Cánh diều mơ ước_ Kim Hài

Một

Năm nay, mùa hè đến sớm.
Nắng tháng Tư tràn trề đổ xuống khắp nơi, dát vàng từng khóm tre già, chan hòa những gốc rạ với đất cày đến nỗi nhìn xa khó thể phân biệt được đâu là rạ, đâu là đất màu nhộm nắng. Không khí thơm thơm mùi mật hoa, cây cỏ. Lá tươi xanh hớn hở chuyện trò xôn xao với gió. Con đường nhỏ bao quanh làng sáng lên như một dải bạc, vòng vèo rồi mất hút vào lũy tre sẫm màu, xa tít.
Tôi ngồi trên đám cỏ tóc tiên mềm mại. Cái đầm lớn ven đường đến khúc này bắt đầu cạn dần, sen súng chen nhau nở đầy che giấu lớp bùn sánh bên dưới. Những tiếng động bí ẩn đâu đó thỉnh thoảng lại nổi lên phá tan cảnh thinh lặng của buổi xế đường quê. Tôi chờ mặt trời xuống. Cái mâm đồng rực rỡ kia còn chói chang trên bầu trời xanh ngắt. Bây giờ, nó đang sáng ngời như một tấm kính lửa hừng hực, nhưng lát nữa đây, những tia lửa ấy sẽ thu lại, màu vàng chói sẽ dịu đi, đận hơn rồi chuyển thành màu vàng cam. Cái vành tròn mặt trời hiện rõ như vành nón lá và sẽ không còn hắt vào mắt tôi những sợi vàng nóng bỏng. Tôi có thể nheo mắt nhìn thẳng vào nó, mặt đối mặt thách thức. Rồi sung sướng biết bao khi nó thua cuộc lẩn trốn dần sau ngọn núi Phước Tường. Cảnh tượng tuyệt vời ấy, niềm vui bí ẩn ấy thu hút tôi không rời cho đến khi bầu trời chỉ còn màu xanh ngự trị với những đám mây vàng đầu núi chuyên chở chút hào quang còn sót lại.
Mặt trời vẫn còn ngạo nghễ đổ nắng. Tôi thì thầm một mình “Hãy đợi đấy!” Rồi xê dịch ra phía bờ đầm để tìm theo dấu một con ếch vàng vừa nhảy xuống.
- Tìm con ếch hả?
Tiếng thì thầm ngập ngừng bên tai làm tôi giật nẩy người. Một chú bé trạc bằng tuổi tôi đang dõi mắt theo vệt đi của con ếch. Có lẽ là một đứa chăn trâu. Cái quần đen bạc màu, cái áo ca rô lem luốc hở bụng, tay vung nhè nhẹ một cây roi bằng tre nhỏ rí. Xế xế đó, dưới cánh đồng trơ trụi, một con trâu đứng thảnh thơi nhai cỏ từ lúc nào bên bờ đắp. Tất cả chứng tỏ tôi đoán không sai. Tôi không quen nó và cũng chẳng chịu nghĩ rằng mình quen biết với một thằng bé chăn trâu, nhưng giữa cảnh thinh lặng êm ả của một buổi chiều dễ chịu như hôm nay, tôi đâm mau mắn gật đầu :
- Ừa, nó chui xuống dưới cái lá sen có hột nước to ở trển đó... chắc nó bơi xa rồi.
Để trả lời tôi, chú bé nhảy ngay xuống đầm. Đôi chân lún bùn lộp ộp theo mỗi bước đi. Nó vặn vẹo thân hình, nhanh nhẹn vạch những lá sen to.
- Thoát đâu cho khỏi.
Thoắt một cái, chú bé đã vin bờ, nhún người phóc lên, tay cầm chặt con ếch vàng đang vươn chân giãy giụa.
- Trời ơi, mầy làm gì vậy? Sao bắt nó?
- Nấu cháo. Con ếch ngon bá cháy. Con này mập quá. Có lấy không?
Cả nhà vẫn chê tôi là một thằng bé ủy mị nếu không muốn nói là nhát gan. Bố tôi thường đùa bảo tôi cốt con gái, do sự lần lẫn hoặc gì đó, mụ bà đã nắn lộn. Thực sự, tôi không thích trò đùa tinh nghịch, ác độc của lũ bạn cùng tuổi. Đối với tôi, mỗi sinh vật, cây cỏ đều giống như tôi, nghĩa là có tiếng nói riêng, đời sống riêng theo cách của chúng. Tôi không hiểu vì đâu tôi lại có ý nghĩ đó, nhưng quả thật khi nhìn lũ kiến, đôi chim, quan sát chúng, tôi hình như đã nghe được phần nào mẩu chuyện mà chúng kể cho nhau. Hoặc nhìn dòng nhựa chảy từ thân cây bị chặt gãy, tôi nghe như có tiếng kêu than, đau đớn qua tiếng xào xạc của lá. Bố cho là tôi nhiều tưởng tượng, nhưng tôi tin đó là có thật. Vì vậy, giờ đây nhìn thằng bé chăn trâu kẹp chặt con ếch giữa mấy ngón tay và nghe tiếng rin rít nho nhỏ cùng bốn cái chân quơ đạp, chắp lại như cầu van vỉ, lòng tôi bừng lên nỗi giận tức. Tôi đứng thẳng dậy, nói như hét :
- Mầy có thả nó ra không? Thả ra, tao bảo mầy thả ra. Đồ độc ác.
Thằng bé ngỡ ngàng nhìn tôi. Có lẽ vì quá ngạc nhiên hơn là hiểu lời tôi nói, nó lỏng tay buông rơi con ếch xuống đất. Con ếch ngã ngửa bụng, loi choi chòi đạp. Thuận chân, thằng bé đá phóc một cái, con ếch văng xuống đầm, biến mất dưới đám lá sen xanh ngắt.
- Tui... tui có làm gì đâu?
Thằng bé ấp úng phân bua. Cơn giận trong tôi vẫn chưa nguôi. Tôi quay phắt người đi không thèm nói thêm lời nào nữa. Thằng bé lần chần một chút rồi lủi thủi đi về phía con trâu. Tiếng nghé ọ ồm ồm như lời chào hỏi thân mật. Tôi quay lại. Thằng bé đang vuốt ve lưng trâu và ghé sát vào tai trâu như thì thầm chuyện gì. Thỉnh thoảng, nó giật lên một nhúm rạ khô chà xát bụng trâu. Con vật ý chừng thỏa mãn, nghểnh đầu, vừa nhai vừa kêu lên những tiếng nghé ọ. Cảnh tượng ấy khêu gợi óc tò mò, tôi quên mất câu chuyện vừa rồi, hỏi to :
- Mầy nói chuyện gì với con trâu vậy?
Thằng bé nhìn tôi toét miệng cười :
- Tui biểu nó ăn cho no, cho lẹ còn về chuồng.
- Về chi sớm vậy? Mặt trời chưa lặn mà.
- Chờ mặt trời lặn là trễ rồi.
Hai ba câu chuyện, chúng tôi lại ngồi im vì không biết nói với nhau gì nữa.
Mặt trời xuống chập chạp quá chừng, mắc dù ánh sáng đã dịu đi nhiều. Thằng bé bắt đầu dẫn trâu lên mặt đường. Nó vừa đi vừa nhìn tôi tò mò hỏi :
- Ủa, không về hả? Bộ chờ nơm cá hả? Ừa, bữa nay không có trăng, khẩm đó.
Tự nhiên tôi buột miệng :
- Đâu có, chờ mặt trời lặn.
Thằng bé thộn mặt nhìn tôi. Một lát nó toét miệng cười :
- Giả bộ hoài.
Nói xong, nó thót lên lưng trâu, miệng suỳ, ọ thúc trâu đi. Con trâu thủng thỉnh bước như một kẻ nhàn du.
Bóng thằng bé và con trâu xa dần. Con đường nhỏ trở nên im vắng. Mặt trời đang khuất dần sau núi. Tôi ngẩn người nhìn. Tấm gương màu vàng cam rực rỡ như một khối lửa mềm sóng sánh vẫn bí mật và huy hoàng như mọi ngày. Tôi muốn có một ai đó bên cạnh để nói lên những ý nghĩ của mình, để cùng chiêm ngưỡng và đồng cảm về một cảnh vật tuyệt vời, lạ lẫm và vô cùng bí ẩn.

Các chủ đề khác cùng chuyên mục này:

• Bãi gió cồn trăng - Hồ Trường An
• Tại Tôi - Hồ Biểu Chánh
• Thiên Thần Nhỏ Của Tôi - Nguyễn Nhật Ánh
• Dế mèn phiêu lưu ký - Tô Hoài
• Phòng Trọ Ba Người
• Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ
• Mưa Mùa Hạ - Ma Văn Kháng
• Ở theo thời - Hồ Biểu Chánh
• Bảy viễn thủ lĩnh Bình xuyên - Nguyên Hùng
• Bên thềm hoa nắng rơi - Hoàng Thu Dung
• Bầy con gái - Dung Saigon
• Đôi bạn - Nhất Linh.
• Chuyện Đời Tôi - Trường Phi Bảo
• Hạnh Phúc Từ Đâu Tới - Hạ Thu
• Luật Đời & Cha Con - Nguyễn Bắc Sơn
• Đất rừng phương Nam - Đoàn Giỏi
• Onlai... balô - Nguyễn Đình Chính
• Chùm hoa trắng rụng xuống sân tình yêu - Đinh Tiến Luyện
• Đêm Quỳnh Hoa - Hoàng Thu Dung
• Ảo vọng tuổi trẻ_ Duyên Anh
• Ru giấc mộng đời - Hoàng Kim
• Dòng sông Thanh Thủy_ Nhất Linh
• Sắc Tím Màu Sim. Tác giả: Hạ My
• Dữ Hơn Rắn Độc - Hoàng Hải Thủy
• Hoa lưu ly không về_ Từ Kế Tường
• Kiều Mơ_ Từ Kế Tường
• Tìm trong nỗi nhớ_ Lê Ngọc Mai
• Bỗng Là Chiêm Bao - Hạ Thu
• Tình nhỏ làm sao quên - Đoàn Thạch Biền
• Nữ quái sân trường _ Trầm Nhi

Hai

“Ếch nhái là những động vật có xương sống, có cấu tạo thích nghi với đời sống vừa ở nước, vừa ở cạn. Chúng là những động vật có bốn chân đầu tiên có khả năng di chuyển và hô hấp ngoài môi trường nước...
Ếch nhái là những động vật có ích cho nông nghiệp vì chúng tiêu diệt được rất nhiều sâu bọ...
Các em nhớ vẽ cẩn thận vào vở chu trình phát triển và sinh sản của ếch, dùng bút chì màu ghi rõ thứ tự từng giai đoạn...”
Tôi chăm chú vẽ, cố tô đậm cái đuôi của các chú nòng nọc con. Cái đuôi trong hình vẽ thì cứng còng, nhưng dưới đầm nước, chúng di chuyển linh động và mềm dẻo lạ thường. Tôi nhớ đến những cái chấm đậm tròn trĩnh như hạt đậu, ngoe nguẩy cái đuôi ti tẹo bơi lội lăng xăng như bận rộn chuyện gì quan trọng lắm. Trái với chú ếch con, khi đã rụng đuôi lên bờ và phát triển khá lớn, chúng đường bệ tựa một lão già mập béo.
Nhưng con ếch chiều hôm qua thì ủ rũ và hoảng loạn. Bị một phen sợ hãi, giờ này chắc anh chàng hú vía không dám dạo chơi lăng nhăng nữa. Nghĩ vậy tôi bất giác mỉm cười một mình.
- Ê Linh, khoái chí cái gì mà cười mỉm chi hoài vậy?
Tôi ngước nhìn Hoài, nó đang loay hoay vẽ con ếch nhưng nom chẳng khác nào củ khoai lang có chân. Vừa vẽ nó vừa nhìn sang vở tôi với vẻ cảm phục. Tôi đùa :
- Cười con ếch của mầy chớ cười ai. Con ếch của mầy là kỳ quan thứ 8 trên thế giới nếu nó thực sự có trên đời này.
Hoài đẩy quyển vở ra thở dài :
- Tao chán môn sinh vật quá, vẽ hoài vẽ mãi...
Có tiếng thước gõ nhè nhẹ lên mặt bàn.
- Các em im lặng vẽ và nhớ ghi vào vở kẻo quên, tuần sau giờ thực tập sinh vật, mỗi tổ kiếm một con ếch để mổ quan sát cấu tạo bên trong.
Thằng Hoài khều tôi :
- Đến phiên mầy đó, nhưng số mầy sướng, ếch mùa này thiếu gì. Đi rảo bờ đầm là có cả chục. Làm biếng bỏ tiền ra chợ mua, tha hồ lựa. Tháng trước tao nhằm con chuột, thứ đó linh dễ sợ nó trốn biệt tích, ba ngày liền không ra một con, cuối cùng tao phải lén má mở nắp hủ gạo mới bắt được một chú chuột nhắt. Bữa đó, má tao la tao quá trời còn bắt lợm *** chuột trong gạo nữa.
- Thôi im đi, chép bài kìa, cô xuống đó.
Tôi không muốn nói chuyện thêm, một phần sợ cô la, một phần đang lo ngay ngáy chuyện bắt ếch. Tôi sợ phải tự tay bắt các con vật nhỏ bé rồi đưa chúng vào chỗ chết. Từ hồi đầu năm tới nay, tôi toàn đùn đẩy cho các bạn, lần này không chạy thoát vì chỉ còn tôi là đứa duy nhất chưa làm bổn phận trong tổ.
Tôi vừa sợ vừa không thích làm đau các con vật. Nhưng biết làm sao, chúng tôi phải học. Mỗi lần nhìn thấy ánh mắt đờ đẩn của một con vật hoặc nhìn trái tim tí xíu của chúng đập dồn dập giữa lồng ngực phanh nát, người tôi như đang bị cực hình, bụng nóng bỏng nỗi thương hại nhưng lại không dám nói ra vì sợ bạn cười là vớ vẩn, chết nhát.
Còn bây giờ tôi phải làm sao đây khi tự mình sẽ tìm bắt một con ếch rồi mổ xẻ nó.
- Em làm sao mà mặt tái mét vậy? Đau hả?
Tiếng cô giáo ân cần hỏi bên tai. Tôi ấp úng lắc đầu :
- Dạ thưa cô, không có gì.
- Cô nhận xét thấy em hơi yếu về phần thực tập sinh vật đó. Em nên tập mổ trước ở nhà cho thuần tay, vào lớp có chỗ nào sai sót cô hướng dẫn cho. Em phải ráng lên, mai mốt thành bác sĩ giải phẫu, em có thích làm bác sĩ không?
Tôi mím môi lắc đầu :
- Em sẽ làm thầy giáo dạy học...
Cô cười :
- Nghề giáo nghèo và vất vả lắm. Nghe các em thich theo nghề, cô mừng. Nhưng không biết có bao nhiêu người giữ được nghề...
Tôi chắc chắn :
- Em nhứt định mà cô, nhưng em chỉ làm thầy giáo môn Văn chứ không...
Tôi muốn nói đến môn Sinh vật... nhưng đã kịp thời ngăn mình lại.
- Nè, nhớ bắt con ếch bự bự đó nghe. Đừng làm như con chuột nhắt của thằng Hoài, mổ cực thấy bà, ruột gan tí tẹo dính vô nhau, thấy ớn.
Tiếng thằng Hoài lải nhải dặn dò. Tôi tức mình cự nự :
- Bắt được con gì xài con đó. Tao đâu có đẻ ra ếch.
- Mầy là loại gan cóc tía chứ ở đó mà làm mẹ ếch. Tuần trước mới rứt cái đuôi con thằn lằn mà mặt mày xanh lét còn hơn da thằn lằn nữa là.
Thằng Hoàng trả treo hơi to tiếng nên bọn con gái ngồi đằng trước nghe được cười rúc rích. Tôi đỏ bừng mặt nhưng không biết phải trả đòn thế nào. Vả lại, Hoàng nói đúng, tôi không có gan bình thản khi nhìn những cảnh tượng đó. Biết chỗ yếu của mình, tôi cố gắng trấn tĩnh, nhưng trái tim tôi vẫn không làm việc theo ý muốn. Vì vậy, cả lớp ai cũng biết chuyện. Chỉ có cô giáo và Chi, cô bé ngồi ở góc phải dãy bàn hai là không chế giễu tôi.
Chi là một học sinh giỏi toán, nhưng với môn sinh vật, Chi luôn luôn xếp hạng kém ở phần thực tập. Hôm làm thực tập bộ máy tiêu hóa của chuột, Chi gần như ngất xỉu. Sắp đến lại mổ ếch chắc cô bé sợ lắm.
Giờ ra chơi, tôi gặp Chi đang năn nỉ Hoàng :
- Hoàng làm ơn bắt giùm Chi một con ếch hay mua cũng được, Chi sẽ trả tiền, miễn là Hoàng đem con ếch đến tận lớp giùm Chi.
Thằng Hoàng cười nhơn nhơn :
- Kỳ này tui khỏi phải lo ếch nên đâu có đi bắt hoặc ra chợ. Chi ra chỗ nào có nước, nhiều cây, chờ đến tối, ếch nhảy ra cả đám.
Chi run run vò nát chéo khăn tay, cố thuyết phục Hoàng nhưng thằng láu cá cứ cười giễu. Tôi bực mình xấn lại :
- Mày giúp bạn Chi một chút không được sao? Tinh thần Đội bỏ đi đâu rồi?
Thấy tôi, thằng Hoàng ha hả :
- Bắt đúng đài rồi. Chi nhờ Linh đi. Kỳ tới đến phiên Linh mang ếch lại mổ đó. Nhờ Linh bắt thêm một con nữa có sao đâu.
Chi ngần ngại nhìn tôi nửa tin nửa ngờ, trong lúc tôi bối rối nhìn sang chỗ khác. Thằng Hoàng khích :
- Nhà Linh ở gần đầm sen nhiều ếch lắm. Bắt thêm một con cho bạn đâu mắc công gì nhiều. Chi đừng lo, Linh sẽ mang ếch đến cho Chi.
Chi mỉm cười ngần ngại :
- Nhưng... tự hồi nào... Linh đâu... có thích... Chi ngại...
A, như vậy là Chi không tin tôi sẽ làm được việc đó. Tự ái dồn dập. Nhưng nghĩ đến lúc phải bắt ếch, tôi ngập ngừng, ậm ừ...
Thằng Hoàng lại phang một câu :
- Không lẽ Chi không tin Linh có thể bắt được một con ếch. Chuyện con nít cũng làm được. Phải không Linh.
Hai bím tóc của Chi lúc lắc nhè nhẹ. Không thấy tôi nói gì, Chi nhìn Hoàng khẩn cầu. Có lẽ theo Chi, tôi là đứa không thể nhờ vả được. Thêm nữa, thằng Hoàng cứ bơ bơ vác mặt lên trời không đếm xỉa gì lời yêu cầu của Chi, tôi tức mình, chồm người ra phía trước, nói đĩnh đạc :
- Linh sẽ bắt giùm Chi một con ếch. Chi đừng lo.
Mắt Chi sáng rỡ nửa ngạc nhiên, nửa cảm phục :
- Thiệt không Linh? Giữ lời hứa nghen.
Tôi vênh mặt với thằng Hoàng, rồi trịnh trọng như đang tuyên thệ :
- Đã hứa là làm thôi.
Chi lập đi lập lại :
- Cảm ơn Linh nghe! Cảm ơn nhiều nghe!
Mấy câu cảm ơn ngọt xớt làm tôi phấn chấn. Nhưng chỉ được một phút sau khi Chi trở lui nhập bọn với đám con gái, tôi bắt đầu lo âu, hối hận vì lời hứa của mình. Song khó thể thoái thác mà không tổn hại đến danh dự của đứa con trai. Tôi chỉ còn một con đường là tìm cách nào để có được hai con ếch.

Ba

Chủ nhật là một ngày rảnh rỗi. Lẽ ra tôi có thể thong dong dạo chõi nếu mẹ tôi không có sáng kiến tảo thanh vệ sinh nhà cửa. Mẹ lôi ra đủ mọi thứ, nào màn, chiếu, chăn, nệm, lại thêm một đống đồ nhựa, bình sứ, ấm trà lỉnh khỉnh. Suốt buổi sáng tôi không rời nhà một bước. Ngồi hì hục cọ rửa các thứ bằng cái nùi giẻ chấm cát, tôi nóng ruột, nhấp nhỏm không yên như ngồi phải bỏng. Dù muốn dù không tôi phải tìm bằng được hai con ếch cho buổi thực tập thứ hai. Cả tuần nay, tôi lần lữa mãi, nửa muốn nửa không. Tôi không chút thích thú gì khi tìm bắt những con vật bé nhỏ đáng thýõng rồi đưa chúng đến cái chết. Tôi đã từng căm ghét những đứa bạn giết bừa bãi các con vật nhỏ tội nghiệp. Nhưng lần này tôi không còn đường thoái thác. Chỉ nghĩ đến điểm không cho tôi, cho cả đám bạn cùng tổ, rồi cả Chi và sáu đứa con gái trong tổ Chi nếu tôi không kiếm ra hai con ếch, là tôi đã phát hoảng lên. Đấy là chưa kể sáu cái mồm ấy xô vào mắng mỏ kẻ thất hứa, tưởng tượng không thôi cũng đủ lạnh người, hơn cả lúc nhìn thấy thằng Hoàng mổ ngực con chuột nhắt.
Sau bữa ăn trưa, bố vào giường nằm nghỉ, mẹ loay hoay ở sau bếp. Trông trước trông sau, tôi chạy vụt ra khỏi nhà không kịp mang theo mũ. Cũng may trời không nắng to, chỉ hanh hanh dìu dịu. Qua khỏi khúc quanh nhà bác Ba bán tạp hóa, khuất tầm mắt của nhà tôi, tôi dừng lại một chút để thở. Phía trước mặt con đường làng trắng chói lẩn quất sau hàng tre xanh mướt.
Cũng thật lạ, đằng sau xóm Cồn đông đúc ồn ào lại mở ra cảnh làng que yên tĩnh mà không có một lằn ranh nào hết. Nhà cửa cứ tự nhiên thưa đi, đất rộng dần, cây cối um tùm hõn. Phía đằng này còn ồn ào với tiếng chày giã bột ở lò làm bún, tiếng cãi cọ om sòm, tiếng trẻ con la khóc, tiếng ca vọng cổ buồn thiu phát ra từ chiếc loa phóng thanh mắc trên cành sầu đông cao vượt mái nhà. Nhưng phía kia, bầu trời đột nhiên mở rộng, đường mòn im vắng rợp mát dưới bóng tre. Đầm sen xanh nở hoa trắng với nhụy vàng. Cánh đồng trải ô với những gốc rạ khô. Chỉ nghe tiếng chim hót, tiếng dế, côn trùng ran ran, gió thổi xào xạc làm những thân tre cọ xát nhau kêu ken két, cộng thêm với bao mùi vị ngọt ngào của đất, hương hoa, cây trái.
Với tôi, cảnh làng quê yên tĩnh thật thú vị. Tôi không bị ai quấy rầy, mắng mỏ, chọc ghẹo. Ở đây trí tưởng tượng của tôi tha hồ bay bổng, tha hồ phiêu du theo những mơ ước đầu đời.
Nhưng hôm nay, thật tình tôi mất đi một phần hứng thú vì trí óc chỉ nghĩ đến chuyện kiếm cho được hai con ếch. Tôi đi dọc theo bờ đầm. Nước lên sóng sánh xô đẩy những chiếc lá sen bập bềnh. Mỗi lá lại điểm dăm ba hạt nước tròn trĩnh tựa như những viên ngọc trong suốt.
Chẳng có một con ếch nào xuất hiện. Tôi đi đến cuối đầm, chỗ giáp những cánh đồng, nõi tôi vẫn ngồi chờ xem mặt trời lặn. Tôi cảm thấy mệt mỏi và thất vọng. Kiếm một chỗ cỏ sạch, tôi ngồi xuống, tì cằm lên gối đăm đăm nhìn chỗ nước cạn còn trõ bùn đen nhánh. Có tiếng sáo vọng lại xa xa dìu dặt. Mắt tôi mỏi dần rồi cụp xuống. Tôi thiếp ngủ lúc nào không hay.
- Nè... nè... dậy đi, nắng tới rồi đó.
Tôi giật mình tỉnh dậy, dụi mắt. Ánh sáng ngập tràn chói chang. Nhắm nhắm mở mở mấy lần tôi mới thấy được thằng bé chăn trâu hôm nọ đang ngồi chồm hổm bên tôi nhe răng cười.
- Xích vô trong một chút nắng tới rồi.
Tôi không nhìn bóng nắng, cũng không để ý đến việc dời chỗ, chỉ nghĩ đến một điều làm tôi mừng khấp khởi, có thể nhờ thằng nhỏ này bắt giùm hai con ếch. Tôi buột miệng :
- May quá!
Thằng bé ngạc nhiên lặp lại :
- May quá? May cái gì?
- Tui....
Tôi chợt im vì ngại ngùng không biết nói thế nào. Nhớ đến lần gặp đầu, tôi đã quát mắng nó khi nó bắt một con ếch. Bây giờ thiệt khó mở miệng.
Thằng bé có cảm giác tôi sắp thố lộ một chuyện gì đó, nó tò mò ghé lại gần thầm thì :
- Có chuyện gì vậy? Ma hả?... Trưa trưa dễ có ma lắm nhen. Tui bị nó đè một lần, chính chỗ này nè, may nhờ con Nâu cắn áo lôi, mới tỉnh được đó.
- Con Nâu...?
- Ừa nó tề.
Thằng bé đưa roi chỉ về phía con trâu đang ăn cỏ. Như để tán thành câu nói của thằng bé, con Nâu kêu lên mấy tiếng.. ọ... ọ rồi thản nhiên cúi xuống gặm cỏ. Tôi bật cười :
- Thiệt không? Xạo hoài.
- Thiệt mà... À, mà anh ra đây làm chi sớm vậy? Mặt trời còn lâu mới lặn mà. Chắc anh cắm câu, đúng không?
A, thằng bé còn nhớ câu chuyện tôi nói với nó bữa trước. Hết e ngại, tôi nói thiệt :
- Định bắt hai con ếch về học. nhưng không biết làm sao bắt được, mà cũng chẳng gặp con nào. Rầu quá!
Thằng bé xởi lởi :
- Tưởng chuyện gì chớ thứ đó dễ ợt, bữa nào tôi cũng bắt mấy con về cho ba tui nhậu...
Nói nửa chừng nó chợt ngưng ngang, chắc nó nhớ lại thái độ của tôi lần trước khi nó bắt được con ếch vàng.
Nghe nói bắt ếch nấu cháo, tôi xốn xang buột miệng :
- Bắt ếch ăn ác chết.
Thằng bé trố mắt nhìn :
- Vậy sao anh bắt?
Tôi ấp úng :
- Tao bắt là để học mà, chớ đâu phải ăn thịt.
Thằng bé gật gù :
- A, tui hiểu rồi... cũng như bắt chuồn chuồn cho nó cắn rún để học bơi chớ gì. Nhưng... bắt ếch học gì... vậy?
Bị hỏi khó, tôi bực lắm, nhưng chỉ sợ thằng bé không bắt ếch thì nguy, nên tôi ậm ừ cho qua chuyện.
- Học về con ếch chớ học gì... Thôi, bắt giùm đi... mà mầy có chắc từ giờ đến chiều mầy bắt được hai con ếch không?
- Chắc mà... để tui...
Vừa nói, thằng bé vừa bước ra phía bờ đầm. Một thoáng, nó đã khuất sau những lùm cây chuối nước bên kia bờ.
Lâu lắm, cả tiếng đồng hồ hơn, thằng bé mới trở lại, mặt hớn hở, tay cầm xâu dây chuối cột hai con ếch xấu số. Tôi mừng rỡ chạy lại :
- Mầy tài thiệt, không có cần câu mà cũng bắt được hai con.
Mặt mày đỏ lựng, nở nang vì được khen, thằng bé cười cười :
- Hai đứa đang bắt cặp nhau nên tui chụp được.
Hai con ếch thẳng cẳng không cục cựa, hai chân thòng lòng thả lỏng, xuôi xị. Tôi tội nghiệp đặt cặp ếch xuống bãi cỏ.
- Chắc nó đang oán mình lắm phải không. Nhưng cực chẳng đã chớ tao chẳng muốn chút nào. Tao phải học.
- Học ếch? Thiệt tui mới nghe lần đầu.
Nói xong, thằng bé cười thoải mái. Tôi tự ái trợn mắt :
- Bộ mầy nghĩ tao bắt ếch về ăn hả? Mầy không biết gì hết, ngu quá. Tao học môn Sinh vật, học con nào phải thực tập về con đó, để xem tường tận từng bộ phận một.
- Vậy anh có xem ruột gan nó không?
- Có chớ... phải mổ bụng, banh ra... - Tôi nuốt nước bọt, lưng ớn ớn lạnh - Tôi... mầy.. ờ, mà mầy tên gì? Nói tên cho dễ kêu. Tao tên Linh.
Thằng bé ngần ngừ một chút rồi nhe răng cười :
- Ba tui đặt tên là Chuột. Tui là Chuột anh, thằng em tui là Chuột em.
Tôi buồn cười quá :
- Chắc là tên ở nhà chớ ai đặt tên khai sanh kỳ vậy. Vậy chớ đi học mầy tên gì?
Thằng bé gục đầu xuống, cái roi vạch những vạch ngang dọc trên nền đất.
- Tui không được đi học.
Tôi chưng hửng vì chưa bao giờ nghĩ rằng có những đứa trẻ trạc bằng tuổi tôi mà không được cắp sách đến trường.
- Ủa bộ ba má mầy không cho mầy đi học sao?
Chuột anh lắc đầu rồi lại gật đầu. Tôi chắc mình đoán đúng, lẩm bẩm :
- Sao ác vậy, còn nhỏ phải được đi học chớ. Có học mới nên khôn mà.
Câu nói sau là của mẹ tôi, bà vẫn thường khuyên như thế khi thấy tôi chán nản hay lơ là việc học.
- Không phải đâu, tại ba má tui không có tiền, nghéo lắm.
Tôi sực nhớ hỏi vặn Chuột anh :
- Nghèo mà tậu được trâu hả?
Chuột anh khoát tay :
- Đâu phải trâu nhà tui. Trâu nhà ông Ninh ở đầu xóm chùa đó, ổng bà con với ba tui, nhưng giàu lắm. Nhà ổng có tới bốn con trâu. Ổng không có con, không coi xuể nên ba tui cho tui tới chăn trâu giùm ổng.
- Vậy là ở mướn chớ gì?
Thằng Chuột đỏ mặt, vung tay cãi :
- Đâu phải, tui chăn trâu ăn công mà. Chiều tắt nắng tôi dắt trâu về chuồng rồi sau đó về nhà. Tui có ở đợ đâu.
Tôi ngẫm nghĩ cố phân biệt làm mướn với làm công ra sao. Đúng là thời buổi này đâu còn kiểu ở đợ như “Chị Dậu” trong “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố, nhưng phải đi làm công kiếm sống, bỏ cả học hành như Chuột anh, tôi thấy thương quá.
- Tui thấy được đi học như anh mà sướng mê, nhưng kỳ lắm, chữ nó không vô đầu tui. Cứ thấy chữ là mắt tui nhíp lại, gục liền. Ba tui nói, mầy không có số học hành, không có chí nên học không được, ở nhà làm ruộng, làm nghề thôi.
- Nhưng sao mầy không chịu học? Học để biết đọc biết viết với người ta chớ. Tao có nhiều báo hay lắm, giá mầy biết đọc tao cho mầy mượn.
Chuột anh rụt rè :
- Báo có hình vẽ không, tui coi được hình vẽ mà.
Rồi nó nài nỉ :
- Nhen, cho tui mượn một chút thôi. Tôi thích lắm.
Tôi se sẽ gật đầu. Nhìn gường mặt rạng rỡ vui mừng của Chuột anh tôi cũng cảm thấy hứng khởi. Giá như mà nó biết đọc nhỉ, chắc nó còn thích mê những quyển sách của tôi có ở nhà, nhhững quyển sách hay cực kỳ. Loại truyện tranh là thứ tôi đã chê từ lâu, của trẻ con tiểu học. Còn tôi, cậu học sinh trung học, đã bắt đầu đọc những sách văn chương tuyệt hay. Biết bao giờ thằng bé chăn trâu này mới được như tôi nhỉ. So sánh mình với thằng bé tôi thấy mình lớn và hơn nó nhiều quá. Lòng tôi chợt nảy ra ý định “từ bi”. Phải làm một cái gì cho Chuột anh chứ. Dù sao nó cũng tốt với tôi, mà những ngày sắp tới, có lẽ tôi còn gặp nó và nhờ nó dài dài. Tôi suy nghĩ, hay là mình bớt tiền ăn sáng cho Chuột anh. Không được, má vẫn bảo cho tiền người, dù là kẻ nghèo cũng dễ gây những hiểu lầm và giận dỗi. Hay mình mua bánh cho Chuột anh, mua những thứ ngon ngoài phố, chắc nó chả được nếm bao giờ. Cũng không được vì mình đâu có nhiều tiền đến vậy.
Cánh đồng hanh nắng nhuốm màu vàng nhợt nhạt. Gió mát rượi. Không khí như chuyển động rập rờn. Tôi lim dim mắt, căng đầu suy nghĩ về một điều tốt cho Chuột anh, nhưng đầu óc như đặc cứng. Khi tôi quay lại, Chuột anh đã xuống ruộng tự lúc nào, tay cầm một nắm rơm khô chà xát bụng con trâu. Con trâu đã ngứa, ngừng ăn, mõm đưa về phía trước, mắt lờ đờ, đuôi phe phẩy. Sực nhớ đến cặp ếch, tôi nhìn quanh tìm. Chuột anh đã cẩn thận phủ lên hai con ếch một nắm rong xanh ướt rượt.
- Chuột anh... lên đây, tao mới nghĩ được chuyện này hay lắm.
Chuột anh ngạc nhiên, nhưng cũng dừng tay đi nhanh về phía tôi.
- Mầy có muốn học không?
- Học? Bộ anh không nghe chuyện tui mít đặc, học không vô nữa.
- Chẳng phải vậy, để tao thử coi, bề gì mầy cũng phải biết đọc biết viết chứ.
Chuột anh nhe răng cười :
- Ai lại không muốn vậy, nhưng ba tui đâu có cho tui vô trường. Với lại tiền đâu mua tập vở, bút, mực, đóng tiền, tiền hầm bà lằng... Khó lắm...
Tôi vênh mặt vì ý nghĩ hay ho của mình, hắng giọng nói :
- Không sao, tao sẽ dạy mầy. Mỗi chiều, tao ra đây dạy mầy học. Chịu không? Học dễ lắm mà.
Chuột anh há hốc mồm vì bất ngờ. Nhưng chỉ được vài giây rồi mặt nó xịu xuống tỏ vẻ không tin. Tôi nói thêm để động viên nó :
- Mầy khỏi lo sách vở gì ráo. Dạy vần thì dễ rồi. Ở nhà tao dạy cho em tao hoài. Vở cũ tao vẫn còn nhiều giấy trắng, để tao cho mầy.
Chuột anh ấp úng :
- Tui... anh thiệt chớ... anh...
Cao hứng vì việc làm tốt của mình tôi cười xởi lởi :
- Anh iếc cái gì, tao với mầy cùng tuổi nhau. Tụi mình là bạn. Cứ kêu nhau như tao gọi mầy đó. Từ chiều mai, cỡ giờ này, tao ra đây học bài rồi dạy mầy học luôn. Nhớ phải siêng học. Làm biếng là bị phạt đó.
Chuột anh gật đầu lia lịa :
- Tui nhớ mà...
- Nhưng đừng cho ai biết hết nghe!
Tôi sợ những người khác biết được sẽ cười nhạo bởi một thằng nhóc mới học lớp tám đã đòi làm thầy.
Tuy cũng có cảm giác mình lên gân quá đang, nhưng tự trong thâm tâm tôi, một niềm vui nhẹ nhàng trong sáng cứ gợn lên như sóng nước. Mẹ tôi thường nói: “Nếu ta làm được một việc tốt, lòng ta sẽ hân hoang vui mừng”. Có lẽ việc tôi đang làm là việc tốt đây, nhưng không biết kết quả sẽ ra sao.
Mặt trời đang lặn. Những tia nắng cuối ngày làm ngời sáng những đám mây trên đỉnh núi và cái viền vàng cam chói lọi trông tựa một sợi dây lửa bao quanh mặt trời. Thoáng chốc, tôi quên hết mọi việc, trong đầu chỉ còn mỗi thắc mắc :
- Trong đó có cái gì nhỉ? Nếu mình được đến gần một chút, nếu mình được nằm trong đám mây kia?
- Chiều rồi, tui về...
Tiếng Chuột anh loáng thoáng bên tai, tôi mải ngắm cảnh chẳng nghe thấy gì cả. Đến khi quay lại, Chuột anh đã cùng con trâu chậm rãi đi trên đường làng, nó vẫn còn quay đầu lại, cái roi phe phẩy như lời chào tạm biệt. Tôi cũng sửa soạn trở về, dưới mấy cánh rong ướt hai con ếch vẫn nằm yên, soải chân, mắt tròn xoe không hiểu nhìn vào đâu, chỉ có cái bụng phập phồng như bụng trống. Tôi ngắt một lá sen to, cho hai con ếch vào rồi túm lại xách trở về nhà.

Bốn

Suốt đêm tôi trằn trọc không yên. Hồi chiều, bị thôi thúc bởi bổn phận và trách nhiệm, tôi cố tìm mọi cách để có được hai con ếch cho buổi thực tập ngày mai. Nhưng giờ đây, khi ếch đã bắt được, lòng tôi lại bứt rứt. Tiếng ếch nhái, côn trùng nỉ non trong đêm như trách cứ. Tôi nhớ cái bụng phập phồng của hai con ếch, nhớ mấy cái chân xuôi xị tuyệt vọng hoặc chụm lại ở tư thế van xin cầu khẩn. Chắc có lẽ chúng đang nguyền rủa tôi bởi tôi đã phá nát cảnh yên vui của chúng, đã đưa chúng ra khỏi chỗ quen thuộc, và tham hơn nữa là đến chỗ chết. Ôi, chắc bố mẹ chúng đang lo âu khổ sở vì mất con hoặc con cái chúng đang khóc lóc vì mất bố mẹ. Cảnh nào cũng buồn bã và gây cho tôi cảm giác hối hận. Nhưng tôi có thể làm được gì? Nếu tôi thả hai con ếch thì có đến hơn mười đứa bị điểm không, nhưng điều đó không kể gì so với việc tôi sẽ mất đi mười đứa bạn, cả trai lẫn gái, trong đó có Chi. Đấy là chưa kể danh dự tôi tiêu ma vì tôi không tròn trách nhiệm và bổn phận của mình.
Sự mất mát quá lớn làm tôi phân vân, khổ tâm. Có tiếng oàm oạp rời rạc ở góc phòng, tôi lồm cồm bò dậy. Cửa sổ để mở, ánh trăng soi tỏ gần hết căn phòng. Cái lá sen tuột dây bung ra nhưng hai con ếch vẫn còn nguyên chỗ, chỉ khác là chúng không nằm sọac mà ngồi chồm hổm như sắp nhảy. Bốn con mắt như bốn hạt cờm đen thẫm dưới ánh trăng. Tôi lặng lẽ nhìn chúng.
- Ếch ơi, mầy có giận tao không?
Tôi chợt thốt nên lời và trông ngóng ếch sẽ mở lời như trong truyện cổ tích. Chú ếch lột xác đứng dậy thành người. Lúc đó lòng tôi sẽ nhẹ biết bao, chẳng ai trách tôi được , kể cả cô giáo. Nhưng cặp ếch vẫn im thin thít, cả thân hình chúng cũng không nhúc nhích, ngoại trừ chỗ khoang cổ phồng ra thót vào nhịp nhàng không nghỉ. Chợt thấy sợi dây cột bụng ếch thít quá chặt, tôi lần nút mở. Đôi mắt ếch vẫn hướng về đằng trước như không biết mình vừa thoát khỏi ràng buộc, vướng víu. Tôi nhìn quanh, cửa phòng đóng, chỉ mở cửa sổ. Sáng mai, tôi sẽ lùa chúng vào bao, đem xuống lớp. Tôi nhắn nhủ với cặp ếch, một phần cũng để yên bụng mình :
- Tụi bây theo tao xuống lớp, nếu đã có nhiều ếch, tao sẽ nói tụi bạn thả hai đứa bây ra.
Trước khi thiếp ngủ, tôi còn nhổm dậy nhìn cặp ếch, chúng vẫn ngồi im trên chiếc lá sen, trầm ngâm như một nhà hiền triết nhìn ra cửa sổ đón ánh trăng đêm.
Khi tôi thức dậy, trời đã sáng bét tự lúc nào. Tiếng rao bánh giò nóng nghe rất gần. Mọi ngày, khi tiếng rao bánh cất lên là tôi đã tề chỉnh quần áo, cặp vở.
Hôm nay không khéo lại trễ học mất. Tôi vội vàng làm vệ sinh buổi sáng rồi xuống bếp.
- Có xôi mẹ mới nấu kìa, ăn nhanh rồi đi học.
- Sao mẹ không đánh thức con sớm.
- Ừa, lúc mẹ vào phòng con mới hơn 5 giờ, định để con ngủ thêm một chốc nữa, nhưng lu bu mẹ lại quên mất. Nhưng cũng chưa trễ lắm đâu.
Tôi dạ nhỏ rồi nuốt vội cục xôi đang muốn nghẹn ở cổ. Trong khoảnh khắc, tôi chợt nhớ đến hai con ếch. Vớ cái bao nilông để trên chạn thức ăn, tôi chạy vội về phòng mình. Không có gì cả, ngay cả cái lá sen cũng biến mất tăm như chưa bao giờ có nó. Ngơ ngác, tôi bò xuống gầm giường, tìm trong kẹt cửa. Không có gì, tôi nhảy qua cửa sổ ra vườn. Vườn yên lặng, mấy bụi ngải cứu rung rinh như chế nhạo mỗi lần tôi thô bạo vạch chúng ra để tìm cặp ếch.
- Con tìm gì vậy? Sao chưa đi học?
- Hai con ếch của con... Hôm qua con để ở đây.
Mẹ tôi lắc đầu :
- Mẹ có thấy ếch nhái gì đâu.
- Có mà... con để trong chiếc lá sen... nhưng cái lá sen cũng đâu mất.
- Lá sen? Có... nhưng mẹ gom vào thùng rác rồi.
Tôi cố hỏi :
- Không có hai con ếch trong chiếc lá sen chứ?
Mẹ tôi gật đầu. Tôi bối rối nhìn đồng hồ. Kém 5 phút đầy 7 giờ. Tôi chạy tới chạy lui mò mẫm, sục sạo. Cuối cùng tôi đành ôm cặp ra khỏi nhà cùng với nỗi thất vọng và lo lắng. Mẹ ái ngại với theo :
- Có cần lắm không để mẹ đi chợ mua cho cặp khác?
Tất cả đã trễ rồi. Tôi trả lời như khóc :
- Thôi, mẹ àạ..
Miệng nói cứng, nhưng đầu tôi rối tung rối mù như một mớ bòng bong. Giá như tôi không tháo dây buộc ếch. Giá như tôi không nhận lời Chi, hẳn tôi ít lo hơn. Thật không hiểu tại sao tôi lại nhận lời cô bạn trong khi bản thân mình không đủ can đảm để làm chuyện đó. Cứ để Chi nhờ một người nào đó hoặc ra chợ mua, mọi việc hẳn đỡ rắc rối hơn. Tụi thằng Hoàng bao giờ cũng xoay được , thậm chí có bị cô cho điểm không. Nhưng còn Chi... từ lâu trong lớp tụi bạn đã đồn đại tôi là một đứa chết nhát, gan thỏ đế. Giờ chuyện như vậy, hẳn chúng còn cười giễu tới bến.
Mải suy nghĩ tôi đến trường lúc nào không biết. Chi là người thấy tôi trước nhất. Cô bé reo lên :
- A, Linh đến rồi. Bạn có đêm ếch theo không?
Thằng Hoàng giật cái cặp trên tay tôi càu nhàu :
- Mầy đựng ếch trong cặp, nó ngộp chết còn chi... Thằng ngu thiệt.
Câu nói của nó chựng lại nửa chừng khi chiếc cặp tôi mở miệng trống huếch chỉ toàn sách vở. Thằng Hoài la lên :
- Thôi chết rồi, không có ếch... Mầy không đi bắt ếch hả?
Chi lo âu nhìn tôi, mặt tái lại.
Tôi ấp úng trong cổ họng những ra đầu ra đuôi, phân trần sự việc, nhưng chẳng đứa nào tin. Mặt Chi xịu xuống.
- Chuyện chút xíu cũng không xong, thiệt có ngu mới chung tổ với nó.
Thằng Hoàng đay nghiến :
- Vậy mà hôm trước nó còn tỏ tài ra tay nghĩa hiệp với Chi nữa chớ. Coi như ăn hột vịt hết nghe mấy bạn. Chẳng đáng mặt làm trai chút nào.
Tôi im lặng nhận lỗi. Giá như Chi mắng mỏ, trách móc tôi như tụi thằng Hoàng, có lẽ tôi sẽ thấy dễ chịu hơn. Đằng này, Chi im lặng đi không cả ngoái nhìn tôi một lần.
Tiếng chuông reng vào lớp bắt đầu tác động lên nhịp đập của trái tim tôi. Cổ họng tôi se lại, có tiếng tra vặn Chi ở góc tổ bạn gái. Tiếng lanh canh của kéo, của panh-xơ chạm vào thành chậu. Tiếng rì rầm nói chuyện, tiếng phấn miết trên bảng đen theo đường vẽ của cô giáo. Mọi thứ cứ inh inh vào đầu tôi, vào tim tôi làm căng phồng sự chờ đợi, chờ đợi cơn giận của cô giáo khi cô nhìn thấy hai cái chậu thực tập trống rỗng.
- Linh, lại đây.
Thằng Hoàng chìa ra một con ếch, có lẽ đã chết.
- Nè, ghim nó vào miếng cao su, để tao mổ.
Tôi thụt lùi. Cặp mắt của con ếch bạc phếch và vô hồn, bốn cái chân ép sát người trong một tư thế chồng chéo mà chỉ có những con vật chết mới như vậy.
Tiếng nói nghiêm nghị của cô giáo vang lên sau lưng tôi :
- Con ếch này bị ngộp rồi. Các em sẽ không thấy được trái tim ếch đập như thế nào. Có thể quan sát ở tổ bên cạnh cũng được.
Cả tổ dạ thật to thoát nạn. Chúng tôi bắt đầu mổ ếch theo đúng hướng dẫn trên bảng.
Trong lúc tôi dùng chiếc kéo nhỏ cẩn thận cắt phụ lớp mỡ bụng ếch cho Hoàng, Hoài hích tôi ra hiệu. Cô giáo đang dừng lại ở bàn thực tập của tổ Chi.
- Thưa cô, lỗi của Chi. Kỳ này đến phiên Chi phải đem ếch để thực tập. Nhưng...
- Em quên à! Cô đã dặn dò các em trước cả tuần vậy mà vẫn không xong. Không lẽ các em coi thường giờ thực tập sinh vật. Như vậy thực là sai lầm. Học sinh vật đâu phải chúi đầu vào sách vở mà phải quan sát, tìm hiểu trên mẫu thực. Cô rất buồn khi các em không ý thức điều đó.
Chi khóc nấc lên, không nói được lời nào.
Cô giáo thở dài rồi bước lên bục giảng.
- Cô ghi tên tổ các em để cảnh cáo lần đầu. Nếu các em ơ hờ một lần nữa cô sẽ trừ vào điểm học kỳ. Còn bây giờ, em tản ra các tổ khác, xem các bạn mổ.
Tôi thở phào, cũng chưa trầm trọng lắm. Nhưng Chi vẫn tấm tức khóc. Tôi phải làm lành bằng một cử chỉ đẹp, hẳn Chi sẽ bớt giận. Nghĩ vậy, tôi đưa kéo cho Hoài rồi đến bên Chi :
- Bạn Chi tới tổ mình quan sát đi. Nếu bạn muốn mổ, để Linh nói với Hoàng...
- Đồ xạo.
Chi ném qua tôi cái nhìn giận dỗi rồi bỏ đi. Tôi buồn rầu trở về chỗ của mình cùng với nổi ấm ức không bày tỏ được.
Hoài cười nhạo :
- Làm ơn mắc oán nghe mày. Nhưng nghĩ cũng đáng kiếp lắm.
Bị chế thêm dầu vào lửa, tôi sừng lên :
- Cũng tại tụi bây hết. Không có, chịu không có, kiếm đâu ra con ếch chết này có phải như trêu gan tụi nó không?
Hoàng cười khúc khích :
- Chắc tổ con Chi thấy mình có ếch tức lắm. Nó sẽ nghĩ thằng Linh chơi xỏ tụi nó. Tội nghiệp mầy ghê, muốn làm anh hùng một lần mà không xong.
Thằng Tuấn nhăn mặt :
- Bữa sau nhớ rút kinh nghiệm nghe em.
Mặc cho tụi bạn chọc quê, tôi không buồn đáp thêm nữa. Kể ra tụi nó cũng có lý, bởi thật lòng tôi không dám, mà cũng không muốn bắt những con vật bé nhỏ kia dù là để thí nghiệm. Trái lại, cái chất anh hùng nghĩa hiệp trong tôi lại muốn bừng lên lập công.
Bên kia bàn, chỗ thực tập của tổ con Oanh, Nhung, Thục đang thì thầm chỉ trỏ về phía tôi. Biết chúng đang nói xấu mình, tôi tức điên lên, lầm bầm với Hoài :
- Cạch lần này, chả thèm dính tới bọn con gái nữa.
Buổi thực tập như kéo dài đến vô tận. Con ếch đã bị mổ banh, ruột gan được kéo ra ngoài ghim bằng cây kim gút, nổi lình bình trên mặt nước.
- Bá cháy chưa, không sứt một chút ruột nào. Tụi bây coi đi.
Điểm 8 cho bài thực tập về ếch không làm tôi vui. Té ra mỗi khi không thực hiện đúng lời hứa với ai, lương tâm khó mà yên ổn.
Hồi chuông tan học reo vang. Tôi chậm chạp đứng dậy, mệt mỏi và buồn bã.

Năm

Nếu không có bài hát “Ai bảo chăn trâu là khổ?..” vang vang từ chiếc máy phát thanh nhà hàng xóm thì tôi đã quên bẵng lời hứa dạy cho Chuột anh học. Nhưng nhớ để mà nhớ, tôi vẫn chưa muốn rời giường. Giấc trưa chưa rời khỏi đôi mắt. Tôi cố mở mắt ngồi dậy, nằm vật xuống, rồi ngồi dậy, lười biếng chồm hỗm ở ngạch cửa. Nắng bên ngoài vàng óng như mật ong nguyên chất. Thật là một buổi chiều đẹp. Tôi vươn vai, nhảy nhảy vài cái để xua tan cảm giác ngầy ngật, rồi cố gắng lên tinh thần bằng cách uống một ly nước lạnh đầy.
Tôi kiếm cho Chuột anh một mẩu bút chì và một cuốn tập dở dang để dành làm nháp. Có đủ mọi thứ xong tôi lại chần chừ không muốn đi vì nhớ lại còn bao nhiêu bài phải học. Nào là bài tập Lý, ngữ vựng tiếng Anh, bài Sử dài tới mấy trang chưa học một chữ. Vậy mà tôi lại đi lo chuyện bao đồng, dạy học cho người khác, lại dạy cho thằng bé chăn trâu nhếch nhác mới quen có hai bữa, thiệt không thể hiểu nổi mình nữa.
Nghĩ vậy, tôi lại ngồi thừ ra, đầu óc lan man nghĩ về câu chuyện hồi sáng. Tự trách mình, nhưng tôi cũng rất buồn khi tụi bạn cứ đinh ninh tôi là một đứa thất hứa, hèn nhát. Thực tế, tôi đã cố hết sức mình mà chúng chẳng hiểu gì cả.
Đã hứa là phải giữ lời. Tôi sực nhớ mình đã hứa với Chuột anh, lòng cảm thấy nhột nhạt vì mình đang có ý thất hứa với nó. Không thể thế được. Gương mặt giận hờn của Chi như hiện rõ trước mắt tôi. Tôi phải chứng tỏ cho Chi, cho chúng nó biết tôi là đứa biết giữ lời hứa, dù là hứa với một thằng bé nhà que, nhếch nhác, ngu ngốc, thất học.
Lúc đến chỗ hẹn, Chuột anh đã có mặt ở đó từ lúc nào. Nó đang nằm ngửa, tay gối đầu, chân vắt chữ ngũ, chiếc nón rách tênh nhênh bên cạnh, giống như cảnh vẽ trong các bức tranh đồng quê.
- Nè, ai bảo chăn trâu là khổ...
Chuột anh nhổm dậy, nhe răng cười :
- Tui chờ anh quá trời...
Tôi ngồi sà xuống, cảm giác bực bực lại xuất hiện, tôi xẵng giọng :
- Bộ tưởng tao ngồi không như mầy đấy à. Biết bao nhiêu là việc phải làm. Mầy ngồi chơi chờ một chút có sao, còn không chờ được thì thôi, ai ép...
Chuột anh quýnh quáng xua tay :
- Không... không đâu... tui chờ mấy cũng được mà...
Được thế tôi càng làm già :
- Bộ tưởng tao ham làm thầy mầy lắm hả? Chà... tụi bạn tao mà nó biết tao làm thầy mày chắc nó cười tao thúi đầu.
Chuột anh năn nỉ :
- Tui biết...
Chợt nhìn thấy cuốn sách vần trên bãi cỏ, Chuột anh mừng rỡ cầm lấy :
- Tui học sách này phải không? Đúng rồi, giống y như sách con bà Dư học... Trời ơi, hình vẽ đẹp quá... Tôi biết chữ này nè... Chữ O, tròn vo... phải không anh...?
Nhìn gương mặt tươi rói của Chuột anh, tôi cũng thấy vui theo. Thế là mọi bực bội như tan biến hết. Cảnh thinh lặng của ruộng đồng, màu xanh của lá, mùi thơm dịu của hương sen làm tâm hồn tôi sảng khoái.
- Nói rồi, kêu mầy tao đi, anh em nghe ngượng thấy mồ. Kêu như tụi bạn lớp tao kêu tao vậy.
- Trời, anh là thầy tôi chứ bộ, lẽ ra tui phải kêu là thầy.
Tôi cảm thấy hãnh diện :
- Bày đặt, chưa dạy chữ nào mà thầy với cô. Bỏ cái thầy đi, ai nghe được họ cười tao. Học chưa ra hồn còn đòi làm thầy thiên hạ. Mới hồi sáng đây chớ đâu xa, sém chút nữa bị ăn hột vịt lộn rồi.
Chuột anh tròn mắt :
- Anh không thuộc bài hả?
Được khơi dòng tâm sự, tôi kể lể hết cho Chuột anh nghe, ít ra nó cũng biết được đoạn đầu và thấy rằng tôi đã chuẩn bị giữ lời hứa với các bạn như thế nào. Nghe xong. Chuột anh tặc lưỡi :
- Xui thiệt... nhưng anh... (tôi chen vào: đã nói là mầy tao, kêu cho nó tự nhiên, anh anh em em tao thấy mắc cỡ cái miệng quá). Ờ vậy... à... mầy dở ẹt hà. Có hai con ếch mà cũng để nó sút mất. Cứ cột cứng ngắc thì nó chạy đâu được...
Có lẽ nhờ gọi mầy, tao dễ nói chuyện hơn nên Chuột anh cao hứng vung tay vung chân, chê bai tôi đủ điều... Nào là không biết ếch nó khôn lắm, biết giả bộ khiến mình tưởng nó yếu xìu, sắp chết... nào là tôi không biết cách cột ếch nên tưởng ếch sẽ đau khi bị cột như vậy... Tôi bị ếch lừa mà không biết, cứ tưởng ếch chịu ngồi yên một chỗ khi được tự do...
Cáu quá, tôi quát :
- Ờ thì tao dở, mầy giỏi kiếm đứa nào giỏi dạy học... đã ngu còn nói chuyện khôn.
Chuột anh hoảng hốt xua tay, giả lả :
- Hông... tui nói chơi vậy thôi... Ơ... mai mốt có bắt con gì học kêu tui bắt cho. Tui đan một cái giỏ mây nhốt lại là xong, chẳng mất đi đâu được.
Tôi còn bực nên trả treo :
- Tao ghét thói bắt mấy con vật nhỏ để hành tội nó.
Chuột anh xua tay :
- Tui bắt cho anh học mà.
Nói xong, nó ngồi xuôi xị. Quyển sách vần bị gió thổi lật tung. Chuột anh dán mắt vào những hình vẽ con bò, con cá, quả na, kèm theo vần, nhưng không dán mở lời.
Hai đứa tôi cứ ngồi vậy một lúc lâu. Cuối cùng tôi nhận ra sự vô lý của mình. Tôi giở sách ra, ra hiệu cho Chuột anh :
- Nè, ngó cho rõ chữ này nè... Chữ O... O tròn như quả trứng gà... O.
- A, chữ này tui biết, chữ O tròn vo nè... Nhưng nó đâu giống như quả trứng gà. Quả trứng gà đâu tròn như vậy...
Đúng là quả trứng gà không tròn vo như chữ O, nhưng tôi đã học theo cách này từ lâu lắm rồi, mà tôi vẫn không hiểu được. Còn Chuột anh, sao nó cứ cắc cớ. Bực mình tôi gắt :
- Không biết gì hết. Trứng tròn là tròn, chữ O giống như trứng, biết vậy là được rồi. Nó giống như vậy... ai nói là không giống hả?
Chuột anh định cãi, nhưng thấy bản mặt tôi gườm gườm nó cúi đầu lẩm nhẩm đọc theo.
- Chữ này dễ quá, mầy cũng biết rồi, học sang chữ khác đi. Nè, chữ này giống cái móc, thấy không, cái móc có dấu chấm trên đầu, đọc là chữ i, i thì có móc... nhớ chưa?
Gió mơn man. Bầu trời xanh ngắt. Trong lúc Chuột anh lập đi lập lại những vần cơ bản, tôi nằm xuống cỏ, vòng tay làm gối, rồi ngủ thiếp đi lúc nào không biết. Khi tôi tỉnh dậy, mặt trời xế gần đỉnh núi. Chuột anh ngồi ở mé đầm lẩm nhẩm. Tôi sực nhớ đến bài vở phải làm, hốt hoảng kêu Chuột anh :
- Trời đất, sao thấy tao ngủ mà mầy không kêu?
Chuột anh lúng túng :
- Bị anh ngủ say quá trời. Tui tưởng anh chờ mặt trời lặn chớ.
- Lặn lặn cái gì, còn cả đống bài tập ở nhà.
Chuột anh bối rối nhìn tôi với tâm trạng của người có lỗi. Tôi không nói không rằng thu dọn đám vở bút rồi đưa cho Chuột anh cuốn tập vần.
Vẻ mặt Chuột anh tươi lên, nó cầm lấy cuốn tập khẽ khàng :
- Chiều mai mình học tiếp nghe!
Đang lo lắng, tôi bực mình gắt :
- Khỏi. Về đi, dạy mầy mà mầy chẳng biết lo giùm tao.
Chuột anh buồn bã quay đi. Mặt trời bắt đầu xuống dần sau đỉnh núi. Có tiếng sáo của ai thổi lên theo gió vi vu. Tôi muốn ở lại quá, nhưng không dám chần chừ. Đằng kia Chuột anh đang ôm cổ trâu thầm thì. Khi tôi đi đến khoảng gữa đầm, có tiếng nghé ọ với theo như lời chào từ giã. Tôi nhìn lại, bóng Chuột anh vắt vẻo trên lưng trâ in đậm trong bóng chiều. Thằng bé lúi húi cúi mình, có lẽ nó đang xem cuốn vần. Tôi quay lưng vội bước. Con đường mòn đìu hiu vắng người. Mấy rặng tre kẽo kẹt theo gió. Lòng tôi không yên. Hình như tôi vừa làm một việc gì không công bằng thì phải.
Chiều hôm sau, tôi tới chỗ cũ trễ hơn. Bài học Anh văn hơi khó, tôi cố học và làm bài tập cho xong. Có lẽ Chuột anh không nghĩ rằng tôi sẽ đến bởi tôi thấy con trâu đang ăn cỏ tít ở bờ ruộng bên kia. Chuột anh ngồi cạnh trâu, bóng nó nhỏ thó lẫn lộn giữa các mô đất gập ghềnh, chỉ có cái nón cời và chiếc áo ca rô bạc màu là nổi bật và chỉ định nó mà không lầm lẫn với ai khác. Tôi rướn người bắt tay làm loa kêu :
- Ê... Ê...
Chuột anh quay lại, cay roi tre trong tay nó vung vẩy vui mừng :
- Mình học hé...?
Vừa thở, Chuột anh vừa ngồi xuống cạnh tôi, tay rút từ thắt lưng ra cái mo cau gói cuốn tập.
- Thuộc hết chưa?
- Khỏi nói, O trứng gà, i lưỡi câu, Ô đội nón... lẽ ra đội mũ nhưng tui học đội nón cho dễ nhớ. Tui không có mũ, ở nhà cũng chẳng ai có, dễ quên lắm.
Thành quả bước đầu của Chuột anh làm tôi phấn khởi. Tôi mau mắn dạy chó nó tập ghép vần.
- I thì có móc, tờ thì có ngang... Nè, chữ t giống như chữ i, nhưng không có cái chấm phía trên mà thêm vào cái gạch ngang... Học lại đi i thì có móc, t thì có ngang...
Thằng Chuột láu lỉnh :
- I lưỡi câu, t đòn gánh. Chữ tờ có cái vạch này giống đòn gánh quá.
- Ờ cũng được, miễn mầy nhớ ra đó là chữ tờ. Bây giờ ghép vần nè.. tờ... i... i... tờ.. tờ i ti...
Chuột anh càng học càng hăng, tôi hết nhiệm vụ, để mặc Chuột anh lẩm nhẩm còn mình thơ thẩn dạo quanh. Sen súng chen nhau nở trắng mặt đầm xanh. Hương thơm nhè nhẹ lẫn trong mùi đất cày vỡ, mùi rạ khô, mùi bùn nước, cây cỏ. Một con nhái bén nhảy lót tót trên mặt lá sen làm tôi nhớ đến hai con ếch vàng hôm trước. Không biết Chi đã hết giận tôi chưa? Thằng Hoài an ủi tôi :
- Tụi con gái hay làm ao làm xách lắm. Kệ nó. Mình làm ơn mắc oán. Nhưng tôi vẫn có cảm giác mình có lỗi dù rất nhỏ với các bạn.
- Ê... nè... tui thuộc rồi... i nè... tờ... nè... tờ i ti... Để tui viết chữ i nghe.
Vừa nói Chuột anh vừa cầm cây roi vẽ lên mặt đất một chữ i run rẩy nhưng đúng là một chữ i. Tôi gật đầu động viênChuột anh. Nó lại học và tập viết vào quyển tập nháp tôi cho nó nhưng chữ xiên quẹo, nét bút đậm nhạt những chữ cong quèo. Nhưng cuối cùng nét chữ cũng bắt đầu ngay ngắn. Vậy là tiến bộ rồi. Cả thầy và trò đều hể hả, mặt mày nở nang. Tôi đùa :
- Phải đãi thầy đó nghe.
Chuột anh bối rối một giây rồi chợt như nhớ ra, nó đứng dậy chạy vụt đi không để tôi kịp ngăn. Nhưng Chuột anh chạy không xa, chỉ cách tôi khoảng 50 thước, nó đứng lại men các bụi, gầm mặt xuống như người đánh hơi.
- Đây rồi... một chùm tổ nái...
Tiếng reo của Chuột anh gợi trí tò mò. Tôi chạy đến bên nó. Một mùi thơm dịu dàng, ngọt ngào trong tay Chuột anh. Chùm quả chín vàng như kén tằm, nhưng đốt trái tròn lẳng mịn màng.
Chuột anh dí dí chùm trái vào mũi tôi :
- Ăn đi, học trò cho thầy đó, hết cả chùm.
Mùi thơm tỏa ra từ chùm trái thật quyến rũ :
- Trái gì vậy? Ăn được không?
- Không biết hả? Trái dủ dẻ đó. Ngon lắm. Cơm ít nhưng thịt thơm miệng lắm.
- A, dủ dẻ.
Tôi đưa chùm trái lên quan sát. Tôi từng biết hoa dủ dẻ, những đóa hoa nhỏ tựa hoa mai, màu vàng nhạt, cánh tẻ như hoa hồng, nhưng dày và thơm nức mũi. Bọn con gái hay đem cài vào tóc để làm duyên. Nhưng trái dủ dẻ thì tôi chưa từng biết.
- Ăn đi.
Chuột anh lại hối thúc. Tôi cầm một quả, thận trọng cho vào miệng. Từng trái, từng trái. Chuột anh đứng nhìn như tên lính canh, mặt tươi cười hả hê.
- Khó kiếm lắm nghen. Bị nó thơm quá nên mới chín đã bị hái rồi.
Tôi cười đùa :
- Không phải, tại tụi con gái hết trơn, nó cứ kiếm hoa bỏ vô áo quần, cài lên tóc, thì lấy hoa đâu để đậu trái.
Chuột anh ngạc nhiên :
- Thiệt không, tụi con gái xóm trỏng có làm vậy đâu. Tụi nó hửi đã rồi vứt tùm lum chớ có cài lên đầu lên cổ gì đâu.
Tôi làm thinh. Chuột anh nhà quê quá đâu biết mấy chuyện đó. Nhưng chùm quả thì tuyệt thật. Tôi hỏi nó :
- Có loại quả nào y như vậy không?
- Ổi sẻ chín vàng cũng thơm vậy đó.
- Không, cây ở bụi... lạ lạ... chớ còn ổi sẻ ai mà không biết.
Chuột anh gãi đầu :
- Cũng có nhiều thứ... nhưng có những thứ mọc sát đất qua như trái lồng đèn, trái móc... sợ rắn nó phì nọc hoặc trâu nái, chó đái... dơ và hôi lắm.
- Nói nghe ghê.
Bây giờ thì Chuột anh có vẻ tự nhiên hơn. Để mặc con trâu nhẩn nha gặm cỏ, Chuột anh hỏi han tôi đủ mọi chuyện.
- Sao chiều nào anh... a... mầy cũng thích nhìn mặt trời lặn. Có gì trên đó không? Tui chỉ khoái mặt trời lặn là được trả trâu về ngủ.
Tôi nói với Chuột anh đó chỉ là một khối lửa nóng chảy chứa rất nhiều bí mật. Nhưng Chuột anh tỏ vẻ không tin, nó không thể nào tưởng tượng rằng đấy chỉ là một quả cầu lỏng sôi sùng sục với một nhiệt độ cực lớn. Cái đầu nhỏ bé của nó nhìn thấy mà không suy nghĩ. Nhưng với những vì sao thì lại khác, Chuột anh hùng hồn nói :
- Mỗi ngôi sao là một linh hồn. Khi có một người chết đi, ngôi sao sẽ rụng tắt. Ngày nào cũng có người chết, ngày nào cũng có sao băng.
Tôi ráng sức đem những gì mình học được trong lớp ra để giải thích cho nó Chuột anh :
- Đó chỉ là chuyện mê tín dị đoan thôi. Các ngôi sao kia là những hành tinh, những định tinh, những mặt trời trong vũ trụ, nhưng vì ở xa quá nên chúng nhỏ và không tỏa sáng như mặt trời.
- Kỳ quá hén. Nói thật hay nói chơi đó. Xa là xa bao nhiêu? Bằng đây ra Huế không?
Tôi cười :
- Gấp tỷ tỷ lần..
- Tỷ là gì...
Khó có thể trả lời tường tận những thắc mắc của Chuột anh bởi nó dốt quá, chẳng biết gì mà tôi thì chỉ giới hạn sự hiểu biết của một cậu bé lớp tám. Tôi kiếm chuyện đánh trống lảng :
- Ai thả diều đẹp qua?
Chuột anh che mắt nhìn về phía tôi chỉ. Trên cao, một con đều với những dải đuôi đủ màu phất phơ uốn éo đang bay lượn. Tiếng sáo diều nghe vi vu êm ái xa gần theo cơn gió. Tôi mê quá! Đã bao lần tôi cố hoàn chỉnh một con diều, nhưng hễ bay lên cỡ chục thước, diều lại vật vờ chao đảo trông chán hết sức.
- Ối thứ diều vuông đó, làm dễ ẹt.
Hình như Chuột anh có rành về loại diều. Cứ nghe giọng nói và cách bĩu môi che bai của nó thì biết. Tôi ngờ ngợ hỏi :
- Tao cũng làm toàn diều vuông, nhưng đâu có lên được như vậy.
Chuột anh trề môi :
- Diều đó cho con nít chơi chớ cỡ mình chơi diều én hoặc diều chuồn chuồn mới thú. Còn cùng lắm diều vuông nhưng phải vuông đôi mới hay.
- Tao chẳng biết làm mấy thứ đó. Nó có lên cao không?
- Tất nhiên nó bay chót vót. Diều nào cũng vậy, ăn thua lúc cột dây lèo. Dây diều phải chắc, sườn vót đều đặn mà nhẹ. Tui làm trăm con lên cả trăm. Còn gắn sáo vô nữa. Nhứt là sáo cồng, nghe dòn trai, đã lắm.
Tôi ngơ ngẩn nghe Chuột anh diễn tả tỉ mỉ cách làm diều. Càng nói càng hăng, nó hươi tay hươi chân quay vòng, chạy tới chạy lui, làm điệu bộ để tôi hiểu rõ cách cầm sợi dây lèo sao cho căng, cách chích từng phân dây khi diều gặp gió, cách ghì diều để nó không tạt về phía mình không muốn mà dây không bị đứt.
Tôi khấp khởi mừng, vậy là tụi thằng Hoàng sẽ hết cười nhạo mỗi khi thấy con diều của tôi đứt dây quay mòng mòng như vụ trên đầu hàng phượng thấp ở sân trường.
- Té ra thằng này cũng có chỗ nhờ được.
Tôi nhủ thầm trong bụng với sự ngạc nhiên vì những điều vừa khám phá.
Nhưng càng ngày, Chuột anh càng làm tôi ngẩn ngơ hơn vì những hiểu biết của nó về thiên nhiên. Thật tình đôi lúc tôi cảm thấy hơi tự ái vì mang tiếng là “thầy” mà cái gì cũng không tường tận. Con bướm này đực hay cái. Làm sao tôi có thể phân biệt được khi chúng giống nhau như hệt, màu sắc rực rỡ và rập rình không biết mỏi trên những bụi cây.
- Làm gì mà chạy? Con rắn nước mà.
Tôi định thần nhìn kỹ. Đúng là con rắn nước. Vậy mà trông gà hóa cuốc. Nhiều lần vẻ ngẩn ngơ của tôi đã khiến Chuột anh cười nghiêng ngả. Tôi tức mình, chỉ muốn đấm cho nó một cái. Đôi lúc cáu quá tôi chì chiết :
- Thôi đi, dốt mà hay bày đặt.
Lúc nghe câu mắng, nụ cười trên miệng Chuột anh rụng đi. Mắt nó chớp chớp, gương mặt đen như sậm màu hơn, đầu cúi gằm vào trang sách và dáng vẻ của nó là thằng Chuột anh tội nghiệp hồi mới gặp tôi. Thấy vậy, tôi đâm hối hận và lảng sang chuyện học hành, bày cho Chuột anh vài chữ mới.
Cứ vậy, những buổi chiều rảnh rỗi, cạnh cái đầm sen ngào ngạt hương hoa, tôi thực hiện mơ ước làm thầy giáo của mình bên đứa học trò không trường, không lớp. Tôi vui sướng khi Chuột anh đã đọc được những chữ ghép hai hoặc ba vần, làm được vài con tính cộng, trừ đơn giản. Song công bằng mà nói, không phải chỉ có muốn làm thầy mà tôi siêng năng ra bờ đầm. Chính cũng bởi những điều Chuột anh truyền đạt cho tôi một cách dung dị theo kinh nghiệm của riêng nó, về cây cỏ, sinh vật ở ruộng đồng, mà tôi trở nên bạo dạn hơn khi tiếp xúc với các thú vật bé nhỏ, biết cách quan sát thực tiễn để bổ sung vào bài học ở trường. Tất nhiên thiên nhiên có nhiều điều mà cô giáo chưa giảng hết, và Chuột anh thì chỉ lặp lại “cái kinh nghiệm lâu đời của ông bà...” (Chuột anh vẫn thường nói như vậy khi bị tôi gặn hỏi tại sao Chuột anh lại biết được). Tôi đã biết cách bắt một con ếch thật dễ dàng như lấy đồ trong túi mà con ếch không bị đau đớn, giãy giụa. Tôi cũng đã biết phân biệt con kỳ nhông với con tắc kè qua tiếng kêu của chúng, biết loại bướm nào thích hương hoa cây nào, bị ong chích phải làm sao. Cách sử dụng cây cỏ mực khi bị té ngã, gọi được tên hầu hết các loại cỏ mọc chung quanh tưởng là vô danh v..v..
Đổi lại, các hình vẽ trong sách sinh vật của tôi đem lại cho Chuột anh sự ngạc nhiên lạ lùng. Nó há hốc mồm, mắt tròn xoe nhìn mà nửa tin nửa ngờ. Và sách sinh vật cũng hấp dẫn Chuột anh không khác tập học vần.
Hôm được cô giáo sinh vật khen trước lớp vì sự tiến bộ rõ rệt của tôi ở môn học này, tôi vui vẻ kể lại cho Chuột anh nghe và hứa với Chuột anh - coi như lời cảm ơn về những đóng góp của nó cho sự thành công bước đầu của tôi :
- Để về nhà tao tìm cuốn truyện cổ tích bằng hình tặng mầy. Đẹp lắm, chữ to mà dễ đọc.
Chuột anh cười nở nang :
- Nhớ chắc nghen. Mà cuốn đó kể chuyện gì vậy?
Tôi nhịp bàn chân lên thảm cỏ, lắc đầu ra vẻ bí mật :
- Mầy phải đánh vần đọc cho ra. Chữ nào không biết tao sẽ chỉ. Đọc xong kể lại coi có đúng không.
Chuột anh le lưỡi :
- Chà, khó nhai nghe... Nhưng... quyển đó có mắc không... Tui sợ tốn tiền...
- Thì mầy trả nợ tao bằng cách đãi tao ăn cái gì đi, như dủ dẻ chẳng hạn.
Chuột anh tươi nét mặt :
- À, tui sẽ đãi một món này, ngon bá cháy luôn.
Thế là hôm sau, tôi nôn nóng ra chỗ hẹn sớm hơn mọi ngày. Phải nhận là các món cây trái đồng quê của Chuột anh khác hẳn vị cây trái tôi vẫn ăn ở các gánh quà rong. Chuột anh đang ở đó tự bao giờ. Một đống rạ đốt dở bốc khói, uốn éo theo chiều gió vẽ lên trên không trung muôn vàn hình ảnh biến hóa màu xám.
Chuột anh ngồi quay lưng ra bờ đường, nó đang lúi húi gì đó bên cạnh đống rơm ùn khói. Tôi se sẽ lại gần hy vọng khám phá được cái bí mật của Chuột anh trước khi nó biết tôi đến, để hù nó một mẻ. Nhưng gì thế này? Sống lưng tơi lạnh toát vì kinh tởm. Trong tay Chuột anh là một đống lông lá, bầy nhầy máu me, gan ruột lòng thòng. Một con mắt tròn bạc phếch bất động ngước nhìn tôi. Tôi lùi bước kêu lên thảng thốt :
- Ê, mầy làm cái quỷ gì vậy?
Chuột anh quay lại nhe răng cười :
- Chuột đồng, mập dễ sợ, tao để ý cái hang của nó mấy bữa nay rồi, phải hun khói cả tiếng mới thọp được nó. Đấy mầy coi, mỡ vàng lườm.
Vừa nói Chuột anh vừa chìa về phía tôi cái đống thịt đẫm máu. Tôi hét lên :
- Mầy làm cái gì vậy? Trời ơi...
Không hiểu gương mặt tôi nhăn nhó ra sao mà Chuột anh tái mặt thụt lùi. Chắc nó nhớ lại câu chuyện hồi mới gặp tôi. Luống cuống, nó giấu con chuột sau lưng, cố gắng phân trần :
- Tao định nướng... mà mầy không thích thì thôi.
Tôi nhớ lại đôi mắt bạc phếch của con vật tội nghiệp. Tôi tưởng tượng đến tiếng kêu cứu van xin của con vật lúc sắp chết. Vậy mà nó định đãi tôi ăn. Nó gieo tiếng ác cho tôi chứ đãi đằng gì. Càng nghĩ càng giận, tôi trừng mắt mắng mỏ :
- Mầy thiệt là đứa bất nhân. Tao nói bao nhiêu lần, mầy đừng ác như vậy. Mầy ham ăn ham uống quá mà. Bộ không biết kiếm gì ăn sao. Thiệt là đồ... đồ...
Chuột anh xanh mặt lắp bắp :
- Tui chỉ muốn đãi anh. Bị món này ai cũng thích. Nó ngon... ngon.
- Ai mượn, muốn đãi hả, mời tao ra chợ đi... Mầy, mầy vừa ác lại vừa mọi rợ.
Chuột anh hốt hoảng thực sự, nó quẳng con chuột vào đống rơm đang cháy, chùi hai bàn tay vào gốc rạ, vào cái quần đen.
Tôi nhổ nước miếng tởm lợm cố mắng mỏ thêm cho hả cơn bực tức :
- Tao biết mầy ác độc như vậy chẳng thèm dạy mầy học làm chi. Mầy khỏi học nữa. Tao về.
Tôi quày người chạy thẳng. Chuột anh ấm ứ không ra tiếng. Nó không dám đuổi theo, không dám năn nỉ, đứng chết trân một chỗ. Đến cuối bờ đầm, tôi ngoảnh lại, Chuột anh vẫn còn đứng chỗ cũ. Tôi nhổ nước miếng liên tục mà vẫn không mất cảm giác khó chịu ở cổ họng. Tôi gào lên :
- Đồ chó chết.