Quáºn Chúa biệt Ä‘á»™ng - ÄẶNG VÆ¯Æ NG HƯNG
TP - “Quáºn Chúa biệt Ä‘á»™ng†viết vá» số pháºn kỳ lạ của má»™t Quáºn Chúa triá»u Nguyá»…n đã trở thà nh má»™t chiến sÄ© biệt Ä‘á»™ng thà nh dÅ©ng cảm, vá»›i những tình tiết hấp dẫn và li kì nhÆ° huyá»n thoại.
Nhân kỉ niệm 33 năm ngà y giải phóng miá»n Nam (1975 - 2008), để giúp bạn Ä‘á»c tiếp cáºn vá»›i tác phẩm, từ số báo nà y, Tiá»n phong biên soạn và trÃch giá»›i thiệu má»™t số chÆ°Æ¡ng đặc sắc nhất từ cuốn sách “Quáºn Chúa biệt Ä‘á»™ng†của tác giả Äặng VÆ°Æ¡ng HÆ°ng sắp ra mắt bạn Ä‘á»c.
Kỳ I: Lá ngá»c cà nh và ng
Má»™t ngà y đầu mùa hạ năm 2007, ông Phạm VÅ© Quỳnh, ThÆ° ký riêng của Thượng tÆ°á»›ng, Giáo sÆ° Hoà ng Minh Thảo giá»›i thiệu vá»›i tôi má»™t bà cụ khoảng 80 tuổi, dáng ngÆ°á»i mảnh mai, gÆ°Æ¡ng mặt quý phái và phúc háºu. Cuá»™c gặp gỡ diá»…n ra tại má»™t quán cà phê nhỠở cuối Ä‘Æ°á»ng Mai Hắc Äế, Hà Ná»™i. Bà nói giá»ng Sà i Gòn, pha giá»ng Huế và cả giá»ng SÆ¡n Tây.
Cảm thấy câu chuyện của bà cụ không thể ngồi ở quán cà phê má»™t buổi mà nghe hết được, tôi quyết định dà nh thá»i gian cùng bà vá» Äức Trá»ng (Lâm Äồng) và ở lại Tây Nguyên cả tháng trá»i, để được tiếp tục nghe câu chuyện Ä‘á»i khó tin mà tháºt đó. Bà cụ đã kể rất nhiá»u vá» cuá»™c Ä‘á»i mình, xen giữa câu chuyện, nhiá»u lần bà báºt khóc, khiến cho gÆ°Æ¡ng mặt già nua cứ già n giụa nÆ°á»›c mắt...
Thì ra, bà cụ là nhân chứng của má»™t trong những thá»i kỳ hà o hùng, nhÆ°ng cÅ©ng bi thÆ°Æ¡ng nhất lịch sá» nÆ°á»›c nhà ...
Từ “Quáºn Chúa lá ngá»c cà nh và ng†đến các bà danh
NgÆ°á»i phụ nữ ấy sinh ra trong má»™t gia đình có thể gá»i là “danh gia vá»ng tá»™câ€. Theo gia phả và lá»i kể của những ngÆ°á»i thân trong gia đình dòng tá»™c, thì bà là cháu Ä‘á»i thứ tÆ° của dòng há» Phạm Äăng (tÃnh từ khi dòng há» nà y phiêu dạt và o Nam), là “con bác con chú ruá»™tâ€, chung má»™t ngÆ°á»i ông vá»›i vua Bảo Äại và là cháu ruá»™t của Thái háºu Từ DÅ© (mẹ của vua Tá»± Äức).
Má»™t thá»i, bà được ngÆ°á»i ta gá»i là Quáºn Chúa xinh đẹp, sống trong nhung lụa và lá»… nghi. NhÆ°ng cái thá»i ấy vá»›i bà tháºt ngắn ngủi, chỉ còn trong ký ức xa má» (*).
NgÆ°á»i phụ nữ ấy có rất nhiá»u tên. Khi còn nhá», ngÆ°á»i ta gá»i bà là Quáºn Chúa Ngá»c Diệp. Bà tuổi Nhâm Thân, sinh ngà y 28/4/1932 ở Huế, nhÆ°ng trong thá»i gian hoạt Ä‘á»™ng Cách mạng (1945 - 1975), bà lần lượt mang hai thẻ căn cÆ°á»›c do chÃnh quyá»n cÅ© cấp, vá»›i ná»™i dung khác nhau: Phạm Ngá»c Diệp sinh ngà y 28 tháng 4 năm 1932 tại SÆ¡n Tây; và Nguyá»…n NhÆ° Diệp sinh ngà y 28 tháng 4 năm 1932 tại Trà Vinh.
Bà Äặng Hoà ng Ãnh (tức Phạm Ngá»c Diệp, Út Diệp, Ba Diệp...) - Nhân váºt chÃnh của cuốn sách, ảnh chụp khi còn nhá» và năm 2008.
Những ngà y đầu toà n quốc kháng chiến chống Pháp ở Nam Bá»™, khi phải sống trong Äoà n 307 Liên hợp quốc, bà có tên là Huỳnh Thu Nga, mang bà danh là H12.
Khi là m việc vá»›i Anh Hai “Xe Ngá»±a†(đồng chà Phạm Văn Xô, nguyên ThÆ°á»ng vụ Xứ ủy Nam Bá»™) bà thÆ°á»ng được gá»i là Út Diệp, hoặc Út Äẹt (vì ngÆ°á»i nhá» nhắn, gầy ốm).
Khi sang Cá»™ng hòa Pháp há»c Y khoa, bà có tên là Léna Phạm. Äặc biệt là từ ngà y tham gia hoạt Ä‘á»™ng trong lá»±c lượng Cảm tá» quân của Trung Æ°Æ¡ng Cục miá»n Nam và Biệt Ä‘á»™ng thà nh Sà i Gòn, do yêu cầu công tác bà máºt, để che mắt địch, bà phải thay tên, đổi há» liên tục: Ba Diệp (tức Nguyá»…n NhÆ° Diệp); Cô TÆ° Mắt Kiếng (vì bị cáºn thị, phải Ä‘eo kÃnh thÆ°á»ng xuyên); Lâm A Mùi (thá»i gian sang Là o váºn chuyển và ng và đôla vá» Việt Nam, 1961-1962); Hoà ng Nga (thá»i gian là m tiếp tân Tổng thống phủ Sà i Gòn, 1964-1965); T2R; TW307...
Sau ngà y miá»n Nam hoà n toà n giải phóng, để tránh sá»± trả thù và truy sát của kẻ xấu, theo lá»i khuyên của nhà tình báo VÅ© Ngá»c Nhạ, bà đã đổi há» tên má»›i là Äặng Hoà ng Ãnh, sinh năm 1940. Vá»›i há» tên nà y, bà đã được Công an tỉnh Lâm Äồng cấp Giấy chứng minh nhân dân số 250272236, ngà y 19/10/1984.
Hiện bà Äặng Hoà ng Ãnh đăng ký há»™ khẩu thÆ°á»ng trú tại thôn Thanh Bình 3, xã Bình Thạnh, huyện Äức Trá»ng, tỉnh Lâm Äồng – nÆ¡i từng là “vùng đất dữ†má»™t thá»i, bởi những hoạt Ä‘á»™ng của tà n quân phản Ä‘á»™ng FULRO, trÆ°á»›c khi bị lá»±c lượng an ninh ta triệt phá.
Äặng Hoà ng Ãnh là con ngÆ°á»i của má»™t thá»i. Không chỉ có cha mẹ, mà chÃnh là chiến tranh và loạn lạc đã sinh ra ngÆ°á»i nhÆ° bà .
“Cha tôi - Lệ Chất tiên sinhâ€
Bà Äặng Hoà ng Ãnh kể: Sinh thá»i, nhiá»u ngÆ°á»i thÆ°á»ng kÃnh trá»ng gá»i cha tôi là Lệ Chất tiên sinh. Cha tôi tên thá»±c là Phạm Äăng Chất; NgÆ°á»i còn rất nhiá»u há» và tên khác nhÆ°: Trần Lệ Chất (tá»± Giá Khanh), Nguyá»…n NhÆ° Chuyên, Nguyá»…n NhÆ° Xừng (tá»± Xứng), Äặng Thái Phúc, Äặng Hoà ng Phúc,...
Cha tôi sinh năm 1862, đồng niên và đồng môn vá»›i cụ Nguyá»…n Sinh Sắc (thân sinh của Chủ tịch Hồ Chà Minh). Cha tôi là ngÆ°á»i gốc Hoà ng Phái triá»u Nguyá»…n và là má»™t Nhân sÄ© yêu nÆ°á»›c đầu thế ká»· 20.
Trong “Loạn Duy Tânâ€, cha tôi phải cải há» thay tên là Nguyá»…n NhÆ° Chuyên chạy sang Anh quốc. Sau đó, vá» nÆ°á»›c lấy vợ ở Thanh Oai, Hà Tây ngÆ°á»i lấy lại tên là Trần Lệ Chất (tá»± Giá Khanh). Vì cha tôi thông thạo nhiá»u ngoại ngữ, nên bạn bè đã tiến cá» vá»›i Công sứ Pháp Claude Léon Lucien Garnier ở Phan Thiết - Bình Thuáºn và được ông ta trá»ng dụng cho là m thông phán.
Hồi đó, Nguyá»…n Trá»ng Lá»™i và Nguyá»…n Quý Anh còn thà nh láºp “Liên Thà nh thÆ°Æ¡ng quán†kinh doanh nhiá»u mặt hà ng nhÆ°: NÆ°á»›c mắm, vải vóc, tÆ¡ lụa, thuốc Bắc... Há»™i quán nà y được Công sứ Pháp rất ủng há»™ và ông ta cÅ©ng có cổ phần trong đó.
Nhân cÆ¡ há»™i đó, cha tôi đã cùng má»™t số bạn bè xin mở rá»™ng “Liên Thà nh thÆ°Æ¡ng quán†thà nh láºp Há»™i Quán Liên Thà nh (còn được gá»i là Liên Thà nh công ty, hay Công ty Liên Thà nh).
Thá»±c chất, đây là má»™t tổ chức hoạt Ä‘á»™ng yêu nÆ°á»›c gồm ba bá»™ pháºn vá»›i ba chức năng gồm: “Liên Thà nh ThÆ°Æ¡ng quán†(chuyên là m kinh tế, gây quỹ hoạt Ä‘á»™ng); “Liên Thà nh thÆ° xã†(truyá»n bá các sách báo và tà i liệu tuyên truyá»n có ná»™i dung yêu nÆ°á»›c) và “Dục Thanh há»c hiệu†(trÆ°á»ng dạy há»c cho con em lao Ä‘á»™ng nghèo, theo ná»™i dung yêu nÆ°á»›c và tiến bá»™).
Äầu thế ká»· hai mÆ°Æ¡i, hầu nhÆ° thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng của Việt Nam Ä‘á»u do ngÆ°á»i Pháp và ngoại kiá»u chiếm giữ. NgÆ°á»i Việt chỉ má»›i mở được má»™t và i công ty mà Liên Thà nh là má»™t và dụ. NhÆ°ng Công ty Liên Thà nh tồn tại và phát triển được, má»™t phần là nhá» Quan Công sứ Bình Thuáºn là Claude Léon Lucien Garnier cÅ©ng có cổ phần trong đó.
Cuối tháng 5 năm 1911, Quan Công sứ Bình Thuáºn Claude Léon Lucien Garnier đã quyết định cá» cha tôi là Nguyá»…n NhÆ° Chuyên (tức Trần Lệ Chất) sang Pháp và Anh lo việc buôn bán cho Công ty Liên Thà nh. Ông ta cấp phép cho cha tôi xuất ngoại bằng phÆ°Æ¡ng tiện tà u thủy. Lo xong giấy tá», cha tôi vá»™i thu xếp hà nh là và tìm ngay vá» Sà i Gòn.
Ngà y 2 tháng 6 năm 1911, chiếc tà u chở khách của “Hãng Năm Sao†có tên là Amiral Latouche Tréville đã cáºp Bến Nhà Rồng.
Cha tôi mang tên là Nguyá»…n NhÆ° Chuyên đã là m thủ tục xuất cảnh xuống tà u. Ngà y 5 tháng 11 năm 1911, con tà u Amiral Latouche Tréville khởi hà nh, rá»i bến Nhà Rồng, Ä‘Æ°a Văn Ba và cha tôi hÆ°á»›ng vá» Pháp...
Khoảng năm 1920, được tổ chức phân công, cha tôi xin vá» là m Chánh lục sá»± Tòa án Mỹ Tho. Sau đó, “Lệ Chất tiên sinh†cÆ°á»›i bà Lâm Huê Trà (tức TrÆ°Æ¡ng Ngá»c Trầm, em há» của ông TrÆ°Æ¡ng Gia Mô) là m ngÆ°á»i vợ thứ hai. Và đấy cÅ©ng chÃnh là mẹ đẻ của tôi sau nà y.
ÄVH
(*) Những chi tiết vá» vua Bảo Äại và mối quan hệ vá»›i Quáºn Chúa Ngá»c Diệp có trong cuốn sách, là tÆ° liệu riêng của bà Äặng Hoà ng Ãnh cung cấp, chÆ°a được giá»›i sá» há»c công nháºn
LTS: Theo lá»i kể của bà Äặng Hoà ng Ãnh thì vá»›i cÆ°Æ¡ng vị là Chánh lục sá»± Tòa án Mỹ Tho, cha của bà , ông Trần Lệ Chất đã bảo vệ Phạm Văn Thiện, tức đồng chà Phạm Hùng (1) khi đó má»›i 14 tuổi nhÆ°ng bị bá»n thá»±c dân Ä‘Æ°a ra tòa xá» vì đã rải truyá»n Ä‘Æ¡n chống Pháp.
Bà Äặng Hoà ng Ãnh thá»i trẻ
Sau đó không lâu, lợi dụng chức vụ, ông Chất đã tạo Ä‘iá»u kiện thả Phạm Văn Thiện rồi trốn vá» Long Hồ, đổi tên thà nh Äặng Hoà ng Phúc mở hiệu thu mua lúa, xay gạo bán vá» Chợ Lá»›n, giúp được khá nhiá»u tiá»n cho phong trà o yêu nÆ°á»›c. Ông giữ quan hệ hoạt Ä‘á»™ng cùng Phạm Văn Thiện – Phạm Hùng cho tá»›i khi nhà cách mạng nà y bị bắt và o năm 1930.
Theo lá»i bà Ãnh thì cha bà , ông Chất đã tham gia tÃch cá»±c và o cuá»™c đấu tranh đòi thá»±c dân Pháp giảm án của đồng chà Phạm Hùng từ tá» hình xuống chung thân. Từ đó cho đến năm 1945, ông Chất tham gia và o nhiá»u hoạt Ä‘á»™ng cách mạng và yêu nÆ°á»›c khác. Ngà y 25/12/1945, gia đình ông Chất bị quân Pháp thảm sát, có 10 ngÆ°á»i thì 8 ngÆ°á»i bị giết, ông Chất bị bắt sau đó cÅ©ng bị giết tại Sà i Gòn, cô bé Ãnh thoát vì lúc đó Ä‘ang Ä‘i há»c.
Ãnh được đồng chà Phạm Hùng (sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã được Ä‘Æ°a từ Côn Äảo trở vá») Ä‘Æ°a lên Sà i Gòn rồi gá»i cho đồng chà Hai Xô, tức đồng chà Phạm Văn Xô (2), thÆ°á»ng được gá»i thân máºt là anh TÆ° ThÆ°á»ng hoặc anh “Hai Xe Ngá»±a†(vì anh hoạt Ä‘á»™ng công khai bằng nghỠđánh xe ngá»±a).
Những ký ức buồn đau
Bà Äặng Hoà ng Ãnh kể: Tôi được anh “Hai Xe Ngá»±a†nuôi và tiếp tục cho Ä‘i há»c văn hóa. Tôi ở vá»›i anh Hai Xô từ 1948 cho tá»›i 1956, nên có rất nhiá»u ká»· niệm vá» anh. Hồi đó, anh Hai Xô đóng giả là ngÆ°á»i chÆ°a biết chữ, nhÆ°ng nhá» có trà tuyệt vá»i, anh chỉ cần nghe Ä‘á»c văn bản chỉ thị má»™t lần là thuá»™c lòng ngay, Ä‘á»c lại không sai má»™t chữ...
Thá»i gian đó bá»n Tây Ä‘ang chiêu an, dân lần lượt vá» Sà i Gòn, các trÆ°á»ng há»c chiêu sinh miá»…n phÃ, chỉ phải thi khảo sát để xếp lá»›p há»c. Tôi được anh Rostte Lá»™c ghi tên xin dá»± thi tá»± do và thi Ä‘áºu và o TrÆ°á»ng Gia Long (Sà i Gòn). Äó là trÆ°á»ng dà nh riêng cho các nữ sinh.
Những ngà y há»c ở trÆ°á»ng Gia Long, tôi luôn là má»™t nữ sinh giá»i. Tuy nhiên, tôi hay bị lÅ© bạn con nhà già u trêu chá»c và xa lánh, vì là trẻ mồ côi, phải Ä‘i bán hà ng dạo trên Ä‘Æ°á»ng phố.
Má»™t buổi chiá»u, nhà trÆ°á»ng há»p thông báo: Sáng ngà y 24 tháng 12 năm 1949, tất cả há»c sinh phải mặc đồng phục để đón Vua Bảo Äại và Hoà ng háºu Nam PhÆ°Æ¡ng đến thăm TrÆ°á»ng Gia Long (dà nh cho các nữ sinh) và TrÆ°á»ng Pétrus Ký (dà nh cho các nam sinh)...
Bên TrÆ°á»ng Pétrus Ký tổ chức biểu tình, bên TrÆ°á»ng Gia Long được tin cÅ©ng tổ chức biểu tình theo. Rồi hầu hết các trÆ°á»ng trong ná»™i thà nh Sà i Gòn đến Chợ Lá»›n cÅ©ng đồng loạt biểu tình chống Bảo Äại Ä‘Æ°a Pháp và o Việt Nam. Äâu đâu cÅ©ng à o nhÆ° sôi vá»›i khẩu hiệu: “Äả đảo Vua Bảo Äại bù nhìn!â€.
Tám giá» sáng ngà y 24 tháng 12 năm 1949, Ä‘oà n xe chở Vua cùng Hoà ng háºu Nam PhÆ°Æ¡ng và Ngá»± lâm quân, có cảnh binh đông đặc Ä‘i kèm bên rầm rá»™ tiến và o trÆ°á»ng. Äúng lúc Vua, Hoà ng háºu chuẩn bị lá»… chà o cá», thì bất ngá» há»c sinh nhất loạt ùa ra vây lại cùng túm áo Vua Bảo Äại và Nam PhÆ°Æ¡ng Hoà ng háºu.
Tôi cÅ©ng liá»u lÄ©nh xông và o, tìm cách xé áo bà o, chụp được cánh tay vua Bảo Äại, rồi bất ngá» cắn chảy máu tay ông ta.
Vệ binh Ngá»± lâm quân liá»n xông ngay đến can thiệp, định bắt tôi, thì vua Bảo Äại nhìn tôi và bảo lÃnh ngá»± lâm đừng đánh há»c trò. Chúng tôi ùa ra giáºt hết nón của cảnh binh ném xuống cống nÆ°á»›c... Hai mÆ°Æ¡i phút sau, xe cảnh binh Pháp đến giải tán đám đông Ä‘ang phấn khÃch đó.
Vua và Hoà ng háºu Ä‘á»u nhếch nhác, quần áo nhà u nát, dÃnh đầy đất. Ngay sau đó hà ng trăm há»c sinh của trÆ°á»ng chúng tôi bị bắt và o bót Catina để cảnh sát Ä‘iá»u tra xem ai đã tổ chức đánh Vua.
Chúng tôi trả lá»i rằng nghe phÃa ngoà i cổng hô to “Äả đảo Vua Bảo Äại bù nhìn†nên bắt chÆ°á»›c là m theo. Chúng tôi bị nhốt và o khám chẹt (loại phòng giam cháºt tá»›i mức ngÆ°á»i tù chỉ có thể đứng mà không ngồi xuống được) cháºt cứng. Có bạn bị ngá»™p thở đến ngất xỉu.
Sau sá»± kiện trên, má»™t số nhân sÄ© Sà i Gòn đã đứng ra ký tên đấu tranh vá»›i Toà n quyá»n Pháp. Luáºt sÆ° Nguyá»…n Hữu ThỠđã gá»i kiến nghị yêu cầu Nhà nÆ°á»›c Pháp phải thả số há»c trò ra khá»i tù để tiếp tục Ä‘i há»c.
PhÃa Pháp phải là m đúng theo hiệp Æ°á»›c không xâm phạm việc là m của Vua Việt Nam. Rồi chÃnh Vua Bảo Äại cÅ©ng yêu cầu thả chúng tôi ra. Và i ngà y sau, bốt Catina buá»™c phải thả các há»c sinh vá» trình giám hiệu nhà trÆ°á»ng để tiếp tục há»c lại. Tuy nhiên, có ba mÆ°Æ¡i há»c sinh bị Ä‘uổi há»c do can tá»™i túm áo, là m rách tay chảy máu Vua và Hoà ng háºu.
Tôi cÅ©ng bị ông Nguyá»…n Thà nh Dung, Giám đốc Nha Há»c chánh Sà i Gòn Ä‘uổi không cho Ä‘i há»c. Anh Rostte Lá»™c lại phải chạy lo lót, giúp tôi được há»c bổng theo chủ trÆ°Æ¡ng bảo há»™ con mồ côi không có thân tá»™c, nên tôi má»›i được há»c trở lại. Bấy giá» tôi đã biết suy nghÄ© hÆ¡n, biết phải cố há»c để có văn hóa, sau nà y không bị khổ.
Tôi vốn có sức há»c tốt, nên không khó khăn gì khi vượt qua những kỳ thi đó. ThÆ°Æ¡ng nhá»› mẹ cha, tôi chỉ biết vùi đầu và o há»c táºp. Tôi đã Ä‘áºu Ä‘iểm cao, lấy được bằng tốt nghiệp Thà nh chung (hết cấp II bây giá») và há»c tiếp để lấy bằng tú tà i.
*
Äồng chà Phạm Văn Xô (bên phải) ngÆ°á»i nuôi Ngá»c Diệp sau khi cả nhà cô bị địch sát hại
Mặc dù khi Ä‘i há»c tôi được bà ngoại chu cấp tiá»n, giám há»™ của tôi là anh “Hai Xe Ngá»±aâ€. NhÆ°ng ngà y thì Ä‘i há»c, đêm tôi phải Ä‘i bán báo, bánh mỳ, Ä‘áºu phá»™ng rang để qua tai mắt của địch, dá»… bá» rải truyá»n Ä‘Æ¡n, dá»… bá» có cÆ¡ há»™i trả thù khi gặp Tây, để trả thù cho cha tôi, cho cả nhà tôi và bao nhiêu ngÆ°á»i khác.
Có những đêm mÆ°a gió, rét run cầm cáºp, dù Ä‘ang lang thang trên Ä‘Æ°á»ng phố hay ngồi dÆ°á»›i gốc cây cổ thụ, dù ở bất cứ nÆ¡i đâu, tôi vẫn không nguôi ý chà trả thù.
Trong gia đình, chỉ có anh Rostte Lá»™c và anh Thế LÆ°u còn chăm lo cho tôi. Có rất nhiá»u đêm tôi nằm khóc má»™t mình. Cho đến mãi táºn bây giá» tôi vẫn tá»± há»i: Tại sao bà ngoại không tìm tôi vỠđể ở cùng bà ? Và anh ruá»™t mẹ tôi là Quan đốc Phủ sứ, sao không nuôi cháu? Rồi anh ruá»™t mẹ tôi nữa là bác sÄ© Quế - Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy? Tất cả Ä‘á»u thá» Æ¡ vá»›i tôi. Há» sợ bị liên lụy vá»›i máºt thám Pháp, hay còn vì má»™t lý do gì đó nữa?
Cho mãi tá»›i những năm sau nà y, những kà ức tuổi thÆ¡ đầy nÆ°á»›c mắt vẫn còn in Ä‘áºm trong tôi. Những ngà y sống trong “vinh hoa phú quý†nhÆ° ngÆ°á»i xÆ°a vẫn nói, vá»›i tôi chỉ là những ký ức xa má». Những chuyện buồn Ä‘au, những hình ảnh đầy máu và nÆ°á»›c mắt đã theo tôi Ä‘i suốt cuá»™c Ä‘á»i.
Chúng nhÆ° những thÆ°á»›c phim quay cháºm thỉnh thoảng lại hiện vá» trong tôi đêm đêm. Có lẽ vì váºy mà tôi cứng rắn và trưởng thà nh nhanh chóng. Sau nà y nhìn lại, chÃnh tôi cÅ©ng không ngá» rằng mình đã không gục ngã, mà còn tá»± vượt qua được những tháng năm đầy sóng gió ấy.
*
Sau vụ tham gia phản đối vua Bảo Äại, bị bắt và được trả tá»± do Ãt lâu, tôi thá»±c hiện tráºn đánh đầu tiên: Dùng lá»±u đạn ném và o tụi sÄ© quan Pháp trÆ°á»›c Rạp chiếu bóng Nguyá»…n Văn Hảo ở Sà i Gòn. Tráºn đó, tôi đã giết được hai sÄ© quan Pháp, là m bị thÆ°Æ¡ng má»™t số tên khác.
Äó cÅ©ng là lần đầu tiên tôi giết ngÆ°á»i mà không há» run sợ, vì quá căm thù giặc Pháp đã sát hại cha mẹ mình. Tiếp đấy, trong khoảng má»™t tháng, tôi còn hăng hái tiến hà nh hai tráºn đánh khác trên Ä‘Æ°á»ng phố Sà i Gòn, dùng súng ngắn bắn chết hai sÄ© quan Pháp.
Tôi được anh Hai Xô vừa phê bình, vừa biểu dÆ°Æ¡ng. Phê bình là vì đã tá»± phát giết giặc, không có sá»± phân công giao nhiệm vụ của tổ chức, má»™t mình tá»± hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° thế là quá nguy hiểm. Còn biểu dÆ°Æ¡ng vì tinh thần dÅ©ng cảm. Anh Hai Xô đã kêu tôi là “Con nhá» to gan lá»›n máºtâ€. Biệt danh nà y, sau đó nhiá»u ngÆ°á»i gá»i theo.
CÅ©ng vì thà nh tÃch trên, sau khi tốt nghiệp xong tú tà i bán phần, tôi được tổ chức Xứ ủy Nam Bá»™ cho sang Äông Cao Miên (Cambodes) há»c phản gián cùng vá»›i đồng chà Hai Văn, tức Phan Văn Äáng (3).
Chúng tôi rá»i Việt Nam lên Ä‘Æ°á»ng từ ngà y 10 tháng 7 năm 1952, đến Cao Miên ngà y 27 tháng 8, thá»i gian há»c má»™t năm. Tôi còn nhá»›, trá»±c tiếp phụ trách và giảng dạy ở trÆ°á»ng là anh Năm Äá»i, tức đồng chà Hoà ng Minh Äạo (4). Sau nà y, tôi được tin ông hi sinh trên sông Và m Cá» Äông năm 1969, khi Ä‘ang trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i công tác.
Tháng 8 năm 1953, lớp huấn luyện phản gián mãn khóa. Tôi được liên lạc của Xứ ủy Nam Bộ đón vỠnước cùng đồng chà Hai Văn để chuẩn bị cho kế hoạch hoạt động mới.
Má»™t vinh dá»± lá»›n đã đến vá»›i tôi: Xứ ủy Nam Bá»™ đã xem xét việc kết nạp Äảng cho tôi. Có ý kiến cho rằng tôi còn trẻ, cần phải cho rèn luyện và thá» thách thêm. NhÆ°ng anh Hai Xô đã gạt Ä‘i và bảo: Äảng ta Ä‘ang rất cần những ngÆ°á»i trẻ tuổi, có văn hóa và biết căm thù giặc nhÆ° tôi.
Váºy là đầu năm 1954, tôi được kết nạp Äảng và trở thà nh đảng viên chÃnh thức từ ngà y 19 tháng 4 năm 1955.
1) Phạm Hùng (1912 – 1988): Ủy viên BCT, Phó Thủ tÆ°á»›ng ChÃnh phủ, Bá»™ trưởng Bá»™ Ná»™i vụ (nay là Bá»™ Công an), Chủ tịch Há»™i đồng Bá»™ trưởng (chức danh tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng chức Thủ tÆ°á»›ng hiện nay) nÆ°á»›c CHXHCN Việt Nam từ 1987 – 1988.
(2) Phạm Văn Xô (1919 - 2005): Nguyên ThÆ°á»ng vụ Trung Æ°Æ¡ng Cục miá»n Nam, Chủ tịch Há»™i đồng Cung cấp tiá»n phÆ°Æ¡ng, Phụ trách Ban Tà i chÃnh đặc biệt N2683...
(3) Phan Văn Äáng (1918-1997): Sinh tại quáºn Tam Bình, tỉnh VÄ©nh Long; là Phó Bà thÆ° Trung Æ°Æ¡ng Cục miá»n Nam kể từ khi tái thà nh láºp năm 1961 đến năm 1975.
(4)Hoà ng Minh Äạo (1923-1969): Bà danh Năm Thu, Năm Äá»i, tên tháºt là Äà o Phúc Lá»™c; sinh tại Móng Cái, Quảng Ninh; là ngÆ°á»i chỉ huy đầu tiên của ngà nh Tình báo Quân sá»± Việt Nam, Anh hùng LLVTND, nhân váºt chÃnh trong bá»™ phim truyá»n hình nhiá»u táºp â€Con Ä‘Æ°á»ng sángâ€.
Kỳ 3: Lá»i tá» tình Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»™t của ngà i Tỉnh trưởng
TP- Là má»™t chiến sÄ© hoạt Ä‘á»™ng bà máºt, tình duyên và hôn nhân của bà Äặng Hoà ng Ãnh có nhiá»u éo le, trắc trở. DÆ°á»›i đây, bà kể vá» má»™t mối tình tưởng thoảng qua nhÆ°ng lại nhiá»u duyên nợ vá» sau của mình.
Trung tá Tỉnh trưởng VÄ©nh Long Trần Văn PhÆ°á»›c (ngÆ°á»i ngồi hà ng đầu tiên, ngòai cùng bên trái)
Tháng 8 năm 1954, tôi thi Ä‘á»— và o TrÆ°á»ng Äại há»c Y khoa Sà i Gòn. Tôi há»c rất tốt, thÆ°á»ng đạt Ä‘iểm cao trong các kỳ thi, được bạn bè rất nể phục.
Lúc nà y hai miá»n Nam - Bắc đã sắp bị chia cắt. Tôi há»c khóa Y khoa Sà i Gòn được má»™t năm, thì nhà trÆ°á»ng có má»™t kỳ thi tuyển sinh du há»c. Tôi quyết định ná»™p Ä‘Æ¡n xin thi thá», vá»›i mục Ä‘Ãch để biết trình Ä‘á»™ của mình đến đâu. Không ngá», tôi đã đạt Ä‘iểm “thủ khoa†và được trúng tuyển xuất ngoại du há»c. Mừng quá, tôi vá» báo tin ngay vá»›i anh Hai Xô, mà chỉ lo anh phê bình:
- Em chÆ°a báo cáo tổ chức, nhÆ°ng cứ thi để biết sức há»c của mình thôi. Không ngá» dÆ° Ä‘iểm du há»c. Anh đừng phê bình em vô ká»· luáºt nha...
Không ngá», anh Hai Xô kêu lên:
- Thế thì tốt rồi! Tổ chức đã có nghị quyết vá» Ä‘Ã o tạo cán bá»™ trà thức, sẵn sà ng tạo Ä‘iá»u kiện cho cô út qua Pháp há»c thà nh tà i, để vá» phục vụ Cách mạng lâu dà i.
Tôi muốn hét lên vì sung sÆ°á»›ng. Váºy là thi thá» mà hoá tháºt. TrÆ°á»›c khi Ä‘i du há»c, tôi được phép vá» thăm quê ngoại ở VÄ©nh Long. Gia đình há» ngoại của tôi thuá»™c loại “danh gia vá»ng tá»™c†quyá»n thế và già u có nhất nhì VÄ©nh Long hồi đó. Cáºu TrÆ°Æ¡ng Gia Thà nh của tôi từng là Äốc phủ sứ, (thÆ°á»ng gá»i là Äốc phủ Thà nh), còn cáºu TrÆ°Æ¡ng Gia Quế (tức Docteur mé décine Quế) thì thÆ°á»ng khám chữa bệnh cho cụ Phạm Thị Thân, mẹ của Tổng thống Ngô Äình Diệm(*). Bà ngoại tôi từng cho giám mục Ngô Äình Thục, anh trai của Diệm mượn nhà để ở (thủa ông ta còn hà n vi), nên gia đình nhà ngoại tôi có mối quan hệ khá đặc biệt vá»›i gia đình Ngô Äình Diệm. Năm ấy, ngoại tôi đã gần trăm tuổi, nhÆ°ng còn rất minh mẫn và thÆ°Æ¡ng tôi hết má»±c, vì mồ côi từ nhá».
Hai ông cáºu anh của mẹ tôi (miá»n Bắc gá»i là bác, miá»n Nam gá»i là cáºu) Ä‘á»u không ngá» má»™t đứa trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ khốn khổ nhÆ° tôi mà lại còn há»c giá»i và đỗ đạt cao nhÆ° váºy. Há» rất tá»± hà o vá» tôi.
Tại đây, nhÆ° duyên số trá»i định, lần đầu tiên tôi đã gặp Trung tá Trần Văn PhÆ°á»›c - Tỉnh trưởng tỉnh VÄ©nh Long, má»™t ngÆ°á»i Ä‘Ã n ông mà cho tá»›i cuối Ä‘á»i vẫn còn khiến tôi Ä‘au khổ, dằn vặt và thÆ°Æ¡ng nhá»› khôn nguôi.
Anh PhÆ°á»›c lá»›n hÆ¡n tôi bảy tuổi. Mãi sau nà y, qua tìm hiểu tôi má»›i biết cha mẹ và hai em của PhÆ°á»›c đã bị quân Nháºt sát hại năm 1944. Anh được đồng chà Phạm Thà nh, Tổng cục trưởng Háºu cần Khu 9 nháºn là m con nuôi, được giác ngá»™ và kết nạp Äảng từ rất sá»›m. Trần Văn PhÆ°á»›c cùng con trai của đồng chà Phạm Thà nh là Phạm Thanh đã được ông Ngô Äình Thục đỡ đầu, cho sang Pháp du há»c. Cả hai ngÆ°á»i Ä‘á»u há»c rất giá»i, sau khi tốt nghiệp loại Æ°u Äại há»c Luáºt tại Pháp, PhÆ°á»›c và Thanh được Ngô Äình Thục giá»›i thiệu vá»›i Ngô Äình Diệm. Trần Văn PhÆ°á»›c được bổ nhiệm là m Tỉnh trưởng VÄ©nh Long, còn Phạm Thanh là Giang Ä‘oà n trưởng Hải quân của “Quân lá»±c Việt Nam Cá»™ng hòaâ€. NhÆ°ng năm 1957, anh Phạm Thanh bị lá»™ và đã bị bá»n máºt vụ của Ngô Äình Nhu thủ tiêu rất dã man.
Tôi không há» nhá»› là hồi nhá», tôi và anh PhÆ°á»›c đã từng gặp nhau. Tôi cÅ©ng không há» biết rằng, chúng tôi đã được hai bên gia đình cha mẹ hứa gả cho nhau. Bẵng Ä‘i má»™t thá»i gian dà i tuy chÆ°a gặp lại, nhÆ°ng anh PhÆ°á»›c đã nghe má»i ngÆ°á»i giá»›i thiệu vá» tôi rất kỹ. Tháºm chÃ, chỉ má»›i xem qua hình, anh đã đồng ý cÆ°á»›i tôi là m vợ. Thông qua bà mối, hai gia đình đã tiến hà nh là m đám há»i vắng mặt tôi. Nên khi được tin tôi vá», anh PhÆ°á»›c đã ghé thăm. Gia đình cÅ©ng chuẩn bị cho cuá»™c gặp mặt của chúng tôi khá chu đáo, để tôi không cảm thấy bị Ä‘á»™t ngá»™t và ép buá»™c.
Hồi đó, ngÆ°á»i nhÆ° anh PhÆ°á»›c - má»›i ba mÆ°Æ¡i tuổi mà đã là “quan đầu tỉnhâ€, lại đẹp trai, có trà thức và đầy quyá»n thế trong tay - là mÆ¡ Æ°á»›c của biết bao thiếu nữ.
Có lẽ cái ấn tượng rất mạnh của lần đầu gặp gỡ ấy, khiến cho tá»›i táºn bây giá» tôi vẫn nhÆ° thấy hình ảnh PhÆ°á»›c mặc bá»™ Complé sẫm mà u, sÆ¡mi trắng, cà vạt thắt đúng mốt, tóc cắt kiểu carê(*) trẻ trung, tÆ°Æ¡i tắn, Ä‘iển trai, lịch lãm từ trong chiếc xe hÆ¡i sang trá»ng bÆ°á»›c ra. Äi theo anh, ngoà i lái xe còn có ngÆ°á»i lÃnh hầu và thÆ° ký giúp việc. Khi nghe giá»›i thiệu ngà i Luáºt sÆ°, Trung tá Trần Văn PhÆ°á»›c, Tỉnh trưởng tỉnh VÄ©nh Long, tôi rất ngỡ ngà ng, không tin vị Tỉnh trưởng lại trẻ đến thế!
Khi ngÆ°á»i nhà giá»›i thiệu tôi vá»›i anh, tôi chợt thấy PhÆ°á»›c Ä‘á» mặt, bối rối và lúng túng thá»±c sá»±. Trái tim con gái mách bảo tôi rằng: PhÆ°á»›c đã yêu và tháºm chà còn si mê tôi từ cái nhìn đầu tiên.
NhÆ°ng anh đã rất sai lầm, khi quá tá»± tin, đã tá» tình và xin cÆ°á»›i tôi ngay trong lần gặp gỡ đầu tiên ấy. Trong thâm tâm, tôi cÅ©ng rất có cảm tình vá»›i PhÆ°á»›c. Trái tim tôi cÅ©ng bồi hồi xao xuyến từ cái nhìn đầu tiên. NhÆ°ng để yêu và cÆ°á»›i tức thì nhÆ° anh muốn, thì tôi chÆ°a hỠđược chuẩn bị xÃu xiu gì vá» tinh thần.
Bởi thế, nên mặc dù bà ngoại, hai cáºu của tôi và má»™t số ngÆ°á»i trong gia đình ra sức vun và o, gần nhÆ° ép buá»™c, nhÆ°ng tôi vẫn kiên quyết từ chối lá»i tá» tình và cầu hôn của Tỉnh trưởng Trần Văn PhÆ°á»›c.
Có lẽ PhÆ°á»›c cÅ©ng ngạc nhiên, khi thấy tôi từ chối. NhÆ°ng chắc anh cho rằng con gái chỉ vỠ“là m cao†váºy thôi. TrÆ°á»›c khi tạm biệt, anh nói nhá», giá»ng nà i nỉ:
- Tối nay tại Dinh Tỉnh trưởng có tổ chức má»™t tiệc nhá», má»i rất Ãt khách, sau tiệc vui có nhảy đầm. Tôi muốn má»i Ngá»c Diệp tá»›i dá»±, vì hôm nay là ngà y sinh nháºt của tôi. Nếu em từ chối, bữa tiệc sẽ chẳng còn ý nghÄ©a gì nữa.
Tôi đã định từ chối lá»i má»i của PhÆ°á»›c tháºt, nhÆ°ng thấy anh nói tá»›i sinh nháºt, nên còn Ä‘ang phân vân thì bà ngoại và các cáºu đã giục tôi nháºn lá»i. Tôi Ä‘Ã nh miá»…n cưỡng gáºt đầu.
Cháºp tối hôm đó, tôi trang Ä‘iểm nhẹ. Äịnh mặc áo dà i trắng kiểu nữ sinh Sà i Gòn, nhÆ°ng chợt nhá»› ra có nhảy đầm, tôi chá»n má»™t chiếc váy xanh nhạt. Tôi nhìn mình trong gÆ°Æ¡ng và mỉm cÆ°á»i. Quả tháºt, từ ngà y cha mẹ mất, rất Ãt khi tôi có Ä‘iá»u kiện ăn diện nhÆ° bạn bè cùng trang lứa. Công bằng mà nói, Æ¡n trá»i và cha mẹ đã cho tôi má»™t nhan sắc không đến ná»—i nà o.
Gần tám giá» tối, anh PhÆ°á»›c cho xe tá»›i đón. NgÆ°á»i lái xe đã lá»›n tuổi, nhÆ°ng ông lịch sá»± gá»i tôi là “cô Hai†và luôn miệng “dạ thÆ°aâ€:
- Dạ thÆ°a, má»i cô Hai lên xe, ngà i Tỉnh trưởng Ä‘ang chỠạ.
Tôi đắn Ä‘o, rồi quyết định nói vá»›i ngÆ°á»i lái xe:
- ThÆ°a chú, thá»±c ra ra con hổng muốn Ä‘i, nhÆ°ng nể ngà i Tỉnh trưởng quá. Con chỉ muốn vô chừng mÆ°Æ¡i phút, trình diện và chà o má»i ngÆ°á»i, rồi chú cho con nhá» xe vá» nhà luôn nha ?
- Dạ nhÆ° thế đâu có được. Bữa tiệc tối nay cô Hai là nhân váºt chÃnh mà . Là m nhÆ° thế, ngà i Tỉnh trưởng sẽ quở trách, coi chừng tui mất việc, vợ con hết nhá» luôn.
- Sao con lại là “nhân váºt chÃnh†được? Bữa nay sinh nháºt ngà i Tỉnh trưởng mà ?
- Má»i cô Hai cứ vô trong khắc rõ à .
Tỉnh trưởng Trần Văn PhÆ°á»›c ra táºn nÆ¡i mở cá»a xe và đón tôi. Nhìn nét mặt anh tá»± tin và rất vui, chứ không lúng túng, tá»™i nghiệp nhÆ° hồi sáng.
Lần đầu tiên bÆ°á»›c vô Dinh Tỉnh trưởng, cái gì cÅ©ng lạ, cÅ©ng khiến tôi tò mò. Tôi cà ng lạ hÆ¡n khi phòng tiệc chỉ có hÆ¡n chục ngÆ°á»i, kể cả ban nhạc, lại không có vẻ gì là má»™t bữa tiệc sinh nháºt. Tôi rất ngạc nhiên vì trong số khách má»i có cả anh Hai Văn (tức Phan Văn Äáng)(*) và dược sÄ© Hà Hồng Lạc (là cháu há», gá»i tôi bằng cô). Há» Ä‘á»u là bạn thân của Tỉnh trưởng Trần Văn PhÆ°á»›c Æ°?
- Xin lá»—i Ngá»c Diệp - Tiếng anh PhÆ°á»›c nói vừa đủ nghe - Tôi phải là m váºy để em không từ chối. Thá»±c ra đây là bữa tiệc nhá», tôi muốn dà nh cho em sá»± bất ngá» và tháºt vui trÆ°á»›c khi em rá»i tỉnh lẻ vá» lại Sà i Gòn.
Anh PhÆ°á»›c đã không biết rằng tôi sắp sang Pháp du há»c, tưởng tôi chỉ há»c Äại há»c ở Sà i Gòn. Và tôi cÅ©ng không dám nói tháºt.
Bây giỠthì đến lượt tôi lúng túng và bối rối.
Tôi không nghe rõ anh đã nói gì vá»›i má»i ngÆ°á»i, chỉ thấy xung quanh mình tiếng vá»— tay ran ran.
Rồi má»i ngÆ°á»i nổ rượu sâm banh và chạm cốc; rồi tiếng nhạc ru dÆ°Æ¡ng cất lên...
PhÆ°á»›c má»i tôi nhảy. Tôi nhÆ° ngÆ°á»i trong mÆ¡. NhÆ°ng tôi vẫn nghe rõ tiếng anh:
- Những Ä‘iá»u anh nói vá»›i em hồi sáng. Giá» em nghÄ© sao?
- Em đã trả lá»i anh rồi mà .
- Anh không nghÄ© váºy. Nếu em đồng ý, chúng ta sẽ là m đám cÆ°á»›i...
- Em còn nhá». Em còn phải Ä‘i há»c mà .
- Thì cÆ°á»›i rồi, em vẫn Ä‘i há»c, có sao đâu. Anh sẽ lo cho em tất cả. Anh biết là em đã tá»± láºp từ bé, nhÆ°ng giá» có anh giúp, em sẽ đỡ vất vả hÆ¡n.
- Em đã hứa vá»›i vong linh cha mẹ em là phải há»c xong đã rồi má»›i tÃnh chuyện chồng con. Nếu anh còn thÆ°Æ¡ng em, thì ráng đợi em há»c xong. Biết đâu, khi đó anh sẽ chá»n được ngÆ°á»i xứng đáng vá»›i anh hÆ¡n em?
PhÆ°á»›c còn nói thêm nhiá»u lắm. NhÆ°ng lúc đó tôi thấy anh Hai Văn nhìn tôi cÆ°á»i. Tôi không hiểu ý anh. Äầu óc tôi rối bá»i.
Thấy tôi im lặng, PhÆ°á»›c rất buồn. Anh nói rằng hi vá»ng tôi sẽ nghÄ© lại. Và anh sẽ chỠđợi câu trả lá»i của tôi sau khi kết thúc khóa há»c trở vá»...
-----------
(*) Ngô Äình Diệm (1901 -1963): Tổng thống đầu tiên của Chế Ä‘á»™ Việt Nam Cá»™ng hòa tại miá»n Nam trÆ°á»›c đây, có cha là Ngô Äình Khả và mẹ là Phạm Thị Thân.
(*) Care: kiểu tóc cắt như đầu đinh hiện nay.
(*) Phan Văn Äáng (1918 -1997): Nguyên Phó Bà thÆ° Trung Æ°Æ¡ng cục miá»n Nam.
Sau nà y, Trần Văn PhÆ°á»›c được ChÃnh quyá»n Sà i Gòn Ä‘iá»u lên Cao nguyên là m Tỉnh trưởng tỉnh Tuyên Äức (nay đã nháºp và o Lâm Äồng) má»™t năm, thì út Diệp (lúc nà y đã được gá»i là Ba Diệp) cÅ©ng được Ä‘iá»u lên là m việc ở Bệnh viện Äà Lạt. Hai ngÆ°á»i bất ngá», bối rối nháºn ra nhau. NhÆ°ng khi đó, Ba Diệp đã có chồng và đang mang thai đứa con đầu lòng.
Thấy ngÆ°á»i mình yêu đã lấy chồng và có con, Trần Văn PhÆ°á»›c chán nản và thất vá»ng tá»›i mức có lần ông mượn cá»› sinh nháºt, sau khi uống say, ông đã tá»± rút súng bắn thủng bụng mình trÆ°á»›c mặt Ba Diệp (tức út Diệp), khiến cho chị phải Ä‘Æ°a Ä‘i cấp cứu, trá»±c tiếp cầm dao phẫu thuáºt lấy đầu đạn ra... Sau nà y, để tạo bình phong cho Ba Diệp dá»… dà ng hoạt Ä‘á»™ng, Trần Văn PhÆ°á»›c đã là m thủ tục đăng ký kết hôn để Ba Diệp được gá»i là “Tỉnh trưởng phu nhânâ€. NhÆ°ng hai ngÆ°á»i chÆ°a bao giá» là vợ chồng thá»±c sá»±.
CÅ©ng từ đó cho đến cuối Ä‘á»i, “C16†- Trần Văn PhÆ°á»›c đã không chịu yêu và cÆ°á»›i má»™t ngÆ°á»i phụ nữ nà o. Năm 1963, ông bị lá»±c lượng đảo chÃnh của DÆ°Æ¡ng Văn Minh bắt giam biệt tÃch. Năm 1968, nhÆ° sá»± sắp đặt của số pháºn, ông được Ba Diệp cứu thoát tình cá» tại Äà Lạt trong cuá»™c Tổng tiến công Tết Máºu Thân- 1968. Trần Văn PhÆ°á»›c đã trở thà nh “ThÆ°Æ¡ng phế binh có công†và được ChÃnh quyá»n Sà i Gòn thăng hà m tá»›i cấp Trung tÆ°á»›ng. Sau ngà y giải phóng miá»n Nam, ông vẫn hoạt Ä‘á»™ng bà máºt trên mặt tráºn Ngoại giao - Kinh tà i cho Cách mạng hà ng chục năm nữa. Năm 2004, ông mất trong má»™t tai nạn máy bay thảm khốc.
TP - Sau khi há»c ngà nh y ở Pháp vá», bà Äặng Hoà ng Ãnh (tên gá»i lúc đó là Ngá»c Diệp) được phân vá» má»™t bệnh viện ở Sà i Gòn. Bắt đầu tham gia các hoạt Ä‘á»™ng trở lại, bà được tổ chức bố trÃ, dà n dá»±ng để giết tên ác ôn tỉnh trưởng tỉnh VÄ©nh Long KhÆ°u Văn Ba má»™t cách... hợp pháp.
DÆ°á»›i đây là má»™t Ä‘oạn bà Ãnh nhá»› lại tráºn đánh nà y.
Hôn lá»… của cô dâu Phạm Ngá»c Diệp và chú rể Äà oTuấn Kiệt tháng 8/1959
KhÆ°u Văn Ba Ä‘ang ngồi trên ghế bà nh, trÆ°á»›c má»™t cái bà n là m việc rá»™ng, bà y biện rất sang trá»ng, xa hoa. Vừa thấy tôi, mắt ông ta nhÆ° sáng lên, đứng báºt dáºy, chạy ra táºn ngoà i, vồn vã đón khách:
- Ô, chà o “ma Ä‘amâ€! Má»i “ma Ä‘am†ngồi. Tôi có thể giúp gì cho ngÆ°á»i đẹp đây?
Tôi mỉm cÆ°á»i và nói:
- ThÆ°a Tỉnh trưởng, tôi là Léna Phạm, vừa tốt nghiệp “đốc tá»â€ ở bên Pháp vá». Ông Bá»™ trưởng Bá»™ Y tế đã chấp nháºn cho tôi ở Sà i Gòn, nhÆ°ng tôi muốn là m việc ở VÄ©nh Long để được gần há» hà ng, gia đình...
Nói rồi, tôi mở chiếc và đầm, lấy ra tấm bằng đưa cho Khưu Văn Ba, ông ta chẳng cần xem, xua tay và bảo:
- Thôi ngÆ°á»i đẹp cất tấm bằng Ä‘i! Tôi hứa sẽ giúp em mà !
Tôi chỉ cÆ°á»i cÆ°á»i, rồi vá» liếc mắt Ä‘Æ°a tình...
Chỉ đợi có thế, KhÆ°u Văn Ba buông lá»i tán tỉnh ngay:
- Nói tháºt nhé: Tôi chÆ°a có “ma phăm†(vợ) đâu. Hình nhÆ° Chúa trá»i xui khiến, Ä‘Æ°a em đến là m “ma phăm†tôi phải không? Em đồng ý nha?
Thấy tôi lúng túng, KhÆ°u Văn Ba dá»i ghế đứng dáºy, lại gần, rồi bất ngá» vuốt tóc tôi má»™t cách sà m sỡ:
- Cho tôi... hun em má»™t cái đã nha. Chao Æ¡i, ngÆ°á»i đâu mà xinh đẹp và dá»… thÆ°Æ¡ng quá trá»i váºy!
Tôi giáºn run ngÆ°á»i, theo phản xạ bản năng con gái, tôi né tránh ông ta rồi đứng báºt dáºy, chạy vòng qua bà n. NhÆ°ng vô tình lại đứng trÆ°á»›c cánh cá»a phòng ngủ khép há» kế bên của KhÆ°u Văn Ba. Ông ta lao đến, dùng sức đẩy tôi vô trong.
Khi tôi còn Ä‘ang lúng túng chÆ°a biết thoát thân bằng cách nà o, thì “Ngà i Tỉnh trưởng†đã lá»™ diện và biến thà nh gã “yêu râu xanhâ€. Ông ta cởi phăng chiếc áo Ä‘ang mặc, để lá»™ bá»™ ngá»±c trần, đầy lông lá nhÆ° ngÆ°á»i châu Âu, đôi mắt vằn lên thèm khát. Ông ta từ từ tiến lại, còn tôi thì hoảng hốt lùi dần, lùi dần cho tá»›i khi tôi vÆ°á»›ng và o chiếc giÆ°á»ng ngủ. Ông ta đẩy tôi ngã ngá»a ra giÆ°á»ng. NhÆ°ng cÅ©ng lúc đó, tôi đã né ngÆ°á»i lấy được khẩu súng ngắn (1) ra khá»i vÃ, giÆ¡ lên và quát to:
- Nếu ông còn tiến lại, là m báºy, tôi bắn đó nha!
KhÆ°u Văn Ba cÆ°á»i nhăn tụt nốt cái quần dà i, trên ngÆ°á»i chỉ còn Ä‘á»™c má»—i cái xilÃp nhá» xÃu, có cá»™t dây bên hông. Tôi vừa mắc cỡ, vừa bá»±c mình, ngồi dáºy và chạy vòng qua chiếc bà n nÆ°á»›c nhá» trong phòng, tay vẫn lăm lăm khẩu súng nhỠđã lên đạn.
KhÆ°u Văn Ba giá»ng năn nỉ tức cÆ°á»i:
- Thôi mà ngÆ°á»i đẹp! Äằng nà o em cÅ©ng là vợ anh, không thoát được đâu. Lại đây chiá»u anh Ä‘i mà ! Rồi em muốn gì sẽ được đấy.
Nhìn đôi mắt lim dim, khuôn mặt đỠđẫn của Ba, tôi bình tÄ©nh tiến lại gần. Tưởng tôi đã xiêu lòng, bất ngá», ông ta túm lấy nòng súng kéo sát và o ngá»±c mình:
- Äây là trái tim anh. Em cứ bắn Ä‘i, anh không hỠân háºn và oán trách ná»a lá»i. Còn nếu không bắn, thì em hãy chiá»u anh Ä‘i...
Vừa rên rỉ nhÆ° ngÆ°á»i lên đồng, KhÆ°u Văn Ba vừa vòng má»™t tay qua eo kéo tôi lại gần hÆ¡n. Rồi bất ngá», má»™t tay ông ta vuốt mông tôi, tay kia thô bạo luồn dÆ°á»›i chiếc váy đầm, định kéo chiếc quần con của tôi...
Những tiếng súng nổ vang. Nòng súng quá gần mục tiêu, khiến cho đôi tai tôi nhÆ° ù Ä‘i, kêu ong ong. Tôi đã bóp cò ba phát liá»n, mà chẳng nhá»› mình đã hà nh Ä‘á»™ng nhÆ° thế nà o. KhÆ°u Văn Ba đổ gục xuống, máu xối ra đầy ngá»±c, thấm Ä‘á» cả chiếc gối ngủ.
Sau mấy giây đã trấn tÄ©nh lại, tôi vá»™i và ng giáºt chiếc quần xilip của KhÆ°u Văn Ba ra khá»i ngÆ°á»i ông ta, rồi tá»± cởi cả chiếc quần lót của mình vứt cạnh vÅ©ng máu. Tôi nhặt khẩu súng cho và o vÃ, rồi bình tÄ©nh Ä‘i ra ngoà i. DÆ°á»ng nhÆ° căn phòng tôi vừa hà nh Ä‘á»™ng quá kÃn, nên tiếng súng không lá»t được ra ngoà i, trong dinh Tỉnh trưởng chÆ°a ai biết chuyện gì.
Tôi bình tÄ©nh ra xe nổ máy, gáºt đầu chà o tên lÃnh gác rồi lái thẳng đến Äồn Cảnh sát gần đó, theo đúng kế hoạch đã được các anh láºp ra trÆ°á»›c. Vừa và o tá»›i phòng trá»±c ban, tôi vá» há»›t hải kêu to:
- Tôi xin gặp ông “Còâ€! Tôi có chuyện khẩn cấp trình báo nhà chức trách!
Tiếp tôi là ba ngÆ°á»i, trong đó có má»™t sÄ© quan cảnh sát nhìn quen quen, nhÆ°ng tôi không nhá»› là mình đã gặp ở đâu. Tôi kể lại toà n bá»™ sá»± việc, rồi nhấn mạnh: Ngà i tỉnh trưởng đã sà m sỡ, cưỡng bức tôi, súng đã cÆ°á»›p cò và vô tình tôi đã giết ông ta... Biên bản ghi lá»i khai đã là m xong. Äược Ä‘á»c lại, rồi cùng ký bên dÆ°á»›i.
Ông “Cò†tiá»…n tôi ra táºn cá»a, rồi nói nhá»:
- Cô nhá»› phải giữ nguyên lá»i khai nhÆ° vừa rồi vá»›i bất cứ ai. Má»i việc ở đây đã có chúng tôi lo...
*
Tôi nháºn được giấy triệu táºp của Tòa án tỉnh VÄ©nh Long, vá»›i tÆ° cách là ngÆ°á»i bị kiện vì đã giết ngÆ°á»i. Mà ngÆ°á»i đó nguyên là Tỉnh trưởng VÄ©nh Long.
Anh Hai Xô động viên tôi:
- Cô Út cứ yên tâm. Tổ chức đã tÃnh toán kÄ© và bố trà rồi, kể cả việc thuê “thầy cãi†nữa. Cô cứ bình tÄ©nh giữ đúng lá»i khai trÆ°á»›c sau nhÆ° má»™t. Mình bị kiện, nhÆ°ng cÅ©ng là ngÆ°á»i bị hại, vì bảo vệ danh dá»±, phòng vệ chÃnh đáng mà vô tình giết ngÆ°á»i, lo gì chứ. Nhất định mình sẽ thắng kiện trong vụ nà y!
Äược lá»i của anh Hai Xô, tôi cÅ©ng yên tâm hÆ¡n.
Phiên tòa diá»…n ra khá tráºt tá»±. Tôi nhá»› ngÆ°á»i ngồi ghế quan tòa xét xá» vụ án của tôi hôm đó là ông Cao Minh Hoà ng, dáng vẻ oai vệ, nói năng khúc triết và đầy vẻ quyá»n uy.
Sau khi lần lượt là m tất cả các thủ tục theo đúng luáºt, nghe hai bên luáºt sÆ° trình bà y, Tòa nghị án rất nhanh, rồi quan tòa Cao Minh Hoà ng dõng dạc tuyên án:
- Xét thấy, bị cáo khi bị cưỡng bức đã phòng vệ chÃnh đáng, vì bảo vệ thân thể mà hà nh Ä‘á»™ng theo đúng pháp luáºt, được Tổng thống cho phép... NhÆ° váºy, hà nh Ä‘á»™ng đó là vô tá»™i. Bản chức truyá»n tha bổng!
Sau nà y, tôi được biết trong vụ tiêu diệt tên ác ôn “yêu râu xanh†KhÆ°u Văn Ba, tôi đã được tổ chức và gia đình há»— trợ rất nhiá»u, từ trÆ°á»›c khi vụ án diá»…n ra, cho đến khi kết thúc.
Thứ nhất, là “Ông Cò†đã lấy lá»i khai hôm tôi hà nh Ä‘á»™ng là anh Nguyá»…n Thế VÄ©nh, má»™t ngÆ°á»i anh há» bên ngoại của tôi, đồng thá»i cÅ©ng là ngÆ°á»i của ta cà i và o trong lá»±c lượng cảnh sát của địch ở VÄ©nh Long.
Thứ hai là , trÆ°á»›c khi phiên tòa diá»…n ra, ngoại tôi đã sai cáºu TrÆ°Æ¡ng Gia Quế đến kêu vá»›i mẹ của Tổng thống Ngô Äình Diệm. Bà nà y cho gá»i ngay ông Diệm lại, nói rõ đây là dịp để trả Æ¡n gia đình tôi, trÆ°á»›c đây từng giúp đỡ ông Ngô Äình Thục, giá» lại thÆ°á»ng xuyên chữa bệnh, chăm lo sức khoẻ cho gia đình bà cụ. Ông Diệm là ngÆ°á»i bảo thủ, vốn chúa ghét chuyện trai gái, đã chỉ đạo không kết tá»™i tôi.
Thứ ba là , quan toà Cao Minh Hoà ng lần lại gốc gác lại là ngÆ°á»i cháu kêu tôi bằng cô há», nên ông công khai bênh tôi. Bởi thế, khi xét xá» má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u biết là tôi đã cầm chắc phần thắng kiện rồi.
Kết hôn theo... lệnh của
tổ chức
Một lần, sau khi rà o trước đón sau chuẩn bị tư tưởng cho tôi, anh Hai Xô nói:
- Hôm nay anh giao nhiệm vụ cho em, vừa là đại diện cho tổ chức, vừa là tình cảm anh em. Chuyện là thế nà y... Tổ chức muốn em phải lấy chồng. Và kết hôn ngay trong tháng nà y.
Tôi tròn mắt, tưởng mình vừa nghe nhầm, lắp bắp há»i lại:
- Em... em... phải lấy chồng hả? Nhưng mà ... ai lấy? Và sẽ... lấy ai?
- Chú rể là Giáo sÆ°, Bác sÄ© Äà o Tuấn Kiệt. Anh ấy biết em từ lâu và cÅ©ng rất mến em. Äây là yêu cầu của Äảng, cÅ©ng là nhiệm vụ: Äồng chà phải kết hôn vá»›i nhà trà thức yêu nÆ°á»›c Äà o Tuấn Kiệt! Äó là ngÆ°á»i cùng nghá» y, lại rất có uy tÃn. Chỉ là m nhÆ° váºy, tổ chức má»›i dá»… bá» ná»›i rá»™ng mạng lÆ°á»›i hoạt Ä‘á»™ng chÃnh trị, xã há»™i và kinh tà i... Cách mạng Ä‘ang rất cần tranh thủ những trà thức nhÆ° Äà o Tuấn Kiệt. Mà nhiệm vụ nà y chỉ có đồng chà má»›i hoà n thà nh được.
Tôi được 10 ngà y để suy nghĩ.
Qua anh Hai Xô, tôi được biết Giáo sÆ°, Bác sÄ© Äà o Tuấn Kiệt từng du há»c tại Pháp và là bạn đồng môn vá»›i các Giáo sÆ° nổi tiếng nhÆ° Hồ Äắc Di, Phạm Ngá»c Thạch, Trần Văn Phấn... Äặc biệt, Bác sÄ© Äà o Tuấn Kiệt chÆ¡i rất thân vá»›i anh Ba NghÄ©a - tức Luáºt sÆ° Nguyá»…n Hữu Thá» (2); há» là bạn đồng niên, đồng tuế vá»›i nhau.
Hai ngÆ°á»i cÅ©ng chÆ¡i rất thân vá»›i anh Hai Phạm Hùng. Bác sÄ© Äà o Tuấn Kiệt từng là Giám đốc các Sở Y tế ở Gia Äịnh, Thủ Äức, Trà Vinh, Long An, VÄ©nh Long, Long Xuyên... (Sau nà y, ông còn là má»™t nhà hoạt Ä‘á»™ng từ thiện xã há»™i nổi tiếng Sà i Gòn, vá»›i việc láºp nhà tình thÆ°Æ¡ng nuôi hà ng ngà n lượt trẻ em mồ côi, táºt nguyá»n).
Tuy nhiên, Bác sÄ© Äà o Tuấn Kiệt hÆ¡n tôi tá»›i hai “giápâ€. NghÄ©a là khác tôi cả má»™t thế hệ! Tôi cố tưởng tượng, hình dung, gò ép, cố tìm má»i cách tá»± Ä‘iá»u chỉnh bản thân, nhÆ°ng vẫn không há» có được má»™t chút tình cảm nà o vá»›i ngÆ°á»i mà tổ chức yêu cầu tôi phải lấy là m chồng.
Tôi lo nghÄ© nhiá»u quá tá»›i Ä‘á»™ ù cả tai, hoa cả mắt... Tháºm chà uất ức quá, không biết là m thế nà o, tôi đã cầm súng đặt và o mang tai, vá»›i ý định tá»± sát mà không thà nh. Tổ chức biết tÆ° tưởng của tôi rất phân vân, nên lúc nà o cÅ©ng cá» ngÆ°á»i theo dõi sát, Ä‘á» phòng tôi dại dá»™t, thiệt thân.
Và cuối cùng, cái đám cưới tôi không hỠmong đợi ấy vẫn đến với tôi và o ngà y 29 tháng 8 năm 1959.
Tôi kết hôn vá»›i Giáo sÆ° Bác sÄ© Äà o Tuấn Kiệt mà không có tình yêu.
Ngay sau lá»… cÆ°á»›i, tôi bá» vá» nhà mình. 7 ngà y sau chú rể chÆ°a được Ä‘á»™ng phòng. Äể tránh tai tiếng và cÅ©ng để giải quyết tình huống, anh Kiệt bố trà rồi thuyết phục tôi Ä‘i tuần trăng máºt ở Nháºt Bản.
Cho đến giá», tôi vẫn không quên được “lần đầu tiên†ấy vá»›i anh. Sau khi đã hết cách thuyết phục mà tôi không thuáºn, anh Kiệt đã mở cá»a ra đứng ở ban công nhà cao tầng và tuyên bố sẽ tá»± vẫn nếu tôi vẫn không chịu.
Tôi hiểu là má»™t trà thức Tây há»c, trá»ng danh dá»± và lịch lãm nhÆ° Äà o Tuấn Kiệt, anh không thể nói đùa.
Chúng tôi chÃnh thức là m vợ chồng vá»›i nhau từ ngà y đó.
MÆ°á»i lăm ngà y sau, chúng tôi trở vá» Việt Nam.
Cũng trong chuyến đi nà y, tôi đã có thai. Không biết là nên vui hay nên buồn nữa?
Äặng VÆ°Æ¡ng HÆ°ng
(1) Äể thá»±c hiện tráºn nà y, Ngá»c Diệp đã xin được giấy phép đặc biệt được mang súng.
(2) Luáºt sÆ° Nguyá»…n Hữu Thá» (1910 - 1996): Chủ tịch đầu tiên của Mặt tráºn Dân tá»™c Giải phóng miá»n Nam Việt Nam.
Kỳ 5: Äánh Äại sứ quán Mỹ và và o chùa là m ni cô
>> Kỳ trước
TP - Năm 1964, lá»±c lượng biệt Ä‘á»™ng Sà i Gòn lên kế hoạch đánh bom Äại sứ quán Mỹ. Sau má»™t năm trá»i chuẩn bị, được sá»± há»— trợ của các đồng chà ta luồn sâu, leo cao trong hà ng ngÅ© địch, Ngá»c Diệp, lúc nà y hóa thân thà nh ca sÄ© - vÅ© nữ Thu Nga, đã bắt quen và hút hồn Taylor - má»™t cố vấn cao cấp Mỹ, khiến ông ta phải cầu hôn.
Ngá»c Diệp trong bá»™ áo ni cô tại chùa Quang Minh sau khi đánh bom Sứ quán Mỹ
Nhá» mối quan hệ vá»›i Taylor, việc Ä‘Æ°a bom và o Sứ quán Mỹ trở thà nh hiện thá»±c. DÆ°á»›i đây, Ngá»c Diệp - Äặng Hoà ng Ãnh kể vá» giai Ä‘oạn cuối của chiến dịch.
Sà i Gòn, 21 giỠđêm ngà y 28 tháng 5 năm 1965.
Äang đứng ngồi không yên thì tôi thấy anh Năm Äen bất ngá» xuất hiện. Anh bà n giao cho tôi ba quả bom, trong hình hà i ba con búp bê má»™t gái hai trai, rất đẹp.
Kèm thêm là má»™t há»™p Ä‘á»±ng đồ trang sức cÅ©ng dà nh để Ä‘á»±ng những quả bom kia và ba bó hoa tÆ°Æ¡i để đêm sau ôm và o Tòa Äại sứ Mỹ.
Năm Äen nói nhá»:
- Cô chỉ cần bấm chiếc nút nhỠđược cà i kÃn đáo dÆ°á»›i rốn búp bê là ngòi nổ hẹn giỠđã được kÃch hoạt. Có thể để chế Ä‘á»™ hẹn giá»: 60 phút, 30 phút, hay 15 phút, hoặc cho nổ tức thì... quả bom sẽ tá»± phát nổ. Tuỳ theo tình hình cụ thể, mà cô quyết định chá»n chế Ä‘á»™ nà o.
Äúng 8 giá» 30 phút, ngà y 29 tháng 5 năm 1965.
Khi Cẩm Vân cùng tôi đến Ä‘iểm hẹn đã thấy có xe của Jeandy (má»™t ngÆ°á»i Việt lai Pháp, phiên dịch của Sứ quán Mỹ, ngÆ°á»i của ta - TG) chá» sẵn. Trong xe còn có hai tÆ°á»›ng của Bá»™ Tổng tham mÆ°u là Äặng Văn Quang và Äá»— Cao TrÃ, cùng hai ca sÄ© Ngá»c Hiển và Minh Hiá»n.
Tôi giao vali xách tay cùng ba bó hoa cho Jeandy. Anh mở vali có ba con búp bê cho má»i ngÆ°á»i thấy. Äoà n ca nhạc gồm má»™t số ca sÄ© và nhạc công của Äà i Pháp à được má»i gồm chÃn ngÆ°á»i cÅ©ng vừa tá»›i đó. Jeandy Ä‘á»— xe và má»i chúng tôi và o phòng tiếp tân.
Vừa xuống xe thì các sÄ© quan phóng viên Hoa Kỳ Ä‘ua nhau chụp ảnh tôi và Taylor. ChÃnh Taylor Ä‘Æ°a Ä‘oà n nghệ sÄ© và o nên không bị lục soát. Quáºn trưởng Cảnh sát Kiá»u Công Bì (Quáºn trưởng Cảnh sát Quáºn 1 Sà i Gòn, ngÆ°á»i của ta – TG) nói nhá»:
- Em hát chừng hai bản thôi nghen. Khoảng 9 giá» 45 phút là nghỉ được rồi, cháºm là 10 giá» vì khoảng 10 giá» 15 phút là tiệc sắp tà n rồi.
Sau khi nồng háºu trao bó hoa chúc mừng cho Taylor, tôi xin phép và o phòng trong để thay đồ và trang Ä‘iểm. Jeandy cÅ©ng xách vali bÆ°á»›c tiếp theo tôi. Jeandy siết chặt tay tôi nhÆ° muốn tiếp thêm sức mạnh và giúp tôi bình tÄ©nh hÆ¡n. Lúc nà y, ba quả bom đã được chuyển và o đúng vị trÃ.
Tiệc tiếp tân cà ng vá» cuối cà ng tá» ra sôi Ä‘á»™ng. Sau khi khiêu vÅ© vá»›i Taylor rồi vá»›i Äại tÆ°á»›ng Äặng Văn Quang, tôi xin phép và o háºu trÆ°á»ng thay đổi xiêm y. Lợi dụng lúc nhá»™n nhịp ca hát, tôi vá» trang Ä‘iểm lại để cà i giá» hẹn bom nổ. Tôi tiếp tục khiêu vÅ©, hẹn sẽ trả lá»i vá»›i Taylor vá» lá»i cầu hôn tại nhà hà ng Magestic và o lúc 20 giá» 30 phút hôm sau.
MÆ°á»i lăm phút sau, chúng tôi chà o nhau ra vá». Taylor tiá»…n tôi trong men tình ngây ngất.
Xe của Jeandy chạy đến BÆ°u Ä‘iện Sà i Gòn thì cho tôi xuống cùng vá»›i ông Kiá»u Công Bì. Tôi vừa bÆ°á»›c lên tam cấp nhà BÆ°u Ä‘iện thì nghe tiếng nổ long trá»i lở đất. Má»i ngÆ°á»i chạy nháo nhà o. Xe cảnh sát, nhà binh rú máy, rú còi náo loạn ầm Ä©.
Bên ngoà i đã có các đồng Ä‘á»™i yểm trợ, tôi và o phòng vệ sinh của BÆ°u Ä‘iện Sà i Gòn thay bá»™ đồ khác và gỡ bá» tóc giả rồi bá» và o thùng rác. Ra khá»i BÆ°u Ä‘iện đã có xe taxi chỠđón Ä‘Æ°a tôi vá» Phú Nhuáºn.
Lánh và o chùa
Tôi đã và o xin là m việc công quả cho chùa Quang Minh để nghe ngóng tin tức vá» vụ đánh bom toà Äại sứ Mỹ.
Từ đó cho tá»›i mấy ngà y sau, tôi tuyệt đối không bắt được liên lạc vá»›i ai. Äể có thể ở lại trong chùa được lâu, tôi đến quỳ gối trÆ°á»›c mặt Hòa thượng phịa ra lý do: Cha mẹ chết hết, ngÆ°á»i tình phụ bạc, đã tá»± vẫn mà không chết, giá» xin phép xuất gia nÆ°Æ¡ng nhá» cá»a Pháºt.
Tháºt may, vị Hòa thượng cÅ©ng vui lòng chấp thuáºn. Thầy đặt cho tôi Pháp danh là Nguyên Dưỡng. Ni cô Nguyên Dưỡng cÅ©ng là tên, để từ đó vá» sau, các pháºt tỠđến chùa Ä‘i lá»… và quý tăng ni gá»i tôi.
Mấy tuần sau, tôi nghe Pháºt tá» Ä‘i chùa nói: Bá»n cảnh sát máºt vụ Ä‘ang ráo riết lùng sục ca sÄ© Thu Nga vá»›i má»™t phần thưởng rất hấp dẫn: 5.000 USD cho cái đầu và 15.000 USD nếu là cả ngÆ°á»i. Thấy tình thế gay go quá, tôi đến xin Hòa thượng cho phép được “vân du há»c đạoâ€.
Thầy đã vui lòng chấp thuáºn cấp năm trăm đồng và má»™t phong thÆ° giá»›i thiệu để tôi đến chùa Giác Thiện thuá»™c Há»™i Pháºt há»c tỉnh VÄ©nh Long. NÆ¡i đây SÆ° bà trụ trì pháp hiệu là Giác Nhẫn có mở lá»›p Pháºt há»c, dạy tăng ni tam quy thá» ngÅ© giá»›i. Lúc nà y, tôi vẫn chÆ°a bắt được liên lạc vá»›i đồng Ä‘á»™i của mình, Ä‘Ã nh tá»± phải tìm lối để Ä‘i.
Tôi ngồi ở phòng khách uống nước không lâu thì Sư bà đến, tôi đứng lên vái ba lễ. Sư bà hoan hỉ đáp:
- A di Ä‘Ã pháºt! Thầy xem thÆ° của hòa thượng ở chùa Quang Minh rồi. Con đến đây há»c luáºt Sadini và và o nháºp hạ. Ta vui mừng đón con. Ban ngà y con chép kinh há»c đạo, ban đêm con phải tụng kinh tịnh Ä‘á»™.
Tôi đáp: A di Ä‘Ã pháºt. Con xin nháºn Pháºt sá»± thầy giao.
Sáng hôm sau, chùa Giác Thiện là m lá»… cúng chay siêu Ä‘á»™ cho các chiến sỹ Cách mạng vong tráºn. Sau nà y tôi má»›i rõ, nhà chùa nà y còn là nÆ¡i há»™i há»p sinh hoạt của Thà nh há»™i Phụ nữ Cá»™ng sản tỉnh Cá»u Long.
Tôi ở lại chùa được gần má»™t tháng sau, SÆ° bà Giác Nhẫn gá»i tôi và o, cấp cho năm trăm đồng cùng vá»›i hai bá»™ áo nữ tu. SÆ° bà bảo nÆ¡i nà y bây giỠđã không yên nữa. Tôi là m lá»… kÃnh thầy và được chuyển vá» chùa Hải Huệ ở Sa Äéc.
(Sau nà y tôi má»›i Ä‘oán ra lý do tại sao tôi mất liên lạc vá»›i tổ chức, mà những ngÆ°á»i ở ngôi chùa theo cách mạng nà y và những cÆ¡ sở tiếp sau đó nữa lại biết để có ý thức bảo vệ tôi nhÆ° váºy. Ấy là do các đồng chà ở VÄ©nh Long có má»™t số ngÆ°á»i biết tôi. Và cÅ©ng có lẽ các nhà sÆ° nháºn ra tôi khi xem hình ca sÄ© Thu Nga đăng trên các báo?).
Qua báo chÃ, tôi được biết Tòa Äại sứ Hoa Kỳ bị đánh bom, là m chết hÆ¡n 30 sÄ© quan của địch và nhiá»u ngÆ°á»i khác bị thÆ°Æ¡ng. Bốt cảnh sát bên cạnh Tòa Äại sứ cÅ©ng bị sáºp, là m chết hÆ¡n 20 ngÆ°á»i. Có tá» báo còn đăng cả ảnh chụp toà n cảnh Äại sứ quán Mỹ đổ nát tan hoang.
Những ngà y đó, Bá»™ tổng Tham mÆ°u Quân lá»±c Việt Nam Cá»™ng hòa ra lệnh giá»›i nghiêm 24/24 giá» tại các phòng trà , vÅ© trÆ°á»ng. Báo nà o cÅ©ng đăng hình bốn vÅ© nữ: Thu Nga, Cẩm Vân, Ngá»c Hiển, Minh Hiá»n lên trang nhất. Há» viết đại ý rằng: Khi cảnh sát truy tìm, chỉ thấy ba ca sÄ©.
Còn ca sÄ© Thu Nga - ngÆ°á»i tình, cÅ©ng là vợ chÆ°a cÆ°á»›i của Taylor đã biến mất. Taylor cÅ©ng chẳng thấy đâu. Khó tin hÆ¡n là không tìm thấy xác của cả hai ngÆ°á»i. Theo lá»i kể của các vÅ© nữ còn sống, há» bảo cô Thu Nga ấy còn kẹt trong đống gạch đổ. Tháºt buồn cÆ°á»i, vô tình, báo chà đã giúp cho tôi có lý do mất tÃch.
Chuyển vá» chùa Hải Huệ ở Sa Äéc được chừng má»™t tháng thì tôi lại phải chuyển qua chùa Từ Quang ở gần đó, vì phát hiện có kẻ lạ mặt tìm đến chùa nhòm ngó rất khả nghi.
Tôi ở chùa Từ Quang được khoảng mÆ°á»i hôm, sÆ° bà trụ trì chùa Từ Quang cho gá»i tôi đến và bảo:
- Thầy Giác Nhẫn chùa Giác Thiện có gá»i tôi vỠđể gá»i Nguyên Dưỡng. NhÆ°ng nay ở đây bất tiện, tôi Ä‘Æ°a ni cô vá» chùa Thanh LÆ°Æ¡ng cÅ©ng gần đây thôi. Äó là nÆ¡i khách tháºp phÆ°Æ¡ng Ãt tá»›i lui, vắng vẻ. Nguyên Dưỡng ở đó tạm, rồi chúng tôi tìm nÆ¡i gá»i gắm cho.
Tôi đến chùa Thanh Lương ở gần ba tháng nữa thì sư bà Như Châu trụ trì chùa Từ Quang lại đến đưa tôi một ngà n đồng, tay nải đựng chuông mõ và mấy quyển kinh, tiễn tôi vỠCần Thơ.
Sư bà ân cần nói với tôi: Con cứ đến nhà thầy Minh Tuệ đang tu tại gia, cầm thư nà y trình, thầy sẽ có cách giúp.
Tôi lên xe vỠđến Ä‘iểm hẹn ở Cần ThÆ¡, thì có ngÆ°á»i đón và o má»™t căn nhà lá. Chẳng thấy thầy hoặc cô nà o Ä‘i tu cạo đầu nhÆ° tôi, chỉ có bà cụ tuổi đã bảy mÆ°Æ¡i mặc áo nhà tu, búi tóc ăn trầu Ä‘ang bán tÆ°Æ¡ng chao.
Cụ Ä‘á»c thÆ° xong, nhìn tôi và tÆ°Æ¡i cÆ°á»i nói: Con vô nhà tắm Ä‘i. Nếu muốn ở vá»›i ta, thì phải lo mà ăn rau dÆ°a và há»c đạo.
Những ngà y sau đó, tôi lo tất báºt là m tÆ°Æ¡ng cùng vá»›i má»i ngÆ°á»i. Äêm đến, khá đông các bà các chị tá»›i nháºn tÆ°Æ¡ng chao để mai mang bán ngoà i chợ Ninh Kiá»u.
Khoảng hơn ba tháng, một lần nữa, tôi lại phải chuyển chỗ ở đến Cái Răng. Lúc tôi đi, bà cụ nói:
- Ta là cÆ¡ sở có nhiệm vụ lo tìm cho con Ä‘Æ°á»ng vá» căn cứ. Nên vá» Cái Răng gần Phụng Hiệp. NÆ¡i đó tìm bắt liên lạc vá» cứ dá»… hÆ¡n. Con cầm má»™t ngà n đồng nà y, tùy cÆ¡ sá» dụng. Con Hợi sẽ Ä‘Æ°a con Ä‘i. Tụi bay cứ Ä‘em tÆ°Æ¡ng chao vô Cái Răng rồi tÃnh.
Váºy là tôi mặc áo bà ba rách, quần chân què chân đụp, Ä‘i xuống Cái Răng bán tÆ°Æ¡ng chao cùng vá»›i chị Hợi.
Má»™t hôm gặp anh Ba HÆ°ng ra nháºn tÆ°Æ¡ng chao. Chị Hợi mừng quá giao tôi cho anh dẫn vá» Phụng Hiệp.
Nói rõ thêm vá» anh Ba HÆ°ng (tức Äặng Huỳnh Long, hay Äặng Thiết Bản), con trai của mẹ Nguyá»…n Thị SÆ°Æ¡ng ở xã Long Phú, huyện Bình Äại, Bến Tre. Mẹ SÆ°Æ¡ng có bảy ngÆ°á»i con trai theo Cách mạng. Anh Bản đánh giặc rất giá»i, xạ thủ đại tà i nổi danh đánh giặc Tây ở Cống Bà Dung.
Tôi ở Phụng Hiệp được hai tháng, gặp đúng thá»i kỳ địch bố ráp liên miên, anh Ba HÆ°ng phải chuyển tôi xuống Sóc Trăng ngồi bán xôi chè. NÆ¡i nà y khổ sở nhất là chuyện thiếu nÆ°á»›c uống và nÆ°á»›c tắm.
NhÆ°ng tôi cứ phải ở váºy, hà ng ngà y Ä‘i bán xôi chè và chịu má»i khổ cá»±c, cho tá»›i cuối năm thì bất ngá» gặp được anh MÆ°á»i Cúc (tức đồng chà Nguyá»…n Văn Linh, sau nà y là Tổng Bà thÆ° của Äảng) và sau đó được Ä‘Æ°a trở lại R.
Kỳ 6: 100 ngà y bị bắt ở Äà Lạt
>> Kỳ trước
TP - Bà Äặng Hoà ng Ãnh kể: Năm 1968 bà tham gia cuá»™c Tổng tiến công và nổi dáºy Xuân 68 tại Äà Lạt, năm 1969 tham gia trá»±c tiếp và o vụ ám sát không thà nh Tổng thống Sà i Gòn Nguyá»…n Văn Thiệu và đánh sáºp rạp Ngá»c Lan (Äà Lạt) giết và là m bị thÆ°Æ¡ng hà ng trăm sÄ© quan Mỹ - Ngụy.
Ngá»c Diệp – Äặng Hoà ng Ãnh năm 1972 tại Äà Lạt
Sau đó tham gia má»™t Ä‘Æ¡n vị đặc biệt chiến đấu ở chiến trÆ°á»ng Là o cho đến năm 1972 thì trở vá» Äà Lạt. Do có kẻ phản bá»™i, bà bị địch bắt.
Tối hôm đó, tôi tìm vá» ngôi nhà 81A - Äà o Duy Từ, thà nh phố Äà Lạt để nghỉ nhá».
Äây là nhà riêng của chị Cẩm Vân - má»™t cÆ¡ sở của tôi. Chị có chồng là má»™t thiếu tá ngụy, nhÆ°ng rất có cảm tình vá»›i cách mạng. Chị Cẩm Vân từng là m ca sỹ phòng trà , là má»™t ngÆ°á»i đẹp có tiếng má»™t thá»i. Chẳng thế mà Äại uý phi công Nguyá»…n Cao Kỳ từng mê chị nhÆ° bị bá» bùa.
Lâu lắm chúng tôi không gặp lại nhau. Tối hôm đó, dá»± tÃnh ăn cÆ¡m xong, chúng tôi tá»›i má»™t quán bar của thà nh phố để liên lạc chắp nối vá»›i má»™t số cÆ¡ sở khác, cùng bà n phÆ°Æ¡ng hÆ°á»›ng hoạt Ä‘á»™ng trong thá»i gian tá»›i.
Mâm cÆ¡m dá»n ra, tôi vừa bÆ°ng chén cầm Ä‘Å©a, thì nghe tiếng xe hÆ¡i nhà binh dừng Ä‘á»™t ngá»™t trÆ°á»›c cổng. Tiếng đóng cá»a xe vá»™i vã, rồi rất nhiá»u tiếng già y Ä‘inh chạy gấp gáp. Tôi linh tÃnh có chuyện chẳng là nh sắp xảy ra. Tôi chÆ°a kịp đứng lên thì đã có hà ng chục tên lÃnh mặc sắc phục cảnh sát, cùng má»™t tên Mỹ cao to mặc thÆ°á»ng phục xá»™c và o:
- Chúng tôi được lệnh má»i bà vá» Ty An ninh là m việc!
Bà Äặng Hoà ng Ãnh nháºn ká»· niệm chÆ°Æ¡ng chiến sÄ© cách mạng bị địch bắt và tù Ä‘Ã y
Tôi vừa đứng lên, đã bị hai tên lÃnh xốc nách Ä‘i kèm hai bên áp giải ra xe. Bá»n địch không xét há»i giấy tá» gì của tôi cả, mà đưa tôi thẳng và o nhà giam số 11B của Ty An ninh ở Ä‘Æ°á»ng Trần HÆ°ng Äạo, Äà Lạt.
Äêm đó tôi bị mấy tên Ä‘iá»u tra viên thay nhau há»i cung nhiá»u lần, nhÆ°ng không bị đánh Ä‘áºp. Có lẽ chúng cố tình không cho tôi có thá»i gian tÄ©nh tâm suy nghÄ© để đối phó, cÅ©ng không cho tôi ngủ, dù chỉ là má»™t phút để đầu óc mệt má»i dá»… bị khuất phục chúng.
Sáng hôm sau bá»n địch Ä‘Æ°a và o phòng giam má»™t sinh viên tên TrÆ°Æ¡ng Äình Thà nh. Chúng phủ đầu anh nà y:
- Thà nh, con nà y đồng đội của mà y. Nó đã khai hết rồi.
Äình Thà nh đáp giá»ng cứng cá»i:
- Tôi không biết ngÆ°á»i nà y. Tôi Ä‘ang há»c tại Äại há»c Äà Lạt, lúc vá» nhà xin gạo thì bị bắt.
Bá»n lÃnh dẫn tiếp má»™t ngÆ°á»i và o, đó là Giáo sÆ° Nguyá»…n Thúc Äệ. ChÆ°a bị đánh, ông ta đã khai nháºn:
- Thằng Thà nh theo Việt Cá»™ng. Nó đã vá» nhà tôi lấy gạo nhiá»u lần.
Thà nh phủ nháºn:
- Nhà tôi nghèo, không có tiá»n há»c thêm phải Ä‘i là m trả công cho giáo sÆ°, lui tá»›i nhà ổng là chuyện bình thÆ°á»ng. Tôi không theo Việt Cá»™ng.
Bá»n Ä‘iá»u tra Ty Công an kéo tôi xá»nh xệch từ phÃa trong ra. Tên ngÆ°á»i Mỹ cùng bá»n lÃnh Ä‘i bắt tôi tối hôm trÆ°á»›c cÅ©ng xuất hiện. Trên ngá»±c áo của hắn có Ä‘eo má»™t chiếc biển hiệu có dòng chữ SFB. Hắn quay sang há»i Nguyá»…n Thúc Äệ:
- Ông có quen biết ngÆ°á»i phụ nữ nà y không?
Nguyá»…n Thúc Äệ láºp tức chỉ thẳng và o mặt tôi:
- Con mẹ nà y đưa gạo để tôi chở giao cho Việt Cộng!
Tên ngÆ°á»i Mỹ nhìn tôi ra vẻ ái ngại:
- Váºy là đã rõ. Tôi khuyên ngÆ°á»i đẹp nên thà nh khẩn khai báo hết, nếu không những ngÆ°á»i lÃnh nà y sẽ là m cô mất hết nhan sắc.
Tôi nhìn thẳng và o mặt hắn:
- Tôi chỉ là má»™t ngÆ°á»i bình thÆ°á»ng, bị vô cá»› bắt giam, chẳng có gì khai báo vá»›i các ông cả.
Tên ngÆ°á»i Mỹ lắc đầu nhún vai bá» ra ngoà i. Thế là tôi bị hai tên an ninh Ä‘iá»u tra cùng xô và o đánh Ä‘áºp rất dã man. Bá»n chúng tra tấn đủ kiểu.
- Mà y là m gì, ở đâu? Có chịu khai ra mau không?
- Tôi Ä‘ang là m bác sỹ, là ngÆ°á»i nhà của Tỉnh trưởng Trần Văn PhÆ°á»›c.
- Nói láo! Ngà i Tỉnh trưởng là m gì có “ngÆ°á»i nhà †nhÆ° mà y!
ChÆ°a kịp trả lá»i thì chúng đã chÃch Ä‘iện là m tôi ngất xỉu, tỉnh lại thì chúng đánh tiếp.
Nguyá»…n Thúc Äệ đã được chúng cho vá». Sau nà y tôi má»›i biết, ông ta đã chiêu hồi địch từ lâu. ChÃnh Äệ đã chỉ Ä‘iểm để bá»n địch tá»›i bắt tôi.
Tôi và TrÆ°Æ¡ng Äình Thà nh bị đánh liên tiếp. Äược biết, năm đó Thà nh Ä‘ang là sinh viên TrÆ°á»ng Äại há»c Äà Lạt. Bá»n lÃnh đã dùng nhiá»u cá»±c hình đối vá»›i anh.
Má»™t hôm, bá»n chúng Ä‘Æ°a thêm và o phòng giam má»™t nữ tù tên Nguyá»…n Thị DÆ°Æ¡ng, rồi cùng lúc tiến hà nh tra tấn cả ba chúng tôi.
Chị DÆ°Æ¡ng bị chúng đánh Ä‘áºp rất dã man. Äấm đá chán chị vẫn không khai báo, chúng đã châm và o hai đầu vú và và o chá»— kÃn của chị. Chị DÆ°Æ¡ng ngất Ä‘i, tỉnh dáºy vẫn rất kiên cÆ°á»ng. Biết mình sẽ chết, nên chị DÆ°Æ¡ng liá»u mình chá»i chúng nó để cứu tôi và Thà nh.
Tên Ä‘iá»u tra viên tức tối rút dao lê ra chặt má»™t ngón tay chị DÆ°Æ¡ng rồi chặt cả bà n tay rồi dùng dao lê rạch miệng chị. Máu ra nhÆ° xối, lênh láng cả ná»n phòng giam. Thấy chị DÆ°Æ¡ng đã ngất xỉu. Tôi hét lên:
- Lũ ác ôn dã man, quân chó má! Chúng mà y giết chị ấy rồi!
Cả mấy tên địch cùng quay sang tôi đấm đá. Chúng hò nhau đè tôi xuống ná»n nhà . Tôi nghe má»™t thằng nói:
- Cắt gân chân con mẹ nà y Ä‘i, là m cho nó què hẳn, để khá»i Ä‘i và o rừng là m Cá»™ng sản nữa!
Rồi tôi thấy mát lạnh và buốt nhói ở sau đầu gối phải. Tôi vùng vẫy, quá» tay xuống chá»— Ä‘au, thấy máu ra đầy tay. Tôi gục xuống, trong mÆ¡ mà ng Ä‘au Ä‘á»›n, còn nghe tiếng bá»n ác ôn cÆ°á»i hô hố...
Tôi không biết mình đã bị bắt giam được bao nhiêu ngà y, vì phòng giam chỉ có ánh sáng đèn Ä‘iện, không biết ngoà i kia là sáng, chiá»u, hay đêm? (1)
Trên ná»n xi măng của phòng giam, quần áo tôi bết máu, mồ hôi và cả nÆ°á»›c tiểu, đã nhà u nát, bốc mùi hôi thối nồng nặc. Khắp ngÆ°á»i tôi chá»— nà o cÅ©ng Ä‘au nhức và buốt nhói.
Có ngà y, tôi và chị DÆ°Æ¡ng Ä‘á»u bị lá»™t trần truồng. Chúng đánh Ä‘áºp đến ná»—i không còn nói được, chết Ä‘i sống lại mấy lần nhÆ°ng vẫn không yên. Có lúc tỉnh lại thì nghe chị DÆ°Æ¡ng rú lên má»™t tiếng hốt hoảng, Ä‘au Ä‘á»›n do bị địch chặt bà n tay, tôi lại chết ngất tiếp.
Má»™t lần tỉnh lại thì tôi không thấy chị DÆ°Æ¡ng và sinh viên TrÆ°Æ¡ng Äình Thà nh đâu nữa. HỠđã bị chết cả, hay chúng Ä‘Æ°a há» Ä‘i giam giữ tại đâu? (1).
Phần tôi, sau mấy ngà y bị kiệt sức, sốt mê man do vết thÆ°Æ¡ng nhiá»…m trùng, tôi chỉ còn nhá»› có má»™t bác sỹ đến khám. Äiá»u may mắn cho tôi là ngÆ°á»i bác sÄ© nà y vốn là đồng nghiệp cÅ© của tôi, đồng thá»i còn là “đệ tá»â€ của anh PhÆ°á»›c. Äợi cho tên lÃnh gác ra ngoà i, ông vá»™i lay nhẹ cho tôi tỉnh dáºy, nói vừa đủ nghe:
- Chị Diệp! Có phải Docteur Diệp đấy không?
Tôi mở mắt nhìn, thấy ngÆ°á»i bác sÄ© nhìn tôi không có gì là ác ý, liá»n gáºt đầu và nhăn mặt vì Ä‘au Ä‘á»›n.
- Trá»i đất Æ¡i! Bá»n dã man, chúng đánh chị ra nông ná»—i nà y Æ°? Ngà i Tỉnh trưởng đã biết việc chị bị bắt chÆ°a?
Tôi lắc đầu.
NgÆ°á»i bác sÄ© Ä‘á»™ng viên:
- Chị hãy gắng lên nhé. Tôi sẽ tìm cách liên hệ vá»›i ngà i Tỉnh trưởng. Giá» tôi sẽ chÃch cho chị má»™t liá»u văcxin ngừa bệnh phong đòn gánh và má»™t liá»u thuốc trợ lá»±c nữa. Tôi sẽ để lại má»™t số thuốc uống kháng sinh và thuốc bổ, chị nhá»› dùng Ä‘á»u đặn...
NgÆ°á»i Bác sÄ© tiêm thuốc cho tôi xong lại há»i:
- Chị bị như thế nà y bao lâu rồi?
Tôi chỉ gáºt đầu, Ä‘Æ°a mấy ngón tay lên ra hiệu, rồi lại ngất Ä‘i.
Không lấy được tin tức gì, do tôi không khai báo gì, bá»n địch có hôm bỠđói tôi cả ngà y. Chúng cÅ©ng không đánh tôi nhiá»u nhÆ° những ngà y má»›i bị bắt.
Má»™t buổi sáng sá»›m, Ä‘ang nằm sốt mê man li bì thì tôi nghe có tiếng lÃnh coi tù thông báo:
- Nghi phạm Nguyá»…n NhÆ° Diệp (tức Phạm Ngá»c Diệp) có ngÆ°á»i nhà đến thăm.
Tôi mừng rỡ, nghÄ© là ngÆ°á»i của mình tá»›i, cố ngồi lên mà chân tay rã rá»i, ngÆ°á»i cứ rÅ© xuống nhÆ° tà u lá chuối bị héo.
Nhiá»u tiếng ngÆ°á»i nói xôn xao ngoà i cá»a... Tiếng của anh PhÆ°á»›c? (2) Äúng rồi, không thể nhầm được.
Tôi được cứu.
(1) Năm 2005, Mặt tráºn Tổ quốc huyện Äức Trá»ng, tỉnh Lâm Äồng có yêu cầu bà Äặng Hoà ng Ãnh xác nháºn cho TrÆ°Æ¡ng Äình Thà nh đã bị địch bắt và tù Ä‘Ã y năm 1972. Hiện nay, Thà nh Ä‘ang bị tâm thần phân liệt, anh sống vá»›i mẹ già ngoà i bảy mÆ°Æ¡i tuổi và má»™t chị gái Ä‘á»™c thân. Hoà n cảnh rất khó khăn.
(2) Theo hồi ức của bà Äặng Hoà ng Ãnh thì Trần Văn PhÆ°á»›c là nguyên đại tá, Tỉnh trưởng tỉnh Tuyên Äức, ngÆ°á»i của ta cà i và o hà ng ngÅ© địch, bị phe đảo chÃnh Ngô Äình Diệm bắt biệt giam 5 năm, đến năm 1968 má»›i ra khá»i tù, được chÃnh quyá»n Thiệu coi là ngÆ°á»i có công, đặc cách phong Trung tÆ°á»›ng. Ông là ngÆ°á»i luôn giúp bà trong những cÆ¡n hoạn nạn và giữ tình yêu vá»›i bà đến trá»n Ä‘á»i.
Tà i sản của donkihotexuthanh