|
|
20-03-2008, 12:56 AM
|
|
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
Hai mươi năm sau - Alexandre Dumas
Hai mươi năm sau
Tác giả: Alexandre Dumas
Dịch giả: Anh Vũ
Lá»i giá»›i thiệu
Hai mÆ°Æ¡i năm sau là táºp thứ hai trong thiên tiểu thuyết lịch sá» gồm: "Ba ngÆ°á»i lÃnh ngá»± lâm". "Hai mÆ°Æ¡i năm sau" và "Tá» tÆ°á»›c de Bragelonne" (hay MÆ°á»i năm sau nữa).
Hai mÆ°Æ¡i năm sau diá»…n ra trong hoà n cảnh lịch sá» nÆ°á»›c Pháp những năm 1648-1649 khi mà các nhân váºt của táºp truyện thứ nhất đã thêm hai mÆ°Æ¡i tuổi Ä‘á»i. Lúc ấy, giáo chủ tể tÆ°á»›ng de Richelieu và vua Luis XIII đã chết, vua Louis XIV nối ngôi má»›i có mÆ°á»i tuổi. Hoà ng háºu Anne d Autriche là m nhiếp chÃnh và đưa ngÆ°á»i tình của mình là giáo chủ Mazarin gốc à lên là m tể tÆ°á»›ng.
TÃnh tham lam, biển láºn, xảo quyệt và những sá»± bóc lá»™t tà n tệ của Mazarin cùng những hà nh vi chuyên quyá»n Ä‘á»™c Ä‘oán của triá»u đình dấy lên lòng căm phẫn cao Ä‘á»™ trong nhân dân và cả trong lá»›p hoà ng thân, quý tá»™c bị chèn ép, khủng bố.
Thá»i gian ấy giai cấp tÆ° sản ở châu Âu đã hình thà nh và phát triển, bắt đầu bá»™c lá»™ những mâu thuẫn gay gắt vá»›i giai cấp phong kiến thống trị triá»u đình của nó. Ở nÆ°á»›c Anh, má»™t nÆ°á»›c công nghiệp phát triển sá»›m và mạnh, cuá»™c cách mạng dân chủ tÆ° sản do Olivier Cromwell lãnh đạo rồi lôi kéo được nghị viện và quân Ä‘á»™i chống lại vua Charles I, láºt đổ vÆ°Æ¡ng quyá»n và tuyên bố ná»n cá»™ng hoà , gây ảnh hưởng vang dá»™i đến tình hình các nÆ°á»›c châu Âu, đặc biệt là Pháp. Tại Pháp, những tầng lá»›p tÆ° sản già nh được sá»± đồng tình của nghị viện và má»™t số nhà quý tá»™c lại được nhiá»u tầng lá»›p nhân dân, nhất là thị dân, ủng há»™, đã láºp ra phong trà o La Fronde chống lại Mazarin và triá»u đình, gây lên những cuá»™c bạo loạn và dá»±ng những luỹ chiến đấu nổi tiếng ở giữa Paris, buá»™c triá»u đình phải trốn khá»i kinh đô và đà m phán.
Trong bối cảnh lịch sá» rối ren và sôi Ä‘á»™ng ấy, Alexandre Dumas Ä‘Æ°a các chà ng ngá»± lâm quân quen thuá»™c của chúng ta trở lại sân khấu chÃnh trị - xã há»™i. D Artagnan và Porthos phục vụ trong ngá»± lâm quân trá»±c tiếp dÆ°á»›i quyá»n của tể tÆ°á»›ng và hoà ng háºu, còn Arthos và Aramis bà máºt tham gia phong trà o La Fronde. Những cuá»™c chạm trán bất ngá» và đỠkiếm nảy lá»a giữa bốn ngÆ°á»i bạn tâm đắc thuá»™c hai phe đối láºp tưởng nhÆ° sẽ là m tan vỡ tình bằng hữu, trái lại lại Ä‘i đến củng cố tình bạn keo sÆ¡n sống chết có nhau. Vì bản chất của bốn con ngÆ°á»i ấy vẫn là trong sáng, nhân háºu, thuá»· chung, cùng yêu mến và căm ghét giống nhau, vì nghÄ©a lá»›n và tình riêng mà hà nh Ä‘á»™ng, dù Ä‘Æ°á»ng Ä‘i có khác nhau.
TÃnh cách của nhân váºt được khắc hoạ trên các bối cảnh lịch sá» Ä‘ang trở dạ, sôi sục những cuá»™c bạo Ä‘á»™ng và khủng bố, những cuá»™c đấu tranh giai cấp giữa chủ nghÄ©a tÆ° bản Ä‘ang lên và chế Ä‘á»™ phong kiến Ä‘ang suy tà n.
Hoạt Ä‘á»™ng của các chà ng ngá»± lâm quân trong bá»™ truyện nà y gắn bó hÆ¡n vá»›i những sá»± kiện lịch sá» và có thể nói, tham gia trá»±c tiếp và o đó. Cái chất sôi nổi, lãng mạn, hùng tráng của há» trÆ°á»›c kia phát triển thà nh sâu sắc, chÃn chắn và thá»±c tế hÆ¡n, còn mang tÃnh hiện thá»±c Ä‘áºm Ä‘Ã . Dù ở phe bên nà y hay phe bên kia, há» Ä‘á»u nhìn thấy sá»± thối nát của triá»u đình, bản chất xấu xa ti tiện của tể tÆ°á»›ng, tÃnh Ä‘á»™c Ä‘oán, tà n bạo và bạc bẽo của hoà ng háºu, sá»± suy vong của các vÆ°Æ¡ng triá»u, sá»± lợi dụng của những kẻ cầm đầu tranh thủ nhân dân để phục vụ lợi Ãch của chÃnh mình. Qua lá»i nói của các chà ng ngá»± lâm quân, tác giả đã nháºn xét.
"Ở Pháp lúc nà y má»i thứ Ä‘á»u tồi tà n nhá» má»n. Chúng ta có má»™t ông vua mÆ°á»i tuổi chÆ°a hiểu mình muốn gì. Chúng ta có má»™t hoà ng háºu mà ná»—i Ä‘am mê muá»™n mằn khiến trở thà nh mù quáng. Chúng ta cá» má»™t tể tÆ°á»›ng cai trị nÆ°á»›c Pháp nhÆ° cai quản má»™t trang trại lá»›n, nghÄ©a là báºn tâm xem ở đó và ng có má»c lên được không khi cà y bừa nó bằng âm mÆ°u và thói xảo quyệt Ã. Chúng ta có những ông hoà ng gây sá»± chống đối có tÃnh cách cá nhân và Ãch ká»· chẳng Ä‘i tá»›i đâu ngoà i việc moi từ tay Mazarin mấy thá»i và ng và và i mảnh quyá»n thế".
"Còn nhân dân thì sao?… Tá»™i nghiêp cho những con ngÆ°á»i kia! Há» tiến ra chá»— chết để ngÆ°á»i ta trả lại đất Sedan cho ông de Buiông, để ngÆ°á»i ta ban quyá»n táºp chức đô đốc cho ông de Beaufort, và để ngà i chủ giáo được phong là m giáo chủ!"
"Dân chúng không kêu ca gì cho các vị hoà ng thân, mà lại nổi dáºy vì Broussel chÃnh vì đây là má»™t ngÆ°á»i thuá»™c tầng lá»›p bình dân, và bảo vệ Broussel dân chúng cảm thấy má»™t cách tá»± nhiên rằng há» bảo vệ chÃnh mình".
Sức mạnh của quần chúng nhân dân khi đã vùng lên là cÆ¡n bão táp ghê gá»›m, tháºm chà chỉ má»™t gã trùm ăn mà y mà "Chẳng ai hồ nghi rằng hai bà n tay của hắn vừa má»›i giúp kéo ra khá»i toà kiến trúc xã há»™i hòn đá ná»n tảng của vÆ°Æ¡ng quyá»n".
Vá»›i thái Ä‘á»™ thiện cảm, tác giả nhìn Olivier Cromwell nhÆ° "má»™t thủ lÄ©nh tà i ba và vững và ng, kiên quyết chống lại má»™t vÆ°Æ¡ng triá»u thối rữa và má»t ruá»—ng nó sắp sụp đổ má»™t sá»›m má»™t chiá»u nhÆ° má»™t túp lá»u cÅ© nát".
Viết tiếp "Hai mÆ°Æ¡i năm sau", A. Dumas chứng tá» ngòi bút khoẻ khoắn, linh hoạt và sức tưởng tượng dồi dà o, phong phú của mình. Vẫn những chà ng ngá»± lâm kia nay đã sang tuổi trung niẻn, rất Ãt những chuyện đấu kiếm hoặc yêu Ä‘Æ°Æ¡ng, táºp truyện vẫn hấp dẫn ngÆ°á»i Ä‘á»c bằng sá»± kiện, những tình tiết luôn luôn bất ngá», lý thú và hồi há»™p, bằng hÆ¡i văn sinh Ä‘á»™ng, tá»± nhiên, pha chút châm biếm mỉa mai. TÃnh cách má»—i nhân váºt Ä‘á»u Ä‘á»™c đáo, phát triển lôgÃch và đáºm nét.
D Artagnan suốt hai chục năm ròng chỉ là má»™t anh trung uý ngá»± lâm bị lãng quên, bạc đãi, vẫn là con ngÆ°á»i vừa trung háºu, táºn tâm, vừa thá»±c tế sắc sảo, bằng tà i trà và mÆ°u lược của mình nổi báºt lên nhÆ° má»™t ngôi sao sáng mà bao kẻ quyá»n cao chức trá»ng khó bá» sánh kịp.
Arthos mà lòng nhân ái và cao thượng đã thà nh truyá»n thuyết suốt Ä‘á»i, không mà ng danh lợi, không quản hy sinh, đến mức cứu cả kẻ tá» thù và suýt mất mạng vì nó. Tuy nhiên mối tình bất ngá» và ngắn ngủi vá»›i bà công tÆ°á»›c cải trang trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i trốn, mang tÃnh ngÆ°á»i hÆ¡n và tình phụ tá» vá»›i đứa con chung - tá» tÆ°á»›c de Bragelonne - đã giải thoát anh khá»i ná»—i thất vá»ng nặng ná» của mối tình đầu thuở hoa niên bị đầu Ä‘á»™c.
Aramis, con ngÆ°á»i khi là lÃnh ngá»± lâm thì luôn luôn mÆ¡ Æ°á»›c được khoác áo tu viện trưởng, nhÆ°ng khi đã trở thà nh tu viện trưởng lại mang tÃnh ngá»± lâm hÆ¡n bao giá» hết, vẫn thể hiện đúng bản chất nhất quán của mình và tá»± anh đã vạch trần những mặt trái ná»±c cÆ°á»i của các tu viện và giáo chức.
Vẫn đáng yêu vá»›i tÃnh huênh hoang chất phác nhÆ°ng bá»™c tuệch và chân thà nh của mình, chà ng há»™ pháp Porthos là má»™t nét tÆ°Æ¡ng phản đặc sắc bổ sung cho hình tượng các chà ng ngá»± lâm quân.
Mordount, đứa con trai sống sót của Milady, bÆ°á»›c và o truyện vá»›i chà báo thù cho mẹ quyết liệt và dai dẳng nhÆ° chÃnh Milady hiện thân, là má»™t bóng ma, má»™t định mệnh luôn luôn Ä‘eo đẳng, ám ảnh, hãm hại các chà ng ngá»± lâm quân và trở thà nh má»™t đối tượng ghê gá»›m gây nên biết bao tai hoạ, biết bao tình huống gay go khốc liệt cho những địch thủ của mình, mang đầy kịch tÃnh xuyên suốt cả cuốn truyện.
Những sá»± biến cách mạng ở Pháp và Anh thá»i bấy giá» thÆ°á»ng sÆ¡ lược và khô khan trên các trang sá» ký đã sống dáºy dÆ°á»›i ngòi bút tà i tình của A. Dumas, vá»›i nhÅ©ng quang cảnh, những con ngÆ°á»i, những tình tiết sinh Ä‘á»™ng, linh hoạt, sôi nôà của những cuá»™c nổi dáºy, những cuá»™c chinh chiến, những cuá»™c đấu tranh phức tạp, má»™t mặt phÆ¡i bà y tÃnh chất phản Ä‘á»™ng, xảo quyệt và ngoan cố của giai cấp thống tri, mặt khác là m nối báºt khà thế dÅ©ng mãnh, hà o hùng, hình ảnh cao Ä‘ep của quần chúng cach mạng, nó nhÆ° những cÆ¡n bão táp đầu tiên trong lịch sá» là m rung chuyển ná»n móng của các ngai và ng và của má»i chế Ä‘á»™ bóc lá»™t. Rất thú vị là giống nhÆ° trong nhiá»u tác phẩm của Victo Hugo, những cÆ¡n bão táp ấy là m thức dáºy và lôi cuốn theo cả và o là n sóng cách mạng những tầng lá»›p "cặn bã" của xã há»™i, "những thằng nhóc Paris" đáng yêu và những Ä‘á»™i quân hà nh khất bà hiểm và kỳ lạ.
Äá»c "Hai mÆ°Æ¡i năm sau" chúng ta cà ng yêu mến các chà ng ngá»± lâm và bùi ngùi cho số pháºn của há», số pháºn của những con ngÆ°á»i. Cuá»™c Ä‘á»i của há» rồi sẽ ra sao? Há» vẫn gắn bó vá»›i lịch sá», sẽ sống vá»›i lịch sá», và cuốn hút chúng ta trong táºp truyện cuối cùng "Tá» tÆ°á»›c de Bragelonne".
Anh VÅ©
Dịch giả: Anh Vũ
Nguồn: NXB Văn Há»c, 2006
Dịch từ nguyên bản tiếng Pháp: "VINGT ANS APRÈS - A. Dumas, Agence Parisienne de distribution, Paris"
ChÆ°Æ¡ng 1
Bóng ma của Richelieu
Trong căn phòng của Cung giáo chủ mà chúng ta đã từng biết, bên chiếc bà n có góc thếp và ng trên chất đầy giấy tá» sổ sách, má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang ngồi tì đầu lên hai bà n tay. PhÃa sau ông ta là má»™t lò sưởi lá»›n Ä‘á» rá»±c lá»a, những thanh củi bốc cháy đổ sụt trên những thanh sắt rá»™ng và ng chóe. Ãnh lò sưởi soi rá»i phÃa sau bá»™ y phục lá»™ng lẫy của con ngÆ°á»i trầm ngâm được ánh cây đèn thắp đầy nến chiếu sáng từ phÃa trÆ°á»›c.
Cứ nhìn tấm áo dà i Ä‘á» tÃa và những thêu ren sang trá»ng ấy, nhìn vầng trán xanh xao vá»ng dÆ°á»›i những suy tÆ°, nhìn cảnh quạnh hiu của căn phòng, sá»± yên tÄ©nh ở các tiá»n sảnh, bÆ°á»›c Ä‘i Ä‘á»u đặn của lÃnh vệ trên thá»m, ngÆ°á»i ta có thể tưởng nhÆ° vong hồn của cố giáo chủ tể tÆ°á»›ng Richelieu (1) vẫn còn ngá»± trong phòng của ông ta.
Hỡi Æ¡i! Quả thá»±c đó chỉ là vong hồn của con ngÆ°á»i vÄ© đại ấy. NÆ°á»›c Pháp suy yếu, quyá»n lá»±c của nhà vua không dược biết đến, các quan đại thần lại mạnh lên và hiếu loạn. Kẻ thù lấn và o táºn bên trong biên thuỳ, má»i thứ chứng tá» rằng Richelieu không còn ở đây nữa.
NhÆ°ng Ä‘iá»u rõ hÆ¡n tất cả rằng tấm áo dà i Ä‘á» không phải là tấm áo của vị cố giáo chủ, ấy là sá»± cô Ä‘Æ¡n của má»™t bóng ma hÆ¡n là má»™t kẻ Ä‘ang sống, ấy là những dãy hà nh lang vắng bóng các cáºn thần, những sân đầy những vệ sÄ©, ấy là cái tinh thần nhạo báng bốc lên từ phố phÆ°á»ng nó xuyên qua những cá»a kÃnh của căn phòng nà y Ä‘ang bị lay Ä‘á»™ng trÆ°á»›c hÆ¡i thở của cả má»™t kinh thà nh liên minh chống lại tể tÆ°á»›ng, sau hết ấy là tiếng súng xa xa không ngá»›t dá»™i vá», may thay chỉ bắn vu vÆ¡ và không kết quả cốt là m sao cho bá»n vệ sÄ©, bá»n lÃnh gác Thuỵ SÄ©, đám ngá»± lâm quân và các binh lÃnh bao quanh Hoà ng cung - chÃnh là Cung giáo chủ đã đổi tên - hiểu rằng nhân dân cÅ©ng có vÅ© khÃ.
Cái bóng ma ấy của Richelieu chÃnh là Mazarin(2).
Vì chưng Mazarin đơn độc và tự cảm thấy mình hèn yếu.
Ông ta lẩm bẩm:
- NgÆ°á»i ngoại quốc? NgÆ°á»i Ã! Äấy những lá»i Ä‘ao to búa lá»›n mà chúng buông ra! Vá»›i lởi ấy, chúng ta đã ám sát treo cổ, xé xác Concini (3) và nếu ta để mặc chứng, ắt chúng cÅ©ng sẽ ám sát ta, treo cổ ta, xé xác ta nhÆ° váºy; mặc dù ta chẳng há» gây cho chúng má»™t Ä‘iá»u tai hại gì ngoà i việc bóp nặn chúng má»™t tà chút. Äồ ngu ngốc? Váºy là chúng không thấy rằng kẻ thù của chúng không phải lão ngÆ°á»i à nà y nói tiếng Pháp không sõi mà chÃnh là cái bá»n kia, há» có tà i nói năng vá»›i chúng những lá»i hoa mỹ bằng cái giá»ng Paris tháºt là thuần tuý và tuyệt diệu.
- Phải rồi, phải rồi, - vị tể tÆ°á»›ng nói tiếp và xảo quyệt cÆ°á»i, lần nà y cái cÆ°á»i có vẻ lạ lẫm trên đôi môi nhợt nhạt, - phải rồi, những tiếng đồn của các ngÆ°Æ¡i đã nói vá»›i ta Ä‘iá»u đó, số pháºn của các sủng thần là bấp bênh, nhÆ°ng nếu các ngÆ°á»i biết Ä‘iá»u đó thì các ngÆ°á»i cÅ©ng phải biết rằng ta đây, ta chẳng phải là má»™t sủng thần tầm thÆ°á»ng. Bá tÆ°á»›c D Essex có má»™t cái nhẫn tuyệt đẹp nạm đầy kim cÆ°Æ¡ng mà nữ hoà ng tình nhân đã tặng: còn ta chỉ có má»™t chiếc nhẫn bình thÆ°á»ng vá»›i má»™t con số ngà y tháng(4), nhÆ°ng nó đã được ban phÆ°á»›c tại tiểu thánh Ä‘Æ°á»ng trong Hoà ng cung, cho nên há» sẽ không phế bá» ta theo nguyện vá»ng của há». Há» chẳng nháºn thẩy rằng vá»›i tiếng hô muôn thuở của há»: "Äả đảo lão Mazarin!" ta đã hô vá»›i há», khi thì de Beaufort(5) muôn năm, khi thì ngà i Hoà ng thân muôn năm?
- Nà y! Ông de Beaufort đang ở Vinxen; Hoà ng thân nay mai sẽ đến theo ông ta, còn nghị viện…
Äến đây, nụ cÆ°á»i của giáo chủ biểu hiện má»™t vẻ thù hằn dÆ°á»ng nhÆ° không thể có được trên gÆ°Æ¡ng mặt vốn dịu dà ng của ông.
- Nà o! Nghị viện… Chúng ta xem xét sẽ là m gì cải nghị viện nà y. Có Orléans(5). á»’! Ta sẽ để thì giá» xem xét. Song những ai đã hô đả đảo Mazarin cuối cùng sẽ phải hô đả đảo tẩt cả những kẻ đó, ngÆ°á»i nà o phiên nấy. Richelieu khi còn sống bị bá»n há» căm ghét và khi chết còn bị há» nhắc đến luôn trÆ°á»›c kia còn thấp kém hÆ¡n ta, bá»›i vì ông ta đã bị nhiá»u lần xua Ä‘uổi và luôn luôn nÆ¡m ná»›p còn bị xua Ä‘uổi nhiá»u hÆ¡n nữa. Hoà ng háºu, chẳng bao giá» xua duổi ta đâu, còn nếu ta bị ép buá»™c phải nhượng bá»™ dân chúng thì nà ng sẽ nhượng bá»™ cùng vá»›i ta; nếu ta chạy trốn, nà ng cÅ©ng sẽ bá» trôn và chúng ta sẽ thấy bá»n phiến loạn xoay xở thế nà o khi không có hoà ng háºu, không có đức vua của há». Ôi! Giá nhÆ° ta không phải là ngÆ°á»i ngoại quốc, giá nhÆ° ta là ngÆ°á»i Pháp, giá nhÆ° ta là ngÆ°á»i quý tá»™c!
Và ông ta lại rơi và o trạng thái trầm ngâm.
Quá tháºt, tình thế Ä‘ang khó khăn, và cái ngà y vừa trôi qua cà ng thêm phức tạp. Luôn luôn bị tÃnh biá»n láºn bẩn thỉu thôi thúc, Mazarin chà siết dân chúng bằng thuế khoá, và dân chúng ấy chỉ còn lại có linh hồn nhÆ° tổng trạng sÆ° Talon nói, và hÆ¡n nữa, vì ngÆ°á»i ta không thể Ä‘em linh hồn ra bán tầm tầm, cho nên đám dân chúng mà ngÆ°á»i ta cố là m cho há» kiên nhẫn bằng tiếng đồn vá» những tráºn chiến thắng đã già nh được, há» thấy những vòng nguyệt quế chẳng phải là thịt để có thể nuôi sống mình, đám dân chúng ấy từ lâu đã bắt đầu xì xà o kêu ca.
NhÆ°ng đó chÆ°a phải là tất cả, vì khi dân chúng xì xà o, triá»u đình không nghe thấy do nó vốn bị ngăn cách bởi giá»›i thị dân và các nhà quý tá»™c NhÆ°ng Mazarin đã dại dá»™t đánh và o các pháp quan! Ông ta đã bán mÆ°á»i hai tá» chứng chỉ uá»· viên thỉnh nguyện, và do các án quan trả giá cho những chức vị của há» quá đắt và sá»± gia nháºp của mÆ°á»i hai bạn đồng nghiệp kia tất là m giảm giá những chức vị đó, những án quan cÅ© đã hợp nhau lại, thá» trÆ°á»›c kinh Phúc âm là sẽ không chịu sá»± tăng thêm ấy và kháng cá»± lại má»i sá»± ngược đãi của triá»u đình; há» hứa hẹn vá»›i nhau là trong trÆ°á»ng hÆ¡p má»™t ngÆ°Æ¡i trong bá»n há» do sá»± phản kháng ấy mà mất chức vị của mình thì há» sẽ cùng nhau đóng góp để hoà n lại tiá»n cho ngÆ°á»i ấy.
Äây là chuyện xảy ra từ hai phÃa đó:
Ngà y bảy tháng Giêng, bảy đến tám trăm nhà buôn táºp hợp và bị kÃch loạn vá» má»™t khoản thuế má»›i mà ngÆ°á»i ta muốn đánh và o các trạch chủ, và hỠđã cá» mÆ°á»i đại biểu đến trình bà y vá»›i quáºn công Orléans, ngÆ°á»i vốn có thói quen lấy lòng dân. Quáºn công tiếp há» và há» tuyên bố sẽ quyết định không đóng khoản thuế má»›i cho dù có phải dùng vÅ© lá»±c chống lại quan quân của nhà vua đến thu thuế. Quân công Orléans lắng nghe vá»›i vẻ rất ân cần, là m há» hy vá»ng má»™t sá»± giảm nhẹ nà o dấy, hứa sẽ trình lại vá»›i hoà ng háºu và đã tông biệt há» bằng lá»i nói thông thÆ°á»ng của các ông hoà ng: "NgÆ°á»i ta sẽ xem xét".
Vá» phÃa mình, ngà y mồng chÃn, các uá»· viên thỉnh nguyện của Tham chÃnh viện đến gặp giáo chủ tể tÆ°á»›ng, và má»™t ngÆ°á»i thay mặt há» phát ngôn đã nói năng rất cÆ°Æ¡ng quyết và táo bạo đến ná»—i giáo chủ sá»ng sốt; ông ta tống khứ há» ra và nói giống nhÆ° quáºn công Orléans rằng ngÆ°á»i ta sẽ xem xét.
Thế là , để xem xét, ngÆ°á»i ta đã há»p há»™i đồng và cho Ä‘i tìm quan Tổng giám tà i chÃnh d Emery.
Cái ông d Emery nà y bị dân chúng ghét cay ghét đắng, trÆ°á»›c hết bởi vì ông ta là tổng giám tà i chÃnh, mà bất cứ tổng giám tà i chÃnh nà o cÅ©ng Ä‘á»u bị ghét cả; sau nữa phải nôi rằng vì ông ta Ãt nhiá»u cÅ©ng xứng đáng bị ghét.
Ông ta là con trai má»™t chủ ngân hà ng thà nh Lyon tên gá»i Particelli, sau khi bị vỡ nợ bèn đổi tên là d Emery. Nhân thấy ông ta có khả năng rất lá»›n vá» tà i chÃnh, giáo chủ de Richelieu đã tiến cỠông vá»›i vua Louis XIII dÆ°á»›i cái tên d Emery và do muốn phong ông là m giám quan tà i chÃnh nên đã nói rất tốt vỠông ta.
- Hay tuyệt? - Nhà vua trả lởi. - Ta hà i lòng là khanh trình vá»›i ta ông d Emery để tiến cá» và o chá»— đòi há»i má»™t con ngÆ°á»i lÆ°Æ¡ng thlện. Ta nghe nói khanh tán trợ cái tên Particelli vô lại ấy, và ta lo khanh sẽ ép ta dùng hắn.
- Tâu hoà ng thượng, - ngà i giáo chủ đáp, - xin Hoà ng thượng yên lòng, tên Particelli mà Hoà ng thượng vừa nóỉ đến đã bị treo cổ rồi ạ
- A! Hay lắm! - Nhà vua reo lên. - NhÆ° váºy chẳng phải không dÆ°ng thiên hạ gá»i là Louis Công minh.
Và ngà i ký giấy bổ nhiệm ông d Emery. cÅ©ng vẫn cái ông d Emery ấy trở thà nh tổng giám tà i chÃnh. NgÆ°á»i ta Ä‘i tìm ông theo lệnh tể tÆ°á»›ng và ông chạy đến mặt tái mét và hốt hoảng, nói rằng con trai ông suýt bị ám sát ngay ban ngà y giữa quảng trÆ°á»ng Hoà ng cung: đám đông gặp anh ta và chê trách sá»± xa hoa của vợ anh ta, mụ nà y có má»™t căn nhà chăng nhung Ä‘á» vá»›i những lụa ren bằng và ng. Äó là con gải của LÆ¡ Camuy, tổng trưởng năm 1617. Ông nà y khi đến Paris chỉ có hai mÆ°Æ¡i livrÆ¡, nay tá»± dà nh cho mình bốn mÆ°Æ¡i nghìn livrÆ¡ niên thu và vừa má»›i chia chÃn triệu cho các con.
Con trai d Emery suýt chết nghẹt vì má»™t trong những ngÆ°á»i nổi loạn bắt phải ép hắn cho đến khi hắn phải nhả chá»— và ng đã ngốn.
Ngà y hôm ấy Há»™i đồng chẳng quyết nghị được gì, vì viên tổng giám quá bấn bÃu vá» sá»± cố đó nên chẳng còn bụng dạ nà o mà bà n định.
Ngà y hôm sau ông đệ nhất chủ tịch Nghị viên Mathieur Molé mà lòng quả cảm trong má»i công việc nhÆ° giáo chủ de Retz nói, ngang vá»›i ngà i quáºn công de Beaufort và ngà i hoà ng thân de Condé(7), nghÄ©a là hai ngÆ°á»i được coi nhÆ° dÅ©ng cảm nhất nÆ°á»›c Phảp, ngà y hôm sau, đến lượt mình ông đệ nhất chủ tịch bị tiến công. Dân chúng Ä‘e doạ là ông ta phải gánh chịu trách nhiệm tất cá những tai hoạ mà ngÆ°á»i ta gây ra cho há»; nhÆ°ng vá»›i vẻ bình tÄ©nh thông thÆ°á»ng, ông đệ nhất chủ tịch không xúc Ä‘á»™ng và không kinh ngạc, ông đệ nhất chủ tịch đã trả lá»i rằng nếu những kẻ phiến loạn không tuân theo ý nhà vua, ông ta sẽ cho dá»±ng những giá treo cổ ở các quảng trÆ°á»ng để treo cổ ngay tức khắc những kẻ ngá»— ngược nhất trong bá»n há». Bá»n nà y bên đáp lại rằng há» không yêu cầu gì hÆ¡n là dược trông thấy dá»±ng lên những giá treo cổ, và chúng sẽ dùng để treo cổ những viên pháp quan tồi đã Ä‘i mua ân sủng của triá»u đình bằng giá sá»± khốn cùng của nhân dân.
ChÆ°a hết, ngà y mÆ°á»i hai, hoà ng háºu Ä‘i dá»± lá»… ở nhà thá» Äức Bà , việc bà thÆ°á»ng là m Ä‘á»u đặn và o các ngà y thứ bảy, thì hÆ¡n hai trăm phụ nữ bám theo vừa kêu la vừa xin được thừa nháºn quyá»n lợi. Kể ra há» không có má»™t ý đồ xấu nà o, chỉ muốn quỳ trÆ°á»›c hoà ng háºu Ä‘á» cầu bà rủ lòng thÆ°Æ¡ng; song vệ sÄ© đã ngăn cản há» và hoà ng háºu cứ ngạo mạn và kiêu hãnh Ä‘i qua mà chẳng để tai đến những tiếng kêu gà o của há».
Buổi chiá»u há»™i đồng há»p và quyết nghị giữ vững quyá»n lá»±c của nhà vua, do đó nghị viện được triệu táºp và o ngà y hôm sau tức ngà y mÆ°á»i hai.
Ngà y hôm ấy, cải ngà y mà và o buổi chiá»u tối, chúng tôi mở đầu câu chuyện má»›i mẻ nà y, nhà vua khi ấy má»›i mÆ°á»i tuổi và vừa mắc bệnh thá»·y Ä‘áºu xong, mượn cá»› Ä‘i nhà thá» Äức Bà để lá»… tạ Æ¡n bình phục, đã bố trà vệ sÄ©, lÃnh Thuỵ SÄ© và lÃnh ngá»± lâm, rải quân xung quanh Hoà ng cung, trên các kè và trên Cầu Má»›i, và sau khi nghe kinh misa, nhà vua bèn sang nghị viện. Ở đó trên má»™t chiếc ngai ngá»± dá»±ng bất ngá», nhà vua không những giữ nguyên những chỉ dụ cÅ© mà còn đặt năm, sáu cái má»›i, tất cả những Ä‘iá»u giáo chủ de Retz nói Ä‘á»u tai hại chẳng kém gì nhau. Äến ná»—i ông đệ nhất chủ tịch nhÆ° ta đã thấy, những hôm trÆ°á»›c vẫn đồng tình vá»›i triá»u đình, mà nay cÅ©ng hết sức bất bình vá» cái cách Ä‘Æ°a nhà vua đến Cung để táºp kÃch và vi phạm sá»± tá»± do đầu phiếu.
NhÆ°ng những ngÆ°á»i phản đối mạnh mẽ nhất những thuế khoá má»›i là ông chủ tịch Blancmensnil và ông tham nghị Broussel.
Các chỉ dụ đó ban xong, vua trở vá» Hoà ng cung. Má»™t trăm dân chúng đông nghịt Ä‘ang Ä‘i trên dÆ°á»ng, há» biết nhà vua từ nghị viện vá», nhÆ°ng vì không biết nhà vua há»p ở đó để thừa nháºn quyá»n lợi của nhân dân hay để tiếp tục áp bức há», nên không má»™t tiếng kêu mừng rỡ nà o vang lên khi vua Ä‘i qua để chúc mừng nhà vua đã bình phục. Trái lại, tất cả các gÆ°Æ¡ng mặt Ä‘á»u rầu rÄ© và lo lắng; có và i ngÆ°á»i còn tá» vẻ sừng sá»™.
Mặc dầu nhà vua đã ra vá», các toán lÃnh vẫn ở nguyên tại chá»—: ngÆ°á»i ta lo ngại má»™t cuá»™c bạo loạn bùng nổ khi biết kết quả phiên há»p nghị viện; và quả nhiên, tiếng đồn vừa má»›i lan ra các phố rằng đáng lẽ phải giảm nhẹ thuế nhà vua lại tăng thêm thì các nhóm táºp há»p lại và những tiếng la hét vang ầm lên: "Äả đảo Mazarin? Broussel muôn năm! Blancmensnil muôn năm!" vì dân chúng biết rằng Broussel và Blancmensnil đã lên tiếng ủng há»™ há»; và tuy tà i hùng biện của các ông bị thất bại, há» vẫn tá» lòng biểt Æ¡n.
NgÆ°á»i ta muốn giải tán các đám dân chúng, muốn dáºp tắt các tiếng kêu, nhÆ°ng cà ng thế các đám ngÆ°á»i cà ng đông lên và những tiếng kêu la cà ng tăng gấp bá»™i. Lệnh vừa má»›i ban ra cho lÄ©nh ngá»± vệ và lÃnh Thuỵ SÄ©, không những phải giữ vững, mà còn phải Ä‘i tuần tra trong các phố Saint-Denis và Saint-Martin, nÆ¡i các đám ngÆ°á»i có vẻ đông đảo hÆ¡n và nhá»™n nhạo hÆ¡n, thì ở Hoà ng cung ngÆ°á»i ta thông báo có ông thị trưởng thà nh phố đến.
Ông ta được dẫn và o ngay: ông nói rằng nếu không chấm dứt ngay láºp tức những cuá»™c thị uy thù nghịch, thì trong hai giá» nữa toà n thà nh phố Paris sẽ vÅ© khà sẵn sà ng.
NgÆ°á»i ta Ä‘ang bà n luáºn xem phải là m gì thì viên trung uý thị vệ Ä‘oà n Comminger trở vá» quần áo tả tÆ¡i và mặt mà y đầm đìa máu.
Thấy ông ta xuất hiện, hoà ng háºu kinh hãi kêu lên và há»i xem có chuyện gì.
NhÆ° ông thị trưởng đã dá»± kiến; nhìn thấy các toán lÃnh gác, dân tình nổi xung lên. NgÆ°á»i ta chiếm các tháp chuông và rung chuông báo Ä‘á»™ng. Comminger đã chống cá»± tốt, bắt giữ má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông có vẻ là má»™t trong những tay phiến Ä‘á»™ng chủ yếu, và để là m gÆ°Æ¡ng đã ra lệnh treo cổ anh ta ở bãi Tháºp tá»± T rahoa. Binh lÃnh lôi anh Ä‘i để thi hà nh lệnh, nhÆ°ng Ä‘i đến dãy chợ thì bị tiến công bằng gạch đá và giáo mác, kẻ phiến loạn thừa cÆ¡ chạy thoát ra phố Lômba và chạy bổ và o trong má»™t ngôi nhà . Nhà bị phá cá»a ngay láºp tức. NhÆ°ng bạo lá»±c ấy cÅ©ng vô Ãch, không thể tìm thấy tá»™i phạm.
Comminger để lại má»™t trạm gác trong phố và cùng số lÃnh còn lại của Ä‘Æ¡n vị trở vá» Hoà ng cung để tâu vá»›i hoà ng háºu vá» sá»± việc đã xảy ra. Suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng, ông ta bị những tiếng la ó và đe doạ Ä‘uổi theo, nhiá»u lÃnh của ông bị giáo mác đâm bị thÆ°Æ¡ng và bản thân ông bị má»™t hòn đá đáp rách chá»— lông mà y.
Câu chuyện của Comminger là m vững thêm ý kiến của ông thị trưởng - ngÆ°á»i ta chÆ°a đủ sức Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i má»™t cuá»™c nổi loạn thá»±c sá»±; ông giáo chủ cho loan tin trong dân chúng rằng các toán quân rải trên các kè và Cầu Má»›i chỉ là nhân dịp là m lá»… và sắp rút Ä‘i.
Quả tháºt và o lúc bốn giá» chiá»u, các toán quân táºp trung cả vá» phÃa Hoà ng cung, ngÆ°á»i ta đặt má»™t trạm gác ở chá»— chắn Ä‘Æ°á»ng Sergents, má»™t trạm khác ở chá»— Tám MÆ°Æ¡i, cuối cùng má»™t trạm nữa ở Saint-Roch. NgÆ°á»i ta Ä‘Æ°a lÃnh Thuỵ SÄ© và lÄ©nh ngá»± lâm và o đầy các sân, các tầng trệt và chỠđợi.
Äấy là bổi cảnh diá»…n biến các sá»± kiện, khi chúng tôi Ä‘Æ°a bạn Ä‘á»c và o văn phòng của giáo chủ Mazarin xÆ°a kia vốn là văn phòng của giáo chủ de Richelieu. Chúng ta đã thấy ông ta ở trong tình trạng tinh thần nhÆ° thế nà o khi nghe tiếng rì rầm của dân chúng lá»t đến tai ông và tiếng âm vang của những phát súng nổ vá»ng đến căn phòng ông.
Bá»—ng nhiên, ông ngẩng dầu lên, lông mà y hÆ¡i cau lại nhÆ° má»™t ngÆ°á»i đã có quyết định, trừng mắt nhìn lên má»™t chiếc đồng hồ lá»›n sắp đánh chuông mÆ°á»i giá», và vá»› má»™t cái còi bằng đồng mạ và ng nằm trong tầm tay ở trên bà n. Ông huýt lên hai tiếng.
Cánh cá»a khuất sau tấm thảm treo tÆ°á»ng mở ra không có má»™t tiếng Ä‘á»™ng và má»™t ngÆ°á»i váºn đồ Ä‘en lặng lẽ bÆ°á»›c và o phòng, rồi đứng ở phÃa sau ghế bà nh.
- Bernouin, - giáo chủ nói mà chẳng buồn quay đầu lại vì sau khi thổi lên hai tiếng còi, ông biết ngÆ°á»i hầu của mình phải là ai, - lÃnh ngá»± lâm Ä‘ang gác ở Cung là lÃnh nà o?
- ThÆ°a Äức ông, đó là ngá»± lâm Ä‘en.
- Äại Ä‘á»™i nà o?
- Äại Ä‘á»™i Treville.
- Có sÄ© quan nà o ở đại Ä‘á»™i ấy trong tiá»n sảnh không?
- Có trung uý d Artagnan.
- Chắc đó là má»™t ngÆ°á»i tốt, phải không?
- Vâng, thÆ°a Äức ông.
- Lấy cho ta một bộ y phục ngự lâm quân và giúp ta mặc và o.
NgÆ°á»i hầu phòng Ä‘i ra cÅ©ng lặng lẽ nhÆ° lúc và o và má»™t lát sau trở lại mang theo bá»™ quần áo đòi há»i.
Thế là vị giáo chủ vẻ im lặng và suy nghÄ©, bắt đầu cởi bá» bá»™ lá»… phục mà ông đã mặc để dá»± phiên há»p nghị viện, và mặc chiếc áo lÃnh vá»›i má»™t vẻ thoải mái nhá» nhÅ©ng chiến dịch ở à của ông xÆ°a kia, rồi khi đã váºn xong hoà n toà n, ông bảo:
- Äi tìm ông d Actagnan cho ta.
NgÆ°á»i hầu phòng lần nà y Ä‘i ra cá»a giữa, nhÆ°ng vẫn lặng lẽ và câm nhÆ° hến. Có thể nói nhÆ° má»™t cái bóng.
Còn lại một mình, giáo chủ soi mình trong gương, vẻ hà i lòng.
Ông ta vẫn còn trẻ, vì má»›i gần bốn mÆ°Æ¡i sáu tuổi, thân hình thanh nhã, hÆ¡i dÆ°á»›i chiá»u cao trung bình; da dẻ sáng và đẹp, cái nhìn rá»±c lá»a, mÅ©i to, tuy nhiên khá cân đối, trán rá»™ng và đưá»ng bệ, tóc hung hung và hÆ¡i xoăn, râu Ä‘en hÆ¡n tóc và lúc nà o cÅ©ng uốn cao lên, khiến ông có dáng phong nhã. Ông quà ng tấm dải Ä‘eo gÆ°Æ¡m, nhìn vá»›i vẻ thoả mãn hai bà n tay nuá»™t nà của mình mà ông chăm chút nhất; rồi quẳng đôi găng bằng da hoẵng mà ông đã cầm lấy và hợp vá»›i bá»™ quân phục, ông xỠđôi găng lụa giản dị.
Lúc ấy cánh cá»a mở ra.
Một sĩ quan bước và o.
Äó là má»™t ngÆ°á»i chạc băm chÃn bốn mÆ°Æ¡i tuổi, vóc ngÆ°á»i nhá» nhÆ°ng chắc, gầy, mắt tinh và hóm hỉnh, râu Ä‘en và tóc hoa râm nhÆ° thÆ°á»ng xảy đến khi ngÆ°á»i ta thấy cuá»™c Ä‘á»i quá tốt hoặc quá xấu, và nhất là khi da ngÆ°á»i ta rất nâu.
D Artagnan Ä‘i bốn bÆ°á»›c trong văn phòng là nháºn ra mình đã
đến đây má»™t lần trong thá»i giáo chủ de Richelieu, và chẳng thấy có ai trong phòng ngoà i má»™t lÃnh ngá»± lâm của đại Ä‘á»™i mình, anh dừng mắt trên ngÆ°á»i lÃnh ngá»± lâm ấy và qua bá»™ y phục của ngÆ°á»i đó, vừa má»›i thoạt nhìn anh đã nháºn ra ông giáo chủ.
Anh đứng thẳng trong tÆ° thế cung kÃnh nhÆ°ng Ä‘Æ°á»ng hoà ng và rất thÃch hợp vá»›i má»™t ngÆ°á»i có địa vị trong Ä‘á»i mình luôn có dịp tiếp xúc vá»›i các quan đại thần.
Giáo chủ chằm chằm nhìn anh bằng con mắt tinh ranh hÆ¡n là sâu xa, ngắm nghÃa chăm chú, rồi sau và i giây im lặng, ông cất tiếng.
- ChÃnh ông là ông d Artagnan phải không?
- ChÃnh tôi, thÆ°a Äức ông - viên sÄ© quan nói.
Giáo chủ nhìn má»™t lát nữa cái đầu đến là thông minh ấy và khuôn mặt mà sá»± linh hoạt thái quá đã bị kiá»m chế bởi tuổi tác và kinh nghiệm; nhÆ°ng d Artagnan chịu dá»±ng sá»± thẩm tra vá»›i tÆ° cách má»™t ngÆ°á»i xÆ°a kia đã từng bị nhìn bằng những con mắt sắc sảo khác hẳn những con mắt mà anh chịu Ä‘á»±ng sá»± dò xét và o lúc nà y.
- Nà y ông, - giáo chủ nói, - Ông sẽ đến với tôi, hay đúng hơn là tôi sẽ đi với ông.
- Xin tuân lệnh, - D Artagnan đáp.
- Tôi muốn tá»± mình đến thăm những trạm gác bao quanh Hoà ng cung; ông nghÄ© có Ä‘iá»u gì nguy hiểm không?
- Nguy hiểm Æ°? Äức ông? Mà nguy hiểm gì? - D Artagnan ngạc nhiên há»i.
- NgÆ°á»i ta nói dân chúng hết sức náo loạn.
- Quân phục ngá»± lâm quân của nhà vua rất được kÃnh nể, thÆ°a Äức ông, và vá»›i bốn ngÆ°á»i, tôi dám cam Ä‘oan đánh tan má»™t trăm tên loại dân Ä‘en ấy.
- Nhưng ông đã thấy, chuyện xảy ra với Comminger chưa?
- Ông de Comminger là thuá»™c Ä‘á»™i cáºn vệ, chứ không phải ngá»± lâm quân là lÃnh cừ hÆ¡n cáºn vệ.
- Thế có nghÄ©a là , - giáo chủ mỉm cÆ°á»i nói, - ngá»± lâm quân là lÃnh cừ hÆ¡n cáºn vệ.
- ThÆ°a Äức ông, má»—i ngÆ°á»i có lòng tá»± tôn vá» binh phục của mình.
- Trừ tôi ra! - Mazarin vừa cÆ°á»i vừa nói, - vì ông thấy tôi đã rá»i bá» y phục của mình để mặc binh phục của ông.
- Ấy chết, thÆ°a Äức ông, - D Artagnan nói, - đó là sá»± nhÅ©n nhặn. Còn nhÆ° tôi, tôi xin bà y tá» rằng nếu tôi có bá»™ y phục của Các hạ, tôi sẽ rất thoả mãn và nếu cần thì xin thá» là sẽ chăng bao giá» mặc bá»™ y phục nà o khác.
- Phải, nhưng để đi ra tối nay, có lẽ nó không an toà n lắm. Bemuanh đưa mũ dây.
NgÆ°á»i hầu phòng mang ra má»™t cái mÅ© binh phục rá»™ng và nh.
Ông chủ Ä‘á»™i mÅ© vá»›i vẻ khá phóng túng và quay lại phÃa d Artagnan:
- Ông có những con ngựa đóng yên cương sẵn ở trong các chuồng phải không?
- Vâng, thÆ°a Äức ông.
- NÃ o, ta Ä‘i Ä‘i.
- Äức ông cần bao nhiêu ngÆ°á»i?
- Ông đã nói là vá»›i bốn ngÆ°á»i các ông có thể đánh tan má»™t trăm tên dân Ä‘en; cho là có thể gặp hai trăm tên, hãy lấy tám ngÆ°á»i.
- Khi nà o Äức ông cần?
- Tôi theo ông, hay thôi, - giáo chủ nói tiếp, - ta đi lối nà y.
Bernouin, rá»i đèn cho chúng tôi.
NgÆ°á»i hầu cầm ngá»n nến, giáo chủ cầm má»™t chiếc chìa khoá mạ và ng để trên bà n giấy, và sau khi mở cá»a má»™t cầu thang bà máºt, chỉ má»™t lát sau ông đã ở trong sân Hoà ng cung.
Chú thÃch:
(1) Jean Armand Duplessis - giáo chủ de Richelieu (1585-1642) từ năm 1622 tham gia Há»™i đồng Hoà ng gia và trở thà nh tể tÆ°á»›ng nÆ°á»›c Pháp, nổi tiếng là má»™t ngÆ°á»i Ä‘á»™c tà i, tà n nhẫn và lấn át quyá»n của vua Louis XIII. Ông ta chủ trÆ°Æ¡ng khuất phục các giá»›i quý tá»™c, táºp trung quyá»n hà nh và o chÃnh quyá»n quân chủ trung Æ°Æ¡ng, đấu tranh chống đế tá»™c Ão và mở rá»™ng chiến tranh chống Tây Ban Nha. Richelieu là má»™t nhân váºt chÃnh trong táºp chÃnh của táºp truyện "Ba ngÆ°á»i lÃnh ngá»± lâm".
(2) JuylÆ¡ Mazarin (1602 - 1661) - ngÆ°á»i à lấy quốc tịch Pháp, năm 1643, khi vua Louis XIII chết, con là Louis XIV má»›i năm tuổi nối ngôi, hoà ng háºu Anne d Autriche lảm nhiếp chÃnh và đưa giáo chủ Mazarin là m tể tÆ°á»›ng. Là má»™t kẻ bất tà i, hèn nhát, lại rất tham nhÅ©ng, Mazarin đã gây công phẫn lá»›n trong nhân dân và giá»›i quý tá»™c. Các quan đại thần và các hoà ng thân đã dấy lên phong trà o La Fronde chống lại Mazarin vả triá»u đình. Khi chết Mazarin đã chiếm hữu má»™t gia tà i khổng lổ và rất nhiá»u bá»™ sÆ°u táºp nghệ thuáºt quý giá Ä‘á» trong các toà lâu đải cùa mình.
Trong nguyên bản thÆ°á»ng dùng chữ "giáo chủ" để chỉ Mazarin nhÆ°ng trong bản dịch tuỳ chá»— chúng tôi dùng chữ "giáo chủ" hoặc "tá» tÆ°á»›ng" cho rõ nghÄ©a.
(3) Concini - ngÆ°á»i gốc Ã, là m thống chế Pháp, bất tà i và tham lam, đã khiến các đại thần nổi loạn Năm 1967, vua Louis XIII phải ra lệnh bắt giam. Concini chống cá»± và đã bị giết chết.
(4) Ngà y cÆ°á»›i. NgÆ°á»i ta biết rằng Mazarin không bị má»™t Ä‘iá»u lệnh nà o cấm kết hôn nên đã lấy Anne d Autriche (xem các hồi ức của de Lanporter và của quáºn chúa Palatin).
(5) Quáºn công de Beaufort - cháu ná»™i của vua Hăngri IV má»™t thủ lÄ©nh trong phong trà o La Fronde của các hoà ng thân.
(6) Gaston Orléans (1608 - 1660) - quáºn công con vua Henri IV tham gia những cuá»™c âm mÆ°u chống lại Richelieu, rồi Mazarin.
(7) Condé (1621-1686) - má»™t trong những tÆ°á»›ng tà i thá»i vua Louis XIV, đã từng tham gia phong trà o La Fronde. ThÆ°á»ng gá»i là ngà i Hoà ng thân.
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
Last edited by quykiemtu; 16-11-2008 at 12:08 PM.
|
20-03-2008, 12:57 AM
|
|
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 2
Một cuộc đi tuần đêm
MÆ°á»i phút sau, toán lÃnh nhá» di ra qua phố Trẻ Ngoan, phÃa sau phòng biểu diá»…n mà giáo chủ de Richelieu đã cho xây để diá»…n vở "NiramÆ¡" và giáo chủ Mazarin - say mê âm nhạc hÆ¡n văn chÆ°Æ¡ng - vừa má»›i cho diá»…n những ca kịch đầu tiên trình diá»…n ở Phảp.
Quang cảnh thà nh phố thể hiện tất cả nhÆ°ng tÃnh chất của má»™t cuá»™c náo Ä‘á»™ng lá»›n; những Ä‘oà n ngÆ°á»i đông đảo chạy khắp phố phÆ°á»ng, và mặc dầu d Artagnan có nói gì Ä‘i nữa, thì há» cÅ©ng dừng lại xem toán linh Ä‘i qua, vẻ giá»…u cợt dáºm doạ chỉ rõ rằng những thị dân (1) đã tạm thá»i gác bá» cái tÃnh khoan háºu thông thÆ°á»ng để mang những ý đồ gây gổ hÆ¡n. Chốc chốc; những tiếng ồn à o từ khu chợ HallÆ¡ vá»ng đến. Những phát súng nổ lẹt đẹt từ phÃa phố Saint-Denis, và thỉnh thoảng Ä‘á»™t nhiên không hiểu sao má»™t tiếng chuông lại dá»™i lên do tÃnh bốc đồng của dân chúng.
D Artagnan bÆ°á»›c trên con Ä‘Æ°á»ng của mình vá»›i vẻ vô tÆ° của má»™t ngÆ°á»i mà vá»›i những chuyện lăng nhăng nhÆ° váºy chẳng thể có má»™t tác Ä‘á»™ng nà o. Khi má»™t ngÆ°á»i đứng nghênh ngang giữa lòng Ä‘Æ°á»ng anh thúc ngá»±a mà chẳng há» báo tránh, và những ngÆ°á»i trong đám đông, phiến loạn hay không, nhÆ° biết rõ há» Ä‘ang đụng phải tay nà o đây, bèn dãn ra và để toán tuần tra Ä‘i qua. Ông giáo chủ khao khát cái thái Ä‘á»™ bình tÄ©nh được ông gán cho là do thói quen gặp nguy hiểm, nhÆ°ng đối vá»›i viên sÄ© quan tạm thá»i ông bị đặt dÆ°á»›i quyển: ông vẫn tá» má»™t thứ vị nể mà chÃnh tÃnh tháºn trá»ng là m hoà hợp vá»›i lòng can đảm vô tÆ°.
Khi đến gặp trạm gác ở cá»a ô Sergents, ngÆ°á»i lÃnh canh hô:
"Ai! Äứng lại!", d Artagnan đáp và sau khi đã há»i má»™t máºt khẩu ở giáo chủ, anh tiến đến. Máºt khẩu "Louis" và "Rôcroa".
Những tÃn hiệu nháºn biết được trao đổi. D Artagnan há»i xem có phải ông de Comminger chỉ huy trạm nà y không?
NgÆ°á»i lÃnh canh chỉ cho anh má»™t viên sÄ© quan Ä‘ang đứng dÆ°á»›i đất nói chuyện, bà n tay vịn và o cổ con ngá»±a của ngÆ°á»i đối thoại. Äó chÃnh là ngÆ°á»i mà d Artagnan Ä‘ang cần há»i. Anh trở lại và nói vá»›i giáo chủ:
- Äấy là ông De Comminger.
Giáo chủ thúc ngá»±a vá» phÃa há» trong khi d Artagnan kÃn đáo lùi lại:
- Hoan hô Gitaud, - giáo chủ nói vá»›i kỵ sÄ©, - mặc dù ông đã sáu mÆ°Æ¡i tÆ° tuổi tôi thấy ông vẫn nhÆ° xÆ°a, lanh lẹn và táºn tuỵ. Ông nói gì vá»›i chà ng trai nà y thế?
- ThÆ°a đức ông, - Gitaud đáp - tôi bảo anh ấy là chúng ta Ä‘ang sống trong má»™t giai Ä‘oạn kỳ dị, và ngà y hôm nay giống hệt má»™t trong những ngà y của khối Liên Minh mà tôi từng nghe nói đến rất nhiá»u trong thá»i trai trẻ. Anh có biết trong phố Saint-Denis và Saint-Martin, ngÆ°á»i ta không có việc gì khác ngoà i việc dá»±ng các váºt chÆ°á»›ng ngại không?
- Ông bạn Gitaud thân mến, thế Comminger trả lá»i ông thế nà o?
- ThÆ°a Äức ông, - Comminger nói, - tôi trả lá»i rằng muốn má»™t Liên Minh, há» chỉ thiếu má»™t Ä‘iá»u mà tôi thấy là khá quan trá»ng đó là má»™t quáºn công De Guise (2) vả chăng ngÆ°á»i ta không là m hai lần cùng má»™t việc.
- Không, nhưng hỠsẽ là m một La Fronde như hỠbảo, - Gitaud đáp.
- La Fronde, đó là cái gì? - Mazarin há»i.
- ThÆ°a Äức ông, đó là cái tên hỠđặt cho bè đảng của há».
- Tên ấy từ đâu ra?
Hình nhÆ° cách đây mấy ngà y. Ông tham nghị BasÆ¡mông có nói ở trong Cung rằng tất cả những ngÆ°á»i là m loạn giống nhÆ° bá»n há»c sinh dùng ná bắn đá trong các hầm hố ở Paris, khi thấy viên cảnh sát đến thì chạy Ä‘i, rồi lại táºp hợp lại. Thế là há» chá»›p lấy cái đó, giống nhÆ° bá»n ăn xin ở Bruxelles đã là m, vả há» tá»± xÆ°ng là Fronde. Hôm nay và hôm qua, má»i thứ Ä‘á»u là của La Fronde, bánh trái, mÅ© mãng, găng, bao tay, quạt; nhÆ°ng nà y nghe kìa.
Quả nhiên lúc ấy má»™t cá»a sổ mở ra, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông đứng đó và bắt đầu hát:
Một cơn gió Fronde
Nổi từ sớm tinh mơ
Chắc là nó gầm thét
Chống lại Mazarin
Một cơn gió Fronde
Nổi từ sớm tinh mơ
- Äồ lếu láo! - Gitaud lẩm bẩm.
Do bực bội vì vết thương, do chỉ muốn trả thù ăn miếng trả miếng, Comminger nói:
- ThÆ°a Äức ông, ngà i có muốn tôi nã má»™t viên đạn cho cái tên vô lại kia, để dạy cho hắn đừng có hát báºy bạ đến thế má»™t lần nữa không?
Và anh ta đưa tay với súng ở bên yên ngựa của ông giáo chủ.
- Chá»›! Chá»›! - Mazarin kêu lên. - Äiavôlê(4) Anh bạn thân mến anh là m há»ng bét bây giá», trái lại má»i việc Ä‘ang tiến hà nh rất tuyệt. Tôi hiểu ngÆ°á»i Pháp của các anh y nhÆ° tôi đã tạo ra há», từ ngÆ°á»i đầu tiên đến ngÆ°á»i cuối cùng: há» ca hát, há» sẽ trả giá. Trong thá»i Liên Minh mà Gitaud nói đển lúc nãy, ngÆ°á»i ta chỉ hát kinh lá»…, cho nên má»i việc rất dở. Lại đây Gitaud, lại đây và ta xem ở Tám mÆ°Æ¡i ngÆ°á»i ta có canh gác tốt nhÆ° ở cá»a ô Sergents không?
GiÆ¡ tay chà o Comminger, ông ta Ä‘i theo d Artagnan Ä‘ang lại dẫn dầu toán lÃnh nhá» của mình. Gitaud và giáo chủ bám sát ngay sau d Artagnan, rồi cuối cùng đến những kẻ còn lại trong đám tuỳ tùng.
- Äúng tháºt, - Comminger nhìn Ä‘oà n ngÆ°á»i xa dần và lẩm bẩm, - ta quên khuấy rằng, miá»…n là ngÆ°á»i ta ná»™p tiá»n, đó là tất cả những gì ông ta cần, cho riêng ông ta.
Dân chúng lại tiến và o phố Xanh Ônorê bằng cách luôn luôn chuyển dịch các Ä‘oà n, trong các Ä‘oà n ấy, ngÆ°á»i ta chỉ nói vá» các chi dụ trong ngà y, ngÆ°á»i ta phà n nà n ông vua thÆ¡ trẻ huá»· hoại nhân dân mình nhÆ° thế mà không biết, ngÆ°á»i ta đổ tất cả má»i tá»™i lên đầu Mazarin, ngÆ°á»i ta bà n kêu vá»›i quáºn công d Orléans và ngà i Hoà ng thân, ngÆ°á»i ta ca tụng Blancmensnil và Broussel.
D Artagnan Ä‘i qua giữa những Ä‘oà n ngÆ°á»i ấy vô tÆ° nhÆ° thể anh và con ngá»±a của anh Ä‘á»u bằng sắt; Mazarin vâ Gitaud nói chuyện thì thầm, các lÃnh ngá»± lâm cuối cùng nháºn ra ông giáo chủ, lẳng lặng Ä‘i theo.
Äến phố Saint-Tauma du Louvre nÆ¡i có trạm Tám MÆ°Æ¡i, Gitaud gá»i má»™t sÄ© quan cấp dÆ°á»›i ra báo cáo.
- Thế nà o? - Gitaud há»i.
- A? ThÆ°a đại uý, phÃa nà y má»i sá»± tốt cả, có chăng tôi thiết tưởng, có chuyện gì đó Ä‘ang diá»…n ra trong cái dinh thá»± kia.
Và anh ta đưa tay trỠmột toà nhà lộng lẫy ở đúng ngay tại vị trà mà từ ấy có toà Vodovin.
- Trong cái dinh thự kia… - Gitaud nói. - Nhưng đó là dinh thự Rambouillet (5).
Tôi không biết đó có phải là dinh thá»± Rambouillet không, - viên sÄ© quan nói tiếp, - nhÆ°ng tôi thấy vô số ngÆ°á»i vẻ tiá»u tuỵ lắm Ä‘i và o đó.
- Chà ! - Gitaud báºt cÆ°á»i nói - những thi sÄ© ấy.
- Nà y, Gitaud, - Mazarin bảo, - thôi Ä‘i, đừng có bình phẩm vá»›i má»™t vẻ bất kÃnh nhÆ° váºy vá» các vị ấy? Anh không biết tôi đã là thi sÄ© hồi còn thanh niên và tôi đã là m những vần thÆ¡ nhÆ° loại thÆ¡ của BenxÆ¡raÄ‘Æ¡ ấy!
- Ngà i Æ°? ThÆ°a Äức ông.
- Phải, chÃnh tôi, anh có muốn tôi Ä‘á»c nghe không?
- Tôi không biết lắm, thÆ°a Äức ông. Tôi không hiểu tiếng Ã.
- Ừ nhÆ°ng anh hiểu tiếng Pháp, phải không, anh bạn Gitaud tốt bụng và trung thá»±c của tôi, - Mazarin vừa nói vừa đặt tay thân máºt lên vai. Ông và ngÆ°á»i ta ra mệnh lệnh nà o đó bằng thứ tiếng ấy cho anh thì anh sẽ thi hà nh chứ!
- Hẳn nhiên rồi, thÆ°a Äức ông, nhÆ° tôi đã từng là m, miá»…n là mệnh lệnh đó từ hoà ng háºu ban ra.
- A phải! – Macdaranh cắn môi nói. Tôi biết là anh hoà n toà n trung thà nh với bà ấy.
- Tôi là chỉ huy Ä‘á»™i ngá»± vệ của hoà ng háºu hÆ¡n hai mÆ°Æ¡i năm nay.
- Lên Ä‘Æ°á»ng, ông d Artagnan, - giáo chủ nói, - phÃa nà y má»i sá»± tốt cả!
D Artagnan lại dẫn đầu Ä‘oà n ngÆ°á»i, không nói má»™t lá»i và vá»›i sá»± phục tùng thụ Ä‘á»™ng tạo nên tÃnh cách của ngÆ°á»i lÃnh kỳ cá»±u.
Anh rong ruổi đến phÃa cồn đất Saint-Roch nÆ¡i có cái trạm thứ ba sau khi Ä‘i qua phố Richelieu và phố Vilơđô. Äó là cái trạm lẻ loi nhất vì nó gần giáp vá»›i thà nh luỹ và ở phÃa nà y, thà nh phố thÆ°a ngÆ°á»i ở.
- Ai chỉ huy trạm nà y? - Giáo chủ há»i.
- Vilơkiê - Gitaud đáp.
- Quá»· ạ! - Mazarin kêu. - Ông nói chuyện riêng vá»›i hắn thôi, ông hẳn biết chúng tôi bất hoà vá»›i nhau từ khi ông nháºn trách nhiệm bắt giữ quáºn công de Beaufort, hắn ta tưởng vinh dá»± ấy thuá»™c vá» hắn vá»›i tÆ° cách là chỉ huy ngá»± vệ của Äức vua.
- Tôi biết rõ, và tôi đã bảo hắn đến trăm lần rằng hắn lầm rồi, Äức vua không thể ra lệnh ấy cho hắn, vì hồỉ ấy, vua má»›i chÆ°a đầy bốn tuổi.
- Äúng, nhÆ°ng tô1, tôi có thá» ban lệnh đó cho hắn, Gitaud ạ. song tôi lại thÃch rằng đó là ông.
Gitaud không đáp, thúc ngá»±a tiến lên, tá»± giá»›i thiệu vá»›i ngÆ°á»i lÃnh gác và cho gá»i ông de VilÆ¡kiê.
Ông de VilÆ¡kiê Ä‘i ra vá»›i giá»ng bá»±c bá»™i khó chịu đã thà nh thói quen, ông nói:
- A? Ông đấy à , Gitaud! Ông đến đây là m quái gì thế?
- Tôi đến há»i xem có chuyện gì má»›i ở phÃa nà y không?
- Thế ông muốn có chuyện gì nà o? NgÆ°á»i ta hô: "Äức vua muôn năm" và "Äả đảo Mazarin!" đó không phải là chuyện má»›i à ? Thá»i gian gần đây, chúng tôi quen vá»›i những tiếng hô ấy.
- Và các ông phụ hoạ chứ gì? - Gitaud đáp.
- Thực tình đôi khi tôi rất thèm? Tôi thấy hỠrất đúng, Gitaud ạ.
Tôi sẵn sà ng cho Ä‘i năm năm tiá»n lÆ°Æ¡ng của tôi, không nháºn lÆ°Æ¡ng để Äức vua tăng thêm năm tuổi.
- Tháºt chứ, và nếu nhà vua thêm năm tuổi thì sẽ có chuyện gì xảy ra.
- Nếu Äức vua thà nh niên, Äức vua sẽ tá»± mình ban mệnh lệnh và tuân theo cháu trai của Henri IV ắt là thú vị hÆ¡n con trai của Pietro Mazarin. Vì Äức vua, mẹ kiếp, tôi vui lòng xả thân, còn nếu vì Mazarin mà tôi bị giết giống nhÆ° cháu trai ông suýt bị hôm nay ấy, thì chẳng có thiên Ä‘Æ°á»ng nà o, dù tôi có được đặt Ä‘Ã ng hoà ng và o đấy lại có thể an ủi được tôi bao giá».
- Äược rồi. được rồi, ông VilÆ¡kiê – Mazarin - Cứ yên tâm, tôi sẽ báo cáo vá» lòng trung thà nh của ông lên Äức vua.
Rồi quay lại đám tuỳ tùng, ông bảo:
- Äi thôi các anh, má»i việc tốt cả, ta trở vá».
- Nà y. - VilÆ¡kiê há»i, - Mazarin ở kia Æ°? Cà ng hay, đã từ lâu tôi có ý muốn nói thẳng trÆ°á»›c mặt ông Ä‘iá»u mà tôi nghÄ© vỠông ta, Gitaud, ông đã tạo cho tôi cÆ¡ há»™i ấy, và mặc dù ý định của ông có thể không phải là những ý định tốt nhẩt đối vá»›i tôi, tôi cÅ©ng xin cảm Æ¡n ông.
Và ông quay gót trở lại Ä‘Æ¡n vị canh gác, miệng hát má»™t Ä‘iệu hát Fronde. Trong khi đó Mazarin quay vỠđăm chiêu tÆ° lá»±, Ä‘iá»u mà ông đã liên tiếp nghe qua Comminger, Gitaud, và VilÆ¡kie cà ng khiến ông tin chắc và o Ä‘iá»u suy nghÄ© là trong trÆ°á»ng hợp những biến cố quan trá»ng ông sẽ chẳng còn ai vì mình ngoà i hoà ng háºu, mà hoà ng háºu thì thÆ°á»ng bá» rÆ¡i bạn bè, nên sá»± nâng đỡ của hoà ng háºu đối vá»›i ông tể tÆ°á»›ng đôi khi dÆ°á»ng nhÆ° chẳng chắc chắn gì và rất bấp bênh, mặc dầu ông đã có những cách Ä‘á» phòng.
Suốt thá»i gian trong chuyến Ä‘i ban đêm ấy, tức là quãng gần tiếng đồng hồ. Ông giáo chủ vừa lần lượt nghiên cứu Comminger, Gitaud và VilÆ¡kiê, vừa xem xét má»i ngÆ°á»i. Con ngÆ°á»i ấy tá» ra thản nhiên trÆ°á»›c sá»± hăm doạ của dân chúng và trÆ°á»›c những lá»i bông đùa mà Mazarin buông ra, ngÆ°á»i ấy không há» cau mà y cÅ©ng nhÆ° trÆ°á»›c những lá»i đùa bỡn mà anh ta là đối tượng, ông thấy đó dÆ°á»ng nhÆ° má»™t ngÆ°á»i ngoại lệ và được tôi luyện để ứng phó vá»›i những biến cố thuá»™c loại những biến cố trong đó ngÆ°á»i ta Ä‘ang có mặt, nhất là những biến cố mà trong đó ngÆ°á»i ta sắp có mặt.
Vả chăng cái tên d Artagnan ấy đối vá»›i ông hoà n toà n xa lạ, và mặc dầu Mazarin má»›i đến nÆ°á»›c Pháp và o khoảng năm 1634 và 1635; tức là bảy hoặc tám năm sau những biến cố mà chúng tôi đã kể trong má»™t thiên truyện trÆ°á»›c, ông giáo chủ thấy hình nhÆ° má»™t trÆ°á»ng hợp nà o đó mà nay ông không nhá»› rõ, ông đã nghe thốt ra cái tên giống nhÆ° tên má»™t con ngÆ°á»i nổi báºt lên nhÆ° má»™t tấm gÆ°Æ¡ng vá» dÅ©ng cảm, khôn khéo và táºn tuỵ.
à nghÄ© ấy xâm chiếm đầu óc ông mạnh đến ná»—i ông quyết định là m sáng tá» ngay không cháºm trá»…; nhÆ°ng những Ä‘iá»u cần tìm hiểu vá» d Artagnan không thể há»i thẳng ngay anh ta được. Qua, và i tiếng thốt ra từ miệng viên trung uý ngá»± lâm quân, ông giáo chủ nháºn ra ngay nguồn gốc Gascogne, mà ngÆ°á»i à và ngÆ°á»i Gascogne thì hiểu biết nhau quá rõ và giống nhau quá Ä‘á»—i nên không thể tin cáºy lẫn nhau vá» những Ä‘iá»u mà há» tá»± nói vá» bản thân mình. Cho nên, khi đến dãy tÆ°á»ng rà o của Hoà ng cung, giáo chủ gõ và o má»™t cái cá»a nhá» gần đó nay là quán cà -phê De Foa, và sau khi cảm Æ¡n d Artagnan và đặn anh đợi ở trong sân Hoà ng cung, ông ra hiệu cho Gitaud Ä‘i theo ông. Cả hai ngÆ°á»i xuống ngá»±a, trao dây cÆ°Æ¡ng, cho tên hầu đã mở cá»a và biến và o trong vÆ°á»n.
Ông Giáo chủ vịn và o cánh tay viên đại uý ngự vệ già và nói:
- Ông Gitaud thân mến Æ¡i, lúc nãy ông có nói vá»›i tôi là ông đã phục vụ hoà ng háºu ngót hai mÆ°Æ¡i năm nay rồi phải không?
- Vâng, đó là sá»± tháºt, - Gitaud đáp.
- Nà y, Gitaud thân mến Æ¡i, - giáo chủ tiếp, - tôi nháºn xét thấy ngoà i tinh thần quả cảm của ông không còn phải tranh cãi và lòng trung thà nh của ông đã qua má»i thá» thách, ông còn có má»™t trà nhá»› tuyệt diệu.
- Äức ông nháºn xét nhÆ° váºy Æ°? - Viên đại uý, ngá»± vệ nói, - Quá»· ạ! Tháºt là rủi cho tôi.
- Thế là thế nà o?
- Chắc hẳn má»™t trong những phẩm chất hà ng đầu của ngÆ°á»i cáºn thần là biết quên Ä‘i.
- NhÆ° ông Gitaud, ông không phải cáºn thần. Ông là má»™t ngÆ°á»i lÃnh trung thá»±c, má»™t trong những đại uý ná», nhÆ° hãy còn sót lại và i ngÆ°á»i của thá»i vua Henri IV nhÆ°ng buồn thay rồi chẳng mấy chốc sẽ chẳng còn lại ngÆ°á»i nà o cả.
- Kỳ tháºt! Phải chăng Äức ông bảo tôi đến để xem số tá» vi cho tôi?
- Không đâu, - Mazarin cÆ°á»i nói, - tôi bảo ông đến để xem ông có chú ý đến ông trung uý ngá»± lâm quân không?
- Ông d Artagnan ấy à ?
- Phải.
- Tôi chẳng cần phải chú ý, thÆ°a Äức ông - tôi biết ông ta từ lâu.
- Váºy là ngÆ°á»i thế nà o?
- Ờ? - Gitaud ngạc nhiên vể câu há»i. - Äó là má»™t ngÆ°á»i Gascogne chứ sao!
- Phải, tôi biết Ä‘iá»u đó, nhÆ°ng tôi muốn há»i xem đó có phải là má»™t ngÆ°á»i mà có thể tin cáºy dược không?
Ông de Treville rất quý trá»ng ông ta, mà ông de Treville, ngà i biết đấy, thuá»™c những ngÆ°á»i bạn lá»›n của hoà ng háºu.
- Tôi muốn biết xem đó có phải là má»™t ngÆ°á»i đã từng chứng tá» giá trị và tà i năng của mình chÆ°a?
- Nếu theo ngà i hiểu nhÆ° má»™t quân nhân dÅ©ng cảm, tôi thiết tưởng có thể trả lá»i đúng nhÆ° váºy. Tại cuá»™c bao vây thà nh La Rochelle ở đèo XuydÆ¡, ở Pecpinhăng, tôi nghe nói ông ta đã hoà n thà nh quá cả nhiệm vụ của mình kia đấy.
- NhÆ°ng Gitaud, ông biết đấy, những tể tÆ°á»›ng khốn khổ nhÆ° chúng tôi, thÆ°á»ng thÆ°á»ng còn cần cả những ngÆ°á»i khác những ngÆ°á»i dÅ©ng cảm kia. Chúng tôi cần những ngÆ°á»i khôn khéo. Ông d Artagnan dÆ°á»›i thá»i giáo chủ Richelieu chẳng đã dÃnh lÃu và o má»™t chuyện mÆ°u mô nà o đó chăng mà dÆ° luáºn chung mong muốn rằng ông ta hãy rút ra má»™t cách tháºt khéo léo.
- ThÆ°a Äức ông! - Gitaud thấy rõ là giáo chủ muốn là m cho ông phải phun ra, bèn đáp - Tôi buá»™c phải thÆ°a vá»›i Các hạ rằng tôi chi biết Ä‘iá»u mà dÆ° luáºn chung có thể mách đến Các hạ. Riêng tôi không bao giá» dây và o những chuyện mÆ°u mô, mà nếu nhÆ° thỉnh thoảng tôi có nghe đôi Ä‘iá»u tâm sá»± vá» những âm mÆ°u của những ngÆ°á»i khác thì do Ä‘iá»u bà máºt không phải là của tôi, Äức ông sẽ cho là phải khi tôi giữ gìn Ä‘iá»u bà máºt ấy cho những ai đã gá»i gắm và o tôi.
Mazarin lắc đầu và nói:
- A! Tôi cam Ä‘oan là có những vị tể tÆ°á»›ng tháºt là hạnh phúc, há» biết tất cả những gì há» muốn biết.
- ThÆ°a Äức ông. - Gitaud nói tiếp, - Ấy vì những vị đó không Ä‘em cân tất cả má»i ngÆ°á»i và o cùng má»™t bị và há» biết gõ và o những ngÆ°á»i chinh chiến vá» chuyện chiến tranh và gõ và o những ngÆ°á»i mÆ°u mô vá» chuyện âm mÆ°u. Ngà i hãy tìm há»i má»i ngÆ°á»i mÆ°u toan nà o đó ở cái thá»i kỳ ngà i nói đến vả ngà i sẽ moi được ở há» cái mà ngà i muốn, tất nhiên là phải trả tiển.
- á»’! Mẹ kiếp!- Mazarin thốt lên và chợt nhăn nhó, cái nhăn nhó thÆ°Æ¡ng báºt ra khi ngÆ°á»i ta đụng vá»›i ông đến vấn Ä‘á» tiá»n bạc theo cái nghÄ©a mà Gitaud vừa nói. - NgÆ°á»i ta sẽ trả tiá»n… nếu nhÆ°, không có cách nà o khác.
- Có tháºt đúng là Äức ông yêu cầu tôi chỉ cho má»™t ngÆ°á»i đã từng dây và o những chuyện mÆ°u mô trong thá»i kỳ ấy không?
- Per Bacco! - Mazarin bắt đầu suốt ruá»™t kêu lên. - Dá»… đến má»™t tiếng đồng hồ rồi, tôi có há»i ông Ä‘iá»u gì khác đâu, rõ cứng đầu, cứng cổ.
- Có má»™t ngÆ°á»i mà tôi có thể đảm bảo vá»›i ngà i vá» phÆ°Æ¡ng diện đó tất nhiên nếu ông ta muốn nói.
- Äó là việc của tôi.
- A, thÆ°a Äức ông, không phải bao giá» cÅ©ng dá»… dà ng bắt những ngÆ°á»i không muốn nói phải nói.
- Chà ! Cứ kiên nhẫn là sẽ đạt. Nà y, thế cái ngÆ°á»i ấy là …
- Bá tước de Rochefort…
- Bá tước de Rochefort?
- Rủi thay ông ta đã biến mất từ bốn năm năm rồi và tôi không biết ông ta bây giỠra sao.
- Tôi thì tôi biết đấy, Gitaud ạ, - Mazarin nói.
- Thế ban nãy sao Các hạ còn than vãn và kêu không biết gì hết?
- Và , - Mazarin nói tiếp, - Ông tưởng rằng ông Rochefort…
- Äó là kẻ má»™t lòng má»™t dạ theo ngà i giáo chủ đấy, nhÆ°ng tôi xin báo trÆ°á»›c Äức ông là ngà i sẽ phải trả giá đắt vá» Ä‘iá»u đó, ngà i giáo chủ xÆ°a rất hà o phá»ng vá»›i các bá»™ hạ của mình.
- Phải rồi, phải rồi, Gitaud ạ, - Mazazin nói. - đấy là má»™t con ngÆ°á»i vÄ© đại, nhÆ°ng ông ta có cái thiếu sót đó. Cảm Æ¡n Gitaud, tôi sẽ lợi dụng lá»i khuyên bảo của ông, ngay tối nay.
Do lúc ấy hai ngÆ°á»i đối thoại Ä‘i tá»›i sân Hoà ng cung, giáo chủ giÆ¡ tay ra hiệu chà o Gitau và chợt thấy má»™t viên sÄ© quan Ä‘ang Ä‘i Ä‘i lại lại ông tiến đến gần ngÆ°á»i ấy.
Äó là d Artagnan đợi giáo chủ trở lại nhÆ° giáo chủ đã ra lệnh.
- Lại đây, ông d Artagnan, - Mazarin nói, vá»›i giá»ng dịu dà ng uyển chuyển nhất của mình, - tôi có má»™t mệnh lệnh trao cho ông.
D Artagnan nghiêng mình, Ä‘i theo giáo chủ theo lối cầu thang bà máºt và má»™t lát sau đã trở lại chá»— văn phòng, nÆ¡i anh đã ra Ä‘i. Giáo chủ ngồi trÆ°á»›c bà n giẩy và lấy má»™t tá» giấy viết lên đó mấy dòng.
D Artagnan đứng yên, thản nhiên chỠđợi, không suốt ruá»™t cÅ©ng không tò mò; anh đã trở thà nh má»™t ngÆ°á»i lÃnh bằng máy hà nh Ä‘á»™ng hay nói đúng hÆ¡n là tuân theo bằng lò xo.
Giáo chủ gấp thư và niêm phong, rồi bảo:
- Ông d Artagnan, ông mang bức công văn nà y đến ngục Bastille và dẫn vá» và i ngÆ°á»i ghi tên trong đó; ông lấy xe ngá»±a, má»™t toán áp tải và canh giữ ngÆ°á»i tù cho cẩn máºt.
D Artagnan cầm phong thÆ°, Ä‘Æ°a tay lên mÅ© chà o, xoay mình trên gót chân nhÆ° viên Ä‘á»™i huấn luyện khéo léo nhất có thể là m được, Ä‘i ra và má»™t lát sau, ngÆ°á»i ta nghe thấy anh ra lệnh, giá»ng ngắn gá»n, Ä‘á»u Ä‘á»u:
- Bốn ngươl hộ tống, một cỗ xe, con ngựa của tôi.
Năm phút. sau, tiếng bánh xe và móng ngá»±a vang lên trên ná»n sân.
Chú thÃch:
(1) Geois thá»i ấy có nghÄ© là các thị dân và cÅ©ng để chỉ tầng lá»›p tÆ° sản thà nh thị
(2) Quáºn công De Guise (1550 - 1588) – thủ lÄ©nh của Liên Minh trong chiến tranh tôn giáo, đánh thắng phe tân giáo. Sau bị ám sát
(3) La Fronde - cái ná bắn đá, cái súng cao su
(4) Quỷ quái
(5) chỉ Richelieu
Last edited by quykiemtu; 16-11-2008 at 12:08 PM.
|
20-03-2008, 12:57 AM
|
|
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 3
Hai kẻ thù cũ
D Artagnan đến ngục Bastille thì chuông đồng hồ vang lên tám rưỡi. Anh cho báo vá»›i viên quản ngục, khi ông nà y biết anh do quan tể tÆ°á»›ng phái đến cùng vá»›i má»™t tá» lệnh bèn ra đón anh tại báºc thá»m.
Viên quản ngục Bastille ở lúc bấy giá» là Du Tremblay, em của thầy tu nổi tiếng Josep, ngÆ°á»i sủng thần khủng khiếp của de Richelieu mà thiên hạ gá»i là Các hạ xám(1).
Khi thống chế de Batxompie bị giam ở ngục Bastille và đã ở đó mÆ°á»i hai năm ròng, các bạn tù của ông trong những giấc mÆ¡ được tá»± do đã nói vá»›i nhau: Tôi, tôi sẽ ra tù thá»i kỳ nà y, và tôi, tôi sẽ thá»i kỳ ná», thì Batxompie đáp: Còn tôi thÆ°a quý vị, tôi sẽ ra khi nà o ông Duy Tremblay ra. Äiá»u đó có nghÄ©a là khi tể tÆ°á»›ng de Richelieu chết, ông Du Tremblay không thể không bị mất ghế ở ngục Bastille và tất nhiên Batxompie sẽ chiếm lại ghế của mình ở triá»u đình.
Äiá»u tiên Ä‘oán ấy quả nhiên suýt nữa thì trở thà nh hiện thá»±c, nhÆ°ng khác vá»›i Ä‘iá»u Batxompie suy nghÄ©, vì khi tể tÆ°á»›ng Richelieu chết trái vá»›i má»i sá»± chỠđợi má»i việc vẫn tiếp tục tiến hà nh nhÆ° trÆ°á»›c kia: Du Tremblay chẳng ra, và Batxompie suýt nữa thì cÅ©ng không ra khá»i nhà tù.
NhÆ° váºy là du Tremblay vẫn là quản ngục Bastille khi d Artagnan đến đấy thi hà nh lệnh của tể tÆ°á»›ng, ông ta tiếp anh má»™t cách rất lịch sá»±, và nhân sắp ngồi và o bà n ăn, ông ta má»i d Artagnan cùng dủng bữa tối vá»›i ông.
- Tôi sẽ rất vui lòng, - D Artagnan nói, - nhưng nếu tôi không lầm, ngoà i phong bì của bức thư có ghi chữ: "Thượng khẩn".
- Äúng tháºt! - Du Tremblay, nói. - Æ nà y thiếu tá, Ä‘Æ°a tên tù số 256 xuống đây.
Khi bÆ°á»›c và o ngục Bastille, ngÆ°á»i ta chấm dứt là má»™t con ngÆ°á»i và trở thà nh má»™t con số.
D Artagnan rùng mình khi nghe khoá loảng xoảng, nên anh ngồi yên trên mình ngá»±a mà chẳng xuống, nhìn những song sắt, những cá»a sổ gia cố, những bức tÆ°á»ng đồ sá»™ mà anh chi má»›i trông thấy ở bên kia Ä‘Æ°á»ng hà o, và chúng đã khiến anh sợ hết vÃa cách đây chừng hai mÆ°Æ¡i năm.
Một tiếng chuông vang lên.
- Tôi phải chia tay vá»›i ông thôi, - de Tremblay nói, - ngÆ°á»i ta gá»i tôi đến ký lệnh thả tù nhân ra. Hẹn gặp lại nhé, ông d Artagnan!
- Quá»· diệt ta Ä‘i nếu ta đáp lại lá»i chà o của anh! - D Artagnan lẩm bẩm và kèm theo lá»i rủa của mình bằng nụ cÆ°á»i duyên dáng nhất - Chi cần đứng thêm năm phút ở cái sân nà y là ta phát ốm. Nà y, nà y, ta thấy thà chết mục trên đống rạ, mà chuyện đó có thể xảy ra vá»›i ta lắm, còn thÃch hÆ¡n là là m quản ngục Bastille và vÆ¡ vét mÆ°á»i nghìn livres tiá»n niên thu.
Anh vừa kết thúc bản Ä‘á»™c thoại ấy thì ngÆ°á»i tù xuắt hiện. Vừa trông thấy kẻ ấy, d Artagnan tá» ra kinh ngạc, nhÆ°ng vá»™i kiá»m chế ngay. NgÆ°á»i tù bÆ°á»›c lên xe chẳng tá» ra đã nháºn biết d Artagnan.
- Nà y các ông, - D Artagnan nói vá»›i bốn ngÆ°á»i lÃnh ngá»± lâm, - ngÆ°á»i ta đã dặn tôi là phải canh giữ tù nhân má»™t cách nghiêm cẩn nhất, do không có khoá ở các cá»a xe, tôi sẽ lên ngồi cạnh hắn ta. Ông LilÆ¡bon là m Æ¡n dắt con ngá»±a của tôi theo.
- Xin sẵn sà ng, thÆ°a trung uý, - ngÆ°á»i lÃnh đáp.
D Artagnan xuống ngá»±a, Ä‘Æ°a dây cÆ°Æ¡ng cho ngÆ°á»i lÃnh ngá»± lâm, trèo lên xe và vá»›i giá»ng không hỠđể lá»™ má»™t chút xúc Ä‘á»™ng nà o, anh bảo:
- Äến Hoà ng cung nhanh lên.
Xe vừa chạy, d Artagnan lợi dụng bóng tối dÆ°á»›i vòm cây mà xe Ä‘i qua, bá lấy ngÆ°á»i tù và bảo:
- Rochefort! Anh đấy à ! Äúng là anh chứ! Tôi không lầm.
- D Artagnan! - Äến lượt Rochefort ngạc nhiên reo lên.
- Ôi! Anh bạn khốn khổ của tôi! - D Artagnan nói tiếp. - Không gặp lại anh từ bốn năm năm nay, tôi cứ tưởng anh chết rồi cơ đấy.
- Thá»±c tình, - Rochefort nói, - tôi cÅ©ng nghÄ© chẳng có gì khác nhau lắm, giữa má»™t ngÆ°á»i chết và má»™t ngÆ°á»i bị chôn vùi, hoặc cÅ©ng gần nhÆ° thế.
- Thế vì tội gì mà anh và o ngục Bastille?
- Anh có muốn tôi nói sá»± tháºt không?
- Có
- Nà y nhé! Tôi chẳng biết vì sao cả.
- Không tin tôi ư, Rochefort?
- Không phải thế, xin lấy danh dá»± quý tá»™c mà thá»! Bởi lẽ không thể nà o ngồi tù vì cái lý do mà há» gán cho tôi.
- Lý do gì?
- Kẻ trộm đêm.
- Anh, kẻ trộm đêm! Rochefort, auh đùa đấy à ?
- Tôi hiểu. Chuyện nà y cần được giải thÃch phải không?
- Äúng váºy.
- Nà y nhé! Chuyện xảy ra nhÆ° thế nà y. Má»™t buổi tối, sau má»™t bữa chè chén ở nhà Rêna tại cung Tuileries, cùng vá»›i quáºn công d Harcourt, Fontrailles - de Rieux và những ngÆ°á»i khác nữa, quáºn công d Harcourt Ä‘á» xuất Ä‘i chÆ¡i trò kẻo áo choà ng ở trên Cầu Môi. Anh biểt đấy, đó là má»™t trò chÆ¡i rất thịnh hà nh do quáºn công d Orléans đặt ra.
- Anh điên hay sao, Rochefort! Ở cái tuổi anh!
- Không, lúc ấy tôi say, tuy nhiên thấy cái trò ấy dở, tôi bà n vá»›i hiệp sÄ© de Rieux chỉ nên là khán giả chứ không là diá»…n viên và để xem được cảnh từ những lô hạng nhất, ta trèo lên con ngá»±a bằng đồng Ä‘en. Nói là là m luôn. Nhá» những Ä‘inh thúc ngá»±a dùng là m báºc leo, má»™t lát sau chúng tôi ngồi vắt vẻo trên mông ngá»±a; chúng tôi khoan khoải lắm và xem say sÆ°a. Äã có bốn năm áo choà ng bị lá»™t Ä‘i bằng sá»± khéo lẻo vô song và chẳng má»™t ngÆ°á»i nà o bị lá»™t áo dám nói má»™t lá»i thì không biết má»™t tên ngu xuẩn nà o đó không kiên tâm chịu Ä‘á»±ng bằng những ngÆ°á»i khác, bá»—ng kêu lên: "á»i, cảnh giá»›i" và thu hút ngay má»™t Ä‘á»™i cảnh sát tuần tra. Quáºn công d Harcourt, Fontrailles và mấy ngÆ°á»i khác bá» chạy, de Rieux cÅ©ng muốn là m theo. Tôi giữ ông ta lại và bảo rằng ngÆ°á»i ta chẳng tìm mình ở đây đâu. Ông ta không nghe, đặt chân lên định thúc ngá»±a, để xuống, cái Ä‘inh gãy, ông ta ngã gãy má»™t chân và đáng lẽ im Ä‘i thì ông lại kêu toáng lên nhÆ° má»™t tên sắp bị treo cổ. Tôi định nhảy xuống theo, nhÆ°ng muá»™n quá rồi: tôi nhảy và o tay bá»n cảnh sát, há» dẫn tôi đến đồn Châtelet). Tôi yên trà ngủ má»™t mạch, chắc chắn ngà y mai sẽ ra khá»i đó. Ngà y hôm sau, qua Ä‘i hôm sau nữa qua, rồi tám ngà y qua Ä‘i, tôi viết thÆ° gá»i giáo chủ. Ngay ngà y hôm ấy, ngÆ°á»i ta đến tìm tôi và dẫn vá» ngục Bastille. Tôi ở đây năm năm rồi. Anh có tin rằng đó là vì tôi đã phạm tá»™i mạn thượng leo lên ngồi mông ngá»±a sau vua Henri IV không?
- Không, anh nói đúng. Rochefort thân mến ạ, không thể nà o vì thế, nhưng có lẽ anh sắp hiểu vì sao.
- À phải, bởi vì chÃnh tôi đã quên không há»i anh Ä‘iá»u nà y: anh dẫn tôi Ä‘i đâu?
- Äến quan tể tÆ°á»›ng.
- Ông ta muốn gì tôi?
- Tôi không biết nữa, vì tôi cũng chẳng hiểu rõ là tôi phải đi tìm anh.
- Vô lý, Anh là một sủng thần mà ?
- Một sủng thần, tôi ấy à ? - D Artagnan kêu lên.
- Ôi! Ông bá tước tội nghiệp của tôi! Tôi còn quá là thiếu sinh Gascogne khi tôi gặp anh ở Meung, anh thấy đấy, thấm thoắt đã hai mươi năm rồi, than ôi!
Và má»™t tiếng thở dà i rất to chấm dứt lá»i anh.
- NhÆ°ng nếu đến vá»›i má»™t mệnh lệnh! - Vì tình cá» tôi Ä‘ang ở tiá»n sảnh, và ông tể tÆ°á»›ng tìm gá»i tôi nhÆ° có thể tìm gá»i má»™t ngÆ°á»i nà o khác, nhÆ°ng tôi vẫn chỉ là trung uý ngá»± lâm quân, và nếu tôi tÃnh đúng thì đã ngót nghét hai mÆ°Æ¡i mốt năm rồi tôi là trung uý.
- Rốt cuá»™c không có tai hoạ xảy đến vá»›i anh, thế đã là nhiá»u rồi.
- Thế anh muốn tai hoạ gì xảy đến với tôi kia chứ? Như một câu thơ La-tinh nà o đó mà tôi quên, hay nói đúng hơn chưa bao giỠtôi thuộc cả: "Sét không đánh và o những thung lũng!", tôi là một thung lũng, hơn nữa một thung lũng thấp nhất, anh Rochefort thân mến ạ.
- Váºy lão Mazarin vẫn là Mazarin à ?
- Cá»n hÆ¡n bao giá» hết, bạn thân mến ạ; ngÆ°á»i ta nói ông ta lấy hoà ng háºu rồi.
- Lấy rồi?
- Nếu ông ta không phải là chồng, thì chắc chắn là nhân tình bà ấy…
- Cưỡng lại một Buckingham(2) và chịu khuất phục một Mazarin?
Äà n bà thế đấy! - D Artagnan nói triết lý.
- Äà n bà , không phải, nhÆ°ng các bà hoà ng háºu.
- Trá»i Æ¡i, vá» phÆ°Æ¡ng diện ấy, các hoà ng háºu hai lần là đà n bà .
- Thế còn ông de Beaufort, ông ta vẫn ở trong tù à ?
- Vẫn, thế thì sao?
- À vì ông ta muốn Ä‘iá»u tốt là nh cho tôi, ông ta có thể gỡ ra cho tôi.
- Có lẽ anh còn gần được tá»± do hÆ¡n ông ấy; nhÆ° váºy chÃnh anh sẽ gỡ cho ông ta.
- Thế thì, chiến tranh…
- Sẽ có
- Với Tây Ban Nha?
- Không, với Paris.
- Anh định nói gì?
- Anh có nghe những tiếng súng kia không?
- Có. Thì sao?
- Các thị dân đang đánh cầu dạo.
- Anh có tin rằng có thể là m nên trò trống gì với cái đám thị dân ấy không?
- Có chứ, há» có nhiá»u hứa hẹn đấy, và nếu nhÆ° há» có má»™t thủ lÄ©nh có thể táºp hợp tất cả các nhóm lại là m má»™t.
- Không được tá»± do cá»±c tháºt.
- á»’, lạy Chúa! Anh đừng thất vá»ng. Nếu Mazarin cho tìm anh, ắt là cần đến anh; và nếu ông ta cần anh thì nà y, tôi xin chúc mừng anh. Hà ng bao nhiêu năm nay, chẳng ai còn cần đến tôi nữa; cho nên anh thấy tôi đã đến đâu rồi đó.
- Anh hãy khiếu nại đi, tôi khuyên anh đấy!
- Nghe nà y, Rochefort. Một thoả ước.
- Thoả ước gì?
- Anh biết rằng chúng ta là bạn tốt.
- Mẹ kiếp! Tôi vẫn còn mang những dấu tÃch của tình bạn chúng ta: ba nhát kiếm!…
- Nà y! Nếu anh lại trở thà nh ngÆ°á»i được Æ°u ái thì xin đừng quên tôi nhé!
Lá»i thá» của Rochefort, nhÆ°ng cÅ©ng phải được đáp lại.
- Thoả thuáºn rồi nhé! Tai tôi đây.
- NhÆ° váºy ngay từ cÆ¡ há»™i đầu tiên mà anh thấy nói vá» tôi.
- Tôi sẽ nói vỠanh, còn anh?
- Tôi cÅ©ng váºy. Nhân tiện, vá» các bạn của anh, cÅ©ng phải nói vá» há» chứ?
- Bạn nà o nhỉ?
- Arthos, Porthos và Aramis, anh đã quên hỠrồi sao?
- Gần như thế.
- Bây giỠhỠra sao?
- Tôi không hay biết gì cả.
- Tháºt à ?
- Ôi lạy Chúa, đúng thế. Chúng tôi từ giã nhau nhÆ° anh biết đấy: há» vẫn sống; đó là tất cả Ä‘iá»u tôi có thể nói, thỉnh thoảng tôi có nghe những tin tức, gián tiếp vá» há». NhÆ°ng hỠở chá»— nà o trên thế giá»›i nà y, quá»· bắt tôi Ä‘i nếu tôi biết được Ä‘iá»u gì. Không, nói danh dá»± đấy! Tôi chỉ còn có anh là bạn mà thôi, Rochefort ạ.
- Còn cái vị trứ danh… anh gá»i hắn là gì nhỉ, cái cáºu ngÆ°á»i hầu mà tôi đã Ä‘Æ°a là m ông Ä‘á»™i ở trung Ä‘oà n Piêmông ấy mà .
- Planchet à ?
- Phải, đúng rồi. Cái ngà i Planchet trứ danh bây giỠra sao?
- Ấy cáºu ta đã lấy má»™t ả có cá»a hà ng mứt kẹo ở phố Lombard cáºu ta bao giá» cÅ©ng thÃch của ngá»t mà ; thà nh thá» cáºu ta trở thà nh thị dân Paris, rất có thể lúc nà y cáºu ấy Ä‘ang là m loạn. Rồi anh xem cái thằng vô lại ấy sẽ là m pháp quan trÆ°á»›c khi tôi lên đại uý.
- Thôi d Artagnan thân mến Æ¡i, can đảm lên má»™t chút nà o! Anh Ä‘ang ở chá»— thấp nhất của bánh xe và khi bánh xe quay thì nâng anh lên cao. Ngay tối nay, số pháºn của anh có thể sẽ thay đổi.
- Amen! - D Artagnan vừa nói vừa dừng xe lại.
- Anh là m gì thế? - Rochefort há»i.
- Phải là m sao để khi đến nÆ¡i ngÆ°á»i ta không trông thấy tôi ra khá»i xe anh; coi nhÆ° chúng ta không quen biết nhau.
- Anh là m thế là phải. Xin từ biệt.
- Hẹn gặp lại, anh nhá»› lá»i hứa nhé!
D Artagnan nhảy lên ngựa và lại dẫn đầu đoà n hộ tống.
Năm phút, sau vỠđến sân Hoà ng cung.
D Artagnan dẫn ngÆ°á»i tù lên lối cầu thang lá»›n Ä‘i qua tiá»n sảnh và hà nh lang. Äến cá»a phòng Mazarin; anh sắp sá»a và o báo thì Rochefort đặt tay lên vai anh:
- D Artagnan nà y, - Rochefort mỉm cÆ°á»i nói, - anh có muốn nghe tôi thú nháºn Ä‘iá»u tôi đã suy nghÄ© suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng, khi thấy những đám thị dân lúc chúng ta Ä‘i qua và há» nhìn các anh - anh và bốn ngÆ°á»i cùa anh - vá»›i những con mắt rá»±c lá»a không?
- Nói đi, - D Artagnan đáp.
- Ấy là tôi chỉ cần kêu cứu là đủ khiến ngÆ°á»i ta xé xác các anh ra từng mảnh, anh và toán áp giải của anh, và thế là tôi được tá»± do.
- Thế sao anh không là m? - D Artagnan há»i.
- Vá»› vẩn! - Rochefort nói. - Tình bạn đã thá» thốt! A, và phá»ng, má»™t ngÆ°á»i khác, chứ không phải anh dẫn tôi Ä‘i, tôi không nói…
D Artagnan cúi đầu.
"Liệu Rochefort có sẽ được may mắn hơn mình không!" Anh tự nhủ.
Và anh cho ngÆ°á»i và o trình báo vá»›i tể tÆ°á»›ng.
- Cho ông de Rochefort và o! - tiếng nói sốt ruá»™t của Mazarin vang lên ngay sau khi nghe nói đến tên hai ngÆ°á»i - À má»i ông d Artagnan hãy đợi: tôi chÆ°a xong việc vá»›i ông ấy.
Những lá»i đó khiến d Artagnan mừng rÆ¡n. NhÆ° anh đã nói, từ lâu rồi chẳng ai cần đến anh và sá»± khẩn khoản ấy của Mazarin đôi vá»›i anh có vẻ là má»™t Ä‘iá»m tốt.
Còn vá»›i Rochefort, Ä‘iá»u đó chẳng có tác Ä‘á»™ng gì khác đối vá»›i ông, ngoà i việc khiến ông cà ng hết sức Ä‘á» phòng. Ông bÆ°á»›c và o căn phòng và thấy Mazarin Ä‘ang ngồi ở bà n, mặc bá»™ y phục thông thÆ°á»ng, nghÄ©a là theo kiểu môngxinho; nó gần nhÆ° quần áo các tu viện trưởng thá»i bấy giá», chi khác là ông ta Ä‘i bÃt-tất dà i và khoác áo choà ng tÃm.
Cánh cá»a khép lại, Rochefort liếc nhìn Mazarin và bắt gặp cái nhìn của tể tÆ°á»›ng.
Quan tể tÆ°á»›ng vẫn nhÆ° xÆ°a, chải chuốt, banh bao, râu tóc uốn cẩn tháºn, bôi nÆ°á»›c hoa thÆ¡m nức, và nhá» Ä‘á»m dáng nên trông ông trẻ hÆ¡n tuổi nhiá»u. Còn vá» Rochefort, lại là chuyện khác, năm năm tù Ä‘Ã y đã là m già sá»m Ä‘i ngÆ°á»i bạn cao đạo của ngà i Richelieu: mái tóc Ä‘en của ông đã bạc trắng, nÆ°á»›c da rám mà u đồng nhÆ°á»ng chá»— cho má»™t mà u tái xanh xao nhÆ° do bị kiệt sức. Vừa nhìn thấy ông, Mazarin lắc đầu rất nhẹ khó mà nháºn thấy vẻ nhÆ° muốn nói: "Kìa, má»™t con ngÆ°á»i dÆ°á»ng nhÆ° chằng còn là m nên trò trống gì hết…"
Sau má»™t lát im lặng khá lâu trong thá»±c tại, nhÆ°ng dà i đến má»™t thế ká»· đối vá»›i Rochefort, Mazarin rút từ má»™t táºp giấy tá» ra má»™t phong thÆ° mở, chỉ cho nhà quý tá»™c và nói:
- Tôi tìm thấy ở đây một bức thư ông yêu cầu được tự do, ông Rochefort ạ. Thế ra ông bị ngồi tù à ?
Rochefort rùng mình trÆ°á»›c câu há»i đô. Ông nói:
- Nhưng hình như Các hạ biết rõ việc đó hơn bất kỳ ai.
- Tôi ấy à ? Không đúng đâu! Ở ngục Bastille còn cả má»› tù nhân bị giam từ thá»i ngà i Richelieu mà tôi cÅ©ng chẳng biết đến tên nữa.
- á»’! NhÆ°ng tôi thì lại là chuyện khác, thÆ°a Äức ông? Và ngà i biết tên tôi, vì theo chÃnh lệnh của Các hạ mà tôi bị chuyển từ đồn chatelet đến ngục Bastille.
- Ông tưởng thế ư?
- Tôi biết chắc.
- á»’, hình nhÆ° tôi nhá»› ra rồi, đúng váºy, có phải hồi ấy ông đã từ chối Ä‘i má»™t chuyến công du sang Bruxelles cho hoà ng háºu phái không?
- A, a! - Rochefort nói. - Váºy ra đó là cái nguyên nhân chÃnh đây? Tôi tìm kiếm nó từ năm năm nay. Tôi đến là ngốc nên đã không tìm ra nó.
- NhÆ°ng tôi không nói vá»›i ông đó là nguyên nhân vụ bắt giữ ông; ta thoả thuáºn vá»›i nhau, tôi há»i ông câu nà y, chỉ có thế thôi: chẳng phải là ông từ chối Ä‘i Bruxelles vì hoà ng háºu, trong khi ông đã bằng lòng Ä‘i đến đó vì ông cố giáo chủ.
- Thì đúng là do tôi đến đó vì cố giáo chủ mà tôi không thể trở lạà đó vì hoà ng háºu được. Tôi đã đến Bruxelles trong má»™t má»™t hoà n cảnh khủng khiếp. Äó là nhân vụ mÆ°u phản của Sale. Tôi ở đó để rình chá»™p thÆ° từ liên lạc của Sale vá»›i ông thân vÆ°Æ¡ng và ngay hồi ấy khi tôi bị nháºn ra, suýt nữa tôi bị xé xác ra từng mảnh. NhÆ° váºy là m sao mà ngà i lại muốn tôi trở lại đó? Äáng lẽ phụng sá»± hoà ng háºu tôi sẽ là m nguy hại cho bà .
- Äấy nhé! Ông Rochefort thân mến Æ¡i, ông hiểu rõ những ý đồ tốt nhất bị diá»…n giải sai Ä‘i nhÆ° thế nà o? Haà ng háºu chỉ nhìn thấy ở sá»± tù chối cúa ông má»™t sá»± từ chối thuần tuý và đơn giản, bà đã phải than vãn trách oán ông rất nhiá»u, dÆ°á»›i thá»i cố giáo chủ, ôi, Hoà ng thÆ°Æ¡ng, Lệnh bà !
Rochefort mỉm cÆ°á»i khinh bỉ:
- ChÃnh vì tôi đã hết lòng phụng sá»± ngà i giáo chủ Richelieu chống lại hoà ng háºu, sau khi ngà i mất, xin đức ông hiểu rằng tôi sẽ hết lòng phụng sá»± đức ông chống lại tất cả má»i ngÆ°á»i.
- Tôi ấy à , ông de Rochefort Æ¡i, - Mazarin nói. - Tôi không nhÆ° ngà i Richelieu, ông ta muốn già nh quyá»n tối thượng, tôi là má»™t vị tể tÆ°á»›ng bình thÆ°á»ng không cần tá»›i công bá»™c, khi mình đã là công bá»™c của hoà ng háºu: Do Lệnh bà rất hay há»n giáºn, bà đã biết việc từ chối của ông, coi đó là má»™t sá»± tuyên chiến; lại được biết ông là ngÆ°á»i Æ°u tú biết chừng nà o, do đó cà ng nguy hiểm. Ông Rochefort thân mến ạ, nên bà đã ra lệnh cho tôi phải giữ ông. Äấy là nguyên nhân vì sao ông lại ở trong ngục Bastille.
- Váºy thì, thÆ°a Äức ông - Rochefort nói, - dÆ°á»ng nhÆ° nếu vì lầm lẫn mà tôi phải và o ngục Bastille…
- Phải, phải, - Mazarin tiếp lá»i, - chắc má»i chuyện có thể dà n xếp ông là ngÆ°á»i hiểu biết má»™t số việc nà o đó và khi những việc đó không thông tá» thì xúc tiến cho tốt.
- Äó là ý giáo chủ Richelieu và lòng kÃnh phục của tôi đối vá»›i báºc sÄ© nhân ấy cà ng tăng thêm vì Ä‘iá»u ngà i có ý muốn nói rằng đó cÅ©ng là ý của ngà i.
- Äúng váºy, - Mazarin nói, - ngà i giáo chủ là má»™t ngÆ°á»i rất chÃnh trị, đó là điá»u ngà i hÆ¡n hẳn tôi; tôi chỉ là má»™i ngÆ°á»i giản dị, tháºt thà , đó là điá»u hại cho tôi, tôi có cái tÃnh ngay thẳng tháºt là Pháp.
Rochefort mÃm chặt môi để khá»i báºt cÆ°á»i.
- Váºy là tôi tá»›i Ä‘Ãch. Tôi cần những ngÆ°á»i bạn tốt, những ngÆ°á»i thủ hạ trung thà nh; khi tôi nói tôi cần, nghÄ©a là tôi muốn nói: hoà ng háºu cần. Tôi là m gì cÅ©ng chỉ do mệnh lệnh của hoà ng háºu- chÃnh tôi ấy, ông nghe chứa? Không phải nhÆ° ông giáo chủ de Richelieu là m má»i thứ theo ý mình. Cho nên tôi sẽ chẳng bao giá» là má»™t ngÆ°á»i vÄ© đại nhÆ° ông ấy, nhÆ°ng bù lại, tôi là má»™t ngÆ°á»i tốt, ông Rochefort ạ, và tôi hy vá»ng ông sẽ thể nghiệm Ä‘iá»u đó.
Rochefort biết cái giá»ng nói mượt mà ấy trong đó chốc chốc lại lÆ°á»›t má»™t tiếng rÃt giống nhÆ° tiếng rÃt của con rắn hổ mang.
- ThÆ°a Äức ông, tôi sẵn sà ng để tin tưởng, dầu vá» phần tôi, tôi có Ãt chứng từ vá» cái tÃnh chất phác tháºt thà mà Äức ông nói tá»›i.
Nhìn thấy cá» chỉ của quan tể tÆ°á»›ng định ngắt lá»i mình, Rochefort nói tiếp luôn:
- Xin Äức ông đừng quên rằng từ năm năm nay tôi ở ngục Bastille và không có gì là m sai ý nghÄ© nhÆ° khi nhìn má»i váºt qua những song sắt má»™t nhà tù.
- A! Ông Rochefort, tôi đã nói vá»›i ông rằng đối vá»›i cái nhà tù của ông, tôi chẳng là cái thá gì. Hoà ng háºu… cÆ¡n thịnh ná»™ của Ä‘Ã n bà và của các bà hoà ng, biết là m thế nà o. NhÆ°ng cái đó sẽ qua Ä‘i nhÆ° nó đến, vả sau đó không nghÄ© đến nó nữa…
- ThÆ°a Äức ông, tôi hiểu rằng hoà ng háºu không nghÄ© tá»›i chuyện ấy nữa, bà đã trải qua năm năm ở Hoà ng cung, giữa những há»™i hè và các cáºn thần; nhÆ°ng tôi, ngÆ°á»i đã trải qua năm năm ở ngục Bastille…
- Ôi! Lạy chúa! Ông Rochefort thân mến Æ¡i, ông tưởng rằng Hoà ng cung là má»™t chốn vui thú lắm sao? Không đâu. Ở đấy, chúng tôi, ngay chúng tôi cÅ©ng có những ná»—i lo toan, phiá»n lụy lá»›n của chúng tôi, tôi cam Ä‘oan vá»›i ông đấy. NhÆ°ng nà y, thôi đừng nói đến tất cả những chuyện đó. Tôi bao giá» cÅ©ng váºy, tôi cứ hay nói trắng ra. Thế nà o, ông có phải là ngÆ°á»i của chúng tôi không, ông Rochefort?
- ThÆ°a Äức ông, ngà i cần hiểu rằng, tôi không đòi há»i gì hÆ¡n, nhÆ°ng tôi không còn hiểu biết tình hình gì hết. Ở ngục Bastille, ngÆ°á»i ta chỉ nói chuyện chÃnh trị vá»›i các binh lÃnh và cai ngục và chắc ngà i cÅ©ng không biết rằng những loại ngÆ°á»i ấy tháºt mù má» vá» những chuyện xảy ra. Tôi bao giá» cÅ©ng theo ông de Batxompie. Ông ta vẫn là má»™t trong số mÆ°á»i bảy vị đại thần chứ?
- Ông ta chết rồi, ông ạ, và đó là một tổn thất lớn.
Äó là má»™t con ngÆ°á»i tháºt táºn tuỵ vá»›i hoà ng háºu, mả những ngÆ°á»i táºn tuỵ tháºt là hiếm.
- Mẹ kiếp, tôi tin lắm. - Rochefort nói - Khi ngà i có những ngÆ°á»i nhÆ° thế, ngà i Ä‘Æ°a há» và o ngục Bastille.
- NhÆ°ng hÆ¡n nữa - Mazarin nói, - cái gì chứng tá» lòng táºn tụy?
- Hà nh động - Rochefort nói.
- À phảỉ. Hà nh Ä‘á»™ng! - Quan tể tÆ°á»›ng nói, vẻ suy nghÄ© - NhÆ°ng tìm đâu những ngÆ°á»i hà nh Ä‘á»™ng?
Rochefort gáºt đầu:
- Những ngÆ°á»i ấy chẳng bao giá» thiếu đâu, thÆ°a Äức ông, có Ä‘iá»u ngà i kiếm dở đấy thôi.
- Tôi tìm kiếm dở? Ông định nói gì thế. Ông Rochefort thân mến, hãy chỉ dẫn cho tôi. Ông hẳn phải há»c được rất nhiá»u trong mối thân tình vá»›i Äức cố giáo chủ. A! Äó là má»™t ngÆ°á»i tháºt vÄ© đại.
- Äức ông liệu có tức giáºn không, nếu tôi nói vá»›i ngà i những Ä‘iá»u đạo lý?
- Tôi ấy à , không bao giá». Ông biết đấy, ngÆ°á»i ta có thể nói má»i Ä‘iá»u vá»›i tôi. Tôi tìm cách là m cho ngÆ°á»i ta yêu mên tôi, chứ không phải sợ hãi tôi.
- Nà y nhé! ThÆ°a Äức ông, trong ngục tối giam tôi có má»™t câu ngạn ngữ viết lên tÆ°á»ng bằng đầu Ä‘inh.
- Câu gì? - Mazarin há»i.
- ThÆ°a Äức ông, thế nà y nà y: chủ nà o…
- Tôi biết rồi: tớ ấy…
- Không, môn hạ ấy. Äó là thay đổi nhá» mà những ngÆ°á»i táºn tuỵ ngà i vừa nói tá»›i ban nãy đã Ä‘Æ°a và o để thoả mãn ý riêng của há».
- Thế câu ngạn ngữ ấy là gì?
- NghÄ©a là ông de Richelieu đã khéo biết tìm ra những ngÆ°á»i môn hạ táºn tụy và có tá»›i hà ng tá!
- Ông ta, mục tiêu của tất cả những lưỡi dao găm! Ông ta, ngÆ°á»i đã suốt Ä‘á»i tránh đỡ tất cả những đòn ngÆ°á»i ta đánh.
- NhÆ°ng ông ta, cuối cùng, đã đỡ được hết, và mặc dầu những đòn đó đánh rất dữ tợn. ChÃnh vì nếu nhÆ° ông ta có những kẻ thù tháºt sá»± thì ông cÅ©ng có những ngÆ°á»i bạn tháºt sá»±.
- Ấy, đó là tất cả những gì tôi yêu cầu! - Tôi biết có những ngÆ°á»i, - Rochefort nghÄ© đã đến lúc thá»±c hiện lá»i hứa vá»›i d Artagnan, bèn nói tiếp, - tôi có biêt những ngÆ°á»i, do sá»± khôn khéo của hỠđã hà ng trăm lần là m cho sức thông tuệ của ngà i giáo chủ Richelieu cÅ©ng bị sai lạc; do lòng dÅ©ng cảm của hỠđã đánh bại những vệ sÄ© và bá»n do thám của ngà i, những ngÆ°á»i không tiá»n của, không nÆ¡i nÆ°Æ¡ng tá»±a, không uy tÃn, đã giữ gìn vÆ°Æ¡ng vị cho má»™t đế vÆ°Æ¡ng và đến xin ngà i giâo chủ dung thứ.
Mazarin cÆ°á»i thầm vá» việc Rochefort Ä‘ang Ä‘i đến chá»— mà ông muốn dẫn dắt đến, và nói:
- NhÆ°ng những ngÆ°á»i mà ông Ä‘ang nói đến ấy, há» không táºn tuỵ vá»›i ngà i giáo chủ vì há» chống lại ngà i.
- Không, vì lẽ ra há» phải được háºu đãi hÆ¡n, song há» có Ä‘iá»u bất hạnh là đã táºn tuỵ vá»›i chÃnh bà hoà ng háºu mà lúc nãy ngà i tìm kiếm những thủ hạ cho bà ấy đấy.
- Ấy! NhÆ°ng sao ông lại có thể thông tá» má»i chuyện.
Tôi biết rõ những chuyện ấy, vì những ngÆ°á»i đó là kẻ thù của tôi ở thá»i kỳ đó; vì há» chống lại tôi; vì tôi đã gây ra cho há» má»i tai hoạ mà tôi có thể là m được và ngược lại, há» cÅ©ng ra sức trả miếng tôi nhÆ° thế; vì má»™t ngÆ°á»i trong bá»n há» mà tôi đặc biệt va chạm nhiá»u nhất, đã cho tôi má»™t nhát kiếm cách đây cÅ©ng gần bảy năm rồi đấy, đó là nhát kiếm thứ ba do cùng má»™t bà n tay đã đâm tôi… sá»± kết thúc của má»™t khoản thanh toán cÅ©.
- A! - Mazarin thốt lên vá»›i vẻ chất phác tuyệt vá»i - Giá tôi biết được những con ngÆ°á»i nhÆ° váºy?
- ThÆ°a Äức ông, ngà i có má»™t ngÆ°á»i nhÆ° thế ở ngay cá»a ngà i từ hÆ¡n sáu năm nay và từ sáu năm nay ngà i coi là chẳng sá» dụng được và o việc gì.
- Ai váºy?
- Ông d Artagnan.
- Cái tên Gascon ấy à ? - Mazarin kêu lên vá»›i má»™t vẻ ngạc nhiên vá» vÄ©nh rất giá»i.
- Cái tên Gascon ấy đã cứu má»™t hoà ng háºu, và nhắn lại vá»›i ngà i de Richelieu rằng vá» mặt khôn ngoan, khéo léo và chÃnh trị, hắn chỉ là má»™t đứa há»c trò.
- Tháºt váºy Æ°?
- Xin lấy danh dự mà nói với các hạ.
- Hãy kể cho tôi nghe chuyện ấy một chút, ông Rochefort thân mến.
- Kể cÅ©ng rất khó đẩy, thÆ°a Äức ông, - nhà quý tá»™c mỉm cÆ°á»i nói.
- Váºy thì tá»± hắn ta sẽ kể cho tôi chăng?
- Tôi không chắc váºy, thÆ°a Äức ông.
- Tại sao váºy?
- Vì Ä‘iá»u bà máºt không phải là ông ta, nhÆ°ng tôi đã thÆ°a vá»›i ngà i, đó là bà máºt của má»™t bà hoà ng háºu vÄ© đại.
- Và anh ta chỉ có má»™t mình để thá»±c hiện má»™t mÆ°u sá»± dÆ°á»ng ấy sao?
- Không, thÆ°a Äức ông, anh ta có ba ngÆ°á»i bạn thân, ba con ngÆ°á»i dÅ©ng cảm giúp sức, những ngÆ°á»i dÅ©ng cảm nhÆ° ngà i tìm kiếm lúc nãy.
- Và bốn ngÆ°á»i ấy hợp nhất lại, đúng không?
- Cứ nhÆ° thể bốn ngÆ°á»i ấy chỉ là má»™t, cứ nhÆ° thể bốn trái tim Ä‘áºp trong cùng má»™t lồng ngá»±c, cho nên vá»›i cả bốn ngÆ°á»i, há» là m gì chẳng được…
- Ông Rochefort thân mến Æ¡i, quả thá»±c ông đã chá»c tÃnh hiếu kỳ của tôi tá»›i mức khôn tả. Ông không thể kể lại tôi nghe câu chuyện đó sao?
- Không, nhÆ°ng tôi có thể nói vá»›i ngà i má»™t chuyện cổ tÃch, má»™t chuyện thần tiên tháºt sá»±, tôi xin cam Ä‘oan nhÆ° váºy, thÆ°a Äức ông.
- á»’! Nói Ä‘i, ông Rochefort, tôi rất thÃch những chuyện cổ tÃch.
- Äức ông muốn váºy chứ? - Rochefort nói và cố thá» khám phá xem trên bá»™ mặt tinh ma quá»· quyệt ấy có để lá»™ má»™t ý đồ gì không.
- Phải.
- Váºy xin ngà i nghe đây! Ngà y xÆ°a có má»™t hoà ng háºu…, mà má»™t hoà ng háºu rất quyá»n thế, hoà ng háºu của má»™t trong những vÆ°Æ¡ng quốc lá»›n nhất thế giá»›i. Má»™t quan đại tể tÆ°á»›ng muốn là m nhiá»u Ä‘iá»u ác vá»›i hoà ng háºu vì trÆ°á»›c kia đã muốn là m nhiá»u Ä‘iá»u thiện cho bà .
Äức ông đừng vá»™i Ä‘oán, ngà i sẽ chẳng Ä‘oán được lả ai đâu. Má»i chuyện đã xảy ra trÆ°á»›c đây rất lâu, trÆ°á»›c khi ngà i đến vÆ°Æ¡ng quốc nÆ¡i bà hoà ng háºu ngá»± trị. Rồi có má»™t vị đại sứ đến triá»u đình, má»™t vị đại sứ dÅ©ng cảm tháºt già u có và tháºt phong nhã đến ná»—i tất cả phụ nữ Ä‘á»u chết mê chết mệt, và ngay cả hoà ng háºu, có lẽ để ká»· niệm cách ông ta giải quyết các công việc Nhà nÆ°á»›c thế nà o đấy, bà đã khinh suất trao tặng ông má»™t váºt trang sức nảo đó rất đặc biệt, đến ná»—i nó không thể nà o thay thế được. Do váºt trang sức ấy của vua ban, quan tể tÆ°á»›ng đó xui ngà i buá»™c bà hoà ng phải dùng váºt trang sức đó trong bá»™ trang phục của bà tại buổi dạ há»™i sắp tá»›i. Chẳng cần phải nói vá»›i Äức ông rằng quan tể tÆ°á»›ng biết chÃnh xác đồ trang sức ấy đã Ä‘i theo vị đại sứ vá» má»™t nÆ¡i xa tÃt bên kia biển cả. Bà hoà ng háºu vÄ© đại thấy nguy rồi? Giống nhÆ° ngÆ°á»i nữ tỳ cuối cùng của bà , vì bà rÆ¡i xuống từ trên cao chót đỉnh của tất cá ná»—i quang vinh quyá»n thế của bà .
- Thế à ! - Mazarin nói.
- Thế rồi, thÆ°a Äức ông, bốn ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông quyết chà cứu bà . Bốn ngÆ°á»i ấy chẳng phải công hầu, chẳng phải những ngÆ°á»i quyá»n thế, cÅ©ng chẳng phải những ngÆ°á»i già u có, đó chỉ là bốn ngÆ°á»i lÃnh có lòng nhiệt thà nh, cánh tay vững chắc, lưỡi kiếm sắc bén. Há» ra Ä‘i. Quan tể tÆ°á»›ng biết rõ há» lên Ä‘Æ°á»ng và đã cắt đặt ngÆ°á»i ở dá»c Ä‘Æ°á»ng để ngăn cản há» tá»›i Ä‘Ãch. Ba ngÆ°á»i trong bá»n há» bị rất nhiá»u kẻ công kÃch loại khá»i vòng chiến đấu, chỉ má»—i má»™t ngÆ°á»i tá»›i bến cảng, giết hoặc là m bị thÆ°Æ¡ng những kẻ muốn chặn bắt anh ta, vượt biển và mang trở vỠđồ trang sức cho bà hoà ng háºu vÄ© đại bà đã có thể Ä‘Ãnh và o vai áo đúng ngà y đã ấn định, Ä‘iá»u ấy suýt là m cho ông tể tÆ°á»›ng phát Ä‘iên. ThÆ°a Äức ông, ngà i nghÄ© thế nà o vá» mẩu chuyện ấy?
- Tháºt là tuyệt! - Mazarin mÆ¡ mà ng nói.
- ThÆ°a ngà i, tôi biết mÆ°á»i chuyện nhÆ° váºy.
Mazarin không nói gì nữa - ông nghĩ ngợi.
Năm, sáu phút trôi qua.
- ThÆ°a Äức ông, ngà i không có gì há»i tôi nữa chứ? - Rochefort nói.
- Có và d Artagnan là má»™t trong bốn ngÆ°á»i đó phải không?
- ChÃnh anh ta đã chỉ huy toà n bá»™ vụ ấy.
- Thế mấy ngÆ°á»i kia là những ai?
- Xin Äức ông cho phép tôi dà nh cho ông d Artagnan được lá»™ trình vá»›i ngà i tên những ngÆ°á»i ấy. Äấy là bạn bè của ông ta chứ không phải của tôi; chỉ riêng ông ta có thể có má»™t ảnh hưởng nà o đó đối vá»›i há», và tôi cÅ©ng không biết nhÆ°ng tên tháºt của há».
Ông không tin ở tôi, ông Rochefort. Nà y, tôi muốn thẳng thắn đến cùng; tôi cần đến ông, đến anh ta và đến tất cả.
- Xin Äức ông bắt đầu từ tôi, vì ngà i đã cho tìm tôi và bây giá» tôi có dây, rồi ngà i chuyển sang há». Xin ngà i đừng lạ vá» tÃnh tò mò của tôi, khi má»™t ngÆ°á»i đã ngồi tù năm năm, anh ta chẳng há» bá»±c bá»™i vì biết ngÆ°á»i ta sẽ Ä‘Æ°a mình Ä‘i đâu.
- Ông Rochefort thân mến, ông sẽ có vị trà tin cáºy, ông sẽ đến Vincennes nÆ¡i giam giữ ông de Beaufort; ông sẽ kèm giữ chặt ông ấy cho tôi. Æ kìa? Ông là m sao thế?
- Tôi thấy ngà i bắt tôi phải là m Ä‘iá»u không thể là m được, - Rochefort lắc đầu nói, vẻ thất vá»ng.
- Thế nà o, má»™t Ä‘iá»u không thể là m được! Mà tại sao Ä‘iá»u đó lại không thể là m được?
- Vì ông de Beaufort là bạn của tôi, hay đúng hÆ¡n, tôi là má»™t trong những ngÆ°á»i của ông ấy. Äức ông đã quên rằng chÃnh ông ấy đã bảo đảm cho tôi trÆ°á»›c hoà ng háºu hay sao?
- Từ hồi ấy ông de Beaufort là kẻ thù của quốc gia.
- Vâng, thÆ°a Äức ông, Ä‘iá»u đó có thể, song vì tôi không phải vua, không phải hoà ng háºu, cÅ©ng chăng phải tể tÆ°á»›ng, ông ta không phải là kẻ thù của tôi và tôi không thể nà o nháºn việc mà ngà i ban cho tôi.
- Äấy là cái mà ông gá»i là táºn tuỵ trung thà nh. Tôi khen ngợi ông đấy. Lòng trung thà nh của ông không rà ng buá»™c ông quá, ông Rochefort ạ.
- Vá»›i lại thÆ°a Äức ông, - Rochefort nói tiếp, - ngà i nên hiểu cho rằng ra khá»i Bastille để lại và o Vincennes, thế chỉ là thay đổi nhà tù.
- Hãy nói ngay rằng ông thuộc phái ông Beaufort có phải là thẳng thắn không.
- ThÆ°a Äức ông, tôi bị giam cầm lâu đến ná»—i tôi chỉ thuá»™c có má»™t phái: đó là phái ngoà i trá»i thoáng đãng. Xin hãy dùng tôi và o má»i việc khác, phái tôi Ä‘i đâu đấy là m cho tôi báºn rá»™n luôn, nhÆ°ng nếu có thể, trên những con Ä‘Æ°á»ng cái.
- Ông Rochefort thân mến, - Mazarin nói, vẻ giá»…u cợt, - lòng hăng hái của ông đã lôi cuốn ông; ông tưởng vẫn còn trai trẻ, vì con tim thì vẫn còn trẻ đấy, nhÆ°ng lá»±c đã kiệt rồi, ông ạ. Váºy hãy tin ở tôi; Ä‘iá»u cần cho ông bây giá», đó là nghỉ ngÆ¡i. Æ nà y, có ngÆ°á»i nà o đấy không…
- Thế Äức ông không quyết định gì vá» tôi sao?
- Trái lại, tôi đã quyết.
Bernouin và o.
- Gá»i má»™t môn lại đến, - Ông bảo, và nói thêm rất khẽ, - hãy ở bên tôi.
Má»™t môn lại và o. Mazarin viết mấy chữ Ä‘Æ°a cho ngÆ°á»i đó, rồi gáºt đầu chà o.
- Từ biệt ông de Rochefort, - Ông nói.
Rochefort cung kÃnh cúi mình và nói:
- ThÆ°a Äức ông, tôi biết ngÆ°á»i ta sẽ Ä‘Æ°a tôi trở lại Bastille.
- Ông thông minh đấy.
- Tôi trở lại đó, thÆ°a Äức ông; nhÆ°ng tôi xin nhắc lại rằng, ngà i đã sai lầm không biết dùng tôi.
- Dùng ông, bạn của những kẻ thù của tôi?
- Biết là m thế nà o! Phải biến tôi thà nh kẻ thù của những kẻ thù của ngà i chứ?
- Ông tưởng chỉ có má»™t mình ông thôi Æ°, ông de Rochefort? Hãy tin tôi, tôi sẽ tìm được những ngÆ°á»i rất đáng vá»›i ông.
- Xin chúc ngà i được nhÆ° váºy.
- Äược lắm. Thôi, thôi! Nà y, đừng có viết nhiá»u cho tôi nữa, vô Ãch, ông Rochefort ạ, các thÆ° từ cùa ông sẽ là những bức thÆ° thất lạc.
"Mình tháºt là cốc mò cho cò xÆ¡i", - Rochefort vừa lui ra vừa lẩm bẩm, và nếu d Artagnan không hà i lòng vá»›i ta khi lát nữa ta kể cho hắn nghe những Ä‘iá»u ta tán dÆ°Æ¡ng hắn, thì hắn khó tÃnh đấy. NhÆ°ng ngÆ°á»i ta dẫn mình Ä‘i chá»— quái quá»· nà o thế nà y?
Quả tháºt, ngÆ°á»i ta dẫn Rochefort theo lối cầu thang nhá», chứ không Ä‘Æ°a Ä‘i qua tiá»n sảnh nÆ¡i d Artagnan Ä‘ang chá». Ra đến sân, ông thấy cá»— xe vá»›i bốn ngá»±a há»™ tống còn ngÆ°á»i bạn thì tìm uổng công.
- A, a! - Rochefort tá»± nhủ thầm! – Kìa, má»i sá»± thay đổi ghê gá»›m!
Và nếu nhÆ° trong các Ä‘Æ°á»ng phố lúc nà o cÅ©ng có đông đảo dám bình dân nhÆ° váºy thì, nà o! Chúng ta hay cố gắng chứng minh cho Mazarin rằng chúng ta vẫn còn thÃch hợp cho má»™t công việc khác, Æ¡n Chúa, hÆ¡n là canh giữ má»™t ngÆ°á»i tù!
Và ông nhảy lên cỗ xe cũng nhẹ nhà ng như thể ông mới có hai mươi lăm tuổi.
Chú thÃch:
(1) Josep (1577 - 1638) - thầy tu, cố vấn tin cáºy cùa tể tÆ°á»›ng de Richelieu nổi tiếng gian ác nhân dân gá»i bẳng cái tên khiếp sợ "Các hạ xám"
(2) Buckingham (1592-1628) - quáºn công, tể tÆ°á»›ng nÆ°á»›c Anh giúp phái Tân giáo ở Pháp. Bị má»™t sÄ© quan Thanh giáo ám sát. Trong "Ba ngÆ°á»i lÄ©nh ngá»± lâm", ông ta yêu hoà ng háºu Pháp Anne d Autriche và chuyện tình ấy là nguyên do của bao câu chuyện phiêu lÆ°u.
Last edited by quykiemtu; 16-11-2008 at 12:38 PM.
|
20-03-2008, 12:59 AM
|
|
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 4
Anne d'Autriche ở tuổi bốn mươi sáu
Còn lại má»™t mình Bernouin, Mazarin ngồi tÆ° lá»± má»™t lát; ông ta biết rất nhiá»u song lại biết chÆ°a đủ.
Madarann là kẻ cá» gian bạc láºn; đó là má»™t chi tiết mà BriênnÆ¡ đã giữ lại cho chúng ta: ông gá»i là già nh lợi thế cho mình.
Mazarin quyết định chỉ bắt đầu canh bạc vá»›i d Artagnan khi ông ta đã biết rõ má»i con bà i của đối phÆ°Æ¡ng.
- Äức ông không ban lệnh gì à ? - Bernouin há»i.
- Có chứ, - Mazarin đáp, - soi đèn cho tôi, tôi đến chá»— hoà ng háºu.
Bernouin lấy một cây nến và đi trước.
Có má»™t lối thông bà máºt từ chá»— ở và chá»— là m việc của Mazarin đến các căn buồng của hoà ng háºu; chÃnh qua cái hà nh lang ấy mà ngà i giáo chủ đến vá»›i Anne d Autriche bất cứ giá» nà o.
Khi đến phòng ngủ, mà lối đi ấy dẫn tới, Bernouin gặp bà Beauvais.
Bà Beauvais và Bernouin là những kẻ tâm phúc máºt thiết cùa những mối tình quá lứa ấy. Bà Beauvais Ä‘i báo tin giáo chủ đến vá»›i Anne d Autriche Ä‘ang ở trong phòng cầu nguyện vá»›i vua trẻ Louis XIV. Anne d Autriche ngồi trong má»™t chiếc ghế bà nh, khuá»·u tay tì lên mặt bà n và đầu tỳ lên bà n tay, bà nhìn đứa con ấu chúa Ä‘ang nằm trên tấm thảm giở xem má»™t quyển sách lá»›n vá» tráºn mạc. Anne d Autriche là má»™t hoà ng háºu hÆ¡n ai hết biết buồn chán vá»›i vẻ tôn nghiêm, đôi khi bà ngồi ru rú hà ng giá» nhÆ° váºy trong phòng bà hoặc trong phòng cầu nguyện, không Ä‘á»c sách cÅ©ng chẳng cầu nguyện.
Còn quyá»n sách mà vua Ä‘ang chÆ¡i, đó là táºp Quinte-curse đầy tranh vẽ thể hiện những sá»± nghiệp vÄ© đại của Thánh Alexandre.
Bà Bôve xuất hiện ở cá»a phòng cầu nguyện và báo tin giáo chủ Mazarin đến.
Cáºu bé quỳ trên má»™t đầu gối, cau mà y nhin mẹ và nói:
- Sao thế, ông ta và o nhÆ° váºy mà không xin bái yết Æ°?
Anne hơi đỠmặt. Bà đáp:
- Trong cái thá»i buổi mà chúng ta Ä‘ang sống nà y rất cần thiết lâ má»™t quan tể tÆ°á»›ng có thể đến bất kỳ lúc nà o để trình báo vá»›i hoà ng háºu những gì đã xảy ra, mà không kÃch thÃch sá»± tò mò hoặc những lá»i bình phẩm của tất cả triá»u đình.
Nhưng con thấy hình như ông de Richelieu không và o như thế đâu, - đứa bé ngang ngạnh đáp.
- Là m sao mà con nhớ ông de Richelieu là m nhưng gì? Dạo ấy con có nhỠquả, con không biết được đâu.
- Con không nhá»›, con đã há»i và ngÆ°á»i ta đã nói cho con biết.
- Thế ai đã nói vá»›i con Ä‘iá»u đó? - Anne há»i vá»›i má»™t cá» chỉ khó chịu không giấu nổi.
- Con biết là không bao giỠđược nói tên những ngÆ°á»i đã trả lá»i các câu con há»i, - cáºu bé đáp, - hoặc nếu không thì con sẽ không biết gì nữa cả.
Vừa lúc đó Mazarin và o. Ông vua nhá» tuổi liá»n đứng hẳn dáºy, cầm lấy quyển sách, gấp lại và đem đặt lên bà n, rồi đứng nguyên cạnh đó để buá»™c Mazarin cÅ©ng phải đứng.
Mazarin quan sát cảnh tượng đó bằng con mắt tinh ranh của mình và dÆ°á»ng nhÆ° muốn đòi giải thÃch cái chuyện xảy ra trÆ°á»›c đó.
Ông cung kÃnh cúi mình trÆ°á»›c bà hoà ng háºu và trịnh trá»ng khom lÆ°ng thi lá»… vá»›i vua, vua đáp lại bằng má»™t cái gáºt đầu khá ngang tà ng: nhÆ° má»™t cái nhìn của bà mẹ có ý trách móc sá»± buông thả những tình cảm hằn thù mà tù hồi còn nhá» vua Louis XlV đã dà nh cho ông giáo chủ, và cáºu mỉm cÆ°á»i tiếp nháºn những lá»i chúc tụng của ông tể tÆ°á»›ng.
Anne d Autriche cố Ä‘oán trên nét mặt Mazarin nguyên nhân của cuá»™c viếng thăm bất ngá» nà y, vì thông thÆ°á»ng, giáo chủ Ä‘i đến vá»›i bà khi má»i ngÆ°á»i đã rút lui hết.
Ông tể tÆ°á»›ng khẽ gáºt đầu, hoà ng háºu liá»n quay lại bảo bà Beauvais:
- Äến giá» Ä‘Æ°a vua Ä‘i nằm rồi đấy, gá»i Laporte Ä‘i
TrÆ°á»›c đó bà hoà ng đã hai, ba lần bảo cáºu Louis rút lui mà cáºu vẫn nÅ©ng nịu đòi ở lại, nhÆ°ng lần nà y cáºu không nói má»™t lá»i, chỉ báºm môi và tái mặt Ä‘i.
Lát sau Laporte và o.
Cáºu bé Ä‘i thẳng ra vá»›i ông, mà không ôm hôn mẹ.
- Ô nà y, Louis! - Anne nói. - Sao con không hôn mẹ?
- ThÆ°a bà , tôi nghÄ© rằng bà giáºn tôi, bà đuổi tôi.
- Mẹ có Ä‘uổi con đâu, chẳng qua vì con má»›i bị thuá»· Ä‘áºu, con hãy còn ốm, mẹ sợ thức khuya sẽ là m con mệt.
- Bà đã chẳng còn nỗi lo sợ ấy khi hôm nay bà bắt tôi đến Cung để ban những bản chiếu chỉ độc ác khiể1n nhân dân kêu ca biết bao nhiêu.
- Tâu Hoà ng thượng. - Laporter muốn lái câu chuyện, bèn nói - ngà i muốn tôi đưa cho ai cây đèn nến.
- Muốn Ä‘Æ°a cho ai thi2 Ä‘Æ°a, - cáºu bé đáp, rồi to tiếng nói thêm - Miá»…n là không phải Ä‘Æ°a cho Mancini
Mancini là cháu của Mazarin mà ông ta cắt đặt bên vua là m ngự đồng và vua Louis XIV trút lên đầu hắn ta một phần nỗi hằn thù với tể tướng.
Và vua đi ra, không hôn mẹ mà cũng chẳng hỠchà o giáo chủ.
- Hay lắm! - Mazarin nói. - Tôi thÃch được thấy ngÆ°á»i ta giáo dục Hoà ng thượng trong ná»—i ghê sợ sá»± giấu giếm…
- Tại sao thế? - Hoà ng háºu há»i má»™t cách gần nhÆ° rụt rè.
- Tôi thấy hình nhÆ° việc vua Ä‘i ra vừa rồi không cẩn đến những lá»i bình luáºn, vả lại Hoà ng thượng cÅ©ng chẳng buồn che giấu, ngà i chẳng Æ°a gì tôi; dù sao Ä‘iá»u đó cÅ©ng không ngăn cản tôi hểt lòng trung thà nh phụng sá»± ngà i, cÅ©ng nhÆ° phụng sá»± Lệnh bà .
- Ông giáo chú, tôi xin ông thứ lá»—i cho cháu – Hoà ng háºu nói - Cháu còn nhá» chÆ°a hiểu là phải mang Æ¡n ông nhiá»u lắm.
Giáo chủ cÆ°á»i.
- NhÆ°ng, - Hoà ng háºu tiếp, - chắc hẳn ông đến vì má»™t việc gì quan trá»ng, có chuyện gì váºy?
Mazarin ngồi xuống, hay đúng hÆ¡n là nằm váºt ra cái ghế to, và vẻ buồn rầu, ông nói:
- Có chuyện là , rất có thể chúng ta sẽ buá»™c phải từ giã nhau ngay, trừ phi là bà táºn tâm vá»›i tôi đến mức theo tôi Ä‘i sang Ã.
- Tại sao thế? - Hoà ng háºu há»i.
- Bởi vì, - Mazarin nói tiếp, - như vở ca kịch Thisbé nói: Tất cả thiên hạ hùa nhau và o chia rẽ tình duyên của đôi ta.
- Ông đùa đấy Æ°, thÆ°a ông! - Hoà ng háºu nói - cố thá» lấy lại má»™t chút phong thế cÅ© của mình.
- Chao ôi, không đâu, thÆ°a Lệnh bà . - Mazarin đáp - tôi không há» bông đùa má»™t chút nà o, đáng lẽ tôi phải khóc má»›i đúng, tôi xin bà hãy tin Ä‘iá»u đó; bởi vì, xin bà nhá»› kỹ, có sao thì tôi má»›i nói: Tất cả thiên hạ hùa nhau và o chia rẽ tình duyên của đôi ta. Do bà tham dá»± và o cái toà n thiên hạ, tôi muốn nói rằng cả bà cÅ©ng bá» tôi.
- Ông giáo chủ!
- Lạy chúa, hôm ná» tôi đã chẳng trong thấy bà cÆ°á»i rất dá»… thÆ°Æ¡ng vá»›i quáºn công d Orléans đấy Æ°, hay đúng hÆ¡n là vá»›i Ä‘iá»u mà ông ta nói vá»›i bà .
- Ông ta nói gì với tôi?
- ThÆ°a bà , ông ta bảo: "ChÃnh lão Mazarin của bà là váºt chÆ°á»›ng ngại, hắn cút Ä‘i là má»i việc Ä‘á»u tốt đẹp"
- Thế ông bảo tôi lúc ấy phải là m gì?
- á»’! ThÆ°a Lệnh bà , bà là hoà ng háºu thì phải.
- Cái vÆ°Æ¡ng vị mỹ miá»u mà tên thÆ° lại dá»m đầu tiên của Hoà ng cung hoặc kẻ quý tá»™c quê kệch đầu tiên của VÆ°Æ¡ng quốc cÅ©ng có thể là m tình là m tá»™i bắt sao chịu váºy!
Tuy nhiên bà vẫn đủ mạnh để đẩy đi những kẻ không vừa lòng bà .
- NghÄ©a là không vừa lòng ông. Ông ấy! - Hoà ng háºu đảp.
- Tôi ư?
- Còn gì nữa! Ai đã Ä‘uổi bà de Chevreuse, ngÆ°á»i đã từng bị Ä‘Ã y Ä‘oạ dÆ°á»›i triá»u trÆ°á»›c?
- Một kẻ âm mưu muốn tiếp tục chống lại tôi bằng những mưu đồ mở đầu chống lại ông de Richelieu.
- Ai đã tống cổ bà de Hautefort, ngÆ°á»i bạn đến là tuyệt diệu ấy đã từ chối các ân sủng của vua để vẫn ở lại trong đám thị nữ của tôi?
- Má»™t mụ ra vẻ Ä‘oan trang, má»—i buổi tối khi cởi bá»™ xiêm y cho bà thÆ°á»ng bảo bà là mất linh hồn Ä‘i yêu má»™t lão thầy tu; cứ là m nhÆ° há»… là giáo chủ thì ắt phải là thầy tu ấy.
- Ai đã cho bắt ông de Beaufort?
- Má»™t tên phá bÄ©nh chỉ tâm niệm có má»—i má»™t Ä‘iá»u là phải ám sát tôi!
- Ông gìáo chủ, ông thấy chÆ°a, - Hoà ng háºu nói, - rõ rà ng những kẻ thù của ông là kẻ thù của tôi.
- Chưa hết, thưa Lệnh bà , nhưng bạn hữu của bà còn phải lả bạn hữu của tôi nữa chứ?
- Bạn hữu của tôi ư, ông? - Bà hoà ng lắc đầu. - Than ôi! Tôi chẳng còn bạn hữu nữa.
- Sao bà lại không có bạn hữu trong cảnh vui sướng, khi có đầy bạn bè trong cơn hoạn nạn.
- Bởi vì. Ông ạ, trong cảnh sung sÆ°á»›ng, tôi đã quên mất những bạn bè xÆ°a, bởi vì tôi đã là m nhÆ° nữ hoà ng Marie de Médicis (2) khi từ cuá»™c lÆ°u đầy lần thứ nhất trở vỠđã khỉnh rẻ tất cả những ai đã chịu khổ vì bà , và đến khi bị lÆ°u đầy lần thứ hai đã chết ở Cologne, bị tất cả má»i ngÆ°á»i bá» rÆ¡i kể cả con trai bà , vì đến lượt tất cả má»i ngÆ°á»i khinh rẻ bà .
- Thế thì, bà nà y! – Mazarin nói. - Chẳng phải đến lúc sá»a chữa cái sai Æ°? Hãy tìm kiếm những ngưởi xÆ°a nhất trong số những bạn bè của bà .
- Ông muốn nói gì hở ông?
- Không có gì khác ngoà i Ä‘iá»u tôi nói: hãy tìm kiếm.
- Than ôi! Tôi đã hoà i công nhìn xung quanh mình, tôi chẳng có ảnh hưởng đối vá»›i ai cả. Ông thì bao giá» cÅ©ng được sủng thần Ä‘Æ°a dẫn, hôm qua là Choisy, hôm nay là La Rivière, ngà y mai sẽ là má»™t ngÆ°á»i khác. Ông Hoà ng thân thì có ông giáo chủ Ä‘Æ°a đón, mà chủ gỉáo thì có bà de Guéménée Ä‘Æ°a đón.
- Cho nên, thưa bà , tôi không bảo bà trông và o những bạn hữu hôm nay, mà trông và o những bạn hữu ngà y xưa.
- Những bạn hữu ngà y xÆ°a Æ°? - Hoà ng háºu há»i.
- Phải, trong số những bạn hữu ngà y xÆ°a, trong số những ngÆ°á»i
"Ông ta muốn Ä‘i tá»›i đâu" - Hoà ng háºu lẩm bẩm và lo ngại nhìn giáo chủ.
- Phải, - Ông ta nói tiếp, - trong những hoà n cảnh nà o đó cái tinh thần mạnh mẽ và tinh tế nó là đặc Ä‘iểm của Lệnh bà , bà có thể nhá» sá»± giúp sức của bạn bè, đẩy lùi những cuá»™c công kÃch của kẻ địch thủ ấy.
- Tôi ấy Æ°! - Hoà ng háºu nói, - tôi đã chịu khổ, tất cả chỉ có thế!
- Phải, - Mazarin nói, - giống nhÆ° những ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà vừa Ä‘au khổ vừa trả thù. Thôi nà y, ta hãy Ä‘i và o việc! Bà có biết ông Rochefort không?
Ông de Rochefort không phải là bạn của tôi, - Hoà ng háºu nói, - mà trái lại, thuá»™c hà ng những kẻ thù dai dẳng nhất của tôi, má»™t trong những ngÆ°á»i trung thà nh nhất của giáo chủ de Richelieu. Tôi chắc là ông biết Ä‘iá»u đó. Tôi biết rõ hắn đến mức là chúng tôi đã cho nhốt hắn và o ngục Bastille.
- Hắn ta đã ra chÆ°a? - Hoà ng háºu há»i.
- Không, bà yên tâm, hắn vẫn ở đấy, tôi nói vá» hắn là để Ä‘i đến má»™t ngÆ°á»i khác. Bà có biết ông d Artagnan không? - Mazarin vừa nói tiếp vừa nhìn thẳng và o mặt hoà ng háºu.
Anne d Autriche bị một nhát và o giữa tim.
"Tên Gascone đã để lộ gì chăng?" - Bà lẩm bẩm.
Rồi bà nói to:
- D Artagnan? Xem đã, á», phải cái tên đó chắc quen. d Artagnan, má»™t ngÆ°á»i lÃnh ngá»± lâm trÆ°á»›c có yêu má»™t nữ tì của tôi, tá»™i nghiệp con bé bị đầu Ä‘á»™c chết cÅ©ng vì tôi.
- Tất cả thế thôi à ? - Mazarin nói.
Hoà ng háºu ngạc nhiên nhìn giáo chủ và nói:
- NhÆ°ng mà , ông nà y, hình nhÆ° ông Ä‘em tôi ra để là m má»™t cuá»™c há»i cung hay sao?
Vá»›i nụ cÆ°á»i muôn thuở và giá»ng nói dịu dà ng của mình, Mazarin nói:
- Bất cứ trÆ°á»ng hợp nà o, bà cÅ©ng chỉ đáp lại theo ý thÃch riêng của bà .
- Ông trình bà y rõ rà ng nhÅ©ng ý muốn của ông Ä‘i và tôi sẽ trả lá»i tất - hoà ng háºu bắt đầu mất kiên nhẫn nói.
- Thế thì, thÆ°a Lệnh bà , - Mazarin nghiêng mình thi lá»… và nói, - tôi muốn bà chia sẻ vá»›i tôi những bạn hữu của bà , cÅ©ng nhÆ° tôi đã chia sẻ vá»›i bà chút Ãt kỹ xảo và tà i năng mà Trá»i đã phú cho tôi. Các tình huống Ä‘ang nghiêm trá»ng, và sắp phải hà nh Ä‘á»™ng kiên quyết.
- Lại thế nữa - Hoà ng háºu nói. - Tôi ngỡ rằng chúng ta sẽ hết nợ vá»›i ông de Beaufort.
- Vâng! Bà chỉ nhìn thấy dòng thác nó muốn láºt nhà o tất cả, mà bà không chú ý đến chá»— nÆ°á»›c lÅ©. Trong khi đó ở Pháp có câu tục ngữ vá» nÆ°á»›c lặng.
- Ông nói nốt Ä‘i, - Hoà ng háºu bảo.
- Nà y nhé, - Mazarin nói tiếp - hà ng ngà y tôi chịu Ä‘á»±ng những sá»± xúc phạm do các ông hoà ng của bà , các kẻ hầu có tÆ°á»›c vị của bà gây ra vá»›i tôi, tất cả những con rối không thấy rằng cầm các đầu dây của há», và dÆ°á»›i cái vẻ nghiêm trang kiên nhẫn của tôi, há» không Ä‘oán được cái cÆ°á»i của ngÆ°á»i bị chá»c tức thá» vá»›i mình rằng má»™t ngà y nà o đó sẽ là ngÆ°á»i mạnh nhất. Chúng tôi đã cho bắt ông de Beaufort, đúng; nhÆ°ng đó là kẻ Ãt nguy hiểm hÆ¡n tất cả, còn có ông Hoà ng thân…
- NgÆ°á»i chiến thắng de Rocroy!(3) Ông nghÄ© đến Ä‘iá»u đó à ?
- Vâng, thÆ°a bà , và luôn luôn; nhÆ°ng Patienza(4) nhÆ° những ngÆ°á»i à chúng tôi nói. Rồi sau ông De Condé có ông quáºn công d Orléans.
- Ông nói gì thế? Vị đệ nhất hoà ng thân, chú ruột của vua?
- Không phải đệ nhất hoà ng thân, không phải chú ruá»™t vua, mà là kẻ mÆ°u phản hèn nhát, dÆ°á»›i triá»u đình cÅ©, bị tÃnh bốc đồng và ngông nghênh thúc đẩy, những buồn bá»±c hèn hạ gặm nhấm, lòng tham lam tầm thÆ°á»ng xâu xé, ganh ghét tất cả những gì vượt hắn ta vá» mặt trung thá»±c và dÅ©ng cảm, bá»±c tức vì chẳng là cái thá gì, nhá» cái rá»—ng tuếch của mình là m tiếng vang cho tất cả những tin đồn báºy, là m linh hồn cho tất cả những âm mÆ°u, ra hiệu tiến lên cho tất cả những con ngÆ°á»i trung háºu kia, há» dại dá»™t tin và o lá»i nói của má»™t thân vÆ°Æ¡ng mà hắn ta thì chối bá» há» khi há» bÆ°á»›c lên Ä‘oạn đầu Ä‘Ã i. Không phải đệ nhất hoà ng thân, không phải chú ruá»™t của vua, tôi xin nhắc lại, mà là kẻ sát hại de Chalais , de Montmorency và de Cinq-Mars, ngà y nay hắn thá» diá»…n lại vẫn trò ấy và tưởng tượng mình sẽ thắng cuá»™c bởi vì hắn sẽ thay đổi đối thủ và bởi vì đáng lẽ có trÆ°á»›c mặt mình má»™t con ngÆ°á»i hăm doạ thì hắn có má»™t con ngÆ°á»i mỉm cÆ°á»i. NhÆ°ng hắn lầm, là m hại ông de Richelieu, hắn ắt thất bại, và tôi không có lợi gì để bên cạnh hoà ng háºu má»™t chất men bất hoà , vá»›i chất men đó ông cố giáo chủ đã khiến cho nhà vua Ä‘iên tiết trong hai chục năm trá»i.
Anne đỠmặt và giấu mặt trong hai bà n tay.
- Tôi không muốn là m Lệnh bà xấu hổ, - Mazarin trở lại má»™t giá»ng bình tÄ©nh hÆ¡n nhÆ°ng đồng thá»i vá»›i thái Ä‘á»™ cÆ°Æ¡ng quyết lạ lùng, nói tiếp. - Tôi muốn ngÆ°á»i ta kÃnh trá»ng hoà ng háºu và kÃnh trá»ng tể tÆ°á»›ng của bà , bởi vì trÆ°á»›c mặt má»i ngÆ°á»i tôi chỉ là nhÆ° váºy. ChÃnh Lệnh bà biết rằng, không phải nhÆ° nhiá»u ngÆ°á»i nói tôi không phải là má»™t thằng há» Ã tá»›i; Lệnh bà phải là m cho má»i ngÆ°á»i hiểu.
Uốn ngÆ°á»i dÆ°á»›i cái giá»ng áp chế ấy, hoà ng háºu nói:
- Váºy thì tôi phải là m gì?
- Bà phải tìm trong ký ức tên của những con ngÆ°á»i trung thà nh và táºn tụy, mặc dầu ông de Richelieu ra sức cản trở, đã để lại những vệt máu của há» suốt dá»c Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, Ä‘á» Ä‘em vá» dâng Lệnh bà cái đồ trang sức nà o đó mà bà đã tặng ông de Buckingham.
NhÆ° bị má»™t cái lò-xo thép là m báºt lên, Anne đứng lên Ä‘Æ°á»ng bệ và phẫn ná»™ và nhìn giáo chủ vá»›i cái uy phong và cao ngạo đã là m cho bà đầy quyá»n thế trong những ngà y son trẻ, bà nói:
- Ông lăng mạ tôi đó hả ông?
- Cuối cùng tôi muốn rằng, - Mazarin nói nốt cái y nghÄ© bị cá» chỉ của hoà ng háºu cắt ngang, - tôi muốn rằng ngà y nay bà hãy là m cho chồng bà cái mà ngà y xÆ°a bà đã là m cho ngÆ°á»i yêu của bà .
- Lại cái Ä‘iá»u vu cáo ấy nữa? - Hoà ng háºu kêu lên - Thế mà tôi cứ tưởng nó đã chết và bị bóp nghẹt, bởi vì ông đã xá miá»…n cho tôi đến táºn bây giá», nhÆ°ng lúc nà y ông lại lên tiếng. Cà ng hay! Bởi vì lần nà y sẽ là chuyện giữa chúng tôi, và tất cả sẽ kết thúc, ông nghe rõ chÆ°a?
Kinh ngạc trÆ°á»›c sá»± phục hồi quyá»n lá»±c nà y, Mazarin nói:
- NhÆ°ng thÆ°a Lệnh bà , tôi có đòi há»i Lệnh bà thổ lá»™ vá»›i tôi tất cả đâu.
- Còn tôi, tôi muốn nói hết vá»›i ông! - Anne d Autriche đáp lại. Hãy nghe đây! Tôi muốn nói vá»›i ông rằng quả tháºt ở thá»i kỳ đó, có bốn trái tim táºn tụy, bốn linh hồn trung thá»±c, bốn thanh kiếm trung thà nh đã cứu hÆ¡n cả cuá»™c Ä‘á»i tôi, thÆ°a ông, đã cứu danh dá»± cho tôi!
- A! Bà thú nháºn, - Mazarin nói.
- ThÆ°a ông, phải chăng chỉ có những kẻ có tá»™i thì danh dá»± của há» má»›i bị tổn hại, còn ngÆ°á»i ta không thể là m mất danh dá»± của má»™t ngÆ°á»i nà o đó, nhất là má»™t ngÆ°á»i phụ nữ, bằng những lá»i thị phi dè bỉu sao? Äúng, những lá»i thị phi dè bỉu nhắm và o tôi và tôi sắp bị ô danh, nhÆ°ng dẫu sao tôi xin thá», tôi không phải là kẻ có tá»™i. Tôi xin thá»â€¦
Hoà ng háºu tìm kiếm má»™t váºt linh thiêng để thá», bà mở cá»a tủ nằm khuất sau má»™t tấm thảm, lấy ra má»™t tráp nhá» bằng gá»— cây hồng khảm bạc, và đặt lên bà n thá», rồi nói:
- Trên những thà nh tÃch thiêng liêng nà y, tôi xin thá» rằng tôi có yêu ông de Buckingham, nhÆ°ng ông Buckingham không phải là tình nhân của tôi!
- NhÆ°ng đó là những thà nh tÃch gì mà bà dùng để thá» bồi, thÆ°a bà ? - Mazarin mỉm cÆ°á»i nói, - vì tôi xin nói trÆ°á»›c vá»›i bà , vá»›i tÆ° cách ngÆ°á»i La Mã, tôi thuá»™c loại ngÆ°á»i không tÃn ngưỡng, toà n thà nh tÃch là thà nh tÃch.
Hoà ng háºu tháo má»™t chìa khoá bằng và ng ở cổ và đưa cho giáo chủ. Bà bảo:
- Ông hãy mở ra và tự ông nhìn xem.
Mazarin ngạc nhiên cầm lấy chìa khoá và mở tráp, trong đó ông chỉ nhìn thấy một con dao bị gỉ ăn mòn và hai bức thư mà một bức có vết máu.
- Thế nà y là thế nà o? - Mazarin há»i.
- Thế nà y là thế nà o Æ°, ông? - Anne d Autriche nói vá»›i cá» chỉ nữ hoà ng của bà và giÆ¡ má»™t cánh tay hãy còn tuyệt mỹ, tuy bao năm tháng đã trôi qua, đặt lên cái tráp để mở, - tôi sẽ nói ông rõ. Hai bức thÆ° ấy là hai bức thÆ° duy nhất mà tôi đã viết cho Buckingham. Con dao ấy là con dao mà FiltÆ¡n đã đâm ông ấy. Ông hãy Ä‘á»c mấy bức thÆ° đó và sẽ thấy tôi có nói dối hay không?
Mặc dầu được phép nhÆ° váºy, vì má»™t tình cảm tá»± nhiên, đáng lẽ Ä‘á»c thÆ°, Mazarin đã cầm lên con dao mà Buckingham lúc gần chết đã rút ra khá»i vết thÆ°Æ¡ng của mình và qua Lanporter gá»i đến hoà ng háºu, lưỡi dao đã mòn hết vì máu biến thà nh gỉ; rồi sau má»™t lát xem xét, trong khi đó khuôn mặt hoà ng háºu biến sắc trắng bệch ra nhÆ° tấm vải phủ bà n thá» mà bà tá»±a mình lên, ông đặt lại con dao và o trong tráp và bất giác rùng mình. Ông nói:
- Äược rồi bà ạ, tôi tin lá»i thá» của bà .
- Không, không - Hoà ng háºu cau mà y nói - Ä‘á»c Ä‘i, tôi muốn thế, tôi ra lệnh thế, nhÆ° tôi đã nhất quyết tất cả sẽ kết thúc lần nà y, và chúng ta sẽ không trở lại vấn để nà y nữa. - Rồi vá»›i má»™t nụ cÆ°á»i khủng khiếp bà nói tiếp, - Ông cho rằng rồi đây, trưởc má»—i lá»i buá»™c tá»™i của ông, tôi lại phải sẵn sà ng mở tráp nà y ra hay sao?
Bị khuất phục bởi khà phách ấy, Mazarin tuân theo nhÆ° má»™t cái máy và đá»c hai bức thÆ°. Má»™t bức là hoà ng háºu xin lại ông Buckingham chuá»—i hạt kim cÆ°Æ¡ng, bức nà y do d Artagnan mang Ä‘i và đưa đến kịp thá»i. Bức kia do Laporter mang đến cho quáºn công trong đó hoà ng háºu báo trÆ°á»›c là ông sắp bị ám hại, nhÆ°ng thÆ° đến quá muá»™n.
- Äược rồi, thÆ°a bà , - Mazarin nói, - chẳng có gì phải trả lá»i Ä‘iá»u đó.
- Có chứ, thÆ°a ông, - Hoà ng háºu nói và đáºy tráp lại rồi đặt bà n tay lên nắp tráp. - Có chứ, có má»™t Ä‘iá»u gì đấy phải trả lá»i: ấy là tôi vẫn luôn luôn bá»™i bạc vá»›i những ngÆ°á»i đã cứu tôi, tôi ấy, và đã là m tất cả những gì há» có thể là m để cứu ông ta: ấy là tôi chÆ°a tặng gì cho cái ông d Artagnan trung háºu ấy mà ông nói đến ban nãy, ngoà i bà n tay tôi Ä‘Æ°a ra để ông ta hôn, và chiếc nhẫn kim cÆ°Æ¡ng nà y.
Hoà ng háºu chìa bà n tay xinh đẹp vá» phÃa giáo chủ và chỉ cho ông ta xem má»™t viên đá tuyệt diệu lóng lánh nÆ¡i ngón tay bà . Bà nói tiếp:
- Hình nhÆ° ông ta đã bán nó Ä‘i trong má»™t lúc túng thiếu; ông ta đã bán Ä‘i để cứu tôi lần thứ hai, vì để cá» má»™t máºt sứ đến ông quáºn công và để bảo vá»›i ông rằng ông sắp bị ám sát.
- D Artagnan có biết chứ?
- Ông ta biết tất cả. Là m thế nà o mà biết được? Tôi không rõ, nhÆ°ng cuối cùng ông ta đã bán chiếc nhẫn kim cÆ°Æ¡ng đó cho ông des Essarts, tôi thấy ông Essarts, Ä‘eo ở ngón tay và tôi đã chuá»™c lại, nhÆ°ng chiếc nhẫn kim cÆ°Æ¡ng nà y là của d Artagnan ông ạ. Tôi nhỠông Ä‘Æ°a lại cho ông ta, và vì ông có diá»…m phúc có bên cạnh mình má»™t con ngÆ°á»i nhÆ° váºy, ông cứ sá» dụng ông ta.
- Cảm Æ¡n bà - Mazarin nói - Tôi sẽ táºn dụng lá»i khuyên.
NhÆ° rã rá»i bởi ná»—i xúc Ä‘á»™ng Hoà ng háºu nói:
- Bây giỠông có chuyện gì khác cần há»i tôi không?
- ThÆ°a bà , không, - Giáo chủ trả lá»i vá»›i giá»ng mÆ¡n trá»›n nhất của mình. - chỉ cần bà tha thứ cho những Ä‘iá»u nghi kỵ bất công của tôi nhÆ°ng vì tôi yêu bà đến nhÆ°á»ng nà o, nên cÅ©ng chẳng lấy là m lạ nếu tôi ghen, dù ghen cả vá»›i quá khứ.
Má»™t nụ cÆ°á»i khó hiểu lÆ°á»›t trên môi Hoà ng háºu. Bà nói:
- Váºy thÆ°a ông, nếu không có Ä‘iá»u gì cần há»i, xin ông để tôi yên, chắc ông hiểu rằng sau má»™t cuá»™c xung Ä‘á»™t nhÆ° váºy, tôi cần ở má»™t mình.
Mazarin nghiêng mình nói:
- Tôi xin cáo lui, thưa bà , bà có cho phép tôi lại đến không?
- Có nhÆ°ng ngà y mai. Tất cả quãng thá»i gian ấy để tôi hồi phục, không phải là quá nhiá»u.
Giáo chủ cầm tay hoà ng háºu, hôn má»™t cách phong nhã, rồi rút lui.
Ông ta vừa ra khá»i, hoà ng háºu Ä‘i sang phòng con trai và há»i Laporter xem vua Ä‘i nằm chÆ°a. Laporter lấy tay trá» cáºu bé Ä‘ang ngủ.
Anne d Autriche trèo lên các báºc giÆ°á»ng, ghé môi sát vầng trán cau lại của con trai và dịu dà ng đặt lên đó má»™t cái hôn; rồi bà đi lặng lẽ nhÆ° đã đến, tá»± bằng lòng vá»›i việc bảo ngÆ°á»i hầu phòng:
- Laporter thân mến của tôi, hãy cố gắng là m cho vua vui vẻ hÆ¡n vá»›i ông giáo chủ, tôi và vua chịu Æ¡n ông ấy nhiá»u lắm.
Chú thÃch:
(1) Anne d Autriche (1601 - 1666) - Công chúa Tây Ban Nha kết hôn vá»›i vua Pháp Louis XIII, bị tể tÆ°á»›ng Richelieu chèn ép. Từ 1634, là m nhiếp chÃnh cho con mình là vua Louis XIV, và chá»n Mazarin là m tể tÆ°á»›ng.
(2) Mariede Medicis (1573-1642 Hoà ng háºu của Henri IV. Sau khi Henri IV qua Ä‘á»i bà là m nhiếp chÃnh cho con trai là vua Louis XIII đã giúp bà chống lại ông quáºn công de Richelieu, và còn thắng ông ta nữa.
(3) chỉ Condé.
(4) Kiên nhẫn (tiếng Ã)
Last edited by quykiemtu; 16-11-2008 at 12:09 PM.
|
20-03-2008, 12:59 AM
|
|
Cái Thế Ma Nhân
|
|
Tham gia: Feb 2008
Bà i gởi: 1,035
Thá»i gian online: 35 phút 40 giây
Thanks: 0
Thanked 35 Times in 18 Posts
|
|
ChÆ°Æ¡ng 5
NgÆ°á»i Gascon và ngÆ°á»i Ã
Trong thá»i gian ấy giáo chủ trở vá» phòng mình, thấy Bernouin đứng cạnh cá»a. Ông há»i xem có gi má»›i xảy ra không và có tin tức gì vá» tình hình bên ngoà i không.
Nghe trả lá»i không, ông ra hiệu cho hắn ta lui.
Còn lại má»™t mình, ông ra mở cá»a hà nh lang, rồi cá»a tiá»n sảnh; d Artagnan mệt má»i nằm ngủ trên má»™t cái ghế dà i nhá».
- Ông d Artagnan! - Ông gá»i, giá»ng dịu dà ng.
D Artagnan không Ä‘á»™ng Ä‘áºy.
- Ông d Artagnan! - Ông gá»i to hÆ¡n.
D Artagnan vẫn ngủ.
Giáo chủ tiến vá» phÃa anh lấy đầu ngón tay chạm nhẹ và o vai anh.
Lần nà y d Artagnan giáºt mình thức giấc và tỉnh dáºy, đứng ngay Ä‘Æ¡ nhÆ° má»™t ngÆ°á»i lÃnh trong hà ng quân. Anh nói:
- Có tôi, ai gá»i đấy?
- Tôi đây! - Mazarin nói, vẻ mặt rất tÆ°Æ¡i cÆ°á»i.
- Xin Các hạ thứ lỗi, - D Artagnan nói, - tôi mệt quá!
- Ông không phải xin lá»—i tôi, - Mazarin nói, - vì ông mệt má»i do phục vụ cho tôi.
D Artagnan ngắm cái vẻ duyên dáng của tể tướng.
- Ãi chà ! - Anh nhủ thầm, - không rõ có câu tục ngữ "Ä‘iá»u hay đến ngay khi ngủ" có đúng không nhỉ?
- Ông theo tôi - Mazarin bảo.
- Nà y nà y - D Artagnan lẩm bẩm. - Rochefort đã giữ lá»i hứa vá»›i ta, nhÆ°ng không biết hắn mất biến Ä‘i đằng nà o ấy nhỉ?
Và anh nhìn và o má»i ngóc ngách trong căn phòng mà chằng thấy bóng Rochefort đâu cả.
Mazarin vừa ngồi xuống ghế bà nh vừa sắp xếp lại và nói:
- Ông d Artagnan, bao giá» tôi cÅ©ng thấy ông là má»™t con ngÆ°á»i trung háºu và phong nhã.
- CÅ©ng có thể, - D Artagnan nghÄ©, - nhÆ°ng ông ta đã mất bao nhiêu thá»i gian Ä‘á» nói vá»›i mình Ä‘iá»u đó. à nghÄ© ấy không ngăn cản anh cúi sát đất đầu đáp lại lá»i khen ngợi của ông ta.
- Thế nà y nhé. - Mazarin nói tiếp - đã đến lúc cần táºn dụng tà i năng và giá trị của ông đấy!
Má»™t ánh vui mừng vụt lóe lên, rồi tắt ngấm ngay trong cặp mắt ngÆ°á»i sÄ© quan, vì anh không biết giáo chủ muốn Ä‘i đến đâu. Anh nói:
- Xin Äức ông cứ ra lệnh, tôi sẵn sà ng phục tùng.
- Ông d Artagnan, - giáo chủ tiếp, - dÆ°á»›i triá»u cÅ© ông đã láºp má»™t số chiến công…
- Các hạ quá rá»™ng lòng nhá»› lại… Äúng thế, tôi có tham gia chiến tranh vá»›i khá nhiá»u thà nh tÃch.
- Tôi không nói vá» thà nh tÃch chiến tranh của ông, - Mazarin nói, - vì dù cho nó có gây được tiếng vang nà o đó, nó cÅ©ng bị những chiến công khác vượt xa.
D Artagnan là m bộ ngơ ngác.
- Thế nà o! - Mazarin nói, - Ông không trả lá»i à ?
- Tôi được Äức ông bảo cho biết ngà i muốn nói vá» những chiến công nà o.
- Tôi nói vá» câu chuyện phỉêu lÆ°u… Há»! Ông thừa biết tôi muốn nói gì.
- Chao ôi! ThÆ°a Äức ông, không ạ, - D Artagnan sá»ng sốt đáp.
- Ông kÃn đáo, cà ng tốt. Tôi muốn nói chuyện phiêu lÆ°u vá» Hoà ng háºu, vá» chuá»—i hạt kim cÆ°Æ¡ng, vá» chuyến viá»…n du mà ông đã thá»±c hiện cùng vá»›i ba ngÆ°á»i bạn ông.
- Há», há» - Chà ng Gascon nghÄ© - phải chăng đây là má»™t cái bẫy? Ta phải vững má»›i được.
Và anh tạo trên nét mặt má»™t vẻ kinh ngạc mà Mondori hoặc Bellerose, những tay há» xuất sắc nhất của thá»i ấy cÅ©ng phải ganh tị.
Rất tốt! - Mazarin cÆ°á»i nói. - Hoan hô! NgÆ°á»i ta đã nói rất đúng vá»›i tôi rằng ông là ngÆ°á»i mà tôi cần. Thế nà o? Ông sẽ là m Ä‘iá»u gì tốt là nh cho tôi nà o?
- Tất cả những Ä‘iá»u gì Các hạ ra lệnh cho tôi là m, - D Artagnan đáp.
- Ông sẽ là m cho tôi cái Ä‘iá»u mà xÆ°a kia ông đã là m cho má»™t bà hoà ng háºu chứ?
D Artagnan tá»± nhủ thầm: "Nhất định là ngÆ°á»i ta muốn bắt mình phải tuôn ra, cứ đợi đấy. Ông ta chẳng tinh khôn hÆ¡n Richelieu đâu, mẹ kiếp…". Anh nói:
- Cho má»™t bà hoà ng háºu Æ°, thÆ°a Äức ông. Tôi không rõ Äức ông định nói gì.
- Ông không hiểu rằng tôi cần đến ông và ba ngÆ°á»i bạn của ông Æ°?
- Ba ngÆ°á»i bạn nà o ạ?
- Ba ngÆ°á»i bạn ngà y xÆ°a của ông.
- Ngà y xÆ°a, thÆ°a Äức ông, - D Artagnan đáp, - tôi không có ba ngÆ°á»i bạn, tôi có năm mÆ°Æ¡i bạn. Ở tuổi hai mÆ°Æ¡i, ngÆ°á»i ta gá»i tất cả thiên hạ là bạn của mình.
- Äược được ông sÄ© quan nà y! - Mazarin nói - TÃnh kÃn đáo là má»™t Ä‘iá»u hay, nhÆ°ng ngà y nay ông có thể sẽ hối tiếc vì đã quá kÃn đáo.
- ThÆ°a Äức ông, Pythagore đã bắt môn đồ của mình giữ im lặng trong năm năm để dạy cho há» biết ngáºm miệng.
- Còn ông đã giữ im lặng trong hai mÆ°Æ¡i năm. Thế là hÆ¡n má»™t nhà triết há»c phái Pythagore mÆ°á»i năm lăm, tôi thấy thế là phải rồi: Váºy hôm nay hãy nói Ä‘i, vì rằng chÃnh hoà ng háºu đã giải lá»i thá» cho ông rồi.
- Hoà ng háºu Æ°? D artagnan nói vá»›i má»™t vẻ kinh ngạc lần nà y không giả tạo nữa.
- Phải, hoà ng háºu? Và để chứng thá»±c rằng tôi nhân danh bà mà nói vá»›i ông, bà đã bảo tôi Ä‘Æ°a cho ông xem chiếc nhẫn kim cÆ°Æ¡ng nà y mà bà cho rằng ông cÅ©ng biết, và bà đã chuá»™c lại ở ông des Essarts.
Và Mazarin giÆ¡ bà n tay vá» phÃa viên sÄ© quan, anh thở dà i khi nháºn ra chiếc nhẫn mà hoà ng háºu đã tặng anh buổi tối cuá»™c vÅ© há»™i ở toà thị sảnh.
- Äúng tháºt - D Artagnan nói, - tôi nháºn ra chiếc nhẫn kim cÆ°ong nà y trÆ°á»›c kia của hoà ng háºu.
- Ông thấy rõ rằng tôi nhân danh bà hoà ng háºu mà nói vá»›i ông. Váºy đừng đóng kịch nữa, mà hãy trả lá»i tôi. Tôi đã nói vá»›i ông, và tôi xin nhắc lại, váºn hạnh của ông cÅ©ng trông và o đấy mà nên.
- ThÆ°a Äức ông, thá»±c tình tôi rất cần là m nên những chuyện lá»›n lao đó. Các hạ đã quên tôi quá lâu.
- Chỉ cần tám ngà y để sá»a chữa Ä‘iá»u ấy. Nà y, ông thì đây rồi, nhÆ°ng còn các bạn của ông đâu?
- ThÆ°a Äức ông, tôi không rõ.
- Sao, ông không biết gì vỠhỠư?
- Không, chúng tôi đã xa nhau lâu lắm rồi. Vì cả ba ngÆ°á»i đã rá»i quân ngÅ©.
- Thế ông sẽ tìm hỠở đâu?
- Ở bất cứ nơi nà o hỠsẽ đến. Việc ấy tôi lo.
- Tốt! Các Ä‘iá»u kiện của ông?
- Tiá»n, thÆ°a Äức ông, chừng nà o mà những mÆ°u sá»± của ta đòi há»i. Tôi rất nhá»› biết bao lần chúng tôi bị trở ngại vì thiếu tiá»n và không có nhẫn kim cÆ°Æ¡ng kia mà tôi buá»™c lòng phải bán thì hẳn chúng tôi đã phải ở lại giữa Ä‘Æ°á»ng.
- Quá»· quái tháºt! Tiá»n, nhiá»u tiá»n lắm sao? – Mazarin nói. - Nà y ông sÄ© quan, ông có biết rằng không có tiá»n ở trong các két bạc của nhà vua không?
- Xin Äức ông hãy là m nhÆ° tôi, bán những hạt kim cÆ°Æ¡ng ở mÅ© miện; hãy tin tôi, không nên mặc cả, vá»›i những phÆ°Æ¡ng tiện nhá» má»n ngÆ°á»i ta là m há»ng những việc lá»›n.
- Thôi nà y! - Mazarin nói, - chúng tôi sẽ tìm cách là m vừa lòng ông.
"Richelieu, - D Artagnan nghÄ©, - hẳn là đã cho ta năm trăm pistoles tiá»n đặt cá»c".
- Các ông sẽ theo tôi chứ?
- Vâng, nếu các bạn của tôi muốn váºy.
- NhÆ°ng nếu há» từ chối, tôi có thể trông cáºy ở ông không?
- Một mình thì tôi chẳng là m nên trò trống gì, - D Artagnan lắc đầu nói.
- Váºy Ä‘i tìm kiếm há» Ä‘i.
Tôi sẽ nói với hỠnhư thế nà o để khiến hỠphụng sự Các hạ?
- Ông biết rõ há» hÆ¡n tôi. Tuỳ tÃnh cách há» mà ông hứa hẹn.
- Tôi sẽ hứa hẹn gì?
- Rằng há» cứ giúp tôi nhÆ° đã giúp hoà ng háºu và sá»± trả Æ¡n của tôi sẽ háºu hÄ©nh.
- Chúng tôi sẽ là m gì?
- Tất cả vì dÆ°á»ng nhÆ° ông biết là m tất cả.
- ThÆ°a Äức ông, khi ngÆ°á»i ta tin cáºy những ngÆ°á»i khác và muốn rằng há» cÅ©ng tin cáºy và o mình thì ngÆ°á»i ta cho biết tình hình rõ hÆ¡n là Các hạ đã là m.
- Khi nà o thá»i gian hà nh Ä‘á»™ng đến sẽ hay, - Mazarin nói, - cứ yên tâm, ông sẽ biết tất cả ý nghÄ© của tôi.
- Thế cho đến lúc ấy?
- ChỠđợi và đi tìm các bạn của ông.
- ThÆ°a Äức ông, có lẽ há» không ở Paris, chẳc chắn là nhÆ° váºy, phải Ä‘i xa má»›i được. Tôi chỉ là má»™t viên trung uý ngá»± lâm nghèo xác xÆ¡ mà những chuyến Ä‘i thì tốn kém.
- à định của tôi, - Mazarin nói, - không phải là ông sẽ xuất hiện nhÆ° má»™t ông hoà ng vá»›i tiá»n hô háºu ủng, kế hoạch của tôi cần bà máºt và sẽ há»ng bét vá»›i những ngá»±a xe nghá»…u nghện.
- ThÆ°a Äức ông, tôi chẳng thể Ä‘i vá»›i tiá»n lÆ°Æ¡ng của tôi: vì lÆ°Æ¡ng cháºm đến ba tháng chÆ°a trả, tôi cÅ©ng không thể Ä‘i được bằng tiá»n dà nh dụm lý do là từ hai mÆ°Æ¡i năm nay phục vụ trong quân Ä‘á»™i, tôi chỉ dà nh dụm được những khoản nợ nần mà thôi.
Mazarin đứng đăm chiêu má»™t lát nhÆ° phải suy nghÄ© má»™t cách hết sức căng thẳng, rồi bÆ°á»›c đến bên chiếc tủ ba lần khoá, ông lôi ra má»™t cái túi, nhấc nhấc trên tay hai ba báºn để Æ°á»›c lượng nặng nhẹ ra sao trÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a cho d Artagnan.
- Anh cầm lấy chỗ nà y, - Mazarin thở dà i và nói, - đây là cho chuyến viễn du.
D Artagnan nghÄ© thầm: "Nếu là những đồng tiá»n và ng Tây Ban Nha hoặc những đồng êquy và ng thì chúng ta sẽ có thể cá»™ng tác được vá»›i nhau đấy!" Anh chà o giáo chủ và nhét bá»c tiá»n và o túi áo rá»™ng.
- Nà y thế là xong nhé? - Giáo chủ đáp lại. - Ông sẽ lên Ä‘Æ°á»ng…
- Vâng, thÆ°a Äức ông.
- Rất tốt. Nhân tiện, tên các bạn ông là gì nhỉ?
- Tên các bạn tôi ư? - D Artagnan nhắc lại, vẻ hơi băn khoăn.
- Phải, trong khi ông Ä‘i tìm há», vá» phần tôi cÅ©ng sẽ cho dò há»i, may ra biết thêm được chút gì.
- Ông bá tước De la Fére, tức Arthos, ông Du Vallon tức Porthos. Ông hiệp sĩ De Herblay, bây giỠlà tu viện trưởng Herblay, tức Aramis.
Giáo chủ mỉm cÆ°á»i.
- Những vị quý tá»™c đăng và o ngá»± lâm quân dÆ°á»›i những tên giả để khá»i phÆ°Æ¡ng hại đến tên há» tá»™c. Kiếm dà i nhÆ°ng hầu bao nhẹ, ngÆ°á»i ta biết Ä‘iá»u đó.
- Nếu Chúa muốn rằng những tay trÆ°á»ng kiếm kia chuyển sang phụng sá»± Các hạ. - D Artagnan nói, - thì tôi xin mạo muá»™i bà y tá» má»™t mong Æ°á»›c là , đến lượt cái hầu bao của đức ông nhẹ Ä‘i và hầu bao của há» tăng lên; bởi vì vá»›i ba con ngÆ°á»i kia và tôi, Các hạ sẽ khuấy Ä‘á»™ng toà n nÆ°á»›c Pháp và toà n châu Âu nữa, nên Ä‘iá»u đó hợp ý ngà i.
- Những tên Gascon nà y - Mazarin cÆ°á»i nói - cÅ©ng gần ngang vá»›i ngÆ°á»i à vá» tà i huênh hoang.
- Dù sao, - D Artagnan nói vá»›i má»™t nụ cÆ°á»i tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° bá»™ mặt giáo chủ - dù sao, há» cÅ©ng hÆ¡n vá» tà i đấu kiếm. Và anh ra Ä‘i sau khi đã xin má»™t giấy nghỉ phép được Mazarin cấp ngay và tá»± mình ký.
Vừa má»›i ra ngoà i, anh bèn đến gần má»™t ngá»n đèn ngoà i sân và nhòm vá»™i và o cái túi.
- Những đồng êquy bạc! - Anh buông má»™t câu khinh bỉ, - ta ngá» ngay mà . A, Mazarin, Mazarin, mi không tin cáºy ta! Cóc cần! Äiá»u nà y sẽ mang đến những tai hoạ cho mi!
Trong lúc ấy, ông giáo chủ xoa xoa tay. Ông lẩm bẩm:
- Má»™t trăm pistol! Mất má»™t trăm pistol ta có được má»™t bà máºt mà Richelieu có lẽ phải trả hai mÆ°Æ¡i nghìn êquy ấy là chÆ°a kể cái nhẫn kim cÆ°Æ¡ng nà y, - Ông ta vừa nói tiếp vừa tình tứ liếc nhìn cái nhẫn mà đáng lẽ phải Ä‘Æ°a cho d Artagnan, ông đã giữ lại, - chÆ°a kể cái nhẫn kim cÆ°Æ¡ng nà y trị giá Ãt ra là mÆ°á»i nghìn livres).
Ông giáo chủ Ä‘i và o phòng mình mừng rÆ¡n vá» cái buổi tối nà y mà ông đã kiếm được món lãi đến là bở, đặt chiếc nhẫn và o trong má»™t há»™p tÆ° trang đầy kim cÆ°Æ¡ng các loại; vì ông giáo chủ ham thÃch các loại ngá»c thạch, và ông gá»i Bernouin và o để cởi bá» quần áo cho mình, chẳng báºn tâm thêm nữa vá» những tiếng ồn à o vẫn tiếp tục dá»™i từng cÆ¡n và o cá»a kÃnh và những tiếng súng vẫn, còn vang vá»ng trÆ¡ng thà nh phố Paris, mặc dù lúc ấy đã hÆ¡n mÆ°á»i má»™t giỠđêm.
Trong khi đó d Artagnan lần vá» phÃa con Ä‘Æ°á»ng Tiquetonne nÆ¡i quán "Con dê cái nhá»". Ta hãy nói và i lá»i vá» d Artagnan là m thế nà o mà lại chá»n nÆ¡i trú ngụ ấy.
Chú thÃch:
(1) Tiá»n cÅ© của Pháp, má»™t pistol bằng ba êquy và bằng mÆ°á»l livres
Last edited by quykiemtu; 16-11-2008 at 12:09 PM.
|
|
|
Từ khóa được google tìm thấy
|
àâòîñèãíàëèçàöèè, àâòîðàäèî, àíåãäîòû, çåíèò, èìåíà, êîíäèöèîíåð, èñòîðèè, giống ngá»±a andalou, hai muoi nam sau dumas, îáðàçåö, ìåðëåí, ìîñêîâñêèé, ìóëüòèêè, ñëóæáà, ñïåöîäåæäà, ñòðàõîâàíèå |
| |