18 Ä‘á»i vua Hùng Vương: Má»™t ý niệm vá» liên tục - Nguyên Nguyên
18 Ä‘á»i vua Hùng Vương: Má»™t ý niệm vá» liên tục
Nguyên Nguyên
Bà i nà y được chuẩn bị viết cách đây cÅ©ng 3-4 tháng. Nhưng báºn chuyện nà y chuyện ná» nên cứ bị đình hoãn hoà i. Hay cÅ©ng không bằng hên. ChÃnh nhỠở việc trì hoãn đó, nhiá»u chứng liệu rất quan trá»ng liên tiếp Ä‘áºp và o mắt ngưá»i viết. Äặc biệt qua những phim kung fu thá»i 60-70 cá»§a Shaw Brothers, ngà y nay được tung ra lại thị trưá»ng dưới dạng DVD.
Äá» tà i chÃnh cá»§a bà i nà y: Chuyện 18 Ä‘á»i vua Hùng Vương có tháºt hay không? Con số 18 có chÃnh xác chỉ 18 Ä‘á»i vua hay không? Hoặc giả được ghi sai chép tráºt? Từ 80 Ä‘á»i hoặc 180 Ä‘á»i, chép lá»™n ra thà nh 18 Ä‘á»i? Hoặc không có gì hết.
Sau đây xin quan sát chuyện 18 Ä‘á»i dưới má»™t góc độ tương đối má»›i, và sẽ cố gắng tránh đỠcáºp đến những vấn đỠliên hệ, như: trăm con, gốc gác Âu CÆ¡ và Lạc Long Quân, Hùng Vương, Văn Lang, v.v. Xin để dà nh cho những dịp khác.
Viết vá» Há» Hồng Bà ng, quyển Việt Nam Sá» Lược cá»§a Trần Trá»ng Kim [1] có chép:
Cứ theo tục truyá»n thì Vua Äế Minh là cháu ba Ä‘á»i cá»§a vua Thần Nông, Ä‘i tuần thú phương Nam đến NgÅ© LÄ©nh (thuá»™c tỉnh Hồ Nam bây giá») gặp má»™t nà ng tiên, lấy nhau đẻ ra ngưá»i con tên Lá»™c Tục. Sau Äế Minh truyá»n ngôi lại cho con trưởng là Äế Nghi là m vua phương Bắc, và phong Lá»™c Tục là m vua phương Nam, xưng là Kinh Dương Vương, quốc hiệu là XÃch Quá»·.
Bá» cõi nước XÃch Quá»· bấy giá» phÃa Bắc giáp Äá»™ng Äình Hồ (Hồ Nam), phÃa Nam giáp nước Hồ Tôn (Chiêm thà nh), phÃa Tây giáp Ba Thục (Tứ Xuyên), phÃa Äông giáp bể Nam Hải.
Kinh Dương Vương là m vua nước XÃch Quá»· và o quãng năm Nhâm Tuất (2879 trước Tây Lịch?) và lấy con gái Äá»™ng Äình Quân là Long nữ đẻ ra Sùng Lãm, nối ngôi là m vua, xưng là Lạc Long Quân.
Lạc Long Quân lấy con gái vua Äế Lai tên là Âu CÆ¡, đẻ má»™t lần được má»™t trăm ngưá»i con trai. Lạc Long quân bảo Âu CÆ¡ rằng: Ta là dòng dõi Long-quân, nhà ngươi dòng dõi thần tiên, ăn ở lâu vá»›i nhau không được. Nay được trăm đứa con thì nhà ngươi Ä‘em 50 đứa lên núi, còn 50 ta Ä‘em xuống bể Nam Hải.
Sau đó vẫn theo truyá»n thuyết Lạc Long Quân phong cho ngưá»i con trai trưởng là m vua nước Văn Lang, xưng là Hùng Vương. Hùng Vương cai trị nước Văn Lang theo lối cha truyá»n con nối đến 18 Ä‘á»i, thì bị Thục Phán, từ biên cương phÃa Bắc, đánh bại. Thục Phán lên ngôi, xưng là An Dương Vương, đổi quốc hiệu là Âu Lạc. Äó là năm 258 trước Công Nguyên (TCN).
Theo sách vở cÅ©, các Ä‘á»i vua Hùng bắt đầu từ năm 2879 và kết thúc và o 258 TCN. Tổng cá»™ng 2622 năm. Nếu chia ra 18 Ä‘á»i thì má»—i má»™t Ä‘á»i vua kéo dà i trung bình 146 năm. Má»™t chuyện hết sức hoang đưá»ng, nếu nhá»›: (i) Các triá»u đại vua chúa bên Tà u và o thá»i Xuân Thu Chiến Quốc kéo dà i trung bình khoảng 10-20 năm, như Châu Trang Vương (696-682 TCN), 14 năm chẳng hạn; và (ii) Äá»i sống con ngưá»i thá»i đó trung bình chỉ kéo dà i khoảng 50 năm. HÆ¡n thá»i sống trong hang động chừng 20 năm.
Äại Việt Sá» Ký Toà n Thư [2], xuất hiện khoảng 1479 dưới Ä‘á»i vua Lê Thánh Tôn, chÃnh là bá»™ sỠđầu tiên đưa truyá»n thuyết Âu CÆ¡ - Lạc Long Quân, rồi Hùng Vương và o sá» sách nước Việt. Trước thá»i Äại Việt Sá» Ký Toà n Thư, có 2 bá»™ sá» nữa, nhưng hoà n toà n không đỠcáºp đến truyá»n thuyết Lạc Long Quân. Äó là Äại Việt Sá» Ký cá»§a Lê Văn Hưu, xuất hiện năm 1272, và Äại Việt Sá» Lược vá»›i tác giả khuyết danh, ra Ä‘á»i trong khoảng cuối thế ká»· 14 dưới Ä‘á»i nhà Trần. Bá»™ sách cá»§a Lê Văn Hưu, tuy thất truyá»n từ lâu nhưng phần lá»›n được Ngô SÄ© Liên xá» dụng khi soạn Äại Việt Sá» Ký Toà n Thư. Äại Việt Sá» Lược thất lạc nhiá»u năm, nhưng vá» sau được má»™t vị quan nhà Thanh tìm được ở má»™t thư khố bên Tà u.
Chuyện tÃch vua Hùng vá»›i 18 Ä‘á»i, cùng những truyá»n tÃch khác như: Phù Äổng Thiên Vương, SÆ¡n Tinh Thá»§y Tinh,..., tháºt ra được Ngô SÄ© Liên nháºp và o bá»™ Äại Việt Sá» Ký Toà n Thư, từ những sách thuáºt chuyện u linh hoang đưá»ng như: Việt Äiện U Linh Táºp , và LÄ©nh Nam ChÃch Quái , xuất hiện trong khoảng thế ká»· 14. Äặc biệt LÄ©nh Nam ChÃch Quái , do tiến sÄ© VÅ© Quỳnh hiệu Ä‘Ãnh, thuáºt lại những chuyện thần thoại ở khu vá»±c phÃa Nam rặng núi NgÅ© LÄ©nh (LÄ©nh Nam), tức phÃa Nam cá»§a nước Sở ở và o thá»i Xuân Thu Chiến Quốc xa xưa (722-221 TCN).
Trở lại vá»›i năm đầu và năm cuối cá»§a thá»i Hồng Bà ng. Trần Trá»ng Kim dùng thẳng tà i liệu cá»§a Äại Việt Sá» Ký Toà n Thư (2879-258 TCN) - nhưng đặt thêm má»™t dấu há»i (?) sau năm khởi đầu: 2879 TCN. Bởi tháºt ra, chÃnh Ngô SÄ© Liên cÅ©ng chỉ đỠcáºp đến 18 Ä‘á»i ở bên ngoà i phần Ngoại Ká»· (từ thá»i Hồng Bà ng đến Ngô sứ quân). Äặc biệt Ngô SÄ© Liên có chép lá»i bà n ở cuối chương vá» thá»i Hồng Bà ng [2], bà y tá» mối ngá» vá»±c vá» truyá»n thuyết Âu CÆ¡: Cái thuyết nói 50 con theo mẹ vá» núi, biết đâu không phải là thế . Còn SÆ¡n Tinh Thá»§y Tinh thì ông cho: rất là quái đản, tin sách chẳng bằng không có sách, hãy tạm thuáºt lại chuyện cÅ© để truyá»n lại sá»± nghi ngá» thôi .
Ngô SÄ© Liên đã Ä‘oán rất đúng: Khi nhét các truyá»n tÃch và o cổ sá», ông đã tiếp tục gieo nghi ngá» và thắc mắc vá»›i má»i ngưá»i Việt từ lúc đó cho mãi đến ngà y nay. Mặc dù đã căn dặn kỹ: tin sách chẳng bằng không có sách (táºn tÃn thư bất như vô thư) [7].
Mãi cho đến cuối thế ká»· 20, ná»— lá»±c cá»§a nhiá»u nhà nghiên cứu lịch sỠđã đưa đến má»™t số Ä‘iá»u chỉnh vá» năm tháng. Trong đó niên đại kết thúc Ä‘á»i Hồng Bà ng (và bắt đầu thá»i Thục Phán) được dá»i vá» năm 208 TCN (xem ghi chú trong [3]). Äặc biệt, gần đây, há» phối hợp những luáºn cứ dá»±a trên các khám phá khảo cổ há»c vá» thá»i đại văn minh Äông SÆ¡n vá»›i má»™t Ä‘oạn ngắn cá»§a quyển Äại Việt Sá» Lược [2], thất truyá»n lâu năm nhưng vá» sau tìm lại được ở thá»i Mãn Thanh (bên Tà u):
Äá»n Ä‘á»i Trang Vương nhà Châu [4] (696-682 TCN), ở bá»™ Gia Ninh có ngưá»i lạ dùng ảo thuáºt áp phục được các bá»™ lạc, tá»± xưng là Hùng Vương, đóng đô ở Văn Lang, đặt quốc hiệu là Văn Lang, phong tục thuần lương chÆ¡n chất, chÃnh sá»± dùng lối kết nút. Truyá»n được 18 Ä‘á»i, Ä‘á»u xưng là Hùng Vương .
Xin chú ý đến một và i điểm:
(i) Äại Việt Sá» Lược vẫn cho thá»i đại Hùng Vương kéo dà i 18 Ä‘á»i.
(ii) Không có ghi chi tiết Cha Mẹ của Hùng Vương. Tức giấy khai sinh của Hùng Vương không có tên Lạc Long Quân và Âu Cơ.
(iii) Vua Hùng thứ nhất khởi đầu sá»± nghiệp và o khoảng năm 688 TCN, và kết thúc và o năm 208 TCN. Bình quân 26 năm cho má»—i má»™t Ä‘á»i vua.
(iv) ChÃnh sá»± dùng dây kết nút để... truyá»n thông vá»›i nhau. Tức không có chữ viết. Không có sá» sách gì hết. Tức không giống như văn minh Hoa Hạ ở khu vá»±c bình nguyên sông Hoà ng Hà .
Tóm tắt:
- Theo Äại Việt Sá» Ký Toà n Thư, 18 Ä‘á»i vua Hùng: 2879-258 TCN
- Theo nhiá»u tà i liệu sá» hiện nay, dá»±a trên tà i liệu khai quáºt và Äại Việt Sá» Lược, 18 Ä‘á»i Hùng Vương: khoảng 688-208 TCN
Thế nhưng vẫn có nhiá»u ngưá»i hãy còn ... ấm ức không đồng ý, bởi là m như váºy số năm văn hiến cá»§a nước Việt sẽ bị rút xuống còn dưới 3000 năm, thay vì 4000 năm văn hiến như xưa. (Xem [8]). Tức trong khi văn minh Hoa Hạ đã nở rá»™, Ä‘á»i sống con ngưá»i ở nước Nam hãy còn khá ...man di.
Sau đây chúng ta thá» nhìn vấn đỠdưới má»™t góc độ khác. Má»™t góc nhìn chịu ảnh hưởng cá»§a toán há»c. Trong đó có số âm, số dương, số thá»±c và ... số ảo. Có hệ thống đếm số 10, hệ thống đếm số 5 (như dân Khmer ở cổ thá»i [11]), hệ thống đếm số 2 (như trong máy Ä‘iện toán). CÅ©ng như ý niệm vá» táºp hợp.
Những con số 18
Äể ý con số 18 hầu hết trên toà n thế giá»›i ngà y nay thưá»ng được dùng để định mức tuổi trưởng thà nh cá»§a ngưá»i công dân. Tuổi công dân. Bất cứ má»i dân tá»™c nà o trên thế giá»›i cÅ©ng biết đến số 18 nà y.
Äối vá»›i văn hoá miá»n Hoa Nam, nhất là đối vá»›i ngưá»i Quảng Äông và Hongkong, số 18 là má»™t con số hên. Phát âm số 18 theo kiểu Quảng Äông: /xáºp bát/ (mưá»i tám, tháºp bát). Âm Ä‘iệu rất giống vá»›i /xáºt phát/ (tất phát), mang nghÄ©a ‘thế nà o cÅ©ng phát tà i’.
Số 18 cho tuổi công dân, và số hên cá»§a ngưá»i Quảng Äông không có liên hệ gì hết đối vá»›i 18 Ä‘á»i vua Hùng. Tuy nhiên, nếu nhìn trở lại cá»™i nguồn cá»§a lịch sá» nước Tà u chúng ta sẽ thấy ngay con số 18 đã xuất hiện khi ngưá»i Hoa bắt đầu viết sá» sách. Trước hết há» thêu dệt câu chuyện ông Bà n Cổ, thá»§y tổ loà i ngưá»i, tức dân Trung Quốc.
‘Theo tục truyá»n’, thuở ban đầu trá»i đất lẫn lá»™n vá»›i nhau thà nh má»™t khối, rất há»—n độn. VÅ© trụ là má»™t cái trứng khổng lồ chứa Bà n Cổ trong đó [13]. Bà n Cổ ngá»§ trong trứng đến ‘18 ngà n’ năm, rồi má»›i thức dáºy. Thấy ngá»™t ngạt, Bà n Cổ má»›i lấy cây rìu rá»™ng Ä‘áºp vỡ vá» trứng. Ãnh sáng và khà thoát lên trên tạo thà nh Trá»i, và phần lạnh và đục như chất bùn lắng xuống phÃa dưới tạo thà nh Äất. Bà n Cổ đứng chÃnh giữa, đầu đội trá»i chân đạp đất. Cả ba thá»±c thể đó Ä‘á»u tăng trưởng vá»›i mức độ má»—i ngà y dà i thêm má»™t trượng, tức chừng 3.3 thước (mét) tây. Rồi 18 ngà n năm nữa trôi qua, Bà n Cổ vẫn đứng chÃnh giữa, ngăn cách Trá»i và Äất. Äến lúc Bà n Cổ mất, chiá»u cao cá»§a Bà n Cổ đã đạt đến 9 triệu là (xin để ý 18 chia cho 2 ra 9). HÆ¡i thở Bà n Cổ trở thà nh gió và mây, tiếng thà nh sấm. Má»™t con mắt trở thà nh mặt trá»i, con mắt kia thà nh mặt trăng. Thân và tay chân biến thà nh 5 ngá»n núi lá»›n. Máu thà nh sông biển. Râu tóc trở nên bao nhiêu ngôi sao và tinh tú ở trên trá»i. Vân vân và vân vân.
Xin để ý, con số 18 trong chuyện Bà n Cổ có vẻ thuần nhất chỉ má»™t chuá»—i trình liên tục, má»™t thứ chu kỳ [4]. Những sá»± kiện hay sá»± váºt trong đó mang cùng chung má»™t số đặc tÃnh. Trong 18 ngà n năm đầu: Bà n Cổ chìm trong giấc ngá»§. Má»™t liên tục: Ngá»§. Liên tục kế tiếp: Thức, trong thế đứng, thế chổng, đầu đội trá»i chân đạp đất. ‘Liên tục’ nà y cÅ©ng kéo dà i 18 ngà n năm. Cuối cùng, khi kết thúc liên tục ‘thức’, hay chu kỳ ‘thức’, Bà n Cổ cao được 9 triệu là (1 là = 600 thước). Con số 9 tháºt ra chỉ là 18 chia cho 2.
Sau Bà n Cổ má»™t Ãt lâu, xã há»™i cá»§a chá»§ng Hoa nguyên thuá»· bên sông Hoà ng Hà có 3 vị vua trứ danh (Tam Hoà ng), và 5 đế nổi tiếng (NgÅ© Äế). Tuy nhiên có chừng 5-8 giả thiết khác nhau vá» tên há» cá»§a những vị nà y. Danh sách Tam Hoà ng đáng kể và thưá»ng thấy nhất chÃnh là : Phục Hi, Thần Nông và Hoà ng Äế [14] [18]. Bà Nữ Oa cÅ©ng có tên trong má»™t số danh sách Tam Hoà ng. Trong số các danh sách NgÅ© Äế, má»™t số có tên vua Nghiêu và vua Thuấn. Theo thiển ý, những vị Tam Hoà ng – NgÅ© Äế kiểu nà y chỉ mang tÃnh chất biểu tượng cho khối chá»§ng tá»™c. Thà dụ: Vua Thần Nông chỉ mang nghÄ©a: dân Hoa thá»i đó bắt đầu sinh sống bằng nghá» Nông. Bà Nữ Oa đội đá vá Trá»i: Hoa chá»§ng thuở xa xưa mang Mẫu Hệ.
Chỉ có vua Nghiêu (Yao) và Thuấn (Shun) là có vẻ ‘bán-huyá»n-thoại’ [12]. Thuấn sau cùng truyá»n ngôi lại cho ông YÅ© (VÅ©), khởi đầu triá»u đại đầu tiên cá»§a nước Tà u: nhà HẠ. Nhà Hạ kéo dà i được 18 Ä‘á»i vá»›i vua cuối là Kiệt. Vua Kiệt là má»™t bạo chúa, ham mê trụy lạc, nên bị Thà nh Thang há»™i chư hầu láºt đổ và thiết láºp nên nhà Thang hay Thương (còn gá»i Ân (Yin), 1070-1027 trước Công Nguyên). Cho đến nay vẫn chưa có tà i liệu khai quáºt để minh chứng hiện diện cá»§a nhà Hạ. Nhưng có rất nhiá»u chứng tÃch vá» nhà Thương [9] [12] [17].
Má»™t lần nữa, con số 18 xuất hiện chỉ 18 Ä‘á»i vua nhà Hạ. Có thể để ý:
- Sá» gia Trung quốc biết rất Ãt vá» nhà Hạ, ngoà i những truyá»n tÃch trong dân gian. Äặc biệt vua Kiệt vì mê nà ng Muá»™i Há»· nên mất nước.
- 18 Ä‘á»i vua Hạ má»™t lần nữa lại chỉ má»™t liên tục có cùng chung má»™t số đặc tÃnh. Äó là chu kỳ Ä‘á»i nhà Hạ. Chi tiết không được rõ!
- Số 18 do đó có thể hà m ý má»™t ẩn số. Má»™t ẩn số khá hoa mỹ trong ngôn ngữ và văn minh Hoa Hạ, thay vì ‘x’ như trong toán há»c ngà y nay.
Xin quan sát tiếp.
Và o má»™t dịp tình cá», trong những ngà y nghỉ nhân dịp Giáng Sinh và đầu năm 2005, tại hạ tìm ra được má»™t tiệm chuyên cho mướn đĩa DVD chuyên vá» phim Hongkong, phim Hà n quốc, nhất là loại kiếm hiệp trữ tình. Loạt phim kiếm hiệp thuá»™c thá»i và ng son Ä‘iện ảnh Hongkong, cá»§a Shaw Brothers (Run Run Shaw và Runme Shaw), và o tháºp niên 1960-70 được cho in lại và o dạng DVD. Thế là liên tiếp nhiá»u hôm, tại hạ cho đĩa DVD và o máy rồi ngồi xem lại những phim kungfu cÅ© do các tà i tá» gạo cá»™i thá»i đó thá»§ diá»…n. Như: Trần Quan Äại, La Liệt, Trần Tinh, Vương YÅ©, Khương Äại Vệ (David Chiang), Phó Thanh, … Phải nhìn nháºn phim kiếm hiệp Hongkong thá»i đó tháºt hay. Hay đến ná»—i nhà đạo diá»…n lừng danh Mỹ Quentin Tarantino gần đây đã là m 2 phim Kill Bill vá»›i Uma Thurman, để vinh danh thá»i và ng son cá»§a Ä‘iện ảnh Hương cảng.
Liên tiếp hai phim Hongkong đã xá» dụng ý niệm ‘18’ để chỉ má»™t liên tục, má»™t chu kỳ. Thứ nhất, bá»™ phim 3 Ä‘iã DVD vỠ‘Xạ Äiêu Anh Hùng Truyện’ phóng tác theo tiểu thuyết cá»§a Kim Dung, vá»›i tà i tá» Ä‘oản mệnh Phó Thanh trong vai Quách TÄ©nh. Và thứ hai, phim ‘Thế võ Bá» Ngá»±a’ (Shaolin Mantis) do David Chiang (Khương Äại Vệ, Kang Da Wei) đóng vai chÃnh.
Ở phim ‘Xạ Äiêu Anh Hùng’, Ä‘oạn Bắc Cái bị rắn cá»§a Tây Äá»™c cắn, tà n phế võ công. Bắc Cái Hồng Thất Công má»›i truyá»n ngôi Bang chá»§ Cái Bang cho Hoà ng Dung. Lúc truyá»n chức vụ Bang chá»§, Hồng Thất Công có nói vá»›i Hoà ng Dung, đại khái:’Bây giá» thầy xin truyá»n lại cho con chức vụ Bang Chá»§ cá»§a Cái Bang. Từ khi Bang ta được thà nh láºp, đến Ä‘á»i cá»§a Thầy là đá»i thứ 18,…’
CÅ©ng lại con số 18, trong má»™t câu chuyện hoà n toà n hư cấu. Má»™t con số ảo, trong má»™t bối cảnh vá»›i nhân váºt ảo. Nhưng trên má»™t ná»n tảng văn minh…có tháºt và thứ thiệt. Con số 18 ở đây lại đánh dấu kết thúc 1 chu kỳ, má»™t liên tục trong chiá»u thá»i gian. Chu kỳ đó là má»™t chu kỳ cá»§a các Bang Chá»§ thuá»™c nam phái. Nó kết thúc bởi Hoà ng Dung là má»™t ngưá»i nữ, con gái cá»§a Äông Tà Hoà ng Dược Sư, trở thà nh má»™t Bang chá»§ má»›i.
Phim thứ hai kế tiếp, cÅ©ng dùng con số 18, đã cuối cùng thuyết phục được tại hạ và đem lại hứng khởi viết nên bà i nà y. Äó là phim ‘Thế võ Bá» Ngá»±a Thiếu Lâm’ (Shaolin Mantis) do Khương Äại Vệ thá»§ vai chÃnh. Chuyện phim nói vá» vụ ngưá»i Hán lúc nà o cÅ©ng lén lút tụ táºp lo bà i Mãn phục Minh. Vua Mãn Thanh ngà y ná» má»›i phái đại hiệp Wai Fong (David Chiang) văn võ toà n tà i Ä‘i truy tầm má»™t đám phục quốc lợi hại ở miá»n Giang Nam. Wai Fong phải trá hình là m má»™t ông đồ ngốc nghếch, để len và o má»™t gia đình vá»ng tá»™c, có tinh thần phục quốc cao, vá»›i võ nghệ rất siêu quần. Gia đình ấy có má»™t ngưá»i con gái rất khoái võ nhưng không chịu há»c chữ. Thầy đồ nà o đến nhà dạy dá»— cho cô ta thưá»ng chỉ chịu được năm bảy ngà y, rồi cÅ©ng phải cuốn gói chuồn êm. Lúc Wai Fong đến thị trấn, y gặp thị Ä‘ang đánh Ä‘áºp và đuổi ông Thầy đồ già bởi không được vừa ý vá»›i lối dạy cá»§a ông. Thấy Wai Fong đẹp trai, nho nhã, cô ta má»›i má»i dá»n vá» nhà để là m lão sư má»›i cho cô. Trước khi cho việc thầy Wai Fong, cô nà y báo động trước, đại khái: ‘Anh có chắc đủ sức là m thầy tôi không. Anh coi chừng rồi cÅ©ng như ông thầy già , ban nãy bị tôi Ä‘uổi việc. Anh biết hôn, ông Thầy đó là ông Thầy thứ 18 rồi đó.’
Tháºt quá rõ: số 18 được dùng để chỉ má»™t táºp hợp, má»™t liên tục, hay chu kỳ. Trong trưá»ng hợp phim ‘Quyá»n Bá» ngá»±a’ nói trên, nó chỉ má»™t chu kỳ hay táºp hợp những ông thầy đồ già , có mạng ngÅ© hà nh không khắc được cô há»c trò ngá»— nghịch hư há»ng kia. ‘Liên tục’ đó sẽ được khép kÃn lại sau khi thầy Wai Fong nháºn việc. Bởi thầy Wai Fong sẽ mở mà n cho má»™t ‘liên tục’ má»›i. Má»™t liên tục, trà n đầy những ca khúc tình yêu, dẫn đến tình vợ chồng giữa cô há»c trò tinh ý và ông thầy Wai Fong.
Ta để ý, trong tất cả các trưá»ng hợp dùng 18 - từ 18 Ä‘á»i vua nhà Hạ cho đến 18 ông thầy không trị được há»c trò – danh tánh và chi tiết vá» 18 vị đó hoà n toà n mang tÃnh cách… không quan trá»ng. Không thà nh vấn Ä‘á». Ngưá»i phát ngôn ra con số 18 đó có vẻ chỉ muốn chúng ta biết ‘đó là má»™t con số nà o đó’, có thể lá»›n hÆ¡n 2, hoặc nhiá»u hÆ¡n 3. Và cÅ©ng có thể là má»™t con số Không (0). Số chÃnh xác không quan trá»ng. Bởi thá»±c chất cá»§a nó chẳng có quan trá»ng. Nhưng quan trá»ng hÆ¡n chỉ ở chá»— những phần tá» trong ‘táºp hợp’ đó mang cùng má»™t số đặc tÃnh chung. Xin được láºp lại, số 18 trong văn minh Hoa Hạ có vẻ mang chung má»™t ý nghÄ©a như ‘ẩn số X’ trong toán há»c. X= 0,1, 2, 3,…. Nhưng ký hiệu ‘18’ đó có vẻ hoa mỹ hÆ¡n, chải chuốt hÆ¡n X. Và cÅ©ng có ý cá»§a má»™t số bán xác định hay bất chợt, tương đương vá»›i N trong toán há»c. Vá»›i ngụ ý: không cần tìm hiểu rõ chi tiết vỠđặc tÃnh cá»§a những nhân váºt mang số từ 1 đến 18 là m gì. Chỉ cần hiểu đó là má»™t táºp hợp, má»™t liên tục, chu kỳ, hay chuá»—i trình kÃn, nay đã hoà n toà n kết thúc.
Bội số của 18 và 9
Bất cứ ai cÅ©ng Ä‘á»u biết rõ 18 chÃnh là : 9 nhân cho 2. Khoảng cách từ mặt đất đến trá»i xanh, theo ý niệm ngưá»i Hoa thá»i cổ đại, bằng chiá»u cao cá»§a Bà n Cổ, tức 9 triệu lý (= 4600000 km). CÅ©ng dùng con số 9.
Rất nhiá»u số đếm cá»§a văn minh Trung quốc vẫn dùng đến 9 hoặc 18, và bá»™i số cá»§a chúng.
Vá» võ nghệ, ta có ‘tháºp bát ban võ nghệ’ tức 18 kiểu đánh võ khác nhau. Gồm: đánh côn, Ä‘i quyá»n, v.v. Nhưng tháºt sá»± Ãt khi thấy sách vở Tà u ghi lại đầy đủ 18 lối đánh võ khác nhau đó.
Nếu Ä‘á»c truyện Tà u xưa, ta cÅ©ng thưá»ng thấy: ‘tam tháºp lục kế yÄ© đà o vi thượng’: trong 36 kế, kế chạy trốn là hay nhất. 36 chÃnh là = 18 nhân 2. CÅ©ng Ãt thấy ai cho biết chi tiết cá»§a từng mưu kế trong con số 36 kế đó. Chùa Thiếu Lâm cÅ©ng váºy. Nhiá»u phim kungfu hư cấu cho thấy phái Thiếu Lâm có đến 36 phòng luyện võ. Má»—i phòng má»™t kiểu luyện khác nhau. Nhưng cÅ©ng Ãt khi quay cho thấy đầy đủ 36 phòng đó.
Äá»c Tây Du Ký, ta để ý hai nhân váºt có bùa phép thần thông quảng đại nhất. Ngưá»i thứ nhất là Tôn Ngá»™ Không, tức Tá» Thiên Äại Thánh. Ngưá»i thứ hai, Dương Tiá»…n tức Nhị Lang. Cả hai Ä‘á»u có đến 72 thứ phép tắc thần tiên. Thưá»ng gá»i: thất tháºp nhị huyá»n công. Xin kể và i thứ phép. Tôn Ngá»™ Không có thể bứt má»™t cá»ng tóc thổi phù má»™t cái. Presto! Cá»ng tóc biến ngay ra thà nh má»™t Clone Tôn Ngá»™ Không khác, vá»›i khả năng bùa phép, võ nghệ y hệt như Tôn Ngá»™ Không thiệt. Tôn Ngá»™ Không cÅ©ng có thể uốn ngưá»i nhảy lên không trung má»™t cái, láºp tức biến thà nh con chim. Nhị Lang Dương Tiá»…n cÅ©ng váºy. CÅ©ng đầy đủ 72 thứ bùa phép y như Tôn Ngá»™ Không. Nhưng có lẽ vì y thuá»™c loại quan ở trên Trá»i, Ä‘i đâu cÅ©ng có chó theo, nên tác giả cho y thuá»™c phe chánh đạo, phải trên rÆ¡ phe tà đạo đại diện bằng Tá» Thiên. CÅ©ng có thể y mang mạng Kim, phÃa Tây, nên có vẻ trên cÆ¡ hÆ¡n má»™t chút và khắc được Tôn Ngá»™ Không, mạng Thổ, phÃa Äông. Tuy cả hai cùng có ‘thất tháºp nhị huyá»n công’ như nhau.
Nhưng đặc biệt để ý, tác giả Ngô Thừa Ân không bao giỠliệt kê đầy đủ 72 thứ phép thần thông đó gồm những thứ phép nà o. Ta chỉ biết 72 là một bội số của 18, và tất nhiên của 9: 72= 18 x 4; 72= 9 x 8.
Như váºy có thể tóm tắt: Trong văn minh ngưá»i Hoa, há» rất thÃch dùng những con số như 9, 18, 36, 72, 108 (108 anh hùng Lương SÆ¡n Bạc trong ‘Thá»§y Há»â€™),… Tất cả Ä‘á»u là bá»™i số cá»§a 18, đặc biệt cÅ©ng là bá»™i số con số 9.
Thế tại sao há» lại thÃch con số 9? Có nhiá»u lý do, và xin để lý do chÃnh qua phần sau. Lý do thông thưá»ng: số 9 là số dùng để chỉ vua chúa.
Ngưá»i Trung quốc từ thá»i xa xưa đã dà nh số lẻ để chỉ đà n ông, và số chẵn chỉ đà n bà . Con số 9 tượng trưng cho ngưá»i đà n ông có uy quyá»n nhất. Số 9 do đó dùng để chỉ các báºc đế vương.
Theo chuyện kể cá»§a Ngá»c Phương [10], ‘những toà điện trong Tá» Cấm Thà nh ở Bắc Kinh gồm 9900 gian nhà . Các tháp canh ở bốn góc cung Ä‘iện Ä‘á»u có 9 xà và 18 cá»™t. Còn trên các bức từơng bình phong có trạm khắc 9 con rồng…
Má»™t và dụ Ä‘iển hình nhất vá» con số 9 huyá»n thoại là bệ thỠở Thiên Äà n Bắc Kinh – nÆ¡i các hoà ng đế thá»i Minh và Thanh hà ng năm thưá»ng tế Trá»i để cầu cho quốc thái dân an. Bệ thá» có hình tròn, xây thà nh 3 cấp. Mặt trên cá»§a bệ thá» ghép bằng 9 vòng đá đồng tâm. Vòng đá trong cùng gồm 9 phiến đá hình quạt, vòng thứ hai gồm 18 phiến (9x2), vòng thứ ba 27 phiến (9x3), … cho đến vòng ngoà i cùng, vòng thứ 9 gồm 81 phiến (9x9) ghép lại.’
Hệ số đếm dùng con số 9
Giải đáp số 9 là số cá»§a vua chúa, tuy tiến thêm 1 bước nhưng vẫn chưa giải thÃch được toà n diện tại sao ngưá»i Hoa từ xưa vẫn ưa dùng các bá»™i số cá»§a 9, như 36, 72, 108, và nhất là 18. Mặc dù rằng chúng ta đã khá đủ tư liệu, kể trên, để chứng minh rằng: số 18 trong ‘18 Ä‘á»i vua Hùng’ chỉ là má»™t con số quy vỠý niệm cá»§a má»™t liên tục, má»™t châu kì, má»™t táºp hợp kÃn.
Äóng góp quan trá»ng thứ hai cá»§a bà i nà y chÃnh là giả thuyết: Ngưá»i Hoa nguyên thá»§y, kể luôn cả chá»§ng Yueh (Việt) ở phÃa Nam sông Dương Tá», và o thuở khai thiên láºp địa, tạo dá»±ng nên xã há»™i, đã dùng hệ thống đếm dá»±a trên con số 9, chứ không phải con số 10 theo hệ thống tháºp phân hiện nay. Phát hiện nà y, mặc dù còn trong dạng giả thuyết, có lẽ từ xưa đến nay chưa thấy bà n đến trong sách vở. Và có lẽ chÃnh ngưá»i Hoa cÅ©ng không ngá» tá»›i chuyện nà y.
Thế nà o là hệ thống đếm số 9? Muốn hiểu hệ thống đếm số 9 ta thá» nhá» má»™t em bé đếm thá» từ 1 đến 20. Em đếm, bằng má»i ngôn ngữ trên thế giá»›i:
1 – 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 rồi 10. Tức con số lá»›n nhất trong hệ thống tháºp phân. Sau đó, em đếm tiếp: 10+1, em gá»i tắt ‘mưá»i má»™t’, rồi 10+2, gá»i tắt 12, 10+3, gá»i tắt 13,… tuốt đến 19 (tức 10+9). Sau đó, em đếm 10+10. Nhưng 10+10, em nghÄ© có vẻ bất tiện, nên thế bằng: 2 lần 10, gá»i tắt thà nh ‘hai mưá»i’, tức ‘hai mươi=20’. Tiếp theo đó: 20+1, tức 21; 20+2, tức 22, v.v.
Như đã phân tÃch kỹ trong bà i viết vá» hệ thống đếm số cá»§a ngưá»i Mưá»ng (hệ 9) [11], ở thá»i cổ đại có nhiá»u hệ thống đếm số khác nhau. Thà dụ, ngưá»i Khá»-Me tức Cam Bốt ngà y nay, dùng hệ thống đếm số 5. Tức khi đếm tá»›i số 5 là hết. Há» phải đếm lại dùng số 1 ban đầu. NghÄ©a là há» xem số 6 như là 5+1. Tiếp tục: 7=5+2,…
Phát âm vỠsố đếm trong tiếng Cam Bốt, từ 1-12, xin liệt kê như sau:
0 = son {Ä‘á»c như: /sohn/} => không
1 = múay /mooeh/ => một
2 = bpii /bpee/ => hai
3 = bey /bay/ => ba
4 = buan /booan/ => bốn
5 = bram /blam/ => năm => Số lớn nhất trong hệ 5.
Muốn đếm tiếp, phải dùng đến số 5, rồi cộng thêm:
6 = bram-múay /blam-mooeh/ => sáu => sáu (6)= bram (5)+muay (1): bram-muay
7 = bram-bpil /bram-bpee/ => bảy=> bảy (7)= bram (5)+bpil (2): bram-bpil
8 = bram-bey /bram-bay/ => tám => 8= bram (5)+bey (3)
9 = bram-búan /bram-booan/ => chÃn => 9= bram (5)+buan (4)
10 = dop /dup/ => mưá»i => má»™t tên gá»i má»›i có nghÄ©a 2x5
11 = dop-muay /dup-mooeh/ => 11= dop (10)+muay (1), mưá»i má»™t
12 = dop-bpii /dup-bpie/ => 12= dop (10)+bpie (2), mưá»i hai
……………………
16 = dop-brammuay /dup-blammơoeh/ => 16= dop (10)+bram(5)+muay(1)
Như váºy, đối vá»›i hệ đếm số 5, số 5 là số lá»›n nhất. Hệ đếm nà y dá»±a và o lối đếm dùng bà n tay 5 ngón.
Äối vá»›i hệ thống đếm số 10 như toà n cầu xá» dụng hiện nay, số 10 là số lá»›n nhất. Hệ đếm số 10 xá» dụng cả 10 ngón tay.
Äối vá»›i hệ thống đếm số 9, số 9 là số lá»›n nhất. Trong hệ đếm đó, số 9 lá»›n nhất đã được dùng để chỉ vua chúa. Hệ thống đếm số 9, theo thiển ý, đã dà nh 1 ngón tay để chỉ số không (0). Còn lại 9 ngón kia dà nh cho số đếm từ 1 đến 9.
Hệ thống đếm số 9 váºn hà nh ra sao? Như thưá»ng, đếm từ 1 đến 9. Số 10 đã được đếm như 9+1. Mưá»i má»™t: 9+2, v.v. cho đến 17= 9+8.
Rồi 18 sẽ được gá»i như= 2 lần 9. Tức 29. Số 19 sẽ trở thà nh ‘2 lần 9 + 1’.
Äếm tuốt đến 27 ta sẽ đếm theo hệ thống 9 thà nh 39, tức 3 lần 9. Ba lần chin = 39 = 3x9 = 27. Äúng là những con số Bình Nguyên Lá»™c [5] đã nêu lên thắc mắc không hiểu tại sao ngưá»i Mưá»ng lại đếm số khác vá»›i Việt. Việt gá»i số đếm 27, trong khi Mưá»ng gá»i đó 39. Số 39 cá»§a Mưá»ng mang nghÄ©a 3 lần 9, thuá»™c hệ thống đếm số 9. Việt 27 = Mưá»ng 39. Hai mươi bảy bằng vơà ba nhân cho chin lần, 27= 3x9. Mưá»ng Ä‘á»c ‘ba chỉn’, tức 39. Muốn biết rõ vá» ngưá»i Mưá»ng, và nếp sống cùng văn hoá cá»§a há» xin xem tác phẩm cá»§a Jeanne Cuisinier vá» xã há»™i Mưá»ng xuất bản và o năm 1946 [15].
Rất có thể ngưá»i Hoa ở thá»i má»›i tạo dá»±ng xã há»™i đã dùng hệ thống đếm 9, bởi những lý do sau:
(i) HỠđã dùng số 9 để chỉ ngưá»i đà n ông có quyá»n lá»±c nhất. Số 9 là số lá»›n nhất trong hệ thống đếm số 9. Chứ không phải trong hệ thống đếm số 10 như Ngá»c Phương đã trình bà y [10].
(ii) Và o thá»i cổ đại, tháºt cổ, văn minh Trung Äông chưa truyá»n đến Trung Quốc. Ngưá»i Hoa chắc chắn phải có má»™t hệ thống đếm hÆ¡i khác vá»›i hệ đếm số 10, cá»§a Trung Äông. Mặc dù rằng có thể đến Ä‘á»i nhà Thương, hoặc đầu Ä‘á»i nhà Châu (khoảng năm 1000 trước Công Nguyên), hệ thống đếm số 10 đã du nháºp đến Khu vá»±c sông Hoà ng Hà .
(iii) Ngưá»i Hoa vẫn thÃch dùng bá»™i số cá»§a 9, như 18, 36, 72,… Y như những ngưá»i quen hệ thống 10, sẽ thÃch dùng: 10, 20, 30, 40…
(iv) Ngưá»i Mưá»ng cho đến giữa thế ká»· 20 vẫn còn dùng hệ thống đếm số 9, hỠđã mang theo khi di cư vá» phÃa Nam. Ngưá»i Mưá»ng là ai? Äại khái há» cÅ©ng cùng chung chá»§ng Yueh (Việt), nhưng thuá»™c chi Thái. Khi xưa há» táºp trung ở vùng phÃa Nam sông Dương Tá», đặc biệt tại nước Ba và Thục, giáp giá»›i vá»›i nhà Tây Châu (770-476 TCN). Sau khi nước Thục bị nhà Tần dứt Ä‘iểm, há» thiên cư vá» Nam, và gia nháºp cá»™ng đồng Tây Âu ở khu vá»±c Quảng Tây, Quà Châu, ngà y nay. Bởi những gì há» còn giữ, rất có khả năng đã được chia xẻ qua lại vá»›i Hoa chá»§ng bên nước Châu ngà y trước. Nên nếu há» còn giữ hệ thống đếm số 9, ngưá»i Hoa thứ thiệt tại nước Châu ngà y xưa tháºt xưa chắc cÅ©ng đã dùng hệ đếm số 9 đó.
(v) Nếu ở cổ thá»i, lúc văn minh phương Tây chưa mang sang hệ đếm số 10, rất có khả năng cả hai vùng Hoa Nam và Hoa Bắc Ä‘á»u xá» dụng và quen thuá»™c vá»›i hệ đếm theo số 9. Từ đó há» sẽ quen dùng những bá»™i số như 18, 24, 36, 72, v.v.
(vi) 18 Ä‘á»i vua nhà Hạ, triá»u đại khởi thá»§y cá»§a nước Tà u, đã xá» dụng con số 18 theo thói quen cá»§a hệ thống đếm số 9 đó. Và từ đó việc vay mượn ý niệm triá»u đại Hồng Bà ng cá»§a Tà u đưa và o truyá»n thuyết dá»±ng nước ở phÃa Nam, chắc cÅ©ng không có gì lạ cả.
Tóm tắt
Bà i nà y thá» nhìn vấn đỠ’18 Ä‘á»i vua Hùng’ dưới góc độ toán há»c và văn minh Hoa Hạ. Kết quả cho thấy con số 18 tháºt ra chỉ là má»™t con số bất chợt, không liên hệ đến chi tiết lịch sá».
Số 18, trong văn hoá Trung quốc, thông thưá»ng được dùng để chỉ má»™t chu kỳ. Hoặc má»™t liên tục, má»™t táºp hợp, mà những phần tá» trong táºp hợp đó có cùng chung má»™t số đặc tÃnh. Ở má»™t mặt khác, nó là má»™t con số che lấp những thiếu thốn vá» hiểu biết và chi tiết vá» tÃnh chất cá»§a từng phần tá» trong táºp hợp đó. Nói má»™t cách khác, số 18 chỉ là má»™t lối nói cho văn vẻ, dùng toán số (2x9= 18) cá»§a giá»›i sÄ© phu Trung quốc. Có lẽ vá»›i mục Ä‘Ãch… để hù những ngưá»i không biết chữ, và cÅ©ng để cho bà i viết, bà i văn cho được trôi chảy, không có những Ä‘iá»u ‘không biết’. Số 18 là má»™t con số dùng để…che mắt, lấp loát những cái không biết.
Số 18 hoặc 36, 72, hay vá» sau ‘Bách’ tức 100, như dùng để chỉ khối chá»§ng Yueh (Bách Việt), đã được xá» dụng hết sức tiện nghi. ‘Bách’ dùng để chỉ số nhiá»u, đếm không hết, chứ không phải 100. Bởi và o thá»i Xuân Thu, ở phÃa Bắc sông Dương Tá» có đến trên dưới 1000 nước [12]. Khối Yueh ở phÃa Nam chắc cÅ©ng tương tá»±, vượt trên 100 rất xa. Do đó nếu ‘Bách’ (100) là má»™t con số bất chợt, thì ‘tháºp bát’ (18) cÅ©ng chỉ như váºy mà thôi.
Nhìn lại công trình cá»§a Ngô SÄ© Liên dưá»i góc độ cá»§a thế ká»· 21 hiện nay, bắt buá»™c ta phải có má»™t cái nhìn khác. Trong góc nhìn đó, chúng ta phải nhá»›, Ngô SÄ© Liên và cá»™ng sá»± đã có tư duy rất khó vượt khá»i lối suy nghÄ©, lối viết lách cá»§a những sư phụ ở Bắc phương. Há» phải theo má»™t khuôn khổ định trước để chứng tá» tri thức đã đạt tá»›i mức chuẩn cá»§a giá»›i khoa bảng ở phương Bắc. Từ đó ta có thể thấy:
(i) Truyá»n thuyết viết ra sao, há» chép y lại như váºy. Chỉ được phép than thở hoà i nghi trong phần luáºn bà n mà thôi. Äặc biệt nhất, Ngô SÄ© Liên đã căn dặn háºu bối: ‘Hoà n toà n tin và o sách chẳng bằng không có sách’.
(ii) Lối viết sá» kiểu Tà u ra sao, há» sẽ theo y như váºy. Tà u không biết nhiá»u vá» nhà Hạ, nên phải gom góp các chuyện cổ tÃch, các truyá»n thuyết, rồi đưa và o con số 18 rất phổ thông, để gói ghém má»™t trang sá» cổ cho được đẹp mắt. Không có cách gì khác, phÃa bên An-nam cÅ©ng là m theo y như váºy. Há» là m việc qua nhiá»u tác phẩm và nhiá»u năm tháng, để rồi sau cùng, Ngô SÄ© Liên và các cá»™ng sá»± thu tháºp tất cả, đặc biệt 18 Ä‘á»i vua Hồng Bà ng, rồi đưa và o bá»™ Sá» Ký có tầm vóc đầu tiên cá»§a nước Nam.
(iii) Äặc biệt 18 Ä‘á»i vua Hồng Bà ng Việt Nam, ráºp y khuôn 18 Ä‘á»i vua nhà Hạ, triá»u đại hồng bà ng ở bên Tà u. Äể ý rất nhiá»u bà i viết trong và i tháºp ká»· qua ưa liệt kê danh sách các Ä‘á»i vua Hùng. Khổ ná»—i tất cả Ä‘á»u viết tên hiệu bằng…chữ Hán ròng. Thà dụ, Hùng Huệ Vương, Hùng Tấn Vương, v.v. Y như là cái nước cá»§a mấy ông vua Hùng giống như mấy cái nước chư hầu ở Ä‘á»i nhà Châu phÃa bắc sông Dương Tá», thá»i Xuân Thu Chiến quốc. Và những vua Hùng nà y có lẽ nói vá»›i thần dân cá»§a các ông bằng tiếng Tà u, trước khi ngưá»i Tà u đến nước đó cả ngà n năm.
(iv) Truyá»n thuyết dá»±ng nước đó, ở mặt cá»™i nguồn, cÅ©ng không quên lôi thêm má»™t trong những biểu tượng xã há»™i nguyên thá»§y cá»§a Tà u là ‘vua’ Thần Nông. Theo thiển ý, Thần Nông chỉ là má»™t biểu tượng, chỉ má»™t xã há»™i đã tiến lên ngà nh canh nông để kiếm ăn, sinh sống. Nó cÅ©ng giống như thá»i bây giá», ngưá»i ta dùng ‘Thế Ká»· 18’ để chỉ thá»i đại con ngưá»i đạt đến cách mạng công nghệ. Hoặc, trong má»™t tương lai nà o đó, có thể ngưá»i ta dùng ‘thá»i đại Bill Gates’ để chỉ thá»i đại Ä‘iện toán, và internet. Chứ không phải Bill Gates là ông tổng thống toà n cầu ở và o thế ká»· 21, đối vá»›i háºu thế 4 ngà n năm sau, có thể Ä‘oán nhầm, v.v.
(v) Con số 18, thưá»ng dùng trong văn hoá Trung quốc để chỉ má»™t chuá»—i trình nà o đó theo vá»›i chiá»u thá»i gian, mà chi tiết thưá»ng không biết rõ. Như má»™t táºp hợp, như má»™t liên tục nay đã khép kÃn. Bản chất chi tiết cá»§a từng phần tá» trong táºp hợp hay liên tục đó vẫn là ẩn số cho đến ngà y nay.
Tháng 3, 2005
N.N.
Ghi Chú
[1] Trần Trá»ng Kim ( 1971) Việt Nam Sá» Lược. Trung Tâm Há»c Liệu cá»§a Bá»™ Giáo Dục xuất bản. Äại Nam tái xuất bản tại Hoa Kỳ.
[2] Ngô SÄ© Liên và cá»™ng sá»± (1697). Äại Việt Sá» Ký Toà n Thư. Thanh Việt và Phạm Ngá»c Luáºt hiệu Ä‘Ãnh theo bản dịch cá»§a Äà o Duy Anh. Nxb Văn Hoá Thông Tin (2004). Bản cá»§a Viện Khoa Há»c Xã Há»™i Việt Nam được trình bà y đầy đủ trên mạng internet: perso.wanadoo.fr/charite
[3] Khuyết Danh (1377-1388) Äại Việt Sá» Lược. Bản dịch cá»§a Nguyá»…n Gia Tưá»ng. Nxb Thà nh Phố HCM. Bá»™ Môn à Châu à Há»c. Äại Há»c Tổng Hợp, TP HCM.
[4] Há» Châu và há» Chu là hai há» hoà n toà n khác nhau. Từ phát âm, ý nghÄ©a, lối viết chữ Hán. Há» Châu có: Châu Nhuáºn Phát, Châu Ân Lai, nhà Châu bên Tà u (Äông Châu liệt quốc), Châu Chỉ Nhược (á»¶ Thiên Äồ Long Ký), v.v.. Há» Chu có: Chu Nguyên Chương (Minh Thái Tổ), Chu Dung CÆ¡ (cá»±u Tổng Lý), v.v. Từ ‘châu’ và ‘chu’ cÅ©ng váºy. ‘Châu báu, Trân Châu Cảng,…’ đáng nhẽ phải được viết và phát âm ‘chu báu, Trân Chu Cảng,…’. Ngược lại ‘Chu kỳ, Äông Chu liệt quốc,…’ đúng ra phải được viết và đá»c ‘châu kỳ, Äông Châu liệt quốc,…’. Ngưá»i Việt ưa lẫn lá»™n hai thứ há» và từ châu và chu , do việc kị húy chúa Nguyá»…n Phúc Chu. Xin xem [6].
[5] Bình Nguyên Lộc (1971) Nguồn gốc Mã Lai của dân tộc Việt Nam. Nxb Xuân Thu (USA) tái bản.
[6] Nguyên Nguyên (2004) Loạt bà i: ‘Từ chữ Nôm đến quốc ngữ’ (tổng cộng 8 bà i). Có đây đủ.tại các mạng: Khoahoc.net, Aihưucongchanh.com, honque.net, perso.wanadoo.fr/charite.
[7] Ở má»™t Ä‘oạn bà n luáºn vá» Lạc Long Quân, Ngô SÄ© Liên [2] cho thấy ông cÅ©ng có má»™t viá»…n kiến Ä‘i trước Charles Darwin khá lâu: Trong buổi trá»i đất má»›i mở mang có ngưá»i do khỉ mà hoá ra...
[8] Nguyá»…n VÅ© Tuấn Anh (2002) Thá»i Hùng Vương qua truyá»n thuyết và huyá»n thoại. Nxb Văn Hoá Thông Tin.
[9] Arthur Cotterell (1995) China – A History. Pimlico (Random House)
[10] Ngá»c Phương (2003) Kể chuyện Văn Hoá Truyá»n Thống Trung Quốc. Nhà Xuất Bản Thế Giá»›i (Hà ná»™i)
[11] Nguyên Nguyên (2004) Thá» tìm hiểu số đếm 1-10 trong văn minh Äông SÆ¡n. Xem các báo mạng: khoahoc.net, honque.net, aihuucongchanh.com, perso.wanadoo.fr/charite,...
[12] Nguyễn Hiến Lê (2002) SỠTrung Quốc. Nxb Văn Hoá
[13] Janet McRae & Peg White (1984) The Chinese Way. Brooks Waterloo
[14] Phục Hy, đặt ra bát quái, căn bản cá»§a Kinh Dịch. Thần Nông: tổ nghá» nông và dược thảo. Hoà ng Äế: biểu tượng cá»§a vua đất mà u và ng (Hoà ng). Äất và ng có tên khoa há»c là loess, chÃnh là đất bồi do gió mang đến. Ở Trung thổ có lá»›p dà y đến 3 thước. Rất phì nhiêu bởi nước thẫm dá»… dà ng. Ngưá»i Hoa cho dân tá»™c há» mang mạng Thổ, mà u và ng, ở miá»n chÃnh giữa: Trung. Bởi váºy nước cá»§a há» gá»i Trung Hoa hay Trung Quốc. Thá»i xưa, nếu đối chiếu vá»›i bên ngoà i há» vẫn gá»i đất cá»§a há»: Trung nguyên. Thà dụ, trong truyện cá»§a Kim Dung, giá»›i giang hồ ưa há»i nhau: ‘Không biết tin đồn Tạ Tốn đã trở lại Trung nguyên có tháºt hay không’. Hiện diện cá»§a bà Nữ Oa, được sắp xếp rất lá»™n xá»™n, chỉ chứng tá» giai Ä‘oạn cổ thá»i theo Mẫu hệ cá»§a Hoa chá»§ng. Theo đó bà Nữ Oa đáng lẽ phải được sắp xếp trước tiên. Äiển hình, Thái Dương Thần Nữ cá»§a dân tá»™c Phù Tang bị kẹt cứng thà nh mẫu tổ cá»§a dân Nháºt. Dân Trung Hoa xưa sau khi chuyển qua Phụ hệ đã thay đổi thứ tá»± và đưa bà Nữ Oa xuống.
[15] Jeanne Cuisinier (1946) Les Mương – Géographie humaine et sociologie. Institut d’Ethnologie. Paris
[16] CÅ©ng có thể ‘tá’ ở thá»i thượng cổ dùng để chỉ ‘hai chục’ theo hệ 9. Hai chục trong hệ 9 tức là 2x9 = 18. Bởi ‘tá‘ (= 打 /da/ = ‘đôi’(?) = đôi chÃn = đôi chục?) ngà y xưa tại Viêt Nam, có nÆ¡i chÃnh là 18. Má»™t tá xoà i= 18 trái xoà i = 2 x 9 trái xoà i. Tất nhiên khi văn minh các nÆ¡i khác đến, ‘tá’ được Ä‘em ra dùng để dịch ‘dozen’, rồi trở thà nh 12. Nhưng đây chỉ là tản mạn mà thôi.
[17] Xin để ý ngoà i cái mốt 18 cho má»™t liên tục vá» thá»i đại, cổ sá» Hoa ưa cho việc mất nước vì đà n bà đẹp. Có lẽ ‘suy diá»…n ngược’ từ vụ ÄÆ°á»ng Minh Hoà ng vá»›i Dương Quà Phi. Äầu tiên vua Kiệt nhà Hạ vì mê nà ng Muá»™i Hỉ nên bị Thà nh Thang diệt. Kế đó vua Trụ nhà Thang vì sá»§ng ái Äắt Kỉ nên mất nước vá»›i nhà Châu. Tiếp theo đó, vua nhà Châu vì mê Bao Tá»± nên thua giặc rợ Khuyển Nhung và bị giết. Sau đò phải di đô vá» phÃa Äông: Äông Châu.
[18] Sá» Việt Nam có vẻ mang khuynh hướng dá»… dãi xem những vị Tam Hoà ng NgÅ© Äế nà y có tháºt. Ngưá»i Tây Phương lại khác. HỠưa xem những vị thần thánh nguyên thá»§y nà y như những biểu tượng xã há»™i.
Nguyên Nguyên
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y:
Tà i sản của khungcodangcap
Chữ ký của khungcodangcap