Má»™t số kiến thức vá» các thuyết cÆ¡ bản của ngÆ°á»i Hoa
- lúc đầu nguyên thủy không có gì hết thì là Vô Nguyên, hay Vô Cực. Không thể phân biệt Âm Dương.
- Phần nặng chìm xuống, phần nhẹ nổi lên sinh ra Lưởng Nghi. Âm dương riêng biệt, đối kháng nhau. VỠsau khi thuyết Bát quái thịnh hà nh, Lưỡng Nghi còn có một tên khác là Cà n Khôn -Quẻ Cà n thuần Dương, quẻ Khôn thuần Âm.
- Phần nặng nhẹ giao hóan, sinh ra Thái Cá»±c. Âm cá»±c sinh DÆ°Æ¡ng, DÆ°Æ¡ng cá»±c sinh Âm. Sá»± giao hóan cÅ©a Âm DÆ°Æ¡ng Ä‘i theo vòng tròn. Âm thịnh dÆ°Æ¡ng tiêu, Âm tiêu DÆ°Æ¡ng trưởng. Vòng tròn Thái Cá»±c là căn bản cÅ©a Äạo Gia. Vá» sau, các nhà huyển há»c khai triển ra những lý thuyết khác nhÆ°ng không ra ngòai Âm DÆ°Æ¡ng, Thái Cá»±c. Äồ hình Thái Cá»±c là má»™t vòng tròn, chia là m hai bằng chữ S viết ngược. Mà u Ä‘en trắng đại diện cho Âm DÆ°Æ¡ng. Trong mà u Äen có má»™t Ä‘iểm trắng và ngược lại.
- Với lý thuyết Âm Dương, Thái Cực, cách dùng trong thực tế đã khá hòan chĩnh. (1)
- Chia hình Thái cá»±c ra là m 4 phần là Tứ Tượng. Mổi phần tùy theo chiếm phần nhiá»u hÆ¡n của yếu tố âm dÆ°Æ¡ng là Thái Âm, Thiếu Âm, Thái DÆ°Æ¡ng, thiếu DÆ°Æ¡ng. Không có phần nà o là 100% thuần DÆ°Æ¡ng hay Âm. vì theo lý luáºn là "cô dÆ°Æ¡ng tất phù, cô âm tất diệt'.
- Chia đồ hình Tứ Tượng ra là m tám phần sẽ ra căn bản cÅ©a Bát Quái. Mổi quẽ tùy theo vị trà chiếm phần nhiá»u hÆ¡n của yếu tố âm dÆ°Æ¡ng sẻ có nhiá»u hoặc Ãt vạch liá»n -hà o dÆ°Æ¡ng- hay vạch đức - hà o âm-. Tên của tám quẻ gốc là Cà n, khảm, chấn, cấn, tốn, ly, khôn, đòai.
- Vô cá»±c sinh Lưỡng Nghi; Lưỡng Nghi sinh Tứ Tượng; Tứ Tượng sinh Bát Quái; Bát Quái chia nhá» ra là m tám phần ná»a sẽ ra 64 quẻ - biến hóa vô cùng!-
- Thiên tiên bát quái là Cà n, khảm, cấn, chấn, tốn, ly, khôn, đòai.
- Háºu Thiên bát quái là Cà n, đòai, ly, chấn, tốn, khãm, cấn, khôn.
- Hà Äồ là má»™t cách khai triển của Thiên Tiên Bát Quái,
- Lạc ThÆ° là cách khai triển của Háºu Thiên bát quái. Lạc ThÆ° có chÃn cung. gồm ba hà ng số, 4 9 2, 3 5 7, 8 1 6. Cách chuyển váºn trong Cá»u Cung gá»i là Lượng thiên XÃch. Äi theo chiá»u nhỠđến lá»›n gá»i là thuáºn, lá»›n qua nhá» là nghịch. Thuáºn nghịch Cá»u Cung bá»™ trong kiếm hiệp là cách di chuyển bứớc chân theo hình Lạc ThÆ°. bắt đầu từ trung cung là số 5, bÆ°á»›c qua số 6, 7...nghịch chiá»u là từ 5, qua 4, 3 ....Mổi ô trong Lạc ThÆ° trừ trung cung, dá»u có thể dùng má»™t quẻ trong bát quái. số 9 là quẻ Ly, số 1 là quẻ Khảm. và dụ nói là "bÆ°á»›c qua Khảm vị, hồi trung cung" là hai bÆ°á»›c qua ô số 1 và 5.
- Nếu lấy phần ở giá»a cÅ©a Tứ Tượng, là m má»™t phần riêng, âm dÆ°Æ¡ng trung hòa sẽ ra yếu tố NgÅ© Hà nh. Kim, má»™c, thủy, há»a, Thổ. Hà nh thổ ở giá»a, Há»a, thủy trên dÆ°á»›i; Kim, Má»™c hai bên. Yếu tố sinh khắc cÅ©a NgÅ© Hà nh là má»™t cách khai triển khác cÅ©a âm dÆ°Æ¡ng tÆ°Æ¡ng sinh tÆ°Æ¡ng khắc. Lý thuyết NgÅ© Hà nh có thể khai thác, dung hợp Ä‘Æ°Æ¡c nhiá»u yếu tố nhÆ° mà u sắc-bạch Kim, thanh Má»™c, hắc Thủy, xÃch há»a, kim má»™c; mùi vị, âm thanh- cung, thÆ°Æ¡ng, giốc, chủy, vủ-, thiên nhiên- phong, vân, thủy, há»a,...- mà lý thuyết Bát Quái, Thái Cá»±c chÆ°a hòan tòan dung hợp được. Lưởng Nghi, Bát Quái, Ngủ Hà nh Ä‘i song song trong cách ứng dụng, bổ sung cho nhau nhÆ°ng không há» tÆ°Æ¡ng phản vì tất cả Ä‘á»u từ căn bản âm dÆ°Æ¡ng mà ra.
1- Mình sẽ trình bà y cách áp dụng những lý thuyết nà y trong phần áp dụng cÅ©a thiên, địa, nhân. là thiên văn, dịa ký và kinh lạc, y há»c trong các bà i khác. Bạn sẽ cần kiến thức vá» lý thuyết Kinh lạc, lục phủ, ngÅ© tạng, phÆ°Æ¡ng dÆ°Æ¡c... nếu muốn Ä‘i xa trong ngà nh dịch thuáºt. Kinh Lạc- dịch Kiếm Hiệp : Những danh từ chuyên môn trong lý thuyết Kinh Lạc thÆ°á»ng thấy trong truyện kiếm hiệp.
Kỳ kinh bát mạch: gồm Nhâm, Äốc, DÆ°Æ¡ng duy, Âm duy, DÆ°Æ¡ng Kiá»u, Âm Kiá»u, Xung và Äá»›i mạch. Nhâm mạch từ dÆ°á»›i môi, Ä‘i qua Äan Äiá»n- dÆ°á»›i rốn ba phân- đến phÃa trÆ°á»›c của Háºu môn. Äốc mạch từ sau Háºu môn Ä‘i vòng phÃa sau lÆ°ng qua Mệnh môn-thắc lÆ°ng ở xÆ°Æ¡ng sống-lên Bách há»™i -đỉnh đầu- xuống phÃa trên môi.
Trong thuáºt váºn khÃ, tiểu chu thiên là dẩn khà từ mủi, qua miệng qua Nhâm mạch xuống Äan Ä‘iá»n, vòng ra Äốc mạch, lên tá»›i Huyệt Phong Trì -sau ót- Ä‘i ra mủi - không qua Bách há»™i- là xong má»™t Tiểu chu thiên. Äại chu thiên là qua Bách há»™i, xuống mủi. Chiá»u dẩn khà luôn luôn từ Nhâm qua Äốc mạch. Bát Mạch nối vá»›i 12 chÃnh kinh ở Giao Há»™i huyệt.
Nguyên tắc của luyện khà là thu hút tinh hoa nháºt nguyệt, âm duÆ¡ng qua hai lổ mủi - âm dÆ°Æ¡ng- là m chân khà trong cÆ¡ thể mạnh lên, chứa ở Äan Äiá»n. Âm sÆ°Æ¡ng song khà trong cÆ¡ thể cà ng mạnh thì ngÆ°á»i cà ng it bịnh há»an và trÆ°á»ng thá». Thuáºt luyện Ä‘an ngà y xÆ°a dùng các khóang chất...là m tăng tÃnh âm dÆ°Æ¡ng trong cÆ¡ thể. Há» tin rằng nếu lưỡng khà âm dÆ°Æ¡ng rất mạnh, Ä‘an diá»n có ná»™i Ä‘Æ¡n thì con ngÆ°á»i trở nên trÆ°á»ng sinh bất tá».
Khi cÆ¡ thể có hiện tượng bất quân bình của hai yếu tố âm dÆ°Æ¡ng - âm dÆ°Æ¡ng bất Ä‘iá»u hòa- sẻ sinh ra bịnh. Tùy theo vị trà nà o bất thÆ°á»ng, tạng phÅ© tÆ°Æ¡ng ứng sẻ hiện ra dấu hiệu bất thÆ°á»ng.
Ngủ Tạng : Tâm, Can, Tỳ, Phế, Tháºn.
Lục Phủ: Tiểu trÆ°á»ng, Äởm, Vị, Äại trÆ°á»ng, Bà ng quang và Tam tiêu.
NgÅ© Tạng Lục Phủ liên hệ âm dÆ°Æ¡ng, lý biểu vá»›i nhau thà nh từng cặp. Tạng là Can, Phủ là đởm. Tãng là Phế, phủ là Äại trÆ°á»ng. Và dụ, phế nhiệt thì sinh táo bón-Äại trÆ°á»ng là biểu của Phế lý-. Tháºn nhiệt thì tiểu gắt -Tháºn là lý, là tạng của phủ Bà ng quang là biểu-.
Äồ hình Thái cá»±c nếu được vẻ trên thân ngÆ°á»i sẽ là m rõ sá»± liên hệ âm dÆ°Æ¡ng cÅ©a kinh lạc, tạng phủ. PhÃa trên là dÆ°Æ¡ng, phÃa dÆ°á»›i là âm. Vì váºy các Ä‘Æ°á»ng kinh phÃa trên sẻ là dÆ°Æ¡ng, dÆ°á»›i là âm. Trái là dÆ°Æ¡ng, phà i là âm. Hình Tứ Tượng là m rõ hÆ¡n yếu tố âm dÆ°Æ¡ng cÅ©a các Ä‘Æ°á»ng kinh mạch.
Tháºp nhị chÃnh kinh gồm 12 Ä‘Æ°á»ng kinh- chạy dá»c theo cÆ¡ thể-, mổi kinh có hai nhánh, trái, phải- chú ý kinh phÃa trên -Thủ/tay- là DÆ°Æ¡ng, phÃa dÆ°á»›i - Túc/chân- là âm. Trái là dÆ°Æ¡ng, phải là âm. Từng kinh tứơng ứng vá»›i yếu tố âm DÆ°Æ¡ng của tứ tượng -Thiếu âm, quyết âm, Thái âm. Thiếu dÆ°Æ¡ng, DÆ°Æ¡ng minh, Thái dÆ°Æ¡ng-.
Thủ Thiếu Dương Tam Tiêu Kinh.
Thủ DÆ°Æ¡ng Minh Äại TrÆ°á»ng Kinh.
Thủ Thái DÆ°Æ¡ng Tiểu TrÆ°á»ng Kinh.
Thủ Thiếu Âm Tâm Kinh.
Thủ Quyết Âm Tâm Bà o Kinh.
Thủ Thái Âm Phế Kinh.
Túc Thiếu Âm Tháºn Kinh.
Túc Quyết Âm Can Kinh.
Túc Thái Âm Tỳ Kinh.
Túc Thiếu DÆ°Æ¡ng Äởm Kinh.
Túc Dương Minh Vị Kinh.
Túc Thái Dương Bà ng Quang Kinh.
Mổi Ä‘Æ°á»ng kinh dá»u có liên hệ đến Tạng hoặc Phủ. Kinh nối vá»›i tạng là kinh âm, kinh nối vá»›i phủ là kinh dÆ°Æ¡ng. Các huyệt trên Ä‘Æ°á»ng kinh Ä‘á»u có tÃnh năng hoặc Ä‘iá»u trị -là m quân bình âm dÆ°Æ¡ng-, hoặc là thống huyệt báo hiệu phủ tạng liên hệ có vấn Ä‘á». Và dụ, nếu Phế Tạng có vấn Ä‘á», thì Trung Phủ, XÃch trạch, Hợp cốc-Äại trÆ°á»ng kinh biểu lý vá»›i Phế kinh- khi bấm và o thì Ä‘au nhói; Can tạng có vấn Ä‘á», huyệt Kỳ môn sẽ có dấu hiệu Ä‘á», Ä‘en, sÆ°ng há»Äƒc nóng.
NgÅ© Du huyệt: Từ khi thuyết NgÅ© Hà nh du nháºp và o thuyết kinh lạc. Năm huyệt trong 12 chÃnh kinh, từ ngòai, và o trong -ở tay chân- được đặc tên là Tỉnh, Vinh, Du, Kinh, Hợp mang tÃnh chất Ngủ Hà nh. Dùng lý luáºn tÆ°Æ¡ng sinh, tÆ°Æ¡ng khắc cÅ©a NgÅ© Hà nh, châm cứu ở 5 huyệt nà y có thể thay thế châm cứu các huyệt khác trên cùng Ä‘Æ°á»ng kinh. Äã có lúc thuyết NgÅ© Du huyệt gần nhÆ° thay thế cách châm cứu cổ truyá»n trong khi Ä‘iá»u trị.
Các kinh Âm khởi đầu bằng hà nh Má»™c (Má»™c, Há»a, Thổ, Kim, Thủy).
Các kinh DÆ°Æ¡ng khởi đầu bằng hà nh Kim (Kim, Thuá»·, Má»™c, Há»a,Thổ).
Biệt Kinh: mổi chÃnh kinh Ä‘á»u có má»™t biệt kinh, rẻ nhánh từ chÃnh kinh. Tên của Biệt kinh y nhÆ° chÃnh kinh, có thêm chá» Biệt ở đầu. và dụ Biệt Túc Thái DÆ°Æ¡ng Bà ng Quang Kinh là biệt kinh của Túc Thái DÆ°Æ¡ng Bà ng Quang Kinh.
Lạc Kinh: -chạy ngang theo cÆ¡ thể-, cả phÃa trong sâu trong gân thịt, lẩn phÃa ngòai dÆ°á»›i da. gồm 15 lạc kinh, 12 nối vá»›i chÃnh kinh; 2 nối vá»›i Nhâm, Äốc; 1 nối vá»›i Tỳ.
Lý thuyết kinh lạc đã khá hòan chÄ©nh từ những thÆ° tịch cổ. Gần đây, các thÆ° tịch vá» Y há»c có khá nhiá»u Ä‘iá»u bổ xung nhÆ° tìm ra những huyệt má»›i, Nguyên, Lạc Huyệt . Bổ túc lý thuyết biểu lý do sá»± phối hợp vá»›i gỉai phẩu, sinh há»c. Kiên thức vá» lý thuyết huyệt vị cho dịch giả kiếm hiệp dÆ°á»ng không cần thiết lắm.
Hoa Y - dịch Kiếm Hiệp :Khoảng năm 18 tuổi, -bên Úc- vừa có bằng lái xe xong, có chổ vô đại há»c, mình cần tiá»n mua xe lái Ä‘i há»c. bèn liá»u mạng nháºn dịch má»™t má»› sách tiếng Hán qua Anh. Sách vá» Y há»c cổ truyá»n, thiên văn, địa Lý..., sách scan -cở 100 dpi- từ bản viết tay mà ai đó dấu được từ thá»i bà nh cổ nà o đâu đó. Trá»i ạ, mình há»c bên Úc từ năm 6 tuổi, không có cách gì hiểu nổi đống lý thuyết kỳ dị nà y.
Mình bá» ra suốt hÆ¡n má»™t năm, -trừ lúc bất khả kháng nhÆ° thi cá»- còn mổi ngà y từ trÆ°á»ng -Monash ở Clayton-lái vá» nhà - Doncaster- cho ba má thấy mặt là vù qua tiệm Äông Y cÅ©a má»™t Y SÆ° nổi tiếng từ HongKong di dân qua Úc ở BoxHill. Ông nà y tiên phong đạo cốt, thiên văn, địa lý, y há»c... môn nà o củng tinh thâm. Mình ở dược phòng, há»c thuốc bắc, châm cứu bắt mạch tứ tung rồi Ä‘em đống sách ra nhá» giải thÃch, là m sÆ° phụ mừng quýnh tưởng tìm ra ngÆ°á»i hiếu há»c.
Ông nà y xa xứ tìm ngÆ°á»i nói tiếng Quảng Äông, cÅ©ng không có con cái, nên có ý thÃch mình, dốc lòng dạy, thứ gì cÅ©ng dạy, cả những thứ xÆ°Æ¡ng xóc nhÆ° Tý Ngá» lÆ°u trú, Linh Quy, Thái Tố, Bốc dịch, Mai Hoa, Äá»™n Giáp mà cÅ©ng ráng nhồi nhét vô đầu há»c trò. Thầy dạy mÆ°á»i, há»c trò há»c được má»™t hai thì cÅ©ng quý rồi. Äằng nà y đúng là nÆ°á»›c đổ lá sen, trôi tuốt.
Há»c trò đầu óc tối tăm, há»c riết không thà nh. lòng chỉ muốn tìm ra đầu mối trong đống lý thuyết lùng nhùng hÆ¡n là muốn kế nghiệp cÅ©a vị sÆ° phụ nà y. Cuối cùng ra thì há»c gì cÅ©ng trả thầy hết trÆ¡n. Chỉ có hiểu rá» hÆ¡n má»™t chút vể những lý thuyết cổ. Chỉ dùng trong việc dịch sách mà thôi. Sorry sÆ° phụ!.
Cần nói rá» nhÆ° váºy để nhấn mạnh là posting nà y không phải là bà i nghiên cứu, mà là dịch giả definition chỉ để là m dể dà ng hÆ¡n cho ngÆ°á»i dịch là m quen vá»›i Hoa Y khi gặp phải câu, chá» có liên hệ. Hoa Y đòi há»i tÃnh thá»±c hà nh rất cao. Không có thầy dạy từ chút. Tá»± há»c khó thà nh.
--------------------------------
Khi cÆ¡ thể có hiện tượng bất quân bình của hai yếu tố âm dÆ°Æ¡ng - âm dÆ°Æ¡ng bất Ä‘iá»u hòa- sẻ sinh ra bịnh. tùy theo vị trà nà o bất thÆ°á»ng, tạng phÅ© tÆ°Æ¡ng ứng sẻ hiện ra dấu hiệu bất thÆ°á»ng.
Y sÆ° sẽ qua cách chuẩn bịnh gồm văn-nghe-, vấn-há»i-, vá»ng-nhìn-, thiết-chuẩn mạch- tìm ra nguyên nhân - tạng phủ-, triệu chứng- biểu lý-, rồi dùng cách thÃch hợp-châm cứu, án ma pháp, dược thảo, thá»±c phẩm...- là m quân bình âm dÆ°Æ¡ng.
- à niệm chÃnh vá» Äông Y là điá»u chỉnh, là m quân bình sá»± xáo trá»™n của Âm DÆ°Æ¡ng trong cÆ¡ thể ngÆ°á»i bịnh. Sá»± Ä‘iá»u trị do đó không có tÃnh tiêu diệt triệu chứng.
- Văn là nghe, tiếng ngÆ°á»i bịnh khan, yếu.., cho biết tinh trạng sức khá»e.
- Vấn, Há»i ngÆ°á»i bịnh trong Hoa Y rất quan trá»ng, Y sÆ° há»i cả thá»±c phẩm, bà i tiết, sinh há»at để loại trừ hoặc xác định những triệu chứng là hÆ° chứng hay thá»±c chứng.
- Vá»ng là nhìn, cÆ¡ thể ngÆ°á»i vá»›i hình Thái Cá»±c án lên trên sẻ có sá»± đối ứng y nhÆ° hình Thái Cá»±c trên khuông mặt. Nhìn mặt bịnh nhân, Y sÆ° có thể nhìn thấy tạng phÅ© nà o bất thÆ°á»ng. và dụ mắt là khai khiếu cÅ©a Can, mắt Ä‘á», và ng là gan bịnh. Má mủi là khai khiếu của Phế, má nám Ä‘en, mủi Ä‘á» ...là phế bịnh....
- Thiết là bắt mạch. có Y Sư coi mạch trước, rồi mới nhìn, hòi, nghe để kiển chứng suy đoán của mình từ bắc mạch mà tìm ra.
- Chứng có phân biệt hÆ° thá»±c. Và dụ ngÆ°á»i trẽ sinh mụt nhá»t, da ngâm, tiếng vang, lưởi Ä‘á», mạch Hồng hay Huyá»n, phân cứng, nÆ°á»›c tiểu và ng thì là Thá»±c nhiệt; vị thuốc có thể dùng nhÆ° Khổ sâm, hòang liên. Nếu da nhợt, tiếng nói yếu, lưởi trắng, mạch Vi hay Há»at, phân má»m, nứớc tiểu trong thì là HÆ° nhiệt. Không thể dùng Hòang Liên.
- Bịnh có phân Hà n Nhiệt, tùy chứng hÆ° thá»±c mà dùng thuốc bổ hay tả. Giả nhiệt thì bổ dÆ°Æ¡ng chứ không được tả. Thá»±c nhiệt có khi bổ âm, có khi tả há»a.
- Chá»a bịnh có phân biệt chá»a ngá»n, hay chá»a gốc. Chá»a ngá»n là trị triệu chứng, và dụ táo bón thì cho thuốc nhuáºn trÆ°á»ng nhÆ° Ba Äáºu, đại hòang..; ho có Ä‘Ã m thì cho thuốc tiêu Ä‘Ã m giãm ho nhÆ° Tiêu khÆ°Æ¡ng, Bán Hạ... Tóm tại chá»a ngá»n giống nhÆ° nhức đầu thi uống thuốc nhức đầu... Chá»a gốc là tìm ra nguyên nhân - PhÅ© Tạng- và châm cứu hay cho thuốc thÃch hợp. Và dụ tháºn suy -âm tháºn- thì dùng Lục Vị địa hòang. DÆ°Æ¡ng tháºn suy thì dùng Bát vị địa Hòang.
- Trong mổi bà i thuốc Ä‘á»u có tÃnh phối hợp theo Quân - chủ vị-, Thần -Hợp vị-, Tá - há»an vị-, Sứ - dẩn dược-.
- Số vị thuốc trong thang thuốc phà i theo Cơ hay Ngẩu - lẻ, chẳn -, và dụ thuốc bổ không được dùng số lẻ.
- Tùy theo thá»i tiết, khà háºu, phong thổ, nam ná», lảo ấu, thể chất, thuốc sẻ có sá»± lá»±a chá»n bổ, tả, tiêu, thanh, giải, khá»... Và dụ mùa đông khà háºu lạnh, thuốc có hà n vị hay công phạt phải giảm liá»u lượng hay thêm Tá vị. Cùng má»™t bịnh, nhÆ°ng tùy cÆ¡ thể mạch tượng cÅ©a ngÆ°á»i bịnh, thuốc sẻ không giống nhau. PhÆ°Æ¡ng dược gia truyá»n thÆ°á»ng chỉ hiệu nghiệm cho ngÆ°á»i trong gia đình vì chổ ở, thá»±c phẩm, sinh há»at, di truỳên giống nhau.
- hai tay đêu có mạch: từ cổ tay đếm và o. quan, xich, thốn. Bá»™ thốn cÅ©a hai tay tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i âm tháºn và dÆ°Æ¡ng tháºn; bá»™ xich là can và vị; bá»™ quan cho Tâm và Phế. Äể tay nhấn nhẹ xem mạch phù. Mạch phù tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i Lục Phủ. Nhấn tay xuống sâu hÆ¡n xem mạch trầm. Mạch trầm tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i NgÅ© tạng và Tam tiêu. Sáu bá»™ vị trên hai cổ tay, phù trầm, có thể xem 12 kinh tÆ°á»›ng ứng vá»›i phủ tạng. 12 bá»™ mạch trùng vá»›i 12 cung trong lý thuyết Tá» Vi theo ká»· thuáºt coi mạch Thái Tố -chuẩn mạch xem bịnh, xem cả số mạng, chá»a được bịnh hay không, lúc nà o bịnh lui...-.
Tháºp Lục chÃnh mạch: 16 mạch chÃnh trong khoa chuẩn mạch nhÆ° hồng, huyá»n, tế, há»an, vi, sáp, súc, nhược, trầm, trì, há»at,...
Nhất tức tứ chÃ: Má»™t lần hÃt thở cÅ©a Y sÆ°, mạch ngÆ°á»i bịnh nhảy 4 lần là trung bình. Nhanh cháºm hÆ¡n nhiá»u là bất thÆ°á»ng. Bây giá» xem đồng hồ mà đếm thì mau hÆ¡n, ngồi thở ra thở vô, bịnh nhân chÆ°a có gì thì thầy thuốc đã mệt chết rồi.
Linh Quy bát Pháp: Phương pháp châm cứu dùng chỉ Kỳ kinh Bát mạch.
Tý Ngá» LÆ°u Trú: PhÆ°Æ¡ng pháp châm cứu dá»±a trên ngà y, giá».
Cá»u Trùng thiên
Cá»u Trùng Thiên: 1. Thái Âm, 2. Thìn Tinh, 3. Thái Bạch, 4. Thái DÆ°Æ¡ng, 5. Huỳnh Hoặc, 6. Tuế Tinh, 7. Äiá»n Tinh, 8. Liệt Túc, 9. Tông Äá»™ng.
Thiên Cá»±c: các sao xoay chung má»™t Ä‘iểm không di Ä‘á»™ng gá»i là Thiên Cá»±c, và vì ở phÃa Bắc nên gá»i là Bắc Thiên Cá»±c. Thiên Cá»±c còn được gá»i là Trung Thiên.
Tam Viên: Ba khu vực bao quanh Thiên Cực, từ trong ra ngoà i là TỠVi, Thái Vi, Thiên Thị.
Cá»u Trùng: ChÃn khu vá»±c lấy tâm là Thiên Cá»±c gồm Tam Viên, Nhị tháºp bát Tú, Thiên CÆ°Æ¡ng Äịa sát.
Thiên CÆ°Æ¡ng Äịa sát: những chòm sao không đựơc liệt và o nhóm nà o thì gồm và o trong nà y. Không phà i chỉ có có 36 thiên cang và 72 địa sát.
Nhị Tháºp Bát Tú: chia là m bốn nhóm trong khu vá»±c tứ tượng.
- Thanh Long (Giác, Cang, Äê, Phòng, Tâm, VÄ©, CÆ¡);
- Huyá»n VÅ© (Äẩu, NgÆ°u, Nữ, HÆ°, Nguy, Thất, BÃch);
- Bạch Hổ (Khuê, Lâu, Vị, Mão, Tất, Chủy, Sâm);
- Chu Tước (Tỉnh, Quỷ, Liễu, Tinh, Trương, Dực, Chẩn).
Tứ tượng: Thanh Long, Huyá»n VÅ©, Bạch Hổ, và Chu TÆ°á»›c. LÆ°u ý mà u sắc của mổi con thú-tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i khu vá»±c-, Tứ tượng chia bầu trá»i ra là m bốn khu vá»±c theo thứ tá»± đông bắc tây nam. Nhị tháºp Bát Tú nằm trong Tứ Tượng.
Cá»u châu: 9 châu cổ đại là Ký, Duyện, Thanh, Từ, DÆ°Æ¡ng, Kinh, Dá»±, LÆ°Æ¡ng, Ung.
NgÅ© phục: 5 khu vá»±c lấy kinh đô là m tâm tÃnh ra: 1-Äiện phục- NÆ¡i vua ở, 2-Hầu phục -quan ở, 3-Tuy phục- dân và lÃnh-, 4- Yêu phục-dân nghèo-, 5-Hoang phục-dân tứ xứ-.
Cá»u Diệu:Thái DÆ°Æ¡ng tinh, Thái Âm tinh, Kim tinh, Má»™c tinh, Thủy tinh, Há»a tinh, Thổ tinh, La Hầu tinh, Kế Äô tinh.
Thất Diệu: 7 sao gần nhất trong Cá»u Diệu là Thái DÆ°Æ¡ng tinh, Thái Âm tinh, Kim tinh, Má»™c tinh, Thủy tinh, Há»a tinh, Thổ tinh.
Hòang Äạo: Ä‘Æ°á»ng Ä‘i cÅ©a mặc trá»i.
Bạch Äạo: Ä‘Æ°á»ng Ä‘i cÅ©a mặt trăng.
Hòang Äạo và Bạch Äạo cá»™ng lại là m 28 cung. có khi Hòang Äạo chiếm nhiá»u cung hÆ¡n, có khi Ãt hÆ¡n tùy theo tháng trong năm. mổi cung tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i sá»± di chuyển của chân khà qua các Ä‘Æ°á»ng kinh trong cÆ¡ thể trong má»™t ngà y. và dụ ngà y BÃnh, giá» Sá»u, theo lý luáºn Tý Ngá» LÆ°u trú chân khà sẽ di chuyển đến má»™t huyệt Thái Xung châm cứu và o sẽ có công hiệu hoặc bổ hoặc tả gấp nhiá»u lần hÆ¡n.
Tháºp Nhị Thứ: Äá»i sau chia bầu trá»i ra 12 vùng láºp nhóm sao thà nh má»™t hệ thống khác. Tên đặc theo tháºp nhị chi.
Bắc đẩu thất tinh: Tên thông thừơng của bảy ngôi sao trong chòm sao Äẩu ở hÆ°á»›ng bắc.
Tháºp Can: Giáp, Ất, BÃnh, Äinh, Máºu, Ká»·, Canh, Tân, Nhâm, Quý.
Tháºp nhị chi: TÃ, Sá»u, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngá», Mùi, Thân, Dáºu, Tuất, Hợi.
- Giá» trong ngà y chia theo 12 chi. Giá»a trÆ°a là giá» Ngá». Ná»a đêm là giá» Tý.
- Ngà y tÃnh theo can.
- Tháng tÃnh theo chi.
- Năm đựơc gá»i theo Can-Chi thà nh từng đôi nhÆ° năm Giáp Dần, Giáp Tý.
- Hoa Giáp: Tên khác cũa Can Chi.
- mổi 60 năm sẻ có má»™t năm Giáp Tý, gá»i là Lục Tháºp Hoa Giáp.
Có và i ngá»™ nháºn trong khi dịch từ Hoa-Việt có liên hệ đến Thiên văn há»c cổ. Và dụ
- Cá»u trùng Thiên và Cá»u Trùng: ChÃn tầng trá»i -ý niệm của Ấn Äá»™ du nháºp qua- và chÃn từng từ ngòai và o trong trong chung quanh Thiên Cá»±c.
- Năm: Mình tùng thấy có ngÆ°á»i dịch lẩn sáng tác viết là năm Giáp Sá»u và Nhâm Dáºu, không có năm kiểu nà y.
- Nhị tháºp bát tú là 28 ngôi sao. thá»±c ra là 28 chòm sao. Chùm sao Khuê có tá»›i 16 sao.
- Tứ tượng là sao nhÆ° 'nhìn sao Thanh Long, Bạch Hổ chiếu sáng'. Thá»±c ra Tứ Tượng là khu vá»±c được chia bằng hai Ä‘Æ°á»ng ngang, dá»c qua Thiên Cá»±c chia bầu trá»i là m 4 Äông tây nam bắc. Không phà i má»™t sao. à niệm Tứ Thú nà y còn được dùng trong ngà nh Äịa Lý. Má»™t thế đất đắc địa -cả DÆ°Æ¡ng lẩn Âm trạch- phải có Ä‘Å© yếu tố Ngủ Hà nh qua Thanh long - phÃa trái-, bạch hổ - tay phải, Chu tÆ°á»›c - phÃa trÆ°á»›c-, Huyá»n vÅ© - phÃa sau-. NhÆ°ng không liên hệ trá»±c tiếp đến phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng mà là hình dáng. Và dụ hà ng cây bên trái cÅ©a nhà cần thẳng hà ng tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i dạng Thanh Long. Ghế đôn, và cây kiển bên phà i nhà đặt theo Ä‘Æ°á»ng cong chỉ và o má»™t cây lá»›n -hình nhÆ° cánh tay co phÃa trÆ°á»›c ngá»±c- dạng cÅ©a bạch hổ nằm.(1)
- Chùm sao Khuê. Câu nà y "nà ng là nhà khuê tú, tên gá»i là Äông BÃch", Äông BÃch không phà i là tÆ°á»ng phÃa đông, mà khuê tú cÅ©ng không phà i nhà già u. Chòm sao Khuê tượng trÆ°ng cho văn há»c. Äông và BÃch là hai ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Khuê.
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: