01-01-2009, 10:52 PM
Phá Quan Hạ Sơn
Tham gia: Nov 2008
Äến từ: Thao Dien Q2
Bà i gởi: 180
Thá»i gian online: 0 giây
Thanks: 0
Thanked 0 Times in 0 Posts
ÄẤT Vá» HOANG - Mikhain Sô-lô-khốp
ÄẤT Vá» HOANG
Mikhain Sô-lô-khốp
Tiểu thuyết hai táºp
Nhà xuất bản Cầu Vồng (Mát-xcơ-va) - 1985
In theo bản dịch của Nhà xuất bản Văn há»c (Hà Ná»™i)
NgÆ°á»i dịch: VÅ© Trấn Thủ
NgÆ°á»i biên táºp: Trần Phú Thuyết
LỜI GIỚI THIỆU
Và o đầu những năm 30 của thế ká»· nà y, giữa lúc đông đảo bạn Ä‘á»c của M.Sô-lô-khốp Ä‘ang hồi há»™p theo dõi số pháºn của Gri-gô-ri Mê-lê-khốp và những sá»± kiện được miêu tả trong bá»™ tiểu thuyết – anh hùng ca “Sông Äông êm Ä‘á»mâ€, giữa lúc tác giả Ä‘ang dồn sức viết táºp 3 của tác phẩm đồ sá»™ nà y để đáp lại lòng hâm má»™ của bạn Ä‘á»c, thì ở quê hÆ°Æ¡ng của nhà văn cÅ©ng nhÆ° trên toà n nông thôn Liên Xô diá»…n ra phong trà o táºp thể hoá nông nghiệp.
Tâm hồn nhạy cảm và tÃnh Äảng của ngÆ°á»i nghệ sỹ lá»›n đã thôi thúc nhà văn phải đến ngay vá»›i những sá»± kiện của phong trà o cách mạng to lá»›n ấy. Bản thảo táºp 3 của “Sông Äông êm Ä‘á»m†đà nh phải tạm để lại má»™t bên, tác giả lao và o Ä‘á» tà i má»›i.
Và M.Sô-lô-khốp đã Ä‘i tá»›i nhiá»u vùng, thăm nhiá»u nông trang táºp thể, tìm hiểu những sá»± việc, những con ngÆ°á»i… để phản ánh bÆ°á»›c ngoặt lịch sá», khi những ngÆ°á»i nông dân cá thể, dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của Äảng Cá»™ng sản, dứt khoát từ bá» chế Ä‘á»™ tÆ° hữu cùng nhau xây dá»±ng nông trang táºp thể.
Chế Ä‘á»™ tÆ° hữu là nguồn gốc sinh ra má»i Ä‘au khổ của loà i ngÆ°á»i. NhÆ°ng Ä‘oạn tuyệt vá»›i cái tâm lý tÆ° hữu thâm căn cố đế ấy không phải là chuyện dá»… dà ng Ä‘Æ¡n giản; còn sức ỳ của những thà nh kiến, sức cản của những thói quen, sá»± chống đối của những kẻ cháºm tiến, sá»± phá hoại của kẻ thù…vv và cả những non yếu, sai lầm của những ngÆ°á»i cá»™ng sản trÆ°á»›c sá»± nghiệp hoà n toà n má»›i mẻ nà y…
Cần phải tiếp sức cho cách mạng vượt qua má»i trở ngại tiến lên, phải tiếp sức cho con ngÆ°á»i trong cuá»™c đấu tranh gay go quyết liệt nà y.
Mi-khai-in Sô-lô-khốp đã ý thức được Ä‘iá»u ấy; và “Äất vỡ hoang†(táºp 1) ra Ä‘á»i. Báo ‘Sá»± tháºtâ€, cÆ¡ quan ngôn luáºn của Ban chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng Cá»™ng sản Liên Xô đã xác nháºn thà nh công của nhà văn qua lá»i nháºn xét vá» cuốn sách ấy trong số báo ngà y 3-3-1933:â€Cuốn tiểu thuyết của Sô-lô-khốp có thể được xem nhÆ° là má»™t cuốn sách giáo khoa đặc biệt vá» nông thônâ€. Thà nh công ấy cÅ©ng được thể hiện ở sá»± đón Ä‘á»c nồng nhiệt của quần chúng; ngÆ°á»i ta Ä‘á»c ở các Ä‘á»™i sản xuất, ở các lán trại, trong giá» nghỉ ban đêm .v..v..
* * *
CÅ©ng nhÆ° ở táºp “Truyện sông Äôngâ€, ở “Sông Äông êm Ä‘á»mâ€, ngÆ°á»i Ä‘á»c gặp lại ở “Äất vỡ hoang†ngòi bút hiện thá»±c nghiêm ngặt không khoan nhượng của Mi-khai-in Sô-lô-khốp. Từ những trang sách hiện lên sá»± thá»±c phong phú Ä‘a dạng, đầy mâu thuẫn, rất phức tạp, những sá»± tháºt đôi lúc tà n nhẫn, tháºm chà tà n khốc, trong sá»± trần trụi không che giấu, không chút xuê xoa. NhÆ°ng đó cÅ©ng là sá»± tháºt lá»›n lao của lịch sá» Ä‘ang váºn Ä‘á»™ng và của chủ nghÄ©a anh hùng cao đẹp, từ đó Ä‘ang nảy sinh cái má»›i cá»™ng sản chủ nghÄ©a đầy hứa hẹn tÆ°Æ¡i sáng.
BÆ°á»›c và o táºp thể hoá nông nghiệp, ấp Grêmiatsi Lốc lồng lá»™n nhÆ° con ngá»±a bất kham. Nó chỉ vừa má»›i thoát ra khá»i ná»™i chiến chÆ°a được bao lâu, kẻ thù tuy bị thất bại thảm hại vẫn chÆ°a cam chịu bó tay; nhiá»u ngÆ°á»i dân kô-dắc lầm lạc còn nhá»› những bà i há»c nóng hổi, nhÆ°ng vẫn chÆ°a tháºt dứt khoát Ä‘i vá»›i ChÃnh quyá»n xô-viết; biết bao nhiêu thà nh kiến, thói tục lá»—i thá»i Ä‘ang đè nặng lên ngÆ°á»i nông dân.
Ở Grêmiatri Lốc những con ngÆ°á»i má»›i cÅ©ng đã xuất hiện, nhÆ°ng há» còn Ãt quá. HÆ¡n nữa, tuy đã được rèn luyện qua thá»±c tiá»…n chiến đấu nhÆ°ng má»—i ngÆ°á»i vẫn còn những chá»— non yếu của mình; và trÆ°á»›c mặt há» là má»™t công việc hoà n toà n má»›i.
Mặc dù váºy, tÆ°Æ¡ng lai thuá»™c vá» há». Vì há» có Ä‘Æ°á»ng lối đúng đắn sáng tạo của Äảng cá»™ng sản, có tấm lòng trung thà nh vô hạn đối vá»›i giai cấp, vá»›i nhân dân, vá»›i cách mạng, có niá»m tin và o quần chúng, có tinh thần sẵn sà ng tá»± phê bình và phê bình để rút kinh nghiệm tiến lên.
Cuá»™c đổi Ä‘á»i, từ con ngÆ°á»i cá thể sang con ngÆ°á»i táºp thể tháºt là vất vả, phải đổ mồ hôi và đổ máu (không phải là ngẫu nhiên mà ban đầu tác giả định đặt tên tác phẩm nà y là “Vá»›i mồ hôi và máuâ€). NhÆ°ng cuá»™c Ä‘á»i má»›i đã thắng. Chủ nghÄ©a xã há»™i đã thắng.
Từ ấp Grêmiatsi Lốc đã ra Ä‘á»i cái nông trang táºp thể ngà y cà ng vững mạnh; những nông dân cá thể đã trở thà nh nông trang viên; má»™t số ngÆ°á»i tiên tiến đã trở thà nh đảng viên cá»™ng sản; chi bá»™ đảng lá»›n lên.
* * *
Ngà y nay Ä‘á»c hai táºp “Äất vỡ hoang†liá»n má»™t mạch, Ä‘á»™c giả thấy mình tiếp xúc vá»›i má»™t chỉnh thể hoà n hảo; nếu không được giá»›i thiệu tiếp xúc thì khó mà biết táºp 1 và táºp 2 ra Ä‘á»i cách nhau hÆ¡n 20 năm. Bản thảo dở dang của táºp 2 đã bị huá»· hoại trong chiến tranh, tác giả phải viết lại hoà n toà n; đầu năm 1954 những chÆ°Æ¡ng đầu của táºp 2 má»›i ra mắt bạn Ä‘á»c; năm 1960 tác phẩm má»›i in xong trá»n bá»™. Giữa hai táºp là cả má»™t thá»i kỳ dà i xây dá»±ng chủ nghÄ©a xã há»™i, và má»™t cuá»™c Chiến tranh giữ nÆ°á»›c vÄ© đại.
Tất nhiên là tầm nhìn má»›i, trình Ä‘á»™ chÃn muồi cao hÆ¡n vá» nghệ thuáºt của tác giả và yêu cầu của hoà n cảnh lịch sá» má»›i cÅ©ng đã in dấu và o táºp 2. Vì váºy trong cái hoà n chỉnh thống nhất chung, má»—i táºp vẫn có nét đặc sắc riêng.
Nếu nhÆ° ở táºp 1 dồn dáºp sá»± kiện bá» bá»™n sôi Ä‘á»™ng của những ngà y đầu thà nh láºp nông trang, nổi báºt lên những biến đổi xã há»™i, những sá»± kiện chÃnh trị; thì sang táºp 2 dòng tá»± sá»± cháºm lại, Ä‘i sâu và o những câu chuyện tâm tình, Ä‘i sâu và o sá»± khám phá những ngóc ngách của lòng ngÆ°á»i; những vấn Ä‘á» xã há»™i hiện ra qua những lá»i tâm sá»±; âm hưởng trữ tình nổi báºt lên.
Nếu nhÆ° trong táºp 1 Äavưđốp còn Ä‘ang phải vất vả Ä‘i tìm cái “chìa khoá†để mở lối và o lòng dạ những con ngÆ°á»i ở Grêmiatsi Lốc, anh còn loay hoay chÆ°a biết là m sao để khám phá ra những bà máºt giấu kÃn trong bao nhiêu kẻ quanh mình; thì sang táºp 2, những con ngÆ°á»i ở nông trang đã cởi mở lòng mình ra vá»›i anh: SalÆ°i, ArÆ¡gianốp, rồi Uxchin… trÆ°á»›c mắt anh, những con ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, có khi tưởng nhÆ° là hâm hấp, bá»—ng hiện ra khác hẳn vá»›i sá»± phong phú và vẻ đẹp là m cho anh kinh ngạc xiết bao. Những thế giá»›i tâm hồn bấy lâu vẫn khép kÃn vá»›i nhiá»u Ä‘iá»u kỳ lạ bà ẩn, có những Ä‘iá»u tưởng là sống để dạ chết mang theo, - đã mở ra vá»›i Äavưđốp. Qua những thá» thách, bằng kinh nghiệm của bản thân, các nông trang viên đã nháºn Äavưđốp là ngÆ°á»i của mình.
Ngòi bút sáng tạo của Sô-lô-khốp đã chỉ ra cái “chìa khoá†giúp cho ngÆ°á»i cá»™ng sản mở được những cái kho những kinh nghiệm, hiểu được những suy nghÄ© của quần chúng; là m cho ngÆ°á»i cá»™ng sản trở thà nh Ä‘iểm há»™i tụ của tâm hồn, trà tuệ quần chúng. Quần chúng đã giúp cho Äavưđốp thấy được cái “lò xo†bà máºt bấy lâu vẫn hoạt Ä‘á»™ng cản trở công việc của anh, phát hiện được âm mÆ°u phản loạn của kẻ thù.
* * *
Sẽ là má»™t thiếu sót lá»›n nếu không nói đến nghệ thuáºt trà o phúng dà dá»m có những lúc rất táo bạo Ä‘á»™c đáo của Mi-khai-in Sô-lô-khốp. Tháºt là bất ngá» khi ngÆ°á»i Ä‘á»c bắt gặp hai tÃnh cách trái ngược nhau là Nagunốp và Suka ká» vai sát cánh thà nh đôi bạn tri âm cùng lắng nghe “dà n nhạc gà trống†giữa đêm khuya. CÅ©ng phải tháºt cao tay má»›i có thể dà n dá»±ng nên cả má»™t quá khứ vá»›i bao nhiêu ná»—i Ä‘á»i cÆ¡ cá»±c đắng cay đằng sau những lá»i lẽ bông phèng ba hoa khoác lác đến chết cÆ°á»i của ông lão Suka. Từ nhân váºt hà i hÆ°á»›c Suka toát ra chân lý lá»›n mà Nagunốp đã có lần nói đến khi bà n vá» cái bi và cái hà i là “dù cho quá khứ có Ä‘au thÆ°Æ¡ng cá»±c nhục đến đâu thì nhân loại cÅ©ng từ biệt nó vá»›i má»™t nụ cÆ°á»i vui vẻâ€.
Cái trà o phúng dà dá»m, cÅ©ng nhÆ° cái trữ tình thiết tha sâu lắng hay cái hiện thá»±c nghiêm ngặt v.v của Sô-lô-khốp bao giá» cÅ©ng thấm đượm má»™t tÃnh triết lý thâm thuý, có sức lay Ä‘á»™ng đến táºn những chốn sâu thẳm của tâm hồn, buá»™c ngÆ°á»i ta phải suy nghÄ© băn khoăn cùng vá»›i tác giả, và theo sá»± định hÆ°á»›ng của tác giả.
Nhá» váºy mà “Äất vỡ hoang†tuy phản ánh má»™t khoảnh khắc của lịch sỠở má»™t thôn nhá» vùng sông Äông mà đã vượt qua được thá» thách của thá»i gian và sá»± sà ng lá»c của lịch sỠđể trở thà nh tà i sản tinh thần chung của ná»n văn hoá xã há»™i chủ nghÄ©a.
Äavưđốp, Nagunốp, RadÆ¡miốtnốp, MaiÄ‘anhicốp, Varia, Suka, và cả Luska nữa, cùng vá»›i bao nhiêu nhân váºt khác của Sô-lô-khốp đã được và o cuá»™c Ä‘á»i và sẽ còn Ä‘i mãi giữa cuá»™c Ä‘á»i vá»›i bao nhiêu bạn Ä‘á»c ở nhiá»u phÆ°Æ¡ng trá»i trên thế giá»›i.
Và tác giả đã không phụ lòng tác giả, đã thể hiện được Ä‘iá»u ông hằng mÆ¡ Æ°á»›c:
“Tôi mong muốn những cuốn sách của mình giúp được cho con ngÆ°á»i trở nên tốt hÆ¡n, tâm hồn há» trong sáng hÆ¡n, khÆ¡i dáºy được tình yêu thÆ°Æ¡ng đối vá»›i con ngÆ°á»i, khát vá»ng chiến đấu tÃch cá»±c vì lý tưởng nhân đạo chủ nghÄ©a, vì sá»± tiến bá»™ của nhân loạiâ€
“Äất vỡ hoang†đến vá»›i bạn Ä‘á»c Việt Nam và o những năm 1959-1962, nhÆ°ng dịch qua bản tiếng Pháp. Lần nà y “Äất vỡ hoang†được dịch từ nguyên bản tiếng Nga.
Nguyá»…n Duy BÃnh
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
Tà i sản của Mèo Äa Tình
Chữ ký của Mèo Äa Tình
01-01-2009, 10:53 PM
Phá Quan Hạ Sơn
Tham gia: Nov 2008
Äến từ: Thao Dien Q2
Bà i gởi: 180
Thá»i gian online: 0 giây
Thanks: 0
Thanked 0 Times in 0 Posts
Táºp 1
CHÆ¯Æ NG 1
Cuối tháng Giêng, gặp buổi đầu trá»i trở ấm, các vÆ°á»n hoa anh Ä‘Ã o toả hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ngát. Và o buổi trÆ°a, đây đó là những quãng khuất gió, nếu nhÆ° trá»i nắng, vá» cây anh Ä‘Ã o bốc lên má»™t mùi thoang thoảng, rầu rầu, hoà vá»›i hÆ¡i ẩm nhạt nhẽo của tuyết tan, vá»›i hÆ°Æ¡ng vị Ä‘áºm Ä‘Ã , cổ xÆ°a xông lên từ dÆ°á»›i dải đất vừa má»›i ló ra khá»i lá»›p tuyết, và tầng lá mục.
HÆ°Æ¡ng vị dịu ngá»t của muôn hoa cứ quyện lấy vÆ°á»n tược cho đến lúc bóng đêm xanh lam buông xuống, cho đến lúc và nh trăng lưỡi liá»m xanh phá»›t ló ra qua những cà nh cây trụi lá, cho đến lúc những chú thá» rừng ăn no béo mỡ nhảy nhót vứt lại trên mặt tuyết những đốm vết chân mịn mà ng.
Thế rồi gió Ä‘Æ°a vá» từ các ngá»n đồi thảo nguyên mùi dịu dịu của cây ngải cứu héo khô vì băng giá; hÆ°Æ¡ng vị và âm thanh của ban ngà y chìm lắng Ä‘i và bóng đêm, nhÆ° má»™t con sói cái lông xám, từ đằng Äông lặng lẽ đổ vá», lÆ°á»›t qua những bụi Ãch mẫu, những đám cá» dại, những thá»a ruá»™ng rạ héo hon, những cánh đồng ải mùa thu nhấp nhô nhÆ° sóng lượn, để lại đằng sau nó trên thảo nguyên lê thê bóng hoà ng hôn chạng vạng.
* * *
Má»™t tối tháng Giêng năm 1930, trên con Ä‘Æ°á»ng hẻm rìa thảo nguyên, có má»™t ngÆ°á»i cưỡi ngá»±a Ä‘i và o ấp Grêmiatsi Lốc. Tá»›i gần ngòi, ngÆ°á»i ấy dừng con ngá»±a đã mệt nhoà i hai bên sÆ°á»n sÆ°Æ¡ng đóng bết từng mảng, và nhảy xuống. Vầng trăng hạ tuần đã treo lÆ¡ lá»ng bên trên bóng Ä‘en ngòm của các vÆ°á»n cây chạy dá»c hai bên con Ä‘Æ°á»ng hẹp, bên trên những rặng cây dÆ°Æ¡ng um tùm nhÆ° những hòn đảo. Con Ä‘Æ°á»ng hẻm tối và lặng ngắt. Äâu đó, bên kia con ngòi, má»™t tiếng chó sủa rống lên, má»™t ánh lá»a le lói. NgÆ°á»i cưỡi ngá»±a nghếch mÅ©i hÃt má»™t hÆ¡i cái không khà lạnh giá, thong thả tháo má»™t bên găng tay, châm thuốc hút, rồi thÃt căng Ä‘ai ngá»±a lại, lùa mấy ngón tay xuống dÆ°á»›i đệm yên; và , sau khi đã sá» thấy cái lÆ°ng nóng hổi và nhá»… nhại mồ hôi của con ngá»±a, y lanh lẹn tung ngÆ°á»i cao lá»›n của mình lên yên. Y cưỡi ngá»±a Ä‘i ngang qua con ngòi không bị đóng băng ngay cả mùa đông. Con ngá»±a, khua móng sà o sạo trên lá»›p sá»i phủ đầy lòng sông, muốn uống nÆ°á»›c lắm, nhÆ°ng chủ nó thúc, và nó thót bụng nhảy phốc lên bá» sông dốc thoải.
Nghe có tiếng nói và tiếng cót két của cà ng xe trượt tuyết Ä‘ang Ä‘i ngược tá»›i, ngÆ°á»i cưỡi ngá»±a dừng cÆ°Æ¡ng. Con ngá»±a dá»ng tai nghe ngóng, ngoái cổ lại. Cái Ä‘ai ngá»±c bạc và chiếc và nh yên cao cao viá»n bạc theo kiểu kô-dắc bắt gặp má»™t ánh trăng bá»—ng sáng lên trong bóng tối Ä‘Æ°á»ng là ng má»™t tia trắng loé. NgÆ°á»i cưỡi ngá»±a vắt dây cÆ°Æ¡ng trên và nh yên, vá»™i vã kéo cái mÅ© kô-dắc lông lạc Ä‘Ã cho tá»›i lúc ấy vẫn thả trá»… xuống bên vai, Ä‘á»™i lên đầu sụp xuống mặt rồi thúc ngá»±a rảo nÆ°á»›c kiệu. Qua khá»i chiếc xe trượt tuyết, y lại Ä‘i bÆ°á»›c má»™t nhÆ° ban nãy, nhÆ°ng vẫn không hạ mÅ© xuống.
Và o tá»›i trong ấp, y há»i má»™t bà đang Ä‘i ngược lại:
- Nà y, bác ơi, nhà ông Iakốp Ôxtơrốpnốp ở đâu, hả bác?
- Iakốp Lukits ấy hả?
- Phải, phải.
- Äấy, nhà ông ta ở sau cây dÆ°Æ¡ng kia kìa, lợp ngói đấy, ông trông thấy không?
- Thấy, cảm ơn bác.
Tá»›i trÆ°á»›c ngôi nhà rá»™ng lợp ngói, y nhảy xuống, dắt ngá»±a qua cổng hà ng rà o và lấy cán roi gõ nhẹ và o cá»a sổ.
- Ông chủ Æ¡i! Iakốp Lukits, ra cho tôi há»i tý.
Chủ nhà bÆ°á»›c ra thá»m, đầu trần, áo vét-tông vắt vai, nhìn chằm chằm khách lạ rồi bÆ°á»›c xuống báºc tam cấp, vừa mỉm cÆ°á»i trong bá»™ râu Ä‘iểm bạc, vừa nói:
- Ma đưa quỷ dẫn ông bà nà o đến nhà tôi thế nhỉ?
- Không Ä‘oán ra à , Iakốp Lukits? Cho ngủ nhá» nà o. Äể con ngá»±a và o đâu cho ấm tà nhỉ?
- Không, anh đồng chà ạ, tôi không nhá»› ra anh là ai. Chẳng hay có phải anh ở trên huyện không? Hay bên nông há»™i? Tôi hÆ¡i nháºn ra rồi đấy…Tiếng anh nói nghe quen quen…
Khách nhếch đôi mép nhẵn thÃn, mỉm cÆ°á»i, láºt mÅ© trùm ra:
- Pôlốptxép. Có nhớ không?
Iakốp Lukits bá»—ng nhá»›n nhác nhìn quanh, tái mặt Ä‘i, thá»u thà o:
- Quan lá»›n! Ngà i ở đâu tá»›i thế váºy?...Bẩm ngà i đại uý!..Ngá»±a để đấy con dắt…nhà có chuồng…Chà , thấm thoắt thế mà đã bao nhiêu năm rồi…
- Ấy, ấy, khe khẽ chứ! Ừ, lâu lắm rồi đấy… Có chăn đắp ngựa không? Nhà có ai lạ không?
Khách trao dây cÆ°Æ¡ng cho chủ. Con ngá»±a uể oải tuân theo những Ä‘á»™ng tác của bà n tay lạ, đầu ngẩng cao, cổ vÆ°Æ¡n dà i, và mệt nhá»c lê đôi cẳng sau bÆ°á»›c và o chuồng. Nó gõ móng lá»™p cá»™p và o sà n gá»— và , đánh hÆ¡i thấy cái mùi quen thuá»™c của má»™t con ngá»±a khác, nó khịt nhặng xị lên. Bà n tay lạ đặt lên cái tảng của nó, những ngón tay thà nh thạo cẩn tháºn tháo cái hà m thiếc nhạt tanh, giải phóng cho đôi lợi ê ẩm của nó. Và con ngá»±a vá»›i má»™t vẻ biết Æ¡n sà và o đống cá» khô.
- Con đã nói Ä‘ai cho nó rồi, cứ để đóng yên nhÆ° thế má»™t lát, nó lại sức, ta sẽ tháo. – Chủ nhà vừa nói vừa chăm chút đắp lên lÆ°ng ngá»±a tấm chăn lạnh ngắt. Và sá» nắn bá»™ đồ thắng ngá»±a, thấy Ä‘ai bụng bị kéo căng, dây treo bà n đạp trùng thõng hẳn xuống, lão tá»± xác định được ngay rằng ông khách đã từ xa đến và trong ngà y hôm ấy đã phi má»™t Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng chẳng ngắn.
- Nhà có thóc không, Iakốp Lukits?
- Có tà ti. Ta cho nó uống nÆ°á»›c đã, rồi cho ăn thóc. Nà o má»i ngà i và o nhà , bây giá» xÆ°ng hô vá»›i ngà i thế nà o đây, tháºt cÅ©ng chẳng biết nữa… Gá»i nhÆ° trÆ°á»›c thì không còn quen mồm, và cÅ©ng bất tiện… - Chủ nhà lúng túng mỉm cÆ°á»i trong bóng tối, dù biết rằng khách cÅ©ng chẳng trông thấy mình cÆ°á»i.
- Cứ tên cúng cÆ¡m mà gá»i. Còn nhá»› không? – Khách miệng há»i chân bÆ°á»›c Ä‘i trÆ°á»›c ra khá»i chuồng ngá»±a.
- Quên sao được ạ! Dá»t bá»n Äức mãi vá»›i nhau mà , lại cả cái cuá»™c ná»™i chiến nà y nữa…Tôi vẫn thÆ°á»ng nhá»› đến ông đấy AlếchxanÄ‘rÆ¡ Anhiximôvits ạ. Từ cái buổi chia tay nhau ở NôvôrôxixcÆ¡ ấy, tôi chẳng được tăm hÆ¡i gì của ông. Tôi cứ ngỡ ông vượt biển sang Thổ NhÄ© Kỳ vá»›i anh em kô-dắc rồi.
Há» bÆ°á»›c và o gian bếp có đốt lò ấm ran. Khách bá» mÅ© trùm và cả chiếc mÅ© lông trắng Ä‘á»™i trong ra, để lá»™ cái sá» chắc nịch, có góc có bÆ°á»›u, phủ má»™t lá»›p tóc thÆ°a bá»nh bệch. Từ dÆ°á»›i cái trán hói đổ thẳng xuống nhÆ° trán chó sói, đôi mắt đảo nhìn gian phòng. Và tÆ°Æ¡i cÆ°á»i nheo nheo đôi mắt mà u xanh nhạt lấp lánh giáºn dữ trong hai ổ mắt sâu, y nghiêng đầu chà o hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà ngồi trên tấm ghế dà i là mụ chủ nhà và nà ng con dâu.
- Chà o bà con mạnh khoẻ!
- Lạy Chúa, - mụ chủ nhà dè dặt đáp, Ä‘Æ°a mắt nhìn chồng, chỠđợi, nhÆ° muốn há»i: “Ông dẫn ai vá» nhà thế váºy, và tiếp đãi ngÆ°á»i ta thế nà o bây giá» cho phải?â€.
Sau khi má»i khách lên nhà trên ngồi và o bà n, lão chủ buông gá»n má»™t câu ra lệnh cho vợ:
- Dá»n gì ăn Ä‘i.
Ngồi ăn xúp bắp cải thịt lợn, có mặt hai ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà , khách chỉ nói chuyện thá»i tiết, chuyện bạn bè đồng Ä‘á»™i. Cái hà m dÆ°á»›i bà nh bạnh của khách nom nhÆ° đẽo bằng đá tảng, cá» Ä‘á»™ng má»™t cách khó nhá»c; khách nhai chầm cháºm, uể oải, nhÆ° má»™t con bò má»™ng kiệt sức nằm trên ổ. Ä‚n xong, khách đứng dáºy, ra trÆ°á»›c tượng thánh đặt giữa những bông hoa giấy bám đầy bụi, cầu kinh, rồi phủi xong những vụn bánh mì bám trên tấm áo khoác cÅ© kỹ bó sát vai, nói:
- Iakốp Lukits, xin đa tạ vỠtấm lòng thà nh! Bây giỠta nói chuyện.
Mụ chủ và cô con dâu lÃu tÃu dá»n bà n; và vâng theo đôi lông mà y rÆ°á»›n lên ra hiệu của lão chủ, há» lảng xuống bếp.
Tà i sản của Mèo Äa Tình
01-01-2009, 10:54 PM
Phá Quan Hạ Sơn
Tham gia: Nov 2008
Äến từ: Thao Dien Q2
Bà i gởi: 180
Thá»i gian online: 0 giây
Thanks: 0
Thanked 0 Times in 0 Posts
CHÆ¯Æ NG II
Bà thÆ° huyện uá»·, đôi mắt thông minh, dáng Ä‘iệu uể oải, ngồi và o bà n, liếc nhìn Äavưđốp má»™t cái, rồi nheo nheo đôi mắt hum húp, bắt đầu xem giấy tá» của anh.
Bên ngoà i cá»a sổ, gió rÃt trên những sợi dây thép Ä‘iện thoại. Trên lÆ°ng con ngá»±a cá»™t và o hà ng rà o, má»™t con chim ác là nhảy nhót nhởn nhÆ¡ và mổ mổ cái gì đó. Gió thổi xoè lông Ä‘uôi, bắt nó vá»— cánh bay lên, nhÆ°ng rồi nó lại Ä‘áºu xuống lÆ°ng con nghẽo mệt má»i lụ khụ Ä‘ang thá» Æ¡ vá»›i má»i sá»±, và nó đắc thắng Ä‘Æ°a đôi mắt bé tà hau háu nhìn quanh. Bên trên trang ấp từng mảng mây tÆ¡i tả tà tà bay lượn. Thỉnh thoảng ánh nắng xuyên qua khoảng quang đổ xuống chênh chếch, má»™t mảng trá»i xanh nhÆ° trá»i hè bừng lên, và lúc đó khuá»·u sông Äông nhìn thấy qua cá»a sổ, cánh rừng bên kia sông và ngá»n đèo xa xa vá»›i chiếc cối xay gió nhá» xÃu phÃa chân trá»i nom đúng là má»™t bức tranh sÆ¡n thuá»· hữu tình.
- Thế ra cáºu ốm nên phải nghỉ lại ở Rôxtốp à ? Váºy đấy… Số tám anh em khác trong Ä‘oà n hai vạn rưởi (*) đã tá»›i đây ba hôm nay rồi. Có tổ chức mÃt tinh. Äại biểu các nông trang đã đón tiếp anh em. – Äồng chà bà thÆ° trầm ngâm, trệu trạo đôi môi. – Tình hình ở ta lúc nà y vô cùng phức tạp. Toà n huyện má»›i táºp thể hoá được 14,8%. Và phần lá»›n má»›i chỉ là táºp Ä‘oà n sản xuất. Bá»n kulắc và nhà giầu còn dây dÆ°a không chịu ná»™p thóc nghÄ©a vụ. Äang cần cán bá»™. Cần ghê lắm! Các nông trang xin bốn mÆ°Æ¡i ba công nhân, nhÆ°ng cá» vá» chỉ được có chÃn ngÆ°á»i các cáºu.
Và dÆ°á»›i đôi mi tùm hụp, hai con mắt giỠđây nom khác hẳn soi mói nhìn thẳng và o con ngÆ°Æ¡i Äavưđốp hồi lâu, nhÆ° muốn đánh giá xem anh chà ng nà y có thể là m được trò trống gì.
- Váºy là anh bạn đồng chà thân mến là m thợ tiện à ? Tốt lắm! Cáºu là m ở nhà máy Puchilốp đã lâu chÆ°a? Hút Ä‘i.
- Là m từ sau ngà y giải ngÅ©. ChÃn năm rồi. – Äavưđốp vá»›i tay lấy Ä‘iếu thuốc lá, và đồng chà bà thÆ° nhìn thấy trên tay Äavưđốp má»™t hình xăm xanh xanh, khẽ nhếch đôi môi trá», mỉm cÆ°á»i.
- “Vinh dự và tự hà o của chúng ta†(**). Hải quân hả?
- Vâng.
- Thảo nà o thấy tay trổ cái neo..
- Hồi ấy tôi còn trẻ, đồng chà biết đấy…lÃnh má»›i tò te và hÆ¡i quá»·nh, thế là đè luôn ra xăm…- Äavưđốp tá»± ái kéo tay áo xuống, nghÄ© bụng: “Cha nà y cái vá»› vẩn đâu đâu thì nhìn tinh thế. Còn chuyện thóc nghÄ©a vụ thì lại gà má»!â€.
Äồng chà bà thÆ° lặng thinh má»™t lát, rồi xoá Ä‘i ngay trên khuôn mặt húp hÃp ốm yếu nụ cÆ°á»i xã giao vô nghÄ©a của mình.
- Äồng chà ạ, đồng chà sẽ xuống trang ấp ngay hôm nay vá»›i danh nghÄ©a đặc phái viên của huyện uá»· tiến hà nh táºp thể hoá toà n diện. Cáºu đã Ä‘á»c chỉ thị má»›i đây của khu uá»· chÆ°a? Äá»c rồi hả? Thế nà y nhá, cáºu sẽ vỠấp Grêmiatsi Lốc. Nghỉ ngÆ¡i thì để sau, bây giá» Ä‘ang gấp. Chú ý: táºp thể hoá trăm phần trăm. Ở đấy có cái táºp Ä‘oà n sản xuất bé bằng lá»— mÅ©i, nhÆ°ng chúng ta phải dá»±ng nên những nông trang táºp thể khổng lồ. Chúng tôi tổ chức xong Ä‘á»™i tuyên truyá»n sẽ cá» ngay xuống chá»— các cáºu. Trong khi chỠđợi, cáºu cứ xuống Ä‘i và trên cÆ¡ sở khéo thÃt bá»n kulắc lại, cáºu hãy tổ chức ra má»™t nông trang táºp thể. Trung bần nông phải Ä‘Æ°a và o nông trang hết. Rồi các cáºu tổ chức má»™t kho thóc công để giống cho toà n bá»™ diện tÃch của nông trang gieo trồng trong năm1930. Hà nh Ä‘á»™ng phải tháºn trá»ng. Trung nông thì chá»› có chạm đến! Chi bá»™ Grêmiatsi Lốc có ba đảng viên. Bà thÆ° chi bá»™ và chủ tịch Xôviết là những anh em tốt cả, du kÃch Ä‘á» ngà y xÆ°a đấy. – Và lại trệu trạo đôi môi, anh nói tiếp: - Kết quả thế nà o thì cÅ©ng từ đó mà ra cả. Hiểu chÆ°a? Anh em trình Ä‘á»™ chÃnh trị thấp, có thể vấp váp. TrÆ°á»ng hợp gặp khó khăn gì, cáºu cứ lên huyện. Chà , chÆ°a có Ä‘iện thoại, chán quá! À, còn cái nà y nữa: cáºu bà thÆ° chi bá»™ ở đấy có Huân chÆ°Æ¡ng Cá» Ä‘á», hÆ¡i thô bạo má»™t chút, ngÆ°á»i Ä‘á»™c gai vá»›i ngạnh cả, và .. gai sắc đấy.
Bà thÆ° gõ gõ ngón tay và o cái khoá cặp da và thấy Äavưđốp đứng dáºy, vá»™i cao giá»ng nói:
- Khoan, còn việc nà y nữa: hà ng ngà y cho giao thông hoả tốc phóng ngá»±a mang báo cáo lên tôi. Thúc các cáºu ở đấy tợn và o. Cáºu sang gặp ngay đồng chà trưởng ban tổ chức, rồi Ä‘i Ä‘i. Äể tôi bảo anh em cho ngá»±a của huyện Ä‘Æ°a cáºu Ä‘i. Thế nhá, cố đạt cho được 100% táºp thể hoá. Chúng tôi sẽ đánh giá công tác của cáºu theo con số phần trăm ấy. Chúng ta sẽ thà nh láºp má»™t nông trang khổng lồ gồm mÆ°á»i tám Xôviết thôn trang. Má»™t nông trang táºp thể kiểu Puchilốp Ä‘á»â€¦ Chứ chẳng xoà ng đâu! – Và anh mỉm cÆ°á»i, thú vị vá»›i câu và von của mình.
Äavưđốp há»i:
- Äồng chà vừa bảo tôi phải khéo vá»›i bá»n kulắc. Nên hiểu là thế nà o?
- Là thế nà y, - đồng chà bà thÆ° mỉm má»™t nụ cÆ°á»i kẻ cả, - có loại kulắc ná»™p đủ thóc nghÄ©a vụ, và có loại bÆ°á»›ng bỉnh không chịu ná»™p. Vá»›i loại thứ hai thì vấn Ä‘á» rõ rồi: cứ Ä‘iá»u 107 là xong. NhÆ°ng vá»›i loại trên thì phức tạp hÆ¡n. NhÆ° cáºu chẳng hạn, cáºu sẽ xá» sá»± vá»›i bá»n ấy nhÆ° thế nà o?
Äavưđốp ngẫm nghÄ© má»™t lát…
- Như tôi thì tôi sẽ bắt chúng nó nộp thêm.
- Hay nhỉ! Không, đồng chà ạ, thế thì không ổn rồi. Kiểu là m ăn thế có thể là m mất hết lòng tin và o chủ trÆ°Æ¡ng biện pháp của ta. Trung nông sẽ bảo sao? Há» sẽ bảo:â€Äó, ChÃnh quyá»n Xôviết là thế đó! Nó xoay nông dân nhÆ° chong chóngâ€. Lênin đã dạy chúng ta phải thá»±c sá»± nghiên cứu tâm lý nông dân, thế mà cáºu lại nói chuyện “ná»™p thêmâ€. Anh bạn Æ¡i, thế là báºy đấy.
Äavưđốp Ä‘á» mặt lên:
- Sao lại báºy? Váºy thì, theo đồng chÃ, Xtalin… cÅ©ng sai chăng?
- Chẳng dÃnh dáng gì đến Xtalin.
- Tôi có Ä‘á»c má»™t bà i diá»…n văn của Xtalin nói tại má»™t há»™i nghị các nhà MácxÃt, các nhà ..gì nhỉ!..Cháºc, các nhà là m công tác ruá»™ng đất ấy mà …, gá»i là gì nhỉ, quái! À, các nhà nghiên cứu ruá»™ng đất thì phải!
- Các nhà nông há»c phải không?
- Äúng rồi!
- Thì là m sao?
- Äồng chà cho lấy tá» báo “Sá»± tháºt†có đăng bà i ấy ra đây.
Trưởng ban văn thÆ° mang tỠ“Sá»± tháºt†đến. Äavưđốp hăm hở láºt tìm.
Äồng chà bà thÆ° mỉm cÆ°á»i chỠđợi, mắt nhìn thẳng và o mặt anh.
- Äây. Thế nà y là thế nà o?...â€Chúng ta không thể đánh đổ được tầng lá»›p kulắc chừng nà o mà chúng ta còn chủ trÆ°Æ¡ng chỉ hạn chế nó…†Và đoạn dÆ°á»›i đây nữa.., đây: “NhÆ°ng bây giá»? Bây giá» thì khác rồi. Bây giá» chúng ta đã có khả năng mở má»™t cuá»™c tấn công quyết định và o bá»n kulắc, Ä‘áºp tan sá»± phản kháng của chúng, thanh toán chúng vá» mặt giai cấp…†Vá» mặt giai cấp, đồng chà hiểu chÆ°a? Váºy thì tại sao lại không thể bắt chúng ná»™p thêm? Tại sao không thể hoà n toà n đè bẹp chúng?
Äồng chà bà thÆ° xoá nụ cÆ°á»i trên mặt, lấy vẻ nghiêm trang:
- Äoạn dÆ°á»›i nữa có nói rằng quần chúng trung bần nông Ä‘ang đánh đổ bá»n kulắc bằng cách tham gia nông trang táºp thể. Äúng thế không nà o? Äá»c tiếp Ä‘i.
- E..hèm!..
- E hèm cái gì! – Äồng chà bà thÆ° phát bá»±c lên giá»ng bắt đầu run run. – Còn cáºu thì chủ trÆ°Æ¡ng thế nà o? Dùng biện pháp hà nh chÃnh đối vá»›i má»i tên kulắc, không phân biệt. Mà là m nhÆ° thế ở má»™t nÆ¡i má»›i táºp thể hoá được 14%, ở má»™t nÆ¡i trung nông má»›i Ä‘ang ngấp nghé và o táºp thể thôi. Là m kiểu ấy có ngà y chết sá»›m. Các cáºu vỠđịa phÆ°Æ¡ng mà chẳng hiểu gì vá» tình hình địa phÆ°Æ¡ng cả…- Äồng chà bà thÆ° nén cÆ¡n bá»±c lại, nói tiếp, giá»ng đã dịu Ä‘i: - Vá»›i quan Ä‘iểm nhÆ° váºy thì cáºu sẽ là m khối chuyện báºy bạ.
- Chuyện đó thì chưa biết chừng…
- Nhất định là thế rồi! Nếu má»™t biện pháp nhÆ° thế là cần thiết và đúng lúc thì khu uá»· ắt đã lệnh thẳng thừng cho ta: “Tiêu diệt bá»n kulắc!...†Váºy thì xin má»i! Má»™t, hai! Thế là xong. Có công an và toà n bá»™ bá»™ máy trong tay đấy… NhÆ°ng lúc nà y chúng ta má»›i là m má»™t phần là thông qua toà án nhân dân, chiểu theo Ä‘iá»u 107 trừng phạt vá» mặt kinh tế những tên kulắc tà ng trữ lúa mì thôi.
- Váºy là , theo đồng chÃ, bần cố trung nông phản đối việc đánh đổ bá»n kulắc hay sao? HỠủng há»™ bá»n kulắc hay sao? Và có nên lãnh đạo hỠđánh đổ bá»n kulắc hay không?
Äồng chà bà thÆ° ráºp mạnh cái khoá cặp, nói bằng má»™t giá»ng khô khốc:
- Äồng chà muốn hiểu lá»i lãnh tụ nhÆ° thế nà o thì tuỳ, nhÆ°ng chịu trách nhiệm vá» công việc trong huyện là ThÆ°á»ng vụ huyện uá»·,cá nhân tôi. Chúng tôi cỠđồng chà vỠđâu thì đồng chà hãy chịu khó chấp hà nh đúng chủ trÆ°Æ¡ng của chúng tôi, chứ không phải là m theo ý đồng chÃ. Xin lá»—i đồng chÃ, tôi không có thá»i giá» ngồi tranh luáºn vá»›i đồng chÃ. Tôi còn nhiá»u việc báºn.
Và đồng chà bà thÆ° đứng dáºy.
Máu lại bốc lên mặt Äavưđốp Ä‘á» bừng, nhÆ°ng anh trấn tÄ©nh lại, nói:
- Tôi sẽ chấp hà nh Ä‘Æ°á»ng lối của Äảng, còn vá»›i đồng chà thì tôi xin nói thẳng, theo tác phong công nhân: chủ trÆ°Æ¡ng của đồng chà sai rồi, sai vá» mặt chÃnh trị, thá»±c tế thế!
- Tôi chịu trách nhiệm vá» Ä‘Æ°á»ng lối đó.. Còn cái “tác phong công nhân†của đồng chà thì nó cÅ© rÃch, như…
Chuông Ä‘iện thoại reo. Äồng chà bà thÆ° vá»› lấy ống nghe. NgÆ°á»i bắt đầu kéo đầy và o phòng. Äavưđốp Ä‘i tìm trưởng ban tổ chức.
“Cha nà y hữu khuynh rồi…Thá»±c tế thế!- Ở huyện uá»· Ä‘i ra, anh nghÄ© bụng. – Mình sẽ Ä‘á»c lại toà n văn bà i nói chuyện ở há»™i nghị các nhà nông há»c. Chẳng lẽ mình lại nhầm? Không, xin lá»—i ông, ông anh Æ¡i! Ông cứ má»m má»ng thế là ông buông lá»ng bá»n kulắc rồi. Äó, ở khu uá»· ngÆ°á»i ta bảo ông là “má»™t tay năng nổâ€, váºy mà bá»n kulắc vẫn có những đứa dây dÆ°a thóc nghÄ©a vụ. Xiết chặt là má»™t chuyện, còn Ä‘Ã o táºn gốc trốc táºn rá»…, nhÆ° Ä‘Ã o cá» dại, lại là chuyện khác. Tại sao lại không lãnh đạo quần chúng, hả ông?†– Äavưđốp cứ tranh luáºn thầm vá»›i đồng chà bà thÆ° nhÆ° thế. XÆ°a nay vẫn váºy, cứ xong xuôi đâu đấy rồi thì anh má»›i nảy ra những lý lẽ cứng nhất. Còn lúc ở huyện uá»·, anh đã nóng nảy, hấp tấp, vá»› đâu nói đó. Äáng lẽ nên bình tÄ©nh hÆ¡n má»›i phải. Anh Ä‘i, lá»™i bì bõm trong những vÅ©ng nÆ°á»›c đóng băng, chân đá phải những đống phân bò đã rắn cứng rải rác trên bãi chợ.
- Äáng tiếc là chấm dứt tranh luáºn sá»›m quá, nếu không tôi sẽ dồn cho ông anh má»™t tráºn. – Äavưđốp lẩm bẩm thà nh tiếng nhÆ° váºy, rồi háºm há»±c nÃn bặt vì thấy má»™t bà đi ngược lại sát bên anh cÆ°á»i tủm tỉm.
------------------------------
(*) Năm 1929, Äảng Cá»™ng sản Liên Xô đã phái hai vạn rưởi công nhân vá» nông thôn tham gia váºn Ä‘á»™ng táºp thể hoá nông nghiệp. – ND.
(**) Tiêu ngữ của Hải quân Liên Xô. - ND
* * *
Äavưđốp chạy tá»›i Trụ sở kô dắc và nông dân để lấy chiếc vali nhá». Khi nhá»› ra rằng ngoà i hai bá»™ quần áo lót thay đổi, mấy đôi bÃt tất và má»™t bá»™ vét tông ra thì toà n bá»™ hà nh lý của anh là mấy cái tua-vÃt, kìm, giÅ©a, thÆ°á»›c quay, thÆ°á»›c vuông, lắc lê Thuỵ Äiển và và i dụng cụ linh tinh khác vá»› ở Lêningrát mang Ä‘i, anh mỉm cÆ°á»i: “Äá»i khỉ gió nà o má»›i dùng đến nó nhỉ? Cứ tưởng để khi cần thì sá»a chữa máy kéo. Thế là mình phải là m phái viên chạy nhông trong huyện. Mình sẽ tặng cho má»™t lão phó rèn nà o của nông trang, hắn muốn là m gì thì là mâ€, - anh quyết định nhÆ° váºy và lẳng chiếc vali lên xe trượt tuyết.
Mấy con ngá»±a ăn kiá»u mạch no nê của huyện uá»· nhẹ nhà ng kéo chiếc xe trượt tuyết có đệm tá»±a lÆ°ng bá»c vải hoa loè loẹt sặc sỡ. Vừa ra khá»i ấp, Äavưđốp đã thấy rét cóng. Anh láºt cổ áo măng tô dạ sá»n lên che mặt, kéo sụp mÅ© cát-két xuống, nhÆ°ng vô Ãch: gió và giá lạnh ẩm Æ°á»›t cứ luồn và o trong cổ, trong cánh tay áo, ngấm và o da thịt. Nhất là hai bà n chân trong đôi già y cÅ© kỹ thì tê dại hẳn Ä‘i.
Từ ấp nà y đến Grêmiatsi Lốc là hai mÆ°Æ¡i tám cây số Ä‘Æ°á»ng đồi dốc hoang vu. Con Ä‘Æ°á»ng, nâu nâu vì phân súc váºt ngấu rữa, chạy trên các đỉnh đồi dốc. Bốn bá» là đồng hoang phủ tuyết mênh mông đến táºn chân trá»i. Äây đó những bụi cây ngải cứu rÅ© xuống rầu rầu. Duy chỉ trên sÆ°á»n các khe hẻm còn sót lại những mô đất sét nhô lên nhÆ° những con mắt của đất mở ra nhìn Ä‘á»i: tuyết bị gió thổi bạt Ä‘i không bám được và o đó; ngược lại, trong các lòng khe và mÆ°Æ¡ng xói thì tuyết chất đầy, nén chặt, ùn ùn từng đống.
Äavưđốp bám và o thà nh xe chạy má»™t quãng dà i cho ấm chân, rồi nhảy lên, ngồi thu lu và ngủ thiếp Ä‘i. Äôi cà ng trượt nghiến ken két, móng sắt của ngá»±a cắm xuống tuyết dòn răng rắc, chiếc cà ng bên phải gõ lanh canh. Thỉnh thoảng, qua đôi hà ng mi sÆ°Æ¡ng giá bám nhÆ° bông, Äavưđốp lại trông thấy loé lên dÆ°á»›i ánh nắng nhÆ° má»™t tia chá»›p tim tÃm đôi cánh má»™t chú quạ khoang từ mặt Ä‘Æ°á»ng bay vá»t lên, rồi giấc ngủ gà khoan khoái lại khép đôi mi anh xuống.
Cái rét thấu xÆ°Æ¡ng đã đánh thức anh dáºy. Anh mở mắt, và qua hà ng sÆ°Æ¡ng long lanh ngÅ© sắc bám trên mi, trông thấy má»™t mặt trá»i lạnh giá, má»™t quang cảnh mênh mông hùng vÄ© của thảo nguyên vắng lặng, má»™t bầu trá»i xám ngoét nhÆ° chì phÃa chân trá»i xa xa, và trên cái chá»m trắng xoá của ngá»n đồi má»™ gần đấy, má»™t con cáo lông và ng hoe óng lên nhÆ° ánh lá»a. Con cáo Ä‘ang vá»n đùa. Nó đứng thẳng ngÆ°á»i trên hai chân sau, Ä‘i ngòng ngoèo, nhảy cẫng lên, đổ xuống hai chân trÆ°á»›c, rồi sục bá»›i tuyết, khua lên quanh mình má»™t đám bụi trắng bạc lấp lánh, còn cái Ä‘uôi nó má»m mại và uyển chuyển lê trên tuyết nhÆ° má»™t lưỡi lá»a Ä‘á».
HỠđến Grêmiatsi Lốc lúc trá»i chÆ°a tối. Trong sân rá»™ng của Xôviết ấp Ä‘áºu má»™t cá»— xe trượt tuyết song mã không có ngÆ°á»i. Bên thá»m, má»™t đám bảy tám ngÆ°á»i kô-dắc đứng túm tụm, miệng hút thuốc. Mấy con ngá»±a, lông cứng ráp vì mồ hôi đóng băng, dừng lại cạnh thá»m.
- Chà o đồng bà o! Chuồng ngựa ta chỗ nà o nhỉ?
- Chà o đồng chÃ! – Má»™t ngÆ°á»i kô-dắc đứng tuổi Ä‘Æ°a tay lên mép mÅ© lông thá» trả lá»i thay cho cả đám. - Chuồng ngá»±a hả, kia kìa đồng chà ạ, lợp sáºy đấy.
Äám kô-dắc cÅ©ng Ä‘i theo vá» phÃa chuồng ngá»±a, trong bụng thắc mắc không biết tại sao cái ông má»›i đến nà y, nom vẻ nhÆ° má»™t cán bá»™ và nói tiếng “g†giá»ng nằng nặng theo kiểu Nga, không và o trụ sở Xôviết mà lại lẽo đẽo theo xe.
HÆ¡i phân bốc hầm háºp từng cuá»™n qua các cá»a chuồng ngá»±a. Anh xà -Ãch huyện uá»· cho ngá»±a dừng lại. Äavưđốp thà nh thạo cởi dây tháo cà ng xe. Äám kô-dắc túm tụm quanh đó Ä‘Æ°a mắt nhìn nhau. Má»™t bố già mặc măng-tô trắng của Ä‘Ã n bà , cà o rụng những hạt băng bám trên ria, nháy mắt má»™t cái hóm hỉnh:
- Coi chừng, nó đá cho đấy, đồng chà ạ!
Tháo xong Ä‘ai háºu ra khá»i Ä‘uôi ngá»±a, Äavưđốp quay sang phÃa bố già , mỉm cÆ°á»i, đôi môi thâm xì nở ra để lá»™ hà m răng sứt má»™t răng cá»a.
- Con đã từng là lÃnh súng máy đấy, bố già ạ. Con đã chạy nhông vá»›i những con ngá»±a còn bằng mấy con nà y ấy chứ!
Má»™t ngÆ°á»i Ä‘en nhÆ° củ súng, râu ria xồm xoà m lấp cả lá»— mÅ©i, nói:
- Thế cái răng sứt của anh, có lẽ là do bị con ngựa cái nà o đá hẳn?
Äám kô-dắc cÆ°á»i ồ vui vẻ. Äavưđốp thoăn thoắt tháo cái kiá»ng cổ ngá»±a, đối đáp lại:
- Không, răng mình sứt lâu rồi, trong má»™t vụ say rượu. NhÆ°ng thế lại hoá hay: các bà khá»i lo bị tôi cắn. Phải không, bố già ?
Câu pha trò nghe ăn giá»ng, và ông lão vá» là m ra bá»™ thất vá»ng, lắc đầu:
- Còn lão đây, chú nó ạ, lão chẳng còn cắn ai được nữa. Răng lão rơi rụng từ năm nảo năm nà o rồi…
Anh chà ng kô-dắc râu Ä‘en cÆ°á»i hà lên nhÆ° ngá»±a, miệng ngoác ra để lá»™ hà m răng trắng bóng, và tay cứ túm khÆ° khÆ° lấy cái thắt lÆ°ng Ä‘á» thắt chẽn chiếc áo tsếchmen (*), nhÆ° sợ cÆ°á»i quá bị tung ra chăng.
Äavưđốp lấy thuốc ra má»i đám kô-dắc, châm má»™t Ä‘iếu hút, rồi Ä‘i và o trụ sở Xôviết ấp. Bố già kia bám sát gót Äavưđốp, miệng nói:
- Cứ và o Ä‘i, chủ tịch nông trang Ä‘ang trong đó đấy. Cả bà thÆ° Äảng của chúng tôi nữa.
Äám kô-dắc rÃt hai hÆ¡i là tà n Ä‘iếu thuốc, cÅ©ng bÆ°á»›c Ä‘i cạnh. Há» rất khoái vì ông má»›i đến nà y không giống cái kiểu cán bá»™ huyện mà há» thÆ°á»ng thấy: ông nà y không nhảy trên xe trượt tuyết xuống, ôm cặp Ä‘i ngang qua mặt má»i ngÆ°á»i và o thẳng trụ sở Xôviết, mà lại tá»± mình tháo ngá»±a, đỡ anh lái má»™t tay, và tá» ra thông thạo từ lâu rồi vá»›i chuyện ngá»±a xe. NhÆ°ng đồng thá»i Ä‘iá»u đó cÅ©ng là m há» ngạc nhiên. Anh chà ng râu Ä‘en không nhịn được nữa, há»i:
- Nà y, đồng chà ơi, tá»™i gì mà đồng chà lại phải vất vả vá»›i mấy con ngá»±a thế nhỉ? Thiết tưởng đó đâu phải là việc của cán bá»™? Thế ngÆ°á»i đánh xe thì để là m gì?
- Bà con chúng tôi thấy kể cÅ©ng kỳ. – Ông bố già tháºt thà thú nháºn.
Äavưđốp chÆ°a kịp trả lá»i thì má»™t chà ng kô-dắc trẻ măng có bá»™ ria và ng thất vá»ng thốt lên, chỉ trá» và o hai lòng bà n tay Äavưđốp có lá»›p da xám xịt do cá» xát nhiá»u vá»›i sắt thép, và những móng tay đầy những vết xÆ°á»›c thâm niên:
- Ô, anh nà y là thợ rèn đây mà !
- Thợ nguá»™i. – Äavưđốp cải chÃnh. – Thế các bác, các anh lên trụ sở Xôviết là m gì đấy?
- ThÃch thì đến, - bố già dừng lại ở báºc thá»m thứ nhất, đáp thay cho má»i ngÆ°á»i. – Anh em tò mò muốn biết chẳng hay đồng chà vá» có việc gì váºy? Hay lại việc thóc nghÄ©a vụ…
- Việc nông trang táºp thể.
Bố già huýt sáo má»™t tiếng kéo dà i ngán ngẩm, từ thá»m cá»a lui gót trở ra trÆ°á»›c.
-----------------------
(*) Má»™t kiểu áo thÆ°á»ng mặc của ngÆ°á»i kô-dắc. – ND
* * *
Từ trong căn phòng thấp nồng nặc xông ra mùi chua loét của áo varÆ¡i lông cừu bốc hÆ¡i tuyết và mùi tro củi. Má»™t ngÆ°á»i cao lá»›n, vai ngang, tay vặn bấc đèn, đứng bên bà n, đối diện vá»›i Äavưđốp. Trên ngá»±c áo kaki của anh ta nổi lên tấm Huân chÆ°Æ¡ng Cá» Ä‘á». Äavưđốp Ä‘oán ra ngay đây là bà thÆ° chi bá»™ Grêmiatsi.
- Tôi là đặc phái viên huyện. Äồng chà là bà thÆ° chi bá»™ phải không?
- Phải, tôi đây, Nagunốp, bà thÆ° chi bá»™. Má»i đồng chà ngồi, đồng chà chủ tịch xôviết ra ngay bây giỠđấy. – Nagunốp đấm đấm và o bức vách, bÆ°á»›c tá»›i bên Äavưđốp.
Anh có bá»™ ngá»±c rá»™ng và đôi chân vòng kiá»ng của lÃnh kỵ mã. Hai hà ng lông mà y Ä‘en của anh má»c nhÃu lại trên đôi mắt và ng ệch có con ngÆ°Æ¡i to quá khổ, Ä‘en nhÆ° bồ hóng. Nếu không có cái mÅ©i nhá» khoằm xuống nhÆ° má» con diá»u hâu vá»›i hai lá»— mÅ©i nom qúa thô và mắt không bị kéo mà ng đục, thì nom anh ta cÅ©ng đẹp trai đấy, má»™t vẻ đẹp không nổi báºt nhÆ°ng có dáng hảo hán.
Từ phòng bên bÆ°á»›c sang má»™t ngÆ°á»i kô-dắc chắc máºp Ä‘á»™i mÅ© da dê xám láºt ngá»a ra sau gáy, mặc tấm áo varÆ¡i dạ nhà binh, và chiếc quần sarôva (*) có Ä‘Æ°á»ng nẹp kiểu kô-dắc, giắt và o trong bÃt tất len trắng.
- Äây, chÃnh là đồng chà chủ tịch Xôviết AnÄ‘rây RadÆ¡miốtnốp đây.
Äồng chà chủ tịch mỉm cÆ°á»i, má»™t tay vuốt vuốt bá»™ ria mép loăn xoăn trắng nhợt, má»™t tay trịnh trá»ng chìa ra cho Äavưđốp.
- Thế đồng chà là ai? Äặc phái viên của huyện uá»· à ? Hèm. Äồng chà cho xem giấy tá»â€¦ Maka (**), anh đã coi chÆ°a? Chắc đồng chà đến vá» việc nông trang táºp thể phải không? – Anh nhìn Äavưđốp từ đầu đến chân má»™t cách sống sượng, hấp háy đôi mắt sáng trong nhÆ° ná»n trá»i hè. Khuôn mặt sạm nắng lâu ngà y chÆ°a cạo của anh, vá»›i má»™t vết sẹo trên trán, lá»— rõ vẻ bồn chồn nóng ruá»™t.
Äavưđốp ngồi và o bà n, trình bà y những nhiệm vụ Äảng Ä‘á» ra để tiến hà nh táºp thể hoá toà n bá»™ trong thá»i gian hai tháng. Anh Ä‘á» nghị ngay ngà y mai há»p há»™i nghị bần nông và cốt cán.
Nagunốp trình bà y tình hình và nói vá» táºp Ä‘oà n sản xuất Grêmiatsi Lốc.
Radơmiốtnốp tay chống lên ôm chặt lấy đôi má rám hồng, cũng chăm chú nghe anh, thỉnh thoảng chen và o một câu.
- Ở đây chúng tôi có má»™t cái gá»i là táºp Ä‘oà n sản xuất góp ruá»™ng là m chung. NhÆ°ng tôi xin nói vá»›i đồng chÃ, đồng chà công nhân ạ, nó chẳng qua chỉ là má»™t sá»± bôi nhá» chế Ä‘á»™ táºp thể, má»™t thứ ăn hại ChÃnh quyá»n Xôviết mà thôi, - Nagunốp nói, bá»±c bõ ra mặt. – Có mÆ°á»i tám há»™ tham gia, Ä‘á»™c dân nghèo rá»›t mùng tÆ¡i. Và kết quả là thế nà o? Cố nhiên là má»™t trò há». MÆ°á»i tám há»™ của há» gom góp lại được bốn con ngá»±a và má»™t đôi bò, nhÆ°ng miệng ăn thì má»™t trăm lẻ bảy. Thế thì múa may thế nà o đây mà sống? Tất nhiên quỹ tÃn dụng đã cho há» vay dà i hạn để mua máy móc và súc váºt kéo. Há» cứ vay, nhÆ°ng há» sẽ chẳng trả nổi đâu, dù là dà i hạn Ä‘i nữa. Tôi xin nói ngay để đồng chà rõ tại sao: giá nhÆ° há» có được má»™t máy kéo thì lại là chuyện khác, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta lại không cho há» máy kéo, còn bò thì ăn ra là m nên nhanh sao được. Tôi xin nói thêm là chÃnh trị của há» chẳng ra quái gì, và từ lâu tôi đã chỉ nhăm nhe giải tán quách há» Ä‘i cho rồi, vì cái tá»™i cứ rúc và o nách ChÃnh quyá»n Xôviết nhÆ° má»™t con bê vô phúc mà nhay, mà bú, mà chẳng thấy nhá»›n mẹ gì cả. Há» lại còn ăn nói giá»ng thế nà y: “Cháºc, rồi thì cái gì ngÆ°á»i ta cÅ©ng sẽ cung cấp cho mình tất! Còn nợ thì tuốt xác mình ra cÅ©ng chẳng có đâu mà trảâ€. Cứ thế sinh ra bừa bãi vô ká»· luáºt,và cái táºp Ä‘oà n sản xuất chỉ mai kia là ngoẻo thôi. à kiến thế mà hay đấy: Ä‘Æ°a tất cả và o nông trang táºp thể. Tuyệt diệu!
NhÆ°ng tôi nói anh nghe, dân kô-dắc là dân cứng đầu, bảo thủ, không dá»t không xong đâu…
Äavưđốp Ä‘Æ°a mắt nhìn hai ngÆ°á»i, há»i:
- Trong các đồng chà ta có ai tham gia táºp Ä‘oà n ấy không?
Nagunốp đáp:
- Không. Năm 1920 tôi đã tham gia má»™t công xã. Vá» sau nó tan vì đầu óc tá»± tÆ° tá»± lợi. Tôi đã tung hê hết cả của cải tÆ° hữu Ä‘i rồi. Tôi mắc bệnh ghét cay ghét đắng của tÆ° hữu, cho nên bò và nông cụ tôi đã Ä‘em cho công xã số 6 ở cạnh đó (nó vẫn còn đến bây giỠđấy), vợ chồng tôi bây giá» chẳng có cái gì sất. RadÆ¡miốtnốp thì không thể là m theo gÆ°Æ¡ng ấy được: anh ấy goá vợ, chỉ còn Ä‘á»™c má»™t mẹ già . Annh ấy mà và o thì không tránh khá»i Ä‘iá»u ong tiếng ve. NgÆ°á»i ta sẽ bảo: “thế là bây giá» hắn bắt mình cõng mẹ hắn, nhÆ° cái địu, còn hắn thì chẳng bén mảng ra đồngâ€. Chuyện nà y tế nhị lắm. Còn đảng viên thứ ba của chi bá»™ chúng tôi, hiện Ä‘ang Ä‘i vắng, thì cụt má»™t tay do máy tuốt lúa nghiến. Cáºu ấy không dám muối mặt xin và o táºp Ä‘oà n, bảo là không có mình thì ngÆ°á»i ta cÅ©ng thừa kẻ nuôi báo cô rồi.
- Äúng thế đấy, táºp Ä‘oà n ấy của chúng tôi đúng là cái tai Æ°Æ¡ng nghiệp chÆ°á»›ng. – RadÆ¡miốtnốp xác nháºn. – Cáºu chủ nhiệm của nó, Akaska Lôxép, là má»™t tay là m ăn không ra thế nà o. Tháºt là chá»n ai chẳng chá»n! Phải thừa nháºn là trong việc nà y chúng tôi há»› rồi. Äáng lẽ không nên trao cho hắn chức ấy má»›i phải.
Äavưđốp Ä‘ang láºt xem qua sổ sách thống kê tà i sản của bá»n kulắc, há»i:
- Sao thế?
RadÆ¡miốtnốp mỉm cÆ°á»i, nói:
- Vì rằng hắn là má»™t con ngÆ°á»i bệnh hoạn. TÃnh hắn thế thì là m con buôn má»›i phải. Cái gì cÅ©ng đổi chác, mua Ä‘i bán lại. Hắn mắc đúng bệnh ấy đấy. Hắn đã là m sạt nghiệp táºp Ä‘oà n! Hắn mua má»™t con bò giống, rồi hắn lại nảy ra ý kiến Ä‘em đổi lấy cái môtô. Hắn đặt bà con xã viên trÆ°á»›c má»™t việc đã rồi, hắn cÅ©ng chẳng há»i ý kiến chúng tôi, tá»± nhiên thấy hắn chở cái môtô ấy từ ga vá». Chúng tôi kêu là ng, vò đầu bứt tai. Hắn vác vá», nhÆ°ng nà o ai có biết Ä‘i. Vả lại biết dùng nó là m gì bây giá»? Tháºt là cÆ°á»i dở mếu dở. Hắn mang vá» là ng. Những dân sà nh chÆ¡i trong là ng xem qua và bảo: “Tốt hÆ¡n hết là đem vứt quách nó Ä‘i!†Nó thiếu má»™t số bá»™ pháºn mà chỉ nhà máy má»›i chế tạo ra được. Äáng kẽ nên cá» Iakốp Lukits ÔxtÆ¡rốpnốp là m chủ nhiệm má»›i phải. Äó má»›i tháºt là má»™t đầu óc. Lão ấy gá»i mua táºn Kraxnôđa hạt giống lúa mạch loại giống má»›i, hạn mấy cÅ©ng chịu được, lão biết giữ tuyết trên ruá»™ng cà y, thu hoạch của lão bao giá» cÅ©ng cao nhất. Gia súc thì lão nuôi loại nòi. Mặc dầu lão cÅ©ng có kêu quang quác khi chúng tôi bóp thuế lão, nhÆ°ng lão là má»™t tay là m ăn giá»i, có bằng khen đấy.
Nagunốp lắc đầu tá» vẻ nghi ngá»:
- Lão ấy như một con ngỗng hoang giữa đà n, đứng tách riêng ra một mình.
- Không phải đâu! Lão là ngÆ°á»i của ta. – RadÆ¡miốtnốp khẳng định dứt khoát.
----------------------
(*) Má»™t kiểu quần ống rá»™ng của ngÆ°á»i kô-dắc. – ND.
(**) Maka là tên, Nagunốp là há». - ND
Tà i sản của Mèo Äa Tình
01-01-2009, 10:55 PM
Phá Quan Hạ Sơn
Tham gia: Nov 2008
Äến từ: Thao Dien Q2
Bà i gởi: 180
Thá»i gian online: 0 giây
Thanks: 0
Thanked 0 Times in 0 Posts
CHÆ¯Æ NG III
Trong đêm mà đại uý Pôlốptxép, cá»±u chỉ huy Ä‘á»™i kỵ binh kô-dắc của Iakốp Lukits ÔxtÆ¡rốpnốp đến nhà lão, hai ngÆ°á»i đã chuyện trò vá»›i nhau hồi lâu. Trong là ng, Iakốp Lukits được tiếng là má»™t ngÆ°á»i tinh khôn, mÆ°u mẹo và tháºn trá»ng nhÆ° má»™t con cáo. Ấy thế mà bây giá» lão cÅ©ng chẳng đứng nổi ngoà i rìa cuá»™c đấu tranh Ä‘ang bùng lên dữ dá»™i ở nông thôn và bị lôi tuá»™t theo dòng thá»i cuá»™c. Từ buổi hôm ấy, cuá»™c Ä‘á»i của Iakốp Lukits đã Ä‘i và o má»™t dốc trượt nguy hiểm.
Tối hôm ấy, cÆ¡m nÆ°á»›c xong, Iakốp Lukits lấy túi thuốc lá ra, ngồi xuống mặt hòm, co cái chân Ä‘i bÃt tất len dà y cá»™p lại, và bắt đầu dốc tuá»™t ra má»i ná»—i đắng cay chất chứa trong lòng từ bao nhiêu năm nay.
- Biết nói gì vá»›i ông bây giá», thÆ°a ông AlếchxanÄ‘rÆ¡ Anhiximôvits? Cuá»™c Ä‘á»i chẳng có gì vui vẻ phấn khởi cả. Äấy ông xem, vừa qua bà con kô-dắc chăm lo là m ăn đã khấm khá lên má»™t tÃ, có của ăn của để. Năm hăm sáu, hăm bảy, thuế má thôi thì cÅ©ng có thể nói là kham được. NhÆ°ng bây giá» lại đảo lá»™n tùng phèo cả. Bên trang ấp ông ra sao, thế có nghe nói gì vá» táºp thể hoá không?
Khách liếm nÆ°á»›c bá»t cuốn thuốc, chăm chú liếc nhìn chủ nhà đáp gá»n:
- Có!
- Thế ra đâu cÅ©ng phát khóc lên vì cái trò ấy cả nhỉ. Bây giá» xin kể ông nghe chuyện của tôi: tôi trở vá» hồi năm hai mÆ°Æ¡i, sau khi quân ta (*) rút lui, hai đôi ngá»±a và toà n bá»™ cuả nả bá» lại bên bá» Hắc Hải. Tôi trở lại ngôi nhà trống tuá»nh trống toà ng. Từ đó tôi là m ăn đầu tắt mặt tối. Äầu tiên các ông đồng chà chÆ¡i tôi má»™t vố trÆ°ng thu lúa mì: có bao nhiêu thóc há» vét chứ tÃnh thì cÅ©ng ra thôi: hỠđánh mình và há» cấp cho mình biên lai hẳn hoi, để mình nhá»›. – Iakốp Lukits đứng dáºy, thò tay ra sau cái gÆ°Æ¡ng và cÆ°á»i ruồi trong hà ng ria cắt ngắn, lôi ra má»™t bó giấy: - Cái má»› ấy đây, những tá» biên lai ghi những thứ tôi đã ná»™p năm hai mÆ°Æ¡i mốt: lúa mì nà y, thịt nà y, bÆ¡ nà y, da thuá»™c nà y, lông cừu nà y, gà qué nà y, và cả những con bò Ä‘á»±c đồ sá»™ dắt đến trạm trÆ°ng thu. Còn đây là biên lai thuế nông nghiệp thống nhất, biên lai lạc quyên, và lại còn biên lai bảo hiểm… Tôi đóng thuế cả khói lò sưởi, cả thuế vì cái ná»—i trong chuồng có súc váºt nữa…Chẳng mấy chốc mà những giấy má nà y tôi đóng đầy má»™t bao tải. Tóm lại, ông AlếchxanÄ‘rÆ¡ Anhiximôvits ạ, tôi vẫn cứ sống: đất nuôi tôi, và tôi lại nuôi những kẻ khác quanh tôi. Há» lá»™t da tôi biết bao nhiêu lần rồi, nhÆ°ng lá»™t lá»›p nà y tôi lại nuôi lá»›p khác má»c lên. Thoạt tiên, tôi kiếm được má»™t đôi bò Ä‘á»±c, vá»— nó lá»›n lên. Tôi Ä‘em ná»™p má»™t con để là m thịt. Tôi Ä‘em bán cái máy khâu của bà nó nhà tôi, táºu má»™t con khác. Ãt lâu sau, năm hai nhăm, đôi bò của tôi sinh sôi được má»™t đôi nữa. Thế là tôi có hai đôi bò Ä‘á»±c và hai con bò cái. Há» không tÆ°á»›c quyá»n bầu cá» của tôi, tÆ°Æ¡ng lai há» sẽ xếp tôi và o loại trung nông lá»›p trên.
- Thế ngá»±a, anh có không? – Khách há»i, vẻ quan tâm.
- Cứ từ từ, tôi nói sang chuyện ngá»±a bây giỠđây. Tôi mua được của bà hà ng xóm má»™t con ngá»±a cái non. Mẹ nó là ngá»±a sông Äông thuần chủng (cả là ng còn Ä‘á»™c má»™t con nà y). Con ngá»±a con lá»›n lên, chà con nhãi nom hay đáo để. Dáng nhá», không dùng là m ngá»±a nhà binh được, thiếu mất ná»a véc-sốc (**), nhÆ°ng phi nhanh thì có má»™t không hai! Tại há»™i chợ triển lãm nông nghiệp của khu, tôi đã nháºn được giải thưởng vá» nó và bằng chứng nháºn ngá»±a nòi. Rồi tôi bắt đầu để tâm há»c há»i các ông kỹ sÆ° nông nghiệp, chăm ruá»™ng đất nhÆ° chăm vợ ốm váºy. Ngô tôi thì nhất là ng, thu hoạch cao nhất. Giống, tôi Ä‘em ngâm trÆ°á»›c khi gieo và tôi giữ tuyết trên ruá»™ng cà y. Tôi chỉ gieo lúa xuân trên ruá»™ng cà y thu, còn mùa xuân để ải, không cà y; ruá»™ng hÆ°u canh của tôi bao giá» cÅ©ng nhất. Tóm lại là tôi trở thà nh lao Ä‘á»™ng tiên tiến, và vì thế được giấy khen của Ban nông nghiệp khu. Kia kìa, ông xem.
Khách liếc nhìn theo hÆ°á»›ng ngón tay của Iakốp Lukits trá», và thấy má»™t tá» giấy đóng dấu Ä‘á», lồng khung gá»—, treo gần chá»— tượng thánh, cạnh bức ảnh Vôrôsilốp. Iakốp Lukits hãnh diện nói tiếp:
- Phải, hỠđã gá»i bằng đến cho tôi, và ông kỹ sÆ° còn lấy mẫu lúa mạch của tôi mang vá» Rôxtốp để trình bà y vá»›i các nhà chức trách. Mấy năm đầu tôi gieo năm đêxiachin (***), rồi khá giả lên, tôi bắt đầu là m đến đổ mồ hôi sôi nÆ°á»›c mắt, gieo ba, năm, rồi bảy krúc (****), thế đấy! Vợ chồng, cha con tôi là m lấy, chỉ có hai lần, và o lúc thá»i vụ căng thẳng, tôi má»›i mÆ°á»›n thêm má»™t ngÆ°á»i. Những năm nà y, ChÃnh quyá»n Xôviết ra lệnh nhÆ° thế nà o? “Có sức thì cứ gieo nữa Ä‘i!†Và thế là tôi cứ gieo, lạy Chúa, tháºt là cứ nhÆ° diá»u được gió. NhÆ°ng, ông AlếchxanÄ‘rÆ¡ Anhiximôvits, ân nhân của tôi ạ, tôi nói xin ông tin cho, bây giá» thì tôi hãi rồi! Tôi hãi sẽ bị há» cho chết cháy vì bảy krúc ruá»™ng gieo trồng ấy, há» nâng tôi lên thà nh phần kulắc mất. Lão chủ tịch Xôviết là ng tôi, du kÃch Ä‘á» ngà y xÆ°a, là đồng chà RadÆ¡miốtnốp, hay còn gá»i nôm na là AnÄ‘riuska, đã xui dại tôi thế đấy, mả mẹ nó! Có lần hắn bảo: “Iakốp Lukits ạ, bác cứ gieo đến mức tối Ä‘a có thể gieo được, bác hãy giúp đỡ ChÃnh quyá»n Xôviết, ChÃnh quyá»n Xôviết Ä‘ang rất cần lúa mìâ€. Tôi ngá» lắm, và bây giá» thì vỡ nhẽ là cái tối Ä‘a ấy lại thÃt và o cổ tôi nhÆ° cái thòng lá»ng, lạy Chúa!.
Khách đứng bên bệ lò sưởi, tay chắp sau lÆ°ng, vai rá»™ng, đầu to, ngÆ°á»i chắc nịch nhÆ° cái bao tải đầy thóc, há»i:
- Ở đây ngÆ°á»i ta có ghi tên và o nông trang táºp thể không?
- Và o nông trang ấy à ? Cho tá»›i nay hỠđể cho yên, nhÆ°ng mai sẽ có cuá»™c há»p bần nông. Lúc nhá nhem hỠđã Ä‘i loan báo. Từ hôm Nôen đến nay, há» cứ nói nhai nhải, Ä‘iếc cả tai:â€Và o Ä‘i, và o Ä‘i thôi!†NhÆ°ng bà con chối đây đẩy, chẳng ai chịu ghi tên. Ai tá»™i gì chuốc vạ và o thân? Chắc là mai há» sẽ lại thúc đây. Nghe nói chiá»u nay má»›i có má»™t thằng cha công nhân nà o ở trên huyện vá», hắn sẽ lùa má»i ngÆ°á»i và o nông trang. Äá»i chúng tôi thế là đi đứt. Tôi là m sầy vẩy, còng lÆ°ng cóp nhặt, thế mà bây giá» lại phải Ä‘em đổ tất và o cái nồi chung, cả gia súc, cả lúa mì, cả gà qué, cả nhà cá»a nữa, chắc thế hẳn? Chẳng khác gì há» bảo mình: chú em Ä‘Æ°a vợ đây cho anh, còn chú thì chịu khó Ä‘i nhà thổ váºy. Ông ngẫm mà xem, ông AlếchxanÄ‘rÆ¡ Anhiximôvits, tôi sẽ mang và o nông trang má»™t đôi bò Ä‘á»±c (cÅ©ng may là đôi kia tôi đã bán chạy cho cá»a hà ng thá»±c phẩm rồi), má»™t con ngá»±a cái và con con của nó, tất cả nông cụ, lúa mì, trong khi má»™t đứa khác thì mang và o má»™t cái bị rách đầy ráºn. Tôi vá»›i hắn canh ti lại, rồi lá»i lãi chia đôi, má»—i ngÆ°á»i má»™t ná»a. Thế thì bảo là m sao mà không cay?.. Có thể rồi suốt Ä‘á»i hắn cứ nằm Æ°á»n trên trốc lò sưởi mà nghÄ© đến miếng ngon, miếng ngá»t, còn tôi thì… nhÆ°ng thôi, nói là m gì nhỉ! Phá»±t! – Iakốp Lukits Ä‘Æ°a bà n tay sần sùi lên cứa ngang cổ há»ng má»™t cái dứt khoát. – Thôi, nói thế là đủ. ThÆ°a, thế còn ông thì bây giá» sống ra sao? Là m cho sở nà o hay là là m ở xưởng?
Khách bÆ°á»›c tá»›i bên Iakốp Lukits, ngồi xuống chiếc ghế đẩu, cuốn Ä‘iếu thuốc khác; y đăm đăm nhìn túi thuốc, còn Iakốp Lukits thì nhìn cái cổ áo cháºt căng của tấm áo ngoà i đã cÅ© của khách thÃt lấy cái cổ tròn lẳn là m nổi lên những Ä‘Æ°á»ng gân xanh hai bên yết hầu:
- Lukits ạ, anh đã từng là lÃnh đại Ä‘á»™i tôi.. Anh có nhá»› lần ở Êkatêrinôđa, hình nhÆ° là trong khi quân ta rút lui thì phải, tôi đã có má»™t cuá»™c nói chuyện vá»›i anh em kô-dắc vá» ChÃnh quyá»n Xôviết chứ? Ngay từ hồi ấy tôi đã báo trÆ°á»›c cho anh em biết rồi, anh có nhá»› không? Tôi bảo: “Các chú sẽ sai lầm nghiêm trá»ng đấy! Cá»™ng sản sẽ tuốt xác các chú, vặn cổ các chú. Các chú tỉnh ngá»™ thì lúc ấy đã muá»™nâ€. – Y ngừng lại má»™t lát, hai đồng tá» trong đôi mắt xanh xanh co lại, nhá» xÃu, chỉ còn nhÆ° hai lá»— kim, rồi nở má»™t nụ cÆ°á»i gian xảo. – Tôi nói có sai không? Tôi vá»›i anh em Ä‘Æ¡n vị đã không chạy thoát được khá»i NôvôrôxixcÆ¡. Quân tình nguyện và quân đồng minh đã phản bá»™i, bá» rÆ¡i chúng tôi. Tôi đã và o Hồng quân, chỉ huy má»™t đại Ä‘á»™i kỵ binh, trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i mặt tráºn Ba Lan… Lúc ấy há» có má»™t cái uá»· ban để kiểm tra, thanh lá»c các sỹ quan cÅ©. Uá»· ban ấy cất chức tôi, bắt và đưa tôi ra Toà án cách mạng. Chà , suýt nữa thì các ông đồng chà đã là m thịt tôi rồi chứ chẳng chÆ¡i đâu, hoặc tống và o trại táºp trung. Anh có Ä‘oán được tại sao không? Má»™t thằng kô-dắc chó đẻ, đồng hÆ°Æ¡ng vá»›i tôi, đã tố giác là tôi có tham gia vụ giết Pốtchenkốp. Trên Ä‘Æ°á»ng bị giải Ä‘i toà án, tôi đã trốn thoát…Tôi sống lẩn quất mãi, lấy má»™t cái tên giả, và đến năm hai mÆ°Æ¡i ba thì trở vá» là ng. Tôi còn giữ được giấy chứng nháºn trÆ°á»›c mình là đại Ä‘á»™i trưởng má»™t đại Ä‘á»™i kỵ binh Ä‘á», lại gặp được mấy cáºu cÅ©ng tốt, tóm lại là tôi thoát chết. Hồi đầu ngÆ°á»i ta lôi tôi lên khu, lên ban chÃnh trị Sở công an sông Äông. Gỡ được xong, tôi Ä‘i gõ đầu trẻ. Tôi gõ đầu trẻ cho tá»›i thá»i gian gần đây. NhÆ°ng bây giá»â€¦ Bây giá» tình hình khác rồi. Nhân có việc Ä‘i Uxti-Khôpécxkaia, tôi tạt qua thăm anh là đồng Ä‘á»™i cÅ©.
- Ông là m thầy giáo à ? Vââáºy đấy… Ông là ngÆ°á»i há»c rá»™ng, hÆ¡n ngÆ°á»i vá» chữ nghÄ©a khoa há»c. CÆ¡ sá»± nà y rồi sẽ ra sao? Vá»›i trò nông trang kia, chúng ta sẽ còn thất Ä‘iên bát đảo đến táºn đâu nữa, hả thÆ°a ông?
- Äến chủ nghÄ©a cá»™ng sản, anh bạn ạ. Äến cái chủ nghÄ©a cá»™ng sản Ä‘Ãch thá»±c. Tôi đã Ä‘á»c cả sách Các Mác lẫn cuốn “Tuyên ngôn của Äảng Cá»™ng sản†nổi tiếng kia rồi. Chuyện nông trang nà y sẽ Ä‘i tá»›i đâu, anh có biết không? Lúc đầu là nông trang, rồi đến công xã: thủ tiêu hoà n toà n chế Ä‘á»™ tÆ° hữu. Không những bò, rồi cả con cái anh ngÆ°á»i ta cÅ©ng sẽ bắt Ä‘Æ°a nhà nÆ°á»›c nuôi. Má»i cái sẽ thà nh của chung: vợ, con, chén bát, cùi dìa. Anh muốn ăn má»™t bát mì thịt ngá»—ng, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta lại bắt anh uống nÆ°á»›c kvax. Anh sẽ là má»™t nông nô bị cá»™t chặt và o ruá»™ng đất.
- NhÆ°ng nếu tôi không thÃch thế thì sao?
- NgÆ°á»i ta sẽ chẳng há»i ý kiến anh.
- Sao lại thế được?
- Nó thế đấy.
- Hay nhỉ!
- NhÆ°ng nà y! Bây giá» tôi há»i anh: có thể sống mãi nhÆ° thế nà y được không?
- Sống sao nổi.
- Nếu không nổi thì phải hà nh động, phải đấu tranh.
- Ông bảo sao, thưa ông Alếchxanđrơ Anhiximôvits? Chúng ta đã thỠrồi, đấu tranh rồi…Không ăn thua. Tôi chẳng buồn nghĩ đến chuyện đấy nữa!
- Cứ thá» nữa xem. – Khách ghé sát và o Iakốp Lukits liếc nhìn cánh cá»a bếp đã khoá chặt, rồi tá»± dÆ°ng tái mặt Ä‘i, thì thà o: - Tôi đã nói chuyện thẳng thắn vá»›i anh: tôi hy vá»ng và o anh. Ở ấp chúng tôi, dân kô-dắc sắp nổi dáºy rồi. Và anh đừng nghÄ© là chuyện lÆ¡ mÆ¡, là m bừa đâu. Chúng tôi có liên lạc vá»›i MátxcÆ¡va, vá»›i các tÆ°á»›ng tá hiện Ä‘ang phục vụ trong Hồng quân, vá»›i các kỹ sÆ° là m việc trong các nhà máy, xà nghiệp, và còn xa hÆ¡n nữa, vá»›i ngoại quốc. Phải, phải! Nếu chúng ta khéo tổ chức nhau lại và cÅ©ng hà nh Ä‘á»™ng ngay từ bây giá» thì sang xuân, vá»›i sá»± giúp đỡ của các cÆ°á»ng quốc bên ngoà i, vùng sông Äông sẽ sạch bóng quân Ä‘á». Anh sẽ gieo lúa bằng hạt giống của anh và cho mình anh hưởng thôi.. Khoan, để tôi nói nốt đã. Trong huyện, có nhiá»u ngÆ°á»i đồng tình vá»›i ta. Phải cố kết và táºp hợp há» lại. Tôi Ä‘i Uxti-Khôpécxkaia chÃnh là vá» việc nà y đây. Anh có nháºp bá»n chúng tôi không? Trong tổ chức của chúng tôi đã có trên ba trăm cá»±u chiến binh kô-dắc rồi. Ở Äubrốpxki, ở Vôxvôvôi, ở Tubianxki, ở MalÆ°i Ônkhôvátxki và nhiá»u ấp khác chúng tôi đã láºp nên những Ä‘á»™i chiến đấu. CÅ©ng nên tổ chức má»™t Ä‘á»™i nhÆ° thế ở Grêmiatsi các anh đây…Nà o, anh nói Ä‘i.
- Bà con kêu ca vỠchuyện nông trang và chuyện nộp thóc…
- Khoan! Không nói chuyện bà con, mà nói chuyện anh. Tôi há»i anh cÆ¡. Thế nà o?
- Những chuyện nhÆ° váºy là m sao quyết định ngay được?..Chuyện nà y mất đầu nhÆ° bỡn.
- Anh cứ nghÄ© Ä‘i…Có lệnh là tất cả các thôn ấp chúng ta sẽ đồng loạt nổi dáºy. Chúng ta sẽ chiếm huyện nà y, dân cảnh và cá»™ng sản thì ta sẽ sục táºn nhà tóm cổ từng thằng, còn vá» sau thì ngá»n lá»a tá»± nó sẽ bùng lên.
- NhÆ°ng lấy gì mà nổi dáºy?
- Sẽ có! Chắc anh cũng còn giữ được chứ?
- CÅ©ng chẳng rõ nữa…Hình nhÆ° cÅ©ng có vứt lay lứt đâu đó…Má»™t khẩu súng cổ…Kiểu Ão thì phải.
- Chúng ta chỉ cần khởi sá»±, và má»™t tuần lá»… sau tà u ngoại quốc sẽ chở đến cả súng trÆ°á»ng, cả đại bác. Sẽ có cả tà u bay nữa. Thế nà o?
- ThÆ°a ngà i đại uý, xin để tôi nghÄ© đã! Äừng thúc ép tôi qúa…
Khách dá»±a lÆ°ng và o bệ lò sưởi, mặt chÆ°a hết tái, nói giá»ng trầm trầm:
- Chúng tôi không Ä‘i má»™ ngÆ°á»i và o nông trang, cho nên không thúc ép ai cả. Hoà n toà n tuỳ anh, nhÆ°ng cái mồm thì…liệu đấy anh Lukits ạ! Sáu viên phần anh, còn viên thứ bảy…- và khách lấy ngón tay khẽ gảy lách cách ổ đạn khẩu súng lục đút trong túi.
- Vá» cái mồm thì ông khá»i lo. NhÆ°ng việc ông là m xem ra mạo hiểm đấy. Và cÅ©ng chẳng giấu gì ông: việc ấy là m tôi hãi lắm. NhÆ°ng sống thì cÅ©ng cùng Ä‘Æ°á»ng rồi. – Lão ngừng nói má»™t lát. – Nếu không có chuyện o ép những ngÆ°á»i có của, tôi nai lÆ°ng ra là m, biết đâu bây giá» chẳng nhất là ng rồi. Cứ nhÆ° thá»i là m ăn tá»± do thì biết đâu bây giá» tôi chẳng đã có cái ô tô! – Iakốp Lukits chua chát nói sau má»™t phút im lặng. – NhÆ°ng Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c mà lao và o những chuyện ấy…Há» vặn cổ sá»›m.
- Sao lại Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c? – Khách khó chịu ngắt lá»i.
- Ấy là tôi nói lẩm cẩm nhÆ° váºy. NhÆ°ng thÆ°a ông, những ngÆ°á»i khác thì thế nà o? Thế giá»›i há» sẽ thế nà o? Nhân dân liệu có nghe không?
- Nhân dân chỉ là đà n cừu. Phải dẫn dắt há». Thế nà o, quyết định chứ?
- Tôi đã nói rồi, thưa ông Alếchxanđrơ Anhiximôvits…
- Tôi cần biết dứt khoát: anh có đồng ý không?
- Chẳng còn con Ä‘Æ°á»ng nà o khác, váºy thì tôi đồng ý. NhÆ°ng dẫu sao ông cứ để cho tôi nghÄ© cho chÃn đã. Sáng mai tôi sẽ trả lá»i ông má»™t tiếng cuối cùng.
Thế rồi Pôlốptxép đã lên giá»ng ra lệnh:
- Ngoà i ra, anh còn phải thuyết phục những bà con kô-dắc nà o tin cáºy được. Tìm những ai có háºn thù vá»›i ChÃnh quyá»n Xôviết ấy.
- Cuá»™c sống thế nà y thì ai mà không háºn thù.
- Thằng cháu nhà anh thế nà o?
- Cha nà o con nấy. Tôi là m sao, nó là m váºy (*****)
- Thằng ấy được chứ?
- Nó đáng mặt má»™t dân kô-dắc, - Iakốp Lukits đáp vá»›i má»™t vẻ tá»± hà o kÃn đáo.
Chủ nhà trải cho khách một tấm chăn xám và một chiếc áo khoác lót lông nằm ở gian khác, cạnh bệ lò sưởi. Khách tháo ủng ra, nhưng để nguyên quần áo mà nằm, và vừa đặt má lên chiếc gồi nhồi lông chim mát lạnh đã thiếp đi luôn.
… Trá»i chÆ°a sáng hẳn Iakốp Lukits đã đánh thức bà mẹ già tám mÆ°Æ¡i nằm ngủ trong gian buồng nhá» bên chái nhà . Lão kể vắn tắt cho mẹ nghe ông chỉ huy đại Ä‘á»™i cÅ© của mình đến đây có mục Ä‘Ãch gì. Mụ già ngồi trên bệ lò sưởi nghe, buông thõng hai chân nổi những Ä‘Æ°á»ng gân Ä‘en và các khá»›p sÆ°ng phù vì cóng, má»™t tay Ä‘Æ°a lên banh cái và nh tay và ng ệch ra.
Iakốp Lukits quỳ xuống, nói:
- Mẹ có ban phước cho con không?
- Là m Ä‘i, cứ là m, đánh cho chết bá»n trá»i tru đất diệt ấy Ä‘i, con ạ! Chúa ban phÆ°á»›c là nh cho an! Chúng nó đóng cá»a nhà thá»â€¦Cha cố không sống nổi…Con cứ là m Ä‘i!...
Trá»i sáng thì Iakốp Lukits đánh thức khách dáºy:
- Tôi quyết định rồi! Xin ông ra lệnh.
Pôlốptxép rút trong túi áo ra một tỠgiấy:
- Äá»c Ä‘i, rồi ký và o.
“ Xin Chúa che chở cho chúng con! Tôi là má»™t ngÆ°á»i lÃnh kô-dắc của Äại binh Ä‘oà n sông Äông, xin gia nháºp Liên minh giải phóng quê hÆ°Æ¡ng sông Äông, và cam kết tuân lệnh các vị chỉ huy, Ä‘em hết sức lá»±c và bằng má»i cách, chiến đấu đến giá»t máu cuối cùng chống bá»n cá»™ng sản bônsêvÃch, những kẻ thù không Ä‘á»™i trá»i chung của Thiên chúa giáo, những kẻ áp bức nhân dân Nga. Tôi cam kết tuyệt đối tuân lệnh các vị thủ trưởng và chỉ huy của mình. Tôi cam kết dâng toà n bá»™ tà i sản của tôi lên bà n thá» Tổ quốc Thiên chúa giáo giòng chÃnh thống. Tôi cam kết và xin kýâ€
-------------------
(*) Quân Bạch vệ. – ND.
(**) TrÆ°á»›c cách mạng, ngÆ°á»i kô-dắc Ä‘i lÃnh Nga hoà ng phải Ä‘em theo ngá»±a, cao tối thiểu là 2 ác-sin ná»a véc-sốc. Má»™t ác-sin là 0,71m, má»™t véc-sốc là 0,044m. – ND.
(***) Äêxiachin = 1,09 hec ta. – ND.
(****) Krúc = 4 hec ta. – ND.
(*****) Nguyên văn: Ngón tay bỠbà n tay đi đâu được? Tôi đi đâu, nó theo đó. – ND.
Tà i sản của Mèo Äa Tình
01-01-2009, 10:56 PM
Phá Quan Hạ Sơn
Tham gia: Nov 2008
Äến từ: Thao Dien Q2
Bà i gởi: 180
Thá»i gian online: 0 giây
Thanks: 0
Thanked 0 Times in 0 Posts
CHÆ¯Æ NG IV
Ba mÆ°Æ¡i hai con ngÆ°á»i – cốt cán và bần nông ấp Grêmiatsi Lốc – nÃn thở ngồi nghe. Äavưđốp chẳng có tà i diá»…n thuyết, váºy mà thoạt đầu ngÆ°á»i ta lắng nghe anh còn chăm chú hÆ¡n cả má»™t ngÆ°á»i kể chuyện cổ tÃch giá»i nhất.
- ThÆ°a các đồng chÃ! Tôi bản thân là công nhân nhà máy Puchilốp Ä‘á». Äảng cá»™ng sản và giai cấp công nhân phái tôi vỠđây giúp các đồng chà tổ chức nông trang táºp thể và tiêu diệt bá»n kulắc là những kẻ hút máu hút mủ má»i ngÆ°á»i chúng ta. Tôi sẽ nói ngắn thôi. Các đồng chà phải hợp lá»±c lại và o nông trang táºp thể, Ä‘em toà n bá»™ ruá»™ng đất, nông cụ, súc váºt là m của chung. Vì sao phải và o nông trang? Vì rằng cứ tiếp tục sống nhÆ° thế nà y thì tháºt là sống không nổi. Ta gay go vá» lúa mì là do bá»n kulắc chôn giấu, để mục nát dÆ°á»›i đất, ta phải dùng vÅ© lá»±c mà đoạt lấy của chúng! Còn các đồng chà thì hẳn là sẽ phấn khởi mà ná»™p lúa mì, nhÆ°ng chÃnh các đồng chà cÅ©ng thiếu ăn. Lúa của trung bần nông thì không nuôi nổi liên bang Xôviết. Phải gieo trồng thêm nhiá»u nữa. NhÆ°ng vá»›i các cà y gá»— và cà y sắt má»™t lưỡi thì là m sao mà gieo trồng nhiá»u được? Chỉ có máy cà y má»›i giúp ta thoát được khá»i tình cảnh nà y. Thá»±c tế thế! Tôi không rõ ở vùng sông Äông các đồng chÃ, trong vụ cà y thu, má»™t cái cà y thì cà y được bao nhiêu…
- Nắm chắc tay cà y cả ngà y lẫn đêm thì đến mùa đông cà y được mÆ°á»i hai đêxiachin.
- Hả? MÆ°á»i hai à ? Phải chân đất rắn thì sao?
- Ông kia nói lăng nhăng gì váºy? – Má»™t tiếng Ä‘Ã n bà the thé cất lên. – Thế thì má»—i cái cà y phải đóng ba, không thì bốn đôi bò Ä‘á»±c khoẻ, mà ta thì Ä‘Ã o đâu ra bò? CÅ©ng có đấy, nhÆ°ng không phải ai cÅ©ng có, lải rải má»—i nÆ¡i má»™t đôi ốm đói.., mà phần lá»›n lại là bò Ä‘á»±c có vú. Nhà già u cÆ¡ ngÆ°á»i ta má»›i có, há» là m ăn nhÆ° diá»u được gió...
- Ai mà nói chuyện ấy! Äà n bà không biết thì ngồi yên nhá váy mà nghe. – Tiếng ai ồm ồm và khà n khà n đáp lại.
- Ông thì biết! Vá» nhà mà dạy vợ, đừng lên mặt dạy ngÆ°á»i ta.
- Thế máy cà y thì cà y được bao nhiêu?...
Äavưđốp chá» cho má»i ngÆ°á»i im lặng, rồi đáp:
- Má»™t máy cà y, nói máy của xưởng Puchilốp chúng tôi sản xuất ra thôi, nếu có tay lái giá»i, thạo nghá» thì má»™t ngà y má»™t đêm, hai ca thay nhau cÅ©ng cà y được mÆ°á»i hai đêxiachin.
Cả hội nghị cùng ồ lên. Có tiếng ai kinh ngạc thốt lên:
- Cha mẹ ơi!...
- Gớm thế đấy! Cà y bằng con ngựa ấy mới sướng…- Tiếng ai đó thở dà i, khao khát.
Äavưđốp Ä‘Æ°a tay lên quệt đôi môi khô Ä‘i vì cảm Ä‘á»™ng, nói tiếp:
- Xưởng chúng tôi là m ra máy kéo cho các đồng chà đấy. Bần trung nông cá thể thì không mua nổi đâu: ruá»™t tượng bà con bé quá! NghÄ©a là muốn mua được thì bần cố, trung nông phải chung lÆ°ng đấu cáºt lại. Bà con Ä‘á»u biết đấy, máy kéo mà đem ra là m ở mảnh ruá»™ng nhá» thì lá»— vốn to. Vá»›i nó thì cứ phải là những cánh đồng lá»›n. Những ácten nhá» dùng nó cÅ©ng chẳng lợi gì hÆ¡n là vắt sữa dê.
- Không được thế nữa ấy chứ! – Má»™t giá»ng ồm ồm nhÆ° ống lệnh cất lên từ những hà ng ghế cuối.
- NghÄ©a là ta nên là m thế nà o? – Äavưđốp nói tiếp, không chú ý đến những tiếng đáp lại ấy. – Äảng dá»± kiến táºp thể hoá toà n bá»™ để bà con có máy cà y và đưa bà con ra khá»i cảnh bần cùng. Äồng chà Lênin trÆ°á»›c khi mất đã nói nhÆ° thế nà o? Chỉ có nông trang táºp thể má»›i cứu được nông dân lao Ä‘á»™ng thoát khá»i nghèo khó. Không thế thì há» sẽ nguy khốn. Bá»n kulắc là con quá»· khát máu sẽ hút máu của hỠđến khô kiệt… Váºy thì các đồng chà phải dứt khoát, kiên quyết Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng Äảng vạch ra. Liên minh vá»›i công nhân, giai cấp nông dân táºp thể sẽ coi khinh tất cả bá»n kulắc và má»i kẻ thù. Tôi không nói sai đâu. Bây giá» tôi nói sang cái táºp Ä‘oà n sản xuất của các đồng chÃ. Cỡ nhá» quá, lá»±c yếu, do đó công việc là m ăn của nó có thể nói là bi đát. NhÆ° váºy thì chẳng khác gì gió và o nhà trống.. Tóm lại là chẳng ăn gì cả, chỉ Ä‘á»™c thua lá»—! NhÆ°ng chúng ta phải Ä‘Æ°a nó và o nông trang táºp thể, là m thà nh cái cốt lõi, rồi quanh cái cốt lõi ấy sẽ phát triển thêm trung nông..
- Khoan, tôi có ý kiến tà đã! – Äemka Usanốp, má»™t anh chà ng rá»— hoa, mắt lác, đã có thá»i gian tham gia táºp Ä‘oà n, đứng dáºy.
- Muốn ý kiến thì phải giÆ¡ tay xin phép, - Nagunốp ngồi ở bà n chủ toạ, cạnh Äavưđốp và AnÄ‘rây RadÆ¡miốtnốp, nghiêm nghị nhắc nhở anh ta.
Äemka tỉnh bÆ¡ Ä‘i, má»—i mắt nhìn Ä‘i má»™t ngả, tưởng đâu nhÆ° anh ta đồng thá»i vừa nhìn lên bà n chủ tịch, vừa nhìn cá» toạ:
- Tôi cứ nói, chẳng việc gì phải xin phép. Tôi xin lá»—i, chứ váºy thì vì sao chúng ta là m ăn thất bát và thà nh gánh nặng cho ChÃnh quyá»n Xôviết? Tại vì sao, tôi xin há»i các đồng chÃ, chúng ta nhÆ° má»™t bá»n ăn bám và o quỹ tÃn dụng? Tại cái ông chủ nhiệm quý hoá của chúng ta! Tại lão Akaska Mênốc đấy!
- Cái phần tỠăn nói bố láo! – Má»™t giá»ng gà trống cất lên từ mấy hà ng ghế cuối. Và Akaska Mênốc huých cùi tay chen lên phÃa bà n chủ toạ.
- Tôi xin dẫn chứng! – Äemka tái mặt Ä‘i, hai mắt nhÃu và o bên sống mÅ©i. Mặc cho RadÆ¡miốtnốp Ä‘ang nắm bà n tay gân guốc đấm xuống bà n thình thình, anh ta quay sang phÃa Akaska: - Äừng có mà lấp liếm. Chúng ta nghèo hÆ¡n các nông trang khác không phải vì chúng ta Ãt ngÆ°á»i, mà là do những việc đổi chác của nhà anh. Anh có đổi con bò Ä‘á»±c lấy cái môtô, chẳng há»i ý kiến ai không? Có? Và đứa nà o nghÄ© ra cái chuyện Ä‘em gà đẻ Ä‘i đổi lấy…
Akaska vừa chen lên, vừa chống chế:
- Cứ bịa nữa đi!
- Chẳng phải anh thì đứa nà o gạ chúng tôi bán ba con cừu Ä‘á»±c thiến và má»™t con bò cái tÆ¡ để mua má»™t cá»— xe ngá»±a? Äồ lái buôn..ná»a mùa! Úi già o ôi! – Äemka nói bằng má»™t giá»ng đắc thắng.
- Từ từ chứ nà o! Lối đâu đá nhau nhÆ° gà chá»i thế nà y! – Nagunốp can, và trên má anh cái thứ thịt dÆ°á»›i lá»›p da Ä‘á» á»ng lên đã bắt đầu giáºt giáºt.
Akaska đã len tới bà n chủ toạ, xin phép nói:
- Äá» nghị đến lượt tôi có ý kiến.
Anh ta Ä‘Æ°a tay lên nắm bá»™ râu hung hung định nói thì Äavưđốp gạt anh ra:
- Tôi phát biểu nốt, và bây giá» Ä‘á» nghị đừng nói chen … ThÆ°a các đồng chÃ, nhÆ° tôi đã nói: chỉ có nông trang táºp thể má»›i có thể..
Anh du kÃch Ä‘á» Paven Liubiskin, ngồi ngay sát cá»a ra và o, ngắt lá»i anh:
- Anh không phải tuyên truyá»n chúng tôi! Chúng tôi sẽ và o nông trang ráo.
- Äồng ý và o nông trang.
- Và o thì mới là m ăn nên nỗi đấy!
- Nhưng phải quản lý cho tỠtế cơ.
Vẫn cái anh chà ng Liubiskin ấy lại cất giá»ng, át má»i tiếng ồn. Anh ta đứng lên, tráºt cái mÅ© lông Ä‘en ra, ngÆ°á»i cao lá»›n, vai ngang chằn chặn, lấp cả lối ra và o:
- Anh nà y tháºt buồn cÆ°á»i, việc gì phải tuyên truyá»n ChÃnh quyá»n Xôviết vá»›i chúng tôi? ChÃnh tay chúng tôi trong thá»i gian chiến tranh đã dá»±ng nó lên, chÃnh chúng tôi đã Ä‘Æ°a vai ra đỡ cho nó khá»i đổ. Chúng tôi biết nông trang là thế nà o rồi, chúng tôi sẽ và o. Các anh hãy cho chúng tôi máy móc. – Anh chìa bà n tay nứt nẻ ra. – Máy kéo thì hay rồi, khá»i nói, nhÆ°ng công nhân các anh, các anh là m ra còn được Ãt quá, chúng tôi chê các anh Ä‘iểm ấy đấy! Chúng tôi không có cái gì để bấu vÃu cả, gay go là ở chá»— đó. Còn cà y bằng bò thì má»™t tay cà y, má»™t tay gạt nÆ°á»›c mắt, và nếu chỉ nhÆ° thế thì cần gì phải có nông trang má»›i là m được. TrÆ°á»›c khi có bÆ°á»›c chuyển sang thà nh láºp nông trang thì bản thân tôi đã định viết thÆ° cho đồng chà Kalinin, yêu cầu giúp đỡ bà con nhà nông xây dá»±ng má»™t cuá»™c sống má»›i nhÆ° thế nà o đó. Nếu không, cứ mấy năm đầu thì chẳng khác gì dÆ°á»›i chế Ä‘á»™ cÅ© cả: đóng thuế Ä‘i, còn sống chết mặc bay. Thế thì cái Äảng Cá»™ng sản Nga để là m gì nhỉ? Chúng ta đã đánh thắng, được, nhÆ°ng rồi sao nữa? Lại nhÆ° xÆ°a, lẽo đẽo theo sau cái cà y, ai có con gì thì mắc cà y và o con đó. Còn ngÆ°á»i không có thì sao? Ngá»a tay xin ở cổng nhà thá» chăng? Hay là kiếm má»™t cái xiên, nấp dÆ°á»›i gầm cầu, rình những anh cán bá»™ thÆ°Æ¡ng nghiệp nhà nÆ°á»›c hoặc nhân viên hợp tác xã tiêu thụ mà xỉa? NgÆ°á»i ta vẫn cho phép bá»n nhà già u phát canh thu tô, cho phép chúng mÆ°á»›n ngÆ°á»i là m. Năm 1918, cách mạng dạy chúng ta là m nhÆ° váºy sao? Các anh đã bịt mắt cách mạng! Và há»… ai mở mồm nói: â€Chúng ta đã chiến đấu để là m gì nhỉ?†thì những ông công chức chÆ°a há» ngá»i thấy mùi thuốc súng lại lấy đó là m trò cÆ°á»i, và đằng sau há», cả má»™t bầy chó trắng cÅ©ng hô hố lên cÆ°á»i. Không, anh không phải lên lá»›p chúng tôi! Chúng tôi nghe những lá»i bùi tai đã nhiá»u rồi. Anh hãy bán chịu cho chúng tôi má»™t máy cà y, hoặc bán trả dần bằng thóc, nhÆ°ng phải là máy tốt chứ đừng Ä‘Æ°a ra cái của ba bị, hoặc đồ tầm phÆ¡ nà o! ÄÆ°a đúng loại máy kéo anh vừa nói ấy! Nếu không thì tôi xÆ¡i những cái nà y để là m gì? – Anh bÆ°á»›c qua đùi bà con ngồi trên các hà ng ghế, Ä‘i thẳng tá»›i bà n chủ toạ, vừa Ä‘i vừa cởi cúc chiếc quần rách tã ra. Äến nÆ¡i, anh vén thốc tà áo sÆ¡mi lên, lấy cằm kẹp giữ và o ngá»±c. Trên bụng và hông Ä‘en sạm của anh lá»™ ra những vết sẹo gá»›m khiếp, kéo căng da: - Tôi xÆ¡i quà nà y của các ngà i Kađê (*) để là m gì?
- Äồ nỡm, không biết dÆ¡! Thế thì tụt hẳn ra có được không! – Mụ goá Anhixia, ngồi cạnh Äemka Usakốp, bất bình và láu lỉnh kêu lên.
- Mụ thÃch tụt à ? - Äemka khinh bỉ lÆ°á»m mụ má»™t cái.
- Thôi, thÃm Anhixia Æ¡i, im cái mồm Ä‘i! Chìa ra cho má»™t vị công nhân xem sẹo của tôi thì việc gì mà tôi sợ dÆ¡? Äể cho anh ta thấy! Bởi vì rằng nếu cứ tiếp tục sống nhÆ° thế nà y thì, mẹ kiếp, tôi đến chẳng còn cái quái gì mà che tât cả những của quý ấy nữa chứ! Quần của tôi bây giá» thá»±c ra chỉ còn là cái tên gá»i thôi. Ban ngà y ban mặt tôi đâu dám Ä‘i qua mặt Ä‘Ã n bà con gái! Há» hãi chết khiếp!
PhÃa đằng sau ngÆ°á»i ta cÆ°á»i hô hố, là m nhá»™n lên, nhÆ°ng Liubiskin Ä‘Æ°a con mắt nghiêm nghị nhìn quanh má»™t vòng. Và lại nghe thấy tiếng ngá»n đèn nổ lép bép.
- Váºy là tôi đã chiến đấu chống bá»n Ka-đê chỉ để cho bá»n nhà già u vẫn cứ sống Ä‘Ã ng hoà ng hÆ¡n tôi à ? Äể cho chúng ăn sung mặc sÆ°á»›ng, còn tôi vẫn phải ăn bánh mì mốc vá»›i hà nh à ? Có phải váºy không, hả đồng chà công nhân? Nà y anh, anh Maka Æ¡i, việc gì phải nhấm nháy tôi! Cả năm tôi chỉ nói có má»™t lần thôi, để yên tôi nói.
Äavưđốp gáºt đầu:
- Cứ nói tiếp đi!
- Tôi nói tiếp. Năm nay tôi gieo ba đêxiachin lúa mạch. Tôi có ba đứa nhá», má»™t bà chị què, và má»™t vợ ốm. Tôi có ná»™p thóc đúng hạn không, hả anh RadÆ¡miốtnốp?
- Có, nhÆ°ng đừng là m ầm lên nhÆ° váºy.
- Không, tôi cứ là m ầm! Thế cái lão kulắc Phrôn Mũi toác…, mả mẹ nó!...
- Sao, sao? – Nagunốp đấm bà n một cái, nói.
- Thằng Phrôn Mũi toác có nộp thóc không? Không chứ gì?
RadÆ¡miốtnốp, đôi mắt sáng long lanh thÃch thú và từ nãy vẫn nghe Liubiskin vá»›i má»™t vẻ khoái trá ra mặt, nói chêm và o:
- Thế cho nên toà án đã phạt hắn, bắt hắn nộp đủ thóc.
Äavưđốp chợt nhá»› đến bà thÆ° huyện uá»·, nghÄ© bụng: “Ông tháºn trá»ng Æ¡i, sao ông không ở đây mà nghe?â€.
- Năm nay hắn vẫn sẽ là ông Phrôn IgÆ¡nachits! Và sang xuân hắn sẽ lại đến mÆ°á»›n tôi là m! – Liubiskin ném cái mÅ© Ä‘en nhẻm xuống bên chân Äavưđốp. – Anh nói chuyện nông trang vá»›i tôi là m gì?! Các anh cứ xÆ¡i tái bá»n kulắc Ä‘i, chúng tôi khắc và o! Các anh cứ tÆ°á»›c máy móc, tÆ°á»›c bò của chúng nó Ä‘Æ°a cho chúng tôi, tÆ°á»›c cái sức mạnh của chúng nó Ä‘i, chúng ta khắc có bình đẳng! Toà n chỉ thấy nói Ä‘i rồi nói lại: “tiêu diệt bá»n kulắcâ€, còn bá»n kulắc thì năm nà y qua năm khác cứ phình mãi ra, nhÆ° cây si, và che lấp cả mặt trá»i của chúng tôi.
Äemka nói nhÆ° đế và o:
- Anh có cho chúng tôi tà i sản của lão Phrôn thì Akaska Mênốc sẽ đem đổi lấy cái tà u bay cho mà xem.
- Ha ha, hố hố!...
- Nói trúng tim đen.
- Äá» nghị là m chứng cho tôi là đã bị xúc phạm!
- Không để cho ai nghe nữa à ? Suỵt!
- LÅ© quá»·, mất tráºt tá»± quá!
- Thôi, im lặng!...
Äavưđốp vất vả má»›i dẹp được tiếng ồn à o Ä‘ang nổi lên.
- Äó chÃnh là chÃnh sách của Äảng ta! Cá»a đã mở rồi, việc gì ta phải gõ nữa! Tiêu diệt bá»n kulắc vá» mặt giai cấp, tịch thu tà i sản của chúng trao cho nông trang, thá»±c tế thế! Còn đồng chÃ, đồng chà du kÃch ạ, việc gì mà đồng chà vứt mÅ© xuống gầm bà n nhÆ° váºy, nó còn dùng che đầu được đấy. Bây giá» thì không được có chuyện phát canh thu tô và thuê mÆ°á»›n nhân công nữa! TrÆ°á»›c đây chúng ta còn gượng nhẹ bá»n kulắc, đó là do hoà n cảnh bắt buá»™c: chúng có nhiá»u thóc ná»™p hÆ¡n các nông trang chúng ta. NhÆ°ng bây giá» thì khác hẳn rồi. Äồng chà Xtalin đã tÃnh toán đủ má»i Ä‘Æ°á»ng và bảo: phải loại trừ bá»n kulắc ra khá»i Ä‘á»i sống chúng ta! Phải Ä‘em tà i sản của chúng trao cho nông trang…Äồng chà nhăn nhó mãi vá» chuyện máy kéo…Váºy năm triệu rúp ngÆ°á»i ta cấp cho các nông trang để mở mang thì là cái gì? Äồng chà có biết chuyện ấy không? Thế thì việc gì đồng chà cứ phải ngáºu xị lên nhÆ° váºy? TrÆ°á»›c tiên phải nặn ra được cái nông trang đã, rồi má»›i lo đến chuyện máy móc chứ. Còn đồng chà thì muốn sắm cái vòng cổ ngá»±a trÆ°á»›c, rồi Ä‘o cái vòng cổ mà táºu ngá»±a. Äồng chà cÆ°á»i cái gì? Äúng thế, đúng thế đấy!
- Cáºu Liubiskin nà y đúng là đặt cái cà y trÆ°á»›c con bò!
- Hô hô..
- Thế thì chúng tôi tán thà nh và o nông trang quá rồi!
- Hắn tÃnh chuyện cái vòng cổ ngá»±a..
- Thà nh láºp ngay đêm nay Ä‘i!
- Ghi tên luôn!
- Dẫn chúng tôi Ä‘i đấu bá»n kulắc!
Nagunốp đỠnghị:
- Ai muốn và o nông trang, giơ tay lên!
Äếm thì thấy có ba mÆ°Æ¡i ba bà n tay giÆ¡ lên. Má»™t bà con nà o đó cuống quýt đã giÆ¡ cả hai tay.
Không khà ngá»™t ngạt là m Äavưđốp phải bỠáo măngtô và véttông ra. Anh cởi khuy cổ áo sÆ¡mi, mỉm cÆ°á»i đợi cho tiếng ồn à o lắng xuống:
- Tinh thần giác ngá»™ của các đồng chà rất cao, thá»±c tế thế! NhÆ°ng các đồng chà tưởng chỉ có việc và o nông trang là xong à ? Không, chÆ°a đủ đâu! Bần nông các đồng chà là trụ cá»™t của ChÃnh quyá»n Xôviết. Không những bản thân các đồng chà phải và o nông trang, mà còn phải lôi kéo trung nông Ä‘ang nghiêng ngả nữa.
- NhÆ°ng ngÆ°á»i ta không muốn thì lôi kéo là m sao? – Akaska Mênốc há»i. – Há» là con bò hay sao mà bảo xá» mÅ©i dắt Ä‘i?
- Phải thuyết phục há»! Äồng chà là ngÆ°á»i đấu tranh cho chân lý của chúng ta, thế mà lại không lôi kéo được ngÆ°á»i khác theo mình à ? Mai ta sẽ có cuá»™c há»p. Äồng chà hãy biểu quyết “tán thà nh†và thuyết phục ngÆ°á»i trung nông ngồi bên mình. Bây giá» ta bà n sang chuyện bá»n kulắc. Ta sẽ ra quyết định trục xuất chúng ra khá»i cÆ°Æ¡ng giá»›i vùng Bắc CápcadÆ¡ nà y hay là thế nà o?
- Äồng ý đấy!
- Nhổ táºn gốc!
- Không, không phải chỉ nhổ táºn gốc, mà trốc táºn rá»… nữa, - Äavưđốp bổ sung, và bảo RadÆ¡miốtnốp: - đồng chà đá»c danh sách bá»n kulắc lên. Ta sẽ duyệt bây giá» việc tịch thu tà i sản của chúng nó.
AnÄ‘rây rút trong táºp hồ sÆ¡ ra má»™t tá» giấy, trao cho Äavưđốp.
- Phrôn Äamaxkốp. Tên nà y có đáng bị giai cấp vô sản trừng trị nhÆ° váºy không?
Các cánh tay giÆ¡ lên nhất loạt. NhÆ°ng đếm xong thì Äavưđốp thấy là có má»™t ngÆ°á»i không biểu quyết. Anh dÆ°á»›n đôi lông mà y đầy mồ hôi Ä‘ang bốc hÆ¡i lên:
- Không đồng ý à , anh kia?
Anh chà ng kô-dắc nom vẻ hiá»n là nh củ mỉ, vừa rồi không giÆ¡ tay, đáp cá»™c lốc:
- Tôi không có ý kiến.
- Sao lại thế? – Äavưđốp gặng há»i.
- Vì ông ấy là hà ng xóm láng giá»ng của tôi, tôi thấy ông ấy có nhiá»u cái tốt. Tôi không thể giÆ¡ tay là m hại ông ấy được.
Nagunốp đứng nhổm dáºy nhÆ° kiểu Ä‘ang ngồi trên yên ngá»±a, ra lệnh bằng má»™t giá»ng hÆ¡i run run:
- Cút ngay khá»i phòng há»p nà y!
Äavưđốp nghiêm khắc ngắt lá»i Nagunốp:
- Äừng, ai lại là m thế, đồng chà Nagunốp! Anh đồng bà o kia, đừng vá»! Anh hãy giải thÃch rõ thái Ä‘á»™ của anh đã. Theo anh, Äamaxkốp có phải kulắc hay không?
- Chuyện ấy tôi không biết. Tôi mù chữ, và đỠnghị cho tôi rá»i há»™i nghị.
- Không được, anh hãy vui lòng giải thÃch cho chúng tôi nghe đã: anh đã được nó là m Æ¡n những gì?
- Ông ấy giúp tôi luôn, nay cho mượn bò, mai cho vay thóc giống.. có Ãt đâu…NhÆ°ng tôi không phản bá»™i chÃnh quyá»n. Tôi ủng há»™ chÃnh quyá»n…
Radơmiốtnốp nói xen và o:
- Nó có yêu cầu anh bênh vá»±c nó không? Nó có đút lót anh tiá»n, thóc lúa không? Anh cứ thú nháºn Ä‘i, đừng sợ! Nà o, nói Ä‘i: nó đã hứa vá»›i anh những gì? – RadÆ¡miốtnốp mỉm cÆ°á»i lúng túng, ngượng thay cho anh chà ng kia, và ngượng vì những câu há»i sống sượng của mình.
- Hình như chẳng hứa cái gì cả. Sao đồng chà biết?
- Chimôphây, mà y nói dối! Mà y là đứa đã bị mua chuộc, biến thà nh tay sai kulắc rồi! – Có tiếng ai trong hà ng ghế kêu lên.
- Anh muốn gá»i tôi thế nà o thì gá»i, tuỳ anh…
Äavưđốp há»i má»™t câu nhÆ° ká» dao và o cổ anh ta:
- Anh theo ChÃnh quyá»n Xôviết hay theo bá»n kulắc? Anh đừng bôi nhá» giai cấp nông dân nghèo khổ, anh hãy nói thẳng cho há»™i nghị rõ: anh đứng vá» bên nà o?
Liubiskin bực lắm, cắt ngang:
- HÆ¡i đâu mất thá»i giá» vá»›i hắn! Chỉ cần má»™t chai vốtka là có thể mua được cả hắn lẫn ruá»™t gan hắn. Nà y, Chimôphây Æ¡i, trông mà y mà tao ngứa mắt quá!
Anh chà ng Chimôphây Borsép, lúc nãy không giơ tay biểu quyết, cuối cùng tỠvẻ đấu dịu, đáp:
- Tôi ủng há»™ chÃnh quyá»n. Sao các anh lại xúm và o đả tôi nhÆ° váºy? Tôi tối tăm dốt nát, cho nên lẫn…
Nhưng biểu quyết lần thứ hai, anh ta đã giơ tay với một vẻ miễn cưỡng ra mặt.
Äavưđốp ngoáy máy chữ và o sổ tay: “Chimôphây Borsép bị kẻ thù của giai cấp dụ dá»—. Phải giáo dụcâ€.
Hội nghị đồng thanh quyết nghị tịch thu tà i sản bốn tên kulắc nữa.
NhÆ°ng khi Äavưđốp nói: “TÃt Bôrôđin. Ai tán thà nh?†thì cả há»™i nghị ắng Ä‘i trong má»™t không khà im lặng nặng ná». Nagunốp và RadÆ¡miốtnốp lúng túng nhìn nhau. Liubiskin cầm mÅ© lau mồ hôi trán.
- Sao lại im lặng? Có chuyện gì váºy? – Äavưđốp thắc mắc Ä‘Æ°a mắt nhìn các hà ng ghế, và thấy mình nhìn ai ngÆ°á»i ấy cÅ©ng quay mắt Ä‘i bèn Ä‘Æ°a mắt nhìn Nagunốp.
Nagunốp bắt đầu bằng má»™t giá»ng ngáºp ngừng:
- Số là thế nà y. Cái cáºu Bôrôđin ấy, chúng tôi vẫn gá»i nôm na là cáºu Titốc, hồi 1918 đã cùng vá»›i chúng tôi tình nguyện tham gia Ä‘á»™i cáºn vệ Ä‘á». Xuất thân gia đình bần nông, hắn chiến đấu vững và ng. Hắn bị thÆ°Æ¡ng mấy lần và đã được thưởng má»™t đồng hồ bạc vì thà nh tÃch cách mạng. Hắn là lÃnh Ä‘á»™i du kÃch Äumenốc. Äồng chà công nhân ạ, đồng chà có biết hắn đã là m cho chúng tôi nẫu ruá»™t, nẫu gan vì hắn nhÆ° thế nà o không? Phục viên vá» nhà , hắn bám khÆ° khÆ° lấy kinh tế của hắn nhÆ° con chó giữ xÆ°Æ¡ng… Và hắn bắt đầu là m già u, mặc dù chúng tôi đã khuyên răn hắn. Hắn là m ngà y là m đêm, râu ria lông lá má»c xồm xoà m, tứ thá»i đánh Ä‘á»™c cái quần vải thô. Hắn đã táºu được ba đôi bò và chuốc lấy bệnh sa đì vì mang vác quá nặng. NhÆ°ng thế đối vá»›i hắn vẫn chÆ°a đủ! Hắn bắt đầu mÆ°á»›n ngÆ°á»i, hai ngÆ°á»i, rồi ba ngÆ°á»i. Hắn táºu má»™t cối xay gió, rồi mua má»™t máy hÆ¡i nÆ°á»›c năm mã lá»±c và xoay ra là m bÆ¡, buôn bò. ThÆ°á»ng hắn ăn kham khổ và để ngÆ°á»i là m đói nhăn răng, mặc dù há» phải là m việc đến hai mÆ°Æ¡i tiếng má»™t ngà y và đêm phải dáºy năm lần bảy lượt cho ngá»±a và bò ăn. Chúng tôi đã nhiá»u lần gá»i hắn tá»›i chi bá»™ và trụ sở Xôviết, mắng cho thảm hại, bảo hắn: “Thôi Ä‘i, TÃt, đừng là m cái trò chắn ngang Ä‘Æ°á»ng chÃnh quyá»n Xôviết thân yêu của chúng ta nhÆ° thế nữa! ChÃnh cáºu đã hy sinh gian khổ ngoà i mặt tráºn, chiến đấu chống bá»n Bạch vệ..†– Nagunốp thở dà i đánh thượt má»™t cái, và giang rá»™ng hai tay. – Biết là m thế nà o má»™t khi ngÆ°á»i ta bị ma xui quá»· ám? Xem ra cái tÆ° hữu đã ăn sống nuốt tÆ°Æ¡i hắn rồi! Chúng tôi đã gá»i hắn lên má»™t lần nữa, gợi hắn nhá»› lại cuá»™c Ä‘á»i chiến đấu và những chuyện đồng cam cá»™ng khổ của chúng tôi, khuyên nhủ, Ä‘e hắn là chúng tôi sẽ đạp dà hắn xuống táºn bùn Ä‘en nếu hắn to gan cản Ä‘Æ°á»ng chúng ta, tÆ° sản hoá Ä‘i, và không muốn đón chá» cách mạng thế giá»›i.
Äavưđốp sốt ruá»™t, yêu cầu:
- Nói ngăn ngắn thôi.
Nagunốp giáºt mình và hạ thấp giá»ng:
- Chuyện ấy không nói ngắn được. Nó nhÆ° vết thÆ°Æ¡ng rỉ máu…Thế là hắn, nghÄ©a là cáºu Titốc ấy, hắn trả lá»i chúng tôi: “Tôi chấp hà nh mệnh lệnh của ChÃnh quyá»n Xôviết, mở rá»™ng diện tÃch gieo trồng. Và tôi mÆ°á»›n nhân công là hợp pháp: bà nó nhà tôi bị bệnh háºu sản. XÆ°a kia tôi chẳng bằng ai, bây giá» tôi được đầy đủ sung túc thế nà y thì chÃnh vì thế mà tôi đã chiến đấu. HÆ¡n nữa, chÃnh ChÃnh quyá»n Xôviết đứng vững được khá»™ng phải là nhá» và o các anh. Hai bà n tay tôi đây đã cung cấp cho chÃnh quyá»n Xôviết có cái để mà nhá, còn các anh, các ông quan to quan nhá», tôi còn lạ gì các ông nữaâ€. Khi chúng tôi gợi lại chuyện chiến đấu đồng cam cá»™ng khổ thì cÅ©ng có lần mắt hắn Ä‘á» hoe, nhÆ°ng hắn không để cho nÆ°á»›c mắt được chảy thoải mái, hắn quay mặt Ä‘i, lên gân nói: “Ăn cÆ¡m má»›i nói chuyện cÅ© là m gì?†Chúng tôi đã tÆ°á»›c quyá»n bầu cá» của hắn. Và thế là hắn chạy nháo các nÆ¡i, là m Ä‘Æ¡n lên khu, lên MátxcÆ¡va. NhÆ°ng tôi hiểu nhÆ° thế nà y, là ở trên các cÆ¡ quan trung Æ°Æ¡ng có những nhà cách mạng lão thà nh nắm những cÆ°Æ¡ng vị chủ chốt và các ông ấy thừa hiểu: má»™t khi anh đã phản bá»™i thì anh là kẻ thù, và đối vá»›i anh phải thẳng tay!
- Cũng nên nói ngăn ngắn thôi…
- Tôi xong bây giỠđây. Ở trên cÅ©ng không phục hồi cho hắn và từ bấy đến nay, hắn vẫn chứng nà o táºt ấy. Thá»±c ra thì hắn cÅ©ng thôi, không mÆ°á»›n ngÆ°á»i nữa…
Äavưđốp nhìn chòng chá»c và o mặt Nagunốp:
- Ồ, thế thì có vấn đỠgì nhỉ?
Nhưng Nagunốp khép hai hà ng lông mi ngắn bạc nắng xuống, đáp:
- Là vì cả há»™i nghị im lặng. Tôi chỉ muốn giải thÃch rõ là tên TÃt Bôrôđin, ngà y nay là kulắc thì trong quá khứ thân thiết má»›i đây là hạng ngÆ°á»i thế nà o thôi.
Äavưđốp mÃm chặt môi, mặt sa sầm:
- Việc gì đồng chà phải Ä‘em những chuyện ấy ra than thở vá»›i chúng tôi? Hắn đã Ä‘i du kÃch, đó là thà nh tÃch của hắn. NhÆ°ng bây giá» hắn trở thà nh kulắc, biến thà nh kẻ thù, váºy thì phải tiêu diệt! Có gì mà phải nói lôi thôi?
- Tôi nói thế không phải là tôi thÆ°Æ¡ng hại hắn đâu. Äồng chà đừng buá»™c oan cho tôi.
- Ai tán thà nh tịch thu tà i sản của Bôrôđin? – Äavưđốp Ä‘Æ°a mắt nhìn quanh má»™t vòng.
Các cánh tay ngáºp ngừng, lẻ tẻ giÆ¡ lên, nhÆ°ng rồi cÅ©ng giÆ¡ lên cả.
Tan há»p, Nagunốp má»i Äavưđốp vá» nhà mình ngủ. Anh vừa dò dẫm bÆ°á»›c ra khá»i căn nhà tối om của trụ sở Xôviết, vừa nói:
- Äể mai tôi sẽ tìm cho anh má»™t chá»— ở.
Há» Ä‘i bên nhau, bÆ°á»›c trên tuyết sà o sạo. Nagunốp phanh ngá»±c áo varÆ¡i ra, nói nho nhá»:
- Äồng chà công nhân thân mến ạ, tôi tháºt nhẹ cả ngÆ°á»i khi nghe nói phải Ä‘Æ°a và o nông trang toà n bá»™ tà i sản tÆ° hữu của nông dân. Từ bé tôi đã ghét cay ghét đắng của tÆ° hữu. Má»i tai hoạ Ä‘á»u do nó sinh ra cả, các đồng chà Mác, Ä‚ngghen tà i giá»i của chúng ta viết cấm có sai. Nếu không xoá bá» nó Ä‘i thì ngay cả dÆ°á»›i ChÃnh quyá»n Xôviết, ngÆ°á»i ta cÅ©ng sẽ choảng nhau, chạy lăng xăng, huých nhau, nhÆ° những con lợn chạy quanh máng ăn, chỉ vì cái bệnh dịch thổ tả ấy. Còn xÆ°a kia, dÆ°á»›i chế Ä‘á»™ cÅ© thì thế nà o? NghÄ© mà khiếp! Ông cụ nhà tôi xÆ°a là má»™t dân kô-dắc phong lÆ°u, có bốn đôi bò Ä‘á»±c và năm con ngá»±a. Ruá»™ng đất của ông cụ mênh mông, sáu mÆ°Æ¡i, bảy mÆ°Æ¡i, rồi đến má»™t trăm đêxiachin. Gia đình đông, toà n tay là m được. Chúng tôi tá»± lá»±c là m lấy cả. Äồng chà tÃnh xem: tôi có ba ông anh đã lấy vợ. Và thế rồi má»™t sá»± việc đã khắc sâu và o trà nhá»› tôi, và là m tôi sinh ra căm ghét chế Ä‘á»™ tÆ° hữu. Má»™t hôm, con lợn nhà hà ng xóm lẻn và o vÆ°á»n ra nhà tôi, phá mất mấy khóm khoai tây. Bà cụ tôi trông thấy, vá»› luôn cái gáo, múc đầy nÆ°á»›c sôi trong nồi, và bảo tôi:â€Maka, mà y ra xua nó, tao đón lối hà ng rà oâ€. Hồi ấy tôi mÆ°á»i hai. Cố nhiên là tôi đã ra Ä‘uổi con lợn bất hạnh ấy. Và bà cụ tôi đã cho nó tắm nÆ°á»›c sôi. Äến ná»—i lông nó bốc khói mù lên! Hồi đó Ä‘ang muà hè, con lợn bị thối thịt sinh giòi, má»—i ngà y má»™t nhiá»u, rồi nghẻo. Lão hà ng xóm để bụng thù. Và má»™t tuần sau, hai mÆ°Æ¡i ba đụn lúa mạch nhà tôi đánh đống ngoà i thảo nguyên cháy tiệt. Ông cụ tôi thừa biết đó là do bà n tay ai, ức không chịu nổi, phát Ä‘Æ¡n kiện. Và giữa hai ngÆ°á»i sinh ra thù hằn nhau đến ghê, không nhìn mặt nhau được. Tà rượu và o là choảng nhau luôn. Kiện cáo kéo dà i khoảng năm năm, cho đến ngà y xảy ra án mạng…Và o tuần lá»… Lá. NgÆ°á»i ta tìm thấy anh con trai của lão hà ng xóm nằm chết trong má»™t kho thóc. Có ai đó đã dùng chà ng nạng xiên cho anh ta và o ngá»±c, thủng mấy chá»—. Qua má»™t và i Ä‘iá»u, tôi Ä‘oán đấy là do bà n tay các ông anh tôi. NgÆ°á»i ta tiến hà nh Ä‘iá»u tra, nhÆ°ng không tìm ra thủ phạm…NgÆ°á»i ta láºp biên bản, kết luáºn anh ta chết vì say rượu. Và từ đó tôi bá» nhà bá» cá»a ra Ä‘i là m mÆ°á»›n. Rồi tôi bị lôi cuốn và o chiến tranh. Ngoà i mặt tráºn, có những lúc ta nằm, bá»n Äức giã pháo đạn ghém và o ta, khói Ä‘en và đất cát bắn tung toé lên trá»i. Tôi nằm và nghÄ©: “Vì ai, để giữ gìn của tÆ° hữu cho ai mà ta chịu cái cảnh hãi hùng chết chóc nà y nhỉ?†Và dÆ°á»›i là n đạn bắn, ta chỉ Æ°á»›c gì biến thà nh cái Ä‘inh, để cắm sâu xuống đất ngáºp táºn mÅ©! á»i chao ôi, rồi tôi hÃt phải hÆ¡i ngạt, anh ạ, bị trúng Ä‘á»™c! Bây giá», Ä‘á»™ng leo dốc má»™t tà là chóng mặt, máu bốc lên đầu, bÆ°á»›c không nổi. Ở mặt tráºn, có những ngÆ°á»i thông minh tà i trà đã vẽ Ä‘Æ°á»ng chỉ lối cho tôi, và khi trở vá», tôi đã là má»™t ngÆ°á»i bônsêvÃch. Và trong ná»™i chiến, chà , tôi má»›i đâm chém cái giống sâu bỠấy nhá! Không chút thÆ°Æ¡ng xót! Ở Kaxtornaia tôi bị chấn thÆ°Æ¡ng, rồi bắt đầu lên những cÆ¡n Ä‘á»™ng kinh. Và bây giỠđược cái nà y đây. – Nagunốp đặt bà n tay há»™ pháp của mình lên tấm huân chÆ°Æ¡ng, và trong giá»ng nói của anh vang lên những âm hưởng má»›i, ấm áp lạ thÆ°á»ng. – GiỠđây có nó, tôi thấy trong lòng ấm thêm lên. GiỠđây, đồng chà thân mến ạ, tôi cảm thấy nhÆ° trong những ngà y ná»™i chiến, nhÆ° Ä‘ang đứng trên vị trà chiến đấu váºy. Phải cố hết sức để lôi kéo má»i ngÆ°á»i và o nông trang. Äó là má»™t bÆ°á»›c nữa Ä‘i tá»›i cách mạng thế giá»›i.
Äavưđốp chân bÆ°á»›c miệng há»i vá»›i má»™t vẻ đăm chiêu:
- Anh biết rõ TÃt Bôrôđin không?
- Biết quá chứ! TrÆ°á»›c, tôi vá»›i nó là bạn thân, nhÆ°ng chÃnh vì cái chuyện hắn mê của tÆ° hữu quá quắt lắm nên tôi vá»›i nó đã bá» nhau. Năm 1920 tôi vá»›i nó đã cùng Ä‘i dẹp cuá»™c nổi loạn trong má»™t tổng vùng Äônét. Hai đại Ä‘á»™i kỵ binh và má»™t Ä‘á»™i biệt Ä‘á»™ng xông lên tấn công. PhÃa sau là ng thấy có nhiá»u ngÆ°á»i Ucraina bị đâm chém nằm chết đó. Äến đêm, thằng Titốc trở vá» chá»— đóng quân, vác theo mấy cái bá»c tÆ°á»›ng. Hắn rÅ© ra, và tám cái cẳng chân chặt cụt rÆ¡i lá»ng chá»ng xuống đất. “Mà y Ä‘iên à ? – Má»™t đồng chà bảo nó nhÆ° váºy. Mang cuốn xéo ngay láºp tức!†Và thằng Titốc trả lá»i: “Mẹ kiếp, cho chúng nó hết nổi loạn! Bốn đôi ủng thì tác dụng cho tá»› quá! Äủ cho cả nhà điâ€. Nó hÆ¡ những ống chân ấy lên lò sưởi và cố sức kéo. Rồi mang mấy cái cẳng chân ra ngoà i, vùi và o đống rÆ¡m. Nó bảo: “Chôn rồiâ€. Hồi ấy chúng tôi mà biết thì hẳn sẽ lôi nó ra bắn chết, nhÆ° má»™t con chó ghẻ! NhÆ°ng anh em không nỡ tố cáo nó. Sau đó tôi có căn vặn nó: đúng có chuyện ấy không? Nó nói: “Äúng. Lúc ấy không sao tháo được ủng ra, chân chúng nó đóng băng, cứng nhÆ° gá»—, mình phải lấy kiếm chặt. Mình là thợ giầy, thấy những đôi ủng tốt nhÆ° thế để mục dÆ°á»›i đất thì tiếc của. NhÆ°ng bây giá» chÃnh mình cÅ©ng kinh. Có lúc Ä‘ang đêm sá»±c tỉnh, mình phải bảo bà vợ để cho mình nằm và o trong, vì nằm ngoà i thấy chợn chợn…†Ủa, ta vỠđến nhà đây rồi. Nagunốp bÆ°á»›c và o sân, lách cách mở then cá»a.
----------------------
(*) KÄ: đảng dân chủ láºp hiến, má»™t đảng phản Ä‘á»™ng. – ND
Tà i sản của Mèo Äa Tình