Những chuyện Ãt biết vá» Tổng tuyển cá» năm 1946
Kỳ I: “Báu váºt†trong tá» báo mang tên “Quốc há»™iâ€
TP - Trong phiên há»p đầu tiên của ChÃnh phủ lâm thá»i ngà y 3/9/1945, Chủ tịch Hồ Chà Minh đã Ä‘á» nghị “ChÃnh phủ tổ chức cà ng sá»›m cà ng hay cuá»™c Tổng tuyển cá» vá»›i chế Ä‘á»™ phổ thông đầu phiếu. Tất cả công dân trai gái 18 tuổi trở lên Ä‘á»u có quyá»n bầu cá», ứng cá», không phân biệt già u nghèo, tôn giáo, dòng giốngâ€.
Tiếp đó, sắc lệnh vá» ngà y Tổng tuyển cá» bầu Quốc há»™i ra Ä‘á»i. Cuá»™c Tổng tuyển cá» lần đầu tiên diá»…n ra ở Việt Nam và cả khu vá»±c Äông Nam à đã khiến cả thế giá»›i ngỡ ngà ng…
Cá» tri nháºn phiếu bầu tại má»™t khu vá»±c bá» phiếu trong ngà y Tổng tuyển cá»
Ký ức của cụ già 80 tuổi
Cụ Nguyá»…n Äức Kầm ở xã Cát Văn (Thanh ChÆ°Æ¡ng, Nghệ An) năm nay đã 80 tuổi kể:
“Tôi nhá»› sắc lệnh ghi rõ những quy định vá» váºn Ä‘á»™ng ứng cá» , tổ chức bầu cá». Và dụ nhÆ° sắc lệnh quy định ngÆ°á»i ứng cỠđược tá»± do váºn Ä‘á»™ng nhÆ°ng cuá»™c váºn Ä‘á»™ng không được trái vá»›i ná»n dân chủ cá»™ng hòa và phÆ°Æ¡ng hại đến ná»n Ä‘á»™c láºp.
Trong cuá»™c há»™i há»p để váºn Ä‘á»™ng tuyển cá» (diá»…n thuyết giá»›i thiệu ngÆ°á»i ứng cá») chỉ phải khai cho các Ủy ban nhân dân địa phÆ°Æ¡ng biết trÆ°á»›c 24 giá»â€¦ Hồi đó, tôi còn Ä‘á»c được má»™t bà i trên báo Quốc há»™i ra ngà y 17/12/1946 vá»›i nhan Ä‘á» TrÆ°á»›c ngà y tổng tuyển cá» là m gì?
Bà i báo đã hÆ°á»›ng dẫn ngắn gá»n nhÆ°ng đầy đủ những việc mà ngÆ°á»i cá» tri cần là m trÆ°á»›c ngà y bầu cá»â€.
Cụ Kầm cẩn tháºn láºt đáy hòm lấy ra má»™t tá» báo khổ to, in trên giấy nâu cÅ© kỹ. Tá» báo mang tên Quốc há»™i và dÆ°á»›i măng-séc ghi “Nháºt báo chỉ ra trong ngà y Tổng tuyển cá»â€. Giá bán 5 hà o. Tá» báo có hai trang nhÆ°ng đã phản ánh rất phong phú, sinh Ä‘á»™ng những diá»…n biến và không khà trÆ°á»›c ngà y Tổng tuyển cá».
Cụ Kầm nhá»› lại: “Ngà y ấy, tôi muốn biết rõ các ứng cá» viên, chÆ°Æ¡ng trình tranh cá» và những phát biểu của há» trÆ°á»›c ngà y Tổng tuyển cá» thì mua tá» báo Quốc há»™i nà y Ä‘á»c, nghe loa phát thanh...
Cách tuyên truyá»n Ä‘i và o lòng ngÆ°á»i nên đến bây giá» tôi vẫn không thể nà o quênâ€. Cụ vuốt lại tá» báo cho phẳng rồi cẩn tháºn cất và o đáy hòm.
Những ngà y nà y, PGS Lê Máºu Hãn - giảng dạy môn Khoa há»c chÃnh trị ở Äại há»c Quốc gia Hà Ná»™i, ngÆ°á»i nghiên cứu sâu vá» Tổng tuyển cá» năm 1946 và đã biên soạn hai táºp sách vá» lịch sá» Quốc há»™i Ä‘ang muốn tìm vá» cái không khà náo nức của những ngà y đầu năm 1946.
Ông lần giở cho chúng tôi xem từng trang báo Quốc há»™i và thuyết minh nhÆ° thể mình là chủ bút: “ Äây là báo Quốc há»™i số 1, thay lá»i phi lá»™, báo nói rõ mục Ä‘Ãch của mình: “1. Äịnh rõ giá trị cuá»™c Tổng Tuyển cỠđối vá»›i ngoà i nÆ°á»›c và trong nÆ°á»›c. 2 Giải thÃch thể lệ Tổng tuyển cá» cho công dân Việt Nam hiểu quyá»n hạn và bổn pháºn của mình trong khi bầu cá» .3. Giúp các bạn ứng cá» má»™t cÆ¡ quan váºn Ä‘á»™ng chung, để giá»›i thiệu thà nh tÃch, khả năng và chÆ°Æ¡ng trình của mìnhâ€.
Có thể nói thá»i Ä‘iểm nà y, nếu Ä‘á»c lại các số báo Quốc há»™i có thể hình dung được bức tranh toà n cảnh lẫn cáºn cảnh ngà y Tổng tuyển cá». Báo đã phá»ng vấn rất nhiá»u ứng cá» viên mà tên tuổi đã Ä‘i và o lịch sá» . Äặc biệt báo đã hai lần đăng phá»ng vấn Chủ tịch Hồ Chà Minh vá» Tổng tuyển cá». Äó thá»±c sá»± là “báu váºt†của báo Quốc há»™iâ€.
Chủ tịch Hồ Chà Minh trả lá»i phá»ng vấn vá» Tổng tuyển cá»
Hà ng vạn nhân dân đón mừng Chủ tịch Hồ Chà Minh và các vị được giới thiệu ứng cỠđại biểu QH tại Hà Nội (5/1/1946)
Äó là số đặc biệt ra ngà y 6/1 - Ngà y Tổng tuyển cá». Mặc dù báºn trăm công ngà n việc nhÆ°ng Chủ tịch Hồ Chà Minh vẫn dà nh thá»i gian tiếp phóng viên báo Quốc há»™i.
Bà i báo vá»›i nhan Ä‘á» Hồ Chủ tịch nói vá» phụ nữ, được đăng trang trá»ng trên trang nhất. Äã hÆ¡n 60 năm trôi qua nhÆ°ng bà i trả lá»i phá»ng vấn của Chủ tịch Hồ Chà Minh vẫn còn rất ý nghÄ©a đối vá»›i kỳ bầu bầu cá» Quốc há»™i khóa XII sẽ diá»…n ra và o ngà y 20/5/2007.
PV: Xin Cụ cho biết vá» chÃnh trị, phụ nữ nÆ°á»›c nhà đã có gì khả quan chÆ°a? Hồ Chủ tịch mỉm cÆ°á»i: Ấy, tôi cÅ©ng Ä‘ang định há»i chị vá» chá»— đó.
PV: Bẩm Cụ theo nhÆ° chá»— cháu thấy thì phụ nữ nÆ°á»›c nhà tiến bá»™ cháºm lắm, hầu hết còn rụt rè, nhút nhát vì không có nhiá»u cuá»™c há»p chung để trao đổi ý kiến, tuy cÅ©ng có má»™t và i Ä‘oà n thể song phạm vi không rá»™ng lắm, phần nhiá»u chỉ những tổ chức riêng, há»™i há»p riêng cho má»™t số Ä‘oà n viên thôi.
Hồ Chủ tịch gáºt đầu: Cái đó là lá»—i ở các Ä‘oà n thể không biết mở rá»™ng phạm vi nhÆ°ng cÅ©ng là lá»—i ở các chị đã không biết tin đến…
PV: Bẩm Cụ, rất đúng, phụ nữ xứ nhà còn thá» Æ¡ lắm vá»›i quyá»n lợi của mình, ngay nhÆ° việc Ä‘i bầu cá», có nhiá»u chị không được sốt sắng, kêu báºn con không Ä‘i được hay không biết gì mà bầu…
Hồ Chủ tịch há»i: Thế chị có khuyến khÃch các chị ấy không? Chị nói gì vá»›i các chị ấy?
PV: Bẩm Cụ, cháu có nói vá»›i các chị ấy rằng cần phải Ä‘i bầu cá», có Ä‘i bầu cá» má»›i chá»n được ngÆ°á»i xứng đáng là m đại biểu bênh vá»±c quyá»n lợi cho mình, nhất là cuá»™c Tổng tuyển cá» tá»›i đây lại quan hệ đến ná»n Ä‘á»™c láºp của quốc gia.
Hồ Chủ tịch ôn tồn nói: Chị nói thế chưa đủ, phải nói cho phổ thông chứ đừng nói cao xa quá.
Thà dụ nhÆ° má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n bà xÆ°a nay chỉ ở trong nhà bế con, nghe chị nói, ngÆ°á»i ta chỉ biết rằng Ä‘i bầu chá»n ngÆ°á»i đại biểu để bênh vá»±c quyá»n lợi, nhÆ°ng ngÆ°á»i ta có hiểu quyá»n lợi gì ? Ở đâu?
Phải nói đến cái Ä‘iá»u gì thiết thá»±c cho ngÆ°á»i ta thấy ngay được cái lợi, thà dụ Ãt nữa sẽ có nhiá»u nhà nuôi dạy trẻ, nếu chị báºn hay muốn là m thêm công việc gì khác, có thể Ä‘em con đến gá»i, cÅ©ng được chăm sóc cẩn tháºn nhÆ° ở nhà …â€.
CÅ©ng trong số báo Quốc há»™i đặc biệt ra ngà y 6/1, Chủ tịch Hồ Chà Minh đã trả lá»i phá»ng vấn vá» má»™t số vấn Ä‘á» quan trá»ng của Tổng Tuyển cá».
Trả lá»i câu há»i: PhÆ°Æ¡ng pháp tuyên truyá»n Quốc há»™i và váºn Ä‘á»™ng Tổng Tuyển cá», nÆ°á»›c nhà đã theo kịp nÆ°á»›c ngÆ°á»i chÆ°a, Hồ Chủ tịch cho rằng: NÆ°á»›c nhà cố nhiên chÆ°a theo kịp nÆ°á»›c ngÆ°á»i, vì lần đầu tiên chÆ°a có kinh nghiệm; Vả chăng những phÆ°Æ¡ng tiện tuyên truyá»n của nÆ°á»›c ngoà i khá hÆ¡n, và dụ há» có sẵn tà u bay, sẵn rạp chiếu bóng, sẵn giấy.v.v.. là những thứ hiện ta thiếu cả. NhÆ°ng lần đầu mình là m được nhÆ° thế nà y cÅ©ng đã khá lắm rồi.
Ông chủ bút báo Quốc há»™i nhắc lại ná»—i sung sÆ°á»›ng của má»™t bà cụ 92 tuổi ở Phúc Yên hôm Ä‘i bá» phiếu. Hồ Chủ tịch bảo đó cÅ©ng là má»™t chứng cá»› chứng tá» mình không kém ngÆ°á»i chút nà o, chỉ tại mình chÆ°a hỠđược bầu cá».
TrÆ°á»›c khi các phóng viên ra vá», Hồ Chủ tịch ân cần nói thêm má»™t câu và dặn phải nhắc lại cho đồng bà o: “Ở Pháp đã có mấy chục lần tuyển cá» rồi nhÆ°ng mãi năm ngoái, phụ nữ Pháp má»›i được hưởng quyá»n bá» phiếu. Xem nhÆ° thế, thì có cái ta cháºm hÆ¡n nÆ°á»›c ngoà i, nhÆ°ng có cái ta Ä‘i quá há»â€.
Hồi ấy, PGS Lê Máºu Hãn còn là má»™t thiếu niên chÆ°a được quyá»n Ä‘i bầu cá», nhÆ°ng cái không khà náo nức ở cái là ng nhỠở tỉnh Quảng Trị trÆ°á»›c ngà y Tổng tuyển cá» vẫn in Ä‘áºm trong tâm trà ông đến bây giá».
Là ng rợp bóng cá» Ä‘á» sao và ng, khẩu hiệu, biểu ngữ. Nhiá»u ngÆ°á»i mang biểu ngữ lên xe trâu Ä‘i khắp là ng kêu gá»i ngÆ°á»i dân Ä‘i bầu cá». Má»™t số ngÆ°á»i còn sáng tác cả thÆ¡ ca hò vè để váºn Ä‘á»™ng cho các ứng cá» viên.
Có bà cụ 85 tuổi vẫn thắp đèn há»c chữ quốc ngữ để đến ngà y bầu cá» có thể tá»± tay viết tên ứng cá» viên mình chá»n, khá»i phải nhỠđến con cháu. Không khà ngà y há»™i ấy trà n ngáºp nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ cá»™ng hòa non trẻ.
Tại tỉnh miá»n núi xa xôi Bắc Kạn, gần nhÆ° tất cả các nhà dân Ä‘á»u dán những khẩu hiệu: “Công dân Việt Nam phải Ä‘i bầu cá»â€. Tối hôm 19/12/1945, Ban Tuyên truyá»n thà nh Bắc Kạn đã diá»…n vở Thà y bói xin Ä‘i bá» phiếu để cổ Ä‘á»™ng cho dân chúng biết thế nà o là ngÆ°á»i có quyá»n bầu cá».
Tại thị xã SÆ¡n Tây, tối 18/12/1945, má»™t số ngÆ°á»i ứng cá» và o Quốc há»™i đã ra mắt và công chúng và diá»…n thuyết. Nhiá»u địa phÆ°Æ¡ng treo giải cho là ng nà o có ngÆ°á»i Ä‘i bầu đông nhất. Có nÆ¡i còn mở cuá»™c thi dá»± Ä‘oán ai sẽ trúng cá»â€¦
Trên cái ná»n đó, những ngÆ°á»i ứng cá» và o Quốc há»™i cÅ©ng tÃch cá»±c váºn Ä‘á»™ng, Ä‘i diá»…n thuyết, gặp gỡ cá» tri, trả lá»i báo chÃ… Các chÆ°Æ¡ng trình hà nh Ä‘á»™ng, lá»i hứa đối vá»›i ngÆ°á»i dân của má»™t số ứng viên nổi tiếng nhÆ° VÅ© Äình Hoè, Xuân Diệu, Trịnh Văn Bô.. .được đăng tải trên các số báo Quốc há»™i và tạo nên má»™t không khà dân chủ đầy chất nghị trÆ°á»ng chÆ°a từng có trong lịch sá» hà ng nghìn năm nÆ°á»›c Việt.
TP - Diá»…n thuyết trÆ°á»›c ngÆ°á»i dân, trả lá»i phá»ng vấn báo chà vá» chÆ°Æ¡ng trình hà nh Ä‘á»™ng của mình… những ngÆ°á»i ứng cá» và o Quốc há»™i đầu tiên của nÆ°á»›c Việt Nam má»›i đã khiến không khà trÆ°á»›c ngà y Tổng tuyển cá» cà ng thêm sôi nổi, dân chủ.
Cá» tri Hà Ná»™i bá» phiếu tÃn nhiệm ngÆ°á»i xứng đáng tham gia Quốc há»™i khóa I
Äiá»u đáng nói là có những chÆ°Æ¡ng trình hà nh Ä‘á»™ng của các ứng viên cho đến bây giá» vẫn còn ý nghÄ©a thá»i sá»±.
Kỳ II: Váºn Ä‘á»™ng tranh cá» trÆ°á»›c giá» G
Bá»™ trưởng VÅ© Äình Hòe: “ChÆ°Æ¡ng trình tranh cá» chung: Kháng chiến, kiến quốcâ€
Ông VÅ© Äình Hòe - Bá»™ trưởng Bá»™ Giáo dục - ứng cá» tại Hà Ná»™i. Tiểu sá» của ông được giá»›i thiệu trên báo Quốc há»™i: “Thuá»™c lá»›p cá» nhân luáºt đầu tiên ở Äông DÆ°Æ¡ng nhÆ°ng không và o quan trÆ°á»ng hay công sở, dạy há»c từ năm 1935, và o Äảng Xã há»™i Quốc tế (Liên Ä‘oà n Äông DÆ°Æ¡ng). Chủ nhiệm và chủ bút báo Thanh Nghị (1931-1945).
Kỳ I: “Báu váºt†trong tá» báo mang tên “Quốc há»™iâ€
Tham gia phong trà o giải phóng dân tá»™c của Mặt tráºn Việt Minh, danh nghÄ©a là đảng viên Việt Nam dân chủ đảng. Äược cá» giữ chức Bá»™ trưởng Bá»™ Giáo dục trong ChÃnh phủ lâm thá»i, tổ chức bình dân há»c vụ, mở trÆ°á»ng Äại há»c Việt Nam. Äã thảo xong bản Dá»± án những nguyên tắc giáo dục má»›i và sẽ Ä‘em ra để Quốc há»™i duyệt yâ€.
Trả lá»i câu há»i vá» dá»± Ä‘oán kết quả cuá»™c Tổng tuyển cá», ông VÅ© Äình Hòe tá» ra ngạc nhiên: “Câu há»i Ä‘á»™t ngá»™t quá vì tôi thấy cuá»™c Tổng tuyển cá» của ta khác hẳn. Phải toà n thể quốc dân bầu cá» và ứng cá», không phải đảng ná», phái kia tranh cá» mà dá»± Ä‘oán được kết quả đảng nà y thắng, đảng kia bại.
NgÆ°á»i nà o ra ứng cá» cÅ©ng theo má»™t chÆ°Æ¡ng trình chung: kháng chiến, kiến quốc. Và kết quả tôi chỉ biết: Những đại biểu được bầu Ä‘á»u là những ngÆ°á»i có đức, tà i được tÃn nhiệm của toà n dânâ€.
Vá» bản dá»± thảo Hiến pháp, là thà nh viên ChÃnh phủ, ông VÅ© Äình Hòe cho biết có ý muốn sá»a đổi thêm má»™t và i Ä‘iá»u. Ông nói thêm: “Tôi còn chắc Quốc há»™i sẽ cho ChÃnh phủ bầu lên nhiá»u quyá»n đặc biệt để Ä‘iá»u khiển cuá»™c kháng chiến kiến quốc. Tôi ra ứng cá» ngoà i chÆ°Æ¡ng trình chung còn có chÆ°Æ¡ng trình riêng gồm hai phần chÃnh bao quát: Chống ngoại xâm, diệt ná»™i phản; xây dá»±ng nÆ°á»›c Việt Nam mạnh và dân chủ.
Vá» giáo dục: 1. Láºp nhiá»u trÆ°á»ng. 2 - Tổ chức ná»n há»c thá»±c nghiệp và chuyên nghiệp. 3 - Mở rá»™ng đại há»c, gá»i sinh viên Ä‘i du há»c ngoại quốc. 4 - Cấp há»c bổng cho há»c sinh nghèo, nâng cao Ä‘á»i sống giáo viên. 5 - Khuếch trÆ°Æ¡ng bình dân há»c vụ.
Ông Trịnh Văn Bô: “Dân trà phải được nâng caoâ€
Khác vá»›i ông VÅ© Äình Hòe, ông Trịnh Văn Bô - ứng cá» tại Hà Ná»™i - xuất thân trong má»™t gia đình tÆ° sản dân tá»™c. Ông kế nghiệp hiệu buôn Trịnh Phúc Lợi, má»™t hãng buôn thà nh láºp lâu nhất của ngÆ°á»i Việt Nam, có xưởng dệt tÆ¡ hóa há»c và có chân trong Công thÆ°Æ¡ng cứu quốc Ä‘oà n.
Lúc ra ứng cỠông Trịnh Văn Bô Ä‘ang là ủy viên xã há»™i trong Ủy ban Nhân dân thà nh phố Hà Ná»™i. Ông Bô dá»± Ä‘oán vá» kết quả cuá»™c Tổng tuyển cá»: “Tất cả quốc dân hoan nghênh Tổng tuyển cá» sẽ sốt sắng tham dá»± và o cuá»™c Tổng tuyển cá». Những đại biểu sẽ rất xứng đáng vì quốc dân vô cùng sáng suốt trong sá»± lá»±a chá»n.
Tôi ra ứng cá» vá»›i má»™t chÆ°Æ¡ng trình chung, chÆ°Æ¡ng trình liên hiệp quốc gia. NhÆ°ng riêng vá» phần tôi, tôi chú trá»ng vá» mặt xã há»™i. Dân trà phải được nâng cao, Ä‘á»i sống phải được nâng đỡ. Tôi sẽ theo má»™t chÆ°Æ¡ng trình cải tạo xã há»™i để đại Ä‘a số được no ấmâ€.
Nhà thÆ¡ Xuân Diệu: “Tôi bênh vá»±c quyá»n bãi miá»…n của dânâ€
Nhân dân Nam Bộ đi bầu Quốc hội
Tiểu sá» của ông Ngô Xuân Diệu - ứng cá» tại Hải DÆ°Æ¡ng - được đăng trên báo Quốc há»™i rất ngắn gá»n, tuy nhiên có lẽ cÅ©ng chẳng cần phải nhiá»u lá»i vì thi sÄ© Xuân Diệu vốn đã rất nổi tiếng. “Viết văn - viết báo- Giảng thuyết sÆ° trÆ°á»ng Äại há»c Văn khoa, biên táºp viên cho các báo Tiên phong, Äá»™c láºp, La Republique, Sá»± tháºt. Äảng viên Việt Nam dân chủ đảngâ€.
Xuân Diệu phát biểu thẳng thắn quan Ä‘iểm của mình vá» Tổng tuyển cá»: “Trong nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ cá»™ng hòa, dân Việt Nam có má»™t quyá»n lá»±c tuyệt đối: Những cái gì Ä‘i trái vá»›i sá»± khao khát chân chÃnh của dân, chá»c gáºy và o sá»± tiến tá»›i của dân sẽ bị dân đè bẹp.
Quốc há»™i do Tổng tuyển cá» bầu sẽ rất mạnh. Các đại biểu của dân sẽ phải tranh đấu nhiá»u. NhÆ°ng cuối cùng, dân sẽ thắng. Vì có sá»± tiến hóa của loà i ngÆ°á»i giúp sức. Vì bánh xe lịch sỠđẩy há»™ sau lÆ°ng ta. Bánh xe ấy sẽ nghiến nát má»i trở lá»±c. Quốc há»™i sắp tá»›i sẽ là má»™t Quốc há»™i rất xông xáo và nếu cần sẽ là má»™t Quốc há»™i cách mạng.
Trong Hiến pháp tôi sẽ bênh vá»±c quyá»n bãi miá»…n của dân chúng. Có quyá»n ấy thì má»›i không ai ăn hiếp dân được. Không có gì khả ố bằng sá»± ăn hiếp dân. NhÆ°ng dân sẽ không để cho ai ăn hiếp. Vì dân có những đại biểu xứng đáng, có tà i lá»±câ€.
Khi được há»i: “Ông có định bá» văn chÆ°Æ¡ng để là m chÃnh trị hay không?â€, Xuân Diệu trả lá»i: “Là m chÃnh trị vá»›i tôi là má»™t bổn pháºn cấp bách hiện nay. Trong lúc cứu quốc nà y, tất cả dân tá»™c ta Ä‘á»u là những chiến sÄ©, từ chị gánh rau đến anh bán phở tất cả Ä‘á»u phải là m chÃnh trị, Ä‘á»u phải tá» cái ý muốn của mình bênh vá»±c cho má»™t chÃnh thể nà o.
Tôi ra ứng cỠđể mong bênh vá»±c cho dân chúng, để phá những chủ trÆ°Æ¡ng lạc háºu, khi Ä‘á»™c láºp đã yên, quyá»n dân đã vững, tôi ao Æ°á»›c trở lại vá»›i văn chÆ°Æ¡ng. Vì không phải ai cÅ©ng có đủ má»i tà i. Mình nên chuyên chú đến cái chuyên môn của mình thì má»›i phát huy được năng lá»±c tốt nhất của mình. Bây giá» thì ý muốn thắm thiết nhất của tôi là chống lại những cái gì phản tiến bá»™, phản dân tá»™câ€.
Trả lá»i câu há»i của phóng viên: “Ông quê ở Hà TÄ©nh, có những lý do gì khiến ông ứng cỠở Hải DÆ°Æ¡ng?†Thi sÄ© cÆ°á»i, đáp: “Chung quanh vẫn nÆ°á»›c non nhà …â€
Nhà văn VÅ© Ngá»c Phan: “Chống ngoại xâm, chấn chỉnh ná»™i trịâ€
Cà ng gần đến ngà y Tổng tuyển cá», không khà náo nức của ngà y há»™i lá»›n hiển hiện khắp nÆ¡i, từ các thà nh phố đến thôn cùng ngõ hẻm.
Nhà văn VÅ© Ngá»c Phan, ứng cá» tại Hà Äông xúc Ä‘á»™ng trÆ°á»›c cảnh tượng ấy, ông phát biểu cảm tưởng của mình trên báo Quốc há»™i: “Cái cảm tưởng trÆ°á»›c nhất của tôi là sá»± ồn à o tấp náºp trÆ°á»›c ngà y Tổng tuyển cá» sẽ hứa hẹn có nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘i bá» phiếu, cÅ©ng nhÆ° đã có rất nhiá»u ngÆ°á»i ra ứng cá». Sá»± lá»±a chá»n rồi cÅ©ng sẽ Ä‘Ãch đáng. Lần nà y là lần đầu, ý dân được phát biểu tá»± do. Chúng ta sẽ có má»™t Hiến pháp chÃnh thức, má»™t ChÃnh phủ chÃnh thức, đủ các nhóm, các Äảng sẽ có trong Quốc há»™i và nhỠđó thá»±c hiện được má»™t ChÃnh phủ liên hiệpâ€.
Trả lá»i câu há»i: “Nếu trúng cá», ông có chÆ°Æ¡ng trình gì không?†nhà văn VÅ© Ngá»c Phan nói ngắn gá»n: “TrÆ°á»›c hết, phải thân thiện vá»›i các nÆ°á»›c đồng minh, còn trong nÆ°á»›c phải Ä‘i mau tá»›i sá»± Ä‘oà n kết hoà n toà n, để chống ngoại xâm và chấn chỉnh việc ná»™i trị, và để đồng bà o có đủ cÆ¡m ăn áo mặc và thoát nạn mù chữâ€.
PGS Lê Máºu Hãn láºt giở cuốn Lịch sá» Quốc há»™i 1946 -1960 mà ông đã dà y công biên soạn nói: “Việc nhiá»u ngÆ°á»i thuá»™c các thà nh phần giai cấp và đảng phái khác nhau tham gia ứng cá» và công khai phát biểu quan Ä‘iểm chÃnh trị và chÆ°Æ¡ng trình hà nh Ä‘á»™ng của mình trÆ°á»›c quốc dân đồng bà o và trên báo chà đã thể hiện má»™t không khà thá»±c sá»± dân chủ và tinh thần đại Ä‘oà n kết dân tá»™c của Chủ tịch Hồ Chà Minh.
Có thể các ứng cá» viên có những quan Ä‘iểm chÃnh trị và chÆ°Æ¡ng trình hà nh Ä‘á»™ng khác nhau nhÆ°ng tất cả Ä‘á»u đầy tinh thần trách nhiệm và tâm huyết vá»›i đất nÆ°á»›c và cùng vì mục tiêu chung của dân tá»™c lúc bây giá»: Kháng chiến kiến quốc. ChÃnh Ä‘iá»u nà y đã góp phần quan trá»ng và o thà nh công của Tổng tuyển cá» 1946â€.
Ngà y 6/1/1946, thá»i khắc lịch sỠđã Ä‘iểm. Báo Quốc há»™i ra số đặc biệt đăng lá»i của Chủ tịch Hồ Chà Minh trên trang nhất: “Khuyên đồng bà o nam nữ 18 tuổi trở lên, hôm nay tất cả Ä‘á»u Ä‘i bá» phiếu để bầu những đại biểu xứng đáng và o Quốc há»™i đầu tiên của nÆ°á»›c taâ€.
Bá» phiếu ở má»™t là ng miá»n Trung
Nhân dân lao động Hà Nội cổ động cho ngà y Tổng tuyển cỠ6/1/1946
Cụ Nguyá»…n Äức Kầm cho đến bây giá» vẫn còn nguyên vẹn cái cảm giác hồi há»™p của má»™t chà ng thanh niên lần đầu tiên được Ä‘i bá» phiếu.
Sáng hôm ấy Kầm dáºy từ tinh mÆ¡, mặc bá»™ quần áo tÆ°Æ¡m tất nhất, chạy ra Ä‘Æ°á»ng là ng. Kầm ngạc nhiên vì dÆ°á»ng nhÆ° cả là ng Ä‘á»u dáºy sá»›m nhÆ° mình và nét mặt ai cÅ©ng ánh lên niá»m vui khó tả. Cá», khẩu hiệu bay trong tiếng trống là ng rá»™n rã đầy thúc giục.
Má»›i đầu giá» sáng, phòng bá» phiếu đã đông cháºt ngÆ°á»i. Má»i ngÆ°á»i nhÆ°á»ng cho bà cụ Nguyá»…n Thị Don 85 tuổi và o bá» phiếu đầu tiên. Cụ Don run run Ä‘Æ°a bút viết lên tấm thẻ cá» tri trÆ°á»›c sá»± ngạc nhiên của bà con lối xóm. Ai cÅ©ng Ä‘inh ninh cụ mù chữ, đánh vần tên mình còn khó....
NhÆ°ng Kầm biết rằng từ khi biết sắp đến Tổng tuyển cá», cụ Don đã tranh thủ những lúc rảnh việc nhà , nhá» thằng cháu dạy xóa mù cho mình. Cụ viết và o tấm thẻ cá» tri của mình mấy dòng chữ: “Hồ Chà Minhâ€. Anh cán bá»™ phụ trách hòm phiếu giải thÃch: “Cụ Æ¡i, Chủ tịch Hồ Chà Minh ứng cỠở Thủ đô Hà Ná»™i, mình ở Nghệ An nên chỉ chá»n những ngÆ°á»i ứng cỠở Nghệ An để bầuâ€.
Mấy phút sau, cụ Don bá» lá phiếu và o thùng rồi nói to vá»›i dân là ng Ä‘ang vây quanh: “Äá»i tôi hÆ¡n 60 năm Ä‘i ở đợ, Ä‘i là m Ä‘Ã y tá»› cho ngÆ°á»i, chẳng ngá» lại có ngà y biết viết chữ lên tá» giấy để chá»n ngÆ°á»i tà i đức. Tôi chết cÅ©ng nhắm mắt được rồiâ€.
Non trÆ°a, chà ng thanh niên Nguyá»…n Äức Kầm má»›i bá» phiếu xong. Kầm đã được nghe chÆ°Æ¡ng trình hà nh Ä‘á»™ng của má»™t số ứng cá» viên nên suy nghÄ© rất kỹ trÆ°á»›c khi viết tên há» lên tấm phiếu của mình.
Trong buổi sáng mùa xuân, Kầm đứng lặng Ä‘i vì vui sÆ°á»›ng. Kầm đã nghe nhiá»u câu khẩu hiệu trÆ°á»›c ngà y trá»ng đại nà y và giỠđây cà ng thấm thÃa hÆ¡n ý nghÄ©a của nó: “Bổn pháºn chúng ta, quyá»n lợi chúng ta là phải dá»± tổng tuyển cá». Há» hững sẽ mang tá»™i vá»›i lịch sá»â€, “Ai muốn Ä‘á»i mình ý nghÄ©a? Ai muốn dân tá»™c mình được mạnh. Hãy tháºn trá»ng tìm ngÆ°á»i ứng cá» và o Quốc há»™i; “Má»—i lá phiếu của chúng ta là má»™t viên đạn để diệt quân thùâ€â€¦
Từ phút bá» lá phiếu và o hòm, chà ng thanh niên ấy cảm thấy Ä‘á»i mình ý nghÄ©a hÆ¡n và cảm giác ấy vẫn còn trong cụ già Nguyá»…n Äức Kầm ở tuổi bát tuần giỠđây Ä‘ang ngồi đối diện vá»›i tôi để ôn lại cái ngà y Tổng tuyển cá».
Nhà sá» há»c DÆ°Æ¡ng Trung Quốc đánh giá vá» cuá»™c Tổng tuyển cá» năm 1946: “Äó là má»™t kỳ tÃch phi thÆ°á»ng. Tổng tuyển cá» vá»›i tất cả các phÆ°Æ¡ng thức có thể nói là đạt tá»›i những tiêu chà của những ná»n dân chủ tiên tiến Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i.
Xét trên nhiá»u ná»™i dung hoạt Ä‘á»™ng cụ thể của Quốc há»™i thì đúng là Quốc há»™i hiện nay Ä‘ang phấn đấu theo kịp… ngà y xÆ°a. Và nhÆ° trong bầu cá», cuá»™c Tổng tuyển cỠđầu tiên chấp nháºn quyá»n tá»± ứng cá» má»™t cách rá»™ng rãi. Thủ đô Hà Ná»™i có 70 ứng viên mà dân vẫn chá»n được số ngÆ°á»i trúng cá» chỉ bằng 1/10 số ngÆ°á»i ra ứng cá».
Chúng ta Ä‘á»u biết rằng những ngÆ°á»i được chá»n nà y là hoà n toà n xứng đáng. NhÆ° váºy là do cách là m đúng và dân chủ thì chá»n được nhân tà i. Tá»· lệ nhân sỹ trà thức, các nhà công thÆ°Æ¡ng, không đảng phái rất caoâ€.
* Bà i báo có sỠdụng những tư liệu ở báo Quốc hội và một số tà i liệu ở Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III.
Ghi chép của Phùng Nguyên
Chủ tịch Hồ Chà Minh trả lá»i chất vấn Quốc há»™i
TP - Sáng 28/10/1946, khóa há»p lần thứ hai của Quốc há»™i nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa khai mạc tại Nhà hát Lá»›n Hà Ná»™i. Các đại biểu đứng lên chất vấn những công việc mà dân đã ủy nhiệm cho ChÃnh phủ. Và Chủ tịch Hồ Chà Minh đã thay mặt ChÃnh phủ trả lá»i chất vấn.
>> Kỳ I: “Báu váºt†trong tá» báo mang tên “Quốc há»™iâ€
>> Kỳ II: Váºn Ä‘á»™ng tranh cá» trÆ°á»›c giá» G
Hà ng vạn nhân dân đón mừng Chủ tịch Hồ Chà Minh và các vị được giới thiệu ứng cỠđại biểu QH tại Hà Nội (5/1/1946). Ảnh tư liệu.
“Chất vấn biểu lá»™ tinh thần dân chủâ€
Sáng 28/10/1946, khóa há»p lần thứ hai của Quốc há»™i nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ Cá»™ng hòa khai mạc tại Nhà hát Lá»›n Hà Ná»™i. Nhà hát Lá»›n sáng hôm ấy được trang hoà ng đầy vẻ mỹ thuáºt và uy nghiêm. Trên tÆ°á»ng, tấm vải Ä‘á» căng những dòng chữ và ng: “Äoà n kết, thống nhất, Ä‘á»™c láºp, tá»± do, hạnh phúcâ€.
Toà n thể đại diện Quốc hội khóa I chụp ảnh với Chủ tịch Hồ Chà Minh
Ở trÆ°á»›c Nhà hát Lá»›n, nhân dân tụ há»p khá đông để theo dõi buổi há»p Quốc há»™i qua máy phát thanh. Äúng 8 giá» các đại biểu Quốc há»™i đến đầy đủ, có cả quan khách ngoại quốc nhÆ° lãnh sá»± Anh, Mỹ, Trung Hoa, Thụy SÄ©; các phóng viên của Mỹ, Pháp, Anh...
Tất cả Ä‘ang chỠđợi má»™t khóa há»p Quốc há»™i mà chỉ nghe qua chÆ°Æ¡ng trình nghị sá»± đã có thể cảm nháºn được tầm quan trá»ng của nó đối vá»›i váºn mệnh đất nÆ°á»›c: “Các Bá»™ trưởng trả lá»i chất vấn; Hồ Chủ tịch trả lá»i chất vấn; ChÃnh phủ từ chức; Quyết nghị của Quốc há»™i đối vá»›i ChÃnh phủ; Trình bà y dá»± án Hiến pháp; Thảo luáºn Hiến phápâ€â€¦
Buổi há»p ngà y 31/10, ngÆ°á»i dân đến dá»± thÃnh buổi há»p Quốc há»™i tăng Ä‘á»™t biến. Hai tầng gác Nhà hát Lá»›n kÃn những ngÆ°á»i ngồi, đứng. NgÆ°á»i dân đến đông để chứng kiến má»™t cảnh tượng chÆ°a từng có trong lịch sá» Việt Nam, má»™t cảnh tượng do Cách mạng tháng Tám mang lại: các đại biểu của nhân dân đứng lên chất vấn những công việc mà nhân dân đã ủy nhiệm cho ChÃnh phủ gánh vác.
Quốc há»™i – vá»›i đại diện của nhiá»u thà nh phần nhÆ° Dân chủ, Xã há»™i, Việt Minh… đã đặt ra nhiá»u câu há»i chất vấn ChÃnh phủ do Chủ tịch Hồ Chà Minh đứng đầu.
Hồ Chủ tịch bÆ°á»›c lên diá»…n Ä‘Ã n, ôn tồn nói: “Sáng nay, ChÃnh phủ nháºn được 62 câu há»i. Ná»a tiếng đồng hồ lại nháºn thêm được 26 câu há»i nữa. Tất cả 88 câu. ChÃnh phủ trÆ°á»›c hết xin cảm Æ¡n Quốc há»™i vì đã tá» rõ Quốc há»™i hết sức quan tâm vá» các vấn Ä‘á» của Quốc gia và sá»± chất vấn nà y có thể biểu lá»™ được rõ rà ng tinh thần dân chủ tháºt thà của nÆ°á»›c Việt Nam.
ChÃnh phủ đã xét kỹ từng câu há»i ấy và chia ra là m hai loại: Ná»™i chÃnh và ngoại giao. Trong hai loại ấy lại chia ra những câu thuá»™c vá» từng Bá»™: Quân sá»±, Quốc phòng, Ngoại giao, Kinh tế… Những câu há»i chú trá»ng nhất là vá» quân sá»±, rồi đến tà i chÃnh, tÆ° pháp, ná»™i vụ…
Hồ Chủ tịch trả lá»i má»™t số câu há»i: “VỠông Phó Chủ tịch Nguyá»…n Hải Thần, ông nguyên Bá»™ trưởng Bá»™ ngoại giao Nguyá»…n TÆ°á»ng Tam và ông nguyên Phó Chủ tịch Quân ủy há»™i VÅ© Hồng Khanh. Các ông ấy bây giá» không có mặt ở đây. Lúc nÆ°á»›c nhà đang gặp bÆ°á»›c khó khăn, quốc dân tin ở ngÆ°á»i nà o má»›i trao cho ngÆ°á»i ấy công việc lá»›n. Thế mà các ông ấy lại bá» Ä‘i thì các ông ấy phải tá»± há»i lÆ°Æ¡ng tâm thế nà o.
Trả lá»i thế là đủ. Những ngÆ°á»i bá» việc Ä‘i kia, há» không muốn gánh việc nÆ°á»›c nhà hoặc há» cÅ©ng không đủ sức mà gánh nổi. Nay chúng ta không có hỠở đây, chúng ta cÅ©ng cứ gánh được nhÆ° thÆ°á»ng. NhÆ°ng nếu các anh em ấy biết nghÄ© lại mà trở vá» thì chúng ta cÅ©ng hoan nghênhâ€.
Sau đó, Hồ Chủ tịch trả lá»i má»™t số câu há»i chất vấn vá» Ä‘Æ°á»ng lối ngoại giao của ChÃnh phủ. Trả lá»i xong, trÆ°á»›c khi bÆ°á»›c xuống, NgÆ°á»i nói vá»›i toà n thể Quốc há»™i: “Nếu trong ChÃnh phủ, có những ngÆ°á»i khác lầm lỡ thì lá»—i ấy tôi xin chịu, xin gánh và xin lá»—i đồng bà oâ€. Tiếng vá»— tay theo Hồ Chủ tịch cho đến khi NgÆ°á»i vá» chá»— ngồi.
Vì sao bán thuốc không kiểm soát giá và chất lượng?
Äến lượt các thà nh viên ChÃnh phủ tiếp tục trả lá»i chất vấn. Bà Nguyá»…n Thị Thục Viên chất vấn ông TrÆ°Æ¡ng Äình Tri (Bá»™ trưởng Bá»™ Y tế và Xã há»™i) vì sao việc bán thuốc lại không kiểm soát giá và chất lượng thuốc?
Ông TrÆ°Æ¡ng Äình Tri trả lá»i: Việc đó rất đáng tiếc, nhÆ°ng không là m thế nà o được vì không có há»™i đồng hóa giá. Từ khi Nháºt đảo chÃnh Pháp, thuốc chữa bệnh đã trà n và o lá»™n xá»™n.
Bá»™ Y tế và Xã há»™i đã chỉ thị cho các nhà buôn còn giữ thuốc không Ä‘á»™c và thông thÆ°á»ng thì phải khai và chỉ được phép bán đến cuối năm 1946. Äã có sắc lệnh cho kiểm soát chất lượng thuốc, nhất là thuốc tiêm. Ai khiếu nại sẽ xét cẩn tháºn.
Ông Nguyá»…n Äình Thi chất vấn Bá»™ trưởng Bá»™ Quốc gia Giáo dục Ca Văn Thỉnh vá» chÃnh sách văn hóa của ChÃnh phủ. Ông Ca Văn Thỉnh cho biết: Äại thể chÃnh sách ấy là xây dá»±ng má»™t ná»n văn hóa dân chủ thay và o ná»n văn hóa cÅ©, chịu ảnh hưởng phong kiến và thá»±c dân.
Ná»n văn hóa ấy phổ cáºp cho tất cả nhân dân cùng hưởng thụ và tham dá»±. Nó phải có tÃnh cách dân chủ và dân tá»™c. NhÆ°ng cái tÃnh cách quốc gia nà y không hẹp hòi vì ná»n văn hóa ấy sẽ thâu nháºn tất cả những Æ°u Ä‘iểm và tinh hoa của các ná»n văn hóa trên thế giá»›i.
Ông Hoà ng Äạo Thúy tá» ra lo ngại vá» cấp tiểu há»c năm nay bắt đầu cháºm và thiếu sách giáo khoa. Bá»™ trưởng Ca Văn Thỉnh trả lá»i: Năm nay há»c trò tiểu há»c nháºp trÆ°á»ng cháºm mất 15 ngà y, Ä‘iá»u đó vì tình thế. Các trÆ°á»ng đến đây bị quân ngoại quốc dùng là m nÆ¡i ở. Sau đó phải sá»a sang lại nhiá»u.
Còn sách giáo khoa là má»™t vấn Ä‘á» rất khó khăn vì giấy in và nhà in chÆ°a giải quyết được. Bản thảo những sách ấy đã có hết rồi chỉ chá» lần lượt xuất bản. Äể bù và o chá»— thiếu, Bá»™ Giáo dục đã ra má»™t tá» giáo dục tân văn.
CÅ©ng trong phiên chất vấn, Bá»™ trưởng Bá»™ Tà i chÃnh Lê Văn Hiến trả lá»i vá» ngân sách, thuế khóa, lÆ°Æ¡ng công chức… Bá»™ trưởng TÆ° pháp VÅ© Äình Hòe nói vá» việc áp dụng luáºt của Việt Nam vá»›i ngÆ°á»i ngoà i quốc sống ở Việt Nam và là m thế nà o để ngăn chặn nạn hối lá»™. Nghị trÆ°á»ng thá»±c sá»± “nóng†khi những vấn Ä‘á» liên quan đến sá»± tồn vong của nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ cá»™ng hòa được các đại biểu nêu câu há»i chất vấn.
Äại biểu Trần Äình Tri tá» ra lo lắng trÆ°á»›c tin đồn ông Nguyá»…n Hải Thần tá»± phong chức Tổng TÆ° lệnh hải, lục, không quân, láºp ChÃnh phủ ở hải ngoại. Trong tình thế nÆ°á»›c nhà chuyển sang giai Ä‘oạn má»›i, phải có má»™t ChÃnh phủ mạnh mẽ đủ uy tÃn để đối ná»™i cÅ©ng nhÆ° đối ngoại. ChÃnh phủ đó phải là má»™t ChÃnh phủ liêm khiết…
“Sẽ dùng luáºt pháp trị cho kỳ hết những kẻ ăn hối lá»™â€
Buổi há»p kéo tá»›i tối 31/10/1946. Từ trên diá»…n Ä‘Ã n ánh sáng của chiếc đèn có chụp hắt xuống bà n, Chủ tịch Hồ Chà Minh thay mặt toà n thể ChÃnh phủ trả lá»i chất vấn trÆ°á»›c khi ChÃnh phủ từ chức. NgÆ°á»i nói: “ChÃnh phủ hiện thá»i thà nh láºp má»›i hÆ¡n má»™t năm, hãy còn thanh niên. Quốc há»™i bầu ra được hÆ¡n 8 tháng lại còn thanh niên hÆ¡n.
Váºy mà Quốc há»™i đã đặt ra những câu há»i tháºt già dặn, Ä‘á» cáºp đến tất cả những vấn Ä‘á» có quan hệ đến váºn mệnh nÆ°á»›c nhà . Vá»›i sá»± trưởng thà nh chÃnh trị và sá»± quan tâm vá» việc nÆ°á»›c ấy, ai dám bảo dân ta không có tÆ° cách Ä‘á»™c láºpâ€.
Hồ Chủ tịch lần lượt trả lá»i từng câu há»i. Vá» câu chất vấn: “Vì sao ChÃnh phủ Ä‘Æ°a Ä‘á» nghị thay Quốc kỳ lên ThÆ°á»ng trá»±c Quốc há»™i xem xét?â€, Hồ Chủ tịch nói: “ChÃnh phủ không bao giá» dám đòi thay đổi Quốc kỳ. Chỉ vì má»™t và i ngÆ°á»i trong ChÃnh phủ Ä‘á» nghị việc ấy lên, nên ChÃnh phủ phải để ThÆ°á»ng trá»±c Quốc há»™i xét. Tình thế từ ngà y ấy đến giá» biến chuyển nhiá»u, lá cá» Ä‘á» sao và ng đã nhuá»™m bao nhiêu máu chiến sỹ Việt Nam ở Nam Bá»™ và Nam Trung Bá»™, đã Ä‘i từ à sang Âu, lại từ Âu sang Ã, tá»›i đâu cÅ©ng được chà o kÃnh cẩnâ€.
Nói đến đây mắt NgÆ°á»i sáng quắc lên, giá»ng NgÆ°á»i vang to hÆ¡n và nhấn mạnh từng tiếng: “Trừ khi cả 25 triệu đồng bà o, còn ngoà i ra không ai có quyá»n gì mà đòi thay đổi nóâ€.
“Còn cái tin ông Nguyá»…n Hải Thần, tá»± xÆ°ng là Tổng TÆ° lệnh Hải, Lục, Không quân Việt Nam? Nếu Việt Nam không có Hải, Lục, Không quân thì ông Nguyá»…n Hải Thần cứ việc là m Tổng TÆ° lệnh! Và nếu Việt Nam không có Hải, Lục, Không quân mà ông Nguyá»…n Hải Thần tổ chức được hải lục không quân cho Việt Nam thì cố nhiên chúng ta hoan nghênhâ€.
“Vá» việc ChÃnh phủ liêm khiết, thì ChÃnh phủ hiện tại đã cố gắng liêm khiết. NhÆ°ng trong ChÃnh phủ từ Hồ Chà Minh cho đến những ngÆ°á»i là m việc ở các Ủy ban đông lắm và phức tạp lắm. Dù sao ChÃnh phủ đã hết sức là m gÆ°Æ¡ng. Và nếu là m gÆ°Æ¡ng không xong, thì sẽ dùng luáºt pháp mà trị những kẻ ăn hối lá»™. Äã trị, Ä‘ang trị và sẽ trị cho kỳ hếtâ€.
Bằng lối nói đặc biệt của mình, lấy những và dụ dá»… hiểu để diá»…n đạt những ná»™i dung sâu sắc, lý luáºn chặt chẽ, Ä‘anh thép, Hồ Chủ tịch đã trả lá»i hết các câu há»i chất vấn. Má»—i khi NgÆ°á»i kết thúc má»™t câu trả lá»i thì tiếng vá»— tay lại đồng loạt vang lên.
12 giá» kém 15 phút, Hồ Chủ tịch tuyên bố thay mặt ChÃnh phủ hiện thá»i xin từ chức, trao quyá»n lại cho Quốc há»™i để Quốc há»™i theo nguyên tắc dân chủ bầu ra má»™t ChÃnh phủ má»›i.
“Tôi chỉ có má»™t đảng: Äảng Việt Namâ€
Quốc há»™i thảo luáºn và đã Ä‘Æ°a ra quyết nghị: Ủy nhiệm cụ Hồ Chà Minh láºp ChÃnh phủ má»›i theo nguyên tắc Ä‘oà n kết và táºp hợp nhân tà i không đảng phái.
Hồ Chủ tịch lại lên diá»…n Ä‘Ã n, cảm Æ¡n Quốc há»™i rồi nghiêm trang tuyên bố: “Lần nà y là lần thứ hai, Quốc há»™i lại giao cho tôi phụ trách ChÃnh phủ má»™t lần nữa. Việt Nam chÆ°a được Ä‘á»™c láºp, chÆ°a được thống nhất thì bất kỳ Quốc há»™i ủy cho tôi hay cho ai cÅ©ng phải gắng mà là m.
Tôi xin nháºn. Giá» tôi xin tuyên bố trÆ°á»›c Quốc há»™i, trÆ°á»›c Quốc dân, trÆ°á»›c thế giá»›i: Hồ Chà Minh không phải là kẻ tham quyá»n cố vị, mong được thăng quan phát tà i. ChÃnh phủ sau đây phải là má»™t ChÃnh phủ toà n dân Ä‘oà n kết và táºp hợp nhân tà i không đảng phái.
Tôi xin tuyên bố trÆ°á»›c Quốc há»™i, trÆ°á»›c Quốc dân, trÆ°á»›c thế giá»›i rằng tôi chỉ có má»™t đảng: Äảng Việt Nam. Tuy trong quyết nghị không nói đến, không nêu lên hai chữ liêm khiết, tôi cÅ©ng xin tuyên bố trÆ°á»›c Quốc há»™i, trÆ°á»›c Quốc dân và trÆ°á»›c thế giá»›i: ChÃnh phủ sau đây phải là má»™t ChÃnh phủ liêm khiết.
Theo lá»i quyết nghị của Quốc há»™i, ChÃnh phủ sau đây phải là má»™t ChÃnh phủ biết là m việc, có gan góc, quyết tâm Ä‘i và o mục Ä‘Ãch: Trong thì kiến thiết, ngoà i thì tranh thủ Ä‘á»™c láºp, thống nhất của nÆ°á»›c nhà . Anh em trong ChÃnh phủ má»›i sẽ dá»±a và o sức của Quốc há»™i và Quốc dân, dẫu nguy hiểm mấy cÅ©ng Ä‘i và o mục Ä‘Ãch mà Quốc dân và Quốc há»™i đã trao choâ€.
Tiếng vá»— tay vang rá»n trong Nhà hát lá»›n. Phiên há»p Quốc há»™i kết thúc lúc 1 giỠđêm.
-----------------------------------
* Bà i báo có sỠdụng tư liệu của báo Cứu Quốc và báo Dân Thanh
Phùng Nguyên
Các chủ đỠkhác cùng chuyên mục nà y: