Đời Đường, có anh Vương Duy, trẻ làm quan, còn già về ở ẩn. Cũng có những lão bản trẻ ở ẩn cầu danh, rồi về sau làm quan. Có thể gọi đó là các ẩn sĩ xạo. Mạnh Hạo Nhiên là một điển hình. Hồi lão Mạnh còn trẻ, văn thơ nức tiếng. Lão đi ở ẩn núi Chung Nam 2 năm, không thấy có ma nào đoái hoài, mời ra làm quan, lão bèn lò dò xuống núi, về kinh đô.
Khi về đến kinh thành, lão ở ké nhà của Vương Duy, một nhà thơ và cũng là quan to trong triều. Một hôm, đang ngồi nói chuyện thì Vua Đường tới thăm Vương Duy, Mạnh ta nghe tin, chui gầm giường trốn (ko biết có thiệt ko, nhưng nếu mà thiệt, thì lão Mạnh này cũng chẳng ra sao). Vương Duy tiến cử Mạnh với vua Đường. Vua mời ra, kiu Mạnh đọc thơ cho nghe, Mạnh ta khi đó mới thi Tiến Sĩ rớt, buồn đời, đã làm bài thơ Quy Chung Nam Sơn, nhân tiện lấy ra đọc cho Vua nghe, bài thơ như sau:
歸終南山
孟浩然
北闕休上書
南山歸敝廬
不才明主棄
多病故人疏
白髮催年老
青陽逼歲除
永懷愁不寐
鬆月夜窗虛
Quy Chung Nam sơn
Mạnh Hạo Nhiên
Bắc khuyết hưu thướng thư,
Nam Sơn qui tệ lư.
Bất tài minh chủ khí,
Đa bệnh cố nhân sơ.
Bạch phát thôi niên lão,
Thanh dương bức tuế trừ,
Vĩnh hoài sầu bất mỵ,
Tùng nguyệt dạ song hư.
-Bản dịch của Trần Nhất Lang
Về núi Chung Nam
Bệ rồng thôi hết dâng thư
Nam Sơn về chốn thảo lư lánh đời.
Bất tài không được vua vời
Lại thêm lắm bệnh đâu người hỏi han.
Bạc đầu tuổi lão đến gần
Ánh dương ấm áp ngày xuân sắp về.
Nỗi buồn thao thức canh khuya
Cành thông bóng ngả trăng kề bên song.
Vua Đường mới nghe tới câu thứ 3: Bất tài minh chủ khí, bực mình quá, vua bảo: Ta bỏ khanh bao giờ mà bỏ. Và Vua đuổi Mạnh về quê chăn trâu. Hic, thế là Mạnh phải về.
Các chủ đề khác cùng chuyên mục này:
