thù quái dị nà y. Tóc tôi má»c dà i gần phủ gáy, hai quầng mắt hõm sâu, cổ gầy nhom nhÆ° cổ cò ma. Chiếc áo vét tông bằng ka ki trắng của anh há»c sinh cô-le cho tôi, giỠđây đã biến thà nh mà u cháo lòng, vạt áo phủ xuống táºn gối, cứ kêu loạt xoạt theo má»—i bÆ°á»›c Ä‘i. Còn chiếc quần đùi bằng vải len của tôi thì bạc phếch ra, hai ống rách te tua nhÆ° bị cá chốt rỉa.
Ai nhá» việc gì, tôi cÅ©ng giúp. Mấy thÃm bán cá nhá» tôi khiêng thúng mủng, xách nÆ°á»›c cho há» thay nÆ°á»›c rá»™ng cá.
- Em bé! Vác cho qua [12] bó mÃa Ä‘i!
- Em bé! Äá»™i thúng tôm lên chợ giúp dì Ä‘i!
- Nhá»! Nhá»! Chạy xuống mé kênh cắm lại cây sà o của dì sắp trôi kia!
Kẻ cho tôi nắm xôi, ngÆ°á»i cho tôi gói bắp. Không ai biết tôi từ đâu trôi dạt tá»›i.
Ngà y nà o tôi cũng tạt qua trước ngôi quán rượu một lần. Biết đâu bác tà i công già hôm nỠchẳng qua ngang mà ghé lại đây?
Những ngà y đầu mùa mÆ°a năm 1946 cứ ì ạch nặng ná» lê Ä‘i từng bÆ°á»›c khó khăn nhÆ° ngÆ°Æ¡i Ä‘Ã n bà sắp ở cữ cứ trở dạ mãi mà vẫn chÆ°a đẻ được. Ở cái vùng nÆ°á»›c mặn miá»n tây Nam bá»™ nà y, ngÆ°á»i ta mong mÆ°a nhÆ° bá»n trẻ con chúng tôi mong mẹ vá» chợ. MÆ°a có nÆ°á»›c ngá»t uống, có nÆ°á»›c cầy bừa, nhÆ°ng Ä‘iá»u quan trá»ng nhất trÆ°á»›c mắt, là mÆ°a có thể là m cháºm bÆ°á»›c của địch trong các cuá»™c tiến công, gây trở ngại cho chúng trên các nẻo Ä‘Æ°á»ng hà nh quân vì trÆ¡n tuá»™t, sình lầy.
Trá»i cà ng sắp mÆ°a thì cà ng oi bức khó chịu, ban ngà y mặt trá»i đổ nắng chang chang, nóng nhÆ° giá»™i lá»a. Chỉ khi đêm đến má»›i có đôi chút gió lao xao từ vùng vịnh Thái Lan thổi tá»›i. ThÆ°á»ng thÆ°á»ng, đêm nà o ngÆ°á»i trong chợ cÅ©ng xách chiếu ra ngồi dá»c bá» kênh hóng mát, coi thuyá»n tản cÆ° và thuyá»n chở Cá»™ng hòa vệ binh [13] từ mạn trên trẩy xuống. Quán rượu của dì TÆ° Béo là nÆ¡i tụ há»p của những ngÆ°á»i thức khuya nhất, có khi đến má»™t hai giá» sáng hãy còn đỠđèn và ran tiếng nói cÆ°á»i.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Cầu nhá» bắc gie ra sông, dùng để lên xuống rá»a ráy, tắm giặt.
[2] TrÆ°á»ng trung há»c.
[3] Sá»t vuông to đáy có hai quai xách; khi cần, cứ tra đòn và o khênh.
[4] NgÆ°á»i Trung Quốc.
[5] Cha ấy, bố ấy.
[6] Má»™t loại cây má»c theo mé sông, đầm nÆ°á»›c, còn gá»i là thủy liá»…u.
[7] Anh ấy.
[8] Má»™t nhân váºt trong truyện “phong thần†Trung Quốc.
[9] Nà y! Gióng đại thanh la lên.
[10] Äà n bà Trung Quốc.
[11] Tiếng Pháp: bá»-rô-đê, nghÄ©a là thêu.
[12] Tiếng xÆ°ng “tôi†thân máºt của ngÆ°á»i cao tuổi hÆ¡n.
[13] Tổ chức quân Ä‘á»™i chÃnh quy sau ngà y cÆ°á»›p chÃnh quyá»n của Nam bá»™, má»™t trong bốn sÆ° Ä‘oà n dân quân cách mạng Nam bá»™.
Xem tiếp chương 2
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
|
14-08-2008, 09:53 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 2 Trong tá»u quán
Tôi thÆ°á»ng lân la đến quán dì TÆ° Béo, bởi lý do mong gặp ngÆ°á»i quen. NhÆ°ng còn má»™t lẽ khác nữa, là ở đó, tôi có thể nghe đủ má»i thứ chuyện trên Ä‘á»i. Việc gì vừa xảy ra ở bất cứ xó hẻm nà o quanh chợ, láºp tức trong quán dì TÆ° Béo má»i ngÆ°Æ¡i đã biết ngay. Từ những tin nóng hổi ở mặt tráºn Và m Xáng nhÆ°... “má»™t chiến sÄ© ta bị thÆ°Æ¡ng, khúc ruá»™t lòi ra, anh lấy tay nhét và o, không rên má»™t tiếngâ€, cho đến chuyện “ông Tổ sÆ° Bồ Äá» truyá»n dạy phép mà u cho Tá» Thiên Äại Thánh nhÆ° thế nà o...†tôi Ä‘á»u có thể nghe được ở đây.
Äó là má»™t ngôi quán nhá» xệch xạc, trống trÆ°á»›c trống sau, cất dá»±a bên bá» kênh dÆ°á»›i bóng má»™t cây gáo cổ thụ. Mái lá rách thủng lô chá»—, ban ngà y nắng soi xuống mặt chiếc bà n dà i, thả những bóng trứng vịt xuống bên mâm ngÆ°á»i ngồi nháºu, và ban đêm, ngÆ°á»i ta có thể uống cả má»™t vì sao xanh rÆ¡i trong lòng cốc.
Quán rượu dì TÆ° Béo nối tiếng vá» thứ rượu tăm ngá»t giá»ng, phảng phất mùi cháy khê nồi mà không nhà nà o cất được, vá» tà i xà o nấu các món thịt rừng mà các lão già cÅ©ng hay bông phèng đã nức nở khen rằng “nhắm xong má»™t miếng, thấy ngÆ°á»i phấn hứng, trẻ tráng ra ngayâ€. Nhiá»u ngÆ°á»i tin nhÆ° váºy. Chứ nhÆ° tôi, tôi nghÄ© rằng những ngÆ°á»i lui tá»›i nÆ¡i đây là bởi tá»± thói quen cố hữu của há». Mà bà chủ quán vốn là má»™t ngÆ°á»i đãi bôi xởi lởi, không bao giỠđể pháºt lòng bất cứ má»™t ông khách nà o dù khó tÃnh đến đâu. Duy chỉ có má»™t Ä‘iá»u mà ai cÅ©ng biết nhÆ°ng cÅ©ng chẳng ai nói ra, là trong sá»± dá»… dãi hà o phóng của bà ta, dù thế nà o thì thế, má»™t đồng xu cÅ©ng không lá»t được qua cánh tay nhá»n nhầy bóng mỡ của bà , vì bà không để mình chịu thiệt vá»›i ai bao giá». Chẳng váºy mà má»™t hôm, bà ta đã bảo tôi: “Tao thấy mà y sống hổm rà y ở chợ nà y nhÆ° con chó hoang. Tá»™i quá! vỠđây mà ở, tiếp giúp tao việc vặt trong quán. Mà y sẽ tha hồ ăn, tha hồ uống. Còn nhÆ° công xá...â€. Bà ta im lặng má»™t lúc, sụt sịt mÅ©i: “Nói chuyện công xá, hóa ra cháu ở đợ cho dì sao? Dì có má»™t thân má»™t mình. Dì coi cháu nhÆ° con thôi. Mẹ con mà tÃnh chuyện tiá»n bạc thì còn ra cái nghÄ©a gì!â€
Tôi đứng lặng Ä‘i má»™t lúc lâu, bà ng hoà ng không biết đáp ra sao. TrÆ°á»›c mắt tôi, dòng kênh xanh ngắt lặng lẽ chạy hút và o chân trá»i. Má»™t cánh buồm nhá» xÃu bồng bá»nh trên khói nÆ°á»›c, ở má»™t nÆ¡i nà o xa lắm, đôi khi không trông rõ, dÆ°á»ng ná»a thá»±c ná»a hÆ°. Quay nhìn vá» hÆ°á»›ng quê nhà , chỉ thấy mây trá»i đùn cao nhÆ° núi. Ngà y mai tôi sẽ Ä‘i vỠđâu sống ra sao, tôi chÆ°a biết. Tôi chẳng ở đây thì còn Ä‘i đâu nữa? Tôi gáºt đầu, chẳng nghÄ© ngợi gì.
- Vâng. Cháu sẽ ở đây với dì!
Tôi trở thà nh thằng nhỠhầu rượu trong quán dì Tư Béo bắt đầu từ hôm đó.
- Cầm hà o bạc đây, ra chợ mà cắt tóc ngay Ä‘i - Bà ta vừa truyá»n lệnh cho tôi, vừa tháo mấy cây kim băng cà i miệng túi áo chÃch [1] Ä‘Æ°a lên ngáºm ngang mồm, và móc từ trong miệng túi thâm Ä‘en vì bẩn mỡ ra má»™t nắm giấy bạc, nhặt má»™t tá» hà o dúi và o tay tôi.
Khi tôi cắt tóc xong, trở vỠquán thì thấy bà ta lúi húi ngồi khâu bên rổ may.
- Lại ướm thỠcái quần đùi coi nà o. Dì khâu cho mà y đấy.
Bà ta đứng dáºy, cầm mảnh lụa Ä‘en vừa cắt từ ống quần dà i cÅ© của bà chỉ cần khâu má»™t Ä‘Æ°á»ng lÆ°ng và má»™t Ä‘Æ°á»ng khoét đáy là thà nh má»™t chiếc quần đùi. Tôi mặc thá», thấy hãy còn quá rá»™ng.
- Cầm bánh xà phòng thÆ¡m của dì, xuống bến tắm Ä‘i. Rồi lên mà mặc quần má»›i, con! - Bà ta ngá»t ngà o bảo tôi.
Bà ta nói vá»›i tôi rất Ãt, lá»i lẽ dịu dà ng, nhÆ°ng má»—i câu là má»™t mệnh lệnh. Sau khi tắm rá»a xong, tôi vá»™i mặc chiếc quần lụa Ä‘en ngắn và o. Bà ta ngồi nheo mắt, cÆ°á»i là m rung rung hai tảng mỡ của đôi gò má bóng nhẫy, ngắm tôi hồi lâu.
- TÆ°Æ¡m Ä‘a! Sạch sẽ thÆ¡m tho nhÆ°váºy má»›i có thể hầu khách được. Chứ đứng gần ngÆ°á»i ta mà hôi nhÆ° cú thì há» gõ chai lên đầu biết không? Mà trông mà y mặt mÅ©i cÅ©ng sáng láng đấy. Có chữ nghÄ©a gì bá» túi không?
- Dạ, cháu đã đỗ xép-phi-ca [2] tháng sáu năm ngoái.
- Thiệt chứ? Trá»i, thằng nà y giá»i Ä‘a! Má»›i mÆ°á»i bốn mÆ°á»i lăm tuổi mà đã Ä‘á»— phi-ca thì giá»i lắm. Ờ, hồi tao còn con gái, có má»™t ông giáo phi-ca chú ý đến tao, nhÆ°ng duyên trá»i không định. Chà , ngà y xÆ°a Ä‘á»— phi-ca là đã nên ông nỠông kia rồi. Khổ cho mà y, gặp thá»i buổi loạn ly!... Thế ba má cháu đâu?
- Dạ, ở xa lắm! - Tôi đáp một cách miễn cưỡng.
Thấy tôi không muốn nói, bà ta cÅ©ng thôi không há»i. Bà ta vốn là ngÆ°á»i khôn ngoan, lịch thiệp và từng trải, luôn luôn Ä‘oán trÆ°á»›c ý má»i ngÆ°á»i, biết lúc nà o nên nói, lúc nà o nên không và nên chấm dút câu chuyện ở chá»— nà o. Äiá»u nà y, tôi nháºn ra trong những đặc tÃnh của bà ta chỉ qua và i ngà y sau thôi.
Kể ra thì khách rượu của quán rượn dì TÆ° Béo không thiếu hạng nà o. Những tay vô công rồi nghá», la cà ngồi tán dóc suốt ngà y cÅ©ng có. Những ngÆ°á»i tản cÆ°, cắm thuyá»n tạt lên uống chén rượu rồi quảy qua Ä‘i ngay cÅ©ng có. Bá»n con buôn và o ngồi chỉ cốt lấy chá»— gặp gỡ, trao đổi luồng hà ng Ä‘Æ°Æ¡ng khan hiếm và để kiếm món xà o nÆ°á»›ng khoái khẩu hÆ¡n là vì cần nên đôi khi, má»™t và i ngÆ°á»i lÃnh Cá»™ng hòa vệ binh có tuổi lén rá»i chá»— trú quân và o là m má»™t cốc rượu khan, trÆ°á»›c khi ra khá»i quán cứ Ä‘Æ°a ống tay áo chùi ria mép và dặn Ä‘i dặn lại tôi: “Nà y, chú em, há»… có ban chỉ huy đến há»i thì nói không có ai tá»›i uống rượn đây cả nhé! Nhá»› nhéâ€.
Chỉ trong và i hôm, tôi đã quen mặt hầu hết những đệ tá» LÆ°u Linh [3] của xóm chợ nà y. NhÆ°ng trong đám ngÆ°á»i thÆ°á»ng lui tá»›i đây, tôi chỉ đặc biệt chú ý có hai ngÆ°á»i.
Má»™t là lão Ba Ngù. DÆ°á»ng nhÆ° lúc nà o cÅ©ng có lão túc trá»±c trong quán. Nói cho đúng thì lão ta cÅ©ng không phải là tay mạnh rượu. NhÆ°ng lão có thể lai rai uống được suốt ngà y. Những chuyện tiếu lâm, những chuyện giang hồ mã thượng lão kể Ä‘i kể lại vá»›i má»i ngÆ°á»i, tôi nghe đến thuá»™c là u những vẫn thÃch nghe. Bởi má»—i lần kể, lão thÆ°á»ng hay thắt thêm và o những chi tiết bất ngá» khiến tôi phải cÆ°á»i bò ra; hoặc cÅ©ng có má»™t đôi chá»— mà lần trÆ°á»›c kể dà i dòng, lão đã biết khéo léo thu vén bá» Ä‘i cho câu chuyện thêm tròn trÄ©nh, dá»… nghe hÆ¡n. Những lúc đông khách, lão đứng dáºy nhÆ°á»ng chá»— cho ngÆ°á»i má»›i tá»›i. Äôi khi lão còn bÆ°ng há»™ bát thừa giúp bà chủ quán. Dì TÆ° béo mến lão vì cái tà i Ä‘Æ°a chuyện và giữ khách không công của lão, nên thỉnh thoảng bà ta cÅ©ng đãi lão cút rượu kèm theo má»™t con khô cá lạt nÆ°á»›ng [4]. Ai má»i rượu lão Ä‘á»u uống, không từ chối. NhÆ°ng chỉ uống má»™t chén con cho vui bụng ngÆ°Æ¡i ta thôi. Không bao giá» lão uống đến chén thứ hai. “Mình là ngÆ°á»i biết tá»± trá»ng. Mình có phải là thằng già nát rượn đâu!†Lão thÆ°á»ng lè nhè nói má»™t mình nhÆ° váºy. Cứ má»—i ngÆ°á»i má»™t chén rượu má»i, má»—i ngà y đêm lão Ba Ngù có thể uống tÃnh ra đến má»™t, hai lÃt! Lão luôn luôn cởi trần, áo chỉ dể vắt há» bên vai, bảo: “Äể vầy cho nó mátâ€. Lão chỉ mặc Ä‘á»™c chiếc quần đùi: da mặt, da lÆ°ng Ä‘á» nhÆ° cua luá»™c. DÆ°á»ng nhÆ° bấm và o bất cứ chá»— nà o trong thân hình lão cÅ©ng có thể chảy rượu ra ngay được... Äó là ngÆ°á»i thứ nhất.
NgÆ°á»i thứ hai là TÆ° Mắm. Không biết y ở đâu, tên tháºt là gì. Chỉ biết rằng y thÆ°á»ng chở mắm lóc, mắm trê đôi khi chở cả dừa khô và bà rợ trong má»™t chiếc ghe lÆ°á»n [5] bán dá»c theo các xóm bá» kênh, nên đồng bà o gá»i y là TÆ° Mắm. Còn ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà chạc ba mÆ°Æ¡i tuổi mà TÆ° Mắm bảo là vợ y không mấy khi bÆ°á»›c lên bá». có lần, tôi nghe thấy lão Ba Ngù che tay lên miệng bảo vá»›i dì TÆ° Béo: “Chà , bá»™ thằng TÆ° Mắm có ngải hay sao mà nó chà i được con nỡm đẹp quá. Không phải vợ hắn đâu. Dứt khoát là không phải bà chị ạ!â€.TÆ° Mắm ngÆ°Æ¡i dong dá»ng cao nÆ°á»›c xanh mét, tóc cắt bom-bê, mái tóc trÆ°á»›c trán rủ xuống táºn gò má bên phải. Äôi mắt y rất bé và sắc lạ lùng, tròng mắt đảo Ä‘i đảo lại rất nhanh và không há» nhìn thẳng và o ai bao giá».
Má»™t buổi sáng, lúc tôi Ä‘ang bÆ°ng rổ tôm cà ng xanh từ chợ vá» thì nghe tiếng tà u bay vè vè từ hÆ°á»›ng Sóc Trăng lượn đến. NgÆ°á»i trong chợ xô nhau nhạy tán loạn. Chiếc tà u bay đảo hai vòng trên xóm Ngã Ba Kênh, bay rất cháºm nhÆ°ng tháºt cao, nghiêng qua nghiêng lại quan sát rồi thả xuống má»™t đống truyá»n Ä‘Æ¡n. Những tá» truyá»n Ä‘Æ¡n tủa ra, bị gió cuốn Ä‘i bay vá» mạn rừng trà m cách chợ có đến và i ngà n thÆ°á»›c. Không biết bá»n giặc nói gì trong ấy. NhÆ°ng khi tôi vỠđến quán thì gặp ngay lão Ba Ngù đứng chá»i oang oang :
- Tổ cha thằng Tây. Mà y đánh thì xuống đây! Chứ bay trên trá»i thả giấy xuống thì cÅ©ng chÆ°a gá»i là bảnh...
Lão nÃu rổ tôm của tôi lại, há»i :
- Mà y có nhặt được tỠnà o đút trong nà y không
- Không. - Tôi dáp.
- Truyá»n Ä‘Æ¡n nó kêu gá»i Việt Minh đầu hà ng đấy!
- Sao bác biết? Bác nhặt được à ?
- Nhặt đâu mà nhặt. Thằng TÆ° Mắm nó vừa bảo đấy. Cái thằng coi váºy mà nhát. Nó má»›i nghe hÆ¡i tà u bay má»™t chút, đã xuống ghe chèo Ä‘i tuốt rồi!
Từ đó đến chiá»u, gặp ai lão Ba Ngù cÅ©ng nói Ä‘i nói lại có bao nhiêu chuyện đó Và chuyện giữa ngÆ°á»i trong quán cứ xoay quanh vấn Ä‘á»: “Tây sắp tiến công và o đây! Liệu chúng ta có chặn nổi không?â€
Và o lúc chạng vạng, trá»i bá»—ng nổi gió to. Tiếng sấm nổ chát chúa trên những vầng mây Ä‘en sì má»—i lúc nhÆ° muốn xà thấp xuống ngá»n cây. MÆ°a bắt đầu rÆ¡i lá»™p Ä‘á»™p những hạt to và nặng trên mái lá. NhÆ°ng chỉ à o qua má»™t loạt rồi tạnh ngay. Lão Ba Ngù đứng trÆ°á»›c quán, nhìn theo những là n chá»›p kêu :
- MÆ°a Ä‘i ông! Muốn mÆ°a thì cứ mÆ°a Ä‘i. Sao cứ là m khó khăn cho ngÆ°á»i ta váºy?
- Nếu mưa to thì Tây còn chưa dám và o đâu, phải không anh Ba?
Dì TÆ° Béo lạch bà lạch bạch nhÆ° con vịt mái xiêm, ra đứng bên cạnh lão, vừa thở dà i vừa há»i phụ há»a :
- Dút khoát là mưa thì nó không dám tiến công. Nó toà n đi giầy, gặp đất trơn trượt ngã bỠmẹ đi. Hồi đằng cựu [6] các ông rải quả mù trên lộ, Tây đi ngã lạch bạch. Thế là dao, mác, mã tấu mình cứ xông ra chém nó như chém chuối!
Tôi dá»n rá»a bát Ä‘Ä©a xong, không còn việc gì là m cÅ©ng ra đứng hóng chuyện bên lão. Bá»—ng nghe dÆ°á»›i kênh có ngÆ°á»i há»i :
- Quán dì TÆ° có gì nháºu không?
- À, thằng Sáu tuyên truyá»n! - Lão Ba Ngù kêu khẽ.
Dì TÆ° Béo tức thá»i quát tôi :
- Và o nhóm bếp lên. Con nÃt mà biết cái gì, lúc nà o cÅ©ng chá»±c nghe - Và bà ta đáp vá»ng ra kênh - Vô khối! Còn vô khối!
Tôi ngồi trong bếp vừa nhóm lá»a, vừa Ä‘Æ°a mắt nhìn ra. Nghe tiếng xuồng cáºp bến, khua lá»™p cá»™p. Dì TÆ° Béo chạy và o cầm cây phất trần bằng cuống quà i [7] dừa nÆ°á»›c quét lạch xạch trên bà n rượu. “Chắc là có khách sá»™p đây!†Tôi nghÄ© thầm nhÆ° váºy, vì nghe lão Ba Ngù dạ dạ hai ba tiếng, bá»™ kÃnh cẩn lắm. Rồi thấy anh Sáu tuyên truyá»n mồ hôi mồ kê nhá»… nhại, tay xách má»™t bao cà -roòng công văn giấy tá», khom ngÆ°á»i bÆ°á»›c qua mái giá»t, và o đặt phịch cái bao lên bà n. Lão Ba Ngù khệ nệ ôm má»™t chiếc ba-lô to tÆ°á»›ng rằng rịt những dây da, lấm lem bùn đất, tháºn trá»ng Ä‘i từng bÆ°á»›c và o và sẽ sà ng đặt lên chiếc chõng tre, cạnh cá»a ra và o bếp.
Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông chạc hăm sáu hăm bảy tuổi, cao lêu nghêu, mặc bá»™ quân phục ka-ki mà u rêu, thắt lÆ°ng da rá»™ng bản, khẩu súng poá»c-hoá»c Ä‘eo trá»… bên hông, tay xách đôi già y vải, tay cầm chiếc mÅ© vải kiểu hÆ°á»›ng đạo bÆ°á»›c và o Ä‘Æ°a mắt ngắm nghÃa má»™t vòng trong quán rồi thong thả kéo ghế ngồi xuống.
Anh Sáu tuyên truyá»n giá»›i thiệu vá»›i dì TÆ° Béo :
- Äây là ông Huỳnh Tấn, đặc phái viên của Tổng hà nh dinh Ủy ban kháng chiến Nam bá»™, ở miá»n Äông má»›i tá»›i!
Dì TÆ° Béo chắp hai tay trÆ°á»›c bụng cúi đầu chà o, nói gì là nhà trong mồm không nghe rõ, chỉ thấy dôi môi run run má»™t cách cảm Ä‘á»™ng. Ông khách đứng dáºy, toét miệng cÆ°á»i, khẽ nghiêng đầu chà o đáp lá»… rồi nói cách thân máºt tá»± nhiên :
- Kiến cắn bụng dữ rồi đây? Dì có gì cho chúng tòi là m ba hột cho đỡ đói cái đã...
Lão Ba Ngù buột miệng đáp ngay :
- Còn ná»a rá bún tÆ°Æ¡i. Có thể ăn vá»›i thịt bò xà o lá cách [8]. Còn nháºu thì... đâu nhÆ° nhà còn mấy con tôm cà ng nÆ°á»›ng, phải không bà chị? Mà rượu hôm nay không đặng ngon!
Dì TÆ° Béo gáºt đầu lia lịa :
- Muốn ăn cơm cũng được. Tôi chịu khó nấu. Chẳng mấy thuở mà ! Bắt gà là m xé phay ăn thôi.
Anh Sáu tuyên truyá»n vừa lau mồ hôi vừa nuốt nÆ°á»›c bá»t, giá»ng sốt ruá»™t :
- Dì muốn cho ăn thức gì cÅ©ng được. Có bao nhiêu cứ dá»n hết ra đây. NhÆ°ng phải gấp lên!
Lão Ba Ngù lăng xăng giúp bà chủ quán pha ấm trà , đặt lên bà n má»i khách. Anh Sáu tuyên truyá»n bảo tôi Ä‘em cho ảnh má»™t Ãt bún tÆ°Æ¡i, rồi ảnh rút trong bao cà -roòng ra má»™t cuá»™n giấy nhặt lấy hai tá» rá»™ng khổ nhất úp lên bà n, bảo tôi xếp bún và o.
- Chà , có khẩu hiệu gì má»›i hả chú Sáu? - Lão Ba Ngù tò mò há»i.
- Phải! Vừa lÄ©nh trên quáºn vỠđây. Bác kê giúp cái ghế cho tôi dán lên vách Ä‘i.
Anh Sáu tuyên truyá»n đứng lên ghế, Ä‘Æ°a tá» khẩu hiệu ngắm nghÃa cho cân bằng hai đầu rồi từ từ dán vô vách lá Dán xong má»™t tá», anh thong thả dán nốt tá» thứ hai. Tôi cầm đèn soi lên, nhìn trân trân và o những dòng chữ khắc gá»— in má»™c bản mà tôi đã Ä‘á»c nhiá»u lần trên các tá» khẩu hiệu dán đầy ở những nẻo Ä‘Æ°á»ng tôi đã vượt qua.
Äá»™c láºp hay là chết!
NÆ°á»›c Việt Nam của ngÆ°á»i Việt Nam!
Anh Sáu tuyên truyá»n lại lôi ra má»™t tá» giấy khổ nhá» in chữ chì, còn thÆ¡m phức mùi má»±c ty-phô, dán và o vách ngang tầm mắt ngÆ°á»i ngồi ở bà n. Lão Ba Ngù lẩm nhẩm đánh vần :
- Khá»... ông... không, Ä‘á».. i Ä‘i... Không Ä‘i lÃnh chá»... o cho... Không Ä‘i lÃnh cho giặc!
Äôi mắt tròn ra, nét mặt trang nghiêm, lão Ba Ngù lần lượt vừa đánh vần vừa Ä‘á»c hết những khẩu hiệu nhÆ° những lá»i thá» viết lên bằng máu :
Không Ä‘i lÃnh cho giặc!
Không bán lương thực cho giặc!
Không Ä‘Æ°a Ä‘Æ°á»ng chỉ lối cho giặc!
Ai có dao dùng dao, có mác dùng mác, má»—i ngÆ°á»i dân là má»™t ngÆ°á»i lÃnh, má»—i thÆ°á»›c đất là má»™t chiến hà o, sẵn sà ng hy sinh bảo vệ ná»n Ä‘á»™c láºp cho Tổ quốc!
Äá»c xong rồi, lão Ba Ngù lẳng lặng bÆ°á»›c đến chá»— móc áo lấy cái áo bà ba Ä‘en của lão giÅ© giÅ© mấy cái. Äoạn lão mặc và o, cà i cả cúc cổ cẩn tháºn. Lão cứ đứng nhìn lên những dòng chữ Ä‘á» chói nhÆ° máu kia, hai bà n tay vuốt Ä‘i vuốt lại những nếp áo nhăn nheo đã lâu không mặc tá»›i. Không biết có phải vì cÆ¡n gió to lúc nãy khiến lão bị lạnh, hay bởi lẽ nà o khác tôi không được rõ. Chỉ trông nét mặt im lặng và cá» chỉ trang nghiêm của lão thì tôi thấy giống nhÆ° lão Ä‘ang đứng bên giÆ°á»ng má»™t ngÆ°Æ¡i bệnh tháºp tá» nhất sinh. Kinh nghiệm ở những nÆ¡i khác thì vá»›i tình hình nà y, chắc chắn là chỉ trong vòng má»™t tuần lá»… nữa thôi, giặc Pháp sẽ tiến tá»›i đây...
- Trá»i Æ¡i, mà y có bÆ°ng Ä‘Ä©a thịt bò ra giùm tao má»™t chút không. Là m gì mà đứng chết gà ngoà i đó váºy? - Dì TÆ° Béo trong bếp eo éo gá»i vá»ng ra.
Tôi giáºt mình chạy và o, suýt nữa ngã bổ xuống ngạch cá»a. Lão Ba Ngù không và o giúp tôi má»™t tay nhÆ° má»i khi, lão lặng lẽ ra đứng trÆ°á»›c bến hút thuốc lá má»™t lúc rồi bá» Ä‘i đâu mất. Ông Huỳnh Tấn và anh Sáu tuyên truyá»n đói dữ. Chẳng mấy chốc mà hai ngÆ°á»i đã là m sạch rá bún và hai Ä‘Ä©a thịt bò xà o to tÆ°á»›ng. Ông Huỳnh Tấn vÆ°Æ¡n vai đứng dáºy, co chân duá»—i tay, cÆ°á»i hì hì :
- Từ sáng đến giá», hai anh em thay nhau chèo má»™t mạch, chẳng có há»™t cÆ¡m bá» bụng ăn bữa bún ngon quá. Ước chừng còn má»™t rá nữa, chúng tá»›i cÅ©ng nÃch hết!
Anh Sáu tuyên truyá»n quay sang há»i dì TÆ° Béo Ä‘ang chấp hai tay trÆ°á»›c bụng, đứng bên góc bà n hầu khách :
- Äá»™ mấy giá» thì liên lạc ở Thá»›i Bình lên tá»›i?
- Sá»›m thì cùng chÃn mÆ°á»i giá». Trá»i đất nà y, ngược nÆ°á»›c ngược gió, há» có thể lên khuya hÆ¡n... Các ông cứ ở lại nghỉ cho đỡ mệt. - Dì TÆ° Béo dáng thong thả, có ý muốn cầm khách.
- Có gì nháºu, dì mang ra vứt đó cho chúng tôi! - Ông Huỳnh Tấn nói cách vui vẻ - Dằn bụng rồi, bây giá» có thể lai rai được chứ hả, đồng chà Sáu?
Tôi quạt than hÆ¡ lại mấy con tôm cà ng nÆ°á»›ng sẵn, to cỡ cổ tay ngÆ°á»i lá»›n mà dì TÆ° Béo còn cất trong chạn. Trong khi đó, anh Sáu tuyên truyá»n cầm đèn ra sau quán ngắt mấy ngá»n rau răm, còn ông Huỳnh Tấn thì già nh vá»›i dì TÆ° để tá»± ông ta giã bát muối á»›t cho vui.
- Bác Ba Ngù Ä‘i đâu rồi hả dì TÆ°? - Anh Sáu tuyên truyá»n chợt há»i.
- á»i có trá»i biết ổng Ä‘i đâu! Muốn đến thì đến, muốn Ä‘i thì Ä‘i.
- Nháºu mà thiếu bác thì không vui!
- Có tôi đây, chú Sáu ạ. - Lão Ba Ngù từ ngoà i nói vá»ng và o - May quá, chỉ lo vá» không kịp!
Lão Ba Ngù bÆ°á»›c và o, đặt má»™t lÃt rượu trong nhÆ° mắt mèo lên bà n, xoa xoa hai bà n tay rồi Ä‘an mÆ°á»i ngón tay và o nhau, nghiêng đầu ngắm chai rượu :
- Tôi chạy và o táºn xóm Trà m, nà i lại của hỠđây. Không mấy thuở... Äể khách xa uống không đặng ngon sẽ mang tiếng đất Rạch Giá, Bạc Liêu mình!
Khi ba ngÆ°á»i đã ngồi và o bà n, sắp sá»a rót rượu thì có bóng má»™t ngÆ°á»i mặc quân phục mà u den, khoác ca-pốt, lom khom bÆ°á»›c theo ánh sáng đèn, Ä‘i và o quán. Tôi nháºn ra ngay đó là anh phân Ä‘á»™i trưởng Cá»™ng hòa vệ binh vừa vỠđóng quân ở xóm trên đã mấy hôm nay. Ông Huỳnh Tấn bá»—ng xô ghế đứng dáºy, đôi mắt tròn thao láo nhìn anh phân Ä‘á»™i trưởng, còn anh phân Ä‘á»™i trưởng thì đứng sững lại ở chá»— ngạch cá»a mồm há hốc ra. Hai ngÆ°á»i im lặng nhìn nhau, rồi cả hai cùng lao tá»›i ôm lấy nhau, tay đấm đấm và o lÆ°ng nhau thùm thụp :
- Trá»i Æ¡i, tao tưởng mà y chết rồi!
- Tao cũng tưởng mà y chết rồi!
- Váºy ra không thằng nà o chết cả...
Hai ngÆ°á»i cùng tranh nhau nói. Không còn nghe câu nà o là của ngÆ°á»i nà o. Những tiếng nói bằng giá»ng cÆ°á»ng tráng sôi nổi vồ váºp tuôn ra cùng vá»›i những tiếng cÆ°á»i vui vẻ mừng rỡ của đôi bạn tình cá» gặp lại, cứ xoắn lấy nhau.
- Sao nghe mà y chết ở mặt tráºn Gò Công rồi? Ngồi xuống đây! - Ông Huỳnh Tấn kéo ghế má»i anh phân Ä‘á»™i trưởng
- Chết thế nà o được? Ờ mình có bị thÆ°Æ¡ng ở Và m láng, Gò Công - Anh phân Ä‘á»™i trưởng lá»™t áo ca-pốt ném lên chõng, mở cúc áo trá» và o vết sẹo trên ngá»±c - Xuyên trÆ°á»›c trổ ra sau lÆ°ng, thủng má»™t lá»— phổi cầm chiếc Ä‘Å©a thá»c qua được. Bá»t cứ tuôn ra phì phì. Cả máu cả bá»t. Váºy mà chỉ hÆ¡n tháng sau mình đã dáºy, ra chỉ huy chiến đấu!
- Sức mà y ca-nông bắn cÅ©ng không chết! - Ông Huỳnh Tấn cÆ°á»i hì hì...
Anh phân đội trưởng bấy giỠmới ngắm nhìn ông Huỳnh Tấn từ đầu đến chân :
- Mà y vừa tới đây à ? Bây giỠchắc là m to lắm hả? Nhưng chưa quân sự lắm! Hãy còn cái mã của anh sinh viên...
Anh phân dá»™i trưởng bá»—ng nhếch mép không nhìn và o ông Huỳnh Tấn nữa mà chỉ ngó ra ngoà i trá»i tối Ä‘en má»™t lúc rồi từ từ quay lại, giá»ng trầm hẳn xuống, hÆ¡i buồn, pha đượm Ãt nhiá»u chua chát :
- Nghe anh em báo là cáºu có theo phái Ä‘oà n anh Già u Ä‘i há»™i kiến vá»›i Gá»-ra-xây! Thằng Gá»-ra-xây bắt bá» cáºu và o bao bố nháºn xuống cống Sà i Gòn - Chợ Lá»›n chết rã thây từ cuối tháng mÆ°á»i năm ngoái mà !
- á»i! Anh em ghét mình, há» bịa ra há» nói váºy, chứ mình có Ä‘i há»™i kiến há»™i mối bao giá»! Mà há» ghét mình cÅ©ng phải thôi - Ông Huỳnh Tấn nói cháºm rãi - Chuyện còn dà i, hẵng uống má»™t cốc rượu mừng cái đã.
Lão Ba Ngù đứng dáºy, tay phải ngá»a ra, tay trái cầm chai rượu nút lá chuối cắn và o má»m, đặt chai rượu nằm xuôi trên lòng bà n tay phải, từ từ xoay bà n tay úp xuống rót rượu ra cốc; khi cốc vừa đầy, lão nhẹ nhà ng uốn ngá»a bà n tay Ä‘Æ°a cổ chai rượu xốc nghiêng lên. Dòng rượu nhá» và thanh nhÆ° bị sợi chỉ cắt đứt khá»i miệng chai, tụt xuống mặt cốc đầy, là m sủi bồng mấy cái tăm nhá» chạy vòng quanh....
Lão rót luôn bốn cốc, Ä‘á»u tăm tắp nhÆ° váºy, không há» nhểu ra bà n má»™t giá»t rượu nà o.
- Trá»Ã.. Æ¡i! Ông già róc rượu đẹp quá! NhÆ° nghệ sÄ© biểu diá»…n ấy. - Ông Huỳnh Tấn kêu lên.
Lão Ba Ngù vuốt cặp ria, đặt chai rượu xuống bà n :
- Nói các đồng chà tha lá»—i, chứ tôi khổ sở và hết nghiệp vì rượu má»›i chỉ há»c được cái trò nà y. Äã uống rượu thì phải biết rót rượu, sao đừng cho giá»t phà giá»t phạm nà o rÆ¡i vãi xuống bà n. CÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i lÃnh cầm súng, phải bắn bách phát bách trúng, bắn sao cho đừng tráºt má»™t viên. Chá»› để má»™t thằng Tây nà o chạy thoát!
Anh Sáu tuyên truyá»n cÆ°á»i ha hả :
- Bác Ba bữa nay xuất khẩu thà nh văn. Vô ban tuyên truyá»n công tác vá»›i tôi Ä‘i, cha ná»™i!... Các đồng chà thấy chÆ°a, ngán [9] dân đất Chắc-Băng nà y chÆ°a? Rượu chÆ°a và o mà lá»i châu ngá»c đã tuôn ra rồi!
Dì TÆ° Béo vừa cÆ°á»i múm mÃm vừa cắt chanh ra vắt rÆ°á»›i lên mấy con tôm cà ng nÆ°á»›ng bóc vá».
- Bà chủ uống vá»›i chúng tôi má»™t ly cho vui ông Huỳnh Tấn hai tay bÆ°ng cốc rượu lên Ä‘Æ°a sang má»i dì TÆ° Béo.
Dì TÆ° Béo lắc đầu quầy quáºy :
- Tôi xin vô phép các ông. Tôi không uống được mà Äể tôi Ä‘i lo cho các ông nồi cháo gà dằn bụng [10] để buổi khuya Ä‘i Ä‘Æ°á»ng.
Bốn ngÆ°á»i chạm cốc, uống cạn. Há» hút thuốc lá và thổi khói ra um nhà . Rượu được và i tuần, ông Huỳnh Tấn bắt đầu dặng hắng nói :
- Äây toà n đồng chà anh em cả thôi. Chẳng ai xa lạ gì mà phải giấu. Anh em há» không rõ, há» ghét mình là chuyện tất nhiên thôi. Mình chẳng có Ä‘i há»™i klến vá»›i thằng Gá»-ra-xây đâu, mình là cái thá gì! Vả lại, nói cho đến cùng, nếu cần bảo vệ các “anh lá»›n†thì dẫu và o hang cá»p mình cÅ©ng chẳng từ nan... Mình có Ä‘i là m cáºn vệ, ngÆ°á»i cáºn vệ Ä‘á»™c nhất, Ä‘Æ°a anh Già u Ä‘i gặp thằng đại tá Nháºt ở đình An Lạc để bà n vá» các thể thức chuẩn bị gặp thằng Gá»-ra-xây. Thằng giặc già nà y nó láºp kế hoãn binh để chá» tiếp viện, trong khi các sÆ° Ä‘oà n quân cách mạng của ta vẫn còn vây đặc chung quanh Sà i Gòn-Chợ Lá»›n. Tất nhiên là sau đó cuá»™c há»™i Ä‘Ã m ở khu nhà Hui-bon-hoa trong Chợ Lá»›n chẳng Ä‘em lại kết quả nà o. Có thể nói anh em còn tháºt thà , chứ không phải ngán gì nó đâu!
Anh phân Ä‘á»™i trưởng chà nh môi ra, không biết anh cÆ°á»i hay không cÆ°á»i, chỉ thấy đôi cầu vai rung rung :
- Không ngán mà lại toan đình chiến với chúng nó?
- Anh em nhiá»u ngÆ°á»i đã nói và nghÄ© nhÆ° cáºu. - Ông Huỳnh Tấn nói cháºm rãi, giá»ng ôn tồn - Trong lúc toà n thể dân chúng quyết xông ra bóp chết bá»n giặt xâm lược mà nói đình chiến thì ai mà không ức? Có thể nói các tÆ°á»›ng lãnh của mặt tráºn Sà i Gòn - Chợ Lá»›n không ai chủ trÆ°Æ¡ng váºy đâu!
- Không chủ trÆ°Æ¡ng, không tán thà nh mà có cuá»™c há»™i kiến ấy? - Anh phân Ä‘á»™i trưởng nhá»m dáºy, nói cắt ngang...
Ông Huỳnh Tấn lặng thinh, tá»± rót rượu cho mình, cầm cốc lên uống từng ngụm nhá». Nét mặt của ông trở nên đăm chiêu, rắn rá»i lạ. DÆ°á»ng nhÆ° ông không phải là con ngÆ°á»i liến thoắng vui tÃnh nhÆ° khi má»›i bÆ°á»›c và o quán lúc cháºp tối. Ông nói :
- Nóng là m gì. Thong thả mình kể cho cáºu nghe. Má»™t lần nữa, mình khẳng định không ai chủ trÆ°Æ¡ng đình chiến. Bằng cá»› là trong há»™i nghị các tổng lãnh của mặt tráºn Sà i Gòn - Chợ Lá»›n tại Tổng hà nh dinh của Uá»· ban kháng chiến Nam bá»™ tại chợ Äệm...
- Có những ai nà o? - Anh phân đội trưởng bấy giỠmới ngồi xuống ghế, chăm chú nghe.
- Äông lắm! Mình không nhá»› hết... Tất nhiên là có anh Trần văn Già u, anh Huỳnh văn Tiếng, anh Từ văn Ri, anh Hai Râu, anh Nguyá»…n LÆ°u, anh MÆ°á»i TrÃ, anh TÆ° Tỵ và anh Ba DÆ°Æ¡ng. Cáºu nhá»› TÆ° Tỵ không? Trá»i Æ¡i, có thể nói cha ấy là má»™t ác-xÆ¡ nan [11] (kho vÅ© khÃ), khắp ngÆ°á»i Ä‘eo đầy vÅ© khÃ. Nà o dao găm, súng lục, nà o gÆ°Æ¡m Nháºt... lại Ä‘eo ống nhòm, Ä‘á»™i nón [12] sắt, mang ghệt, Ä‘i già y Ä‘inh. TÆ° Ty giữ mặt tráºn Bà n Cá» - Chợ Äủi ấy mà !
- Nhá»› rồi Khi mình rút xuống Mỹ Tho, còn nghe nói anh Nguyá»…n LÆ°u lãnh đạo công Ä‘oà n ná»™i thà nh Sà i Gòn - Chợ Lá»›n đánh nhiá»u tráºn sÆ°á»›ng lắm, phải không?
- Ừ, Nguyá»…n LÆ°u nói là m gì nữa! Dân Côn Äảo vá» mà !
- Nói ngay chỗ cuộc hội nghị ấy nghe nà o!
- Lúc Ä‘ang há»p anh Ba DÆ°Æ¡ng Ä‘i má»™t chiếc tà u sắt từ Bình Xuyên Ä‘i tá»›i. Cáºu biết Ba DÆ°Æ¡ng chứ? xÆ°a nay vẫn váºy Thủ lãnh Bình xuyên, dần anh chị mà lúc nà o cÅ©ng khiêm tốn, ôn hòa, Ãt nói. Trong cuá»™c há»p, Ba DÆ°Æ¡ng chỉ lặng lẽ ngồi nghe, hai tay tì và o thà nh chiếc bà n tròn vòng gõ, mặt cẩm thạch, thứ mặt bà n lúc nà o cÅ©ng lạnh nhÆ° nÆ°á»›c đá ấy. Má»i ngÆ°á»i bà n cãi lung tung việc nên ngừng bắn hay không ngÆ°ng bắn. Äợi cho má»i ngÆ°á»i ngá»›t tiếng, bấy giá» anh Ba DÆ°Æ¡ng má»›i đứng dáºy, thong thả rút trong túi áo bà nh tô ra má»™t chai, đặt cá»™p xuống giữa mặt bà n. Biết gì không? Trá»i Æ¡i, chai toà n là những ngón tay ngâm rượu. Anh nói: “Äây là ý kiến của anh em Bình Xuyên phát biểu vá»›i há»™i nghị, khi nghe nói có lệnh đình chiếnâ€. Rồi anh nghiêm giá»ng, tiếp: “Há» chặt ngón tay thá» trÆ°á»›c bà n thá» Tổ quốc, trÆ°á»›c ảnh Cụ Hồ là nhất định đánh đến cùng... Các anh ra ngoà i kia mà coi chiếc tà u của tôi. Tụi Tây ở Rạch Kiến nó bắn tôi nhÆ° váºy đó!â€.
- Thế còn Ä‘i há»™i nghị vá»›i Gá»-ra-xây là m chó gì nữa? - Anh phân Ä‘á»™i trưởng vung tay, nói nhÆ° quát.
- Äi thì Ä‘i, còn đánh là đánh Hai vấn Ä‘á» khác nhau. Vấn Ä‘á» chủ yếu là đánh. Mình kể cho cáºu nghe vừa rồi đó. Anh em có ai rút lui đâu!
Ông Huỳnh Tấn còn định nói Ä‘iá»u gì nữa đó, chừng nhÆ° sắp nói má»™t câu quyết liệt lắm thì phải, nhÆ°ng ông lại thôi, mặt lầm lầm, móc thuốc lá ra đốt má»™t cách bá»±c dá»c. Anh phân Ä‘á»™i trưởng chấm đầu ngón tay trá» và o rượu vẽ vẽ lên mặt bà n. Còn anh Sáu tuyên truyá»n và lão Ba Ngù thì ngồi Ä‘Æ°a mắt nhìn nhau. Tôi thấy má»i ngÆ°á»i im lặng, tá»± nhiên mình cÅ©ng đứng ngây ra, không dám Ä‘á»™ng cá»±a. Trong quán chỉ còn nghe tiếng củi nổ lép bép và tiếng nÆ°á»›c sôi reo Ä‘á»u Ä‘á»u sau bếp. Lâu lâu, trá»i lại chá»›p lên má»™t cái. Mặt nÆ°á»›c dòng kênh sáng rá»±c trong ánh chá»›p. Những đầu ngá»n cây trà m và chiếc xuồng không Ä‘ang buá»™c bên kia bá» hiện lên xanh biếc, dÆ°á»ng nhÆ° trá»i đất cá» cây và những ngá»n sóng lăn tăn không ngá»›t vá»— nhẹ đôi bá» kia thảy Ä‘á»u rung rung trong sắc xanh kỳ ảo, mắt ngÆ°á»i chÆ°a kịp trông rõ đã biến mất và o bóng tối. Má»™t giá»ng hát buồn của anh thanh niên nà o đó, Ä‘ang thả thuyá»n trôi theo dòng kênh, nghe má»—i lúc má»™t gần.
“Ngoà i hiên giá»t mÆ°a thu... thánh thót rÆ¡i... Phòng vắng...â€
Lão Ba Ngù tức thá»i đứng dáºy, bÆ°á»›c thình thịnh ra ngoà i.
- Ê ghe ai chèo lạc xạc đó? - Lão há»i.
DÆ°á»›i thuyá»n có tiếng đáp :
- Äi chở củi vỠđây, ông ná»™i. Xét giấy hả?
- DÆ°á»›i ghe có ai bệnh sắp chết phải không? - Lão Ba Ngù lại há»i, giá»ng cay Ä‘á»™c.
- Có ai bệnh gì đâu! Äừng có trù mạt!
- Hừ váºy mà tưởng thằng nà o Ä‘ang mắc dịch mắc gió gì dÆ°á»›i ghe đó chá»›. Bá»™ sắp chết sao mà rên khừ khừ váºy? Ê, bây giá» không phái là lúc hát cái giá»ng mèo Æ°á»›t đó nữa a, nghe chÆ°a?
Không có tiếng trả lá»i. Tiếng chèo khua má»—i lúc má»™t xa. Lão Ba Ngù thở phì phì, bÆ°á»›c và o quán cởi áo ra ném bên chõng cái xoạch. Anh Sáu tuyên truyá»n liếc sang ông Huỳnh Tấn và anh phân Ä‘á»™i trưởng, cố nÃn cÆ°á»i. Khi thấy hai ngÆ°á»i nà y cÅ©ng Ä‘ang nhịn cÆ°á»i nhÆ° mình, anh Sáu tuyên tuyá»n không nÃn nổi nữa, bèn phì má»™t tiếng và má»™t trà ng cÆ°á»i ha hả vụt nổ ra.
- Chú Sáu, chú cÆ°á»i tôi cái gì? - Lão Ba Ngù toan ngồi xuống ghế lại thôi, mắt lão dán và o đôi môi Ä‘ang cÆ°á»i rung rung trong ánh đèn Ä‘á» khé của anh Sáu.
- Ha ha ha... Ai cÆ°á»i gì bác đâu!
- Bá»™ lão già nà y nói báºy à ? Hừ, chú là m tuyên truyá»n chú há chẳng biết “Quốc gia hÆ°ng vong, thất phu hữu trách†sao? NÆ°á»›c nhà còn mất, dện má»™t thằng mẹ rượt [13] nhÆ° lão đây cÅ©ng còn có trách nhiệm mà !
Bây giá» thì ông Huỳnh Tấn, anh phân Ä‘á»™i trưởng và dì TÆ° Béo vừa ở bếp quệt mồ hôi trán bÆ°á»›c ra cÅ©ng Ä‘á»u cÆ°á»i lên thà nh tiếng. Khi lão Ba Ngù hiểu ra rằng đó là những trà ng cÆ°á»i tán thưởng, lão bèn vuốt ria quay mặt và o trong tối lảm nhảm má»™t mình :
- Có hÆ¡i lố bịch má»™t chút! NhÆ°ng tôi già rồi, thấy đâu thì nói đó váºy thôi. Nà o, bà chị đã cắt tiết gà chÆ°a? Tôi giúp má»™t tay.
- Thôi, cám Æ¡n. Cháo sắp dá»n ra được rồi đấy!
Dì TÆ° Béo nói bằng giá»ng thanh thanh kéo dà i là m duyên kiểu nhÆ° còn trẻ. Bà ta sá»… sà ng xắn tay áo lên, bà n tay béo núc cầm chai rượu róc liên tiếp ra bốn chiếc cốc. Bốn cốc rượu rót bồng mắt thá» Ä‘á»u tăm tắp, xếp má»™t hà ng ngay ngắn dÆ°á»›i ánh đèn lung linh, tưởng nhÆ° rượu sắp trà n cả ra ngoà i nhÆ°ng tuyệt nhiên không há» thấy có má»™t giá»t Æ°á»›t nà o rÆ¡i xuống mặt bà n...
Äêm hôm đó, mãi đến mÆ°á»i hai giá» khuya vẫn không thấy xuồng liên lạc dÆ°á»›i Thá»›i Bình lên. Ông Huỳnh Tấn sốt ruá»™t không chỠđược nữa, bèn cáºy anh Sáu tuyên truyá»n tìm ngÆ°á»i Ä‘Æ°a ông Ä‘i. Lão Ba Ngù xung phong nháºn lãnh chiếc tam bản của anh Sáu tuyên truyá»n chèo Ä‘Æ°a ông Huỳnh Tấn. Anh phân Ä‘á»™i trưởng lâu ngà y gặp bạn cÅ©, vẫn còn nấn ná ở lại hà n huyên mãi cho đến lúc chia tay. Còn dì TÆ° Béo thì chẳng những dứt khoát không nháºn món tiá»n bữa rượu, lại còn biếu ông Huỳnh Tấn và lão Ba Ngù má»—i ngÆ°á»i má»™t đòn bánh tét nhân tôm thịt mang theo lót dạ dá»c Ä‘Æ°á»ng.
Tôi thu dá»n bát Ä‘Ä©a xong, vừa hạ cánh liếp xuống thì nghe tiếng TÆ° Mắm há»i vá»ng từ dÆ°á»›i bến :
- Quán còn thức hả, chị Tư?
- Còn thức. Nhưng mà chẳng có gì ăn đâu. - Dì Tư Béo đáp cách miễn cưỡng.
- Không sao! Không sao! Rồi khắc có thôi mà !
TÆ° Mắm đã lên bá», tá»± tay chống cánh liếp cá»a, và o quán cầm đèn ra soi xuống bến cho mụ vợ hắn bÆ°á»›c lên.
- Chà o dì TÆ°! Khuya rồi mà chúng tôi còn là m phiá»n dì quá. - Vợ TÆ° Mắm chúm chÃm cÆ°á»i, nói má»™t câu lấy lòng bà chủ quán, Ä‘oạn từ tốn nhấc ghế ra, rón rén ngồi xuống.
Äúng nhÆ° lão Ba Ngù nói, cứ trông hai ngÆ°á»i nà y, khó ai tin rằng há» là má»™t cặp vợ chồng. TÆ° Mắm thì vừa hôi vừa bẩn, vừa hà tiện lại vừa vÅ© phu. Còn mụ vợ hắn tuy ăn váºn má»™c mạc ra vẻ má»™t ngÆ°á»i lam lÅ©, nhÆ°ng từ cách nói năng cho đến dáng Ä‘i, cách đứng thì rõ là ngÆ°á»i hạng phong lÆ°u Ä‘Ã i các. Thấy tôi che tay lên miệng ngáp, mụ ta vá»— vá»— nhẹ và o lÆ°ng tôi :
- Chịu khó thức má»™t chút. Rồi qua cho tiá»n sáng mai ăn bánh.
TÆ° Mắm xuống thuyá»n xách lên má»™t chai “cá»™t nhà vuông†[14] và má»™t xâu cua biển. Hắn Ä‘i thẳng và o nhà bếp, vất xâu cua xuống cạnh lò, mắt đảo má»™t vòng ra táºn sân sau. Tôi Ä‘i sau lÆ°ng hắn, thấy váºy bèn há»i :
- Chú kiếm rổ hay cái gì, bảo tôi lấy cho.
- A! Không - TÆ° Mắm giáºt mình quay lại - Qua coi nhà còn gì nháºu được nữa không thôi mà . - Rồi hắn cầm chai rượu ra, rủ rỉ vá»›i dì TÆ° Béo Ä‘ang loay hoay cầm khăn lau cốc bên bà n - Nấu nồi cháo cua ăn chÆ¡i Ä‘i, dì TÆ°!
- Cháo cua là m gì! Nhà vừa nấu nồi cháo gà cho mấy ông khách. Há» chỉ húp mấy ngÆ°á»i và i muá»—ng, vì trÆ°á»›c đó đã nÃch hết rá bún rồi, còn ăn uống gì nữa. Trá»i, nồi cháo gà nấu Ä‘áºu xanh, ngá»t lắm. Äể hâm nóng lại thôi!
Dì Tư Béo miệng nói, tay khoát ra hiệu bảo tôi và o nhóm bếp lò.
- Váºy thì nÆ°á»›ng và i con cua nhá chÆ¡i! Còn bao nhiêu biếu dì! - TÆ° Mắm đảo mắt nói. Rồi hắn há»i trống không - Chà khẩu hiệu ai má»›i dán đây nhỉ?
Dì TÆ° Béo không đáp. TÃnh bà ta vốn nhÆ° váºy, ai há»i riêng bà thì bà nói, không thì thôi. Mụ vợ tên lái buôn cau mắt nhìn hắn má»™t cái, từ hai trong con ngÆ°Æ¡i phát ra những tia sáng quắc, nhá»n nhÆ° những mÅ©i kim. Nếu tôi không chú ý mụ từ trÆ°á»›c, thì không thể nà o bắt gặp cái lÆ°á»m dữ dá»™i trong thoáng chá»›p ấy. TÆ° Mắm tức thá»i cÆ°á»i há» há», nói lảng :
- Chèo rã cả tay mà bữa nay chẳng bán được mấy. Chỉ toà n bán chịu cho và i ngÆ°á»i má»›i quen.
Mụ vợ hắn há»i xin quả chanh và má»™t thìa Ä‘Æ°á»ng trắng, rồi tá»± tay rót thứ rượu tây của mụ ra cốc, cho Ä‘Æ°á»ng và o, hâm nóng cốc rượu trong bát nÆ°á»›c Rồi sau khi đã thả và o cốc má»™t lát chanh rồi cầm cái Ä‘Ä©a Ä‘áºy lên.
- Cháu không biết uống rượn đâu! - Mụ cÆ°á»i chúm chÃm ngó dì TÆ° - Thuốc giải cảm đấy. Äi nhiá»u, mệt, uống má»™t cốc nà y nó ra mồ hôi, khá»e ngÆ°á»i lại ngay!
TÆ° Mắm ngồi hút thuốc phì phèo. hắn lại há»i dì TÆ° :
- Ờ, lúc nãy thấy bác Ba Ngù chèo tam bản Ä‘Æ°a ông nà o Ä‘i đâu váºy, hả dì?
Dì TÆ° Béo nhÆ°á»›ng lông nà y, là m mặt quan trá»ng. Bà ta không nhìn TÆ° Mắm, nghiêng ngÆ°á»i xuống gần bên con mụ vợ hắn, ngón tay trỠđặt ngang mồm :
- Äừng có lá»™ bà máºt nhá. Ông ấy lá»›n lắm đấy. Cấp Nam bá»™ mà ! Chà , ông khỉ gì, quên rồi.
Äoạn bà ta quay và o cá»a bếp há»i tôi: “Ông hồi nãy là m chức gì, mà y nhá»› không?†Tôi không muốn trả lá»i, nhÆ°ng buá»™c lòng phải đáp cho có đáp: “Cháu không nghe nói!â€
- á»i! Nó con nÃt, biết cái gì mà gì há»i nó! - TÆ° Mắm cÆ°á»i há» há», nhịp chân rung đùi.
Mụ vợ Tư Mắm ngó ra bến, liếc hắn một cái, thong thả đưa bà n tay ngón búp mang vén mớ tóc mai :
- Bán mấy chỗ mà không ghi chép cả. Mai mốt đây quên đi, là m sao đòi được. Khó quá!
Mụ móc trong túi ra quyển sổ con và cây bút máy, đặt lên bà n. TÆ° Mắm rá»i ghế đứng dáºy, bÆ°á»›c ra ngoà i tối. Nghe hắn nói vá»ng và o: “Khuya rồi mà không mÆ°a được oi bức quá. Äứng đây má»™t chốc cho mát. Dì TÆ°, há»… được cháo thì dì nhấc ra, nÆ°á»›ng luôn và i con cua, nghe dì!â€
Thấy tôi lại ngáp, dì TÆ° Béo bèn bảo tôi xuống chiếc thuyá»n mui ống của dì vẫn Ä‘áºu trong mÆ°Æ¡ng, Ä‘i ngủ trÆ°á»›c Ä‘i. Mụ vợ TÆ° Mắm vẫy tôi đến, giúi và o tay tôi tá» giấy bạc năm hà o. Tôi không lấy, đặt trả lên bà n...
- Cầm Ä‘i mà ! - Con mụ cÆ°á»i cÆ°á»i, nhìn tôi có hÆ¡i ngạc nhiên.
- á»i! Nó không lấy thì thôi, kệ nó! Thằng nà y có phải nhÆ° ngÆ°á»i ta đâu! - Dì TÆ° Béo nói có ý bá»±c tức vì tiếc há»™ cho tôi.
Tôi bÆ°á»›c ra ngoà i, không nghe bà ta nói gì vá» mình nữa bèn Ä‘i thẳng ra mÆ°Æ¡ng chui xuống thuyá»n, rúc và o nóp [15]. Muá»—i vo ve kêu dáºy trong những lùm cá» rÅ© ngá»n xuống hai bá» mÆ°Æ¡ng. Tôi tưởng nằm xuống là đánh má»™t giấc thẳng cẳng, hóa ra lại không ngủ được.
Không hiểu sao cái lÆ°á»m của mụ vợ TÆ° Mắm cứ nhÆ° xoáy và o óc tôi, khiến tôi sá» sợ. ChÆ°a bao giá» tôi thấy má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nói năng má»m má»ng, nhá» nhẹ mà lại có đôi mắt lạ lùng, vừa đẹp, vừa đáng sợ nhÆ° váºy. Các bà bán cá trong chợ cãi nhau nhÆ°ng lúc giáºn dữ, mắt long lên sòng sá»c vẫn không có nét gì đáng sợ nhÆ° mắt con mụ nà y...
Äá»™c láºp hay là chết!
NÆ°á»›c Việt Nam của ngÆ°á»i Việt Nam!
Những dòng chữ rắn rá»i khắc gá»— in má»™c bản trên các tá» khẩu hiệu mà anh Sáu tuyên truyá»n vừa dán và o vách từ cháºp tối bá»—ng lại hiện ra, nhảy múa trÆ°á»›c mắt tôi. Trong tai tôi nghe mÆ¡ hồ nhạc Ä‘iệu buồn buồn của tiếng gió phẩy Ä‘á»™ng ngá»n dừa nÆ¡i má»™t là ng quê xa nà o đó ở táºn Tiá»n Giang mà tôi không còn nhá»› rõ... Tôi lại thấy ông Huỳnh Tấn toét miệng ra cÆ°á»i. GÆ°Æ¡ng mặt ông Ä‘ang cÆ°á»i bá»—ng tối sầm lại. “Anh em có ai rút lui đâu!†Tiếng muá»—i vo ve má»—i lúc má»™t xa dần. Tôi thiếp Ä‘i lúc nà o cÅ©ng không hay biết nữa.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Ão ngắn tay, tá»±a nhÆ° áo lót.
[2] Tốt nghiệp tiểu há»c (báºc tiểu há»c tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i cấp I bây giá»).
[3] NgÆ°á»i Ä‘á»i Tấn (Trung Quốc), có tà i uống rượu, tÃnh phóng khoáng.
[4] Loại cá khô ngon nhất, nướng để nhắm rượu.
[5] Thuyá»n Ä‘á»™c má»™c.
[6] Thá»i Cần VÆ°Æ¡ng, văn thân khởi nghÄ©a.
[7] Buồng.
[8] Một loại lá gia vị có mùi thơm, dùng để xà o hoặc gói thịt nướng.
[9] Khiếp sợ.
[10] Ăn lót dạ.
[11] Kho binh khÃ.
[12] MÅ© (tiếng miá»n Nam).
[13] Äồ bá» Ä‘i.
[14] Tiếng lóng chỉ một thứ rượu mạnh của Pháp.
[15] Má»™t thứ bao của nông dân để ngủ, có thể chui cả ngÆ°á»i và o. Bao Ä‘an bằng cá»ng bà ng, má»™t loại cá» có nhiá»u nhất ở Äồng Tháp MÆ°á»i.
Xem tiếp chương 3
|
14-08-2008, 09:54 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Chương 3 Ông lão bán rắn
Hai đêm sau đó, trá»i mÆ°a liên tiếp. Phần vì trá»i mÆ°a, không mấy ngÆ°á»i Ä‘i chợ, phần vì có lệnh của thôn bá»™ Việt Minh cấm há»p chợ đêm, Ä‘á» phòng bá»n Việt gian trà trá»™n và o xã không kiểm tra được, nên xóm chợ Ngã Ba Kênh và o lúc vừa quá đỠđèn đã trở nên buồn thỉu buồn thiu. Chỉ còn quán cà phê dÆ°á»›i tà n cây bã Ä‘áºu, mấy tiệm hủ tiếu của ngÆ°á»i Hoa kiá»u ở chá»— dãy phố ngói nằm bên trong chợ ngó ra kênh và quán dì TÆ° Béo là có ánh đèn, lác đác bóng ngÆ°á»i lui tá»›i.
Chợ chỉ đông ban ngà y, nhÆ°ng ngÆ°á»i cÅ©ng chỉ nhóm há»p lÆ°a thÆ°a. Nhiá»u gia đình đã rục nịch tản cÆ° xuống Thá»›i Bình. Mấy hôm trÆ°á»›c, những lúc trá»i im gió, đứng ở bá» kênh có thể nghe tiếng trầm trầm của súng đại bác bắn từ xa. Sáng nay, nhiá»u ngÆ°á»i còn nghe cả tiếng súng đại liên của tà u giặc ở hÆ°á»›ng Ngã Năm. Dì TÆ° Béo đóng cá»a quán, nghỉ má»™t ngà y để thu vén công nợ, Ä‘i đòi các món tiá»n rượu chịu của ngÆ°á»i quanh xóm.
Buổi trÆ°a rảnh rá»—i, tôi cÅ©ng mò và o chợ chÆ¡i, nghe ngóng tình hình. Phòng thông tin trÆ°á»›c kia là nÆ¡i tụ há»p đông ngÆ°á»i nhất. Váºy mà hôm nay cÅ©ng chẳng có mấy ngÆ°á»i và o xem tin tức, bởi vì toà n những in tức cÅ©. Má»™t đôi dòng tin má»›i, viết tay dán vá»™i lên đó thì cÅ©ng chẳng hÆ¡n gì sá»± hiểu biết của má»i ngÆ°á»i, chẳng đáng lÆ°u ý và hấp dẫn bằng những tin đồn nhảm vô căn cứ, tháºm chà nhiá»u khi còn vô lý nữa kia. Lá»±c lượng phòng thủ của ta thế nà o? Ngà y mai rồi sẽ ra sao? Phần đông ngÆ°á»i ta đến đó để tá»± đặt ra những câu há»i và tá»± nghÄ© ra những câu trả lá»i. Bá»n con gái bÆ°ng cả những rổ quả mãng cầu xiêm, vác cả những bó mÃa và o Ä‘á»±ng trong phòng thông tin để ngồi bán. Chúng nó chÆ¡i đánh chuyá»n chuyá»n hoặc róc mÃa xả bừa bãi, la hét, cãi nhau om tá»i mà cÅ©ng chẳng ai rầy la gì. Tôi ngán ngẩm quá, bá» phòng thông tin lững thững Ä‘i dá»c ra bá» kênh, chợt thấy lão Ba Ngù đứng dÆ°á»›i gốc cây bã Ä‘áºu to nhất ở gần mé nÆ°á»›c, tôi bèn men đến.
- Bác vá» từ bao giỠđó? - Tôi há»i cho có há»i, chứ đã nghe dì TÆ° Béo nói đêm qua vá»›i con mụ vợ TÆ° Mắm rằng lão vá» từ chiá»u.
- Vá» từ lúc vỠấy! - Lão cÆ°á»i khà khà , đáp giá»ng đã có chén - Còn mà y, bà chủ của mà y bữa nay Ä‘i đâu mà mà y sút xiá»ng [1] dạo chÆ¡i đó?
- Bà đi đòi nợ. Äâu nhÆ° tối má»›i vá»...
- Vô nhà lão ăn thịt rắn một bữa chơi đi!
- Rắn đâu mà ăn. Bác bắt được rắn à ? - Tôi há»i váºy, chứ nghe nói thịt rắn là tôi đã lạnh xÆ°Æ¡ng sống rồi.
- Rắn kia chứ đâu, máºy! - Lão vá»— má»™t cái và o lÆ°ng tôi, trá» ra kênh - Ghe chở rắn dÆ°á»›i U Minh vừa lên đấy!
Tôi trông theo ngón tay lão chỉ. Má»™t chiếc thuyá»n nhá», mui lá, Ä‘ang đè sóng rẽ và o bá». TrÆ°á»›c mÅ©i thuyá»n, má»™t thằng bé trạc mÆ°á»i bốn mÆ°á»i lăm tuổi, mặc quần đùi, cởi trần đứng dún hai chân, hai tay cầm cây sà o dà i chống xuống nÆ°á»›c. Bên chân thằng bé có con chó săn, sắc lông mà u tro, Ä‘ang chồm lên chồm xuống, Ä‘uôi ngoắt qua ngoắt lại, hóng mõm lên bá». Äằng sau lái, má»™t ông cụ già cao to, vạm vỡ, chÃt khăn đầu rìu mà u Ä‘á», áo bà ba Ä‘en thả cúc, vạt áo bay phần pháºt, Ä‘ang nghiêng ngÆ°á»i quạt mái chèo Ä‘Æ°a thuyá»n cáºp bến.
- Rắn ăn được sao bác? - Tôi há»i lão Ba Ngù.
- Trá»i Æ¡i, thằng nà y ná [2] quá! ChÆ°a ăn bao giá» Ã ? Thịt rắn ngon và bổ số má»™t đấy. Con nÃt ở đây Ä‘á»u nếm mùi thịt rắn từ hồi còn trong bụng mẹ.
- Cháu chưa ăn lần nà o!
- Ngon tuyệt! Ngon tuyệt! Rắn hổ đất nấu cháo Ä‘áºu xanh nÆ°á»›c cốt dừa thì phải biết nhá! Già bảy mÆ°Æ¡i tuổi ăn món ấy thấy trẻ tráng ra nhÆ° con trai mÆ°á»i bảy. SÆ¡ sà i thì rắn nÆ°á»›c, rắn bông súng uá»›p xì dầu, cặp gắp nguyên cả con mà nÆ°á»›ng, bẻ từng khúc cầm tay xé ra chấm muối á»›t nháºu. Thịt ngá»t không gì bằng. Cầu kỳ thì rắn hổ đất, mèo mun chÆ°ng thuốc bắc, gá»i là “long hổ há»™iâ€. ThÆ°á»ng thÆ°á»ng thì hoặc băm xà o sả á»›t, hoặc nấu ca-ri nÆ°á»›c dừa... Khối cách ăn. NhÆ°ng gì thì gì, cÅ©ng không bằng nấu cháo. Món phổ thông nhất mà , vừa bổ lại vừa mát!
- Nướng thì còn thơm, chứ nấu cháo không tanh sao, bác?
- Ä‚n rồi má»›i biết, thịt rắn thÆ¡m nhÆ° thịt gà , lại giòn dai, không bở nhÆ° thịt gà . Có phải nấu suông đâu mà tanh? Nà y nhé, là m lông [3] xong, chặt khúc thả và o nồi cháo luá»™c lấy nÆ°á»›c ngá»t. Rồi mình gắp ra chứ. Rồi mình xé nhá» ra, băm nhá» Æ°á»›p hà nh tá»i, hạt tiêu, nÆ°á»›c mắm. Rồi mình bắc chảo mỡ cho sôi lên, thả tá»i và o. Ấy, bấy giá» mình má»›i xà o hắn ta! Xong, mình má»›i múc cháo ra bát, rồi mình xúc hắn ra, mình cho và o cháo khoắng khoắng mấy cái... Rồi mình rắc lên má»™t Ãt hạt tiêu... E hèm! E hèm... Thôi, mà y sẽ khắc biết thôi. Ghe đã cáºp bá» rồi kia!.
- Ra xem rắn, chúng mà y Æ¡i! - Má»™t giá»ng trẻ con bá»—ng hô hoán lên.
Tôi nghe tiếng quen quen, quay lại đã thấy thằng bé lùn lùn béo ục ịch đang dắt một đám trẻ con chạy băng qua sân chợ, lao xuống bến.
- Chà o ông bạn già ! Có con rắn hổ nà o không? - Lão Ba Ngù vẫy tay há»i.
Ông cụ già chÃt khăn đầu rìu mà u đỠđã ra đứng trÆ°á»›c mÅ©i thuyá»n. Nghe há»i, ông liá»n đáp, giá»ng sang sảng :
- Kỳ nà y không có. Toà n rắn rằn ri cóc, rằn ri cá không thôi. NhÆ°ng được cái rắn béo lắm! - Äáp xong, ông bảo thằng bé cầm sà o ban nãy - Cò Æ¡i! Lấy cái giá» bá»± ra cho tÃa [4] Ä‘i con.
Thằng bé chui vô mui, đẩy hai cái giá» tre ra khoang trÆ°á»›c ông già dặng hắng má»™t tiếng, xắn tay áo, hé sạp thuyá»n bá» tay trần và o khoắng. Bá»n trẻ nhá» tức thá»i kêu lên: “Eo ôi!†và xô nhau lùi lại, vừa lùi vừa tranh nhau ngá»ng cổ nhòm tá»›i.
Ông cụ già thong thả lôi từ trong khoang ra từng con rắn má»™t, bá» và o giá». Con nà o con nấy to cỡ bắp tay ông. Có má»™t con rắn gì to nhÆ° bắp chân ngÆ°á»i lá»›n. Nó cứ rúc và o khoang, khiến ông phải khom lÆ°ng thò tay và o, nắm cổ nó trì má»™t lúc má»›i kéo ra được.
- Ông già có bùa, tụi bay ơi!
- Ớ... ớ... có con rắn quấn cánh tay ổng kia kìa!
- Khéo nó cắn, ông ơi!
- Rắn ngÆ°á»i ta khâu miệng cả rồi. Cắn quái gì!
Bá»n trẻ nhá» chồm lên chồm xuống theo từng Ä‘á»™ng tác cánh tay lôi của ông cụ già . Có đứa bì bõm lá»™i xuống nÆ°á»›c ngáºp ngang đầu gối, đứng ngó và o trong. Có đứa mặt tái xanh tái xám vì sợ, nhÆ°ng vẫn thÃch xem, cứ nhấp nha nhấp nhổm giẫm bùn sùng sục ở chá»— mé nÆ°á»›c.
Khi ông già báºm môi nâng cái giá» nặng trịch vác lên vai thì con chó săn láºp tức phóng má»™t cái, nhảy lên bá». Bá»n trẻ con chạy dạt ra hai bên, là m nÆ°á»›c bắn tung toé. Ông già lần lượt vác cả hai cái giá» to tÆ°á»›ng lên bến, đặt xuống gốc má»™t cây bã Ä‘áºu.
Những ngÆ°á»i mua đã chá»±c sẵn chung quanh. Ai trá» con rắn nà o, ông già thò tay và o giá» bắt ra con rắn ấy. Nói bao nhiêu tiá»n, há» trả bấy nhiêu, không kì kèo ngã giá nhÆ° kiểu ngÆ°á»i ở các chợ tỉnh. Má»—i con rắn bán xong được siết chặt cổ bằng má»™t sợi lạt và trao cho ngÆ°á»i mua xách Ä‘i.
Lão Ba Ngù chá»n mãi má»›i mua được má»™t con Æ°ng ý. Chao ôi, nom con rắn mà kinh! Bụng dẹt to cỡ bắp vế, không dà i lắm, non mét ruỡi thôi, mà cái đầu thì bé nhÆ° má»™t quả bà ng khô. Lão hất con rắn nằm vắt ra sau gáy, má»™t tay bóp ngang cổ, má»™t tay nắm gần chót Ä‘uôi Ä‘Æ°a tá»›i trÆ°á»›c. Con rắn gồng mình nổi vảy lên chÆ¡m chởm nhÆ° gai mÃt, sống lÆ°ng uốn qua uốn lại trên vai lão Ba Ngù, khiến tôi phát khiếp...
- Äi! Theo lão vá» nhà là m bữa cháo cho biết! - Lão nhÆ°á»›ng mắt bảo tôi.
- Äể lúc khác, bác ạ! Bữa nay cháu báºn trông quán cho dì TÆ°... - Tôi kiếm cá»› thoái thác.
- Hê Hê! Mà y trông cái chợ thì có, chứ trông gì quán! Thôi, không thÃch ăn thì thôi. Không ai ép mà y! - Lão bÆ°á»›c Ä‘i mấy bÆ°á»›c còn quay lại nhìn tôi, cÆ°á»i khà khà - Chỉ lo chừng mà y quen mùi rồi, không đợi má»i, mà y cÅ©ng xách bát xách Ä‘Å©a chạy tá»›i thôi!
Tôi trở vá» quán nuốt vá»™i ba há»™t cÆ¡m nguá»™i, xem chừng cốc bát Ä‘Ä©a có suy suyển món nà o không, rồi quÆ¡ cái áo vét-tông khoác và o ngÆ°á»i, đóng cá»a quay ra chợ.
Trá»i đã xế. Mặt trá»i đã xuống ngang ngá»n cây trà m bên kia bá» kênh. Ông cụ già bán rắn vẫn còn ngồi dÆ°á»›i gốc cây bã Ä‘áºu, tán lá xanh um ngả bóng Ä‘en trên mặt đất. Bá»n con nÃt ban sáng bây giá» cÅ©ng không thiếu mặt đứa nà o, đâu nhÆ° còn có thêm mấy thằng má»›i tá»›i. Chúng chen nhau ngồi trÆ°á»›c hai giá» rắn, mặt mà y nhem nhuốc, Ä‘á» lÆ¡ Ä‘á» lá»ng vì bêu nắng, vì mồ hôi và bụi bặm. Äứa thì khoanh tay lên gối, dán mắt và o những con váºt bò sát kinh tởm Ä‘ang ló đầu ra mắt giá», đứa thì cãi nhau, tiếng nói tiếng cÆ°á»i chà chóe.
Ông cụ già vẫn ngồi dó, tay cháºm rãi nhồi thuốc lá và o nõ tẩu: cán tẩu vừa dà i vừa quăn queo trông rất lạ. GÆ°Æ¡ng mặt ông khoáng đạt, rất dá»… mến. Là n da rám nắng hun hun mà u đất thó vẫn còn căng ra nhÆ° da mặt ngÆ°á»i trẻ, chỉ đôi khoé mắt và trên vầng trán cao là có xếp mấy Ä‘Æ°á»ng nhăn. Râu ông không dà y lắm, nhÆ°ng chắc nhÆ° rá»… tre và đen nhánh. Äôi mắt to, sáng quắc, núp dÆ°á»›i cặp chân mà y ráºm Ä‘en. Khi ông cắn tẩu thuốc và o mồm, môi dÆ°á»›i hÆ¡i trá»… ra, méo xệch má»™t bên vì khối nặng của cái tẩu hình thù kỳ dị và hÆ¡i to quá cỡ, thì trông ông nhÆ° có vẻ dữ tợn.
Tôi ngồi sát và o gốc cây, bên ông cụ già lá»±c lưỡng ấy. Bá»™ quần áo bà ba Ä‘en đã bạc thếch vì dãi dầu nắng mÆ°a sÆ°Æ¡ng gió của ông còn mang nguyên mùi hăng hăng của lá cá» cây rừng táºn những vùng đất hoang sÆ¡, và mùi khói nồng lá»a bếp trong chiếc thuyá»n con lÆ°u Ä‘á»™ng.
Thấy tôi mới tới, thằng bé lùn lùn béo ục ịch hất hà m nháy mắt tôi, rồi ngó và o giỠrắn :
- Sợ không?
Tôi cÆ°á»i, không đáp. Nói sợ thì nó chê mình nhát, mà nói không thì không đúng.
- Ê, nó sợ rồi tụi bay Æ¡i! - Má»™t đứa láºp tức kêu lên.
Hình nhÆ° ông cụ già không biết có đám trẻ nhá» ngồi chung quanh. Äôi mắt to, Ä‘en nhánh đăm đăm nhìn và o khoảng không trÆ°á»›c mặt. Không biết ông Ä‘ang nghÄ© gì. Bá»n trẻ nhá» thấy ông dá»… dãi, không rầy la gì, và nhân có tôi má»›i tá»›i, chúng muốn tá» ra bạo dạn hÆ¡n nên cà ng nghịch tợn. Chúng nheo mắt, thè lưỡi, có đứa con giả vá» toan thò tay và o giá» lôi rắn ra để ném và o tôi. Má»—i lần có đứa trẻ nà o nhÃch lại gần giá» rắn thì con chó săn nằm bên chân chủ lại nhổm dáºy, vÆ°Æ¡n cổ ra nhe răng gừ... gừ... mấy tiếng. Rắn quấn nhau trong giá» nằm im nhÆ°ng nghe tiếng chó gừ, những con rắn Ä‘ang ló đầu ra mắt giá» vá»™i giáºt mình rụt và o, uốn éo cá»±a quáºy là m cho rắn lá»›n, rắn bé trong giá» chuyển lung tung. Mấy đứa lì lợm nhất, cởi trần truồng ngồi chầu hẫu gần bên giá» rắn, liá»n co chân báºt ngá»a ra sau. Chúng nó cÆ°á»i hà hà má»™t cách khoái trá. NhÆ°ng cÅ©ng có đứa ngồi ở xa hÆ¡n lại mếu máo muốn khóc. Thằng bé lùn lùn béo ục ịch cầm cái que nhổm tá»›i nhổm lui, quÆ¡ quÆ¡ ra bá»™ sắp chá»c và o giá». Con chó săn lại vÆ°Æ¡n cổ ra gừ... gừ... mấy tiếng.
Lác đác có và i chiếc xuồng cáºp bến, há»p buổi chợ chiá»u. Năm ba ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cởi trần, áo vắt vai từ trong dãy tiệm Ä‘i men ra, dừng lại dÆ°á»›i bóng cây hóng mát. Trá»i oi quá! Chiá»u rồi mà nắng vẫn chói chang. Không má»™t là n gió Ä‘á»™ng. Những chiếc lá bã Ä‘áºu nhÆ° dán chặt lên ná»n trá»i, tôi ngá»a cổ nhìn lên đến má» mắt vẫn không tìm ra má»™t chót lá nà o nhúc nhÃch.
- Tà u bay bà con Æ¡i! - Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông bá»—ng hốt hoảng kêu lên, nhá»›n nhác ngóng chung quanh.
- Im! Äể nghe coi nà o! Im nghe chứ!
Má»i ngÆ°á»i nÃn lặng. Ông cụ già bán rắn nhấc cái tẩu thuốc ra khá»i miệng, ngó xuống chân, cÆ°á»i mủm mỉm. Tiếng vu vu của má»™t con ong bầu Ä‘Ãt và ng bay trong vòm nhánh lá ráºm rịt, nghe hệt tiếng máy bay.
- Mồ tổ con ong. Là m ngÆ°á»i ta giáºt mình! - NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông kêu lên ban nãy nhăn nhó nói má»™t câu chữa thẹn.
Từ hÆ°á»›ng biển Äông dáºy lên những tiếng ầm... ầm... nối nhau, nghe rung rinh cả chân trá»i.
- Chắc là tà u giặc, bà con ơi!
- In như máy bay ném bom chứ!
- Mình nghe giống tiếng sấm...
- Äể nghe mà ... Là m gì mà ó lên nhÆ° giặc tá»›i váºy?
Mấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cãi nhau má»™t chốc rồi kẻ ngồi xuống gốc cây cầm áo quạt phe phẩy, ngÆ°á»i Ä‘i tá»›i Ä‘i lui trong bóng râm hừng há»±c hÆ¡i nóng từ mặt đất xông lên, lặng lẽ không nói gì nữa. Thằng bé lùn béo ục ịch bá»—ng nhổm dáºy.
- Tà u giặc, các chú ơi! Nghe ì... ì... đấy!
- Thằng con nÃt, đừng có nói báºy! Bá»™ mà y ở ngoải [5] vô sao mà nói đó là tà u? - NgÆ°á»i Ä‘Ã n ông tóc chÆ¡m chởm nhÆ° gai trừng mắt quát.
Rầ... ầ ầm! Rầm...! Rầm... Rầm ầ... ầm! Bốn tiếng nổ bất thần nghe Ä‘iếc tai. Những tiếng nổ chát óc, rá»n rá»n nhÆ° tiếng súng đại bác, gần lắm. Äám con nÃt thét lên, cắm cổ chạy túa Ä‘i. Mấy ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông kia, có ngÆ°á»i cÅ©ng quýnh quáng toan chạy, nhÆ°ng cÅ©ng có ngÆ°á»i vẫn đứng yên nghe ngóng. Tôi quen tiếng súng tiếng bom từ mấy tháng nay, nên chỉ co ngÆ°á»i thụp xuống: khi dứt tiếng nổ, tôi liá»n đứng lên quan sát chung quanh. Nếu đó là súng giặc bắn và o thì cÅ©ng phải trầm tÄ©nh xem chúng tá»›i từ hÆ°á»›ng nà o rồi hẵng chạy tránh chứ!
DÆ°á»›i kênh, thuyá»n xuồng tranh nhau tách bến, giầm chèo va khua lá»™p cá»™p. Má»™t và i chiếc tam bản nhẹ hai chèo đã rá»i Ä‘i xa lắc.
Ông cụ già bán rắn vẫn ngồi đó, phì phèo tẩu thuốc lá mặt bình thản nhÆ° không. Ông Ä‘Æ°a mắt nhìn lên ná»n trá»i rồi há»i tôi :
- Cháu không vỠnhà à ?
- Cháu ở gần đây thôi. Äấy, chá»— cái quán đấy!
Tôi đáp, giá»ng vui vui, bụng có hÆ¡i rạo rá»±c má»™t chút vì thấy ông già chú ý tá»›i mình.
Ông cụ già thong thả đứng dáºy, búng tay boóc... boóc mấy cái. Con chó săn ve vẩy Ä‘uôi, chồm hai chân trÆ°á»›c lên sủa oang oang, vụt lao Ä‘i nhÆ° má»™t mÅ©i tên. Má»™t lúc sau, con chó quay vá» dắt theo thằng bé cầm sà o chống trÆ°á»›c mÅ©i thuyá»n ban sáng.
- Tìm được chú Võ Tòng không? - Ông già há»i.
- NgÆ°á»i ra bảo chú Ä‘i rồi. Äêm qua trá»i mÆ°a, có con beo và o bắt gà dÆ°á»›i xóm Sáºy, chú Võ Tòng rình bắn được. Äâu nhÆ° chú chở con beo ra bán ngoà i Ngã Bảy...
Tôi đã toan vá», nhÆ°ng nghe thằng bé nói váºy bèn dừng nán lại, nghe hai cha con trò chuyện.
- Cò à , khiêng giỠxuống ghe đi, con!
- Không bán nữa sao, tÃa?
- Thôi! Khiêng đi...
- Tây tá»›i gần rồi sao, tÃa?
- Tây đâu mà Tây. Dông sắp tới rồi. Dông lớn lắm đấy con!
- Lúc nà y có tiếng sét nổ trên không, kinh quá hở tÃa?
- Ừ, thôi nhanh nhanh lên, con.
Lúc bấy giá», gió bắt đầu thổi rao rao nghe mát mát. Con chó săn đã phóng xuống thuyá»n, đứng sau lái ngóc mõm lên nhìn trá»i. Cha con ông cụ bán rắn vừa kịp khiêng hai chiếc giá» xuống thuyá»n thì cÆ¡n giông ùn ùn thốc tá»›i. Mây ở đây từ dÆ°á»›i rừng xa, lúc nãy còn không trông thấy, giỠđã đùn lên Ä‘en sì nhÆ° núi, bao trùm gần kÃn khắp bầu trá»i. Từng cuá»™n mây khói Ä‘en là là hạ thấp xuống mặt kênh là m tối sầm những ngá»n sóng Ä‘ang bắt đầu gà o thét, chồm chồm tung bá»t trắng xoá. Từng Ä‘Ã n cò bay vùn vụt theo mây, ngá»a mặt trông theo gần nhÆ° không trông kịp. Xóm chợ Ngã Ba Kênh dÆ°á»ng nhÆ° bé lại thu mình cúi rạp xuống mặt đất. Mấy chiếc xuồng ba lá, mấy chiếc tam bản của ngÆ°á»l trên phố buá»™c dÆ°á»›i chân cầu nÆ°á»›c trồi lên hụp xuống theo lượn sóng nhà o, dá»±ng mÅ©i ngóc lên nhÆ° ngá»±a muốn bứt dây cÆ°Æ¡ng.
Chiếc thuyá»n chở rắn của cha con ông già đã chèo giạt sang bên kia bá», xuôi xuống má»™t quãng xa, lắc lÆ° chui và o má»™t con kênh nhá», hai bên bá» má»c chen chúc những cây trà m vá» trắng, cà nh lá ráºm rạp.
Tôi toan chạy Ä‘i thì chợt thấy dÆ°á»›i gốc cây bã Ä‘áºu có má»™t chiếc túi da beo. Thôi, đúng là của ông già bá» quên đây rồi. Tôi chá»™p lấy, cắm cổ phóng theo bá» kênh, vừa hú vừa ngoắt sang bên bá» bên kia. Không ai nghe tiếng tôi hú gá»i cả. Gió thổi ầm ầm ù ù nhÆ° có hà ng nghìn chiếc cối xay lúa khổng lồ Ä‘ang quay thẳng cánh trên trá»i. Bá» kênh chá»— tôi đứng trống huếch trống hoác không má»™t lùm cây bụi cá». Nhiá»u lúc, tôi có cảm giác nhÆ° gió sắp nhấc bổng tôi lên, thổi tung Ä‘i. Dãy phố ngó ra mặt kênh chuyển mình nghe răng rắc, cá»™t gá»— hà ng hiên lay lay nhÆ° Ä‘Æ°a theo má»™t chiếc võng vô hình. Ngói bị cuốn tung lên, bay khua lảng cảng trên nóc nhà nhiá»u nghe đến phát sợ. Không vỠđến quán kịp nữa rồi. Tôi vừa thở vừa khom ngÆ°á»i chạy và o cái miếu cô hồn nằm xê xế phÃa dÆ°á»›i chợ, chá»— cây Ä‘a cổ thụ cà nh lá ráºm xùm xòa Ä‘ang quằn lên váºt xuống nhÆ° sóng.
Trá»i đất má»—i lúc má»™t tối sầm lại. VÅ© trụ quay cuồng trong cÆ¡n gió mãnh hệt. Những tia chá»›p xé rạch bầu trá»i Ä‘en kịt phát ra những tiếng nổ kinh thiên Ä‘á»™ng địa chung quanh ngôi miếu. Tôi thu ngÆ°á»i lại nhÆ° má»™t con trút, ngồi sát và o chân bệ thá». TÆ°á»ng miếu xây bằng đá tổ ong, mái lợp ngói trát vữa rất chắc nhÆ°ng tôi bắt đầu cảm thấy không an toà n chút nà o. Chà , giữa lúc trá»i sét mà lại dại dá»™t tìm chá»— trú ẩn ngay dÆ°á»›i má»™t gốc cây to. Tôi vốn ghét những chuyện hoang Ä‘Æ°á»ng quái đản, không bao giá» tin rằng có ma quá»·, nhÆ°ng không hiểu sao trong giá» phút nà y bá»—ng thấy trong ngÆ°á»i rá»n rợn. Pho tượng “Ông Tiêu†[6] mặt vằn vện, đầu má»c ba cái sừng, chiếc lưỡi thè dà i quá rốn, đứng ngay trên đầu tôi. Má»—i lần trá»i chá»›p, tôi Ä‘á»u ngá»a mặt nhìn lên pho tượng vá»›i má»™t ná»—i lo sợ và tò mò không cưỡng được.
Tôi dặng hắng má»™t tiếng rõ to, phủi Ä‘Ãt đứng dáºy bÆ°á»›c ra ngồi ngay ở cá»a miếu. Má»™t và i hạt mÆ°a bay chéo hắt và o mặt tôi lạnh buốt nhÆ° nÆ°á»›c đá. Bầy kiến đất bò ra bò và o cạnh chân tôi chúng quÆ¡ râu trò chuyện vá»›i nhau má»™t cách bình thản, lại còn rủ nhau lÅ© lượt bò ra ngoà i thá»m miếu nữa chứ không cuống cuồng chạy rúc và o tôi nhÆ° những khi trá»i sắp mÆ°a to.
Cái túi da beo Ä‘á»±ng váºt gì hÆ¡i nặng thì phải. Hình nhÆ° má»™t con dao, bởi cái sừng ló ra ngoà i cồm cá»™m thúc và o hông tôi. “Thá» mở ra coi cái gì trong nà y?†Tôi vừa nghÄ© thế, bá»—ng nghe từ trong lòng mình văng vẳng có tiếng bảo: “Äừng Ä‘á»™ng chạm đến của cải của ngÆ°á»i ta. Tò mò váºy không tốt đâu!†Tôi ngồi im má»™t lúc, bà n tay ngứa ngáy không chịu yên lại nắn nắn cái túi. Bây giá» tôi lại nghe tiếng văng vẳng ban nãy cùng phụ há»a theo ý nghÄ© của tôi: “Xem chút thôi mà ! Vả chăng, mình có ý định lấy gì trong túi nà y đâu!†Thế là cái túi da beo mà tôi đã nhét ná»a trong ná»a ngoà i và o túi áo vét-tông, tá»± nãy giá» còn nằm yên đã bị bà n tay tôi lôi phăng ra tức khắc.
- A! Cái dao găm!
Tôi chợt kêu khe khẽ và từ từ rút lưỡi dao ra khá»i chiếc da bao láng bóng vì đẫm mồ hôi ngÆ°á»i lâu năm ánh thép xanh xanh của lưỡi dao sắc nhÆ° nÆ°á»›c lóa lên má»—i lần trá»i chá»›p. Cán dao bằng sừng, nạm khâu đồng Ä‘á» có chạm hoa văn rất đẹp. Cán bằng sừng gì nhÆ° sừng nai. Còn những gì khác nữa trong cái túi bà ẩn nà y? “Bá» nà o mình cÅ©ng đã mở ra rồi. Xem má»™t chút thì có là m sao!†Sá»± tò mò náo nức cà ng thôi thúc tôi hăm hở láºt ra. Äây là má»™t gói lưỡi câu đủ cỡ, mÆ°Æ¡i hai chiếc cả thảy, gói trong má»™t mảnh giấy đầu cỡ bà n tay. Má»™t cục đá và má»™t miếng thép dèn dẹt to và dà i, hÆ¡n mặt bao diêm. Äây nữa là má»™t gói thuốc. Thuốc gì mà dẻo quánh, xin xỉn và ng, mùi hăng hắc, Ä‘Æ°a lên mÅ©i ngá»i thấy buồn nôn. Tôi bá» lại và o túi da beo tất cả các thứ linh tinh ấy, chỉ trừ cái dao găm, rồi thắt miệng túi tháºt chặt bằng sợi dây gân khô quắt và trÆ¡n tuá»™t.
Cầm chặt cán dao trong tay, tôi bá»—ng thấy ngÆ°á»i mình nhÆ° cao lá»›n hắn lên; dÆ°á»ng nhÆ° sức khá»e tăng lên vạn bá»™i, tôi nghe mạch máu chạy râm ran trong những đầu ngón tay. Trá»i chá»›p nhoáng nhoáng. Tôi thong thả đứng dáºy rồi bất thần quảy phắt lại, trừng trừng nhìn và o ngôi miếu. Pho tượng kinh khủng vẫn lặng lẽ đứng trên bệ thá», lè chiếc lưỡi dà i mà u máu xuống rốn, bốn chiếc răng nanh trắng lòa nhe ra nhÆ° cÆ°á»i.
Má»™t lúc sau, gió dịu dần, rồi tắt hẳn. Trên ngá»n Ä‘a tối sầm mà cÆ¡n gió cuồng vừa gà o rú ghê ngÆ°á»i ban nãy, mấy con chim chà o mà o xôn xao chuyá»n cà nh nhảy nhót, hót lÃu lo. Nắng và ng mà u da chanh phủ lên cây cá» má»™t thứ ánh sáng dịu mắt, trong suốt và lung linh dÆ°Æ¡ng nhÆ° có thể sỠđược.
Tôi trở ra bá» kênh, Ä‘i dá»c dà i theo bến má»™t lúc, hi vá»ng sẽ gặp lại chiếc thuyá»n con của ông cụ giá bán rắn. NhÆ°ng ngóng hoà i mà vẫn không thấy tăm dạng chiếc thuyá»n và cha con ông già đâu cả. Nhìn vá» nÆ¡i tÃt tắp, chỉ thấy ánh phản quang của ráng chiá»u sắp tắt từ mặt nÆ°á»›c dòng kênh hắt lên những lùm bụi ven bá». Sá»±c nhá»› rằng dì TÆ° Béo sắp vá», tôi bèn gấp bÆ°á»›c trở lại quán để lo bữa cÆ¡m chiá»u.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Sổng, thoát khá»i xÃch.
[2] Ngốc nghếch, khỠkhạo.
[3] Nhúng nÆ°á»›c sôi, cạo lá»›p da má»ng bên ngoà i.
[4] Bố.
[5] Ngoà i ấy.
[6] Thần cai quản các loà i ma quỷ.
Xem tiếp chương 4
|
14-08-2008, 09:55 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
ChÆ°Æ¡ng 4 Äêm kinh khủng
Từ ngoà i góc sân sau, tôi đã thấy trong hÆ¡i khói bếp bay tá»a ra xa mùi cháy của cá kho khô Æ°á»›p nÆ°á»›c mà u dừa [1], rÆ°á»›i mỡ béo ngáºy và có rắc hạt tiêu thÆ¡m phức.
- Ông con Æ¡i! CÆ¡m đã dá»n sẵn rồi đấy! - Dì TÆ° Béo mát mẻ nói vá»ng ra.
Äáng lẽ phải Ä‘i nhanh và o và sẵn sà ng chịu Ä‘á»±ng những câu quát mắng của bà chủ đôi khi cÅ©ng bất thần nổi nóng vá»›i mình, thì tôi lại bÆ°á»›c từng bÆ°á»›c má»™t cách hết sức cháºm chạp.
Mùi cá kho khô thÆ¡m lừng mà ban nãy nghe thấy đã thèm rá» rãi khiến tôi cảm thấy bụng đói cồn cà o, bây giá» bá»—ng bay đâu mất. Tôi không sợ những lá»i quát mắng. Tháºm chà những câu chá»i rủa tục tằn cÅ©ng không là m tôi bá»±c túc hay run sợ nữa. Bởi vì, đối vá»›i má»™t thằng bé lÆ°u lạc má»™t thân má»™t mình nhÆ° tôi, thì bất cứ ngÆ°á»i nà o cÅ©ng có thể hoạnh há»e, bắt nạt, trút giáºn dữ lên đầu tôi má»™t cách hết sức vô lý được. Äiá»u đó, tôi chẳng coi ra mùi gì. Thá»±c tình thì ban đầu tôi cÅ©ng khổ sở Ä‘au Ä‘á»›n vì phải hứng chịu những câu mắng má» thô lá»— cục cằn kiểu bá»n đầu Ä‘Æ°á»ng xó chợ mà từ tấm bé, vốn sống được nuông chiá»u trong má»™t gia đình ná»n nếp, tai tôi chÆ°a há» quen nghe. Tôi đã nghÄ© rằng ngà y nà o cÅ©ng ngá»a tai ra mà hứng lấy những lá»i xấu xa nhÆ° váºy, thì mình đến vỡ óc ra mà chết thôi. Tôi tá»± nhủ: “Dại gì mình là m tá» giấy thấm để có giá»t má»±c nà o rÆ¡i xuống cÅ©ng hút lấy? Hãy ném trả lại cho há»â€. Thế là tôi đã nhanh chóng tìm ra phÆ°Æ¡ng pháp chống trả tiêu cá»±c má»™t cách có hiệu quả. Má»™t là tôi cứ lá» Ä‘i, sá»± phản ứng ngấm ngầm bên trong đã tạo thà nh má»™t thứ vá» thép mà những lá»i cay Ä‘á»™c đến mấy bắn và o cÅ©ng sẽ láºp tức báºt ra quay vá» trúng lại há». Chẳng váºy mà những ngÆ°á»i đã há và nh cung miệng, dùng lưỡi bắn tôi đã lồng lá»™n lên trÆ°á»›c thái Ä‘á»™ thản nhiên nhÆ° không của tôi đó sao? NhÆ°ng trái lại, tôi rất sợ - vừa sợ vừa căm ghét - những câu mát mẻ, nói bóng nói gió xa xôi. Thái Ä‘á»™ ấy thÆ°á»ng gây cho tôi nhiá»u Ä‘au Ä‘á»›n, và những vết thÆ°Æ¡ng trong tâm hồn thÆ¡ bé của tôi cứ tấy lên má»—i lúc nhá»› đến giá»ng nói mát mẻ, ngá»t nhÆ° mÃa lùi nhÆ°ng lại có xát á»›t mà má»™t ngÆ°á»i lá»›n đã ném cho má»™t đứa trẻ con...
Thấy tôi lặng lẽ bước và o, dì Tư Béo cà ng bực tức :
- Bữa nay mà y câm rồi à ? Thụt lưỡi rồi hay sao?
Tôi chẳng nói chẳng rằng, cứ lẳng lặng Ä‘i lau Ä‘Å©a lau bát, dá»n mâm ra bà n. Bà ta nhấc nồi cÆ¡m, múc cá kho, xá»›i cÆ¡m ra bát xong đâu đấy, bèn hứ má»™t tiếng :
- Không ngồi và o mà ăn, còn đợi má»i đợi thỉnh nữa sao?
ChÆ°a có lệnh bà chủ, lẽ nà o tôi dám tuỳ tiện, ngồi và o mâm trÆ°á»›c? Mà đợi bà phải bảo thì tôi lại mắc và o cái tá»™i chá» má»i chá» thỉnh! Äằng nà o, tôi cÅ©ng có lá»—i cả! Mà nà o tôi có tá»™i gì cho cam. Bà ta bảo tôi rằng bà ta Ä‘i đòi nợ đến táºn đỠđèn má»›i vá». Quái quá»· gì đã bắt bà vá» sá»›m từ chiá»u, tôi là m sao rõ được?
Bà ngó nghiêng và o mặt tôi, có lẽ dò xem thái Ä‘á»™ hÆ¡n là chá» câu trả lá»i.
- Cháu không đói! - Tôi đáp bằng cái giá»ng không phải của chÃnh mình.
- Mặc mà y thôi. Cơm nhà tao cũng chẳng thừa!
Bà ta nói lúng túng, giá»ng khê đặc nhÆ° nén lại giữa cổ, bà n tay run run vá» cầm đôi Ä‘Å©a, đôi mắt trừng trừng nhìn tôi. Từ bá»™ mặt giáºn dữ, chiếc cằm nung núc lúc nà o cÅ©ng Æ°á»›t đầm mồ hôi của bà ta, đến má»i váºt quen thuá»™c trong quán, tất cả cứ má» dần trÆ°á»›c mắt tôi... TÃt đằng xa kia, dÆ°á»›i gốc cây bã Ä‘áºu ở chá»— ông cụ già bán rắn đã rá»i Ä‘i, má»™t vệt ánh sáng nhá» nhá» phủ dà i trên mặt đất bắt đầu sẫm lại. Vẳng trong tai tôi, giá»ng nói ấm áp đầy trìu mến của ông già xa lạ: “Cháu không vá» nhà à ?†Từ trong ngá»±c tôi nhÆ° có má»™t cục gì cứ dâng lên, tôi cố nuốt xuống mà nó vẫn cứ trà o lên nghẹn ngang giữa cổ. Tôi không nén xuống được nữa, Ä‘Ã nh để cho nó thoát báºt ra thà nh tiếng nấc và tôi đã khóc.
Hình nhÆ° dì TÆ° Béo chỉ chỠđợi có bao nhiêu đó. Nụ cÆ°á»i hả hê, chiến thắng của bà ta láºp tức nở ra nhÆ° miếng bánh phồng tôm thả và o chảo mỡ Ä‘ang sôi reo. Có lẽ bà ta tưởng rằng thái Ä‘á»™ lạnh nhạt và những lá»i mát mẻ của bà ta đã có hiệu quả trông thấy. Mà nhÆ° thế là đủ rồi. ThÆ°á»ng thÆ°á»ng, những ngÆ°á»i lá»›n sau khi thấy mình chiến thắng được má»™t đứa trẻ con, hà nh hạ cho nó khổ sở đến Ä‘iá»u, lại hay muốn tá» ra rá»™ng lượng, nhân háºu má»™t cách hết sức buồn cÆ°á»i.
- Chà , hôm nay dì... nhÆ° con mụ Ä‘iên ấy! Äừng có chấp nê tao là m gì! Mà y mà oán dì thì mà y phải tá»™i đó. Chẳng qua là dì giáºn các lão già , rượu chịu thì cứ uống phứa Ä‘i nhÆ° nÆ°á»›c, mà tiá»n thì má»™t đồng cÅ©ng không chịu nhả ra! - Bà chủ quán vừa nhăn nhó là m là nh vừa gáºt gà gáºt gù thú nháºn nhÆ° váºy. Bà ta lăng xăng Ä‘i thắp đèn, cÆ°á»i nói bả lả, là m nhÆ° không có chuyện gì vừa xảy ra, má»™t hai bảo tôi ăn cÆ¡m Ä‘i kẻo nguá»™i.
Tất nhiên là tôi phải ngồi và o bà n cùng ăn vá»›i bà ta thôi. Suốt bữa cÆ¡m, dì TÆ° Béo không ngá»›t phà n nà n cho số pháºn hẩm hiu của mình. Rằng bá»n Ä‘Ã n ông vô sỉ, thấy bà ta má»™t thân má»™t mình giở trò lừa đảo, có đứa còn lợi dụng tình thế gay go giặc sắp đánh và o đến nÆ¡i, cứ ì ra không trả nợ, tháºm chà còn toan bắt nạt bà ... CÆ¡n giáºn là m bà ta phát no, hay vì mải nói quên ăn không biết, bà ta cứ luôn gắp bá» và o bát tôi, cho đến khi tôi ăn xong rồi mà bát cÆ¡m trÆ°á»›c mắt bà ta chÆ°a vÆ¡i được quá ná»a.
- Chúng nó đừng hòng bắt nạt bà ! - Dì Tư Béo kết thúc trà ng kể lể của mình bằng câu quyết liệt ấy, trước khi cầm bát đưa lên miệng để và nốt lưng cơm còn lại.
- Äúng nhÆ° váºy thôi! - Tôi buá»™t miệng nói.
- Mà mà y thấy có phải không? Äừng có đứa nà o hòng...
- Dạ. NgÆ°á»i oai tÃn nhÆ° dì thì chẳng ai dám Ä‘á»™ng tá»›i chéo áo chứ trông gì bắt nạt!
Bà ta dặng hắng má»™t tiếng, bá»™ mặt nom rất hả hê. Bây giá» tôi má»›i nghiệm ra rằng chẳng riêng gì bá»n lau nhau chúng tôi, mà ngÆ°á»i lá»›n ngÆ°á»i già lại cà ng rất thÃch được khen cho dù đó là lá»i khen xá» của má»™t đứa trẻ con. Của đáng tá»™i, nói rá»™ng ra thì chÆ°a biết thế nà o, chứ trong cái xóm chợ nà y, những tay sừng sá» nhất cÅ©ng chẳng dám Ä‘á»™ng đến cái móng chân bà chủ quán rượu cô Ä‘á»™c lắm phù phép nà y. Không có mấy ngÆ°á»i là không nợ tiá»n bà . Cứ má»™t đồng thì má»™t ngà y năm xu lãi. Cần lúc nà o, há»i lúc nà o cÅ©ng có. Ai gặp bà ta ngoà i Ä‘Æ°á»ng cÅ©ng chà o. Bà ta lại là ngÆ°á»i chắt bóp, tiện tặn, không đánh bà i bạc gì, nên hai cái túi bóng mỡ cà i nứt kim băng cứ phồng lên, no tròn theo thân hình béo nÃch của chủ nó. Cuá»™c Ä‘á»i và uy tÃn của bà ta, nói tóm lại Ä‘á»u táºp trung ở hai cái núi nặng trÄ©u giấy bạc nà y.
- Lão Ba Ngù ngà y hôm nay có tá»›i đây không? - Dì TÆ° Béo chợt há»i tôi.
- Không thấy đến. Việc gì thế, dì?
- Không. CÅ©ng chẳng có việc gì. Há»i thế thôi!
- Lúc sáng cháu có gặp bác ấy ở chợ. Bác ấy mua con rắn to lắm. Bác ấy rủ cháu vỠtheo bác ăn cháo rắn chơi. Nhưng cháu không đi.
- Thảo nà o! Chắc là nÆ°á»›ng trá»n mấy đồng bạc của ngÆ°á»i ta nhá» lão Ä‘Æ°a trả cho tao rồi. Hứ há»±!
Tôi cất dá»n mâm bát xong, không biết là m gì, nháºn thấy bếp còn hồng bèn Ä‘i lấy ấm đặt lên. Dì TÆ° Béo thì ngồi nhai trầu tóp tép ngoà i chiếc chõng tre, tay không ngá»›t phẩy quạt xà nh xạch.
Äêm oi quá. Không có lấy má»™t chút gió nhẹ cho đỡ bức. DÆ°á»ng nhÆ° cÆ¡n dông ban chiá»u đã phung phà quá trá»›n, giỠđây, đêm đến, hết sạch gió rồi, Ä‘Ã nh hổn hển nén sá»± bá»±c bá»™i và o trong bóng Ä‘en dà y đặc má»™t thêm nặng ná» trùm xuống mặt đất mênh mang.
- Chà o dì TÆ°. Gá»›m, mắc cÆ¡n dông hồi chiá»u, chèo suýt chết. Mệt rã ngÆ°á»i. Vá» tá»›i quán dì, thấy khá»e ra ngay.
Tiếng cÆ°á»i lanh lảnh của mụ vợ TÆ° Mắm cùng vá»›i chiếc áo bà ba lụa mà u xanh nÆ°á»›c biển của y xuất hiện trong quán nhÆ° xua tan bầu không khà ngá»™t ngạt từ nãy giá»...
- Äã cÆ¡m nÆ°á»›c gì chÆ°a? - Dì TÆ° Béo bÆ°á»›c xuống chõng, vặn to ngá»n đèn, há»i cách vồn vã.
Mụ Ä‘Ã n bà uốn lÆ°ng nhÆ° má»™t con mèo cái, Ä‘Æ°a mắt nhìn và o táºn bếp rồi xoè đôi bà n tay trắng muốt để lên mặt bà n. Mụ thong thả đặt Ä‘Ãt ngồi xuống ghế, thở phà o ra :
- Chừng nà y chÆ°a có gì bá» bụng thì có mà chết! Ä‚n cÆ¡m rồi dì ạ. NhÆ°ng nếu nhà còn thứ gì mặn mặn thì dì bắc há»™ nồi cháo hoa, chốc nữa húp và i bát cho nó tỉnh ngÆ°á»i.
- Bữa nay tôi đóng cá»a cả ngà y, có bán chác gì đâu. Nhà còn má»™t Ãt cá kho tiêu thôi. Tôi thèm, kho ăn chÆ¡i má»™t bữa, hãy còn ná»a nồi đây! - Dì TÆ° Béo đáp.
TÆ° Mắm khom ngÆ°á»i bÆ°á»›c và o quán, nách cắp chai rượu tây, tay cầm con cá má»±c khô.
- NÆ°á»›ng giùm qua chút, chú em! - Hắn nói vá»ng và o bếp, mắt nháºn ra ngay tôi Ä‘ang đứng trong bóng tối.
Không chá» tôi bÆ°á»›c ra, TÆ° Mắm Ä‘i luôn và o bếp giúi con má»±c khô và o tay tôi. Rồi hắn móc thuốc lá ra, nách vẫn cắp chai rượu, báºt lá»a lên đốt Ä‘iếu thuốc hút tại chá»—. Äôi tròng mắt bé ti hà nhÆ° mắt rắn đảo quanh má»™t vòng rất nhanh, khiến tôi phải sợ sợ, không dám nhìn hắn.
Tôi quạt than Ä‘á» lên, nÆ°á»›ng mấy con má»±c xong, đặt lên cái Ä‘Ä©a kèm theo quả chanh và má»™t Ãt hạt tiêu giã nhá», bÆ°ng ra bà n.
TÆ° Mắm gá»i má»™t xị [2] rượu đế, ngồi ngay ở đầu bà n, chiếc bà n dà i chá»— cá»a ra và o, rót rượu ra cốc và lặng lẽ xé má»±c bá» và o miệng nhai nhồm nhoà m. Mụ vợ hắn thì ngồi chá»— góc bà n nhá» bên trong, kê sát vách. Thấy mụ mở nút má»™t chai “cá»™t nhà vuông†rót thứ rượu thÆ¡m thÆ¡m và o chiếc cốc nhỡ, cho thìa Ä‘Æ°á»ng và o, tôi vá»™i và ng lấy ngay ra bát nÆ°á»›c sôi đặt lên bà n, trÆ°á»›c mặt mụ ta.
- Thằng bé nà y ngoan quá! Em phải là đứa là m bồi các nhà hà ng lớn ngoà i tỉnh, chứ không phải là chú nhỠhầu rượu chỗ nà y đâu!
Mụ cÆ°á»i cÆ°á»i khen tôi nhÆ° váºy và cháºm rãi thả cốc rượu ngâm và o bát nÆ°á»›c sôi. Hai bà n tay ngón búp măng thoăn thoắt mở con dao xếp kiểu sáu lưỡi ra, cắt gá»n nhẹ má»™t lát chanh rồi cho và o cốc, úp Ä‘Ä©a lên Ä‘áºy lại. Giống hệt nhÆ° cái lần mụ đã “chế biến món thuốc giải cảm†báºn trÆ°á»›c.
- Hai ông bà ngồi chơi, nghỉ một chốc đi! Tôi đi tắm một cái cho mát đã. - Dì Tư Béo vừa nói vừa bước và o buồng lấy quần áo, và khi trở ra, không quên bảo tôi - Vo nắm gạo bắc lên bếp nấu nồi cháo đi, con. Nhớ nấu loãng nhá!
Trong má»™t thoáng, tôi đã là m xong việc bà chủ bảo, rồi đến lặng lẽ ngồi bên bếp lá»a, chá»— nghỉ ngÆ¡i và là nÆ¡i trú ẩn tốt nhất của tôi má»—i khi tôi muốn quan sát má»™t ngÆ°á»i khách rượu nà o đó ở bên ngoà i.
Từ trong bếp lá»a nhìn ra, không có má»™t cá» chỉ nà o của TÆ° Mắm lá»t khá»i mắt tôi. Hắn uống hai cốc rượu liá»n, uống vá»™i và ng, xong lại xé má»±c nhai nhóc nhách, mắt luôn luôn ngó ra cá»a... Hà nh tung của đôi vợ chồng nà y có nhiá»u khác lạ, cà ng khiến tôi chú ý theo dõi. Những lần trÆ°á»›c, quán đông khách, TÆ° Mắm vẫn đến uống rượu. Mắt hắn luôn luôn nhìn và o cốc rượu, dÆ°á»ng nhÆ° ngÆ°á»i đăm chiêu nghÄ© ngợi, hoặc có má»™t tâm sá»± Ä‘au buồn gì. Hắn không mấy khi bắt chuyện vá»›i ai và không nhìn ai. Chỉ khi nà o hắn Ä‘Æ°a cốc rượu lên uống, đôi mắt ti hà má»›i liếc ngang, nhanh nhÆ° tia chá»›p, ném cái nhìn trá»™m ra xung quanh. Äêm nay hắn không nhìn và o cốc rượu, mà chỉ ngó ra cá»a.
Không biết con mụ vợ nó là m gì ngoà i góc bà n. Chá»— tôi ngồi, khuất tấm vách ngang không trông ra được. “Chà , con quá»· cái nà y là má»™t tay rượu không vừa đâu!†Tôi nghÄ© thầm nhÆ° váºy. Má»›i cách đây có hai hôm mà nó đã mở thêm má»™t chai “cá»™t nhà vuông†nữa rồi. Dứt khoát không phải là thuốc giải cảm nhÆ° mụ ta nói. Thuốc thì ngÆ°á»i ta nhắm mắt, nhắm mÅ©i uống má»™t hÆ¡i chứ đâu có ngồi nhấm nháp từng ngụm, thưởng thức má»™t cách khoái trá nhÆ° những tay bợm rượu sà nh sá»i? Và bà n tay nó cầm thìa khuấy cốc, ngón út cong lên đầy kiểu cách, có phải là bà n tay của ngÆ°á»i lam lÅ© đâu. Giá nhÆ° đó là những con mẹ che dù đầm từ ngoà i tỉnh chạy và o, luôn mồm kêu là không có nÆ°á»›c ngá»t tắm, không có nÆ°á»›c đá uống thì là chuyện dÄ© nhiên, không nói là m gì. Vợ má»™t tên lái mắm tèng xà [3] mà cÅ©ng há»c đòi là m sang thế kia Æ°? Không! Dứt khoát là không phải. Bá»™ quần áo bà ba tầm thÆ°á»ng của mụ chỉ là cái lốt bên ngoà i, không che giấu nổi cốt cách của mụ ta.
“Con mụ quái quá»· nà y Ä‘ang là m gì ngoà i đó?†Câu há»i ấy cứ lởn vởn qua hình bóng những lưỡi lá»a nhảy múa trÆ°á»›c mắt tôi. Tôi không thể chịu được nữa, bèn đứng dáºy rón rén bÆ°á»›c ra.
Mụ ta Ä‘ang cắm cúi viết trên má»™t mảnh giấy nhá» xé ra từ quyển sổ ghi chép các món tiá»n thu nháºp hà ng ngà y. Cốc rượu vẫn nguyên chÆ°a đụng tá»›i. Là m sao xem được mụ ta viết cái gì đây? Tôi lia mắt sang thấy bát nÆ°á»›c hâm rượu không còn bốc hÆ¡i nữa, bèn nảy ra ý nghÄ© sẽ vá» cầm ấm nÆ°á»›c sôi đến rót thay và o bát nÆ°á»›c nguá»™i để có thể tá»›i bên bà n mụ ta ngồi. Tôi nén thở, bÆ°á»›c rén bằng những đầu ngón chân và đứng sát bên lÆ°ng mụ, nhìn qua vai mụ. Trên mảnh giấy, những dòng chữ Pháp viết tháu vá»™i và ng, nhÆ°ng vẫn đẹp nhÆ° cắt, nghÄ©a nhÆ° sau: “CB - 15-5-1946. - Hai trung Ä‘á»™i chÃnh quy trang bị đầy đủ. Má»™t súng máy BÆ¡-ren. Cạnh Ä‘á»n: Má»™t đại Ä‘á»™i dân quân vÅ© khà thô sÆ¡. Äáºp Äá: Má»™t trung Ä‘á»™i há»—n hợp, mÆ°á»i cây súng trÆ°á»ng. và i chục lÆ°u đạn tá»± là m lấy. 13.5: Má»™t cán bá»™ quân sá»± cao cấp đã qua đây: Äoà n thuyá»n váºn tải quân lÆ°Æ¡ng Ä‘i vá» hÆ°á»›ng Thá»›i Bình...†Những dòng chữ phÃa Ä‘uôi bị khuất qua má»› tóc xõa bên vai mụ ta, không Ä‘á»c được. Tôi nén thở, rÆ°á»›n ngÆ°á»i lên, tim Ä‘áºp thình thịch trong ngá»±c. Äá»™t nhiên, mụ ta quay phắt lại khiến tôi giáºt mình suýt buông rÆ¡i cái ấm xuống đất. Nét hốt hoảng vừa thoáng hiện trong đôi mắt to Ä‘en lay láy của con mụ Ä‘Ã n bà nham hiểm khi vừa nhìn đến tôi láºp tức biến ngay, và nhÆ°á»ng chá»— cho những tia nhá»n hoắt nhÆ° những mÅ©i kim phóng và o mặt tôi.
- Xem trá»™m cái gì? - Mụ ta nén giá»ng há»i khẽ, cặp môi má»ng dÃnh run run đầy phẫn ná»™.
TÆ° Mắm láºp tức xô ghế đứng dáºy. Tôi tưởng hắn sẽ nhảy xổ và o bóp há»ng tôi ngay. NhÆ°ng hắn vẫn đứng nguyên đấy và đưa mắt nhìn mụ vợ, rõ rà ng là hắn Ä‘ang chá» mệnh lệnh mụ ta giống nhÆ° má»™t con chó săn chá» lệnh chủ.
Trong lúc ấy, tôi đã kịp đủ thì giá» trấn tÄ©nh. Lúc bấy giá» tôi cÅ©ng không hiểu tại sao mình lại tỉnh táo được nhÆ° váºy... Tôi gãi tai, cÆ°á»i và nói cách hồn nhiên :
- ThÃm viết đẹp quá! Chữ đẹp nhÆ° cắt ấy, mà lại không kẻ dòng... Äẹp hÆ¡n cả chữ anh Sáu tuyên truyá»n nữa!
- Mà y Ä‘á»c rồi à ? - Mụ ta trố mắt há»i, cố nén giáºn dữ.
- Äá»c từ nãy giá»... mà thÃm viết thứ chữ Tây chữ u gì, cháu không hiểu được. Cháu chỉ đánh vần quốc ngữ báºp bẹ và đá»c được con số từ má»™t đến má»™t trăm thôi. NhÆ°ng phải đánh vần lâu lắm kia.
Con mụ thở phà o một hơi nhẹ nhõm :
- Con nÃt đừng có nhìn lén, đừng xem trá»™m khi ngÆ°á»i lá»›n Ä‘ang viết, nhá»› không. Váºy là kém lịch sá»± và vô phép lắm đó!
Tôi cÆ°á»i hì hì ra vẻ nháºn lá»—i :
- Cháu đến thay bát nÆ°á»›c sôi cho thÃm chứ. Tại chữ thÃm viết đẹp quá, cháu cứ mải xem... Cháu đâu có dè thÃm rầy! Má»i khi, anh Sáu tuyên truyá»n viết, cháu đứng sau lÆ°ng coi mà ảnh chẳng rầy la gì...
- Ừ, thôi. Thay bát nÆ°á»›c khác Ä‘i! - Mụ ta chá»›p chá»›p mi mắt, cÆ°á»i vá»›i tôi... - Qua ghi các món tiá»n ngÆ°á»i ta mua chịu mà . Viết bằng chữ quốc ngữ má»›i, em không Ä‘á»c được đó thôi. Äây nà y - Mụ ta vừa nói vừa chìa mảnh giấy đến bên ngá»n đèn - con số 15 nà y là ngÆ°á»i ta thiếu qua mÆ°á»i lăm đồng... Con số năm nà y là năm ngà y nữa há» sẽ trả.
- Cháu biết! - Tôi tÆ°Æ¡i cÆ°á»i.
Con mụ cà ng cố ý đánh lừa tôi bằng vẻ thà nh thá»±c thì tôi cÅ©ng mượn mà u thà nh thá»±c để lừa lại nó. Trong khi ừ à o vá»›i mụ ta, tôi đã Ä‘á»c nốt những dòng chữ cuối: “Tấn công tốt nhất và o khoảng bốn giá» sáng. Trạm canh gác chỉ có bốn đứa: hai súng ca-lÃp 12. Bắt sống. Trá»i mÆ°a to, có thể núp trong mÆ°a, tắt Ä‘Æ°á»ng ruá»™ng bất thần đánh và o ban ngà yâ€.
Thay bát nước xong - không hiểu sao bây giỠtay có hơi run - tôi cố trấn tĩnh bằng cách đứng lại nói với mụ ta một câu trước khi quay và o bếp.
- ThÃm đừng mách dì TÆ°, dì TÆ° mắng cháu tá»™i nghiệp!
- Ừ, không mách đâu! Và o xem nồi cháo được chưa...
Tôi không nhìn TÆ° Mắm nhÆ°ng tôi biết TÆ° Mắm Ä‘ang cÆ°á»i. Tôi và o đến cá»a bếp, còn nghe hai tiếng thở phà o ra cùng má»™t lúc của đôi gián Ä‘iệp vÆ°á»n [4] nà y, và tôi biết chắc chắn rằng chúng Ä‘ang nhìn theo tôi không phải bằng những cặp mắt đầy hoảng hốt và dữ dá»™i nhÆ° ban nãy.
Dì Tư Béo đã tắm xong, và o ngồi bên chõng rũ tóc ra cầm quạt quạt cho khô tóc.
- Trá»i oi quá! Tắm rồi mà mồ hôi cứ vã ra nhÆ° chÆ°a tắm!
Thấy con mụ vẫn cắm cúi viết, dì TÆ° Béo há»i :
- Bữa nay ngÆ°á»i ta mua chịu nhiá»u lắm sao ghi gì mà hết tá» ná» tá»›i tá» kia váºy?
- CÅ©ng chút đỉnh thôi... Biên các số tiá»n chi tiêu lặt vặt ấy mà ! Mà cÅ©ng xong rồi đấy. Thôi, dá»n cháo ra ăn chÆ¡i Ä‘i, dì TÆ°!
- An Æ¡i, lau mâm bát Ä‘i, con! - Dì TÆ° Béo gá»i vá»ng và o bếp, bảo tôi.
Tôi vừa toan nhấc nồi cháo xuống, bỗng nghe dì nói tiếp :
- Ngà y nà o cÅ©ng biên chép nhiá»u nhÆ° váºy, bảo thằng bé nhà tôi nó viết há»™ cho. Nó tốt chữ lắm đấy!
Không biết quá»· ma nà o giáºt lưỡi bà ta, mà bà ta ngứa mồm ngứa miệng nói ra là m gì Ä‘iá»u đó. Tôi nghe con mụ vợ TÆ° Mắm “à †lên má»™t tiếng, và mụ ta bÆ°ng cốc rượu uống ừng á»±c má»™t hÆ¡i. Hình nhÆ° mụ ta Ä‘ang xoay xoay cái cốc trong tay, nghÄ© ngợi gì lung lắm, vì sau má»™t hồi lâu, tôi má»›i nghe tiếng cốc dằn hÆ¡i mạnh xuống bà n.
- Thằng bé má»›i mÆ°á»i bốn mÆ°á»i lăm tuổi gì đó mà đã Ä‘á»— phi-ca rồi đấy! Biết đâu chùa rách Pháºt và ng... Ai hay trong quán ẩn tà ng kinh luân [5]. Coi nó lèng quèng váºy, mà chữ Tây Ä‘á»c giòn nhÆ° bắp rang đó. Hôm ná» nó cầm tá» báo Tây Ä‘á»c vách vách, còn cắt nghÄ©a cho thằng Sáu tuyên truyá»n nghe nữa chứ!
Tôi nghe bà chủ quán nói má»™t hÆ¡i nhÆ° váºy, tức muốn Ä‘iên lên. Trá»i Æ¡i! Tôi có Ä‘á»c báo Tây và dịch nghÄ©a dịch ý cho anh Sáu tuyên truyá»n hồi nà o đâu mà bà ta bá»—ng dÆ°ng hứng khẩu khoe tÆ°á»›ng lên nhÆ° váºy? Mà bà ta đã quả quyết nhÆ° váºy rồi thì tôi còn hòng chối cãi là m sao tôi là m sao thoát khá»i tay bá»n chúng mà chạy đến báo cho anh Sáu tuyên truyá»n hay được. Tôi đứng im để hết tai ra nghe ngóng, nhÆ°ng mạch máu cứ Ä‘áºp trong tai là m tôi không còn nghe gì rõ.
Không thấy vợ chồng TÆ° Mắm nói gì, bà ta trá»—i giá»ng :
- Bé thế mà đỗ “phi-ca†thì giá»i lắm!... Ngà y xÆ°a có má»™t ông giáo “phi-ca†mê tôi lắm, nhÆ°ng duyên trá»i không định...
Từ quán đến chợ thì xa. Ngược lên, đến xóm Trà m nÆ¡i trung Ä‘á»™i Cá»™ng hòa vệ binh đóng lại cà ng xa hÆ¡n nữa! Tôi mà chạy Ä‘i, nhất định TÆ° Mắm sẽ giết tôi ngay giữa Ä‘Æ°á»ng. Không là m cách nà o bịt mồm bà chủ được, tôi Ä‘Ã nh liá»u thôi. Hai tay run láºp cáºp, tôi lần trong bóng tối, tháo miệng túi da beo ra để cho dá»… rút con dao găm, rồi cứ để nguyên cả bao da nhét và o bên trong thắt lÆ°ng, phủ vạt áo vét-tông ra ngoà i cho khuất cán. Tôi không thể chuẩn bị trÆ°á»›c những câu trả lá»i vá»›i bá»n chúng. Biết thế nà o được mà chuẩn bị? Tá»›i đâu sẽ ứng phó tá»›i đấy! Nếu chúng giở trò hà nh hung thì tôi sẽ sá» dụng tá»›i con dao.
Ngoà i kênh đã không nghe má»™t tiếng chèo. CÅ©ng không má»™t ông khách rượu nà o tá»›i quán. Sao má»i đêm, bá»n há» khép tá»›i má»™t lúc năm bảy ngÆ°á»i, tấp náºp hết tốp nà y đến tốp khác, là m tôi chạy chân không bén đất mà hầu, nhÆ°ng cÅ©ng chẳng kịp - tại sao đêm nay không thấy ma nà o mò tá»›i?
- BÆ°ng cháo ra đây, chú em! - Tiếng con gián Ä‘iệp gá»i lên lanh lảnh, khiến tôi nổi gai ốc khắp ngÆ°á»i.
“Sao mà y hèn thế!†Tôi tá»± há»i mình nhÆ° váºy. Và đột nhiên tôi bá»—ng nhá»› tá»›i gÆ°Æ¡ng mặt bầu bÄ©nh của em bé gái có hai bÃm tóc tết trái Ä‘Ã o... Cô bé mặc bá»™ quần áo xa tanh mà u Ä‘á» bắt đầu khởi Ä‘á»™ng, đôi hà i Ä‘en nhá» xÃu giẫm xuống, mắt nhìn thẳng và o vòng lá»a cháy vù vù tua tủa những lưỡi dao nhá»n hoắt... Cô bé hét lên má»™t tiếng, nhÆ°ng không bay qua vòng lá»a mà quay lại nhìn thẳng và o mặt tôi, cÆ°á»i mủm mỉm. Mặt tôi nóng ran lên. Tôi dặng hắng má»™t tiếng, bÆ°ng mâm bát bÆ°á»›c ra.
TÆ° Mắm không nhìn tôi. Hắn ngồi xé má»±c nhai nhóc nhách, mắt ngó ra ngoà i tối Ä‘en. Con gián Ä‘iệp cÅ©ng không nhìn tôi. Nó vá» nhÆ° Ä‘ang chăm chú Ä‘á»c những khẩu hiệu của anh Sáu tuyên truyá»n đã dán lên vách hôm ná», chứ thá»±c ra quả là nó Ä‘ang rình theo tôi từng cá» Ä‘á»™ng. Tôi trở và o bÆ°ng ra nồi cháo đặt lên chõng.
- Thôi, để đấy cho dì. Mà y xuống thuyá»n ngủ trÆ°á»›c Ä‘i con! - Dì TÆ° béo truyá»n lệnh cho tôi.
Tôi không Ä‘i ngay. Tôi còn trùng trình đứng lại múc cháo ra bát, xem thái Ä‘á»™ chúng nhÆ° thế nà o, nhÆ°ng chẳng thấy chúng tá» ra lÆ°u ý gì đến tôi. Tôi bèn lặng lẽ bÆ°á»›c ra, Ä‘i lần đến thuyá»n mui ống Ä‘áºu trong mÆ°Æ¡ng. Thế nà o TÆ° Mắm cÅ©ng Ä‘i theo tôi. Tôi nghÄ© nhÆ° váºy và là m bá»™ vấp chân, kêu “ái ôi†má»™t tiếng. Tôi xuýt xoa ngồi xuống, nắn nắn bà n chân nhìn ngang và quả thấy TÆ° Mắm đã bÆ°á»›c ra đứng ở chá»— cá»a. Linh tÃnh báo cho tôi biết sẽ có Ä‘iá»u nguy biến xảy ra cho tôi trong đêm nay. Tôi chạy cÅ©ng không thoát kịp nữa rồi. Hình nhÆ° trong giá» phút mấp mé đứng trÆ°á»›c cái chết hoặc trÆ°á»›c má»™t nguy hiểm tá»™t Ä‘á»™ nà o đó, con ngÆ°á»i trở nên bình tÄ©nh hÆ¡n bao giá» hết. Tôi co chân nhảy Ä‘á»™p xuống thuyá»n, lôi chiếc nóp ra giÅ© phà nh phạch, vá» sá»a soạn chui và o nóp. NhÆ°ng tôi không chui và o, tôi lấy chiếc gối chống dá»±ng má»™t đầu nóp lên và kéo cho dầu nóp ló ra ngoà i mui thuyá»n để ngÆ°á»i đứng trên bá» có thể nhìn thấy được. Xong đâu đấy, tôi trÆ°á»n nhẹ ra sau lái, nhẹ nhà ng bÆ°á»›c trên những chùm rá»… gáo và bò theo mé mÆ°Æ¡ng. Lên được bá» rồi thì bấy giá» trăng cÅ©ng vừa má»c. Chung quanh ngôi quán, mặt đất sáng nhÆ° ban ngà y. Bóng tối chỉ còn lại má»™t vùng Ä‘en sâm sẫm dÆ°á»›i gốc cây gáo cổ thụ. Tôi núp theo bóng cây, chui và o má»™t cái hốc có chùm lá ráng phủ bên ngoà i mà má»™t hôm tình cá» tôi phát hiện ra.
Tôi không biết mình ngồi thu hình trong hốc cây, nén thở nhÆ° váºy đã bao lâu. Mồ hôi Æ°á»›t đầm đìa sau lÆ°ng áo. Bà n chân tôi chạm và o mình con váºt gì má»m nhÅ©n. nhÆ° con rắn. Tôi hốt hoảng rụt chân lại. Con váºt bò rá»™t roạt theo hốc cây, kêu “tắc kè... tắc kè... tắc kè...†ngay trên đỉnh đầu tôi.
Trong quán đã nghe tiếng thu dá»n bát Ä‘Ä©a. Con mụ gián Ä‘iệp chà o dì TÆ° Béo, không biết nó nói gì mà bà chủ quán của tôi cÆ°á»i lên khấc khấc... Lát lâu sau, nghe nó rá»a chân lạc xạc ngoà i cầu nÆ°á»›c, rồi tiếng chân nó dẫm lên sạp thuyá»n. Rõ rà ng chỉ có má»—i mình con mụ xuống thuyá»n.
Má»—i má»™t tiếng Ä‘á»™ng, má»™t âm thanh nà o đó từ bên ngoà i vẳng và o gốc cây ẩm mục, tối om và o hôi hám ngá»™t ngạt đến tức thở nà y, đối vá»›i tôi Ä‘á»u có ý nghÄ©a vô cùng quan trá»ng. Nó mở cho tôi má»™t tia hi vá»ng, hoặc đẩy tôi má»—i lúc má»™t chuồi sâu xuống bãi lầy Ä‘en kịt mà tôi không phÆ°Æ¡ng vùng vẫy.
Cánh liếp trên quán đã sáºp xuống. Nghe then cá»a gà i đánh “cách†má»™t tiếng. Luồng sáng tá» của ngá»n đèn từ trong quán chiếu xuyên qua hà ng rà o mắt cáo, soi ra táºn luồng cá» bấc bên kia mép mÆ°Æ¡ng, chá»›p chá»›p mấy cái trÆ°á»›t khi tắt phụt.
TÆ° Mắm Ä‘i dò từng bÆ°á»›c ra mÆ°Æ¡ng. Hắn bÆ°á»›c rất khẽ, dáng nhÆ° chân không chạm và o đất váºy. Hắn ngó trở và o quán rồi quay lại rÆ°á»›n cái cổ dà i nhìn xuống chá»— đầu nóp tôi đã kéo ló ra mui thuyá»n. Hắn đứng im nhÆ° váºy có đến chừng hai phút. Trong quán, dì TÆ° đã bắt đầu “khò... khừ... khò... khừâ€, ngáy nhÆ° kéo cÆ°a.
TÆ° Mắm Ä‘Æ°a tay lên vén tóc, ngó và o gốc cây rồi thong thả bÆ°á»›c đến ngồi thụp xuống quay lÆ°ng và o mặt tôi cách chừng má»™t thÆ°á»›c. Tôi nén thở, nhắm mắt lại cho thần kinh đỡ căng thẳng... Hồi lâu, bá»—ng nghe tiếng ngÆ°á»i dặng hắng đâu ở phÃa sau quán. Tôi mở mắt ra trống ngá»±c Ä‘áºp rá»™n lên. Cứu tinh đã đến vá»›i mình đây rồi! Trá»i Æ¡i, giá mà anh Sáu tuyên truyá»n đến vá»›i tôi trong lúc nà y..., không phải anh thì lão Ba Ngù, hay không phải lão Ba Ngù thì má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông nà o đó cÅ©ng được...
Có tiếng chân giẫm thình thịch vòng sau quán men ra gốc cây. TÆ° Mắm nhẹ nhà ng đứng dáºy, Ä‘Æ°a ngón tay lên mồm xuỵt má»™t tiếng. Thôi, thế là hết! Tia hy vá»ng cuối cùng và mong manh nhất chợt đến vá»›i tôi cÅ©ng tắt ngấm từ phút nà y đây.
- Lá»™ rồi! - TÆ° Mắm thá»u thà o nói vá»›i bóng Ä‘en, và hất hà m vá» phÃa đầu nóp ló ra mui. Hắn còn thì thà o mấy câu gì nữa, nhÆ°ng tôi không nghe được.
Tôi không thể nà o nháºn ra bóng Ä‘en đó là ai. Trong tất cả những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông lui tá»›i quán rượu nà y, không có hắn. Äôi vai rá»™ng bè khom khom chồm tá»›i trÆ°á»›c nhÆ° má»™t con giả nhÆ¡n; khi hắn ngóc lên, tôi vừa kịp trông thấy má»™t ná»a bên quai hà m bạnh ra, trán rất thấp, vòm mắt nhô cao, lông mà y ráºm rịt. Hắn cởi trần, bắp thịt nổi cuồn cuá»™n lấp loáng dÆ°á»›i ánh trăng. Tôi rùng mình. Bà n tay tôi cấu thá» và o sÆ°á»n mấy cái, thấy Ä‘au Ä‘iếng... Không! Không phải tôi chiêm bao mà !
Bóng Ä‘en khủng khiếp ấy rút con dao dà i non năm tấc giắt bên hông ra, cầm lăm lăm trong tay. Trong hốc cây, bà n tay bé nhá» của tôi cÅ©ng lần lần rút con dao găm ra khá»i vá».
TÆ° Mắm cầm khẩu súng lục - không biết hắn lấy ở đây ra từ lúc nà o - kẹp khẩu súng và o đùi, tay kéo quy-lát “rắc†má»™t tiếng khô gá»n, trong khi bóng Ä‘en khủng khiếp kia lom khom bò xuống mÅ©i thuyá»n mà hắn tin chắc rằng tôi Ä‘ang nằm ngủ dÆ°á»›i đó.
Bá»—ng nghe con gián diệp ho má»™t tiếng ngoà i cầu nÆ°á»›c. TÆ° Mắm quay đầu vá» phÃa có tiếng ho. Äêm vắng lặng đến ná»—i con mụ nói rất khẽ nhÆ°ng tôi vẫn nghe rõ mồn má»™t: “Äừng! Äừng! Xuống lấy cái bao tải. Nhét giẻ và o mồm thôi...†TÆ° Mắm vừa Ä‘i thì tôi cÅ©ng vừa lách mình ra khá»i hốc cây. Khi tôi thấy hắn dò dẫm rén chân bÆ°á»›c xuống chiếc cầu nÆ°á»›c dẫm bùn trÆ¡n nhÆ° mỡ thì nhanh nhÆ° cắt tôi láºp tức phóng ra khá»i gốc cây lao Ä‘i nhÆ° má»™t mÅ©i tên.
Tôi không biết mình chạy Ä‘i đâu. Bên tai tôi, gió rÃt vù vù, lùm cây bãi cá» rùng rùng xô nhau chạy ngược vá» phÃa sau lÆ°ng tôi. Dãy phố ngói và những tà n cây bã Ä‘áºu thấp thoáng trong là n sóng đất; má»™t ngá»n đèn le lói từ ngôi nhà ai còn thức, chiếu nhấp nháy, dÆ°á»ng nhÆ° nhảy lên nhảy xuống đằng xóm chợ im lìm kia. Bản năng không tá»± giác đã Ä‘iá»u khiển đôi chân tôi chạy tìm vá» chá»— có ngÆ°á»i khi lâm hoạn nạn. Tôi toan kêu lên, nhung không còn đủ sức kêu nữa. Tôi lại tiếp tục chạy. Bá»—ng nhiên tôi cảm thấy ruá»™t gan phèo phổi mình thót lên, đầu chúi tá»›i trÆ°á»›c. Má»™t là n sÆ°Æ¡ng mù dà y đặc từ từ bao trùm khắp ngÆ°á»i tôi, tôi chỉ còn đủ cảm giác thấy tay chân mình tan ra nhÆ° nÆ°á»›c hòa lẫn và o trong lá»›p sÆ°Æ¡ng mù quái di đó, rồi tôi không còn biết gì nữa...
Khi tôi tỉnh dáºy, tay hãy còn nắm chặt cán dao găm. Lưỡi dao cắm ngáºp và o mặt đất sét ấm, khiến tôi phải ngồi lên má»›i rút ra được. Tôi đút con dao và o vá», nhét trong thắt lÆ°ng, định thần má»™t lúc má»›i nháºn ra rằng trong lúc mình chạy, mình đã ngã chúi xuống má»™t Ä‘Æ°á»ng hà o chiến đấu mà các anh thanh niên trong chợ vừa Ä‘Ã o mấy hôm nay. Tôi lần nhá»› lại các việc đã xảy ra... Quái, tiếng trống tiếng mõ ở đâu mà khua Ä‘á»™ng inh tai thế nà y? Tôi toan nhảy thóc lên bá» hà o, nhÆ°ng chÆ°a kịp vá»›i và o thà nh đất đã rÆ¡i xuống ngay. Khắp ngÆ°á»i ê ẩm, chân tay Ä‘au buốt, tôi cố sức cà o đất trÆ°á»n lên. Khi tôi bò ra khá»i hà o thì thấy má»™t vầng lá»a Ä‘á» rá»±c dang bao trùm lên ngôi tá»u quán. Những lưỡi lá»a khổng lồ le lên liếm trụi các cà nh khô trên ngá»n gáo cổ thụ. Tre nứa nổ lốp đốp. Khói cuồn cuá»™n bốc lên, Ä‘Æ°a tà n lá»a bay chấp chá»›i nhÆ° má»™t bầy ong Ä‘á» từ trong đám cháy bị mùi rượu sá»±c nồng xua lên, bay tản mác ra xa.
Tôi lại cố sức chạy trở vá» ngôi quán thân thuá»™c Ä‘ang là m mồi cho thần lá»a. Trong ánh lá»a Ä‘á» rá»±c chiếu sáng khắp chung quanh, ở má»™t góc sân sau, hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông Ä‘ang nắm chặt hai cánh tay dì TÆ° Béo lôi ra. Bà ta giãy giụa, gà o thét, hết ngã xuống lại chồm lên. Cả khối thịt của cái thân hình to lá»›n ấy run lẩy bẩy trông rất dá»… sợ.
Tôi lách đám đông chạy sả và o. NgÆ°á»i đầu tiên tôi nắm lấy cánh tay kêu lên là anh Sáu tuyên truyá»n :
- Bắt lấy vợ chồng Tư Mắm! Chúng nó là gián điệp.
Trong những ngÆ°á»i đứng chung quanh Ä‘ang bó tay tuyệt vá»ng, buồn rầu nhìn ngá»n lá»a hoà nh hà nh, tá»± do thiêu hủy ngôi quán, vừa nghe tôi thét lên nhÆ° thế, có ngÆ°á»i tức khắc nhảy chồm lên: “Là m sao mà y biết, hở thằng bé kia?†Có ngÆ°á»i há»i dồn tôi: “NhÆ°ng chúng nó đâu rồi?â€
Tôi kể không ra đầu cua tai nheo gì cả, tiếng được tiếng mất. NhÆ°ng tôi chắc chắn rằng tôi không bá» sót má»™t chi tiết quan trá»ng nà o. NgÆ°á»i ta nhốn nháo Ä‘i gá»i các anh Cá»™ng hòa vệ binh. Ông trưởng công an xã ở tÃt xóm dÆ°á»›i bây giá» má»›i vác khẩu súng bắn chim hai nòng lÃch kÃch chạy tá»›i :
- Chúng nó chưa đi xa đâu!
- Chia ngÆ°á»i ra ba cánh, Ä‘uổi theo các ngã ba kênh!
- Äuổi cái con khỉ! Không biết chừng nó đã ra tá»›i Ngã Bảy rồi!
- Nà y, anh em! Không được giết chết... Bắt sống chúng nó mang vỠđây, chặt đầu cho đồng bà o xem!
Không biết má»™t ngÆ°á»i nà o đó đứng trong đám đông ồn à o đã truyá»n lệnh ra nhÆ° váºy. Và ai nấy Ä‘á»u răm rắp tuân theo.
Tôi không theo toán ngÆ°á»i Ä‘i Ä‘uổi bắt vợ chồng TÆ° Mắm. Tôi đến bên dì TÆ° Béo, cầm lấy bà n tay lạnh ngắt của bà ta, không biết nên nói gì đây. Má»™t câu an ủi trong lúc nà y, có nghÄ©a lý gì! Bà chủ khốn khổ của tôi Ä‘ang tá»±a lÆ°ng và o má»™t vò rượu - không biết tay nà o chạy há»™ ra đây hay tá»± bà ta khênh ra kịp thì chẳng rõ - vừa thấy tôi đến, đã quay mặt Ä‘i.
- Dì TÆ°! Dì TÆ°! - Tôi lo lắng và buồn rầu gá»i nho nhá».
- Thằng nhá» nó vá» rồi đây nà y! - Má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà nà o đó ngồi cạnh bà ta kêu lên.
Dì TÆ° Béo vẫn quay mặt và o bóng tối. Bá»—ng nhiên bà ta òa lên: “Con Æ¡i! Con Ä‘i đâu mà bá» dì má»™t thân má»™t mình...†Tôi đứng dáºy cầm chiếc khăn rằn phủi bùn đất bám đầy trên vai bà ta. TrÆ°á»›c mắt tôi, bà ta chỉ là má»™t con ngÆ°á»i đáng thÆ°Æ¡ng và gần gÅ©i nhất. Tá»± nhiên, không hiểu sao tôi cÅ©ng quay mặt và o bóng tối. Phải rồi, má»™t thiếu niên dù bất cứ ở hoà n cảnh nà o cÅ©ng không được tá» ra má»m yếu trÆ°á»›c má»i ngÆ°á»i...
Mãi đến chiếu hôm sau, vẫn không tìm ra tung tÃch vợ chồng TÆ° Mắm. Ai gặp tôi cÅ©ng há»i, cÅ©ng bắt tôi phải kể Ä‘i kể lại có hà ng trăm báºn. Cả chợ nhao lên. NgÆ°á»i ta nhìn nhau, ai cÅ©ng có vẻ đáng nghi ngá». Lão Ba Ngù đứng giữa đám đông, vá»— trán kêu lên :
- Tôi biết cái thằng có đôi vai rộng bè, lưng khom khom như con giả nhơn ấy rồi!
- Lại bịa nữa? Biết thì nói, không thì thôi. Chẳng ai ép đâu nhá! - Má»™t ông bạn rượu của lão Ba Ngù khịt mÅ©i nói nhÆ° váºy.
- Sao lại không? Nó là thằng cùi [6]. Mấy hôm ná», tôi thấy nó nằm dÆ°á»›i xóm Äáºp Äá. Äúng là nó! - Lão Ba Ngù khẳng định nhÆ° váºy, và chá» cho má»i ngÆ°á»i Ä‘Æ°a mắt ngÆ¡ ngác đợi lão nói tiếp, lão má»›i e hèm mấy cái, tặc lưỡi - Chà , nó không phải cùi đâu! Nó lấy thịt thối buá»™c giẻ rách bó và o chân, ruồi nhặng đến bu vo ve, ai thấy cÅ©ng tởm, chẳng ai muốn đến gần. Hóa ra có hồi nó ngồi ngay trÆ°á»›c mặt mình mà mình tránh Ä‘i, để lúc nó chuồn rồi má»›i ba chân bốn cẳng chạy Ä‘i lùng!
Không biết lão Ba Ngù nói váºy có đúng không, nhÆ°ng chẳng thấy ai bác bẻ lại lão. Có Ä‘iá»u má»i ngÆ°á»i trong chợ Ä‘á»u nhất trà nháºn định là : “ÄÃch thị vợ chồng TÆ° Mắm đã đốt quán trÆ°á»›c khi rút lui. Có thể chúng đặt trÆ°á»›c má»™t mồi lá»a khi Ä‘i xa rồi, quán má»›i bốc cháy. Dân trong chợ mắc lo chữa cháy dù có biết cÅ©ng muá»™n rồi, không Ä‘uổi theo kịp chúng nó nữaâ€.
Quán rượu dì TÆ° Béo cháy sạch trong đêm đó. NhÆ°ng còn được chiếc thuyá»n mui ống, nhá» có ngÆ°á»i đẩy ra kịp mÆ°Æ¡ng nên chỉ cháy sém má»™t bên mui. Dầu sao thì hai chiếc túi bóng mỡ cà i kim băng của bà chủ quán rượu cô Ä‘á»™c cÅ©ng chÆ°a há» hấn gì. Bà ta quyết định không cất lại quán trên mảnh đất xúi quẩy nà y nữa. “PhÆ°á»›c bất trùng lai, há»a vô Ä‘Æ¡n chÆ[7] mà ! Phải mau mau rá»i khá»i chá»— nà y thôi. Dì TÆ° Béo không ngá»›t than vãn nhÆ° váºy, và sau cùng quả quyết bảo tôi :
- Con Æ¡i! Äi vá»›i dì xuống Thá»›i Bình Ä‘i!
- Cháu ở lại đây thôi. Cháu còn chá» má»™t ngÆ°á»i quen...
Tôi đáp vá»›i bà ta nhÆ° váºy, chứ tháºt ra tôi có chá» ai đâu. May ra trong số ngÆ°á»i qua lại xóm chợ nà y, tôi có thể tìm má»™t ngÆ°á»i quen nà o chăng. Ba má tôi thì chắc chắn là còn ở bên kia sông Háºu Giang, chẳng bao giá» xuống tá»›i chốn nà y.
- Số trá»i bắt tao phải sống má»™t thân má»™t mình. Thôi thì cÅ©ng Ä‘Ã nh! Nếu mai kia mốt ná»... con có dịp vá» gần Thá»›i Bình, cứ há»i thăm tên dì, ắt dì cháu ta còn có cÆ¡ há»™i gặp nhau...
Bà ta sụt sịt, giúi và o tay tôi má»™t đòn bánh tét, nặng ná» bÆ°á»›c xuống chiếc thuyá»n vừa thoát khá»i tráºn há»a tai, rồi nhổ sà o tách bến.
Trá»i sâm sẩm tối. Tôi đứng dÆ°á»›i gốc cây gáo cổ thụ, lổm nhổm những mảnh lu mảnh vại vỡ, bên đám tro tà n còn phảng phất mùi rượu cháy chua tanh. Tôi đứng im lặng má»™t mình nhÆ° váºy, nhìn theo vạt áo trắng của dì TÆ° Ä‘ang chèo khuất dần trong bóng tối của mặt nÆ°á»›c dòng kênh. Lát lâu sau, tôi bá»—ng cảm thấy rÆ°ng rÆ°ng má»™t ná»—i buồn lạ lùng không sao xua Ä‘i được, má»™t thứ trống rá»—ng ùa và o tâm hồn, khiến tôi gần nhÆ° sợ hãi. Tôi chạy theo gá»i: “Dì TÆ° Æ¡i! Dì TÆ°! Chá» cháu vá»›i...â€
Tôi vấp mấy cái trong bóng tối, suýt ngã xuống nÆ°á»›c. Mà n đêm lặng lẽ buông trùm xuống những ngá»n sóng xôn xao trên mặt nÆ°á»›c cuồn cuá»™n, không biết chảy vỠđâu.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Nước hà ng là m bằng nước dừa cô đặc.
[2] Chai Ä‘á»±ng má»™t phần tÆ° lÃt.
[3] Äồ bá», của vứt Ä‘i.
[4] Gián điệp có trình độ hoạt động ở phạm vi thôn xã.
[5] Trong truyện thÆ¡ “Lục Vân Tiên†của Nguyá»…n Äình Chiểu.
[6] Hủi.
[7] Äiá»u may không cùng tá»›i hai lần, Ä‘iá»u rủi không phải má»™t lần là hết.
Xem tiếp chương 5
|
14-08-2008, 09:56 AM
|
Guest
|
|
Bà i gởi: n/a
Thá»i gian online: 0 giây
|
|
Chương 5 Ôn lại ngà y cũ
Dì TÆ° Béo đã Ä‘i rồi. Cả bác tà i công già trong Ä‘oà n thuyá»n váºn tải quân lÆ°Æ¡ng và anh há»c sinh cô-le đã cho tôi chiếc áo vét-tông, hiện giá» cÅ©ng không biết ở đâu. Phải chăng những ngÆ°á»i mà số mệnh đã run rủi cho tôi gặp há» trên Ä‘Æ°á»ng giạt trôi vì khói lá»a Ä‘á»u vá»™i và ng tất báºt buông rÆ¡i tôi lại, bá» tôi trÆ¡ trá»i giữa Ä‘Æ°á»ng? Mà tôi chỉ là thằng bé từ lúc còn lẫm chẫm biết Ä‘i cho đến mấy tháng trÆ°á»›c đây chÆ°a há» rá»i khá»i thà nh phố mình sinh trưởng. Hay đó là thá» thách của cuá»™c Ä‘á»i đối vá»›i tôi chăng?
Anh Sáu tuyên truyá»n bảo tôi vỠở vá»›i anh. Ban ngà y, tôi theo anh ra quét dá»n phòng thông tin, tô lại những khẩu hiệu cÅ©. Ban đêm thì tôi bạ đâu ngủ đấy. Có khi tôi ăn và ngủ ở nhà anh, nhÆ°ng cÅ©ng có nhiá»u bữa tôi ăn cÆ¡m nÆ¡i nhà ngÆ°á»i khác, phần đông là các anh thanh niên trong chợ. Bởi há» thấy tôi dá»… bảo, có chút Ãt chữ nghÄ©a, lúc nà o cÅ©ng sẵn sà ng giúp há» viết những khẩu hiệu xanh Ä‘á» loè loẹt bằng các thứ kiểu chữ gô-tÃch, ba-tông Ä‘á»-roa... Äôi khi tôi còn chịu khó ngồi nắn nót vẽ những chữ hoa trên góc các vuông khăn vải phin trắng còn thÆ¡m mùi hồ mà các chị phụ nữ Tiá»n phong đã cáºy tôi vẽ để há» thêu... Tôi là m các công việc vặt nà y má»™t cách say sÆ°a, bởi đó là thÃch thú của tôi, đồng thá»i cÅ©ng muốn phô khoe chút tà i khéo léo của mình. Anh Sáu tuyên truyá»n chẳng đã nhiá»u lần khen tôi là má»™t thằng bé có “hoa tay†đấy Æ°?
Dẫu sao thì tôi cÅ©ng vẫn buồn. Cái hi vá»ng gặp lại ba má tôi và ngà y mình có thể trở vá» thà nh phố quê hÆ°Æ¡ng cứ khuấy Ä‘á»™ng trong tôi má»™t ná»—i buồn nhá»› không nguôi. NhÆ°ng tôi tuyệt nhiên không há» hé môi thốt ra má»™t lá»i than vãn. Thảng hoặc có má»™t và i ngÆ°á»i nà o đó lÆ°u tâm há»i hoà n cảnh gia đình cha mẹ tôi ở đâu... thì tôi Ä‘á»u kiếm cá»› nói tránh Ä‘i, hoặc lái câu chuyện vá» má»™t hÆ°á»›ng khác. Tôi không muốn thấy ai bà y tá» lòng thÆ°Æ¡ng hại đối vá»›i mình. Bởi vì, nói cho cùng chung Ä‘em lại má»™t kết quả gì mà chỉ gây thêm tủi cá»±c, xót xa hÆ¡n cho mình sau đó. Tôi sống lần hồi ở xóm chợ nà y được đâu hÆ¡n má»™t tháng.
Ban ngà y, tôi có thể tạm quên ná»—i buồn nhá»› ba má tôi bằng cách Ä‘i chÆ¡i đây đó, vui đùa vá»›i bá»n nhá» và các anh thanh niên. NhÆ°ng ban đêm, tôi thÆ°á»ng giáºt mình thức giấc thấy mình nghiêng mặt trên cánh cánh tay gối đầu Æ°á»›t đầm nÆ°á»›c mắt...
Những con Ä‘Æ°á»ng hà ng me mượt mà lá»›p lá xanh non sau những tráºn mÆ°a đầu mùa, suốt ngà y vi vu tiếng kêu của những bầy ong không ngá»›t bay lượn trên những chùm hoa, là m rÆ¡i lả tả những cánh hoa trắng bé xÃu trên đầu bá»n há»c trò nhá» chúng tôi. Những con Ä‘Æ°á»ng hà ng xoà i, mùa quả năm nà o cÅ©ng có những chú pô-lÃt [1] áo và ng cứ trÆ°a lại núp trong các ngõ hẻm rình chá»™p lấy chiếc già n thun [2] của mấy đứa trẻ trốn bố mẹ, vá» Ä‘i há»c sá»›m để ra đó bắn quả xanh... Những đêm thứ Bảy, ba tôi thÆ°á»ng dắt tôi ra cầu tà u lục tỉnh ngồi xem ông thả mồi, buông má»™t sợi câu rất dà i, câu cá bông lau. Thà nh phố yên tÄ©nh dÆ°á»›i trăng khuya. Tiếng gió rì rà o trên những ngá»n dÆ°Æ¡ng trồng dá»c con Ä‘Æ°á»ng đá Ä‘á» chạy cặp theo bá» sông Tiá»n Giang, lác đác má»™t và i ngÆ°á»i Ä‘i dạo đêm đứng dÆ°á»›i cá»™i cây, hoặc ngồi trên báºc cầu đá nhìn ra dòng nÆ°á»›c mênh mang nhấp nhánh ánh lá»a thuyá»n câu... Tôi đã lá»›n lên trong cái thà nh phố vừa đông vui trù máºt vừa yên tÄ©nh dịu dà ng, trà n ngáºp má»™t thứ gió sông nhiá»…m đầy mùi phù sa và nắng ấm đó cho đến ngà y “đằng mình†cÆ°á»›p chÃnh quyá»n.
Lần đầu tiên, tôi nghe ba tôi nói hai tiếng “độc láºp†vá»›i má»™t vẻ mặt đầy xúc Ä‘á»™ng :
- Bà nó Æ¡i, Ä‘á»™c láºp rồi! Thằng An, mà y có biết không, Tổ quốc ta từ nay... Ä‘á»™c láºp rồi!
Ông lắp bắp nói nhÆ° váºy, mặt mÅ©i tay chân Ä‘á» bừng nhÆ° con gà trống. Và bằng má»™t dáng Ä‘iệu rất tá»± hà o, ba tôi đứng nghiêng đầu nhìn lá cá» Ä‘á» sao và ng treo trên bức ảnh Hồ Chà Minh mà các anh thanh niên Tiá»n phong vừa dá»±ng ở chá»— ngã ba Ä‘Æ°á»ng, ngay trÆ°á»›c cá»a nhà tôi.
TrÆ°á»ng há»c của chúng tôi đóng cổng mấy hôm cho há»c sinh nghỉ ngÆ¡i Ä‘i biểu tình mừng ngà y Ä‘á»™c láºp. Thà nh phố nhuốm mà u Ä‘á» rá»±c của băng, cá», khẩu hiệu ngà y đêm rầm ráºp bÆ°á»›c chân của thanh niên, phụ nữ Tiá»n Phong, của Cá»™ng hòa vệ binh, của các Ä‘á»™i dân quân cách mạng vÅ© trang, của dân chúng từ các là ng quáºn xa xôi kéo vá» tỉnh mừng ngà y há»™i lá»›n có má»™t không hai đó. Thá»±c ra thì bấy giá» tôi cÅ©ng không hiểu hết ý nghÄ©a của danh từ “độc láºp†là ra sao cả. Chỉ biết rằng thằng cò Tây, bá»n lÃnh Tây trong thà nh san-dá trÆ°á»›c đây hay Ä‘uổi há»c sinh chúng tôi và thÆ°á»ng bắt bá»› đánh Ä‘áºp dân chúng, đã bị mình bắt bá» và o khám sau má»™t hồi chúng nó nổ súng lẹt đẹt chống cá»± lại ta, và bá»n binh lÃnh Nháºt đóng trong thà nh phố lúc trÆ°á»›c, giỠđây ra Ä‘Æ°á»ng cúi mặt xuống, lê chiếc gÆ°Æ¡m dà i nhÆ° lê má»™t khúc củi mục mà đi thất thểu. Và tất cả các công sở, nhà máy trÆ°á»›c kia do bá»n chủ Pháp, chủ nháºt cai quản, nay đầu thuá»™c vá» mình... ChÆ°a được hai mÆ°Æ¡i hôm, bá»—ng xôn xao nghe tin giặc Pháp lại nổ súng đánh ta ở Sà i Gòn. Thà nh phố tôi còn Ä‘ang vui tở mở nhÆ° bá»n trẻ chúng tôi thì chỉ qua má»™t đêm nghe biến cố, đã trở nên nghiêm nghị nhÆ° má»™t cụ già . Ông già Tám đánh xe ngá»±a ở sát cạnh nhà tôi lúc nà o cÅ©ng sẵn sà ng má»™t ngá»n tầm vông, chỉ chá» dịp xông ra đâm chết lÅ© giặc. NgÆ°á»i ta rèn vÅ© khÃ, ngÆ°á»i ta chuẩn bị lÆ°Æ¡ng khô, “ai có dao dùng dao, có mác dùng mác†- đúng nhÆ° lá»i trong bảng hiệu triệu của hai ông Hoà ng Quốc Việt và Cao Hồng Lãnh thay mặt Tổng bá»™ Việt Minh kêu gá»i dân chúng xông ra “bảo vệ ná»n Ä‘á»™c láºp của Tổ quốc má»›i phôi thaiâ€.
Nà y thanh niên Æ¡i, đứng lên đáp lá»i sông núi...
Trong đêm dà i mù mịt tầm tã giá»t mÆ°a rÆ¡i, hay giữa ngà y nắng chói chang dÆ°á»›i ánh mặt trá»i nóng nhÆ° thiêu nhÆ° đốt ở khắp góc phố, bá» sông, ngõ hẻm, bãi chợ, đầu cầu trong những khu vÆ°á»n ngoại ô lan dà i đến táºn ruá»™ng đồng và các xóm là ng xa, tiếng hát cứ bồng lên nhÆ° sóng, âm vang chÆ°a dứt đầu nà y đã nghe nổi lên dồn dáºp ở chá»— cuối kia. Hình nhÆ° không phải là ngÆ°á»i ta Ä‘ang hát, mà há» gà o lên vá»›i tết cả tâm hồn khát khao yêu nÆ°á»›c yêu Ä‘á»™c láºp thì đúng hÆ¡n... Ủy ban nhân dân Nam Bá»™ từ Sà i Gòn chuyển vỠđóng ở thà nh phố tôi, binh sÄ© bị thÆ°Æ¡ng ở các mặt tráºn chung quanh Sà i Gòn - Chợ Lá»›n chở vá» nằm cháºt các giÆ°á»ng bệnh của y viện tỉnh. Ngà y nà o cÅ©ng có Ä‘oà n xe tô chở thanh niên Tiá»n phong, thanh niên Cứu quốc, cảm tá» quân từ trong thà nh phố chạy ra hÆ°á»›ng Trung LÆ°Æ¡ng Ä‘i vá» các vùng Phú Lâm, Chợ Äệm, nÆ¡i Ä‘ang diá»…n ra các tráºn đánh ác liệt giữa các sÆ° Ä‘oà n dân quân cách mạng vá»›i bá»n giặc Pháp núp sau lÆ°ng bá»n lÃnh Ä‚ng-lê, lÃnh Ấn Äá»™ mang Ä‘anh nghÄ©a Äồng minh và o tÆ°á»›c khà giá»›i Nháºt và lén lút từ trong thà nh phố đánh ra.
Äêm, tôi thÆ°á»ng rất Ãt ngủ. Giấc ngủ cứ cháºp chá»n trong tiếng bánh xe ô-tô chuyển rung Ä‘á»™ng phố chở thanh niên ra mặt tráºn, trong những lá»i hát sôi nổi bằng giá»ng trầm hùng của những anh sinh viên, há»c sinh cỡ lá»›n: “Xếp bút nghiên lên Ä‘Æ°á»ng tranh đấu, xếp bút nghiên coi thÆ°á»ng công danh...†Có khi tôi chiêm bao thấy mình đã lá»›n mặc áo sÆ¡-mi trắng lồng và o quần soóc Ä‘en, đầu Ä‘á»™i nón bà ng rá»™ng và nh, bên lÆ°ng Ä‘eo dao găm, tay cầm tầm vông đứng gác trÆ°á»›c trụ sở Ủy ban nhân dân nhÆ° má»™t anh thanh niên Tiá»n phong thá»±c thụ. “Äánh giặc cÅ©ng vui chứ!†Tôi thÆ°á»ng nghÄ© nhÆ° váºy và háo hức tiếc mình vì còn bé quá, không được theo các anh ra mặt tráºn.
Giặc đã tiến xuống đến gần Tân An. Ta vẫn còn án ngữ ở hai đầu cầu quan trá»ng trên hai con sông Và m Cá» Äông và Và m Cá» Tây, thì chÆ°a dá»… gì chúng có thể tá»›i tỉnh Äịnh TÆ°á»ng nà y được...
Má»™t đêm, tôi Ä‘ang ngủ bá»—ng giáºt mình choà ng dáºy. Tiếng gì y nhÆ° tiếng bá»n giặc tấn công... Äùng... oà ng... à ng... à ng... Hai chân tôi đạp lung tung mà cÅ©ng không rút ra được khá»i chăn. Trong nhà tối Ä‘en. Má»™t tiếng nổ, hai tiếng nổ, ba tiếng nổ. Rồi má»™t trà ng dà i tiếng nổ liá»n theo, không đếm xuể nữa.
- Ông ơi! Tây tới rồi, ông ơ... ơ... ơi! - Má tôi hét thất thanh. Tiếng chân má tôi quỠquạng dò tìm đôi guốc.
Ba tôi Ä‘áºp mạnh tay xuống bà n :
- Im! Äể nghe coi phải không đã! Là m gì mà cuống lên... nhÆ° giặc tá»›i váºy?
Má tôi lại hét :
- Tây tá»›i bên nách rồi, ông còn đứng đấy chá» nghe! An Æ¡i, dáºy mau! Tây tá»›i rồi, con Æ¡i!
Tôi nhảy phóc xuống giÆ°á»ng, dụi mắt lia lịa. Tôi chạy va đầu và o má»™t cái ghế. Cả ngÆ°á»i, cả ghế ngã đổ lổng chổng. Tay tôi sá» soạng mãi vẫn không tìm được lối ra khá»i buồng.
Tiếng guốc chạy lốp cốp ra phòng ngoà i. Nghe hơi thở hổn hển vụt qua trước mặt, tôi lao tới ôm chầm lấy má tôi.
Súng đại liên nổ páºp... páºp... má»™t trà ng dà i. Tiếng à o à o khủng khiếp chạy trên trá»i nhÆ° má»™t cái chổi khổng lồ bằng sắt quét không khÃ, cuốn theo những luồng gió hút ghê rợn. Trẻ con các nhà hà ng xóm khóc vang dáºy. Bá»—ng nghe cánh cá»a chá»›p báºt “kẹt†má»™t tiếng. Ãnh Ä‘iện Ä‘Æ°á»ng ùa và o nhà sáng rá»±c. Ba tôi đã đứng đấy, hai tay vịn và o thà nh cá»a sổ, chồm ngÆ°á»i ra ngoà i quan sát. Má tôi vẫn ngồi trên ná»n gạch, đầu tóc xõa tung phủ xuống mắt tôi. Äôi mắt má tôi mở thao láo vì sợ hãi, hai bà n tay bà run run ôm chặt lấy tôi. Tôi toan gỡ tay má tôi để chạy ra ngoà i xem thế nà o, thì ánh Ä‘iện ngoà i Ä‘Æ°á»ng vụt tắt. Tiếng guốc khua lá»™p cá»™p bên các nhà hà ng xóm, tiếng trẻ con khóc cÅ©ng đồng thá»i im bặt. Má»™t sá»± im lặng mênh mông áºp xuống nặng ná» ghê rợn. Äá»™t nhiên tiếng súng lại đùng đùng... oà ng... oà ng nổi lên. Bây giá», tá»›i phiên có nhiá»u bà vừa gá»i nhau vừa khóc. Trẻ con thì không phải nói. Chúng nó đã khóc thét lên khi tiếng đại bác bắt đầu nổ đợt thứ hai.
Má tôi móc được bao diêm trong túi ra, quýnh quáng đánh lên.. Que diêm cứ tráºt xoèn xoẹt ngoà i vá» bao. Tôi nhá»› đến cái công-tắc, bèn chạy đến chá»— báºt đèn. Tôi cứ vặn lắc cắc mãi mà trong nhà vẫn tối Ä‘en. Thôi, ngoà i nhà máy đèn ngÆ°á»i ta đã cắt Ä‘iện rồi! Xoẹt... xoẹt!... Lá»a bá»—ng loé lên. Má tôi cứ cầm cái đèn trứng vịt chạy ra chạy và o.
Ngoà i Ä‘Æ°á»ng, tiếng ngÆ°á»i kêu thét, tiếng chân chạy há»—n loạn. Xe thổ má»™ chá»c cán roi và o căm xe [3] khua lách cách. Ngá»±a nhảy dá»±ng, hà ran, gõ móng cồm cá»™p xuống mặt Ä‘Æ°á»ng, tung vó phi nÆ°á»›c đại. Ô-tô rú ga hù hụ, rÃt phanh ken két, vừa hãm tốc Ä‘á»™ máy xong lại hù hụ mở máy rú lên lại. Chuông xe đạp leng keng... leng keng... không dứt. NgÆ°á»i lạc gá»i nhau. Trẻ con kêu khóc... Tất cả cuốn Ä‘i, xa dần. Rồi lại từ từ kéo đến má»™t tốp ngÆ°á»i khác, đông hÆ¡n, dà i hÆ¡n. Tốp nà y đến tốp sau, liên tiếp vượt qua trÆ°á»›c nhà tôi, chạy ra khá»i thà nh phố nhÆ° má»™t cuá»™c Ä‘uổi bắt khổng lồ.
Trong ánh dèn dầu há»a lù mù, giữa đống bà n ghế há»—n Ä‘á»™n, đồ đạc tháo tung bừa bãi, má tôi cuống lên, loay hoay mãi vẫn không nhét được cái gì và o va-li. Cái gì má tôi cÅ©ng muốn mang theo, vừa bá» ra lại nhặt và o, lại bá» ra. Ba tôi thì tá» ra trầm tÄ©nh hÆ¡n. Những thứ nà o không cần thiết, ông vất ra ngay. Má tôi vừa giục, vừa cà u nhà u vừa khóc. Ba tôi không muốn cãi nhau vá»›i má tôi trong lúc nà y, cứ thản nhiên thu xếp đồ đạc và o hai chiếc va-li.
Tôi đã lóc cóc chạy ra khá»i nhà , đứng nhìn Ä‘oà n ngÆ°á»i tản cÆ° diá»…u qua nhÆ° nÆ°á»›c chảy. Hồi lâu, ba tôi dắt xe đạp ra nháºp và o toán ngÆ°á»i thÆ°a thá»›t vừa há»›t hải chạy tá»›i. Hai chiếc va-li to tÆ°á»›ng, ba tôi đã đặt xuôi má»™t chiếc lên ghi-đông, má»™t chiếc buá»™c sau booc-ba-ga. Má tôi khóa cá»a xong, tay cầm nón không kịp Ä‘á»™i, tay xách chiếc là n mây nhét linh tinh từ chai nÆ°á»›c mắm đến cái bà n chải đánh răng, hối hả chạy theo ra Ä‘Æ°á»ng.
Trá»i chÆ°a rạng, nhÆ°ng má»™t thứ ánh sáng tai tái đã vÆ°Æ¡n nhẹ trên những đầu cây máºn còn im lìm ngái ngủ trÆ°á»›c sân những ngôi nhà nhá», cá»a đóng chặt, chắc là chủ nhà cÅ©ng vừa rá»i Ä‘i trÆ°á»›c chúng tôi không lâu. Trong các xóm vÆ°á»n trồng cây ăn quả, Có bóng những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cởi trần hiện lá» má» trong sáng, Ä‘ang chạy Ä‘uổi bắt heo, bắt gà vịt. “Thá»±c hiện triệt để vÆ°á»n không nhà trống khi giặc đếnâ€, tôi nhá»› tá»›i khẩu hiệu dán chá»— ngã ba nhà tôi mấy hôm trÆ°á»›c, và lia cặp mắt thán phục nhìn theo bóng những ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông cởi trần chạy thấp thoáng trong các vÆ°á»n cây. Äi má»™t quãng, tôi gặp bá»n thằng Phi, thằng TÃnh mặc quần soóc tuýt-xÆ¡, áo sÆ¡-mi thả cúc, đứng giữa Ä‘Æ°á»ng cạnh chiếc ô-tô mui hòm sÆ¡n Ä‘en chết máy Ä‘á»— bên lá». Hai anh em nó thấy gia đình tôi lÃch kÃch đẩy chiếc xe đạp thồ va-li cồng ká»nh ngang qua, chúng nó thá»c tay và o túi quần, nhe răng cÆ°á»i. DÆ°á»ng nhÆ° chúng nó cÆ°á»i chà o... mà thá»±c ra không phải cÆ°á»i chà o. Coi bá»™ chúng nó không có vẻ gì lo lắng cả. Ba nó ưỡn cái bụng to ra, đứng bên gốc cây, vẫn phì phèo hút thuốc lá thÆ¡m, xem ngÆ°á»i tà i xế loay hoay chui dÆ°á»›i gầm xe chữa máy. Má nó thì ngồi nhai trầu trong xe bên cạnh có ngÆ°á»i vú em Ä‘ang bung búng và o những sợi dây Ä‘Ã n để dá»— đứa bé nÃn khóc. Cho tá»›i cả cây Ä‘Ã n măng-đô-lin, chúng nó cÅ©ng mang theo chÆ¡i trong lúc chạy giặc!
Tôi bá»—ng chợt nhá»› mình còn quên má»™t món ở nhà , toan chạy trở lại. NhÆ°ng ba tôi lừ mắt nhìn tôi, và ông cứ cắm cúi đẩy chiếc xe đạp cồng ká»nh vượt sang ngã ba Äạo Ngạn. Chúng tôi đã ra khá»i thà nh phố rồi, có quay lại cÅ©ng không kịp. Huống chi cá»a nhà tôi đã khóa chặt, mà má thì nhất định không trao chìa khóa cho tôi. Ôi, cái địa bà n bằng quả trứng có cây kim đồng hồ quay quay chỉ vá» hÆ°á»›ng bắc của anh Ba thủy thủ cho tôi năm ngoái, nó còn nằm trong ngăn kéo bà n há»c, bên cạnh há»™p thuốc mà u LÆ¡-phÆ¡-răng và xấp các-pốt-tan [4] in đủ hình phong cảnh năm châu bốn biển... Tại sao tôi lại có thể quên cái “tà i sản†quý báu ấy của mình được? Tôi đâm ra giáºn má tôi. Äến chai nÆ°á»›c mắm bà vẫn còn nhá»› mang theo, thế mà những thứ ấy má tôi lại không nhá»› giùm tôi.
Không biết hiện giá» anh Ba thủy thủ thân mến của tôi ở đâu? Anh có nháºp và o Cá»™ng hòa vệ binh chặn đánh giặc Pháp ở nÆ¡i nà o đó không? Hay anh Ä‘ang lênh đênh trên má»™t con tà u giữa biển khÆ¡i mà không biết rằng giỠđây, giặc Pháp Ä‘ang Ä‘uổi tôi chạy há»™c tốc thế nà y?
Chân bÆ°á»›c Ä‘i mà mặt tôi cứ ngoảnh lại nhìn vá» thà nh phố. Mấy đứa bạn nhá» của tôi ở bên kia đầu cầu quay, vùng chợ cÅ©, xóm Äình, xóm Cả, chắc đã chạy vá» hÆ°á»›ng chùa VÄ©nh Trà ng đổ vá» Gò Cát, Bến Tranh rồi... Chà , mai mốt đây cánh thanh niên Ä‘uổi giặc ra khá»i thà nh phố, chúng tôi lại quay vá» gặp nhau, tha hồ mà kể đủ thứ chuyện nhé!
Tôi vừa có phần lo, lại vừa có phần vui. Có gì đâu mà má tôi lại mặt xanh mà y xám thế kia? Lâu lâu, tản cÆ° má»™t lần thế nà y cÅ©ng vui nhÆ° cái báºn quân Äồng minh ném bom bá»n Nháºt, Ä‘i Ãt hôm rồi lại vá». Lúc vá», trong các buổi đến trÆ°á»ng gặp nhau chúng tôi cà ng thêm nhiá»u chuyện vui hÆ¡n trÆ°á»›c.
- Chạy nhanh lên bà con ơi!
Tiếng kêu của má»™t ngÆ°á»i nà o đó khiến chúng tôi giáºt mình quay lại. Cây Ä‘ang bị chặt ngã, đổ rầm rầm phÃa sau. Thanh niên bắt đầu đốn cây chặn Ä‘Æ°á»ng, ngừa giặc tiến vá» hÆ°á»›ng nà y. NgÆ°á»i ta kháo nhau: “Thằng Tây khôn lắm! Nó chẳng dại gì từ Tân An đánh xuống. Nó vòng ra biển rồi bất ngá» từ cá»a Gò Công thá»c lên. Mình không Ä‘á» phòng mặt đó thì đến trá»i cÅ©ng chẳng kịp trở tayâ€. Má»™t tiếng nổ vá»ng rá»n từ trung tâm thà nh phố. Cá»™t khói Ä‘en sì cuồn cuá»™n bốc lên. Má»™t chá»—, hai chá»—, ba chá»— lá»a đã cháy khắp nÆ¡i trong thà nh phố, từ trên bẹ má»™t ngá»n dừa cao chót vót, má»™t cụ già đứng che tay lên mắt, nhìn theo các cá»™t khói.
- Tây chiếm Mỹ Tho rồi, bà con Æ¡i! - Tiếng kêu thất thanh của ông lão tắt giữa những trà ng tiếng súng liên thanh nặng nổ páºp... páºp và tiếng đạn bay viu vÃu trên trá»i.
Hai hôm sau, chúng tôi chạy tá»›i Cai Láºy, cách thà nh phố tỉnh lỵ chừng ba tầm súng đại bác. Thị trấn vẫn đông vui, chợ nhóm tấp náºp nhÆ° thÆ°á»ng nhÆ°ng không khà chuẩn bị chiến đấu có phần sôi nổi và căng hÆ¡n ở tỉnh. Ba má tôi và o ở nhá» nhà má»™t ngÆ°á»i bà con. Không hiểu sao tôi cÅ©ng bắt chÆ°á»›c bá»™ Ä‘iệu quái quá»· của anh em thằng Phi, thằng TÃnh, thá»c hai tay và o túi quần soóc, nhẩn nha Ä‘i dạo phố. Tôi đứng xem các anh thanh niên nông dân mặc quần áo nhuá»™m mà u phèn, tóc tai bù xù, từ các thôn ấp xa xôi vác tầm vông nối nhau kéo và o thị trấn. Trông cÅ©ng khà thế lắm. Há» Ãt nói, Ãt cÆ°á»i, mặt lầm lầm. Chắc là đánh giặc khá lắm. NhÆ°ng há» xếp hà ng từng tiểu Ä‘á»™i Ä‘i la mác, chân tay còn chệch choạc, không được Ä‘á»u bÆ°á»›c và oai nhÆ° các anh thanh niên ở tỉnh. Tôi chỉ phục nhất có cáºu Lê Văn Tám ở Sà i Gòn. Ngà y nà o tôi cÅ©ng và o phòng thông tin xem tranh, Ä‘á»c báo “Kèn gá»i lÃnh†để vá» kể lại cho má tôi nghe. Cáºu nà y cÅ©ng cỡ tuổi tôi thôi, có khi còn bé hÆ¡n, thế mà dám tẩm dầu và o ngÆ°á»i đốt kho xăng địch thì bảnh tháºt! NgÆ°á»i há»a sÄ© nà o vẽ bức tranh “Em bé tẩm dầu†đã tô nhiá»u ngá»n lá»a quá, khiến tôi chỉ thấy có đôi mắt sáng ngá»i của cáºu bé, còn cả ngÆ°á»i cáºu ta thì Ä‘á» rá»±c nhÆ° má»™t cây Ä‘uốc ấy! Giá tôi có mang há»™p thuốc mà u theo thì tôi cÅ©ng bắt chÆ°á»›c vẽ má»™t bức nhÆ° thế nà y để khi nà o trở vá» Ä‘Æ°a ra treo ở lá»›p há»c. ThÆ°á»ng trong lá»›p, tôi là đứa há»c trò vẽ giá»i nhất. Thầy giáo đã nhiá»u lần khen, bảo tôi vẽ những hình con bá» dừa, con bÆ°á»›m phóng đại to nhÆ° cái quạt treo lên bảng là m bà i há»c cho cả lá»›p kia mà !
Tôi chẳng đủ thì giá» nghÄ© lan man những chuyện đâu đâu nữa. Tôi ở Cai Láºy Ä‘á»™ tuần lá»… thì giặc Pháp mò lên. Gia đình tôi lại chạy vá» hÆ°á»›ng Cái Bè. Chúng tôi cứ chạy truy tầm đại bác của giặc. Rồi Cái Bè cÅ©ng mất. Gia đình tôi chạy và o đồng ruá»™ng. Chiếc xe đạp vÆ°á»›ng lắm, ba tôi Ä‘em biếu nó cho các anh tá»± vệ dùng để chạy liên lạc trên Ä‘Æ°á»ng quốc lá»™.
Bây giá» thì tiếng súng nổ rá»n bốn phÃa chung quanh, không còn biết đâu là đâu nữa. Chúng tôi quá giang theo xuồng của đồng bà o Ä‘i và o chợ Thiên Há»™ [5]. Những ngÆ°á»i nông đần sẵn sà ng giúp đỡ ba má tá»›i đủ má»i thứ. Há» cho gạo thổi cÆ¡m, cho mượn xuồng Ä‘i chợ... Những thằng bé con còn dạy tôi cách cầm chÄ©a ba mÅ©i phóng cá rô dÆ°á»›i kênh... Ở đây cÅ©ng thú, chỉ phải cái muá»—i và đỉa thì quá lắm! Nhiá»u đến phát khiếp! Äứng ở sân chợ nhìn vá» hÆ°á»›ng đông, chỉ thấy đồng cá» mịt mùng, lau sáºy nối liá»n vá»›i chân trá»i. Hóa ra Äồng Tháp MÆ°á»i là chốn nà y đây. Tưởng ở yên, nhÆ°ng chÆ°a được mấy hôm, tà u bay giặc đã ầm ầm ù ù bay lượn dá»c theo các xóm bá» kênh bắn xuống nhÆ° trấu vãi. Thế là chúng tôi lại Ä‘i. Qua Mỹ An, qua Cái Bèo, chúng tôi lại đổ ra hÆ°á»›ng sông Tiá»n Giang.
Những là ng mạc êm Ä‘á»m, bóng dừa bóng chuối che rợp các khu vÆ°á»n mát rượi đất phù sa, con Ä‘Æ°á»ng đất nhá» lượn trên bá» rạch nÆ°á»›c đầy ăm ắp soi bóng những cây sầu riêng, măng cụt... Những ngôi nhà mái Ä‘á» thấp thoáng trong các khu vÆ°á»n xoà i... Tất cả những nÆ¡i mắt tôi nhìn thấy, chân tôi bÆ°á»›c qua Ä‘á»u đã mất Ä‘i sá»± bình yên phẳng lặng của nó, không khà chiến tranh đã trà n vá» táºn các thôn ấp xa xôi nhất... Và cÅ©ng từ những thôn ấp xa xôi, bình yên phẳng lặng ấy, những anh thanh niên, những chị phụ nữ, những em bé, những cụ già chất phác hiá»n là nh cÅ©ng đã cầm lấy vÅ© khà thô sÆ¡. Chao ôi! Những ngÆ°á»i nông dân xÆ°a kia Ä‘i và o thà nh phố thì củ mỉ cù mì, chẳng thấy nói má»™t câu, bÆ°á»›c e dè, sợ sệt từ thằng lÃnh mã tà cho đến con mụ góp tiá»n chá»—, nhẫn nhục mỉm cÆ°á»i trÆ°á»›c những cặp mắt rẻ khinh của bá»n ngÆ°á»i thà nh phố ăn trắng mặc trÆ¡n, thì bây giá», hỠđã vùng lên má»™t cách dÅ©ng mãnh, sẵn sà ng lao và o cái chết để chặn giặc, sẵn sà ng cÆ°u mang giúp đỡ những con ngÆ°á»i đã rá»i bỠđô thị chạy Ä‘i trÆ°á»›c khi giặc tá»›i! Và dù miệng há» không nói ra được ý nghÄ© của mình bằng những danh từ bóng bẩy văn hoa, nhÆ°ng hà nh Ä‘á»™ng của há» lại thiết thá»±c và anh dÅ©ng biết bao trÆ°á»›c lá»i kêu gá»i của Tổ quốc lâm nguy...
Tiến lên Ä‘Æ°á»ng máu, quốc dân Việt Nam!
Non nước nát tan vì quân thù xâm lấn.
Äồng bà o mau hiệp sức ra đấu tranh.
Äi Ä‘i... nÆ°á»›c mất sao ta nỡ Ä‘Ã nh...
Tiến lên vì nước, thù kia ta đánh lui
Tiến lên Ä‘Æ°á»ng máu, núi sông sáng ngá»i...
Trong tiếng sóng ầm ầm của dòng sông Cá»u Long ngà y đêm không ngá»›t thét gà o, tiếng hát của há» vá»n bay nhÆ° má»™t cÆ¡n bão lốc, âm vang khắp má»i nÆ¡i, khi thì nhÆ° thúc giục gá»i kêu, khi thì nhÆ° giáºn dá»—i trách mắng, lúc lại nghe nhÆ° buồn bã âu sầu, lúc lại cuồn cuá»™n lên đầy phẫn ná»™... Hay là vì từ trong tấm lòng thÆ¡ bé của tôi, từ lúc tâm trạng buồn vui khác nhau là m cho tôi nghe ra nhÆ° thế, tôi cÅ©ng chẳng biết nữa!
Chúng tôi đã vượt sông Tiá»n Giang và mò mẫm lần hồi, hÆ¡n tháng sau đã nghe tiếng sóng vá»— bá» của dòng sông Háºu Giang trÆ°á»›c mắt. Äến đây thì sức má tôi đã yếu lắm. Có những đêm không chạy nổi nữa, chúng tôi phải dừng lại ngủ giữa cánh đồng trÆ¡ trụi, quần áo Æ°á»›t đẫm sÆ°Æ¡ng, có khi phải Ä‘á»™i mÆ°a Ä‘i suốt ngà y, mệt vẫn không dám nghỉ, đói vẫn không kịp ăn... Lo sợ và cá»±c nhá»c đã quáºt má tôi ngã xuống mấy báºn ở dá»c Ä‘Æ°á»ng. Tai hại nhất là những cÆ¡n sốt liên miên kéo dà i, là m cho con ngÆ°á»i gầy gò nhÆ° má tôi má»—i ngà y má»™t kiệt Ä‘i. Nhiá»u bữa, má tôi không ăn uống gì, nằm thở mệt nhá»c, bà n tay lạnh ngắt cứ nắm chặt lấy tay tôi. NhÆ°ng đến khi nghe tiếng súng nổ, thì má tôi lại tức khắc ngồi dáºy, nhanh nhẹn thu vén đồ đạc, dắt tôi chạy theo Ä‘oà n ngÆ°á»i tản cÆ°.
Há»… có dịp dừng lại má»™t nÆ¡i nà o yên ổn, là y nhÆ° má»™t chốc sau, tôi đã lẻn trốn má tôi, nháºp bá»n vá»›i đám trẻ, con những ngÆ°á»i tản cÆ° khác và bá»n trẻ địa phÆ°Æ¡ng chÆ°a há» quen biết bao giá». Chúng tôi Ä‘i tháºt xa, ra táºn giữa đồng, hoặc chui và o những khu vÆ°á»n ráºm để ngÆ°á»i lá»›n không tìm thấy, ở đó chúng tôi mặc sức bà y ra dủ các thứ trò chÆ¡i mà trÆ°á»›c kia ở thà nh phố tôi chÆ°a há» nghÄ© ra. Chỉ cần má»™t cái mo cau rụng và mÆ°Æ¡i cá»ng sáºy là chúng tôi đã là m thà nh chiếc cá»™ hai ngá»±a kéo, Ä‘Æ°a viên tÆ°á»›ng cởi truồng đầu Ä‘á»™i mÅ© tết lá xanh Ä‘i “quan sát mặt tráºnâ€, theo sau có cả tiểu Ä‘á»™i trẻ em bồng súng theo hầu. Vá»›i và i bẹ chuối cắt ngắn, cắm đầy que khô thả xuống con mÆ°Æ¡ng nhá», thế là chúng tôi đã có cả má»™t Ä‘á»™i hải thuyá»n rồi. Còn đạn trái phá thì tha hồ, cứ nhặt quả mù u rụng ném xuống “uỳnh uỳnh†là m cho bẹ chuối dáºp dá»nh, nÆ°á»›c có bắn tung toé Æ°á»›t cả áo quần cÅ©ng mặc... Chúng tôi bà y ra rồi lại phá Ä‘i, ngà y nà y qua ngà y khác, nhiá»u trò chÆ¡i cứ lặp lại mãi không đứa nà o thấy chán.
- An Æ¡i! Ba má chỉ có má»—i mình con. Giặc bắn phá lung tung mà con chẳng biết lo lắng chút gì! Con cứ mê chÆ¡i Ä‘i lung tung, rủi ro bị lạc, hay có nguy hiểm gì xảy ra thì ba má biết con ở đâu mà tìm! - Má tôi thÆ°á»ng rầu rầu nét mặt bảo tôi nhÆ° váºy.
Tôi thÆ°Æ¡ng má tôi lắm. Những lúc ấy thì giá có trá»i xuống rủ Ä‘i chÆ¡i tôi cÅ©ng chẳng Ä‘i. Tôi rÆ¡m rá»›m nÆ°á»›c mắt, cúi mặt xuống, lòng buồn thỉu buồn thiu.
NhÆ°ng nÆ°á»›c mắt và cái buồn của trẻ thÆ¡ mau đến và cÅ©ng mau tan, nhÆ° những giá»t mÆ°a bóng mây thôi. Quẩn quanh bên chân má tôi được và i buổi, tôi lại lén theo bá»n nhá», chạy nhảy reo hò nhÆ° má»™t đám quá»· ranh, hoặc lại Ä‘i chÆ¡i xa cùng chúng nó.
Má»™t buổi trÆ°a, tôi lẽo đẽo theo mấy đứa chăn trâu mò và o đầm sen há»›t cá thia thia. Bá»—ng có hai chiếc tà u bay khu trục Ä‘en sì ầm ầm bay tá»›i. NhÆ° hai con ác Ä‘iểu khổng lồ, chúng gà o rú lượn lên sà xuống, quần trên đầu xóm bá» sông, chá»— đám ngÆ°á»i tản cÆ° vừa dừng lại ban sáng. bom rÆ¡i xuống từng chùm, trông rõ mồn má»™t. Tiếng bom nổ rung rinh cả mặt nÆ°á»›c đầm sen. Súng bắn dữ Ä‘á»™i. DÆ°á»ng nhÆ° chỉ có tiếng súng trên trá»i bắn xuống. Khói cuồn cuá»™n phủ mất những đầu cây cao nhất má»c dá»c theo bá» sông. Bá»n chăn trâu mặt xám ngoét, vất rổ chạy tứ tung. Mãi đến tối, lá»a vẫn còn cháy Ä‘á» khắp là ng.
Tôi lần vỠđến nơi thì không thấy ba má tôi đâu nữa. Ngôi nhà chúng tôi và o nghỉ nhỠban sáng giỠchỉ còn lại mỗi đống tro, và những cây cột than gãy đổ vẫn còn đang ngun ngút cháy.
- Còn ở đây à ? Giặc đổ bộ rồi, không biết sao?
- Nó đổ bộ lên... ở đâu, anh?
- Äóng ở trong đình ấp dÆ°á»›i chứ còn ở đâu!
Má»™t anh thanh niên tá»± vệ cầm tầm vông Ä‘i qua gặp tôi đã bảo tôi nhÆ° váºy. Tôi há»i thăm ba má tôi, anh chẳng biết. Tôi há»i rất nhiá»u ngÆ°á»i khác nhÆ°ng chẳng ai biết cả. Há» bảo tôi cứ chạy dá»c bá» sông, Ä‘i vá» hÆ°á»›ng ấp trên xem, may ra có gặp chăng?
Tôi trượt lên ngã xuống, lần theo vết chân những ngÆ°á»i chạy trÆ°á»›c mà đi mãi. Tôi cÅ©ng không biết mình Ä‘i đâu. Äến má»™t ngã ba sông thì cùng Ä‘Æ°á»ng. Tôi ngồi xuống má»™t gốc cây xa-kê, chá» xem có chiếc xuồng nà o tá»›i để xin quá giang sang bên kia bá».
Äêm tối quá. Trá»i lại lắc rắc đổ mÆ°a. Tôi quên cả mệt, cả đói, quên cả giặc đằng sau lÆ°ng, chỉ lo không tìm được ba má tôi. Và o khoảng ná»a đêm thì có má»™t Ä‘oà n thuyá»n váºn tải ngang qua... Tôi đã gặp anh há»c sinh cô-le và bác tà i công già tốt bụng, và há» cho tôi xuống thuyá»n. Há» bảo tôi cứ Ä‘i theo há», rồi sẽ tìm gặp ba má nay mai thôi... Cho đến bây giá», rốt lại thì tôi vẫn ngồi má»™t mình ở đây.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Cảnh sát thá»i Pháp thuá»™c.
[2] Súng cao su.
[3] Nan hoa gá»—.
[4] Bưu ảnh.
[5] Thiên Há»™ DÆ°Æ¡ng - tên má»™t ngÆ°á»i anh hùng nông dân khởi nghÄ©a chống Pháp thế ká»· trÆ°á»›c ở Äồng Tháp MÆ°á»i.
Xem tiếp chương 6
|
|
|
| |